- Trang Chủ
- Môi trường
- Thế nào là người tiêu dùng có trách nhiệm - Sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường: Phần 2
Xem mẫu
- Phần thứ ba
THỰC HÀNH
TIÊU DÙNG CÓ TRẢCH NHIỆM
VÀ SỬ DỤNG CẢC SẢN PHẨM
THÂN THIỆN VỜI MÔI TRƯỜNG
Câu hỏ i 42: Vì sao c húng ta nê n tiế t
kiệ m đ iện?
Trả lờ i:
Ở nước ta hiện nay, năng lượng điện được sản
xuất chủ yếu từ hai nguồn chính là thủy điện và
nhiệt điện. Dù sản xuất dưới hình thức nào thì việc
sản xuất ra điện đều tiêu tốn rất nhiều tài nguyên
thiên nhiên của đất nước và có những ảnh hưởng
không nhỏ tới môi trường và đời sống dân sinh.
Ví dụ như việc phá rừng đầu nguồn, trong đó
có cả những khu vực vườn quốc gia, khu bảo tồn,
để xây dựng các công trình của nhà máy thủy
điện đã làm mất rất nhiều diện tích rừng, mất đi
tính đa dạng sinh học trong khu vực. Mặt khác,
trong quá trình vận hành, các công trình thủy
điện gây ảnh hưởng nghiêm trọng và xung đột
trực tiếp đối với sản xuất nông nghiệp. Thủy điện
86
- còn tiềm ẩn nhiều rủi ro và sự cố môi trường như
vỡ đập, động đất,... Đối với các nhà máy nhiệt
điện, để sản xuất điện phải tiêu tốn nhiều nhiên
liệu hóa thạch: than đá, dầu mỏ,... Việc vận hành
các nhà máy nhiệt điện cũng gây ô nhiễm môi
trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái,
sức khỏe, đời sống của nhân dân.
Do đó, việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả
là hành động thiết thực mang lại lợi ích cho bản
thân, gia đình và toàn xã hội. Trước mắt, tiết
kiệm điện là tiết kiệm tiền. Sâu xa hơn, tiết kiệm
điện là tiết kiệm tài nguyên của đất nước, hạn chế
ảnh hưởng xấu tới môi trường và các hệ sinh thái.
Câu hỏ i 43: Chúng ta c ó thể tiết kiệm
điện bằng c ác h nào ?
Trả lờ i:
Chúng ta có thể tiết kiệm điện bằng việc
hình thành nếp sống, thói quen tiết kiệm năng
lượng như:
- Thiết kế, xây dựng nhà ở, cơ quan công sở
có khả năng tận dụng ánh sáng tự nhiên để giảm
bớt đèn chiếu sáng, sử dụng vật liệu cách nhiệt,
tận dụng thông gió tự nhiên để làm mát thay cho
quạt điện và máy điều hòa không khí,...
- Mua và sử dụng các thiết bị điện được dán
Nhãn năng lượng; cân nhắc khi mua thiết bị mới,
chọn thiết bị có công suất phù hợp với nhu cầu sử
87
- dụng để tiết kiệm điện năng; sử dụng đèn tiết
kiệm điện, đèn Led thay cho đèn có công suất lớn;
- Tăng cường sử dụng phương tiện, thiết bị sử
dụng năng lượng tái tạo, thiết bị gia dụng là sản
phẩm tiết kiệm năng lượng như: sử dụng bình
nước nóng năng lượng mặt trời, sạc pin điện thoại,
máy tính bằng năng lượng mặt trời...
- Tắt điện khi ra khỏi phòng; tắt đèn và các
thiết bị không cần thiết trong gia đình; tắt các
đèn quảng cáo, trang trí sau 22 giờ,... Mỗi gia
đình chỉ cần tắt bớt một bóng đèn sẽ tiết kiệm
được hàng nghìn tỷ đồng chi phí ngân sách cho
việc bổ sung nguồn điện, lưới điện và tiết kiệm chi
phí cho bản thân và gia đình.
- Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện trong
gia đình (nhất là hệ thống điện âm tường) để khắc
phục các hiện tượng rò điện, tránh nguy hiểm đến
tính mạng và tăng chi phí tiền điện phải trả.
Câu hỏ i 44: Ý nghĩa c ủa c hỉ số tiết kiệm
năng lượ ng trên Nhãn năng lượ ng là gì?
Trả lờ i:
Trên Nhãn năng lượng bao gồm các thông tin
tối thiểu sau:
(1) Mã chứng nhận: Là mã do Bộ Công thương
cấp, nhằm phục vụ công tác quản lý, được Bộ
Công thương quy định cụ thể trong Giấy chứng
nhận sản phẩm tiết kiệm năng lượng.
88
- (2) Tên, mã sản phẩm: Là tên hoặc mã sản
phẩm doanh nghiệp đăng ký dán nhãn và được Bộ
Công thương cấp trong Giấy chứng nhận sản
phẩm tiết kiệm năng lượng.
(3) Hãng sản xuất: Là tên của tổ chức, doanh
nghiệp sản xuất sản phẩm đăng ký dán Nhãn
năng lượng.
(4) Nhà nhập khẩu: Là tên của tổ chức, doanh
nghiệp nhập khẩu sản phẩm đăng ký dán Nhãn
năng lượng (thông tin này chỉ áp dụng đối với nhà
nhập khẩu).
(5) Phần thể hiện chỉ số đánh giá mức tiết
kiệm năng lượng (Cấp hiệu suất năng lượng):
Lượng năng lượng tiêu thụ trong một giờ vận
hành của các sản phẩm cùng chủng loại nhưng do
các nhà sản xuất khác nhau chế tạo được chia
thành năm khoảng mức tương ứng với số sao trên
nhãn (từ 1 sao đến 5 sao). Mức tiết kiệm năng
lượng (cấp hiệu suất năng lượng) do Bộ Công
thương xác định qua việc đánh giá kết quả thử
nghiệm chỉ tiêu hiệu suất năng lượng của sản
phẩm và được thể hiện trong Giấy chứng nhận
sản phẩm tiết kiệm năng lượng.
(6) Mức tiêu thụ năng lượng của sản phẩm: trị
số tiêu thụ năng lượng được tính bằng kWh/năm.
(7) Các thông tin khác: được quy định chi tiết
trong Quyết định cấp Giấy chứng nhận phù hợp
với từng loại sản phẩm cụ thể.
89
- Câu hỏ i 45: Cơ quan, c ô ng sở nên thực
hiện tiết kiệm điện như thế nào ?
Trả lờ i:
Để tiết kiệm điện, các cơ quan, đơn vị cần
triển khai thực hiện một số nội dung sau:
- Xây dựng các quy định và hướng dẫn về sử
dụng điện tiết kiệm và hiệu quả tại cơ quan, công
sở. Tuyên truyền, giáo dục và hướng dẫn cho cán
bộ, nhân viên ý thức về tiết kiệm điện trong công
việc và các sinh hoạt hằng ngày.
- Khoán định mức sử dụng điện cho từng
phòng, bộ phận căn cứ vào mức tính sử dụng điện
tiết kiệm, hiệu quả cho công việc; nếu vượt quá
định mức, các cá nhân, tập thể liên quan phải
chịu trách nhiệm (với nhiều mức khác nhau như:
khiển trách, giảm điểm thi đua, phạt tiền,...).
- Thiết kế phòng làm việc tận dụng tối đa ánh
sáng và thông gió tự nhiên. Thiết kế, lắp đặt hệ
thống chiếu sáng chung một cách hợp lý; giảm ít
nhất 50% số lượng đèn chiếu sáng chung ở hành
lang, khu vực sân, vườn, hàng rào; sử dụng các
thiết bị tiết kiệm điện. Định kỳ bảo hành các thiết
bị điện.
- Tắt bớt đèn chiếu sáng, biển hiệu tên cơ
quan, đơn vị vào buổi tối. Tắt các thiết bị dùng
điện không cần thiết khi ra khỏi phòng và hết
giờ làm việc. Cắt hẳn nguồn điện khi không sử
90
- dụng các thiết bị (thiết bị văn phòng, máy tính
cá nhân,...) khi hết giờ làm việc. Không sử dụng
điện cơ quan vào mục đích cá nhân như : đun
nấu, tắm.
