Xem mẫu

  1. Cã hai lo¹i tÇng tuèc bin: tÇng xung lùc vµ tÇng ph¶n lùc. Trong qu¸ tr×nh d·n në, nÕu qu¸ tr×nh h¬i gi¶m ¸p suÊt (biÕn nhiÖt n¨ng thµnh ®éng n¨ng) chØ xÈy ra trong èng phun, cßn trong r·nh c¸nh ®éng ¸p suÊt kh«ng thay ®æi th× tÇng tuèc bin ®−îc gäi lµ tÇng tuèc bin xung lùc. Trong qu¸ tr×nh d·n në, nÕu qu¸ tr×nh gi¶m ¸p suÊt (biÕn nhiÖt n¨ng thµnh ®éng n¨ng) xÈy ra c¶ trong èng phun lÉn trong r·nh c¸nh ®éng th× tÇng tuèc bin ®−îc gäi lµ tÇng tuèc bin ph¶n lùc. 6.2.1.1. TÇng xung lùc Trong tÇng tuèc bin xung lùc, khi chuyÓn ®éng qua d·y c¸nh ®éng, dßng h¬i kh«ng gi¶m ¸p suÊt nªn ¸p suÊt tr−íc vµ sau c¸nh ®éng b»ng nhau, kh«ng cã sù chªnh lÖch suÊt ë tr−íc vµ sau c¸nh ®éng nªn tÇng xung lùc ®−îc chÕ t¹o nh− h×nh 6.4a. ë ®©y c¸c èng phun ®−îc g¾n trªn b¸nh tÜnh, c¸c b¸nh tÜnh ®−îc g¾n lªn th©n tuèc bin (gäi lµ stato), cßn c¸c c¸nh ®éng ®−îc g¾n trªn b¸nh ®éng, c¸c b¸nh ®éng ®−îc l¾p chÆt trªn trôc tuèc bin (gäi lµ R«to). H×nh 6.4a. TÇng xung lùc 6.4b. TÇng ph¶n lùc 63
  2. 6.2.1.2. TÇng ph¶n lùc ë tÇng tuèc bin ph¶n lùc, qu¸ tr×nh gi¶m ¸p suÊt liªn tôc xÈy ra c¶ ë trong èng phun vµ trong r·nh c¸nh ®éng, do ®ã nÕu cÊu t¹o cña tuèc bin nh− tÇng xung lùc th× sÏ cã lùc t¸c dông lªn bÒ mÆt phÝa tr−íc b¸nh ®éng ®Èy b¸nh ®éng (r«to) dÞch chuyÓn theo h−íng dßng h¬i (gäi lµ lùc di trôc) do sù chªnh lÖch ¸p suÊt tr−íc vµ sau c¸nh ®éng. Do ®ã ë ®©y kh«ng cã b¸nh tÜnh vµ b¸nh ®éng mµ r« to cña tuèc bin ®−îc chÕ t¹o h×nh tang trèng, c¸c c¸nh ®éng ®−îc g¾n trùc tiÕp lªn tang trèng, cßn c¸c èng phun ®−îc g¾n lªn stato. CÊu tróc tÇng c¸nh cña tuèc bin ph¶n lùc ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 6.4a 6.2.2. §é ph¶n lùc cña tÇng tuèc bin Qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i trong tuèc bin ®−îc biÓu diÔn trªn ®å thÞ h×nh 6.5. Gi¶ sö dßng h¬i vµo tuèc bin ë tr¹ng th¸i 0, cã entanpi i0 , ¸p suÊt P0 , nhiÖt ®é t0 vµ tèc ®é vµo èng phun lµ C0 . H¬i d·n në ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch trong èng phun ®Õn tr¹ng th¸i 1, cã ¸p suÊt p1, nhiÖt ®é t1, t−¬ng øng víi entanpi i1 vµ tèc ®é t¨ng tõ C0 lªn ®Õn C1. Sau khi ra khái èng