Tài liệu miễn phí Ngôn ngữ học

Download Tài liệu học tập miễn phí Ngôn ngữ học

Tính nghiệm thân của các ý niệm chỉ cảm xúc trong kết cấu “X (vị từ) + bộ phận cơ thể người” trong tiếng Việt dưới góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận

Trong khuôn khổ hạn chế của bài viết này, tác giả đưa ra một số nhận định bước đầu về phương diện cơ sở tri nhận “nghiệm thân” trong các kết cấu “X (vị từ) + bộ phận cơ thể người” trong tiếng Việt biểu trưng cho ý niệm tình cảm thông qua các ánh xạ ẩn dụ ý niệm và hoán dụ ý niệm. Mời bạn đọc tham khảo để tìm hiểu thêm nội dung chi tiết.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Các yếu tố chi phối không gian tri nhận của động từ tri giác

Bài viết này nghiên cứu không gian tri nhận của động từ tri làm cơ sở để đi sâu vào nghiên cứu các cơ chế ẩn dụ của động từ tri giác cũng như ứng dụng vào việc nghiên cứu giảng dạy tiếng một cách đúng nhất, hiệu quả nhất tránh được các sai lầm cũng như các khập khiễng về tri nhận ngôn ngữ và đánh giá chính xác tri năng ngôn ngữ của người học.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Lỗi ngôn ngữ và giao tiếp của người dẫn chương trình truyền hình

Bài viết này dựa trên cứ liệu khảo sát từ các chương trình của Đài Truyền hình TPHCM (HTV) và Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) trong 3 năm từ 2010-2013 nêu ra các dạng lỗi đặc trưng về ngôn ngữ và giao tiếp của MC truyền hình (tiếng Việt), sau đó phân tích nguyên nhân của các dạng lỗi này nhằm rút ra những bài học cần thiết cho công tác nghiệp vụ của MC cũng như việc đào tạo, huấn luyện MC của các Đài Truyền hình và các cơ sở đào tạo.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Vài đặc điểm ngữ âm thổ ngữ Lý Sơn, Quảng Ngãi

Trong bài viết này, bằng những chứng cứ thu thập được qua những lần điền dã, tiếp xúc trực tiếp với người địa phương tại đảo Lý Sơn, phân tích ngữ liệu thu âm và thông qua phần mềm phân tích ngữ âm Praat, các tác giả đi đến những kết luận bước đầu về đặc điểm ngữ âm thổ ngữ Lý Sơn thể hiện ở các đơn vị là âm đầu, phần vần (nguyên âm và âm cuối ) và thanh điệu.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Các hành động ngôn ngữ trong phỏng vấn trên báo in tiếng Việt

Đối tượng của bài viết này các hành động ngôn ngữ trong phỏng vấn trên báo in chủ yếu gồm hỏi, đề nghị và bác bỏ. Tư liệu khảo sát là 120 bài phỏng vấn năm 2009 của ba tờ báo Tuổi trẻ, Sài Gòn giải phóng và Sài Gòn tiếp thị.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Tính dân tộc và đại chúng của các từ ngữ dùng trong giao thông đường thủy nội địa

Khi nói đến giao thông đường thủy, có thể đề cập đến cả đường sông và đường biển. Bài viết này khảo sát các từ ngữ giao thông đường thủy nội địa (đường sông, gọi tắt là giao thông nội thủy) từ góc độ tính dân tộc và đại chúng, gồm: Từ đơn (từ do một hình vị tạo nên, và từ đơn có thể là một âm tiết, cũng có thể nhiều âm tiết); ngữ cố định (cụm từ có kết cấu chặt chẽ, khó có thể chêm xen mà không thay đổi về nghĩa).

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Ngữ nghĩa - Ngữ dụng của tác tử “chỉ”, “mỗi” trong tiếng Việt

Bài viết này bước đầu phân tích và chứng minh “chỉ/ mỗi” có vai trò là các tác tử đánh dấu những sắc thái ngữ nghĩa và ngữ dụng nhất định. Theo đó, “chỉ/ mỗi” là những tác tử tuỳ biến linh hoạt theo ngữ cảnh và thái độ của người nói, tham gia vào quá trình tình thái hoá (modalisation) sắc thái nghĩa đánh giá cũng như tiêu điểm hoá (focuslisation) lượng thông tin quan yếu trong cấu trúc thông tin (information structure) của câu tiếng Việt.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Định danh chuyển nghĩa của từ tay, trong tiếng Việt và các từ tương đương trong tiếng Anh

Chuyển giao các ý nghĩa của từ tay trong tiếng Việt thành các từ tương đương trong tiếng Anh được hiển thị trên các khía cạnh khác nhau: bản sắc, dịch thuật, nội dung văn bản. Theo khảo sát của giả, từ tay trong tiếng Việt được sử dụng một cách phong phú và có ý nghĩa. Xét về bản sắc, có một số lượng lớn các từ có ý nghĩa tương thích tay trong tiếng Việt.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Đối chiếu cú bị bao trong câu tiếng Việt và câu tiếng Anh