- Chỉ sử dụng điều hòa không khí khi thật cần
thiết và chỉ để chế độ làm mát từ 260C trở lên; chế
độ sưởi nóng không quá 200C. Dùng quạt thay thế
điều hòa không khí khi thời tiết không quá nóng,
tắt máy điều hòa không khí 30 phút trước khi hết
giờ làm việc.
Câu hỏ i 46: Sử dụng tủ lạnh như thế nào
để tiết kiệm đ iện?
Trả lờ i:
Tủ lạnh là thiết bị tiêu thụ điện năng lớn trong
gia đình do thời gian sử dụng liên tục. Để sử dụng
tủ lạnh tiết kiệm điện nên lưu ý những điểm sau:
- Chọn mua tủ lạnh được dán Nhãn năng
lượng. Tủ lạnh được dán nhãn năng lượng là tủ có
chất lượng tốt, tiêu thụ ít năng lượng hơn. Chọn
mua tủ lạnh có dung tích phù hợp với nhu cầu sử
dụng. Chọn tủ lạnh có sử dụng biến tần. Các loại
tủ lạnh sử dụng biến tần tuy có giá thành cao hơn
loại không dùng biến tần có cùng dung tích
khoảng 30% nhưng lại có thể tiết kiệm 20% điện
năng tiêu thụ và bảo đảm duy trì nhiệt độ bên
trong ổn định giúp bảo quản thực phẩm tốt hơn;
- Chọn tủ lạnh có quạt gió và có các ngăn
91
- chứa riêng cho từng loại đồ ăn, thực phẩm, rau
quả. Tốt nhất là tủ có các cánh mở riêng cho từng
khoang chứa đồ ăn.
- Không để đồ vật phẩm nóng vào tủ lạnh,
đựng thực phẩm trong các hộp plastic hoặc thủy
tinh có nắp đậy kín trước khi để vào tủ lạnh.
- Xếp đồ trong các khoang ngăn nắp và thông
thoáng sẽ giúp khí lạnh lưu thông tốt; luôn để đá
trong ngăn đá để giữ lạnh, nếu không muốn dùng
nước đá, có thể mua các túi giữ lạnh hoặc đá khô
có màng bọc plastic để vào ngăn đá để giữ lạnh;
- Hạn chế mở cửa tủ và không mở cửa tủ
quá lâu;
- Thường xuyên kiểm tra độ kín của các
gioăng cửa;
- Để tủ lạnh ở vị trí thoáng mát, thành tủ
cách tường ít nhất 5cm;
- Chỉnh nhiệt độ hợp lý cho từng khoang và
phù hợp cho từng loại thực phẩm: thông thường
nhiệt độ giữ lạnh cho cá tươi, thịt tươi tốt nhất là
trên dưới -10C ; với sữa bò và trứng gà, trứng vịt
là 30C ; với hoa quả và rau xanh là 50C.
Câu hỏ i 47: Sử dụng điều hò a như thế
nào để tiết kiệm điện?
Trả lờ i:
Để sử dụng điều hòa tiết kiệm điện nên chú ý
các điểm sau:
92
- - Lựa chọn loại có công suất phù hợp với diện
tích phòng và số lượng người trong phòng. Nên
mua và sử dụng máy điều hòa tiết kiệm điện (máy
điều hòa Inverter1);
- Điều chỉnh nhiệt độ hợp lý, không để nhiệt
độ trong phòng quá cao hoặc quá thấp. Mức chênh
lệch giữa nhiệt độ trong phòng và nhiệt độ bên
ngoài chỉ nên duy trì trong khoảng 30C-50C. Bảo
đảm nhiệt độ trong phòng ở mức 230C-280C. Để
tiết kiệm điện hơn nên sử dụng thêm quạt để vừa
làm thoáng phòng vừa làm nhiệt độ trong phòng
đều hơn và khi đó chỉ cần đặt nhiệt độ ở mức
270C-280C. Việc sử dụng theo cách này sẽ tiết
kiệm được 30%-40% tiền điện vì cứ tăng 10C tiết
kiệm được 10% điện năng tiêu thụ;
- Đóng kín các cửa, không để các khe hở gây
thoát nhiệt;
- Định kỳ bảo dưỡng để tăng tuổi thọ cho máy
điều hòa. Thường xuyên lau chùi các thiết bị lọc
của điều hòa vì việc này sẽ tiết kiệm được 5%-7%
điện năng tiêu thụ;
- Nên tắt điều hòa trước khi ra khỏi phòng 30
phút, việc này vừa tiết kiệm điện, vừa giúp cơ thể
thích nghi được với nhiệt độ bên ngoài.