phun, h¬i ®i vµo r·nh c¸nh ®éng tiÕp tôc d·n në ®o¹n nhiÖt trong r·nh c¸nh ®éng ®Õn tr¹ng th¸i 2, ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é gi¶m xuèng ®Õn p2 , t2, cã entanpi i2 vµ tèc ®é t¨ng lªn ®Õn C2. NhiÖt d¸ng lÝ t−ëng cña dßng h¬i trong èng phun lµ h0p: hop = i0 - i1l (6-1) NhiÖt d¸ng lÝ t−ëng cña dßng h¬i trong r·nh c¸nh ®éng lµ ho®: h0® = i1l - i2l (6-2) NhiÖt d¸ng lÝ t−ëng cña toµn tÇng tuèc bin lµ h0: h0 = hop + ho® (6-3) §é ph¶n lùc cña tÇng tuèc bin lµ tû sè gi÷a nhiÖt d¸ng cña d·y c¸nh ®éng víi nhiÖt d¸ng toµn tÇng, nã ph¶n ¶nh kh¶ n¨ng d·n në (gi¶m ¸p suÊt) cña dßng h¬i trong r·nh c¸nh ®éng so víi ®é gi¶m ¸p suÊt trªn toµn tÇng. h ρ = 0d h0 (6-4) * NÕu ®é ph¶n lùc ρ = 0, nghÜa lµ h0®= 0, trong c¸nh ®éng kh«ng cã sù thay ®æi ¸p suÊt, tÇng tuèc bin ®−äc gäi lµ tÇng xung lùc thuÇn tóy. * NÕu ®é ph¶n lùc 0,05
  3. 6.2.3. BiÕn ®æi n¨ng l−îng cña dßng h¬i trong tÇng tuèc bin §Ó ®¬n gi¶n cho viÖc kh¶o s¸t qu¸ tr×nh ch¶y cña dßng h¬i trong èng phun, ta gi¶ thiÕt r»ng dßng ch¶y lµ æn ®Þnh vµ qu¸ tr×nh d·n në xÈy ra trong ®iÒu kiÖn lý t−ëng, nghÜa lµ qu¸ tr×nh ®ã lµ ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch, kh«ng cã tæn thÊt. 6.2.3.1. BiÕn ®æi n¨ng l−îng cña dßng h¬i trong r·nh c¸nh èng phun Trong r·nh èng phun, nhiÖt n¨ng cña dßng h¬i biÕn ®æi thµnh ®éng n¨ng, nghÜa lµ ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é dßng h¬i gi¶m, cßn tèc ®é dßng h¬i t¨ng. Qu¸ tr×nh t¨ng tèc ®é liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh d·n në cña dßng h¬i trong r·nh èng phun. Gäi p0 lµ ¸p suÊt ®Çu vµo, p1 lµ ¸p suÊt ®Çu ra, C0 vµ C1l lµ tèc ®é dßng h¬i vµo vµ ra khái èng phun. Theo ®Þnh luËt nhiÖt ®éng I viÕt cho dßng hë, víi qu¸ tr×nh d·n në ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch, biÕn thiªn ®éng n¨ng cña dßng h¬i b»ng tæng c«ng do lùc ®Èy bªn ngoµi vµ c«ng d·n në sinh ra trong qu¸ tr×nh. C 1l − C 0 2 2 BiÕn thiªn ®éng n¨ng cña dßng h¬i khi ch¶y qua d·y c¸nh lµ: . 