- Trang Chủ
- Vật lý
- Giáo trình hướng dẫn phân tích hệ ghi đo phóng xạ trong y học theo định luật IRMA p7
Xem mẫu
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
Y Häc H¹t Nh©n 2005
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
Tõ hîp chÊt ban ®Çu lÊy tõ lß ph¶n øng h¹t nh©n l Ba14CO3 ®iÒu chÕ ra 5 chÊt
chÝnh l m nguyªn liÖu tæng hîp mét sè HC§D víi 14C. §ã l 14CO2, 14CN, 14CNNH2,
14
C2H2 v 14CH3OH.
2.1.2. §¸nh dÊu 3H
Dïng 3H d−íi d¹ng 3H2 hay d¹ng 3H0 míi sinh ®Ó tham gia v o ph¶n øng céng
h−ëng víi c¸c nèi ®«i hoÆc nèi ba cña c¸c hîp chÊt h÷u c¬ cÇn ®¸nh dÊu.
2.1.3. §¸nh dÊu víi 35S
Nguyªn liÖu xuÊt ph¸t ®Ó tæng hîp chÊt ®¸nh dÊu víi 35S l dïng d−íi d¹ng
nguyªn tè hoÆc hîp chÊt acid sulfuric - 35S. Tõ ®©y, tïy theo hîp chÊt cÇn ®¸nh dÊu m
biÕn ®æi 35S ë c¸c d¹ng hîp chÊt thÝch hîp dïng l m nguyªn liÖu tæng hîp ra HC§D
cã chøa 35S. VÝ dô: CNNH2 + H2 35S H2N35SCNH2
2.1.4. §¸nh dÊu c¸c h¹t nh©n phãng x¹ nhãm halogen
§Ó ®iÒu chÕ c¸c HC§D víi 36Cl, 82Br v 131I cã thÓ ®i tõ ph¶n øng halogen ho¸ víi
c¸c hîp chÊt h÷u c¬. Nguyªn liÖu ban ®Çu cã thÓ l ph©n tö halogen hay d¹ng acid
halogen, d¹ng nguyªn tö v d¹ng mang ®iÖn tÝch d−¬ng.
82
VÝ dô: Br
C6H582Br
C6H5
Trong nhãm halogen phãng x¹, cã ièt phãng x¹ l nh÷ng ®ång vÞ ®−îc dïng nhiÒu
nhÊt trong ®iÒu chÕ c¸c thuèc phãng x¹ v c¸c ho¸ chÊt phãng x¹ trong y häc h¹t nh©n.
Ph¶n øng ®¸nh dÊu cña c¸c h¹t nh©n phãng x¹ n y cã thÓ thùc hiÖn c¸c ph¶n øng
thÕ ¸i nh©n, trao ®æi ®ång vÞ, céng hîp víi c¸c hîp chÊt cÇn ®¸nh dÊu. VÝ dô:
131
- Trao ®æi ®ång vÞ: I
triiodothyronin - 127I triiodothyronin - 131I
- ThÕ nh©n: iod phãng x¹ thÕ mét ion H+ trong nh©n cña axit amin tyrosin.
C¸c chÊt kh¸ng nguyªn, kh¸ng thÓ, c¸c hormon cã cÊu tróc peptid ®Òu ®−îc ®¸nh
dÊu ièt phãng x¹ theo ph−¬ng ph¸p n y.
2.1.5. §¸nh dÊu víi 32P
Nguyªn liÖu ban ®Çu cã thÓ l 32P hoÆc b¾n ph¸ h¹t nh©n bia 31P (h¹t nh©n bÒn)
trong c¸c hîp chÊt. Th«ng th−êng cã thÓ dïng 32P ë d¹ng hîp chÊt ion.
ROH + H332PO4 ROH232PO4
VÝ dô:
2.2. Tæng hîp HC§D b»ng ph−¬ng ph¸p sinh häc
Ph−¬ng ph¸p tæng hîp sinh häc hay cßn gäi l sinh tæng hîp chØ dïng cho nh÷ng
HC§D kh«ng thùc hiÖn ®−îc b»ng ph−¬ng ph¸p tæng hîp ho¸ häc. Dùa v o ph¶n øng
t¹o chÊt trong c¬ thÓ ®éng vËt, thùc vËt hay vi khuÈn ®Ó thùc hiÖn ®¸nh dÊu. VÝ dô:
- §¸nh dÊu 14C v o carbonhydrat hay c¸c acid amin, ng−êi ta cho 14CO2 v o trong
m«i tr−êng trao ®æi chÊt, m«i tr−êng nu«i cÊy. S¶n phÈm sinh tæng hîp cña thùc vËt
hay vi khuÈn trong m«i tr−êng trªn sÏ cã chøa 14C trong cÊu tróc ph©n tö. L m t¸ch
chiÕt v tinh chÕ ta sÏ thu ®−îc HC§D - 14C tinh khiÕt.
