Xem mẫu
- THU T NG CHUYÊN MÔN
Adaptation: ti n trình thích nghi c a các cá th trong qu n th , ho c loài sinh v t
Additive: tính c ng, bi u th ho t ng các alen ng h p t
Additive x additive: tương tác tính c ng x tính c ng, bi u th ho t ng tương tác không alen
gi a nh ng c p alen ng h p t
Allele: m t c p ho c m t series c a y u t hình thành gen, nh v trên cùng m t locus trên
nhi m s c th tương ng
ANCOVA: vi t t t t ch analysis of covariance, phân tích h p sai gi a hai c p tính tr ng
liên quan nhau
nh hư ng c a môi trư ng: hay còn g i là nh hư ng ngo i c nh, m t y u t quan tr ng
trong di truy n s lư ng, vì h u h t các tính tr ng do a gen i u khi n u ch u nh
hư ng này
nh hư ng c a s lai o: vi t t thu t ng “recriporocal” nh m gi i thích nh hư ng c a
cây m , hay nh hư ng di truy n c a t bào ch t (cytoplasm)
nh hư ng c a tính c ng: nh hư ng c a ho t ng alen ng h p t
nh hư ng c a tính không c ng (non-additive): nh hư ng c a ho t ng alen không hoàn
toàn ng h p, ho c tương tác không alen d ng c ng x c ng, c ng x tr i, và tr i x
tr i
nh hư ng c a tính tr i: nh hư ng c a ho t ng alen d h p t
ANOVA: vi t t t t ch analysis of variance, phân tích phương sai c a tính tr ng
Apomixis: hi n tư ng sinh s n trong ó cơ quan phát d c ho c cơ quan có c u trúc tương t
m nh n ch c năng sinh s n m t ph n, t o ra h t có ngu n g c vô tính, thí d như h t
cho hai m m: m m h u tính và m m vô tính
Apomictic: thu c v hi n tư ng apomixis
Asymmetrical: không i x ng
Autogamy: t ph i
Backcross: h i giao, trong t h p lai, có b m s có gi ng cho (donor) và gi ng còn l i là
gi ng tái t c (recurrent), con lai F1 ư c lai lui v i gi ng tái t c nhi u l n ư c g i là
h i giao.
Balance: s cân b ng là i u ki n mà trong ó các thành ph n di truy n ư c i u ch nh theo
m t t l nh t nh m b o cho s phát tri n hài hòa
Balanced polymorphism: hi n tư ng a hình cân b ng
Basic number: s li u căn b n thư ng ch s li u nhi m th trong t tiên lư ng b i c a
m t d ng a b i (polyploids), ư c ký hi u b ng ch x.
Bi n d :s xu t hi n khác nhau c a cá th do s khác bi t v thành ph n di truy n c a nó, hay
s khác bi t do môi trư ng mà nó ang phát tri n.
Bi n d bào ch t: bi n d do nh hư ng c a t bào ch t
Bi n thiên liên t c: bi n thiên có d ng phân b chu n
Bioinformatics: ngành tin sinh h c, ng d ng thành t u c a tin h c hi n i vào gi i thích
hi n tư ng sinh h c, i u khi n các chương trình nghiên c u công ngh sinh h c, qu n
lý s li u di truy n, thi t l p mô hình d oán k t q a,v.v..
Biometry: m t ngành h c có nhi m v nghiên c u và gi i thích s li u th ng kê trong sinh
hc
Biotype: lo i hình sinh h c, thư ng ư c c p trong bi n d c a côn trùng. Biotype có th
d ng ng h p, ho c d h p.
Breeder seed: h t gi ng tác gi
Breeding: ch n gi ng là m t ngh thu t và là m t khoa h c làm thay i cây tr ng hay v t
nuôi v m t di truy n.