__________
1. Inverter (còn gọi là công nghệ inverter) đang được
sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực điện máy, mang lại
khả năng tiết kiệm điện hiệu quả (BT).
93
- Câu hỏ i 48: Những ưu điểm c ủa máy đ iều
hò a tiết kiệm năng lượ ng - Điều hò a khô ng
khí b iến tần là gì?
Trả lờ i:
Tính năng nổi bật nhất của điều hòa không
khí biến tần Inverter là tiêu thụ điện năng thấp,
tiết kiệm tiền cho người tiêu dùng và làm giảm
tác động đối với môi trường.
Một hệ thống điều hòa không khí thông
thường có động cơ chỉ chạy ở hai cấp tốc độ: toàn
tải và ngừng hoạt động. Hệ thống kiểu này tiêu
tốn rất nhiều điện năng do phải sử dụng rất
nhiều năng lượng để khởi động động cơ từ 0.
Khi trong phòng đã đạt đến nhiệt độ yêu cầu,
mô tơ điều hòa sẽ ngắt hoàn toàn. Tuy nhiên,
đối với hệ thống điều hòa không khí inverter
biến tần, chẳng hạn như các dòng: Daikin,
Fujitsu General, Panasonic, Mitsubishi,... các
mô tơ trong máy lại được thiết kế hoàn toàn
khác. Khi bạn bật một máy điều hòa biến tần
inverter, mô tơ sẽ khởi động từ từ để không tiêu
hao quá nhiều năng lượng, sau đó mô tơ dần
tăng tốc đến toàn tải. Nhờ vậy hệ thống điều hòa
tiêu tốn ít điện hơn khi khởi động. Khi hệ thống
điều hòa tiến gần đến nhiệt độ yêu cầu, mô tơ sẽ
dần quay chậm lại, do vậy sử dụng ít điện hơn.
Ngoài ra hệ thống điều hòa biến tần inverter còn
94
- đem lại một lợi ích khác: đó là nhiệt độ trong
phòng sẽ duy trì ở mức ổn định hơn khi máy đã
đạt nhiệt độ yêu cầu, với điều kiện là bạn sử
dụng máy đúng công suất. Kết quả cuối cùng là
mô tơ điều hòa không cần phải ngừng hoàn toàn,
do đó bạn không cần tiêu tốn nhiều điện vào việc
thắng được sức ì của mô tơ khi phải khởi động
lại từ đầu như trong hệ thống điều hòa không
khí thông thường.
Công nghệ biến tần inverter thực sự là một
công nghệ rất tiến bộ khi so sánh với công nghệ
của máy điều hòa không khí truyền thống. Mặc
dù vậy, có một điều rất cần chú ý là không nên sử
dụng máy điều hòa inverter có công suất không
đủ đáp ứng tải trong phòng, nếu không máy có
thể sẽ tiêu tốn điện hơn so với máy điều hòa thông
thường ít nhất là 10%.
Câu hỏ i 49: Vì sao nên sử d ụng đèn
c o mp ac t?
Trả lờ i:
- Đèn compact là đèn huỳnh quang thông
dụng nhưng vẫn sử dụng đui đèn thông dụng (đui
xoáy và đui gài) có tích hợp chấn lưu điện tử.
