Xem mẫu
- Ch ng 2
XÂY D NG D LI U
1. T O L P D LI U M I
t o m t l p d li u m i theo d ng c a MapInfo (table), vào File > New
Table, hay kích ho t bi u t ng New Table trong h p công c Standard.
Ba m c ch n bên trên (có th ánh
d u ch n ho c không) là hình th c xu t hi n
l p d li u sau khi v a t o xong.
- Open New Mapper hay Add to
Current Mapper : xu t hi n 1 c a s b n
m i hay chung v i c a s b n ang ho t
ng có th v các i t ng không gian.
- Open New Browser : xu t hi n c a s
d li u có th nh p các giá tr thu c tính.
Vi c ch n này không quan tr ng, có th
ánh d u vào c 3 ô hay không ô nào, vì có
th m c a s d li u hay c a s b n ca
l p d li u sau khi l p d li u c t o ra.
Trong khung Table Structure, ch n “Create New” n u là t o l p d li u u
tiên cho m t khu v c a lý.
Click Create, c a s New Table Structure xu t hi n và cách khai báo trong
c a s này nh sau :
MapInfo 7.5 Trang 13
- ♦ M c Projection :
* N u t o d li u m t vùng a lý m i, tr c h t ph i khai báo m c
Projection. Trong MapInfo t projection c hi u là h quy chi u, 1 h quy chi u
bao g m 1 phép chi u và 1 tr c c u chu n (datum).
Các h quy chi u này c khai báo trong t p tin MAPINFOW.PRJ. Các h
quy chi u Vi t Nam gi i thi u trong tài li u này ã c biên t p b sung vào t p
tin MAPINFOW.PRJ sau khi c cài t, s d ng t ng thích v i MapInfo t
version 6.
Click Projection, c a s Choose Projection xu t hi n.
Tr c h t chúng ta s ch n qu c gia hay khu v c (Category), và ng v i m i
qu c gia hay khu v c, chúng ta s ch n ti p 1 h quy chi u (Category Members)
thích h p.
Category “Viet-Nam (V 6.0)” c b sung vào danh sách các category m c
nh c a MapInfo v i các Category Members là m t s phép chi u ã và ang s
d ng t i Vi t Nam :
- H quy chi u Gauss-Kruger s d ng tr c c u chu n Pulkovo 1942 áp d ng
cho các b n ã c xu t b n phía B c Vi t Nam. Theo h quy chi u này Vi t
Nam n m trong 2 vùng : Gauss-Kruger zone 18 (kinh tuy n trung tâm 105o ) và
zone 19 (kinh tuy n trung tâm 111o ).
- H quy chi u Hà N i 1972 (Gauss VN) s d ng phép chi u Gauss v i tr c
c u chu n Pulkovo 1942. Vi t Nam ch a có b n theo h quy chi u này.
- H quy chi u UTM v i tr c c u chu n Indian 1960 s d ng cho các b n h
UTM phía Nam Vi t Nam. Theo phép chi u UTM, Vi t Nam n m trong 2 vùng là
Zone 48 North và Zone 49 North.
- H quy chi u UTM v i tr c c u chu n WGS 1984 (World Geodetic System)
s d ng trên qui mô toàn c u. Vi t Nam ch a xu t b n b n theo h quy chi u
này. H quy chi u này th ng c s d ng cho các thi t b GPS.
- H quy chi u UTM v i tr c c u chu n Indian Thai-Viet s d ng cho vùng Vi t
Nam và Thái Lan (còn g i là h quy chi u Thái Vi t). Vi t Nam không có b n theo
h quy chi u này.
MapInfo 7.5 Trang 14
- Hi n nay, Nhà N c ã ban hành h quy chi u qu c gia VN 2000, h quy chi u
này s d ng phép chi u UTM và ellipsoid là WGS 1984.
C n c vào các tham s c a b n gi y c s hóa, chúng ta có th khai báo
theo t a a lý (kinh v ) hay t a theo l i ô vuông (mét).