2 - C«ng d·n në trong qu¸ tr×nh ®o¹n nhiÖt b»ng biÕn thiªn néi n¨ng: ldn = u0 - u1. - C«ng do lùc ®Èy bªn ngoµi: Lùc ®Èy bªn ngoµi sinh ra do chªnh lÖch ¸p suÊt tr−íc vµ sau d·y c¸nh t¸c dông lªn dßng h¬i t¹i tiÕt diÖn 0-0 lµ p0f0 , lµm cho khèi h¬i dÞch chuyÓn mét ®o¹n lµ s0, sinh c«ng ngoµi ln0 = p0f0s0 = p0v0. T−¬ng tù, t¹i tiÕt diÖn 1-1, ta cã c«ng cña d·y c¸nh t¸c dông lªn dßng h¬i lµ ln1 = p1f1s1 = p1v1. Vëy hiÖu sè c«ng do lùc ®Èy bªn ngoµi t¸c dông lªn dßng h¬i lµ: p0v0 - p1v1. VËy ®Þnh luËt nhiÖt ®éng I cã thÓ viÕt cho dßng h¬i lµ: C 1l − C 0 2 2 = (u0 - u1) + (p0v0 - p1v1) (6-5) 2 mµ u + pv = i, do ®ã (u0 + p0v0) = i0; (u1 + p1v1) = i1 nªn: C 1l − C 0 2 2 = (i0 - i1l) = h0p (6-6) 2 VËy ta cã biÕn thiªn ®éng n¨ng cña dßng h¬i trong qu¸ tr×nh d·n në ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch b»ng hiÖu entanpi ®Çu vµ cuèi qu¸ tr×nh. HiÖu entanpi (i0 - i1l) ®Çu vµ cuèi qu¸ tr×nh d·n në ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch trong èng phun ®−îc gäi lµ nhiÖt d¸ng lý thuyÕt cña èng phun (ch−a kÓ ®Õn tæn thÊt), ký hiÖu lµ h0 = i0 - i1l ®−îc biÓu diÔn trªn ®å thÞ h×nh 6.5. Tõ (6-6) ta cã thÓ tÝnh tèc ®é lÝ thuyÕt C1l ra khái èng phun: C1l = 2h 0 p + C 0 2 (6-7) 65
  4. 6.2.3.2. BiÕn ®æi n¨ng l−îng dßng h¬i trong r·nh c¸nh ®éng - Tam gi¸c tèc ®é Khi bá qua c¸c tæn thÊt trªn d·y c¸nh, coi tèc ®é cña dßng h¬i vµo vµ ra khái èng phun vµ c¸nh ®éng b»ng tèc ®é lý thuyÕt, ta cã thÓ m« t¶ chuyÓn ®éng cña dßng h¬i trong tuèc bin nh− sau: Dßng h¬i ®i vµo èng phun víi tèc ®é lµ C0 , nhiÖt n¨ng dßng h¬i biÕn thµnh ®éng n¨ng, tèc ®é dßng t¨ng lªn vµ ®i ra khái èng phun víi tèc ®é tuyÖt ®èi lµ C1 t¹o víi ph−¬ng chuyÓn ®éng cña d·y c¸nh (ph−¬ng u) mét gãc α1, ®i vµo r·nh c¸nh ®éng. Tèc ®é dßng ë ®©y cã thÓ ph©n ra hai thµnh phÇn: tèc ®é vßng u vµ tèc ®é t−¬ng ®èi w. Khi t¸c dông lªn c¸nh ®éng, dßng h¬i ®· trao mét phÇn ®éng n¨ng cho c¸nh ®éng, lµm cho c¸nh ®éng vµ r«to quay víi mét tèc ®é n [vg/s] t−¬ng øng víi tèc ®é dµi u [m/s]. Do c¸nh ®éng quay v¬i tèc ®é u nªn dßng h¬i sÏ ®i vµo r·nh c¸nh ®éng víi mét tèc ®é t−¬ng ®èi w1, vect¬ w 1 hîp víi ph−¬ng chuyÓn ®éng u mét gãc β1. Trªn h×nh 6.7, vect¬ C 1 ®−îc ph©n tÝch thµnh hai thµnh phÇn: thµnh phÇn v©n tèc chuyÓn ®éng theo u vµ thµnh phÇn vËn tèc t−¬ng ®èi