- Trang Chủ
- Sinh học
- Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, khả năng sinh sản và bảo tồn quỹ gen gà Đông Tảo
Xem mẫu
- Journal of Science of Hanoi National University of Education
Natural sciences, Volume 52, Number 4, 2007, pp. 134- 138
NGHIN CÙU MËT SÈ C SINH HÅC, KH NNG
SINH SN V BO TÇN QUß GEN G ÆNG TO
Tæ Cao Ly, Ph¤m Thà Háa
Khoa Sinh-KTNN Tr÷íng HSP H Nëi
1 °t v§n ·
N÷îc ta l mët trong nhúng c¡i næi thu¦n ho¡ vªt nuæi r§t sîm. Chóng ta câ r§t nhi·u
gièng d¢ thó v r§t nhi·u lo i gia sóc gia c¦m ang bà thi¶n nhi¶n v con ng÷íi hu di»t.
Sü tuy»t chõng cõa mët sè gièng vªt nuæi, mang nhi·u °c iºm quþ, ¢ ¸n r§t nhanh,
do nhi·u nguy¶n nh¥n kh¡c nhau, iºn h¼nh l t¼nh tr¤ng s£n xu§t chuy¶n ho¡ cao, ch¤y
theo c¡c gièng cao s£n nhªp nëi, ch«n nuæi cæng nghi»p, ¢ l m gi£m i sü a d¤ng phong
phó cõa c¡c gièng vªt nuæi, l m tuy»t chõng nhi·u gièng àa ph÷ìng, nhi·u gièng nëi quþ
¢ câ qu¡ tr¼nh th½ch nghi l¥u íi vîi i·u ki»n sinh th¡i cõa §t n÷îc. Th¶m v o do dàch
cóm gia sóc, gia c¦m trong nhúng n«m vøa qua, ¢ l m ch¸t h ng lo¤t gia c¦m ð nhi·u
nìi tr¶n c£ n÷îc ta, g¥y khâ kh«n lîn cho ng nh ch«n nuæi. ùng tr÷îc thüc tr¤ng â,
vi»c nghi¶n cùu b£o tçn c¡c gièng ëng vªt hoang d¢, c¡c gièng gia sóc gia c¦m, trong
â câ gièng g æng T£o, l mët v§n · r§t thi¸t thüc v c§p b¡ch. Trong b i b¡o n y,
chóng tæi · cªp tîi mët sè nëi dung sau: - X¡c ành °c iºm sinh håc, kh£ n«ng sinh
s£n cõa g æng T£o, qua â âng gâp cì sð khoa håc cho vi»c ¡nh gi¡ mët h» thèng v
t¼m bi»n ph¡p thóc ©y ch«n nuæi g æng T£o. - Nuæi giú, b£o tçn gièng g thàt æng
T£o, mang ÷ñc nhúng °c iºm ngo¤i h¼nh v t½nh tr¤ng s£n xu§t vèn câ cõa chóng.
2 èi t÷ñng v ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu
èi t÷ñng: Gièng g æng T£o, nuæi ch«n th£ tü nhi¶n t¤i thæn æng T£o-x¢ æng
T£o-huy»n Kho¡i Ch¥u-H÷ng Y¶n.
Ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu: i·u ki»n v· chuçng trai, mªt ë nuæi, t l» trèng m¡i
cõa g sinh s£n, thùc «n v ch¸ ë «n, ch¸ ë chi¸u s¡ng, ch¸ ë v» sinh pháng b»nh. -
Ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu tªp t½nh.
- Ph÷ìng ph¡p t¼m hiºu sùc · kh¡ng
- Ph÷ìng ph¡p x¡c ành mët sè ch¿ ti¶u sinh lþ v sùc · kh¡ng tü nhi¶n trong m¡u.
- Ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu c¡c t½nh tr¤ng sinh tr÷ðng.
- Ph÷ìng ph¡p nghi¶n cùu c¡c t½nh tr¤ng sinh s£n.
- Ph÷ìng ph¡p nuæi giú nguçn gen.