- Khai báo theo t a a lý ( n v là ), chúng ta có th ch n :
- Longitude / Latitude (Indian 1960)
- Longitude / Latitude (Pulkovo)
- Khai báo theo t a l i ô vuông ( n v là mét), chúng ta có th ch n :
- UTM - Zone 48 North – Meter (Indian 1960)
- UTM - Zone 49 North – Meter (Indian 1960)
- Gauss Kruger – Zone 18 - Longitude 105oE – Meter (Pulkovo)
- Gauss Kruger – Zone 19 - Longitude 111oE – Meter (Pulkovo)
* Tr ng h p vùng d li u ã có các b n d ng s v i h quy chi u ã c
khai báo chính xác, chúng ta nên m m t trong các b n ã có và t o m i m t d
li u trong c a s b n ang ho t ng (Add to Current Mapper), nh v y s s
d ng các tham s liên quan n Projection c a c a s b n ho t ng.
* Vì h quy chi u UTM Indian 1960 không có trong t p tin mô t các h quy
chi u m c nh c a MapInfo nên tr c ây ã có nhi u b n c s hóa v i h
quy chi u khai báo là UTM WGS 1984 hay UTM Indian Thai-Viet. Các s li u này
là không chính xác vì không phù h p h quy chi u, c n ph i hi u ch nh l i cho úng
v i h quy chi u c a b n gi y. Th c hi n vi c hi u ch nh này tuy khá ph c t p,
nh ng là c n thi t có th s d ng c các s li u ã s hóa tr c ây.
♦ M t l p d li u c a MapInfo có th có d li u không gian ho c không nh ng
luôn luôn ph i có d li u thu c tính. ó là m t b ng (tabular) g m các hàng (row) và
c t hay vùng (column, field). M i c t là m t thu c tính t ng ng c a các hàng là các
i t ng, ph n t .
* H th ng các c t (g m tên c t cùng v i các tham s liên quan v ki u, chi u
dài hay r ng) g i là c u trúc d li u c a m t l p d li u.
* M t l p d li u ch c t o ra khi ph i có t i thi u m t c t,
* Nh p tên c a c t này vào m c Name trong khung Field Information. Tên c a
c t có th dài n 31 ký t , g m các ch cái ch s và d u “_”, không có kho ng tr ng.
* Sau ó nh p ki u d li u c a c t này trong m c Type. Tùy theo tính ch t c a c t
mà ki u d li u có th là :
- Ki u s nguyên (Integer) : l u gi các s nguyên (± 2.100.000.000)
(± 32.767)
- Ki u s nguyên ng n (Small Integer) : -nt-
- Ki u ký t (Character) : t i a 254 ký t .
- Ki u s th p phân (Decimal) : l u gi các s th p phân d u ch m c
nh; t i a dài 19 ch s .
- Ki u s th p phân ng (Float) : l u s th p phân d ng d u ch m t do.
- Ki u ngày tháng (Date) : theo d ng mm/dd/yy hay mm-dd-yyyy, cách nhau
MapInfo 7.5 Trang 15
- b ng d u “/” hay d u “-”. Ví d : 03/15/92
- Ki u lu n lý (Logical) : ch có 2 giá tr là T(rue) hay yes và F(alse) hay no.
Tùy theo ki u d li u và n v d ki n khai báo r ng thích h p cho
t ng tr ng h p trong m c Width.
♦ Khai báo xong cho m i c t, click Add filed khai báo thêm m t c t m i.
S d ng Up và Down s p x p th t các c t, và Remove Field lo i b c t
ang c ánh d u trong danh sách.
♦ Khi t o m t l p d li u không gian m i, th ng ch nên có 2 c t, ó là c t
mã s và c t tên c a các i t ng a lý t ng ng, s thêm các c t khác sau này
khi c n. Các i t ng a lý có th có cùng tên hay/và cùng mã s .
♦ Tr ng h p t o l p d li u m i l u gi các giá tr thu c tính, chúng ta có
th khai báo thêm các c t t ng ng v i s li u có s n. N u ch xây d ng l p d
li u thu c tính (không có d li u không gian) hay mu n xóa t t c d li u không
gian, chúng ta không ánh d u ch n m c Table is Mappable, khi ó s không có có
m c Projection vì không c n ph i khai báo phép chi u.