Cấu trúc nội tại của cú bị bao tiếng Việt và tiếng Anh cùng có các cấu trúc tương đồng, nhưng cú bị bao tiếng Anh luôn bắt đầu bằng tác tử phụ ngữ hóa và WH-introducers khi cú bị bao làm chủ ngữ và bổ ngữ, hoặc đại từ quan hệ hay trạng từ quan hệ khi cú bị bao làm định ngữ, cú bị bao tiếng Việt không có các loại này. Bài viết này sẽ phân tích, đối chiếu cú bị bao trong câu tiếng Việt và câu tiếng Anh. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Giảng dạy môn Biên dịch hợp đồng thương mại quốc tế theo phương pháp tích cực

Môn Biên dịch Hợp đồng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảng dạy cho sinh viên tạo trường Đại học Ngoại thương. Môn học giúp sinh viên nâng cao kĩ năng phân tích văn bản, kĩ năng xử lí các vấn đề ngôn ngữ và kĩ thuật dịch văn bản về kinh doanh, mua bán. Nhu cầu của xã hội ngày cao trong việc cần có những văn bản dịch thuật chuyên ngành chính xác, do đó việc nghiên cứu về giảng dạy môn Biên dịch Hợp đồng là hết sức cần thiết.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Các đặc điểm chính của song ngữ Khmer-Việt vùng Nam Bộ

Bài viết này trình bày một cách ngắn gọn các kết quả nghiên cứu về đặc điểm của song ngữ Khmer-Việt tại ĐBSCL trên cơ sở kết hợp giữa nghiên cứu định lượng (nghiên cứu và thông kê trên cơ sở bảng hỏi qua nghiên cứu đa trường hợp 1) và nghiên cứu định tính (mô tả, phỏng vấn sâu, nghiên cứu hồi cố). Để dễ theo dõi, tác giả phân biệt (một cách tương đối) các đặc điểm được chia là hai nhóm, các đặc điểm tâm lí ngôn ngữ cá nhân đến các đặc điểm xã hội ngôn ngữ.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Đặc điểm văn hóa trong lời thỉnh cầu hiện nay của người Việt và người Mĩ sống tại Thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết tập trung tìm hiểu những đặc điểm văn hóa tương đồng và khác biệt nào được thể hiện trong lời thỉnh cầu hiện nay của người Việt và người Mĩ sống tại TP. Hồ Chí Minh thông qua việc chọn lựa các chiến lược thỉnh cầu khác nhau của họ và sự ảnh hưởng của các biến số xã hội như quyền lực, tuổi tác và mối quan hệ lên việc lựa chọn chiến lược thỉnh cầu của người Việt và người Mĩ sống tại TP. Hồ Chí Minh.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Một số kiểu lời chúc mừng trong hôn lễ của người Nam Bộ

Dựa trên kết quả khảo sát ngữ liệu tại 19 tỉnh thành ở Nam Bộ, trong bài viết này, tác giả tiến hành tìm hiểu về một số kiểu lời chúc mừng diễn ra trong hôn lễ của người Nam Bộ để hiểu sâu hơn về nét đẹp của văn hóa dân tộc cũng như ngôn ngữ giao tiếp thể hiện trong nghi lễ này

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Phân biệt quán ngữ với các tổ hợp tự do có cùng hình thức và vị trí xuất hiện trong câu

Trong bài viết này, tác giả tập trung phân tích ý nghĩa và cách dùng của hai quán ngữ: (x) biết đấy (P) và (O) chứ đừng nói (P), vận dụng các thủ pháp chêm xen, thay thế nhằm tìm ra các dấu hiệu hình thức phân biệt chúng với các tổ hợp từ tự do (thuộc ngôn liệu của câu) có cùng hình thức và cùng vị trí xuất hiện trong câu.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Ẩn dụ bản thể trong thơ Xuân Quỳnh qua ý niệm cơ thể con người là vật chứa đựng tình cảm

Ẩn dụ tri nhận là một thao tác tinh thần giúp chúng ta nhận thức thế giới xung quanh. Dựa vào chức năng tri nhận, các nhà tri nhận luận đã chia làm ba loại ẩn dụ ý niệm là ẩn dục cấu trúc, ẩn dụ bản thể và ẩn dụ định hướng. Trong bài viết này tập trung vào các đặc điểm của ẩn dụ bản thể và ẩn dụ bản thể trong thơ xuân quỳnh qua ý niệm “cơ thể con người là vật chứa đựng tình cảm”.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Nước với các từ chỉ hoạt động của con người

