- Trang Chủ
- Vật lý
- Giáo trình phân tích lượng khánh sinh diệt vi khuẩn bội nhiễm đường ruột xảy ra trên lớp biểu mô của vách ruột p1
Xem mẫu
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
Giáo trình phân tích lượng khánh sinh diệt vi
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
khuẩn bội nhiễm đường ruột xảy ra trên lớp
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
biểu mô của vách ruột
Th i tr ch t ch a trong ru t: Dùng thu c t y mu i (magie sulfat, ho c natri sulfat)
Dùng Natri bicarbonat 2% đ th t r a ru t
Dùng thu c b o v niêm m c ru t: Cho u ng nư c cháo g o n p (sau khi u ng
thu c r a ru t) m i l n 2 - 3 lít, ngày u ng 3 - 4 l n, ho c dùng Natri bromua 40 - 50g
tr n vào cháo ho c cho u ng. Trong trư ng h p a ch y lâu ngày và không ph i m c
b nh truy n nhi m, cho con v t u ng tanin (ng a, bò t 5 - 20g, l n t 2 - 5g, chó t 0,1
- 0,5g) hoà v i nư c cho u ng. Ho c dùng các cây có ch a ch t chát như búp sim, búp
i, qu h ng xiêm xanh s c đ c cho u ng.
Dùng thu c đ c ch lên men trong d dày và ru t: cho u ng Ichthyol (ng a: 10 -
15g; trâu bò: 10 - 20g; l n: 0,5 - 1g).
Dùng kháng sinh đ di t vi khu n b i nhi m đư ng ru t: Có th dùng m t trong các
lo i kháng sinh:
- Sulfaguanidin: đ i gia súc 20 - 40g; dê c u 1 - 3g; chó 0,5 - 1g.
- Streptomycin: 20 - 30mg/kg TT. Cho u ng ngày 2 l n.
- Kanamycin: 20 - 30mg/kg TT. Cho u ng ngày 2 l n.
- Gentamycin: trâu bò 5 - 10mg/kg TT; l n, chó 10mg/kg TT. Tiêm liên t c 3 - 4 ngày.
- Neomycin: 25 - 50mg/kg TT. Cho u ng ngày 1 l n
- Enrofloxacin, Norcoli
Dùng thu c gi m ti t d ch và co th t d dày, ru t:
- Dùng nư c m th t ru t.
- Dùng atropin sunfat 0,1%: đ i gia súc 10 - 15ml/con; ti u gia súc 5 - 10ml/con;
l n, chó 1 - 3ml. Tiêm b p ngày 1 l n.
6.9. VIÊM RU T CATA C P (Enteritis catarrhalis acuta)
6.9.1. Đ c đi m
Quá trình viêm x y ra trên l p bi u mô c a vách ru t, làm nh hư ng đ n nhu đ ng
và h p thu c a ru t. Trong ru t viêm ch a nhi u d ch nh y, t bào bi u mô vách ru t
bong tróc, b ch c u xâm nhi m, nh ng th c ăn chưa k p tiêu hoá, cùng v i các s n
ph m phân gi i kích thích vào vách ru t làm tăng nhu đ ng sinh ra a ch y.
Tùy theo v trí viêm ru t mà tri u ch ng a ch y xu t hi n s m hay mu n. Tùy
theo lo i th c ăn mà tính ch t viêm khác nhau (viêm th toan, viêm th ki m).
N u b nh không n ng l m thì tri u ch ng toàn thân không rõ ràng. N u b nh n ng
thì toàn thân suy như c, con v t s t nh .
B nh thư ng x y ra vào th i kỳ th c ăn khan hi m. Đ i v i ng a, n u không đi u
tr k p th i d chuy n sang th m n tính.
155
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
6.9.2. Nguyên nhân
- Do ch t lư ng th c ăn kém, thay đ i th c ăn đ t ng t. Do đó làm nh hư ng t i
tiêu hoá c a con v t.
- Do th i ti t, khí h u thay đ i đ t ng t, ho c gia súc b l nh đ t ng t.
- Do gia súc b ng đ c b i các lo i hoá ch t, thu c tr sâu.
- Do k phát t m t s b nh (như b nh d ch t , t huy t trùng, phó lao, sán lá gan,
sán lá ru t, viêm gan, t c d lá sách,...).
6.9.3. Cơ ch sinh b nh
Nh ng nhân t bên ngoài hay bên trong cơ th tác đ ng vào h th ng n i th c m
c a ru t, s làm tr ng i t i cơ năng v n đ ng và ti t d ch c a ru t t o đi u ki n thu n
l i cho nh ng h vi sinh v t trong ru t phát tri n, làm tăng cư ng quá trình lên men và
th i r a ru t. Lo i vi khu n lên men ch t
b t đư ng sinh ra nhi u axit h u cơ và axit
acetic, axit axeto acetic và hơi (như CH4,
CO2, H2,…). Các lo i vi khu n phân gi i
protit sinh ra Indol, Scatol, Phenol, H2S,
NH3 và các amino axit. T s lên men và
th i r a đó làm thay đ i đ pH trong ru t
gây tr ng i v tiêu hoá và h p thu trong
ru t. Nh ng ch t phân gi i trong quá trình
lên men ru t ng m vào máu gây nhi m
đ c, nh ng hơi s n sinh ra kích thích làm
ru t tăng nhu đ ng sinh đau b ng.