Bulk: tr ng d n, con lai ư c thu th p m u h t và tr ng d n l i gia tăng t n su t ng h p
t l n, trong trư ng h p tính tr ng ch n l c do gen l n i u khi n
- Bulk segregants: con lai ang phân ly theo phương pháp tr ng d n
C n giao không ch n l c: quá trình con lai cho c n giao hoàn toàn, không có tác d ng ch n
l c c a con ngư i
Certified seed: h t gi ng xác nh n ư c s d ng trong qúa trình thương m i h t gi ng, không
ph i là h t gi ng cơ b n
Centromere: tâm ng c a nhi m s c th
Character: tính tr ng di truy n
Chromosome: nhi m s c th là v t ch t di truy n có trong nhân t bào
Ch s ch n l c: giá tr bi u th trong phân tích hi u q a ch n l c c a m t chương trình lai
to
Ch s môi trư ng Ij: bi u th giá tr i s c a a i m kh o nghi m chương trình gi ng c i
ti n nào ó, trong phân tích tương tác GxE
Ch s n nh s2di: bi u th m c n nh c a tính tr ng
Ch s thích nghi bi: bi u th m c thích nghi c a tính tr ng (r ng hay h p)
Clone: dòng vô tính là m t nhóm sinh v t ư c duy trì b ng phương pháp phân bào ng
nhi m t m t dòng t tiên (dòng g c)
Cluster di truy n: nhóm di truy n ư c phân ra nh phép tính m c khác bi t c a các tính
tr ng (qui mô hình thái h c), ho c c a DNA (qui mô phân t )
Combining ability: kh năng ph i h p, ư c chia ra kh năng ph i h p chung bi u th
Complementary gene: gen ho t ng b sung
Complete dominance: tính tr i hoàn toàn
Coupling: nh ng alen l n liên k t v i nhau xu t hi n trên m t nhi m th tương ng và
nh ng th alternative tr i c a nó xu t hi n trên nhi m th khác (còn ư c g i là liên
k t alen thu c d ng cis, ngư c l i v i d ng trans, d ng repulsion)
Covariance: h p sai là trung bình c a t ng các tích c a l ch gi a hai bi n s t các giá tr
trung bình c a cá th
Crossing over: hi n tư ng qu n chéo c a nhi m s c th
Cư ng ch n l c: bi u th m c ch n l c trong qu n th con lai ang phân ly
Cytoplasmic inheritance: di truy n do t bào ch t, nh hư ng c a m . Trong t bào ch t, có
nh ng cơ quan mang v t ch t di truy n như cytoplast, ty th b , ribosome,...
D2 – Mahalonobis: phép tính hi u s bình phương kho ng cách c a Mahalonobis
Deficiency: s thi u o n hay m t o n c a nhi m s c th
Degree of freedom: t do vi t t t là df trong phân tích ANOVA, hay phân tích thông qua
các phép th khác trong th ng kê sinh h c
Deviation: l ch, giá tr l ch so v i trung bình m u
Diallel cross: lai diallel t t c các c p theo tu n t b m là nghi m th c c a chương trình lai
Discriminant function: phương trình bi t th c giúp cho phân bi t gi a các tính tr ng m c
tiêu và phân bi t gi a các cá th trong qu n th , ho c gi a hai qu n th
Disequilibrium: tính ch t không cân i c a m t qu n th
Disruptive selection: ch n l c t phá
Dominance: tính tr i. bi u th ho t ng alen d h p trong di truy n s lư ng
Dominance ng hư ng: ho t ng alen d h p theo cùng m t hư ng [+ve] ho c [-ve]