Trong bài viết này, tác giả khảo sát tiểu trường các hoạt động của con người với “nước” trong trường ‘nước”. Đồng thời so sánh nhóm các từ chỉ hoạt động của con người dùng “nước” để thanh tẩy với tiếng Anh nhằm chỉ ra đặc trưng văn hóa của người Việt.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Thời trong ngôn ngữ trẻ em

Đối với trẻ, thế giới xung quanh thật mới mẻ và lí thú, trẻ luôn muốn thông qua mọi phương tiện để biểu đạt những cảm xúc của mình. Trong điều kiện khả năng ngôn ngữ phát triển chưa hoàn thiện, trẻ sẽ tạo ra những cách sử dụng từ ngữ rất riêng để có thể diễn đạt được trọn vẹn suy nghĩ của mình với người đối diện mà ở đây, trong bài viết này chỉ đi vào khám phá một góc rất nhỏ là đặc điểm thời trong ngôn ngữ của trẻ. Mời bạn đọc tham khảo.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Phân tích các dấu hiệu giảm nhẹ tình thái bổn phận của “Must” trong diễn ngôn tiếng Anh bằng phương pháp khối liệu

Bằng phương pháp phân tích khối liệu (corpusbased analysis), bài viết bàn về các phương tiện giảm nhẹ ý nghĩa tình thái bổn phận của Must qua khối liệu được tập hợp từ các bài phát biểu của Đại sứ Anh và Mĩ tại Việt Nam.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Đặc điểm của thành phần rào đón ở hành vi hỏi trực tiếp trong tiếng Anh (đối chiếu với tiếng Việt)

Trong bài viết này, tác giả tiến hành khảo sát thành phần rào đón ở hành vi hỏi trực tiếp trong tiếng Anh trên hai bình diện cấu trúc và chức năng, đồng thời đối chiếu với tiếng Việt để có thể thấy được những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai ngôn ngữ. Ngữ liệu khảo sát và tư liệu trích dẫn trong nghiên cứu của tác giả được chắt lọc từ lời thoại nhân vật trong các tác phẩm văn học tiếng Anh và tiếng Việt.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Biểu đạt lịch sự trong hành động ngôn từ phê phán tiếng Việt và tiếng Anh

Trong bài viết này tác giả tiến hành: Mô tả các dấu hiệu lịch sự được sử dụng trong HĐNTPP của người Anh và người Việt; so sánh các dấu hiệu này xét theo từng chiến lược ở các khía cạnh văn hóa, xã hội, tình huống cụ thể; sử dụng các yếu tố văn hóa, xã hội, tình huống để giải thích nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự tương đồng và khác biệt trong việc thực hiện lịch sự trong HĐNTPP của người Anh và người Việt.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Các phương thức dịch câu bị động tiếng Anh sang tiếng Việt

Câu hỏi đặt ra cho bài viết này là, làm thế nào để có thể xử lí được các mối quan hệ giữa hình thức và ngữ nghĩa khi chuyển dịch một câu bị động trong tiếng Anh sang tiếng Việt sao cho chính xác? Trong bài viết này, chúng tôi tiến hành khảo sát và đưa ra một số nhận xét về các phương thức chuyển dịch câu bị động tiếng Anh sang tiếng Việt từ góc độ đối chiếu các tương đương dịch thuật.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Ý nghĩa và cách dùng cặp động từ đồng nghĩa (Omou)/(Kangaeru) trong tiếng Nhật

Trong bài viết này, dựa trên một số nhận định về ý nghĩa và cấu trúc sử dụng của “omou” và “kanngaeru”, với tư liệu khảo sát là một số tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Nastume Souseki - một đại văn hào của nền văn học cận đại Nhật Bản, tác giả tiến hành khảo sát và phân tích để chỉ ra một cách cụ thể những điểm giống và khác nhau trong ngữ nghĩa, ngữ dụng của “omou” và “kangaeru” trong hành chức.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Vận dụng lí thuyết thụ đắc tiếng mẹ đẻ vào giảng dạy tiếng Anh cho trẻ em

Để việc dạy-học tiếng Anh cho trẻ em mang lại hiệu quả cao, bên cạnh việc áp dụng các phương pháp, phương tiện hiện đại để giảng dạy ngoại ngữ, nếu giáo viên nắm được tâm sinh lí lứa tuổi cũng như nắm được quy trình, đặc điểm thụ đắc tiếng mẹ đẻ thì mới có thể vận dụng tốt những thao tác trong quá trình trẻ thụ đắc tiếng mẹ đẻ vào việc giảng dạy tiếng Anh cho trẻ. Bài viết này sẽ đề cập đến vấn đề vận dụng lí thuyết thụ đắc tiếng mẹ đẻ vào giảng dạy tiếng Anh cho trẻ em, mời bạn đọc tham khảo.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Về nguồn gốc các từ vay mượn trong tiếng Nga hiện đại