♦ N u mu n s d ng c u trúc c a 1 l p d li u ã xây d ng, chúng ta m (open)
l p d li u ó, r i trong c a s New Table, ch n m c “Using Table” r i ch n ti p tên
l p d li u thích h p trong ô d i. Nh v y là chúng ta ã mu n s d ng l i c u trúc
c a 1 l p d li u ã có, kh i ph i khai báo l i, v a m t thì gi v a có th không chính
xác nh mong mu n.
♦ Click Create, nh p tên cho l p d li u m i này cùng v i th m c thích h p
2. HI U CH NH C U TRÚC THU C TÍNH C A L P D LI U.
Sau khi khai báo xong c u trúc d li u c a m t l p d li u, chúng ta có th
thay i v i các ch c n ng thêm, xóa, s a i tên và các tham s liên quan c a các
c t. th c hi n vi c ch c n ng này, chúng ta vào Table > Maintenance > Table
Structure, ch n l p d li u mu n hi u ch nh trong c a s View/Modify Table
Structure.
C a s Modify Table Structure xu t hi n (gi ng nh c a s New Table
Structure) và chúng ta có th th c hi n vi c thay i c u trúc c a l p d li u ã ch n.
MapInfo 7.5 Trang 16
- 3. NH P GIÁ TR THU C TÍNH.
Vi c nh p hay s a i d li u thu c tính th ng c th c hi n trong c a s
d li u (Browser Window). xem, nh p hay hi u ch nh d li u thu c tính c a m t
l p d li u ã c kh i t o, chúng ta vào Windows > New Browser Windows
(hay b m F2) và ch n l p d li u thu c tính, c a s d li u s c m ra.
Thí d :
Vào Edit > New Row hay Ctrl-E thêm các hàng tr ng, sau ó nh p s li u
vào các ô t ng ng.
u ý : MapInfo V7.5 v n ch a t ng thích v i b mã Unicode. Vì v y
mu n dùng font ch ti ng Vi t, ph i ch n b mã VNI hay ABC (TCVN3).
MapInfo có kh n ng xây d ng l p d li u thu c tính nh ng rõ ràng thao tác
trong c a s d li u c a MapInfo không c thu n ti n. Vì MapInfo có kh n ng
liên k t v i các khuôn d ng d li u khác (.XLS, .DBF, .MDB, …) nên có th thao
tác d li u trong các ph n m m này r i sau ó s c tích h p vào MapInfo.
4. KH I T O, HI U CH NH D LI U KHÔNG GIAN
Symbol Line
Polyline Arc
Polygone Ellipse
Rectangle Rounded Rectangle
Text Frame
Reshape Add Node
Symbol Style Line Style
Polygone Style Text Style
MapInfo 7.5 Trang 17
- 41. T o các it ng không gian
t o các i t ng hình h c c a m t l p d li u có c tính s a i c,
chúng ta s d ng các bi u t ng Symbol, Polyline và Polygon, t ng ng v i
t ng ki u i m, ki u ng u n khúc và ki u vùng. Ngoài ra, MapInfo có các
bi u t ng khác t o ki u ng th ng, cung tròn, hình tròn, hình ellip, hình
vuông, hình ch nh t, … trong h p Drawing. T ng t , chúng ta có th t o thêm
m t i t ng ki u chu i ký t t i m t v trí nào ó trong c a s b n .
kh i t o các i t ng ki u vùng ti p giáp nhau (cùng chung m t ranh
gi i) hay m t th c th nh ng thu c hai i t ng (thí d , m t nhánh sông làm ranh
gi i hành chánh c a hai xã), nên s d ng kh n ng b t i m (snap to node) - b m
phím S t t m kh n ng này - cùng t h p phím Ctrl hay Shift.
42. Hi u ch nh v trí, hình d ng các it ng không gian.
* d ch chuy n it ng hình h c (thay i t t c v trí a lý) chúng ta s
d ng ch c n ng Select r i click vào i t ng (gi ch c lát cho n khi cursor
có hình m i tên 4 chi u) và kéo mouse a i t ng n v trí mong mu n.