Trong quá trình viêm các kích thích lý
Hình 6.11. L n viêm ru t a ch y
hoá trên s gây nên viêm, niêm m c ru t
sung huy t, thoái hoá, cơ năng ti t d ch tăng, đ ng th i c ng v i d ch th m xu t ti t ra
trong quá trình viêm làm cho nhu đ ng ru t tăng, con v t sinh ra a ch y. Do a ch y
con v t rơi vào tình tr ng m t nư c và ch t đi n gi i, máu đ c l i gây hi n tư ng toan
huy t làm cho b nh tr nên tr m tr ng.
6.9.4. Tri u ch ng
Con v t ăn kém, u o i, khát nư c, không s t ho c s t nh , giai đo n đ u nhu đ ng
ru t gi m, con v t a phân táo, giai đo n sau nhu đ ng ru t tăng, con v t a ch y (hình
6.11). Tính ch t b nh lý tùy theo v trí viêm trên ru t.
a. N u viêm ru t non
Nhu đ ng ru t non tăng, trong ru t óc ách như nư c ch y. N u trong ru t ch a đ y
hơi, khi nhu đ ng ru t m nh s th y âm kim khí, khi ru t co gi t sinh ch ng đau b ng.
156
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
N u quá trình viêm chưa lan xu ng ru t già thì hi n tư ng a ch y chưa xu t hi n. Sau
viêm t 2 - 3 ngày m i xu t hi n a ch y.
b. N u viêm ru t già
Nhu đ ng ru t tăng, nghe như ti ng s m, gia súc a ch y, phân nhão như bùn, ho c
loãng như nư c, trong ch a nh ng m nh th c ăn chưa tiêu hoá, phân l n d ch nhày,
máu và t bào thư ng bì, phân th i
kh m và tanh, gia súc hay đánh r m,
phân dính vào h u môn, kheo chân và
đuôi. Gia súc a ch y lâu ngày thì b ng
hóp, m t trũng, lông xù, da thô, cơ vòng
h u môn b li t, phân t do ch y ra
ngoài.
c. N u viêm tr c tràng và ti u k t
tràng
Con v t thư ng có tri u ch ng đi
ki t, con v t luôn mu n đi a nhưng m i
Hình 6.12. L n viêm ti u k t tràng
l n đi ch có m t ít phân, trong phân có
d ch nhày, l h u môn m r ng hay lòi ra (hình 6.12).
d. N u viêm ru t cata toan tính
Con v t ăn u ng không thay đ i nhi u, gia súc d m t khi lao tác n ng, hay vã m
hôi, nhu đ ng ru t tăng, đi a nhi u l n, phân loãng, chua, th i, đánh r m kêu nhưng
không th i.
e. N u viêm cata ki m tính
Con v t gi m ăn, lông d ng, da gi m đàn tính, có khi nhi t đ hơi lên cao. Gia súc
m t m i, đi lo ng cho ng, nhu đ ng ru t gi m, khi a ch y phân có màu đen x m, mùi
th i r a. Trong nư c ti u lư ng Indican tăng. Khi a ch y kéo dài thì con v t m t nư c
nhi u, m t ch t đi n gi i → h m t con v t trũng sâu, con v t có tri u ch ng nhi m đ c,
tri u ch ng th n kinh rõ.
6.9.5. Tiên lư ng
B nh th nguyên phát, sau khi ch t ch a trong ru t thoát ra ngoài 2 - 3 ngày sau
con v t s kh i, con v t kh i h n sau 5 - 6 ngày.
B nh n ng, con v t a ch y kéo dài, cơ th m t nư c, ch t đi n gi i, cơ th nhi m
đ c, con v t thư ng ch t sau 1 - 2 tu n m c b nh. Trư ng h p a ch y c p ch kho ng
3 - 4 ngày là con v t ch t.
157
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
6.9.6. Ch n đoán
C n n m đư c nh ng đ c đi m c a b nh: b nh thư ng sinh a ch y, nhu đ ng ru t
tăng, con v t không s t ho c s t nh , con v t v n ăn u ng bình thư ng ho c gi m ăn.
Đ đi u tr có hi u qu c n phân bi t viêm ru t cata toan tính hay ki m tính: L y 2 -
3 gam phân cho vào ng nghi m, hoà loãng phân v i ít nư c (5 - 10ml), dùng đũa thu
tinh đánh tan, ghi l i màu s c c a phân, sau đó dùng gi y quỳ đ đo đ pH, r i nút ch t
l i, đ ng nghi m vào t m t 5 - 6 gi l y ra quan sát. N u viêm ru t cata toan tính
thì nư c phân trong, ngư c l i n u viêm th ki m thì nư c phân đ c.
