Xem mẫu
- GIÁO TRÌNH
ArcGIS
- Néi dung chÝnh
giíi thiÖu chung vÒ arcgis................................................ 6
ch−¬ng 1: kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ d÷ liÖu GIS ................. 9
1. C¸c m« h×nh d÷ liÖu ®Þa lý........................................... 9
Vector model............................................................................... 9
Raster models.............................................................................. 9
TIN models.................................................................................. 10
D÷ liÖu d¹ng b¶ng........................................................................ 10
2. C¸c d¹ng Format cña feature data....................... 10
Coverages...................................................................................... 10
Shapefiles...................................................................................... 12
C¸c ®èi t−îng cña geodatabases ...................................................13
3. Geodatabases....................................................................... 13
Topology trong geodatabase......................................................... 14
L−u c¸c ®èi t−îng cña geodatabase.............................................. 15
Ch−¬ng II: thùc hiÖn dù ¸n GIS mÉu b»ng c«ng nghÖ
Arcgis................................................................................................. 16
1. Ph©n tÝch GIS lµ g×?............................................................ 16
2. C¸c b−íc cña dù ¸n GIS.................................................... 17
B−íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu cña dù ¸n........................................... 17
B−íc 2: T¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n............................................. 17
B−íc 3: Ph©n tÝch d÷ liÖu.............................................................. 17
B−íc 4: HiÓn thÞ kÕt qu¶............................................................... 18
3. X©y dùng dù ¸n cô thÓ 18
Ch−¬ng III: X©y dùng c¬ së d÷ liÖu.................................. 22
1. Tæ chøc c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n................................ 22
2. Bæ sung d÷ liÖu vµo project folder........................ 23
3. Kh¶o s¸t d÷ liÖu b»ng ArcMap.................................... 23
Më mét b¶n ®å míi....................................................................... 23
Bæ sung parcel layers vµo b¶n ®å.................................................. 24
L−u b¶n ®å.................................................................................... 24
Ch−¬ng 4: ChuÈn bÞ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch...................... 25
1. ChuÈn bÞ d÷ liÖu................................................................... 25
2. Khai b¸o hÖ täa ®é cho elevation data............... 25
2
- KiÓm tra th«ng tin vÒ coordinate system...................................... 26
Khai b¸o coordinate system cho lowland shapefile...................... 26
3. X¸c ®Þnh l¹i l−íi chiÕu cho river shapefile....... 27
Khai b¸o coordinate system cho river shapefile........................... 27
ChiÕu shapefile............................................................................. 28
XuÊt river shapefile vµo geodatabase............................................ 29
4. Sè hãa historic park........................................................ 29
T×m c«ng viªn trªn streets layer.................................................... 30
N¾n ¶nh......................................................................................... 30
HiÓn thÞ park boundary vµ parcels................................................ 31
ChuÈn bÞ sè hãa park boundary.................................................... 32
Sè hãa ®−êng bao c«ng viªn......................................................... 32
§Æt vertex d−íi mét gãc vµ ®é dµi nµo ®Êy.................................. 32
Dùng ®−êng vu«ng gãc................................................................. 33
Thªm ®iÓm ngay t¹i giao ®iÓm cña c¸c ®−êng.............................. 33
KÕt thóc sè hãa............................................................................. 33
Biªn tËp thuéc tÝnh cho ®èi t−îng................................................. 33
5. NhËp hai parcel layers l¹i thµnh mét layer.... 34
Ch−¬ng 5: Thùc hiÖn ph©n tÝch........................................... 35
1. ChuÈn bÞ cho ph©n tÝch ....................................................35
T×m vïng ®−îc phÐp x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i .....................36
T×m vïng kh«ng ®−îc phÐp x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i......... 37
T×m thöa ®¸p øng c¸c tiªu chÝ ®Æt ra............................................. 39
2. T×m c¸c thöa cßn trèng.................................................. 40
T×m theo thuéc tÝnh lo¹i ®Êt (tr−êng LANDUSE)......................... 40
XuÊt c¸c thöa ®−îc chän ra shapefile míi.................................... 40
3. T×m c¸c thöa thÝch hîp n»m gÇn ®−êng vµ gÇn
®iÓm cã n−íc th¶i......................................................................... 41
Thªm tr−êng cho parcels layer..................................................... 41
T×m nh÷ng thöa n»m trong vßng 50m cña ®−êng......................... 42
G¸n gi¸ trÞ cho tr−êng ROAD_DIST............................................ 42
4. T×m c¸c thöa thÝch hîp cã diÖn tÝch theo yªu cÇu
................................................................................................................. 43
S¾p xÕp c¸c thöa theo diÖn tÝch..................................................... 43
T×m c¸c thöa liÒn kÒ víi diÖn tÝch tæng lµ 150,000m2................... 43
3
- 5. Xem l¹i kÕt qu¶ ph©n tÝch............................................. 44
HiÓn thÞ c¸c thöa ®ang chän víi c¸c layers tiªu chÝ...................... 45
T¹o layer chøa alternate site......................................................... 45
Dän s¹ch table of contents............................................................ 45
Ch−¬ng 6: Tr×nh bµy kÕt qu¶ .............................................. 47
1. ThiÕt kÕ b¶n ®å.................................................................... 47