* s a i hình d ng c a i t ng ki u vùng hay ki u ng (thay i m t
s v trí), s d ng ch c n ng Edit > Reshape (Ctrl-R) hay click vào bi u t ng
Reshape trong h p công c Drawing sau khi m t i t ng c ch n. Các
i m trung gian (node) c a i t ng s hi n lên, chúng ta có th di chuy n v trí
hay xóa các i m này; c ng có th thêm các i m trung gian trên m t o n th ng
nào ó v i bi u t ng Add Node .
5. S HÓA B N .
51. nh ngh a.
S hóa b n là quá trình v l i m t b n gi y trên máy tính nh m t o m t
b n v d ng s (digital format) c a b n ó.
S hóa là m t cách nh p d li u không gian, nó ghi nh n t a a lý c a các
i t ng trên m t t qua b n , l u tr d i d ng s có th x lý trên máy
tính.
V i MapInfo, có th s hóa b n tr c ti p trên bàn s hóa (digitizer) hay s
hóa gian ti p qua file nh quét (scan) c a b n gi y ã c ng nh p t a a
lý.
52. Ti n trình s hóa trên nh quét.
521. Khai báo ng nh p t a c a nh quét.
Bn c quét qua máy quét (scanner) t o nên các t p tin nh v i ph n m
r ng là tif, hay jpg, bmp, ... (có th l u d ng jpg chi m ít dung l ng a). Tùy
theo kích th c b n mà quét thành nh ng t p tin nh kh A4 (v i máy quét
thông d ng), hay A3, …
MapInfo 7.5 Trang 18
- s d ng các t p tin nh này nh là b n gi y, ta ph i khai báo ng nh p
ta c a nó và có th s d ng nh b n
g c trong quá trình s hóa.
Vào File > Open Table, ch n
Raster Image trong m c Files of Type,
k ti p ch n th m c và t p tin d ng nh
ã c quét. Click OK, ch n Register
trong c a s xu t hi n ng nh p t a
a lý t ng ng.
C a s Image Registration xu t
hi n v i các m c c n khai báo :
Click Projection khai báo h quy chi u c a b n gi y c scan nh ã
c p trên.
Click Units khai báo v nv b n là (degrees) hay mét (meters) tùy
theo h quy chi u phù h p v i b n tham kh o.
K ti p là khai báo các i m xác nh v trí a lý c a khu v c b n c
MapInfo 7.5 Trang 19
- quét. T i thi u ph i khai báo 4 i m và click vào khung New khai báo m t i m
m i.
S d ng bi u t ng phóng to (+) hay thu nh (-) và các thanh tr t am t
khu v c c a b n vào vùng nhìn trên máy
tính.
M i khi mu n khai báo m t i m m i,
ph i xác nh rõ t a c a i m ó trên b n
gi y và d ch chuy n nh quét sao cho v trí
c a i m ó n m trong khung nhìn. Click
vào khung New, mouse thay i t hình t ng
m i tên thành d u ch th p. Di chuy n mouse
n úng v trí t ng ng c a i m mu n nh
v và click, s xu t hi n c a s Edit Control
Point.
Nh p kinh c a i m ã ch n vào
khung Map X và v vào khung Map Y theo
ta h mét hay h ã khai báo trong m c Units. Tr ng h p ch n theo t a
a lý, các giá tr c a kinh và v ph i chuy n v h th p phân, không s d ng
cách tính theo phút giây.
Giá tr Image X và Image Y cho bi t v trí c a i m c ch n t i c t và hàng
bao nhiêu theo h th ng ô l i c a t m nh.
Có th t tên l i cho i m n y trong khung Label.
Click OK, trong vùng thông tin các i m ng nh p s xu t hi n thêm m t
hàng các tham s c a i m v a c khai báo.
Khi ã khai báo t i thi u 4 i m, nên chú ý n thông tin trong c t Error. Tr
s trong c t này s c tính toán t ng theo t a c a các i m ã c khai
báo. D nhiên các tr s này càng nh thì b n ng nh p càng t ng h p v i v trí
a lý th c.