C n ch n đoán phân bi t v i nh ng b nh sau:
Viêm d dày - ru t: tri u ch ng toàn thân rõ ràng, con v t rũ, m t m i, a ch y
m nh, phân có màng gi , m ch nhanh, thân nhi t cao, niêm m c hoàng đ n, có tri u
ch ng nhi m đ c toàn thân, tri u ch ng th n kinh rõ,
Trư ng h p ru t kinh luy n và các lo i đau b ng khác: ph i đi u tra nguyên nhân
gây b nh và ch n đoán h i ch ng đau b ng.
Viêm cơ tim và viêm ngo i tâm m c: do suy tim làm cho tĩnh m ch c a huy t gây
nên tri u ch ng đư ng ru t (nên khi ch n đoán ph i có h th ng).
C¸c bÖnh truyÒn nhiÔm: phã lao, Colibacilosis, phã th−¬ng h n. Vì v y c n ch n
đoán v vi trùng h c.
Các b nh kí sinh trùng: huy t bào t trùng, tiên mao trùng cũng gây nên viêm ru t
th cata. Vì v y c n ch n đoán v kí sinh trùng h c.
6.9.7. Đi u tr
a. H lý
Khi b nh m i phát, đ gia súc nh n đói 1 - 2 ngày sau đó cho ăn th c ăn d tiêu.
N u viêm ru t cata toan tính cho con v t ăn nhi u th c ăn thô xanh. N u viêm ru t cata
ki m tính cho co v t ăn th c ăn xanh, cháo g o, ngô.
Cho con v t ngh ngơi (đ i v i gia súc cày kéo), chu ng tr i s ch s , khô ráo và
thoáng mát.
Chư m nóng vùng b ng (dùng cám rang ho c tro nóng cho vào bao t i qu n quanh b ng).
b. Dùng thu c đi u tr
Th i tr ch t ch a trong ru t: Dùng Na2SO4 ho c MgSO4 (trâu, bò, ng a 300 -
500g; dê, c u, bê, nghé 50 - 100g; l n 25 - 50g; chó 10 - 20g) hòa nư c cho u ng 1 l n
trong c quá trình đi u tr .
Dùng thu c trung hòa pH trong ru t và máu: N u viêm ru t th toan tính, dùng Natri
carbonat 3% nhi t đ 38 - 400C, th t ru t ho c dung d ch Natri carbonat 1%, tiêm ch m vào
tĩnh m ch. N u viêm th ki m tính dùng dung d ch thu c tím 0,1% th t r a ru t.
158
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
c ch quá trình lên men và th i r a trong ru t
Thu c Trâu, bò, ng a Dê, c u, bê nghé Chó, l n
Ichthyol 25 - 50g 5 - 10g 3 - 5g
Hoà thành dung d ch 1 - 2% cho u ng ngày 1 l n
Dùng thu c gi m d ch ti t ru t và co th t ru t (b t than ho t tính)
Đ i gia súc Bê, nghé, dê, c u Chó, L n
250 - 300g 20 - 30g 5 - 10g
Cho gia súc u ng ngày m t l n.
Thu c Đ i gia súc Ti u gia súc Chó, l n
Atropin sulfat 0,1% 15ml 10ml 1 - 3ml
Tiêm b p ngày m t l n.
Chú ý: Đ i v i trư ng h p mà nguyên nhân gây b nh không ph i là truy n nhi m
thì khi t y ch t ch a trong ru t r i dùng axit tanic cho u ng đ làm se niêm m c ru t:
ng a (5 - 10g); bò (10 - 25g); bê nghé c u dê (3,5 - 5g); chó (0,1 - 0,5g). Có th dùng
các lo i lá có ch t chát s c cho u ng.
B sung nư c, ch t đi n gi i và tr s c, tr l c cho cơ th
Dùng thu c ch ng nhi m khu n đư ng ru t.
6.10. VIÊM RU T CATA M N TÍNH (Enteritis catarrhalis chronica)
6.10.1. Đ c đi m
Do niêm m c ru t b viêm lâu ngày làm thay đ i c u trúc niêm m c ru t (niêm m c
tăng sinh, các tuy n ru t teo) → tr ng i đ n cơ năng ti t d ch và v n đ ng c a ru t.
H u qu , gây r i lo n tiêu hóa, trên lâm sàng th y con v t a ch y xen k v i táo bón
kéo dài).
B nh thư ng x y ra đ i v i trâu, bò và ng a.
6.10.2. Nguyên nhân
B nh r t ít khi th nguyên phát, thư ng là k phát t viêm cata c p tính (đ c bi t
đ i v i ng a). Nguyên nhân gây b nh gi ng như viêm cata c p tính nhưng tính kích
thích c a b nh nguyên dài hơn.
Do gia súc m c m t s b nh truy n nhi m, kí sinh trùng m n tính, b nh n i khoa.
6.10.3. Cơ ch phát b nh
Do ru t b viêm lâu ngày làm cho vách ru t thay đ i v c u trúc (vách ru t m ng,
tuy n ru t b teo, l p t bào thư ng bì thoái hoá, t ch c liên k t tăng sinh, trên m t
159
nguon tai.lieu . vn