Dominance hypothesis: lý thyu t v tính tr i trong gi i thích hi n tư ng ưu th lai
Dominance of linked genes: tính tr i c a nh ng gen liên k t v i nhau
Dominance x additive: ho t ng tương tác không alen gi a tính tr i x tính c ng
Dominance x dominance: ho t ng tương tác không alen gi a tính tr i x tính tr i
Dominant epistasis: hi n tư ng epistasis có tính tr i
Double cross: lai kép
Duplicate epistasis: hi n tư ng epistasis có tính ch t l p o n
Donor parent: b m cho ngu n gen m c tiêu trong chương trình c i ti n gi ng
- Duplication: hi n tư ng l p o n, trong trư ng h p hai gen, t l phân ly F2 là 15:1
a hình: (polymorphism) bi u th tính ch t khác bi t alen c a hai cá th
a tính tr ng (pleiotropy): m t gen i u khi n nhi u tính tr ng
Emasculation: ng tác kh c
EMS: error mean of square, trung bình bình phương sai s trong ANOVA, tương ương v i
phương sai m u
Epistasis: tính tr i c a m t gen so v i m t gen khác không allelic v i nhau. Gen b át khu t
ư c g i là “hypostatic”. Thu t ng epistasis ư c dùng mô t t t c hi n tư ng
tương tác không alen
Epistasis ki u [i]: tương tác không alen ki u tính c ng x tính c ng
Epistasis ki u [j + l]: tương tác không alen ki u [tính c ng x tính tr i] + [ tính tr i x tính tr i]
Equilibrium: hi n tư ng cân b ng trong qu n th
Environment: môi trư ng, i u ki n ngo i c nh nh hư ng n s th hi n c a gen i u
khi n tính tr ng s lư ng
Error: sai s trong phân tích th ng kê (pooled error: sai s góp)
F1: th h con lai u tiên
F2: th h con lai th hai do t th , th h có thông tin di truy n l n nh t nh hi n tư ng phân
ly
Family: h là m t nhóm cá th quan h tr c ti p v i m t dòng t tiên (dòng g c)
Foundation seed: h t gi ng nguyên ch ng
Fitness: giá tr thích nghi liên quan n s óng góp di truy n c a m t ki u gen i v i th h
k ti p, tương ng v i nh ng ki u gen khác trong cùng m t qu n th
Fitness profile: ph giá tr thích nghi
Full diallel: b con lai diallel y (k c lai thu n ngh ch)
Gamete: giao t là t bào g c, k t q a c a gián phân gi m nhi m, có ch c năng trong giao
ph i (bao g m giao t c và giao t cái)
Gene: là ơn v di truy n
Gene frequency: t n su t gen là t l mà trong ó nh ng alen c a m t gen xu t hi n trong
qu n th
Gene interaction: tương tác gen là hi n tư ng c i ti n c a ho t ng gen b i m t gen khác
không alen, ho c b i nhi u gen khác
Germplasm: qũy gen
Genome: b gen, b nhi m s c th tương ng v i m t b i th c a m t loài
Gene flow: dòng ch y c a gen t cây transgenic sang cây tr ng hoang d i có quan h g n g i
Gene frequency: t n su t gen
General combining ability: kh năng ph i h p chung
Genetic advance: hi u q a ch n l c i v i m t tính tr ng hay nhi u tính tr ng
Genetic constitution: n n t ng di truy n
Genetic equilibrium: i u ki n trong ó nh ng th h k ti p nhau c a m t qu n th có cùng
m t ki u gen, v i cùng m t t l trên cơ s nh ng gen m c tiêu nào ó, ho c nh ng
ph i h p c a các gen này.
