- Trang Chủ
- Hoá học
- Tổng hợp dẫn xuất 3 acylquinolines từ 2 aminoaryl methanols và ketones bão hòa, sử dụng xúc tác khung hữu cơ – kim loại Cu2(OBA)2(BPY)
Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
TỔNG HỢP DẪN XUẤT 3-ACYLQUINOLINES TỪ
2-AMINOARYL METHANOLS VÀ KETONES BÃO HÒA, SỬ DỤNG
XÚC TÁC KHUNG HỮU CƠ – KIM LOẠI CU2(OBA)2(BPY)
Lê Thị Bích Hoàng*, Trần Thị Bích Loan
Trường Đại học Bách Khoa – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh
*Tác giả liên lạc: 1411310@hcmut.edu.vn
TÓM TẮT
Khung hữu cơ – kim loại Cu2(OBA)2(BPY) được tổng hợp bằng phương pháp
nhiệt dung môi và sau đó được kiểm tra bằng nhiễu kĩ thuật, bao gồm nhiễu xạ
tia X (XRD), kính hiển vi điện tử quét (SEM), kính hiển vi điện tử truyền qua
(TEM), phân tích nhiệt trọng lượng (TGA), phân tích phổ hồng ngoại (FT-IR), và
các phép đo hấp phụ nitơ. Cu2(OBA)2(BPY) được chứng minh là một chất xúc tác
dị thể hiệu quả cho sự hình thành của 3-acylquinolines từ 2-aminoaryl methanols
và ketones bão hòa. Điều kiện tối ưu sử dụng 2,2,6,6-Tetramethyl-1-
piperidinyloxy (TEMPO) làm chất oxy hóa và pyridine làm base dung trong môi
N, N-dimethylformamide (DMF) ở 120oC. Xúc tác có thể được thu hồi và tái sử
dụng nhiều lần mà không làm suy giảm đáng kể hoạt tính xúc tác của nó.
Từ khóa: Khung hữu cơ, xúc tác.
2-AMINOARYL METHANOLS AND SATURATED KETONES
UTILIZING COPPER-BASED METAL-OGANIC FRAMEWORK
CU2(OBA)2(BPY) AS REUSABLE HETEROGENEOUS CATALYST
Le Thi Bich Hoang*, Tran Thi Bich Loan
University of Technology – VNU Ho Chi Minh City
*Corresponding Author: 1411310@hcmut.edu.vn
ABSTRACT
A crystalline porous metal-organic framework Cu2(OBA)2(BPY) was
solvothermally synthesized and then characterized by X-ray powder diffraction
(XRD), Scanning electron microscopy (SEM), Transmission electron
microscopy (TEM), Thermogravimetric analysis (TGA), Fourier transform
infrared (FT-IR), and Nitrogen physisorption measurements. The
Cu2(OBA)2(BPY) is demonstrated as an efficient heterogeneous catalyst for the
formation of 3-acylquinolines from 2-aminoaryl methanols and saturated
ketones. The optimal conditions employed 2,2,6,6-Tetramethyl-1-piperidinyloxy
(TEMPO) as the oxidant and pyridine as ligand in N,N-dimethylformamide at
120oC. Furthermore, leaching test was also conducted to investigate the
heterogeneity. Satisfyingly, the catalyst can be facilely recycled several times
under optimal conditions without significant degradation in the catalytic activity.
This work dedicated to the ideal of green chemistry, which is the vision of current
and future chemistry.
Keywords: Organic frame, catalytic.
TỔNG QUAN giá là vật liệu rất hữu hiệu trong lĩnh
Cũng như nhiều loại vật liệu xốp, vực xúc tác. Trong những năm qua,
khung hữu cơ – kim loại được đánh một loạt các xúc tác khung hữu cơ –
60
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
kim loại tâm đồng như chất xúc tác dị thể trong phản ứng
Cu2(BDC)2(DABCO), Cu-MOF-199, đóng vòng trực tiếp thông qua phân
Cu-MOF-74, CuBDC, đã được khám tách liên kết C-H (Hình 1). Trong
phá cho các ứng dụng xúc tác, bao nghiên cứu này, chất xúc tác
gồm phản ứng ghép nối C-C oxy hóa Cu2(OBA)2(BPY) có thể được thu hồi
trực tiếp, phản ứng đóng vòng, phản dễ dàng khỏi hỗn hợp phản ứng và tái
ứng aza-Michael, phản ứng kiểu sử dụng mà không làm suy giảm đáng
Ullmann. kể hoạt tính xúc tác. Ngoài ra, không
Năm 2014, Trương Hữu Thanh và có sự đóng góp từ xúc tác đồng nhất
đồng nghiệp đã tổng hợp thành công do kim loại bị tan ra trong pha lỏng mà
và ứng dụng Cu2(OBA)2(BPY) làm được phát hiện.