Bóng đèn compact có đường kính ống đèn cực nhỏ,
được uốn cong hoặc ghép nhiều ống đèn thành
một bộ. Có các loại bóng với kiểu dáng thông dụng
95
- như 1U, 2U, 3U1 và hình xoắn. Nếu bóng đèn có
công suất lớn hơn sẽ có chiều dài lớn hơn so với
loại công suất nhỏ.
- Bóng đèn compact chủ yếu được dùng để
thay thế cho bóng đèn sợi đốt, sử dụng lại đui đèn
cũ nên lắp đặt đơn giản, không đòi hỏi thay đổi
đáng kể nào về kỹ thuật. So với đèn huỳnh quang
ống thẳng, đèn compact gọn hơn, việc lắp đặt
cũng đơn giản hơn. Ngoài ra, còn giảm thiểu sự
nhấp nháy ánh sáng (flicker) so với đèn huỳnh
quang ống thẳng.
- So với đèn sợi đốt cùng lượng phát sáng,
công suất của đèn compact chỉ bằng 1/5. Công
suất của đèn compact dao động trong khoảng 5-
55W, tuổi thọ trung bình là 6.000-10.000 giờ.
Hiệu quả ánh sáng đạt trên 50 lm/W, có ánh sáng
trắng như đèn huỳnh quang ống và ánh sáng
vàng như đèn sợi đốt.
- Thích hợp cho việc chiếu sáng cục bộ trong
các căn phòng có diện tích nhỏ (nhà tắm, nhà kho,
chân cầu thang,...). Với khu vực có diện tích lớn,
có thể sử dụng đèn compact âm trần.
- Ước tính, nếu thay thế 5 triệu đèn sợi đốt
bằng đèn compact thì tổng điện năng tiết kiệm
được trong năm năm là 600kwh.
__________
1. 1 U = 1,75 inch = 4,45 cm.
96
- Câu hỏ i 50: Vì sao c húng ta nên sử dụng
hệ thố ng đ èn Led c hiếu sáng?
Trả lờ i:
Từ 10 năm trở lại đây trong hệ thống điện
dân dụng cũng như công nghiệp, đèn Led đã dần
thay thế các loại bóng đèn khác; trong các công
trình nhà ở đèn Led cũng đang dần chiếm ưu thế
so với các loại đèn huỳnh quang, sợi đốt do những
tính năng nổi bật của nó như:
- Tiết kiệm điện: hiệu quả sử dụng năng lượng
lên tới 90% so với đèn sợi đốt, 50% so với đèn
huỳnh quang; ít hao phí năng lượng do tỏa nhiệt.
- Tuổi thọ đèn Led cao gấp 5 lần so với đèn
sợi đốt.
- Có nhiều dải sáng khác nhau, phù hợp với
các yêu cầu sử dụng. Ảnh sáng đèn Led không
nhấp nháy khi bật tắt nên an toàn hơn cho mắt.
- Đèn Led có mức độ an toàn cao hơn do
không chứa thủy ngân.
- Kích thước nhỏ gọn.
Câu hỏ i 51: Vì sao c húng ta nê n tiế t
kiệ m nướ c ?
Trả lờ i:
Nước là một vật chất rất quan trọng đối với sự
sống. Cùng với sự gia tăng dân số và sự phát triển
của xã hội, nhu cầu về nước cũng không ngừng
97
- gia tăng. Trong ngành nông nghiệp, nước chiếm
tới 80% nhu cầu; ngành công nghiệp cũng cần rất
nhiều nước. Tuy nhiên, trên Trái đất có đến 97%
là nước mặn, chỉ có 3% là nước ngọt nhưng gần
hơn 2/3 lượng nước này tồn tại ở dạng sông băng
và các mũ băng ở các cực. Phần còn lại là dạng
nước ngầm và chỉ một tỷ lệ nhỏ tồn tại trên mặt
đất và trong không khí.