2. ThiÕt ®Æt trang b¶n ®å................................................... 49
ChuyÓn tõ data view sang layout view.......................................... 49
Thay ®æi kÝch th−íc trang............................................................. 49
Thay ®æi kÝch th−íc cña data frame.............................................. 49
Sao chÐp data frame...................................................................... 50
§æi tªn data frame........................................................................ 50
Thªm mét data frame míi............................................................. 50
3. T¹o overview map.............................................................. 51
Lo¹i bá nh÷ng layers kh«ng cÇn thiÕt khái data frame................. 51
Tr×nh bµy c¸c tuyÕn ®−êng chÝnh.................................................. 51
Thay ®æi ký hiÖu cho ®−êng......................................................... 51
HiÓn thÞ layers river vµ elevation.................................................. 51
4. T¹o b¶n ®å cho c¸c thöa thÝch hîp......................... 52
ThiÕt ®Æt m«i tr−êng hiÓn thÞ........................................................ 52
Thay ®æi ký hiÖu cho thöa............................................................. 52
HiÓn thÞ c¸c thöa thÝch hîp........................................................... 53
Thay ®æi ký hiÖu cho alternate site............................................... 53
HiÓn thÞ river vµ wastewater junction........................................... 53
HiÓn thÞ vµ g¾n nh·n cho junction buffers.................................... 53
5. T¹o b¶n ®å tr×nh bµy c¸c thöa thÝch hîp nhÊt 53
ChÐp c¸c layers tõ Study Area data frame.................................... 54
T¹o layer cho c¸c thöa thÝch hîp nhÊt.......................................... 54
§æi mµu cho c¸c thöa cña layer highly suitable........................... 54
Thay ®æi symbol colors................................................................. 55
Thay ®æi tiªu ®Ò vµ nh·n............................................................... 55
G¾n nh·n cho highly suitable parcels........................................... 56
T¹o nh·n cho alternate site........................................................... 56
Thay ®æi thuéc tÝnh cña nh·n vµ hiÖn nh·n.................................. 56
6. T¹o b¸o c¸o thöa ®Êt....................................................... 57
4
- ThiÕt kÕ b¸o c¸o............................................................................ 57
Ph¸t sinh b¸o c¸o.......................................................................... 57
7. Bæ sung danh s¸ch c¸c tiªu chuÈn chän cña dù ¸n
lªn b¶n ®å........................................................................................ 58
8. Bæ sung c¸c ®èi t−îng cña b¶n ®å........................... 58
Thªm mét khung h×nh ch÷ nhËt vµo City Overview map.............. 58
Bæ sung ký hiÖu b¶n ®å................................................................. 58
Thªm th−íc tû lÖ........................................................................... 59
Bæ sung mòi tªn chØ h−íng........................................................... 60
Bæ sung tùa b¶n ®å 60
Thªm City logo 60
Bæ sung th«ng tin tham chiÕu b¶n ®å............................................ 60
Giãng th¼ng c¸c ®èi t−îng cña b¶n ®å.......................................... 61
9. L−u vµ in b¶n ®å.................................................................. 61
5
- Giíi thiÖu chung vÒ ArcGIS
Tµi liÖu nµy giíi thiÖu vÒ ArcGIS cña ESRI - phÇn mÒm x©y dùng dù
¸n th«ng tin ®Þa lý GIS. Tµi liÖu ®−îc chia lµm hai phÇn. PhÇn ®Çu, ch−¬ng 1:
T×m hiÓu vÒ ArcGIS, sÏ giíi thiÖu nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña ArcGIS vµ d÷
liÖu GIS. PhÇn hai, b¾t ®Çu tõ ch−¬ng 2: X©y dùng dù ¸n GIS, lµ mét dù ¸n
mÉu ®Ó b¹n ®äc thùc hµnh. Dù ¸n ®−îc thiÕt kÕ theo c¸ch ®Ó ng−êi ®äc cã
thÓ tù lµm theo tµi liÖu mµ kh«ng cÇn trî gióp.
Tr−íc khi khëi ®éng, cÇn ph¶i cã s½n ArcGIS trªn m¸y. Ngoµi ra, cÇn
cµi ®Æt c¸c bµi tËp mÉu ArcTutor.
Cã thÓ lµm g× víi ArcGIS?
X¸c ®Þnh vïng −u tiªn cÇn söa ch÷a cèng tho¸t n−íc sau trËn ®éng ®Êt.
T¹o b¶n ®å c¸c tuyÕn ®−êng dµnh cho xe buýt, xe ®¹p...
Qu¶n lý cÇu, ®−êng vµ lËp c¸c b¶n ®å dù phßng trong tr−êng hîp x¶y ra
thiªn tai.
Khoanh vïng téi ph¹m ®Ó nhanh chãng triÓn khai nh©n sù vµ qu¶n lý c¸c
ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t téi ph¹m.
X¸c ®Þnh c¸c van ®Ó khãa mét ®−êng èng n−íc bÞ vì.
T¹o b¶n ®å sö dông ®Êt ®Ó phôc vô c«ng t¸c ®Þnh gi¸ vµ kÕ ho¹ch sö dông
®Êt.
Dù b¸o b·o.
Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña c«ng tr×nh x©y dùng ®Õn m¹ch n−íc ngÇm.
Qu¶n lý chÊt l−îng n−íc.
T¹o m« h×nh l−íi ®iÖn ®Ó gi¶m thÊt tho¸t n¨ng l−îng vµ lËp kÕ ho¹ch ®Æt
c¸c thiÕt bÞ míi.
X©y dùng tuyÕn dÉn dÇu rÎ nhÊt.
Nghiªn cøu ®Þa h×nh ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt tr¹m thu ph¸t trong th«ng tin
liªn l¹c.
§¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña mét vÞ trÝ b¸n lÎ míi dùa trªn sè
l−îng kh¸ch hµng l©n cËn.
Dß t×m ng−îc theo nguån n−íc ®Ó x¸c ®Þnh nguån bÞ « nhiÔm.
T×m ®−êng ®i nhanh nhÊt ®Õn vÞ trÝ x¶y ra sù cè.
Dù ®o¸n ch¸y rõng dùa trªn nh÷ng nghiªn cøu vÒ ®Þa thÕ vµ thêi tiÕt.
Cã thÓ sö dông ArcGIS theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau phô thuéc vµo møc
®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Mét sè ng−êi dïng ArcGIS ®Ó lµm dù ¸n - tøc lµ
mét ng−êi lµm b¶n ®å vµ sö dông c«ng cô ph©n tÝch ®éc lËp. Mét sè ng−êi
kh¸c dïng ArcGIS trong m«i tr−êng nhiÒu ng−êi dïng, phôc vô cho c¸c hÖ
6
- thèng th«ng tin ®Þa lý. Tµi liÖu nµy giíi thiÖu vÒ ArcGIS trong khu«n khæ cña
dù ¸n GIS.
Dù ¸n GIS
Trong mét dù ¸n GIS, ph©n tÝch viªn sÏ ph¶i thùc hiÖn rÊt nhiÒu c«ng
viÖc mµ cã thÓ gép thµnh 4 nhãm c«ng viÖc chÝnh - 4 b−íc c¬ b¶n cña dù ¸n.
B−íc ®Çu tiªn lµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái ®Æt ra trong thiÕt kÕ CSDLvµ
kÕ ho¹ch ph©n tÝch GIS nh−:
§©u lµ vÞ trÝ tèt nhÊt ®Ó x©y dùng nhµ cao tÇng?
Cã bao nhiªu l−îng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng gÇn cöa hµng? ...
C«ng viÖc nµy gióp x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng líp d÷ liÖu nµo cÇn cã ®Ó tr¶
lêi cho tõng phÇn cña dù ¸n vµ ph¸t triÓn chiÕn l−îc tËp hîp c¸c c©u
tr¶ lêi cña tõng phÇn thµnh mét kÕt qu¶ cuèi cïng.