- §¸nh dÊu 58Co v o vitamin B12. Cho nguyªn liÖu cã chøa 58Co v o m«i tr−êng
nu«i cÊy cña vi khuÈn tæng hîp B12. Sau qu¸ tr×nh t¸ch chiÕt v tinh chÕ ta thu ®−îc
B12 - 58Co.
2.3. Tæng hîp HC§D b»ng ph−¬ng ph¸p kÝch ho¹t
Dïng ph−¬ng ph¸p chiÕu tia phãng x¹ thÝch hîp nh− n¬tron hay tia X v o c¸c hîp
chÊt trong èng nghiÖm hoÆc trong c¬ thÓ sèng cã thÓ t¹o ra c¸c hîp chÊt ®¸nh dÊu
phãng x¹ theo mong muèn. C¬ chÕ cña ph−¬ng ph¸p n y l chuyÓn d¹ng h¹t nh©n hay
c¸c ®iÖn tö qòy ®¹o do t−¬ng t¸c bøc x¹. −u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p l cã thÓ s¶n xuÊt
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
Y Häc H¹t Nh©n 2005
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
bÊt kú HC§D n o b»ng 14C víi tèc ®é nhanh v kh«ng cã chÊt mang. Nh−ng nh−îc
®iÓm l kh«ng ®¸nh dÊu ®−îc ë vÞ trÝ mong muèn.
2.4. Tæng hîp HC§D b»ng ph©n r beta
C¸c h¹t nh©n phãng x¹ "mÑ" cã ph©n r beta th−êng sinh ra c¸c h¹t nh©n phãng x¹
con. Dùa theo tÝnh chÊt n y cã thÓ ®iÒu chÕ ®−îc mét sè HC§D ®Æc biÖt. Ph−¬ng ph¸p
n y Ýt ®−îc øng dông.
3. øng dông c¸c HC§D
C¸c HC§D h¹t nh©n phãng x¹ ®−îc dïng l m thuèc phãng x¹ (xem phÇn thuèc
phãng x¹) v ho¸ chÊt phãng x¹.
Ho¸ chÊt phãng x¹ l c¸c HC§D phãng x¹ ®−îc ®iÒu chÕ d−íi d¹ng thuèc thö
trong mét sè ph©n tÝch ®Þnh l−îng ho¸ phãng x¹, vËt lý phãng x¹. §Æc biÖt, HC§D
d−íi d¹ng tracer ®Ó dïng trong ®Þnh l−îng miÔn dÞch phãng x¹ (Radioimmunoassay:
RIA), trong ph−¬ng ph¸p ®o phãng x¹ miÔn dÞch (Immunoradiometricassay: IRMA)
hay ph−¬ng ph¸p ®o chÊt nhËn ®Æc hiÖu phãng x¹ (Radioreceptorassay: RRA).
PhÇn II:
D−îc phãng x¹
§Þnh nghÜa
D−îc chÊt phãng x¹ hay thuèc phãng x¹ l nh÷ng hîp chÊt ®¸nh dÊu h¹t nh©n
phãng x¹ ®−îc ®iÒu chÕ d−íi d¹ng thuèc uèng hoÆc tiªm dïng trong chÈn ®o¸n v ®iÒu
trÞ bÖnh.
Ph©n lo¹i: thuèc phãng x¹ ®−îc ®iÒu chÕ d−íi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau.
- D¹ng khÝ: KhÝ 85 Kr v 133 Xe. D¹ng 133 Xe hay ®−îc dïng trong th«ng khÝ phæi.
- D¹ng khÝ hßa tan trong dung dÞch: KhÝ 133Xe ho tan trong dung dÞch NaCl 90/ 00
d−íi ¸p suÊt cao.