Hình 1. Phản ứng của benzothiazole với iodobenzene sử dụng xúc tác
Cu2(OBA)2(BPY)
Năm 2018, Tô Anh Tường và đồng ứng ghép nối trực tiếp C-S (Hình 2).
nghiệp sử dụng khung hữu cơ – kim Các β-sulfonylvinylamines này được
loại Cu2(OBA)2(BPY) làm chất xúc tác chuyển đổi dễ dàng thành β-
dị thể có thể tái sử dụng để tổng hợp β- ketosulfones tương ứng thông qua
sulfonylvinylamines từ sodium phản ứng thủy phân trong dung dịch
sulfinates và oxime acetates qua phản HCl.
Hình 2. Phản ứng ghép đôi trực tiếp C-S sử dụng xúc tácCu2(OBA)2(BPY) (a),
và giai đoạn thủy phân để hình thành β-ketosulfones
Tóm lại, Cu2(OBA)2(BPY) là một trọng vì cấu trúc của chúng tạo ra
thành viên mới của khung hữu cơ – những hoạt tính sinh học nổi bật. Hợp
kim loại dựa trên đồng được phát triển chất dị vòng chứa Nitơ là các cấu trúc
gần đây với các tính năng xúc tác đặc phổ biến trong nhiều sản phẩm tự nhiên
biệt như các vị trí kim loại mở, diện và các sản phẩm của lĩnh vực y học.
tích bề mặt lớn với nhiễu lỗ xốp cũng Trong số các cấu trúc này, các dẫn xuất
như độ bền đáng kể. Vì vậy, quinolines thu hút sự quan tâm lớn vì
Cu2(OBA)2(BPY) có thể hoạt động các ứng dụng dược lý và sinh học quan
như một chất xúc tác dị thể tiềm năng trọng bao gồm thuốc chống sốt rét,
không chỉ có hoạt tính xúc tác hiệu quả chống hen suyễn, hạ huyết áp, kháng
mà còn có khả năng tái sử dụng cao cho khuẩn và tyrosine kinase.
các tổng hợp hữu cơ. Vì những đóng góp quan trọng của các
Các hợp chất hữu cơ dị vòng rất quan dẫn xuất quinolines đối với ngành công
61
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
nghiệp hóa chất và dược phẩm, nhiều cần được xem xét nhiều hơn trong các
phương pháp gần đây đã được khám quá trình chuyển hóa. Bên cạnh đó, tác
phá để tổng hợp những hợp chất dị chất 2-aminobenzaldehyde không bền
vòng này trên thế giới. Đặc biêt, vào ở nhiệt độ phòng do phản ứng imine
năm 2017, Ze Wang và các đồng giữa nhóm –NH2 và –CHO trong cấu
nghiệp đã tiến hành một phương pháp trúc của nó.
mới tổng hợp 3-acylquinolines bằng Chính vì vậy, các phản ứng hữu cơ
phản ứng one-pot từ 2-aminoaryl tổng hợp 3-acylquinolines cần có một
aldehydes/ketones và ketones. Với các quy trình thích hợp hơn, tránh được
đặc trưng đáng chú ý như tác chất đơn những nhược điểm của tác chất không
giản, quy trình tổng hợp dễ dàng, mở bền và chất xúc tác đồng thể không
rộng được với nhiều nhóm thế khác thân thiện với môi trường. Do đó, cần
nhau và hiệu quả kinh tế cao, phương đề xuất một phương pháp mới xảy ra
pháp mới này dự kiến sẽ tìm thấy ứng trong điều kiện ít nghiêm ngặt hơn,
dụng rộng rãi trong các lĩnh vực liên nhưng vẫn có thể cho hiệu suất cao
quan. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn cũng như chọn lọc cao cho các dẫn
bị hạn chế khi sử dụng xúc tác đồng xuất quinolines. Theo hiểu biết của
thể, trong đó việc thu hồi và khả năng chúng tôi, chưa có báo cáo nào về phản
tái sử dụng của xúc tác là không thể, ứng giữa 2-aminobenzyl alcohol và
cũng như khả năng nhiễm vết kim loại propiophenone để tạo ra
trong các sản phẩm có thể tăng đáng phenyl(quinolin-3-yl) methanone sử
kể. Ngày nay, quan điểm của hóa học dụng khung hữu cơ – kim loại
xanh ngày càng được nhấn mạnh vì lợi Cu2(OBA)2(BPY) như xúc tác dị thể có
ích của môi trường và phát triển bền thể thu hồi được (Hình 3).