- Ph÷ìng ph¡p xû lþ sè li»u: c¡c sè li»u thu ÷ñc, xû lþ b¬ng ph÷ìng ph¡p thèng k¶
sinh håc, sû döng m¡y t½nh kÿ thuªt v m¡y vi t½nh º xû lþ sè li»u.
134
- G ÆNG TO
3 K¸t qu£ v th£o luªn
3.1 Ngo¤i h¼nh cõa g æng T£o
G æng T£o câ t¦m vâc t÷ìng èi lîn, k¸t c§u th¥n h¼nh chc kho´, ¦u nhä, mt n¥u.
G câ m o, m u hoa hçng v m u h¤t ªu. M o, t½ch, tai ·u câ m u ä t÷ìi. Ch¥n g
æng T£o r§t to, câ 4 ngân, 4 h ng v©y da ch¥n th÷íng câ m u ä t½a, v©y v ng ho°c v©y
trng; v©y câ d¤ng v¥y thàt, khi cán b² ph¡t triºn æi ch¥n trð n¶n xu x¼ r§t to, ä ûng,
b÷îc i l°c l±; Vîi d¡ng to cao chc kho´, g æng T£o câ lñi th¸ cho vi»c b£o v» l¢nh thê
v ki¸m mçi.
3.2 M u sc da, læng cõa g æng T£o
Khi sì sinh, ch¿ câ hai m u læng cì b£n, â l m u trng ng v m u n¥u nh¤t; trong â
chõ y¸u l m u trng ng (chi¸m t l» 86,15%), cán sè con câ m u n¥u nh¤t ch¿ chi¸m t
l» 13,85%. Nh÷ vªy m u sc læng cõa g æng T£o sì sinh t÷ìng èi thu¦n nh§t.
Ð g æng T£o tr÷ðng th nh g trèng câ hai m u læng cì b£n l m u mªn ch½n pha
l¨n læng en v m u en; trong â m u mªn ch½n pha l¨n læng en chi¸m 62,5% v nhúng
con g n y ð c¡nh v uæi th÷íng câ læng en, ¡nh xanh.
G m¡i câ ba m u læng cì b£n l m u v ng nh¤t, m u n¥u nh¤t v m u trng súa. Nh÷
vªy t½nh tr¤ng m u læng cõa g æng T£o tr÷ðng th nh thº hi»n r§t rã v câ sü kh¡c bi»t
nhau ho n to n giúa con trèng v con m¡i.
G æng T£o tr÷ðng th nh câ da m u ä t½a, trong â da g trèng câ m u ä t½a ªm
hìn g m¡i. T½nh tr¤ng m u da ð g æng T£o, v¨n cán thu¦n nh§t v ÷ñc di truy·n ên
ành.
3.3 Tªp t½nh cõa g æng T£o
Chóng tæi ¢ i s¥u nghi¶n cùu mët sè tªp t½nh cõa g æng T£o nh÷ t½nh «n, uèng, ngõ,
tm, bay, k¶u, tªp t½nh x¢ hëi v c¡c tªp t½nh sinh döc cõa chóng. Qua â chóng tæi th§y
r¬ng g æng T£o câ tªp t½nh x¢ hëi r§t lîn, câ sü ph¥n chia ¯ng c§p v b£o v» l¢nh
thê. Chóng câ t½nh hi¸u chi¸n m¤nh, tªp trung chõ y¸u v o lóc 8 - 9 gií. Chóng câ ho¤t
ëng sinh döc m¤nh v o lóc 9 - 10 gií v 15 - 16 gií. G th÷íng ´ trùng tø 9 - 13 gií,
cao nh§t v o lóc 10 - 11 gií. . .