B−íc thø hai lµ t¹o c¬ së d÷ liÖu chøa d÷ liÖu ®Þa lý cÇn ®Ó tr¶ lêi cho
nh÷ng c©u hái ®Æt ra. Cã thÓ ph¶i sè hãa tõ b¶n ®å cã s½n, thu thËp vµ chuyÓn
®æi d÷ liÖu tõ nhiÒu nguån vµ nhiÒu d¹ng, kiÓm tra chÊt l−îng cña c¸c líp d÷
liÖu, ®−a c¸c líp d÷ liÖu vÒ mét hÖ täa ®é thèng nhÊt, bæ sung c¸c tr−êng míi
vµo d÷ liÖu ®Ó l−u kÕt qu¶ ph©n tÝch.
B−íc thø ba lµ ph©n tÝch d÷ liÖu. C¸c thao t¸c th−êng dïng lµ chång
xÕp c¸c líp d÷ liÖu kh¸c nhau, t×m kiÕm ®èi t−îng theo thuéc tÝnh vµ theo vÞ
trÝ, tæng hîp c¸c kÕt qu¶ trung gian ®Ó cã ®−îc kÕt qu¶ cuèi cïng.
B−íc cuèi cïng trong ph©n tÝch dù ¸n lµ tr×nh bµy kÕt qu¶ cho nh÷ng
ng−êi kh«ng sö dông GIS vµ cho c«ng chóng xem. B¶n ®å, b¶ng thèng kª,
biÓu ®å còng ®−îc sö dông phèi hîp ®Ó t¹o kÕt qu¶ cuèi cïng.
GIS nhiÒu ng−êi dïng
Trong hÖ GIS nhiÒu ng−êi dïng, d÷ liÖu ®−îc l−u tr÷ trong nh÷ng hÖ
qu¶n lý CSDL quan hÖ th−¬ng m¹i nh− Oracle, Informix Dynamic Server, vµ
Microsoft SQL Server vµ ®−îc kÕt nèi th«ng qua phÇn mÒm ArcSDE.
ArcSDE cho phÐp nhiÒu ng−êi cïng hiÖn chØnh d÷ liÖu GIS ®ång thêi. §Ó
t¨ng kh¶ n¨ng lµm viÖc trªn hÖ thèng m¹ng, nhiÒu øng dông ®· ®−îc ph¸t
triÓn cho m¸y tÝnh ®Ó bµn nh− ArcCatalog, ArcMap, vµ ArcToolbox. C¸c
m¸y chñ gi÷ nhiÖm vô cung cÊp d÷ liÖu vµ thùc hiÖn vai trß xö lý d÷ liÖu.
C¸c chøc n¨ng cña hÖ GIS nhiÒu ng−êi dïng còng gièng nh− cña mét
dù ¸n GIS, nh−ng ë qui m« lín h¬n vµ thao t¸c theo chu kú liªn tôc. C«ng t¸c
lËp kÕ ho¹ch trong m«i tr−êng nhiÒu ng−êi dïng lµ rÊt quan träng, v× sÏ gióp
7
- t¨ng hiÖu suÊt thao t¸c, ph©n phèi tµi nguyªn tèt h¬n, ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ
cña th«ng tin...
Dï lµ lµm viÖc trong m«i tr−êng nµo th× ng−êi dïng còng ®Òu sö dông
bé 3 øng dông cña ArcGIS desktop lµ ArcCatalog, ArcMap, vµ ArcToolbox
®Ó lµm viÖc. ArcCatalog lµ øng dông ®Ó qu¶n lý d÷ liÖu kh«ng gian, qu¶n lý
thiÕt kÕ CSDL, t¹o vµ xem metadata. ArcMap ®−îc sö dông trong mäi thao
t¸c biªn tËp vµ thµnh lËp b¶n ®å, còng nh− lµ ®Ó ph©n tÝch b¶n ®å.
ArcToolbox dïng ®Ó chuyÓn ®æi d÷ liÖu vµ thùc hiÖn c¸c phÐp xö lý vÒ ®Þa
lý. Sö dông c¶ 3 øng dông cïng víi nhau, ng−êi dïng cã thÓ thùc hiÖn bÊt kú
nhiÖm vô GIS nµo, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, bao gåm thµnh lËp b¶n ®å, qu¶n
lý d÷ liÖu, ph©n tÝch ®Þa lý, biªn tËp d÷ liÖu vµ c¸c phÐp xö lý kh¸c liªn quan
®Õn ®Þa lý.
8
- ch−¬ng 1: kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ d÷ liÖu GIS
Kh¶o s¸t ArcCatalog vµ ArcMap, chóng ta
nhËn thÊy ®èi t−îng lµm viÖc lµ b¶n ®å vµ c¸c
layers. C¸c layers trªn mét b¶n ®å chÝnh lµ d÷
liÖu GIS. Khi thªm c¸c ®−êng èng n−íc vµo b¶n
®å tøc lµ ta ®· bæ sung d÷ liÖu tõ mét líp ®Æc
tr−ng cña geodatabase. Nh÷ng kiÓu d÷ liÖu GIS
kh¸c lµ shapefiles, coverages, vµ rasters. D÷
liÖu GIS ®a d¹ng, nh−ng tÊt c¶ ®Òu l−u gi÷ c¶
th«ng tin thuéc tÝnh lÉn kh«ng gian. Ch−¬ng
nµy giíi thiÖu víi b¹n ®äc c¸c kiÓu d÷ liÖu GIS
vµ c¸c m« h×nh c¬ së d÷ liÖu.
1. C¸c m« h×nh d÷ liÖu ®Þa lý
ArcGIS l−u tr÷ vµ qu¶n lý d÷ liÖu ®Þa lý ë nhiÒu khu«n d¹ng. Ba m«
h×nh d÷ liÖu c¬ b¶n mµ ArcGIS sö dông lµ vector, raster, vµ TIN. Ngoµi ra,
ng−êi dïng cã thÓ nhËp d÷ liÖu b¶ng vµo GIS.
Vector model
Mét c¸ch ®Ó biÓu diÔn c¸c hiÖn t−îng ®Þa lý lµ dïng points, lines, vµ
polygons. C¸ch biÓu diÔn thÕ giíi nh− thÕ nµy ®−îc gäi lµ m« h×nh d÷ liÖu
vector. M« h×nh vector ®−îc dïng chñ yÕu ®Ó m« t¶ vµ l−u tr÷ nh÷ng ®èi
t−îng rêi r¹c nh− nhµ, ®−êng èng dÉn, ®−êng bao thöa...