Thiếu nước đang là một vấn đề lớn cho thế
giới hiện nay. Vấn đề này ngày càng trở nên cấp
bách hơn khi con người đã và đang làm ô nhiễm
các nguồn nước sẵn có. Ở nước ta hiện nay, tình
trạng thiếu nước mùa khô và lũ lụt mùa mưa
đang xảy ra ở nhiều địa phương với mức độ ngày
càng nghiêm trọng. Tình trạng hạn hán, xâm
nhập mặn tại các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên,
Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long trong
những tháng cuối năm 2015 và đầu năm 2016 vừa
qua đã và đang gây ra nhiều hậu quả nặng nề,
ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe, đời
sống kinh tế - xã hội của nhân dân.
Nước là nguồn tài nguyên vô giá nhưng
không vô tận, vì thế tiết kiệm nước là việc làm vô
cùng cần thiết ngay cả ở những nơi có nguồn
nước dồi dào. Ngoài việc tiết kiệm chi tiêu trong
gia đình, tiết kiệm nước còn giúp ngăn ngừa cạn
kiệt nguồn nước ngầm, ngăn ngừa ô nhiễm nước
98
- ở các lưu vực và gián tiếp tiết kiệm điện năng
sản xuất ra nước sạch.
Câu hỏ i 52: Chủ đề Ngày Nướ c thế giớ i
qua c ác năm là gì?
Trả lờ i:
Tại Hội nghị thượng đỉnh Liên hợp quốc về
Môi trường và Phát triển, được tổ chức tại Rio de
Janeiro tháng 6-1992, đã ra Nghị quyết lấy ngày
22 tháng 3 hằng năm là Ngày Nước thế giới. Đây
là một sự kiện quốc tế được tổ chức nhằm thu
hút sự chú ý của người dân trên khắp Trái đất để
thấy được tầm quan trọng của tài nguyên nước -
đặc biệt là các nguồn nước sạch và góp phần tăng
cường quản lý bền vững nguồn tài nguyên quý
giá này.
Mỗi năm, Liên hợp quốc lựa chọn một chủ đề
cụ thể cho Ngày Nước thế giới để phản ánh những
khía cạnh khác nhau về nước. Chủ đề của Ngày
Nước thế giới qua từng năm là:
Năm 2016: Nước và việc làm
Năm 2015: Nước và phát triển bền vững
Năm 2014: Nước và năng lượng
Năm 2013: Hợp tác vì nước
Năm 2012: Nước và an ninh lương thực
Năm 2011: Nước cho phát triển đô thị
Năm 2010: Nước sạch cho một thế giới khỏe
mạnh
99
- Năm 2009: Chia sẻ nguồn nước, chia sẻ cơ hội
Năm 2008: Năm quốc tế về vệ sinh
Năm 2007: Đối phó với tình trạng khan
hiếm nước
Năm 2006: Nước và văn hóa
Năm 2005: Nước cho cuộc sống 2005 - 2015
Năm 2004: Nước và thiên tai
Năm 2003: Nước cho tương lai
Năm 2002: Nước để phát triển
Năm 2001: Nước và sức khỏe
Năm 2000: Nước cho thế kỷ XXI
Năm 1999: Mọi người đều ở “hạ lưu”
Năm 1998: Nước ngầm - nguồn tài nguyên
vô hình
Năm 1997: Nước trên thế giới liệu có đủ?
Năm 1996: Nước cho các thành phố đang khát
Năm 1995: Nước và phụ nữ
Năm 1994: Chăm sóc tài nguyên nước là trách
nhiệm của mọi người
Câu hỏi 53: Chúng ta có thể tiết kiệm nướ c
tro ng sinh ho ạt bằng c ác h nào ?
Trả lờ i:
Trên cơ sở hiểu rõ sự quý giá của nước và ý
thức được việc tiết kiệm nước là cần thiết, có thể
nghĩ ra rất nhiều cách tiết kiệm nước hiệu quả và
phù hợp tùy theo điều kiện, hoàn cảnh của mỗi
100
- người, góp phần gìn giữ nguồn nước sạch, bảo vệ
tài nguyên và môi trường. Tiết kiệm nước sẽ trở
thành thói quen khi tất cả mọi người cùng nhận
thức được tầm quan trọng của nó. Dưới đây là
những việc nên làm trong đời sống sinh hoạt hằng
ngày để tiết kiệm nước:
(1) Tuyên truyền, giáo dục cho trẻ em và
những người xung quanh về tầm quan trọng của
nước và vì sao chúng ta phải tiết kiệm nước.