3.4 Sùc · kh¡ng cõa g æng T£o
Qua nghi¶n cùu, chóng tæi th§y g æng T£o câ mët °c iºm nêi bªt l chóng câ kh£
n«ng kh¡ng b»nh cao. Ð giai o¤n cán non n¸u nh÷ chóng üìc «n uèng ¦y õ, ch«m
sâc tèt th¼ chóng ch¿ mc mët sè b»nh thæng th÷íng. Do vªy chóng tæi ch¿ tªp trung theo
dãi kh£ n«ng kh¡ng b»nh cõa g æng T£o giai o¤n 1-16 tu¦n. Sû döng ph÷ìng ph¡p
theo dãi c¡ thº vîi qu¦n thº ban ¦u gçm 66 con, chóng tæi th§y, chóng ch¿ mc b»nh ð 7
tu¦n ¦u, vîi 5 lo¤i b»nh cì b£n l : ¿a ch£y (27,27%), tö huy¸t tròng (9,09%), c§u tròng
(18,18%), hen (9,09%) v vi¶m tói láng ä (36,37%). Ð giai o¤n tr÷ðng th nh, n¸u nh÷
÷ñc v» sinh s¤ch s³, «n uèng ¦y õ, th¼ h¦u nh÷ chóng khæng mc b»nh g¼.
135
- TÆ CAO LY, PHM THÀ HÁA
3.5 Mët sè ch¿ ti¶u sinh lþ v mi¹n kh¡ng tü nhi»n trong m¡u g æng
T£o
º nghi¶n cùu c¡c °c iºm m¡u g æng T£o, chóng tæi ti¸n h nh kh£o s¡t n g 8 tu¦n
tuêi, gçm 10 trèng v 10 m¡i. K¸t qu£ ¢ cho th§y, c¡c ch¿ ti¶u v· hçng c¦u, huy¸t sc tè
v b¤ch c¦u cõa g trèng ·u cao hìn so vîi g m¡i, chùng tä g trèng câ kh£ n«ng trao
êi ch§t cao hìn, tèc ë sinh tr÷ðng v sùc · kh¡ng công cao hìn g m¡i. T l» Lympho
T l mët trong c¡c ch¿ ti¶u quan trång, trüc ti¸p èi vîi kh£ n«ng ti¶u di»t vi khu©n x¥m
nhªp v o cì thº. T l» t¸ b o lympho T cõa g æng T£o trung b¼nh l 56,40% (g trèng:
56,40%, g m¡i 56,38%). Nh÷ vªy, lympho T cõa g æng T£o cao hìn g m¡i. N¸u so
s¡nh vîi t l» lympho T cõa mët sè gièng g nëi kh¡c nh÷ g Ri (14,76%), g lòn t±
(12,91%), Kabir (5,7%) th¼ t l¶n lympho T cõa g æng T£o cao hìn h¯n so vîi c¡c gièng
â. i·u n y chùng minh sü v÷ñt trëi v· sùc · kh¡ng tü nhiµn công nh÷ kh£ n«ng th½ch
nghi cao cõa g æng T£o. G æng T£o câ sè l÷ñng hçng c¦u (3,03 tri»u/mm3) b¤ch c¦u
(30,42.103/mm3) v huy¸t sc tè (10,27g%). ¥y l mët ÷u iºm nêi trëi cõa gièng g
n y, b£o £m cho chóng câ sùc sèng cao, ½t mc b»nh, °c bi»t l c¡c b»nh truy·n nhi¹m.
3.6 C¡c °c iºm sinh tr÷ðng cõa g æng T£o
a. Tèc ë måc læng
Kh£o s¡t tèc ë måc læng cõa 104 con g æng T£o mët ng y tuêi, chóng tæi th§y g
trèng câ tèc ë måc læng nhanh hìn (76,60%), cao hìn g m¡i, chùng tä g trèng æng
T£o câ sü th nh thöc v· trång l÷ñng sîm hìn g m¡i. G æng T£o câ tèc ë måc læng
nhanh(73,03) lîn hìn so vîi g Ri (63,8%), chùng tä g æng T£o câ tèc ë sinh tr÷ðng
nhanh, th½ch nghi tèt.
b. K½ch th÷îc c¡c chi·u cao cì thº
Tèc ë sinh tr÷ðng tuy»t èi trung b¼nh cõa d i th¥n ¤t 10,80 mm/tu¦n, cao nh§t ð 5
tu¦n tuêi (18,06mm/tu¦n) v th§p nh§t ð 11 tu¦n tuêi; (7,17 mm/tu¦n). Nh¼n chung sü
t«ng k½ch th÷îc chi·u d i th¥n di¹n ra m¤nh ngay sau khi g nð, ¤t gi¡ trà cao nh§t ð
5 tu¦n tuêi, sau â gi£m d¦n, ¸n 12 - 14 tu¦n tuêi tèc ë sinh tr÷ðng d i th¥n l¤i t«ng
l¶n, sau â l¤i gi£m d¦n ð 15 - 16 tu¦n tuêi.