Di chuy n thanh sáng n hàng ghi thông tin c a m t i m, ta có th thay i
khai báo c a i m ó b ng cách click Edit, khai báo l i t a trong m c Map X và
Map Y trong c a s Edit Control Point, hay xóa nó v i Remove, hay i m này
xu t hi n trong khung nhìn v i Goto nh m ki m tra l i v trí c a m khai báo xem
ã úng ch a? N u ch a úng, có th ch n l i v trí này trên vùng b n .
Khi các thông tin trong c t Errors là ch p nh n c, click OK k t thúc
vi c ng nh p t a c a vùng nh quét. MapInfo s t o m t t p tin có tên gi ng
nh tên c a t p tin nh và ph n m r ng là .TAB, và hi n trên màn hình trong c a
s bn c ab n nh v a ng nh p.
* Sau khi ng nh p, mu n thay i khai báo t a v trí các i m, vào Table
> Raster > Modify Image Registration, s xu t hi n l i c a s Image
Registration chúng ta thêm b t s a i v trí các i m.
* i u ch nh sáng và t ng ph n c a nh, vào Table > Raster >
Adjust Image Style.
MapInfo 7.5 Trang 20
- Kích ho t m c Transparent và ch n m t màu nào ó trên vùng nh, cho phép
nhìn xuyên qua l p d li u nh t i các vùng có màu trùng v i màu ã ch n (th y
c các l p d li u n m phía d i).
* Trong MapInfo có m t kh n ng khác nh p và s a i t a các i m
nh v khi chúng ta ã có m t l p d li u b n d ng s c a vùng b n nh
mu n ng nh p v i m t s v trí a lý c bi t nh giao i m c a các sông hay các
ng, hay h th ng l i ô vuông, ...
Vào File > Open Table, ch n l p d li u b n ã có c a vùng a lý t ng
ng. M ti p b n nh (d ng raster, n u mu n nh p t a các i m nh v ) hay
t p tin .tab c a b n nh này (d ng MapInfo, n u mu n s a i t a các nh
v ). Sau ó, vào Table > Raster > Modify Image Registration, c a s Image
Registration xu t hi n, click New ng nh p m t i m m i hay ch n hàng ghi
thông tin c a i m mu n s a t a ; vào Table > Raster > Select Control Point
from Map, khi vào ph m vi c a s b n ho t ng, cursor có d ng ch th p (+),
di chuy n cursor n v trí t ng ng trên b n trong c a s b n ho t ng và
click, c s s Edit Control Point xu t hi n v i t a m i do MapInfo tính toán t
l pb n ã có. Click OK ch n. D nhiên sau khi nh p hay s a i các i m,
click OK trong c a s Image Registration hoàn t t vi c ng nh p.
522. S hóa.
D li u s hóa c ghi vào m t l p d li u m i. M l p d li u này trong
cùng m t c a s b n c a t p tin nh ã c ng nh p. Ki m tra c tính c
ch n (selectable) và s a i c (editable) cho l p d li u này trong Map >
Layer Control hay click bi u t ng c a ch c n ng này.
M c dù MapInfo cho phép nhi u ki u it ng trên m t l p d li u, nh ng
MapInfo 7.5 Trang 21
- ti n qu n lý thông tin chúng ta nên t ch c thành các l p d li u riêng bi t cho
t ng ch t ng ng v i m t ki u d li u nh t nh. Thí d , l p d li u v ng
giao thông b là ki u ng, l p d li u v lo i t là ki u vùng, l p sông su i nh
là ki u ng, l p sông l n và ao h là ki u vùng, …
Tùy theo i t ng mu n s hóa là i m, ng hay a giác mà ta ch n các
bi u t ng h a t ng ng trong h p công c Drawing.
Các thu c tính v th hi n c a các i t ng này (kích c , màu s c, ki u
d ng, ...) c xác nh ng ng v i các bi u t ng trong c a s Drawing này
hay trong Option > Line Style / Region Style / Symbol Style. Ta c ng có th nh p
v n b n v i ki u ch , kích c , màu s c và nghiêng tùy ch n t i m t v trí b t k .
MapInfo 7.5 Trang 22
nguon tai.lieu . vn