Points lµ cÆp täa ®é x,y. Lines lµ tËp hîp cña c¸c täa ®é ®Þnh nghÜa
mét h×nh d¹ng. Polygons lµ tËp hîp c¸c täa ®é khai b¸o cho ®−êng bao cña
mét vïng. Täa ®é th«ng th−êng lµ mét cÆp (x,y) hay bé ba (x,y,z) víi z vµ
gi¸ trÞ biÓu diÔn cho ®é cao.
ArcGIS l−u d÷ liÖu vector trong c¸c líp ®èi t−îng (feature classes) vµ
trong tËp hîp cña c¸c líp ®èi t−îng quan hÖ t«p«. C¸c thuéc tÝnh cña ®èi
t−îng ®−îc l−u trong b¶ng. ArcGIS sö dông 3 m« h×nh vector ®Ó biÓu diÔn
d÷ liÖu ®Æc tr−ng lµ: coverages, shapefiles, vµ geodatabases.
Raster models
Trong raster model, thÕ giíi ®−îc biÓu diÔn nh− mét bÒ mÆt ®−îc chia
thµnh nh÷ng « l−íi b»ng nhau. Raster model ®−îc dïng ®Ó l−u tr÷ vµ ph©n
tÝch d÷ liÖu liªn tôc trªn mét vïng nµo ®Êy. Mçi « ¶nh chøa mét gi¸ trÞ cã thÓ
biÓu diÔn cho mét gi¸ trÞ ®o ®−îc. D÷ liÖu raster gåm c¸c lo¹i ¶nh (¶nh hµng
9
- kh«ng, ¶nh vÖ tinh, ¶nh quÐt dïng ®Ó sè hãa, lµm nÒn) vµ grid (dïng ®Ó ph©n
tÝch vµ lËp m« h×nh).
Grid cã thÓ ®−îc t¹o tõ d÷ liÖu vector. Grids cã thÓ chøa c¸c d÷ liÖu
liªn tôc, nh− mét líp bÒ mÆt. Chóng cã thÓ l−u gi÷ c¸c th«ng tin thuéc chñ
®Ò vµ thuéc tÝnh cña chñ ®Ò. VÝ dô, ¶nh grid vÒ kiÓu ph©n bè thùc vËt l−u gi÷
sè hiÖu m· hãa cho tõng lo¹i thùc vËt, tªn lo¹i thùc vËt... KÝch th−íc « ¶nh
cµng nhá, th× b¶n ®å cã ®é chÝnh x¸c cµng cao vµ cµng chi tiÕt. Tuy nhiªn, sÏ
lµm t¨ng kÝch th−íc file ¶nh.
TIN models
Trong mét m« h×nh m¹ng c¸c tam gi¸c bÊt th−êng, thÕ giíi ®−îc biÓu
diÔn d−íi d¹ng mét m¹ng c¸c tam gi¸c kÕt nèi víi nhau qua c¸c ®iÓm víi gi¸
trÞ x, y, vµ z. TINs lµ c¸ch l−u tr÷ vµ ph©n tÝch bÒ mÆt rÊt hiÖu qu¶. Còng nh−
¶nh rasters, cã thÓ bæ sung c¸c tËp d÷ liÖu TIN vµo b¶n ®å trong ArcMap vµ
qu¶n lý chóng b»ng ArcCatalog.
D÷ liÖu d¹ng b¶ng
Cã thÓ xem GIS nh− lµ mét CSDL h×nh häc. Còng gièng nh− c¸c
CSDL kh¸c, ArcGIS cho phÐp kÕt nèi c¸c b¶ng d÷ liÖu víi nhau.
2. C¸c d¹ng Format cña feature data
ArcGIS hç trî c¶ hai m« h×nh ®èi t−îng file-based vµ m« h×nh ®èi
t−îng DBMS.
Hai m« h×nh file-based lµ coverages vµ shapefiles. Coverages vµ
shapefiles lµ m« h×nh d÷ liÖu quan hÖ ®Þa lý (georelational data model).
Nh÷ng m« h×nh nµy l−u d÷ liÖu vector cho c¸c ®èi t−îng trong c¸c tËp tin nhÞ
ph©n vµ sö dông sè ®Þnh danh duy nhÊt ®Ó liªn kÕt ®èi t−îng víi thuéc tÝnh
n»m trong b¶ng thuéc tÝnh.
M« h×nh ®èi t−îng DBMS ®−îc ArcGIS hç trî lµ m« h×nh d÷ liÖu
geodatabase (geodatabase data model). Trong m« h×nh nµy, c¸c ®èi t−îng
®−îc l−u thµnh c¸c hµng cña b¶ng CSDL quan hÖ. C¸c hµng trong b¶ng chøa
c¶ th«ng tin täa ®é vµ th«ng tin thuéc tÝnh cho ®èi t−îng.
Coverages
Coverages lµ d¹ng format chÝnh sö dông trong nh÷ng phÐp xö lý phøc
t¹p, ®Ó x©y dùng c¸c tËp d÷ liÖu ®Þa lý chÊt l−îng cao, vµ ®Ó thùc hiÖn ph©n
tÝch kh«ng gian lín.
10
- Coverages chøa nh÷ng kiÓu ®èi t−îng chÝnh, phøc vµ phô (primary,
composite, vµ secondary features). Primary features trong coverage chÝnh lµ
®iÓm nh·n (label point), cung (arcs), vµ polygons. Composite features lµ
tuyÕn ®−êng (routes/sections) vµ vïng (regions) ®−îc x©y dùng tõ primary
feature.
Coverages cßn cã secondary features lµ: ®iÓm ®¨ng ký (tics), c¸c liªn
kÕt (links), vµ chó gi¶i (annotation). Tics vµ links kh«ng biÓu diÔn cho ®èi
t−îng ®å häa, nh−ng ®−îc dïng ®Ó qu¶n lý coverages. Annotation dïng ®Ó
thÓ hiÖn text vÒ ®èi t−îng ®å häa trªn b¶n ®å.
C¸c ®èi t−îng chÝnh trong coverages
§iÓm nh·n (Label points) cã thÓ biÓu diÔn cho c¸c ®èi t−îng ®iÓm riªng
biÖt. Label points còng liªn kÕt thuéc tÝnh víi polygons. Mçi polygon cã
mét label point n»m ë gÇn t©m cña polygon.
Cung (Arcs) lµ tËp hîp c¸c ®o¹n nèi víi nhau qua c¸c ®iÓm nót. NhiÒu
cung cã thÓ lËp thµnh m¹ng. Cung còng t¹o thµnh polygons biÓu diÔn cho
c¸c vïng.