Tèc ë sinh tr÷ðng tuy»t èi trung b¼nh cõa d i c¡nh, nh¼n chung di¹n ra t÷ìng tü nh÷
tèc ë sinh tr÷ðng tuy»t èi trung b¼nh cõa d i th¥n.
Tèc ë sinh tr÷ðng t÷ìng èi trung b¼nh ¤t 24,58%, tèc ë sinh tr÷ðng tuy»t èi trung
b¼nh ¤t 15,28g/con/ng y. Tèc ë sinh tr÷ðng cõa g æng T£o kh¡c nhau giúa g trèng
v g m¡i, kh¡c nhau ð c¡c giai o¤n ph¡t triºn v gi£m d¦n theo tuêi.
K½ch th÷îc c¡c chi·u o v khèi l÷ñng cõa gièng g n y r§t lîn so vîi c¡c gièng nëi
kh¡c, thº hi»n ÷u iºm cõa gièng g h÷îng thàt, chóng câ n«ng su§t thàt t÷ìng èi cao
(t l» th¥n thàt ¤t 70,82%, t l» thàt òi 30,8%, thàt ngüc 16,39%, th nh ph¦n prætein
thàt ngüc ¤t 23,9% v thàt òi ¤t 21,09%.
3.7 C¡c °c iºm sinh s£n cõa g æng T£o
G æng T£o câ tuêi th nh thöc sinh döc muën (23 tu¦n tuêi), kh£ n«ng sinh s£n th§p,
s£n l÷ñng trùng ¤t 44,59 qu£/25 tu¦n ´. Khèi l÷ñng trùng trung b¼nh ¤t 48,5g. Kh£
136
- G ÆNG TO
n«ng thö tinh v §p nð ¤t 86,26% trùng câ phæi, t l» nð, tr¶n têng sè trùng câ phæi ¤t
81,17%, g m¡i æng T£o r§t vöng v· trong vi»c §p trùng.
4 K¸t luªn
1. G æng T£o câ ngo¤i h¼nh thº ch§t to, chc kho´, da m u ä t½a, ch¥n r§t to, da
ch¥n m u ä t½a ho°c v ng nh¤t. M u da v m u læng t÷ìng èi çng nh§t. G
con sì sinh câ hai m u læng cì b£n l m u trng ng (85,15%) v m u n¥u nh¤t
(13,85%). G tr÷ðng th nh con trèng câ m u mªn ch½n v m u en, con m¡i câ 3
m u cì b£n l v ng nh¤t, n¥u nh¤t, trng súa.
2. G æng T£o câ tªp t½nh x¢ hëi v tªp t½nh theo n r§t lîn, °c bi»t l tªp t½nh
b£o v» l¢nh thê v ph¥n chia ¯ng c§p. G æng T£o ho¤t ëng sinh döc m¤nh v o
lóc 9 -10 gií v 15 16 gií, th÷íng ´ trùng tø 9 -13 gií.
3. G æng T£o câ sùc · kh¡ng r§t cao, h¦u nh÷ khæng bà c¡c b»nh ÷íng hæ h§p v
mët sè b»nh truy·n nhi¹m kh¡c n¸u ÷ñc ti¶m pháng vacxin v giú g¼n mæi tr÷íng
s¤ch. Chóng ch¿ mc b»nh ð 7 tu¦n tuêi ¦u, mët sè b»nh th÷íng mc l tö huy¸t
tròng, c§u tròng, ¿a ch£y, hen. . . ð giai o¤n tr÷ðng th nh n¸u ÷ñc «n uèng ¦y õ,
v» sinh s¤ch s³ chóng h¦u nh÷ khæng mc b»nh gi . Chóng câ sùc sèng cao (93,13%).
¥y l mët ÷u iºm cõa g æng t£o.