Từ vay mượn là một bộ phận không thể thiếu được trong vốn từ vựng của bất kì ngôn ngữ nào trên thế giới nói chung và tiếng Nga hiện đại nói riêng. Ngày nay, việc sử dụng từ vay mượn đã trở thành một trào lưu không chỉ đối với giới trẻ mà còn phổ biến rộng khắp trong mọi tầng lớp người dân Nga. Bài viết này sẽ chỉ ra một số nguồn gốc du nhập từ vay mượn vào tiếng Nga và một vài nét về cách thức sử dụng chúng trong đời sống xã hội Nga hiện nay.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Ngôn ngữ xã hội trong phóng sự Vũ Trọng Phụng

Ngôn ngữ xã hội trong tác phẩm của Vũ Trọng Phụng - “ông vua phóng sự đất Bắc” bao gồm nhiều hệ thống khác nhau. Trong bài viết này tác giả giúp người đọc hiểu rõ hơn về hệ thống ngôn ngữ xã hội trong phóng sự Vũ Trọng Phụng bao gồm những khía cạnh như: Tiếng lóng, hệ thống ngữ liệu dân gian, lớp từ khẩu ngữ. Mời bạn đọc tham khảo. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Những đặc trưng ngôn ngữ của tiêu đề báo chí tiếng Anh và tiếng Việt trên bình diện nghĩa học

Tiêu đề báo chí nói chung thường ngắn gọn, cô đọng và hàm xúc. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để với một số lượng hữu hạn các từ mà lại thể hiện được tối đa về nội dung ngữ nghĩa? Bài viết này tập trung miêu tả, phân tích và đưa ra các nhận xét khái quát cho các phương thức chuyển nghĩa cơ bản thường xuất hiện trong tiêu đề báo chí tiếng Anh và tiếng Việt.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Hành động ngôn từ biểu cảm thực hiện bởi biểu thức kết cấu hỏi chứa từ hỏi (trên tư liệu kịch bản phim truyền hình Hàn Quốc)

Bài viết phân tích hành động biểu cảm thực hiện bởi biểu thức kết cấu hỏi có từ hỏi dựa vào nguồn tư liệu tiếng Hàn (kịch bản phim truyền hình). Trong bài viết, tác giả sử dụng thuật ngữ “biểu thức hỏi” nhằm đáp ứng yêu cầu của một nghiên cứu ngữ dụng. Mời bạn đọc tham khảo để biết thêm nội dung chi tiết.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Khảo sát ẩn dụ ý niệm “lửa” trong thơ ca Mỹ và Việt Nam thế kỉ 20

Trong quá trình tìm hiểu thơ ca tiếng Anh và ngay cả tiếng Việt, nhiều người gặp khó khăn trong việc hiểu ý nghĩa ẩn dụ của nhiều khái niệm, trong đó có khái niệm lửa. Do vậy, bài viết này khảo sát những ẩn dụ ý niệm của lửa trong thơ ca Mỹ và Việt Nam nhằm tìm ra những nét tương đồng và dị biệt về ẩn dụ của “lửa” giữa hai ngôn ngữ nhằm giúp cho người dạy và người học khám phá thêm ý nghĩa ẩn chứa đằng sau ngôn từ liên quan đến lửa và yêu thêm nét đẹp của thơ ca.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Một số đặc điểm của cấu trúc có ý nghĩa nhân quả được biểu hiện bằng quan hệ từ (Khảo sát trong truyện đọc tiểu học)

Bài viết này tập trung xem xét cấu trúc nhân quả được biểu hiện bằng quan hệ từ (khảo sát trong Truyện đọc Tiểu học). Việc khảo sát về kiểu cấu trúc này không chỉ giúp làm rõ hơn những nét độc đáo của nó trong loại cấu trúc nhân quả, vị trí của nó trong hệ thống các kiểu cấu trúc câu tiếng Việt mà còn góp phần cung cấp thêm một tài liệu tham khảo trong dạy học ngữ văn ở trường tiểu học.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00

Chức năng tác động của ngôn ngữ truyền thông trong thơ kháng chiến trên bình diện tổ chức thông điệp

Mỗi tác phẩm văn học nói chung và thơ ca nói riêng là một chỉnh thể mà ở đó các yếu tố như chủ đề, tư tưởng, kết cấu, ngôn ngữ, hình tượng... đã thực sự gắn kết một cách hài hòa và tác động xuyên thấm lẫn nhau. Theo R. Jakobson, những thành tố làm nên giá trị của một bài thơ nằm ở phương diện kết cấu và ngôn ngữ được sử dụng trong thơ. Phương diện kết cấu và ngôn ngữ ấy được thể hiện rõ nét trong mảng thơ kháng chiến yêu nước giai đoạn 1945 - 1975.

8/30/2018 5:06:41 AM +00:00