§iÓm nót (Nodes) lµ nh÷ng ®iÓm cuèi cña c¸c cung nèi nhau. §iÓm nót
cã thÓ cã thuéc tÝnh, do vËy chóng cã thÓ biÓu diÔn cho ®èi t−îng ®iÓm
trong mét m¹ng nh− lµ nh÷ng c¸i van trong m¹ng èng n−íc. §iÓm nót gi÷
vai trß quan träng trong topology ®Ó kiÓm tra tÝnh kÕt nèi cña c¸c ®èi
t−îng trong coverages.
Polygons biÓu diÔn cho vïng. Polygon ®−îc c¸c cung bao quanh.
§èi t−îng phøc trong coverages
Routes vµ sections lµ c¸c ®èi t−îng tuyÕn tÝnh h×nh thµnh tõ arcs vµ nh÷ng
phÇn cña arcs.
Routes ®Þnh nghÜa mét tuyÕn ®−êng däc theo mét m¹ng tuyÕn tÝnh, vÝ dô
nh− ®−êng tõ nhµ ®Õn s©n bay.
Sections khai b¸o cho tõng phÇn cña arcs vµ dïng ®Ó x¸c ®Þnh chç b¾t ®Çu
vµ kÕt thóc cña mét tuyÕn ®−êng.
Regions lµ ®èi t−îng vïng h×nh thµnh tõ c¸c polygons. Kh«ng gièng
polygons, regions cã thÓ n»m rêi r¹c, n»m chång lªn nhau.
11
- §èi t−îng phô trong coverages
Annotation lµ c¸c chuçi v¨n b¶n m« t¶ cho mét ®Æc tr−ng khi b¶n ®å ®−îc
in hay ®−îc hiÓn thÞ. Annotation cã thÓ ®−îc ®Þnh vÞ t¹i mét ®iÓm, n»m
gi÷a hai ®iÓm, hay n»m däc theo mét lo¹t ®iÓm. Annotation ®−îc l−u
trong täa ®é ®Þa lý, do ®ã nã gi÷ nguyªn vÞ trÝ vµ tû lÖ t−¬ng quan víi c¸c
®èi t−îng kh¸c cña coverage mçi khi ®−îc hiÓn thÞ.
Tics lµ c¸c ®iÓm khèng chÕ. Tics biÓu diÔn cho vÞ trÝ ®· biÕt trªn mÆt ®Êt
vµ dïng ®Ó ®¨ng ký vµ chuyÓn ®æi täa ®é cña mét coverage.
Links lµ c¸c vectors dÞch chuyÓn dïng ®Ó hiÖu chØnh h×nh d¹ng cña
coverages, vÝ dô, ®Ó tiÕp biªn gi÷a c¸c coverages.
Coverage topology
Topology lµ qu¸ tr×nh dïng ®Ó khai b¸o vµ sö dông tÝnh thõa kÕ quan
hÖ kh«ng gian trong h×nh häc cña ®èi t−îng. Ba quan hÖ t«p« cña coverages
lµ kÕt nèi (connectivity), ®Þnh nghÜa vïng (area definition), vµ liÒn kÒ
(contiguity).
Coverages gi÷ th«ng tin topology vµ ghi l¹i c¸c quan hÖ kh«ng gian
nµy trong nh÷ng files ®Æc biÖt. L−u tr÷ th«ng tin kÕt nèi gióp coverages cã
thÓ lËp m« h×nh vµ v¹ch luång trong m¹ng tuyÕn tÝnh. Cã ®−îc th«ng tin vÒ
®Þnh nghÜa vïng vµ sù liÒn kÒ gióp coverages cã thÓ t×m hay nhËp c¸c
polygons n»m c¹nh nhau vµ gép c¸c ®èi t−îng ®Þa lý tõ nh÷ng coverages
kh¸c nhau th«ng qua thao t¸c xÕp chång.
§Ó l−u th«ng tin kÕt nèi, coverage dïng arc-node topology. §Ó x¸c
®Þnh vïng, coverage dïng polygon-arc topology vµ ®Ó x¸c ®Þnh sù liÒn kÒ th×
dïng left-right topology.
CÊt gi÷ coverages
Coverages ®−îc l−u trong workspaces. Workspace lµ mét folder.
Trong workspace folder cã mét folder tªn lµ info (®Ó chøa c¸c files INFO vµ
c¸c ®Þnh nghÜa b¶ng cho tõng coverage) vµ nh÷ng folders ®−îc ®Æt theo tªn
cña tõng coverage cã trong workspace.
Shapefiles
Shapefiles rÊt hay ®−îc dïng trong thµnh lËp b¶n ®å vµ trong mét sè
ph©n tÝch. PhÇn lín d÷ liÖu ®Þa lý ®Òu n»m ë d¹ng shapefile. Shapefiles ®¬n
gi¶n h¬n coverages v× nã kh«ng l−u tÊt c¶ c¸c tËp hîp topological cho tõng
12
- ®èi t−îng vµ líp ®èi t−îng kh¸c nhau. Mçi shapefile chØ l−u c¸c ®èi t−îng
trong nh÷ng líp ®èi t−îng ®¬n.
C¸c ®èi t−îng trong shapefiles
Shapefiles cã hai kiÓu ®èi t−îng ®iÓm: points vµ multipoints. C¸c kiÓu
®èi t−îng ®−êng cña shapefile lµ simple lines hay multipart polylines. C¸c
kiÓu ®èi t−îng vïng lµ simple areas hay multipart areas gäi lµ polygons.
CÊt gi÷ shapefiles
Shapefiles ®−îc l−u trong folders. Mét shapefile bao gåm mét tËp c¸c
files d÷ liÖu vector data vµ mét file .dbf gi÷ thuéc tÝnh cña ®èi t−îng. Ngoµi
nh÷ng ®èi t−îng c¬ b¶n, cã thÓ t¹o nh÷ng ®èi t−îng tïy biÕn nh− thöa ®Êt,
®−êng èng... C¸c ®èi t−îng tïy biÕn cã hµnh vi chuyªn biÖt rÊt thÝch hîp ®Ó
biÓu diÔn ®èi t−îng cña thÕ giíi thùc
C¸c ®èi t−îng cña geodatabases
V× cã thÓ t¹o ®−îc c¸c ®èi t−îng tïy biÕn nªn sè l−îng c¸c líp ®Æc
tr−ng lµ kh«ng cã giíi h¹n. D¹ng h×nh häc c¬ b¶n cña c¸c líp ®èi t−îng cña
geodatabase lµ points, multipoints, network junctions, lines, network edges,
vµ polygons. Cã thÓ t¹o ®èi t−îng víi d¹ng h×nh häc míi. TÊt c¶ c¸c líp ®èi
t−îng point, line, polygon ®Òu cã thÓ lµ:
NhiÒu thµnh phÇn (multipart).