cña dßng h¬i ®i vµo r·nh c¸nh ®éng w 1 , tõ ®ã ta còng thÊy ®−îc vect¬ w 1 t¹o víi ph−¬ng chuyÓn ®éng cña d·y c¸nh ®éng mét gãc β1. H×nh 6.6. X©y dùng tam gi¸c tèc ®é Nh− vËy khi dßng h¬i ®i vµo d·y c¸nh ®éng, ta cã tam gi¸c tèc ®é t¹o bëi c¸c vect¬ tèc ®é tuyÖt ®èi C 1 , tèc ®é vßng u vµ tèc ®é t−¬ng ®èi w 1 ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 6.7 gäi lµ tam gi¸c tèc ®é vµo. Sau khi truyÒn mét phÇn ®éng n¨ng cña m×nh cho d·y c¸nh ®éng, h¬i ®i ra khái d·y c¸nh ®éng víi tèc ®é t−¬ng ®èi w2, vect¬ w 2 t¹o víi ph−¬ng chuyÓn ®éng cña d·y c¸nh mét gãc β2. Céng vect¬ tèc ®é t−¬ng ®èi w 2 víi vect¬ chuyÓn ®éng theo u , 66
  5. ta ®−îc vect¬ tèc ®é tuyÖt ®èi cña dßng h¬i ®i ra khái d·y c¸nh ®éng lµ C 2 vµ t¹o víi ph−¬ng chuyÓn ®éng cña d·y c¸nh mét gãc α2. Tam gi¸c t¹o bëi ba vect¬: tèc ®é ra t−¬ng ®èi w 2 , tèc ®é chuyÓn ®éng theo u vµ tèc ®é ra tuyÖt ®èi C 2 , ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 6.7. gäi lµ tam gi¸c tèc ®é ra. T−¬ng tù nh− víi èng phun, khi bá qua tæn thÊt do ma s¸t ta cã biÕn thiªn ®éng n¨ng cña dßng h¬i trong qu¸ tr×nh d·n në ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch b»ng hiÖu entanpi ®Çu vµ cuèi qu¸ tr×nh.: w 2l − w 1 2 = i 1 − i 2l = h od 2 (6-8) 2 6.2.4. Tæn thÊt n¨ng l−îng khi dßng ch¶y ngang qua d·y c¸nh 6.2.4.1. Tæn thÊt do ma s¸t, do xo¸y khi dßng ch¶y ngang qua d·y c¸nh * Tæn thÊt profin Khi dßng chÊt láng chuyÓn ®éng qua r·nh c¸nh, v× c¸nh cã ®é nh¸m vµ chÊt láng cã ®é nhít nªn lu«n tån t¹i mét líp biªn thñy lùc trªn bÒ mÆt r·nh. PhÝa ngoµi líp biªn (gi÷a dßng) tèc ®é t¹i mäi ®iÓm ë cïng tiÕt diÖn ®Òu b»ng nhau. Cßn trong ph¹m vi líp biªn thñy lùc b¾t ®Çu tõ bÒ mÆt líp biªn tèc ®é dßng gi¶m dÇn vµ b»ng kh«ng t¹i bÒ mÆt c¸nh, lµm cho tèc ®é trung b×nh cña dßng gi¶m. ChÝnh v× cã tæn thÊt tèc ®é trong líp biªn nh− vËy nªn tèc ®é h¬i ra khái d·y c¸nh bÞ gi¶m ®i, g©y nªn tæn thÊt n¨ng l−îng ®−îc gäi lµ tæn thÊt ma s¸t theo profin c¸nh. Tæn thÊt profin ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 6.7. H×nh 6.7. Tæn thÊt profin H×nh 6.8. Tæn thÊt gèc vµ ®Ønh c¸nh Vµ xo¸y ë mÐp ra 67
nguon tai.lieu . vn