Hướng dẫn trẻ em có ý thức tiết kiệm nước ngay
từ khi còn nhỏ, như: không cho trẻ nghịch nước
trong phòng tắm một mình, không để trẻ mở vòi
nước xối xả gây lãng phí,...
(2) Luôn có ý thức tiết kiệm nước trong mọi
sinh hoạt.
- Chọn mua và sử dụng các thiết bị vệ sinh
tiết kiệm nước, ví dụ: bồn cầu xả nước hai chế độ;
vòi xịt rửa tăng áp; bồn cầu kết hợp bồn rửa tay,
vòi hoa sen tiết kiệm nước,...
- Thường xuyên kiểm tra các đường ống dẫn
nước nhằm khắc phục tình trạng rò rỉ, gây hao
phí nước.
- Tận dụng nguồn nước mưa: Đây là phương
pháp tận dụng nguồn nước tự nhiên một cách
hiệu quả, ít tốn kém. Nếu có điều kiện, nên xây
bồn chứa hoặc dùng lu, thùng phuy để trữ nước
mưa. Nước mưa sẽ được dùng để rửa xe, vệ sinh
101
- bồn cầu, trồng cây,... còn riêng nước máy chỉ dành
cho việc ăn uống, tắm rửa.
(3) Thay đổi thói quen tiêu dùng hằng ngày
gây lãng phí nước sinh hoạt bằng cách:
- Khóa kỹ các vòi nước khi không dùng. Tận
dụng nước tối đa khi có thể: Khi rửa bát, rửa rau
hay cọ rửa đồ vật,.... nên hứng sẵn một chậu nước
sạch, chỉ rửa trực tiếp dưới vòi nước khi thật cần
thiết và điều chỉnh lượng nước trong vòi vừa đủ
dùng; Khi rửa bát không để lẫn lộn nồi, xoong,
chảo, bát, đĩa dính nhiều dầu mỡ với các bát, đĩa
khác. Nước rửa lần cuối có thể dùng lại vào việc
khác như cọ rửa đồ vật hoặc lau nhà.
- Không sử dụng nước hợp vệ sinh để rửa ô tô,
xe máy, tưới cây. Nên tưới cây vào sáng sớm và
tránh tưới khi trời gió sẽ giúp giảm lượng nước
thất thoát do bay hơi. Nên sử dụng hệ thống tưới
nước tiết kiệm để tránh lãng phí nước.
- Không để vòi nước chảy liên tục khi đang
đánh răng, cạo râu. Khi rửa bát hoặc giặt quần áo
bằng tay có thể mang găng tay cao su để hạn chế
phải rửa tay nhiều lần; nếu sử dụng bằng máy
nên bảo đảm đủ khối lượng theo công suất của
máy để tiết kiệm nước một cách tốt nhất.
- Không vứt rác vào bồn cầu vì mỗi lần xả
nước để dội một mẩu thuốc lá thừa, giấy ăn hay
mẩu rác nhỏ là ta đã lãng phí khoảng 20 lít nước.
102
- Câu hỏ i 54: Sử dụng nướ c mưa như thế
nào để bảo đảm vệ sinh?
Trả lờ i:
Nguồn nước mưa vốn thường được sử dụng
cho sinh hoạt từ xưa. Nước mưa còn là nguồn
nước chính để cấp bổ sung cho nguồn nước ngầm
cho các mục đích sinh hoạt góp phần giảm áp lực
cho việc khai thác nước ngầm và nước mặt.
Việt Nam là nước có lượng mưa khá dồi
dào, cao hơn rất nhiều lần lượng mưa trung
bình của nhiều nước trên thế giới và châu Ả.
Ngày nay, do ô nhiễm và bụi bẩn khiến nước
mưa, đặc biệt là ở các khu đô thị không đủ sạch
để phục vụ sinh hoạt, nhưng vẫn có thể sử dụng
cho các mục đích khác.