Cã täa ®é x,y; x,y,z; hay x,y,z,m (m-täa ®é ghi l¹i gi¸ trÞ kho¶ng c¸c ®o
®−îc).
§−îc l−u trong nh÷ng layers kÕ tiÕp nhau (chø kh«ng chång lªn nhau).
3. Geodatabases
Geodatabases dïng ®Ó cµi ®Æt mét m« h×nh d÷ liÖu ®èi t−îng GIS.
Geodatabase l−u mçi ®èi t−îng ®Þa lý trong mét hµng cña b¶ng. §−êng nÐt
cña ®èi t−îng ®−îc l−u trong tr−êng shape cña b¶ng, thuéc tÝnh l−u trong
nh÷ng tr−êng kh¸c. Mçi b¶ng l−u mét líp ®èi t−îng (feature class). Ngoµi
c¸c features, geodatabases cßn l−u c¶ ¶nh rasters, b¶ng d÷ liÖu, vµ c¸c tham
chiÕu ®Õn nh÷ng b¶ng kh¸c. Mét sè −u ®iÓm cña geodatabase ®ã lµ c¸c
features trong geodatabases cã thÓ x©y dùng nh÷ng hµnh vi riªng; c¸c
features ®−îc l−u hoµn toµn trong mét database ®¬n; vµ c¸c líp ®èi t−îng lín
cña geodatabase ®−îc l−u dÔ dµng, kh«ng cÇn ph¶i lîp lªn nhau.
C¸c ®èi t−îng Point vµ multipoint cña geodatabase còng gièng nh−
cña shapefiles. C¸c ®èi t−îng point tïy biÕn cã thÓ biÓu diÔn cho nhµ, nh−ng
13
- chóng cã thÓ cã mét giao diÖn ®Ó liÖt kª chñ sö dông, diÖn tÝch vµ gi¸ trÞ cßn
l¹i cña nhµ hay lµ ®Ó hiÖn ¶nh cña tßa nhµ.
C¸c ®èi t−îng Network junction lµ c¸c ®iÓm ®ãng vai trß t«p« trong
m¹ng, gièng nh− ®iÓm nót trong coverage. Cã hai lo¹i ®èi t−îng nót m¹ng lµ:
simple network junction features vµ complex network junction features.
Simple junction feature cã thÓ ®−îc dïng ®Ó biÓu diÔn mét khíp
nèi hai ®−êng èng.
Complex junction feature ®ãng vai trß phøc t¹p h¬n trong m¹ng.
C¸c thµnh phÇn bªn trong cña nh÷ng ®èi t−îng nµy cã thÓ ®ãng vai
trß l«gic hay t«p« trong mét m¹ng lín. VÝ dô cho lo¹i ®èi t−îng
nµy lµ c«ng t¾c chuyÓn m¹ch trong m¹ch ®iÖn. Víi vÞ trÝ nµy, c«ng
t¾c sÏ kÕt nèi ®iÓm A víi ®iÓm B, trong khi ë vÞ trÝ kh¸c th× l¹i kÕt
nèi ®iÓm A víi ®iÓm C. C«ng t¾c cã thÓ cã nh÷ng qui t¾c hîp lÖ ®Ó
kiÓm so¸t kiÓu ®−êng d©y cã thÓ nèi víi nã. Nã cã thÓ cã hµnh vi
tïy biÕn ®Ó cã thÓ thÓ hiÖn c«ng t¾c b»ng nh÷ng ký hiÖu kh¸c nhau
phô thuéc vµo t×nh tr¹ng cña nã (t×nh tr¹ng t¾t hay më).
C¸c ®èi t−îng Line gåm: line segments, circular arcs, vµ ®−êng cong
BÐzier.
Network edge features lµ c¸c ®èi t−îng lines ®ãng vai trß topo trong
m¹ng. Chóng ®−îc dïng ®Ó v¹ch tuyÕn vµ ph©n tÝch luång:
Simple edge feature lµ mét ®Æc tr−ng m¹ng tuyÕn tÝnh kÕt nèi víi
junction features t¹i ®iÓm cuèi cña chóng. Simple edge feature
dïng ®Ó biÓu diÔn c¸c ®−êng èng trong m¹ng cÊp n−íc vµ cã thÓ cã
qui t¾c kÕt nèi.
Complex edge feature lµ ®Æc tr−ng m¹ng tuyÕn tÝnh cã thÓ hç trî
cho mét hay nhiÒu ®iÓm nót m¹ng. Gièng nh− simple edge
features, complex edge features cã thÓ cã class methods vµ giao
diÖn riªng biÖt.
Polygon features biÓu diÔn cho vïng. Vïng cã thÓ lµ h×nh khÐp kÝn
®¬n gi¶n, hay lµ nh÷ng phÇn n»m rêi r¹c. Polygon features cã thÓ cã ®¶o vµ
hå lång vµo trong. Cã thÓ dïng polygon features ®Ó biÓu diÔn nhµ, khu vùc
®iÒu tra... Polygon features cã thÓ cã hµnh vi vµ giao diÖn tïy biÕn.
Topology trong geodatabase
Topology trong geodatabase cho phÐp chóng ta biÓu diÔn h×nh häc
dïng chung c¹nh gi÷a c¸c ®èi t−îng trong mét líp ®èi t−îng vµ gi÷a c¸c líp
14
- ®èi t−îng kh¸c nhau. Cã thÓ tæ chøc c¸c ®èi t−îng trong mét geodatabase ®Ó
t¹o planar topologies hay geometric networks. Feature classes cã thÓ chia sÎ
c¹nh, nót víi c¸c líp ®èi t−îng kh¸c trong planar topology. Planar topology
t¹o thµnh tõ c¸c ®iÓm nót, c¹nh, vµ bÒ mÆt.
L−u c¸c ®èi t−îng cña geodatabase
Phiªn b¶n geodatabase nhiÒu ng−êi dïng ®−îc cµi ®Æt qua phÇn mÒm
ArcSDE. Phiªn b¶n ®¬n cµi trong Microsoft Access. Truy cËp c¬ së d÷ liÖu
th«ng qua øng dông cña ArcGIS nh− ArcMap vµ ArcCatalog.
Mçi líp ®èi t−îng cña geodatabase chøa mét kiÓu ®èi t−îng h×nh häc. C¸c
líp ®èi t−îng cã quan hÖ víi nhau ®−îc tæ chøc thµnh c¸c tËp d÷ liÖu ®èi
t−îng (feature datasets).