- D¹ng dung dÞch thùc: C¸c hîp chÊt ®¸nh dÊu h¹t nh©n phãng x¹ ho tan ho n to n
v o dung dÞch, t¹o th nh mét m«i tr−êng trong suèt. VÝ dô: dung dÞch Na131I, dung
dÞch vitamin B12 - 58Co.
- D¹ng keo h¹t: l d¹ng keo h¹t cña c¸c muèi v« c¬. C¸c ph©n tö muèi v« c¬ tô l¹i bÒn
v÷ng cã kÝch th−íc cì µm. VÝ dô: keo v ng phãng x¹ (198 Au - colloid) dïng trong ghi
h×nh l¸ch v ®iÒu trÞ c¸c khoang ¶o hoÆc hÖ b¹ch huyÕt.
- D¹ng huyÒn phï, nhò t−¬ng: L d¹ng ®«ng vãn cña c¸c ph©n tö h÷u c¬. Th«ng
th−êng l d¹ng ®«ng vãn cña c¸c ph©n tö albumin huyÕt thanh ng−êi. D−íi ®iÒu kiÖn
pH, nhiÖt ®é thÝch hîp l m biÕn tÝnh protein t¹o ra nh÷ng thÓ tô tËp kÝch th−íc nhá cì
d−íi 20 µm, gäi l c¸c microspheres (d¹ng vi cÇu). Víi kÝch th−íc lín h¬n 20 µm, gäi
l c¸c macroaggregate (thÓ tô tËp). C¸c chÊt n y th−êng dïng ghi h×nh t−¬i m¸u c¸c hÖ
nhiÒu vi m¹ch.
- D¹ng viªn nang: Gièng nh− c¸c d¹ng viªn nang trong thuèc t©n d−îc. Bao nang ®−îc
l m b»ng gelatin. C¸c thuèc phãng x¹ cã thÓ l d¹ng bét hoÆc d¹ng dÉu chøa trong bao
nang viªn. VÝ dô: dung dÞch Na131I trén trong bét tinh thÓ anhydratdisodium phosphat.
Dïng viªn nang - 131I trong ®iÒu trÞ bÖnh basedow hay ung th− tuyÕn gi¸p thÓ biÖt ho¸
sau mæ.
1. C¸c ®Æc tr−ng cña thuèc phãng x¹
Thuèc phãng x¹ kh¸c víi thuèc th«ng th−êng bëi c¸c kh¸i niÖm ®Æc tr−ng sau ®©y:
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
Y Häc H¹t Nh©n 2005
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
1.1. §¬n vÞ liÒu l−îng
§¬n vÞ tÝnh liÒu cña thuèc phãng x¹ dïng trong chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ kh«ng gièng
nh− thuèc th−êng. Thuèc phãng x¹ ®−îc tÝnh liÒu l−îng b»ng ho¹t ®é phãng x¹. §¬n
vÞ ho¹t ®é phãng x¹ ®−îc ký hiÖu l Ci (viÕt t¾t cña ch÷ Curie, tªn cña Marie Curie,
ng−êi t×m ra Radium phãng x¹). Mét Ci cã ho¹t tÝnh phãng x¹ nh− sau:
Ci = 3,7 x 1010 ph©n huû / gi©y (hay Bq/s)
L−îng ho¹t tÝnh phãng x¹ n y t−¬ng ®−¬ng víi 1 gam Radium ph©n r trong thêi
gian 1 gi©y. §Ó kû niÖm ng−êi t×m ra nguyªn tè phãng x¹ ®Çu tiªn trªn thÕ giíi l
Hanrie Becquerel (ph¸t hiÖn ra Uranium n¨m 1896), ng−êi ta ® thay “ph©n huû trong
mét gi©y” b»ng Becquerel, do ®ã ta cã:
= 3,7 x 1010 Becquerel ( Bq )
Ci
= 37 x 107 MBq
mCi
MBq = 27 µCi
1.2. Kh«ng cã d−îc tÝnh
Thuèc phãng x¹ l mét hîp chÊt ®¸nh dÊu h¹t nh©n phãng x¹. Hîp chÊt ®ã ph¶i
®¶m b¶o mét sè tÝnh chÊt sau:
- Kh«ng cã t¸c dông l m thay ®æi chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ.
- Kh«ng cã t¸c dông phô nguy hiÓm.