Genetic gain: xem genetic advance
Genotype: ki u gen, là toàn b ki n trúc di truy n c a m t sinh v t
Genotype x environment interaction: tương tác gi a ki u gen và môi trư ng
Genotypic Coefficient of Variation (GCV): h s bi n thiên ki u gen tính b ng ph n trăm, là
thương s gi a giá tr trung bình v i căn b c hai phương sai ki u gen
H2B: h s di truy n nghĩa r ng, bi u th % do di truy n so v i nh hư ng môi trư ng
- H2N: h s di truy n nghĩa h p, bi u th ho t ng c a gen c ng tính so v i gen không c ng
tính
Haploid: th ơn b i, t bào ho c sinh v t có s nhi m s c th là 1n
Heritability: h s di truy n là t n su t c a bi n thiên quan sát ư c do di truy n, cái còn l i
do môi trư ng, nói úng hơn bi n thi6n do nh hư ng có tính ch t c ng c a gen
Heterosis: ưu th lai, giá tr con lai so v i giá tr trung bình b m
Heterobeltiosis: ưu th lai tuy t i, giá tr con lai so v i giá tr b m cao nh t
Heterozygous: d h p t , có nh ng alen không gi ng nhau m t ho c nhi u loci
Homeostasis: hi n tư ng gen phát tri n ng d ng, thông qua t bi n, ch c năng i u khi n
b chuy n i
Homozygous: ng h p t , có nh ng alen gi ng nhau m t ho c nhi u loci trên nhi m s c
th tương ng
Hybrid: s n ph m c a m t c p lai gi a nh ng b m khác nhau v di truy n
Inbred line: dòng c n giao, ng huy t
Inbreeding: t o dòng c n giao, dòng ng h p t
Interallelic interaction: tương tác gi a các alen
Intermediate heterozygote: d h p t trung gian
Isogenic line: dòng ng gen
Kh năng ph i h p chung: giá tr GCA c a m t tính tr ng bi u th kh năng c a b m k t
h p trên cơ s ho t ng gen c ng tính
Kh năng ph i h p riêng: giá tr SCA c a m t tính tr ng bi u th kh năng c a m t c p b
m k t h p nhau trên cơ s ho t ng gen không c ng tính, i u ki n t o ra hi n tư ng
ưu th lai
Kho ng cách di truy n: giá tr o lư ng m c khác bi t gi a hai nhóm ki u gen khác nhau
Lai ba th nghi m: lai th nghi m trên cơ s các qu n th cơ b n bao g m b m , F1, BC1,
BC2 cho lai v i các dòng F2
Lethal: gen gây ch t
Linear: tuy n tính, tương quan tuy n tính, có d ng ư ng th ng
Linkage: liên k t gen là hi n tư ng ph i h p c a nh ng tính tr ng trong di truy n do s nh
v c a gen trên cùng m t nhi m s c th
Linkage map: b n liên k t gen v i marker trên cơ s giá tr tái t h p
Linked digenic interaction: tương tác có tính ch t liên k t hai gen
Linked epistatic genes: nh ng gen tương tác không alen, liên k t ch t ch v i nhau
Location: v trí, a i m nơi sinh v t th hi n tính tr ng di truy n
Locus: nơi gen nh v trên nhi m s c th
Lư ng b i: t bào hay sinh v t có s nhi m s c th là 2n
Ma tr n: t p h p các giá tr có tính ch t i x ng và cân i (ma tr n vuông), không cân i,
không i x ng (ma tr n ch nh t)
Ma tr n c a ki u gen: t p h p giá tr phương sai và h p sai ki u gen
Ma tr n c a ki u hình: t p h p giá tr phương sai và h p sai ki u hình
Ma tr n o (inverse matrix): ma tr n ã ư c gi i theo hư ng ma tr n ơn v i ngh ch
Ma tr n ơn v : ma tr n có s c t và hàng tương ương v i ma tr n i x ng, ch a các
thông s b ng 1 và 0
Mass selection: ch n qu n th , lo i b nh ng cá th không úng d ng hình m c tiêu, gi l i
qu n th trên ng ru ng
Mean: giá tr trung bình
Meiosis: gián phân gi m nhi m
- Meitosis: gián phân gi m nhi m
Modifying gene: nh ng gen nh hư ng n s th hi n c a m t gen không alen v i nó ho c
nh ng gen không alen v i nó
Mutation: t bi n gen
Multiple allele: a alen, m t gen có nhi u hơn hai alen
Neutral character: tính tr ng trung tính
Ngu n bi n d : ngu n t o ra nh ng thay i do di truy n bên trong và nh hư ng c a môi
trư ng bên ngoài
Non-allelic interaction: tương tác không alen
Non-selective inbreeding: c n giao không có tính ch t ch n l c
Nullisome: Cây 2n thi u m t căp nhi m th , ký hi u là 2n-2
Overdominance: tính ch t siêu tr i, khi ho t ng gen không c ng tính có ưu th hơn ho t
ng gen c ng tính
Overdominance hypothesis: gi thuy t siêu tr i trong gi i thích ưu th lai
Outcross: hi n tư ng t p giao trong t nhiên
Panmictic: có tính ch t giao ph i ng u nhiên
Panmixia: qu n th giao ph i ng u nhiên
Partial dominance: tính tr i t ng ph n, không hoàn toàn
Path analysis: phân tích theo ư ng d n
Pedigree: gia ph , ph h , phương pháp ch n gi ng theo gia ph
Phenotypic Coefficient of Variation: (PCV)h s bi n thiên ki u hình tính b ng ph n trăm,
là thương s gi a giá tr trung bình v i căn b c hai phương sai ki u hình
Phân b chu n: phân b theo d ng hình chuông, phân b normal
Phân b nh th c: phân b trên cơ s xác su t c a hai s ki n có ho c không, thí d như p và
q trong ki u gen A và a.
