Tài liệu miễn phí Báo chí - Truyền thông
Download Tài liệu học tập miễn phí Báo chí - Truyền thông
Trước đây mỗi khi phải dịch bài từ báo nước ngoài, tôi ngại nhất là gặp chuyện tiền nong, cứ phải tìm cách quy đổi rất mệt. Oái oăm nhất là những bài từ cách đây đến mươi năm, chẳng biết phải quy đổi thế nào cho đúng, không lẽ lại áp dụng tỷ giá hiện tại.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
- Hoàn thiện tít, bằng cách nói rõ chủ đề bài báo và góc độ mà bạn lựa chọn xử lý. Giúp độc giả hình dung bài báo sẽ nói gì. - Tóm tắt thông tin, bằng cách đưa ra thông tin chủ yếu nếu cần phải dừng lại ở đó. - Giải thích bài báo, bằng cách chỉ ra tại sao tác giả chọn viết về sự kiện hay hiện tượng này. Ở đây cần vận dụng luật xa gần để giúp độc giả hiểu rằng bái báo có thể liên quan đến họ và họ sẽ
được lợi khi...
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Mạng Internet chứa đựng nhiều địa chỉ của các chính phủ, các trường đại học, các công ty, ngân hàng, NGOs, chính đảng, các nhóm chuyên môn như bác sĩ hay luật sư, khách sạn, tiệm bán thú nuôi làm cảnh, các câu lạc bộ của những người có chung sở thích
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Những lời trích dẫn cũng làm cho câu chuyện thêm đa dạng và tăng nhịp độ câu chuyện. Người đọc không chỉ đọc hết dòng nọ sang dòng kia về thông tin trong câu chuyện. Một câu chuyện không có lời trích dẫn rất nhàm chán.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Trước hết hãy nói về tình trạng bịa. Có rất nhiều kiểu bịa nhưng phổ biến nhất là kiểu đi họp báo, nhân vật trả lời một loạt những câu hỏi mà phóng viên nhao nhao đưa ra. Ấy vậy mà ngày hôm sau, một vài tờ báo sẵn sàng ghi những câu đại loại như phát biểu khi trả lời phỏng vấn riêng của báo A...
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Mào đầu tiếp cận thực tế Một mào đầu mà trong đó, thực tế cuộc sống được đưa ra chân thực như thể tác giả đã bứng một góc cuộc sống để đặt vào, đến nỗi khiến người đọc có cảm giác nhân vật ấy, vấn đề ấy tồn tại đâu đây bên cạnh mình, đó là một mào đầu tiếp cận thực tế.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Thông cáo báo chí dưới đây của Tổng cục Du lịch Thái Lan có lẽ là niềm mơ ước của các phóng viên vì nó có rất nhiều thông tin.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Thông tin cốt lõi của một sự kiện thời sự Thông tin chính được tóm tắt trong sáu câu hỏi mà bạn cần giải đáp. - Ai? Nhân dạng của nhân vật mà bạn nói đến phải đầy đủ: tên, phẩm chất hoặc chức vụ.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Một phóng viên có thể nảy ra ý tưởng khi nhìn thấy đường ống dẫn nước thải sinh hoạt chảy vào con sông, hoặc khi được một người bạn tình cờ cho biết về một dự án xây nhà ở mới có khả năng gây hại cho môi trường sống hoang dã của động thực vật.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Cách tốt nhất để phóng viên chắc chắn rằng họ đưa tin một cách đầy đủ về các chủ đề phức tạp là trao đổi với càng nhiều nguồn thạo tin càng tốt. Một số nguồn tin trong số này có thể cung cấp những câu trích dẫn hay; những người khác thì có khi chỉ đơn giản – nhưng cần thiết – cho biết những thông tin bối cảnh, gợi ý và giải thích.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Chìa khóa để đưa tin tốt về vấn đề môi trường là chuẩn bị trước thật kỹ, dù là phóng viên mới vào nghề hày phóng viên kỳ cựu. Những phóng viên mới phụ trách vấn đề môi trường có thể thấy choáng ngợp với những sự phức tạp khi chuẩn bị cho một cuộc phỏng vấn hay hội thảo.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Đây là một thói quen tốt đối với tất cả các phóng viên. Hầu hết các con số thống kê đều có thể được so sánh với các con số thống kê tương đương trong một khoảng thời gian khác, ví như năm trước hay quý tiếp theo.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Hãy đọc đoạn mở đầu sau đây của một bài báo vào năm
1994 về hoạt động nhập khẩu ôtô:
Một cuộc điều tra đặc biệt cho thấy mức nhập khẩu
ôtô cũ và ôtô mới trung bình hàng năm thông qua các
cảng của quốc gia này đã lên tới mức cao chưa từng