- Môc ®Ých sö dông thuèc phãng x¹ trong chÈn ®o¸n hay ®iÒu trÞ l chØ dïng hîp
chÊt ®¸nh dÊu nh− mét chÊt mang (chuyªn chë) h¹t nh©n phãng x¹ tíi n¬i cÇn chÈn
®o¸n hay ®iÒu trÞ. Do ®ã, thuèc phãng x¹ th−êng l kh«ng cã t¸c dông nh− thuèc
th«ng th−êng hay “kh«ng cã d−îc tÝnh”.
1.3. Nång ®é ho¹t ®é
§¬n vÞ ®o liÒu l−îng l ho¹t ®é phãng x¹ cho nªn nång ®é thuèc phãng x¹ ®−îc
tÝnh tõ ho¹t ®é phãng x¹ trong mét ®¬n vÞ thÓ tÝch dung dÞch, hoÆc nãi c¸ch kh¸c l
l−îng ho¹t ®é phãng x¹ cã trong mét ®¬n vÞ thÓ tÝch. VÝ dô: nång ®é ho¹t ®é phãng x¹
cña dung dÞch Na131I l 5 mCi /ml.
Ký hiÖu tæng qu¸t cña nång ®é ho¹t ®é phãng x¹ l :
N§H§ = H§PX / V
Nång ®é ho¹t ®é phãng x¹ cã ý nghÜa quan träng trong mét sè ph−¬ng ph¸p chÈn
®o¸n v ®iÒu trÞ. V× trong mét sè tr−êng hîp cÇn ph¶i ®−a v o c¬ thÓ mét l−îng thÓ
tÝch rÊt nhá m l¹i cã mét l−îng ho¹t ®é phãng x¹ rÊt lín míi ®¹t ®−îc môc ®Ých chÈn
®o¸n hay ®iÒu trÞ, cho nªn cÇn ph¶i cã mét nång ®é ho¹t ®é thÝch hîp.
1.4. Ho¹t ®é riªng
Ho¹t ®é riªng (specific activitive) l ho¹t ®é phãng x¹ cã trong mét ®¬n vÞ khèi
l−îng hîp chÊt ®¸nh dÊu. Gäi m l khèi l−îng cña hîp chÊt ®−îc ®¸nh dÊu h¹t nh©n
phãng x¹. Ta cã:
H§ PX
H§ R =
m
Trong cïng mét hîp chÊt ®¸nh dÊu, nÕu biÕt H§R v N§H§, cã thÓ tÝnh ®−îc
nång ®é HC§D cã trong dung dÞch chøa nã:
N§ H§ H § PX H § PX H § PX m m
HC§ D = = = = (g / l)
: x
H§ R V m V H § PX V
VËy nång ®é HC§D l :
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
Y Häc H¹t Nh©n 2005
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
m
HC§ D = (g / l)
V
Kh¸i niÖm H§R v gi¸ trÞ cña nã rÊt cã ý nghÜa trong chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ. Trong
mét sè nghiÖm ph¸p chÈn ®o¸n b»ng thuèc phãng x¹, rÊt cÇn ph¶i quan t©m ®Õn l−îng
hîp chÊt ®¸nh dÊu ®−a v o c¬ thÓ. NÕu l−îng HC§D ®−a v o c¬ thÓ qu¸ lín cã thÓ l m
nhiÔu kÕt qu¶ cña nghiÖm ph¸p, hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng ®−a thuèc v o c¬ quan cÇn
chÈn ®o¸n hay ®iÒu trÞ.
1.5. Tinh khiÕt ho¸ phãng x¹
§¹i l−îng ®¸nh gi¸ l−îng h¹t nh©n phãng x¹ t¸ch ra khái thuèc phãng x¹ ë d¹ng
tù do trong dung dÞch ®−îc gäi l ®é tinh khiÕt ho¸ phãng x¹. §é tinh khiÕt ho¸ phãng
x¹ ®−îc quy ®Þnh ph¶i ®¹t tõ 98% theo c¸ch tÝnh sau:
S − X*
TKHPX = x 100 ≥ 98%
*−
S−X +X *
Trong ®ã: S l hîp chÊt ®−îc ®¸nh dÊu.
X* l h¹t nh©n phãng x¹ ®¸nh dÊu.