vững. Do đó, vai trò của xúc tác dị thể
Hình 3. Phản ứng đóng vòng của 2-aminobenzyl alcohol và propiophenone sử
dụng Cu2(OBA)2(BPY) như xúc tác dị thể
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU dụng trực tiếp mà không qua các quá
Quá trình điều chế xúc tác trình tinh chế lại.
Cu2(OBA)2(BPY) được thực hiện dựa Thiết bị siêu âm Fischer Scientific
trên quy trình điều chế đã công bố FS60H (Phòng Thí nghiệm Nghiên
trước đây theo tài liệu tham khảo. cứu Cấu trúc vật liệu, Đại học Bách
Các hóa chất sử dụng cho đề tài được Khoa TP.HCM) được sử dụng cho các
mua từ Merck, Acros, và Sigma- quá trình phân tán xúc tác.
Aldrich, loại sử dụng cho tổng hợp hữu Cấu trúc và các thông số hóa lý đặc
cơ. Riêng các dung môi sử dụng cho trưng của xúc tác được xác định bằng
quá trình chạy sắc ký cột gồm n- các phương pháp phân tích hóa lý hiện
hexane và ethyl acetate có xuất xứ từ đại đang được các nhà khoa học trên
Việt Nam (Chemsol) với độ tinh khiết thế giới sử dụng bao gồm: quang phổ
trên 99% (GC). Các hóa chất được sử hồng ngoại (FT-IR), hiển vi điện tử
62
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
quét (SEM), hiển vi điện từ truyền qua áp suất chân không và tiến hành tái sử
(TEM), nhiễu xạ tia X (XRD), phân dụng xúc tác cho các phản ứng tiếp
tích nhiệt vi trọng lượng (TGA), các theo. Trong các phản ứng tiếp theo,
phương pháp hấp phụ nitơ. vẫn tiếp tục theo dõi phản ứng bằng
Tiến hành phản ứng đóng vòng tạo 3- phương pháp GC và GC-MS.
acylquinolines trong pha lỏng bằng Các sản phẩm bao gồm nhóm chính và
cách sử dụng các dụng cụ thủy tinh nhóm thế sau khi được tinh chế được
thông thường. Tại thời điểm kết thúc đo phổ 1H NMR và 13C NMR để một
phản ứng, lấy mẫu hòa tan vào Ethyl lần nữa khẳng định lại cấu trúc của nó.
Acetate và trích ly với nước cất. Tác
chất và sản phẩm tan trong pha hữu và KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
base tan trong pha nước. Tiến hành Với hướng nghiên cứu đặt ra ban đầu,
phân tích mẫu bằng phương pháp sắc đề tài đã thu được các kết quả như sau:
ký khí (GC) kết hợp với phương pháp Khung hữu cơ – kim loại
sắc ký khí ghép khối phổ (GC-MS) có Cu2(OBA)2(BPY) được tổng hợp
sử dụng chất nội chuẩn để từ đó tính thành công theo phương pháp nhiệt
tóa n được độ chuyển hóa của phản dung môi từ 4,4'-Oxybis (benzoic
ứng. acid), 4,4'-bipyridine và
Sau khi phản ứng kết thúc, tiến hành Cu(NO3)2.3H2O trong DMF ở 85 C o
tách xúc tác bằng cách ly tâm. Sau đó (Hình 4). Chất xúc tác
thu hồi xúc tác, rửa xúc tác bằng các Cu2(OBA)2(BPY) được tô tả cấu trúc
dung môi hữu cơ để loại bỏ phần tác bởi các phép đo XRD, FT-IR, SEM,
chất bám trên xúc tác. Trong quá trình TEM, TGA và các phương pháp hấp
rửa xúc tác như vậy, sử dụng bồn siêu phụ nitơ, cho thấy một sự tương đồng
âm để hỗ trợ cho quá trình, sau đó li về cấu trúc và tính chất xúc tác trong
tâm để tách xúc tác ra khỏi hỗn hợp các báo cáo trước đây.
phản ứng. Sau đó, làm khô xúc tác dưới
Hình 4. Sơ đồ tổng hợp tinh thể màu xanh lá cây nhạt - Cu2(OBA)2(BPY).