thấy.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Tuy một phóng viên có thể cảm thấy đã có trong tay đầy đủ các thông tin quan trọng nhưng hiếm khi một nguồn tin cho biết được cả bức tranh toàn cảnh của một vấn đề. Cần phải luôn có thái độ hoài nghi.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Nhưng đó là điều mà các phóng viên kinh tế rất hay quên. Ví dụ, một tạp chí đăng một bài chuyên sâu về trận chiến vì người tiêu dùng trong ngành sản xuất “snack” khoai tây đang rất phát triển ở một quốc gia. Bài báo dẫn lời nhiều quan chức điều hành của các công ty sản xuất đồ ăn nhẹ nhưng lại không có ý kiến của chính người ăn “snack” khoai tây.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Đó là câu hỏi mà tôi thường đặt ra khi đọc một tin kinh tế. Và đó câu hỏi mà tôi thường đặt ra với bản thân mình khi viết một tin kinh tế. Là những phóng viên kinh tế, chúng ta có nhiệm vụ không chỉ đưa tin về những gì xảy ra hoặc những điều một ai đó nói, mà còn phải giải thích ý nghĩa của nó. Tin tức phải vượt qua cuộc kiểm tra “vậy thì sao” này.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Có thể bạn cần phải hỏi chuyện các công ty cạnh tranh, các nhà phân tích bên ngoài, các chuyên gia tư vấn, các học giả hoặc các nguồn tin khác để hiểu khía cạnh bên kia của vấn đề
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Thường thì điều này có nghĩa là viết các bài phóng sự dài hơn và đi xa hơn các tin thường nhật trên thông cáo báo chí hoặc nói về thu nhập của các công ty. Mục tiêu là thu hút độc giả đọc bài báo của tôi chứ không phải bài bên cạnh hoặc thậm chí tệ hại hơn là lật sang trang khác.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các cơ quan báo chí đều thừa nhận rằng môi trường là một câu chuyện lớn, và khi có thể, họ luôn chú trọng đăng tải vấn đề này.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Ngốc nghếch là tài sản quý giá nhất của một phóng viên, tiểu thuyết gia lừng danh Cornelius Ryan từng phát biểu. Đừng có sợ hãi khi phải nói rằng 'Tôi không hiểu.' Bạn sẽ bất ngờ khi thấy mọi người sẵn lòng giúp đỡ bạn tới mức nào, khi họ thấy rằng bạn đã thành thực với họ.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Hãy tưởng tượng bạn đang đi trên một con đường hẹp trong rừng sâu. Đi được 1km, bạn thấy dưới chân có một đồng tiền vàng. Bạn nhặt nó lên và cho vào túi. Đi được 1km nữa, bạn lại nhìn thấy một đồng tiền vàng nữa. Bạn sẽ làm gì đây? Bạn sẽ đi tiếp để tìm một đồng tiền vàng nữa chứ?
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Một logic đơn giản: nhiều sợi chỉ nhỏ có thể bện thành quả bóng nhỏ, rồi qua ngày tháng quả bóng đó có thể to hơn. Vì thế việc nhặt nhạnh những sợi chỉ vương vãi đâu phải là điều vô ích (Nhưng chớ có so sánh việc nhặt nhạnh này với việc nhặt lá đá ống bơ của một anh chàng hơi leng keng nào đó).
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Có vẻ như đây là lời khuyên kỳ cục đối với một phóng viên kinh tế, bởi nguyên liệu cho bài báo của họ thường là những con số thống kê. Nhưng hầu hết các độc giả thấy những con số này “khô không khốc” và khó hấp thu nổi. Hãy thử hỏi bất kỳ ai từng kiên nhẫn “soi” mấy trang liền toàn bảng biểu thống kê.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Nhưng hãy nhớ rằng những thuật ngữ này vẫn là những chữ mã hóa khó hiểu đối với hầu hết mọi người; phóng viên cần phải giải mã chúng.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Xét ra cũng vì cái tội hoặc chủ quan tưởng ai cũng thông minh như mình, hoặc lười không muốn kiểm chứng nên bệ nguyên xi báo cáo ngành. Chứ chắc là không mấy người ham khoe trình độ kiểu này.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Tiểu thuyết gia Joseph Conrad từng mô tả công việc của ông như thế này: “Sức mạnh của từ ngữ khi viết ra phải làm cho độc giả nghe thấy, cảm nhận thấy — nhưng trước hết là phải làm cho họ nhìn thấy.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Thế giới hình như càng ngày càng lắm chuyện, không thiên tai thì cũng oánh nhau ở đâu đó, rồi lại hết bệnh này đến dịch khác, công ty này sụp đổ, công ty kia lừa đảo. Ấy thế mà cũng có lúc mấy ngày liền chẳng có chuyện gì ầm ĩ. Hoặc là lĩnh vực của mấy đồng nghiệp kia thì bao nhiêu chuyện, riêng lĩnh vực mình phụ trách cứ im thin thít.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Phóng viên có thể tìm ý tưởng bằng cách thường xuyên liên lạc với các cơ quan thông tin của chính phủ hay các bộ ngành. Một số cơ quan công bố lịch trình hoạt động trong ngày.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Hầu hết các bài chân dung là theo kiểu ngợi ca người tốt việc tốt, nhân vật điển hình, và không ít bài khiến người đọc có cảm giác rằng phóng viên chỉ ngồi nghe chính chủ chính kể chuyện rồi biên tập lại, phóng tác thêm và lồng cảm xúc của bản thân.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00
Giống như bất cứ một bài viết nào, một bài kinh tế hay cần có một đoạn văn mở đầu, hay nói cách khác là cái lead, thật hấp dẫn để thu hút sự quan tâm của độc giả.
8/29/2018 7:29:58 PM +00:00