15
- Ch−¬ng II: X©y dùng dù ¸n GIS b»ng c«ng nghÖ
Arcgis
Ch−¬ng nµy sÏ h−íng dÉn b¹n thùc
hiÖn mét dù ¸n GIS mÉu. B¹n sÏ ®−îc giíi
thiÖu vÒ mét sè kü thuËt ph©n tÝch GIS vµ c¸ch
x©y dùng dù ¸n GIS.
KÞch b¶n ®Ò ra cña dù ¸n lµ t×m vÞ trÝ
thÝch hîp ®Ó x©y dùng nhµ m¸y xö lý n−íc th¶i
cho thµnh phè A. §Ó lµm ®−îc viÖc ®ã, b¹n
cÇn ph¶i biÕt c¸c tiªu chÝ lùa chän. TiÕp ®Õn,
cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c lo¹i d÷ liÖu cÇn cã vµ
sö dông chóng ®Ó t×m kÕt qu¶ cuèi cïng.
1. Ph©n tÝch GIS lµ g×?
Tõ “ph©n tÝch GIS” cã nghÜa lµ thùc hiÖn nhiÒu thao t¸c trªn hÖ thèng
th«ng tin ®Þa lý. Nh÷ng thao t¸c ph©n tÝch chÝnh cña hÖ GIS lµ:
Tr×nh bµy sù ph©n bè vÒ ®Þa lý cña d÷ liÖu: §©y lµ thao t¸c ®¬n gi¶n
nhÊt.
Truy vÊn d÷ liÖu: Cã hai d¹ng truy vÊn GIS lµ truy vÊn theo thuéc tÝnh
vµ truy vÊn theo vÞ trÝ.
X¸c ®Þnh c¸c ®èi t−îng liÒn kÒ: §©y lµ d¹ng ph©n tÝch thø ba cña hÖ
GIS. C¸ch dÔ nhÊt ®Ó t×m ®èi t−îng n»m gÇn lµ t¹o mét vïng ®Öm xung
quanh ®èi t−îng nghiªn cøu. Mét trong nh÷ng kh¶ n¨ng rÊt m¹nh cña
ph©n tÝch GIS lµ ®Çu ra cña mét qui tr×nh nµy sÏ lµ ®Çu vµo cña qui tr×nh
kh¸c.
XÕp chång c¸c líp ®èi t−îng: D¹ng ph©n tÝch thø t− lµ xÕp chång c¸c
líp ®èi t−îng kh¸c nhau. B¹n sÏ t¹o ra th«ng tin míi khi xÕp chång c¸c
®èi t−îng. Cã nhiÒu kiÓu xÕp chång d÷ liÖu (union, intersect, merge,
dissolve, clip), nh−ng nh×n chung lµ kÕt hîp 2 tËp hîp ®èi t−îng cã s½n
thµnh mét tËp hîp ®èi t−îng míi.
Thùc hiÖn ph©n tÝch phøc t¹p: Cã thÓ phèi hîp tÊt c¶ c¸c kü thuËt nµy
vµ nhiÒu kü thuËt kh¸c trong ph©n tÝch GIS phøc t¹p. Víi GIS b¹n hoµn
toµn cã thÓ t¹o ra c¸c m« h×nh chi tiÕt cña thÕ giíi bªn ngoµi ®Ó gi¶i quyÕt
nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p.
16
- 2. C¸c b−íc cña dù ¸n GIS
C¸c b−íc cña mét dù ¸n ph©n tÝch GIS tiªu biÓu lµ: x¸c ®Þnh môc tiªu
dù ¸n, t¹o c¬ së d÷ liÖu chøa d÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n, sö dông
c¸c hµm GIS ®Ó t¹o m« h×nh nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, vµ cuèi cïng lµ hiÓn thÞ
kÕt qu¶ ph©n tÝch.
B−íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu cña dù ¸n
B−íc ®Çu tiªn trong qui tr×nh lµ x¸c ®Þnh môc tiªu ph©n tÝch. Cã thÓ
dùa vµo nh÷ng c©u hái ®Æt ra sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh ®−îc môc tiªu, yªu cÇu:
CÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò g×? C¸ch gi¶i quyÕt ra sao?
Cã cÇn thiÕt ph¶i gi¶i bµi to¸n b»ng ph©n tÝch GIS kh«ng?
S¶n phÈm cuèi cïng cña dù ¸n lµ c¸c b¸o c¸o hay b¶n ®å?
Ai lµ ng−êi sö dông kÕt qu¶?
D÷ liÖu cã cßn dïng cho môc ®Ých nµo kh¸c kh«ng? Cã nh÷ng yªu cÇu
g× ®èi víi d÷ liÖu?
B−íc nµy quan träng bëi v× c©u trë lêi cho nh÷ng c©u hái ®Æt ra sÏ x¸c
®Þnh ®−îc môc tiªu cña dù ¸n.
B−íc 2: T¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n
B−íc 2 lµ t¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n. Qu¸ tr×nh gåm 3 b−íc lµ thiÕt kÕ
c¬ së d÷ liÖu, nhËp d÷ liÖu vµo CSDL vµ qu¶n lý, khai th¸c CSDL.
ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu bao gåm x¸c ®Þnh d÷ liÖu kh«ng gian cÇn cho
dù ¸n, khai b¸o c¸c thuéc tÝnh cña ®èi t−îng, x¸c ®Þnh l·nh thæ vïng
nghiªn cøu, vµ chän hÖ täa ®é sö dông.
NhËp d÷ liÖu vµo CSDL bao gåm sè hãa hoÆc chuyÓn ®æi d÷ liÖu tõ
c¸c hÖ kh¸c vµ chuÈn hãa, hiÖu chØnh d÷ liÖu.
Qu¶n lý CSDL bao gåm kiÓm tra hÖ täa ®é vµ liªn kÕt c¸c líp d÷ liÖu.
B−íc 3: Ph©n tÝch d÷ liÖu
B−íc thø ba lµ ph©n tÝch d÷ liÖu. Nh− b¹n ®· thÊy, ph©n tÝch d÷ liÖu
trong mét hÖ GIS cã thÓ ®¬n gi¶n lµ hiÓn thÞ b¶n ®å cho ®Õn phøc t¹p lµ t¹o
nh÷ng m« h×nh kh«ng gian phøc t¹p. M« h×nh kh«ng gian cho phÐp ¸p dông
nhiÒu hµm chøc n¨ng cña GIS nh−:
TÝnh to¸n kho¶ng c¸ch, t¹o vïng ®Öm, tÝnh diÖn tÝch vµ chu vi vïng.
XÕp chång c¸c tËp d÷ liÖu.