3
4. G æng T£o câ sè l÷ñng hçng c¦u (3,03 tri»u/mm ) b¤ch c¦u (30.42.103/mm) v
huy¸t sc tè (10,27g%) t÷ìng èi cao so vîi c¡c gièng kh¡c thº hi»n kh£ n«ng trao
êi ch§t, sùc · kh¡ng v tèc ë sinh tr÷ðng cao.
5. K½ch th÷îc c¡c chi·u o v khèi l÷ñng cõa g æng T£o r§t lîn so vîi c¡c gièng nëi
kh¡c thº hi»n ÷u iºm cõa gièng g h÷îng thàt. Sü t«ng k½ch th÷îc c¡c chi·u o,
di¹n ra khæng çng ·u ð c¡c giai o¤n ph¡t triºn. Ð ng y tøng t½nh tr¤ng công câ
sü bi¸n ëng giúa con trèng vîi con m¡i v theo thíi gian g m¡i bi¸n ëng nhi·u
hìn g trèng ð t§t c£ c¡c t½nh tr¤ng. Tèc ë sinh tr÷ðng tuy»t èi trung b¼nh ¤t
15,28%/con/ng y, tèc å sinh tr÷ðng t÷ìng èi trung b¼nh ¤t 24,58%. G æng
T£o câ n«ng xu§t thàt t÷ìng èi cao (t l» th¥n thàt ¤t 70,82%, t l» thàt òi 20,8%,
thàt ngüc 16,39%) ¤t ti¶u chu©n cõa gièng g h÷îng thàt.
6. G æng T£o câ tuêi th nh thöc sinh döc muën (23 tu¦n tuêi), kh£ n«ng sinh s£n
th§p, s£n l÷ñng trùng ¤t 44,59 qu£/25 tu¦n ´. Kh£ n«ng thö tinh v §p nð ¤t
86,26% trùng câ phæi, t l» nð/têng sè trùng câ phæi ¤t 81,17%. G æng T£o r§t
vöng v· trong vi»c §p trùng.
7. Cæng t¡c b£o tçn nguçn gen g æng T£o ¢ thu ÷ñc k¸t qu£ tèt. Tø sè l÷ñng nhä
ban ¦u, ¸n nay n g ¢ ph¡t triºn c£ vòng v nhi·u t¿nh.
137
- TÆ CAO LY, PHM THÀ HÁA
T i li»u
[1] Ph¤m Khc Ban. Nghi¶n cùu mët sè °c iºm sinh håc, v t½nh n«ng s£n xu§t vàt xä
Khaki cambell v con lai F1 nuæi ch«n th£ ð Thanh Li¶m-H Nam. Luªn ¡n TS sinh
håc, Tr÷íng HSP H Nëi 2000, trang 19.
[2] o L» H¬ng. B÷îc ¦u nghi¶n cùu mët sè t½nh tr¤ng cõa gièng g H'Mæng nuæi b¡n
cæng nghi»p t¤i çng b¬ng mi·n Bc Vi»t Nam. Luªn ¡n th¤c s¾ sinh håc, Tr÷íng
HSP H Nëi, 2001.
[3] L¶ Tòng. Nghi¶n cùu mët sè °c iºm sinh håc v kh£ n«ng s£n xu§t cõa gièng g lòn
t± . Luªn ¡n th¤c sÿ sinh håc, Tr÷íng HSP H Nëi, 2002
[4] Douglas G.Altman. Practical Statistics for Medical Research. 1991. p.35-36
[5] World's poutry science journal Education organization research. Vol 59. N0 4, De-
cember 2003, p 441 446.
RESEARCH ON SOME BIOLOGICAL CHARACTERISTICS, THE
REPRODUCTIVE CAPACITY AND THE PRESERVATION OF DONG
TAO CHICKEN'S GENOME
To cao Ly, Pham Thi Hoa
Faculty of Biology-Agronomic Technique
Hanoi University of Education
Abstract. This is a study on the growth rate, some behavioural, physiological and
biochemical characteristics of the capacity of reproduction and preservation of Dong
Tao chicken's genome.
138
nguon tai.lieu . vn