Hình 5. Phản ứng đóng vòng của 2-aminobenzyl alcohol và propiophenone sử
dụng Cu2(OBA)2(BPY) như xúc tác dị thể.
Cu2(OBA)2(BPY) sau đó được sử dụng kiện tối ưu của phản ứng cũng được
như một chất xúc tác dị thể hiệu quả xác định (Hình 5) sau một loạt thí
cho phản ứng của 2-aminoaryl nghiêm. Các nghiên cứu với các xúc
methanol với propiophenone để tạo ra tác khác không chỉ xác nhận vai trò
các dẫn xuất 3-acylquinolines. Điều quan trọng của Cu2(OBA)2(BPY)
63
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
trong phản ứng này mà còn chứng tỏ KẾT LUẬN
hoạt tính vượt trội của nó đối với một Kết quả mà chúng tôi đạt được đã cho
số chất xúc tác đồng thể và dị thể được thấy khả năng ứng dụng cao của xúc
xem xét. Quan trọng hơn, không có sự tác Cu2(OBA)2(BPY) trong phản ứng
đóng góp của các kim loại bị tan ra tổng hợp các dẫn xuất 3-
(nếu có) trong xúc tác dị thể trong việc acylquinolines. Vì xúc tác này không
hình thành sản phẩm, và chỉ cho thể hiện hoạt tính cao mà còn
Cu2(OBA)2(BPY) có thể tái sử dụng ít dễ dàng thu hồi và tái sử dụng.
nhất 5 lần mà không cần một sự suy Sau đề tài này, chúng tôi hy vọng sẽ có
giảm đáng kể về hoạt tính xúc tác cũng thêm nhiều nghiên cứu về tổng hợp và
như cấu trúc của nó. Bên cạnh đó, các ứng dụng Cu2(OBA)2(BPY) trong lĩnh
dẫn xuất của 3-acylquinolines cũng vực xúc tác cũng như trong nhiều lĩnh
được tổng hợp thành công với hiệu suất vực khác. Hơn nữa, trong tương lai
đáng kể. Phản ứng ứng này chưa được không xa, những phản ứng tổng hợp 3-
công bố trước đây, do đó, chúng tôi hy acylquinolines thực hiện trong điều
vọng rằng nỗ lực của mình trong luận kiện “hóa học xanh” sẽ tiếp tục được
văn này góp một phần vào nghiên cứu nghiên cứu rộng rãi hơn để tổng hợp
về hóa học xanh và cũng như ứng dụng nên những hợp chất có giá trị cao trong
Cu2(OBA)2(BPY) trong xúc tác. dược phẩm, y học và vật liệu học.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANG, H.V., ET AL. Synthesis of Benzo thiazines via Ring Expansion of 2-
Aminobenzothiazoles with Terminal Alkynes Under Metal-Organic
Framework Catalysis. Catalysis Letters, 2018. 148(5): p. 1383-1395.
FUSTERO, S., ET AL. From 2000 to Mid-2010: a fruitful decade for the
synthesis of pyrazoles. Chemical reviews, 2011. 111(11): p. 6984-7034.
KHOSRAVI, A., ET AL. Cu2(BDC)2(BPY)-MOF: an efficient and reusable
heterogeneous catalyst for the aerobic Chan-Lam coupling prepared via
ball-milling strategy. RSC Advances, 2017. 7(73): p. 46022-46027.
TO, T.A., ET AL. An efficient access to β-ketosulfones via β-sulfonylvinylamines:
metal-organic framework catalysis for the direct C-S coupling of sodium
sulfinates with oxime acetates. RSC Advances, 2018. 8(31): p. 17477-
17485.
TRUONG, T., ET AL. Direct arylation of heterocycles through C-H bond
cleavage using metal-organic-framework Cu2(OBA)2(BPY) as an efficient
heterogeneous catalyst. RSC Advances, 2014. 4(94): p. 52307-52315.
64
nguon tai.lieu . vn