Để có được nguồn nước mưa bảo đảm vệ sinh
chúng ta cần thực hiện những điều sau:
(1) Trước mùa mưa phải vệ sinh thật sạch các
bồn chứa nước.
(2) Tất cả những bồn chứa nước phải được đậy
nắp kỹ.
(3) Không nên hứng nước mưa ngay khi trận
mưa trút nước xuống vì lúc này nước mưa vẫn
bám các chất bẩn, nên đợi khoảng 10-15 phút, khi
các chất bẩn trôi đi thì hứng nước.
(4) Những dụng cụ lấy nước phải được bảo đảm
sạch sẽ.
103
- (5) Nên nuôi cá cảnh trong dụng cụ chứa nước
để diệt bọ gậy.
(6) Tuyệt đối không nên sử dụng nước lấy từ
mái bằng tấm lợp Fibrôximăng, bởi trong tấm
này có chứa chất amiăng gây ung thư; cũng
không nên thu hứng nước mưa từ mái rạ, tốt
nhất nên hứng nước mưa từ mái ngói, mái tôn
hoặc mái bê tông.
Câu hỏ i 55: Vì sao c ần phải tiết kiệm
thực phẩm?
Trả lờ i:
Để tạo ra lương thực, thực phẩm đáp ứng nhu
cầu của đời sống con người, cần phải khai thác rất
nhiều nguồn tài nguyên và tiêu tốn rất nhiều sức
lao động cùng các chi phí xã hội khác phục vụ cho
việc sản xuất trồng trọt, chăn nuôi và chế biến
thức ăn.
Ví dụ: Để sản xuất lúa gạo cần tốn rất nhiều
nước, giống cây, phân bón, thuốc trừ sâu và đặc
biệt là công chăm sóc vất vả một nắng, hai sương
của người nông dân. Nếu chỉ tính riêng lượng
nước tiêu tốn để sản xuất các loại lương thực,
thực phẩm, thì theo tính toán của các nhà khoa
học: phải cần 214 lít nước để sản xuất ra 1kg cà
chua; 287 lít nước để sản xuất ra 1kg khoai tây;
586 lít nước để sản xuất ra 1kg đậu xanh; 790 lít
nước để sản xuất ra 1kg chuối; 1.892 lít nước để
104
- sản xuất ra 1kg lúa mì; 196 lít nước để có 1 quả
trứng; khoảng 6.000 lít nước để sản xuất ra 1kg
thịt heo; khoảng 15.000 lít nước để có hai miếng
bít tết và phải cần tới 17.000 lít nước mới có được
1kg sôcôla1.
Theo thống kê của Chương trình Môi trường
Liên hợp quốc (UNEP), có 30-40% thực phẩm trên
toàn cầu bị mất mát và lãng phí hằng năm, trong
khi đó thế giới còn hơn một tỷ người đang bị đói.
Việc sử dụng lãng phí thực phẩm, đồng nghĩa với
việc lãng phí tài nguyên thiên nhiên cũng như các
yếu tố đầu vào trong quá trình sản xuất; bên cạnh
đó còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường như:
góp phần làm phát sinh khí nhà kính, làm khí
hậu nóng lên, mất cân bằng sinh thái,...
Để khuyến khích mỗi người chú ý hơn đến
những ảnh hưởng cho môi trường từ việc lựa chọn
thực phẩm, tránh lãng phí thực phẩm, khuyến
khích lựa chọn những loại thực phẩm ít ảnh
hưởng đến môi trường, Chương trình Môi trường
Liên hợp quốc đã chọn chủ đề Ngày Môi trường
thế giới 5-6-2013 là: “Hãy nghĩ về môi trường
trước khi tiêu thụ thực phẩm”.
Đối với mỗi gia đình, việc tiết kiệm thực phẩm
chính là tiết kiệm tiền. Tiết kiệm thực phẩm sẽ
__________
1. Theo khoahoc.tv: Cần bao nhiêu nước để sản xuất
ra 1 kg thức ăn cho bạn.
105
nguon tai.lieu . vn