C¸c hµm t×m vÞ trÝ theo ®Þa chØ, dÉn ®−êng...
17
- B−íc 4: HiÓn thÞ kÕt qu¶
B−íc thø t− lµ hiÓn thÞ kÕt qu¶ ph©n tÝch.Trong nhiÒu tr−êng hîp, kÕt
qu¶ cña ph©n tÝch GIS tèt nhÊt lµ ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng b¶n ®å. BiÓu ®å
vµ c¸c b¶n b¸o c¸o còng lµ hai trong sè c¸c c¸ch hiÓn thÞ kÕt qu¶. B¹n cã thÓ
in biÓu ®å vµ b¸o c¸o riªng hay nhóng chóng vµ c¸c tµi liÖu do c¸c øng dông
kh¸c t¹o ra, hoÆc lµ ®Æt chóng trªn b¶n ®å.
3. X©y dùng dù ¸n cô thÓ
VÝ dô ®Æt ra lµ cÇn t×m vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó x©y dùng nhµ m¸y xö lý
n−íc th¶i cho thµnh phè ®ang ph¸t triÓn Greenvalley. ChÝnh quyÒn thµnh phè
dù ®Þnh sö dông nguån n−íc dù tr÷ vµ xö lý n−íc th¶i ®Ó phôc vô cho nhu
cÇu vÒ n−íc.
B−íc 1: X¸c ®Þnh môc tiªu cña dù ¸n
Môc tiªu cña dù ¸n GIS nµy lµ t×m vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó x©y dùng tr¹m
xö lý n−íc th¶i míi. ChÝnh quyÒn thµnh phè ch−a bao giê sö dông m« h×nh
GIS cho bµi to¸n t−¬ng tù. KÕ ho¹ch cho tr¹m xö lý hiÖn t¹i ®· ®−îc h×nh
thµnh tõ nhiÒu n¨m nay b»ng c¸ch x©y dùng b¶n ®å, chång xÕp c¸c líp th«ng
tin... C¸ch tiÕp cËn nµy lµ t−¬ng ®èi phï hîp nh−ng tèn thêi gian vµ kh«ng
tham kh¶o ®−îc ý kiÕn cña c«ng chóng.
Bµi to¸n l¹i cµng trë nªn khã gi¶i quyÕt h¬n khi ®« thÞ ngµy cµng ®−îc
më réng vµ c¸c yªu cÇu vÒ b¶o vÖ søc kháe vµ m«i tr−êng ngµy cµng nghiªm
ngÆt h¬n. Héi ®ång thµnh phè ®· chän gi¶i ph¸p dïng m« h×nh GIS ®Ó ®Èy
nhanh tèc ®é thiÕt kÕ vµ ®¶m b¶o ®¸p øng ®−îc mäi yªu cÇu. Héi ®ång muèn
biÕt c¸c thöa ®Êt nµo cã thÓ dïng ®Ó x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i. Trªn b¶n
®å kÕt qu¶ ph¶i thÓ hiÖn ®−îc nh÷ng vÞ trÝ nµo thÝch hîp nhÊt vµ nh÷ng vÞ trÝ
kh«ng ®−îc phÐp x©y dùng tr¹m xö lý n−íc th¶i. C¸c tiªu chÝ ®Ó lùa chän vÞ
trÝ x©y dùng tr¹m xö lý lµ:
ThÊp h¬n ®é cao 365m ®Ó gi¶m chi phÝ b¬m n−íc.
N»m ngoµi vïng tròng ®Ó tr¸nh bÞ ngËp n−íc.
N»m c¸ch s«ng kh«ng qu¸ 1000m ®Ó gi¶m chi phÝ x©y dùng ®−êng
èng n−íc s¹ch.
N»m c¸ch khi d©n c− vµ c«ng viªn Ýt nhÊt 150m.
N»m trªn vïng ®Êt cßn trèng ®Ó gi¶m chi phÝ mua hay ®Òn bï ®Êt.
N»m trong vßng 1000m cña c¸c ®iÓm n−íc th¶i chÝnh (tèt nhÊt lµ
500m).
N»m c¸ch ®−êng 50m.
Vïng x©y dùng ph¶i cã diÖn tÝch Ýt nhÊt lµ 150,000m2.
18
- B−íc 2: T¹o c¬ së d÷ liÖu cho dù ¸n
Tr−íc hÕt, chóng ta sÏ thu thËp c¸c d÷ liÖu hiÖn cã vµ xem xÐt d÷ liÖu.
TiÕp ®ã, chuÈn bÞ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch.
TËp hîp d÷ liÖu cho dù ¸n
Cã thÓ sö dông d÷ liÖu GIS cã s½n cña c¸c bé, ngµnh kh¸c:
ChuÈn bÞ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch
Trªn c¬ së xem xÐt c¸c d÷ liÖu, chóng ta x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng layers
nµo cã thÓ sö dông ngay ®−îc vµ nh÷ng layers nµo cÇn xö lý bæ sung. Mét sè
thao t¸c hay dïng trong kh©u chuÈn bÞ d÷ liÖu lµ:
KiÓm tra chÊt l−îng d÷ liÖu.
ChuÈn ®æi d¹ng formats cña d÷ liÖu.
Sè hãa d÷ liÖu míi.
Khai b¸o hÖ täa ®é.
§−a c¸c layers vÒ cïng mét hÖ täa ®é chiÕu míi.
GhÐp c¸c layers liÒn kÒ.
B−íc 3: Ph©n tÝch d÷ liÖu
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng dù ¸n cÇn ph¶i tÝnh ®Õn ph−¬ng ph¸p ph©n
tÝch vµ liÖt kª c¸c b−íc quan träng cÇn thùc hiÖn. CÇn t¹o s¬ ®å xö lý ®Ó
h−íng dÉn thùc hiÖn. D−íi ®©y lµ s¬ ®å c¸c b−íc xö lý cho dù ¸n tr¹m xö lý
n−íc th¶i:
19
- 3 giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch:
Giai ®o¹n mét, b¹n cÇn t¹o mét layer cho c¸c vïng mµ dù ¸n kh«ng
®−îc n»m ë ®Êy vµ mét layer cho c¸c vïng mµ dù ¸n cã thÓ r¬i vµo ®−îc.
Giai ®o¹n hai, b¹n sö dông c¸c layers nµy ®Ó chän c¸c thöa thÝch hîp.
KÕ tiÕp, tõ c¸c thöa nµy l¹i chän ra c¸c thöa cßn ®Ó trèng ®Ó t¹o ra layer c¸c
thöa ®Êt thÝch hîp.
20
nguon tai.lieu . vn