Phân tích diallel: phân tích con lai và b m theo mô hình c a Hayman, và Griffing
Phân tích kh năng ph i h p: phân tích con lai và b m theo mô hình c a Griffing
Phân tích tính a d ng v di truy n: phân tích nhóm di truy n có quan h huy t th ng g n
g i, s nhóm di truy n có quan h v i nhau trên cơ s giá tr kho ng cách nhóm a
d ng
Phenotype: ki u hình, s xu t hi n c a m t cá th ph n ánh tương tác gi a ki u gen bên
trong và môi trư ng
Phương sai: giá tr bi u th chênh l ch gi a t ng bình phương c a t ng cá th so v i giá tr
t ng bình phương
Phương trình bi t th c: phương trình giúp cho chúng ta phân bi t cá th v i cá th , ho c
nhóm v i nhóm trên cơ s ch s phân bi t
Pleiotropic: có tính ch t a tính tr ng
Pleiotropic effects: nh hư ng a tính tr ng (xem a tính tr ng)
Pleiotropy: xem a tính tr ng
Polygenes: a gen
Polymorphism: xem a hình
Pooled error: xem sai s góp
Population genetics: di truy n qu n th , m t ngành h c di truy n s d ng lý thuy t toán h c
nghiên c u và gi i thích các hi n tư ng di truy n trong qu n th sinh v t
Probability: xác su t
Pure line selection: ch n dòng thu n, ch n t ng cá th trong qu n th , tr ng so sánh các
dòng, ch n l c dòng t i ưu.
QTL: quantitative trait loci, nh ng loci c a tính tr ng di truy n s lư ng
- Quantitative character: tính tr ng s lư ng là tính tr ng do nhi u gen i u khi n, ch u nh
hư ng y u t môi trư ng r t m nh
Quantitative genetics: di truy n s lư ng, m t ngành h c di truy n có tính ch t ng d ng t
nguyên t c lý thuy t c a di truy n qu n th , nh m nghiên c u và xác nh chi n lư c
lai t o, ch n l c gi ng cây tr ng, v t nuôi, nó có th ư c xem là ti n thân c a ngành
ch n gi ng
Random drift: chuy n d ch ng u nhiên
Random mating: giao ph i ng u nhiên
Random model: mô hình ng u nhiên
Random selection: ch n l c ng u nhiên
Recessive epistasis : hi n tư ng epistasis có tính l n
Reciprocal cross: lai o, lai thu n ngh ch
Recombination: hi n tư ng tái t h p
Registered seed: h t gi ng ăng ký, là m t trong nh ng c p h t gi ng ư c phân lo i
Regulatory genes: nh ng gen có ch c năng i u ti t
Relative fitness: giá tr thích nghi tương i
Repulsion linkage: liên k t thúc y trong trư ng h p trans
RGA: (rapid generation advance) k thu t làm rút ng n th i gian c a m t chu kỳ s ng b ng
cách l i d ng ph n ng nh y c m c a loài v i dài ngày.
