Giáo trình :Kinh tế và Quản lý môi trường

Trường đại học kinh tế quốc dân Khoa Kinh tế - Quản lý Môi trường và Đô thị Bộ môn kinh tế và quản lý môi trường -------------------------&---------------------------Chủ biên: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh Giáo trình Kinh tế và Quản lý môi trường Hà Nội - 2003 Lời nói đầu Kinh tế và Quản lý môi trường trang bị cho sinh viên các ngành kinh tế và quản trị kinh doanh những kiến thức cơ bản về kinh tế học môi trường, quản lý môi trường xem xét trên góc độ kinh tế. Đây là môn học bắt buộc thuộc nhóm các môn học cơ sở cho tất cả các ngành học ở Đại học Kinh tế Quốc dân từ trước tới nay. Để hiểu rõ hơn mối quan hệ giữa kinh tế và môi trường, từ đó có một cách ứng xử hợp lý cho các nhà kinh tế và quản trị kinh doanh trong hoạt động thực tiễn đối với những vấn đề liên quan đến môi trường, môn học đã phân tích mối quan hệ giữa môi trường và phát triển; những vấn đề cơ bản về kinh tế học chất lượng môi trường; đánh giá tác động môi trường và phân tích kinh tế của những tác động môi trường; những vấn đề liên quan giữa khan hiếm tài nguyên, dân số, kinh tế và môi trường và những nội dung kiến thức cơ bản của quản lý môi trường phù hợp với hoàn c ảnh cụ thể của Việt Nam và xu hướng biến đổi môi trường toàn cầu. Giáo trình Kinh tế và Quản lý môi trường do tập thể các nhà khoa học của Bộ môn Kinh tế và Quản lý môi trường, Đại học Kinh tế Quốc dân tiến hành bổ sung, sửa chữa và cập nhật những kiến thức mới trên cơ sở giáo trình “kinh tế môi trường” do cố GS.TSKH. Đặng Như Toàn chủ biên, được Nhà xuất bản Giáo dục xuất bản năm 1996. Tham gia biên soạn và sửa đổi giáo trình gồm có PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh, ThS. Lê Thu Hoa, GVC. Lê Trọng Hoa, GVC. Nguyễn Duy Hồng, cụ thể các chương như sau: Chương mở đầu: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh Chương I: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh, GVC. Nguyễn Duy Hồng, GVC. Lê Trọng Hoa. Chương II: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh, ThS. Lê Thu Hoa, GVC. Lê Trọng Hoa. Chương III: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh, GVC. Nguyễn Duy Hồng, GVC. Lê Trọng Hoa. Chương IV: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh, ThS. Lê Thu Hoa Chương V: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh, GVC. Lê Trọng Hoa, ThS. Lê Thu Hoa, GVC. Nguyễn Duy Hồng. Chủ biên: PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh. Kể từ khi bắt đầu tiến hành biên soạn cho đến khi kết thúc, chúng tôi được sự góp ý tận tình về nội dung chuyên môn, cũng như yêu cầu sửa đổi của các tác giả: http://www.ebook.edu.vn 6 GS.TSKH. Lê Du Phong, GS.TS. Nguyễn Kế Tuấn, GS.TS. Lê Thông, PGS.TS. Đặng Kim Chi, PGS.TS. Hoàng Văn Hoa, GS. TS. Đỗ Hoàng Toàn và nhiều nhà khoa học khác. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn những sự đóng góp ý kiến quý báu đó. Nhân dịp này, chúng tôi cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành của mình tới GS. TS. Nguyễn Đình Hương, nguyên Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân, GS.TS. Nguyễn Văn Thường, hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân, Hội đồng khoa học Đại học Kinh tế Quốc dân, phòng Đào tạo và cá nhân GVC. Vũ Huy Tiến đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để chúng tôi hoàn thành công việc của mình. Mặc dù đã cố gắng bám sát nội dung yêu cầu sửa đổi sau khi thẩm định và cố gắng cập nhật thông tin, nhưng do tính chất đặc thù của môn học, cũng như sự biến đổi liên tục của sự vận động và phát triển của khoa học và thực tiễn, chúng tôi nghĩ rằng sẽ không tránh khỏi những thiếu sót về nội dung cũng như hình thức trình bày, chúng tôi mong nhận được những ý kiến đóng góp chân tình từ phía độc giả và người học. Thay mặt nhóm tác giả biên soạn, xin được giới thiệu giáo trình kinh tế và quản lý môi trường đã cập nhật và sửa đổi. PGS.TS. Nguyễn Thế Chinh http://www.ebook.edu.vn 7 Chương mở đầu I. Khái quát về kinh tế và môi trường Kinh tế môi trường mới chỉ xuất hiện và phát triển trong những thập kỷ cuối của thế kỷ XX do nhu cầu bức bách của thực tiễn. Để hiểu rõ hơn nội dung nghiên cứu của môn khoa học non trẻ này, trước hết cần phải nắm bắn được cơ sở nền tảng của kinh tế học. Kinh tế học là môn khoa học nghiên cứu về việc con người và xã hội lựa chọn như thế nào để sử dụng những nguồn tài nguyên khan hiếm nhằm sản xuất ra các loại hàng hoá (dịch vụ) và phân phối cho tiêu dùng hiện tại hoặc tương lai của các cá nhân và các nhóm người trong xã hội. Kinh tế học ra đời cách đây hơn hai thế kỷ, kể từ khi Adam Smith cho xuất bản cuốn sách "Của cải của các dân tộc" vào năm 1776. Kinh tế học có thể được phân chia theo các lĩnh vực của đời sống kinh tế, theo hướng nghiên cứu hoặc theo phương pháp luận đang được sử dụng v.v…, nhưng cách chia kinh tế học thành kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi mô là cách phân loại phổ biến nhất, vì nó bao quát được một số lượng các môn kinh tế chuyên sâu theo từng lĩnh vực cụ thể. Kinh tế học vĩ mô tập trung chủ yếu vào nghiên cứu các quan hệ tương tác trong nền kinh tế. Nó cố ý đơn giản hoá các khối cấu trúc riêng biệt trong phân tích nhằm làm cho quá trình phân tích toàn bộ mối quan hệ tương tác trong nền kinh tế có thể nắm bắt được một cách dễ dàng. Ví dụ, các nhà kinh tế vĩ mô thường không quan tâm đến việc phân loại hàng tiêu dùng thành các mặt hàng như xe đạp, mô tô, vô tuyến hay máy tính, mà họ thường nghiên cứu tất cả các mặt hàng này dưới dạng nhóm "hàng tiêu dùng", vì họ quan tâm chủ yếu đến mối quan hệ tương tác giữa việc mua hàng tiêu dùng của các cá nhân và hộ gia đình và quyết định mua sắm máy móc, thiết bị, nhà xưởng của các hãng. Kinh tế vi mô phân tích và nghiên cứu chi tiết các quyết định cá nhân về loại hàng hoá (dịch vụ) cụ thể. Ví dụ, ta có thể nghiên cứu xem tại sao các hộ gia đình lại thích mua mô tô hơn là xe đạp và người sản xuất quyết định như thế nào trong việc lựa chọn sản xuất mô tô hay xe đạp. Sau đó, ta có thể tập hợp các quyết định của tất cả các hộ gia đình và của tất cả các công ty (người sản xuất) lại để bàn xem tổng mức mua và tổng sản lượng mô tô là bao nhiêu. Trong kinh tế vi mô, lý thuyết cân bằng tổng thể là một lĩnh vực khá phức tạp. Lý thuyết này nghiên cứu đồng thời tất http://www.ebook.edu.vn 8 ... - tailieumienphi.vn