SAHN: phương pháp phân nhóm di truy n trên cây gia h
Sai s chu n: gía tr SE là căn b c hai c a phương sai ph n ánh l ch c a giá tr ghi nh n
i v i giá tr trung bình
Sai s góp: sai s t ng (pooled error)
SCA: specific combining ability, kh năng ph i h p riêng
Scaling test: phép th nh m tìm hi u tính ch t c a epistasis
SD: xem sai s chu n (standard deviation)
Seed health: s c kh e h t gi ng
Seed pathology: b nh lý h t gi ng
Seed physiology: sinh lý h t gi ng
Seed technology: công ngh h t gi ng
Selection criteria: tiêu chu n ch n l c là k t q a khi nhân ma tr n s li u g c v i vectơ là giá
tr c a ch s ch n l c
Selection index: ch s ch n l c
Selection intensity: cư ng ch n l c
Selection pressure: áp l c ch n l c, xem s c ép ch n l c
Self-fertilization: tính ch t t th tinh là hi n tư ng ti p h p giao t c và cái trong cùng
m t cá th
Self-incompatibility: kh năng không t ti p h p do hi n tư ng ngăn c n th tinh v sinh lý
h c c a sinh v t
Sibs: con lai c a cùng m t b m d n xu t t giao t khác nhau, trong ó half sibs là con lai
c a m t b (m )
Sib mating: lai gi a nh ng sibs v i nhau
Siêu tr i: xem overdominance
Significance test: tr c nghi m m c có ý nghĩa v m t th ng kê, hai m c ph bi n là
0,05 và 0,01
Similarity: giá tr tương ng là cơ s phân nhóm di truy n các ki u hình
Single cross: lai ơn, lai gi a hai ki u gen, thông thư ng là hai dòng c n giao trong ch n
gi ng cây tr ng
Species: loài sinh v t, ơn v ư c x p h ng dư i genus và trên variety
- Specific combining ability: xem SCA
SSD: (single seed descend) phương pháp tr ng d n các th h phân ly b ng cách thu m t hai
h t i v i m t cá th .
Standard deviation: xem SD, l ch chu n dùng o lư ng m c bi n thiên, bi u th
l ch so v i trung bình m u trong phân b chu n
Standard error: xem sai s chu n
Standard heterosis: ưu th lai chu n, giá tr ưu th lai so v i m t gi ng làm chu n, thông
thư ng là gi ng ang ph bi n trong s n xu t
Sterility: tính b t d c, tính b t th
S c ép ch n l c: khi ch n l c t p trung vào m t , hai gen kháng v i m c tiêu nào ó, ngư i
ta s t o ra m t s c ép ch n l c trên i tư ng m c tiêu này
Synapsis: s ti p h p (conjugation) giai o n pachytene và zygotene c a c p nhi m th
tương ng, k t q a nó s t o ra m t c u trúc ư c g i là “bivalent”
Statistics: ngành th ng k h c ph c v cho vi c gi i thích các hi n tư ng trong sinh h c, nh t
là lĩnh v c di truy n s lư ng, trên cơ s l y m u ư c oán qui mô toàn di n c a
qu n th . Hi n nay, ngư i ta còn phát tri n thành thu t ng “biometry” và “bio-
informatics” trên cơ s phát tri n c a ngành tin h c hi n i.
Tái t h p: hi n tư ng recombination làm gia tăng t n su t gen có ích
T n su t gen: xem gene frequency
Tester : dòng làm v t li u lai th nghi m
Tetraploid: th t b
Thông s di truy n: các giá tr di truy n s lư ng sau khi ư c phân tích theo m t mô hình
lý thuy t nào ó
Tiêu chu n ch n l c: nh ng tính tr ng có liên quan n s ki n quan tr ng mà nhà ch n
gi ng ph i c i ti n
Tính át khu t: xem epistasis
Tính b t d c c: tính b t d c c có th do t bào ch t ho c do di truy n trong nhân, giuýp
nhà ch n gi ng thu n ti n trong s n xu t dòng con lai F1.
Tính c ng: xem additive, bi u th ho t ng c a các alen ng h p t
Tính a tính tr ng: xem pleiotropic effect
Tính thích nghi: (1) adaptibility, bi u th s thích nghi r ng c a m t cá th , ho c thích nghi
h p trong i u ki n nh t nh, (2) fitness, bi u th s óng góp di truy n c a m t ki u
gen i v i th h k ti p, tương ng v i nh ng ki u gen khác trong cùng m t qu n
th
Tính tr ng s lư ng: tính tr ng o m b ng giá tr s lư ng như năng su t, chi u cao, hàm
lư ng protein,v.v...
Tính tr i: xem dominance
Tr c nghi m Scaling: xem Scaling test
Tr c nghi m s phân ly: xem xét s phân ly F2 theo nh lu t Mendel b ng phương pháp
Chi bình phương
Transgressive segregation: hi n tư ng phân ly vư t tr i, con lai ang phân ly có giá tr c a
tính tr ng m c tiêu vư t cao hơn b ho c m
Translocation: hi n tư ng chuy n v , thay i v trí trên nhi m s c th
Treatment: nghi m th c trong thí nghi m
Triallel: lai ba luân phiên t ng c p v i m t gi ng
Trigenic interaction: tương tác trigenic
Triple test cross: lai ba th nghi m gi i thích tương tác không alen, các lo i hình c a
epistasis
Triploid: th tam b i
Trisomic: ngư i ta có th t o ra nh ng dòng triplo có d ng 2n+1, ánh d u t ng nhi m s c
th so v i b nhi m s c th bình thư ng. N u có m t gen m c tiêu hi n di n trên cá
- th là triplo s a, b, ho c c nào ó, ngư i ta s bi t ư c gen y nh v trên nhi m th
a, b ho c c
Tr i hoàn toàn: tương tác gen c ng tính và gen không c ng tính tương ương nhau
Tr i t ng ph n: tương tác c a gen c ng tính có ưu th hơn gen không c ng tính
Tương tác gen: m i quan h liên k t gi a các gen s lư ng i v i m t tính tr ng m c tiêu
Tương tác gen gi a các alen: m i quan h tương tác gi a các alen i v i m t tính tr ng
m c tiêu
Tương tác gi a ki u gen và môi trư ng: tương tác c a nh ng gen s lư ng b nh hư ng
b i môi trư ng, bi u hi n ki u hình khác nhau trong nh ng i u ki n ngo i c nh khác
nhau
Tương tác không alen: tương tác c a nh ng gen không có allelic v i nhau
Tương tác ki u gen x môi trư ng: xem tương tác gi a ki u gen và môi trư ng
Tuy n tính: bi u th tương quan theo ư ng th ng gi a hai bi n s , trư ng h p tương quan
không tuy n tính (non-linear) chúng ta ph i xem xét mô hình phân tích khác (hàm
parabol, hàm s mũ, hàm log,...).
Ưu th lai: xem heterosis
Ưu th lai chu n: xem standard heterosis
Ưu th lai trung bình: chính là ưu th lai (heterosis)
Ưu th lai tuy t i: xem heterobeltiosis
Variance: phương sai là bình phương c a l ch chu n c a qu n th
Variation: bi n d di truy n, s xu t hi n khác nhau c a cá th do s khác bi t v thành ph n
di truy n c a nó, hay s khác bi t do môi trư ng mà nó ang phát tri n.
Variety: gi ng là b c ư c x p lo i dư i species, ó là m t nhóm cá th thu c loài, bi u th
s khác bi t v i gi ng khác, bi u th s ng nh t trong nhóm, bi u th s n nh v
các tính tr ng chung c a nh ng cá th này
Vectơ ơn v : vectơ ch a giá tr 1 theo hàng, ho c theo c t
Virulence: c tính là kh năng c a pathogen phát tri n b nh trên sinh v t ch
X: s căn b n c a nhi m s c th trong m t series a b i
Xác su t tái t h p: kh năng tái t h p có th x y ra
Xenia: nh hư ng c a h t ph n trên phôi m m và phôi nhũ
Zygote: h p t , t bào ư c hình thành b i s dung h p gi a hai giao t và phát tri n lên
thành t bào g c
Zygotene: là m t giai o n c a prophase trong gián phân gi m nhi m, khi các nhi m th hình
s i ch b t c p nhau
Y u t d oán: giá tr căn c theo phương sai c a GCS và phương sai c a SCA d oán
ưu th c a ho t ng gen c ng tính hay gen không c ng tính
nguon tai.lieu . vn