1.6. Tinh khiÕt h¹t nh©n phãng x¹
H¹t nh©n phãng x¹ dïng trong ®¸nh dÊu th−êng hay bÞ lÉn mét sè c¸c lo¹i h¹t
nh©n phãng x¹ t−¬ng tù nh− cïng ®ång vÞ hoÆc cïng nhãm. C¸c h¹t nh©n n y cã thÓ
tham gia v o ph¶n øng ®¸nh dÊu hoÆc ë d¹ng tù do. §¸nh gi¸ vÒ t¹p chÊt n y ®−îc gäi
l ®é tinh khiÕt h¹t nh©n phãng x¹. Tinh khiÕt h¹t nh©n phãng x¹ ®−îc tÝnh nh− sau:
S − X*
TKHNPX = x100 ≥ 98%
S − X * + S − Y * + Z * ...
Trong ®ã: Y*, Z* ... l c¸c h¹t nh©n kh«ng mong muèn.
1.7. Tinh khiÕt ho¸ häc
Hîp chÊt dïng trong ®¸nh dÊu th«ng th−êng kh«ng ho n to n tinh khiÕt. T¹p chÊt
khã t¸ch ra l nh÷ng ®ång ®¼ng, ®ång ph©n cña hîp chÊt ®¸nh dÊu. Do ®ã, c¸c t¹p chÊt
n y rÊt dÔ tham gia v o ph¶n øng ®¸nh dÊu. §é tinh khiÕt ho¸ häc ®−îc quy ®Þnh v
tÝnh to¸n nh− sau:
S − X*
TKHH = x100 ≥ 98%
S − X * + S ' − X * + S " − X * ...
Trong ®ã: S’, S” ... l c¸c t¹p chÊt ho¸ häc.
1.8. N¨ng l−îng phãng x¹ thÝch hîp
H¹t nh©n phãng x¹ trong thuèc phãng x¹ ph¶i cã n¨ng l−îng v b¶n chÊt cña tia
phãng x¹ thÝch hîp víi môc ®Ých ghi ®o v ®iÒu trÞ. Thuèc phãng x¹ chÈn ®o¸n th−êng
dïng c¸c h¹t nh©n phãng x¹ ®¸nh dÊu ph¸t tia gamma cã møc n¨ng l−îng tõ 100 ÷ 200
keV. NÕu SPECT th× thuèc phãng x¹ ph¸t tia gamma ®¬n thuÇn l tèt nhÊt. NÕu PET
dïng thuèc phãng x¹ ph¸t tia positron l tèi −u. Trong ®iÒu trÞ, thuèc tèt nhÊt l ph¸t
tia beta thuÇn tuý.
1.9. §êi sèng thùc thÝch hîp
§êi sèng thùc cña mét thuèc phãng x¹ phô thuéc v o c¸c thêi gian ®Æc tr−ng sau:
- Chu kú b¸n huû vËt lý (Tp) cña h¹t nh©n phãng x¹ ®¸nh dÊu.
- Chu kú b¸n th¶i sinh häc (Tb) cña thuèc trong c¬ thÓ.
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
Y Häc H¹t Nh©n 2005
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
- Thêi gian ph©n huû ho¸ häc (hay ph©n ly phãng x¹) cña thuèc, hay gäi l ®é bÒn
v÷ng thuèc phãng x¹ (Ts).
- Thêi gian hiÖu øng (Tef) cña thuèc phãng x¹.
Do ®ã ta cã:
T thùc thÝch hîp = f ( Tp, Tb, Ts, Tef )
§êi sèng thùc cña thuèc phãng x¹ ph¶i thÝch hîp víi môc ®Ých chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ.
1.10. TËp trung ®Æc hiÖu
TËp trung ®Æc hiÖu cña thuèc phãng x¹ v o n¬i chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ l mét ®Æc
tr−ng quan träng ®Çu tiªn trong yªu cÇu cña thuèc phãng x¹. §Ó chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ
b»ng y häc h¹t nh©n cã hiÖu qu¶, c¸c thuèc phãng x¹ ph¶i cã tÝnh tËp trung ®Æc hiÖu
cao. Nãi c¸ch kh¸c, kh«ng cã “tÝnh chÊt tËp trung ®Æc hiÖu” th× kh«ng ph¶i l thuèc
phãng x¹.
2. C¬ chÕ tËp trung thuèc phãng x¹ trong chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ
Y häc h¹t nh©n ghi h×nh hay ®iÒu trÞ t¹i mét c¬ quan bÞ bÖnh hoÆc mét hÖ thèng
sinh häc nh− m¸u, dÞch n o tuû, dÞch trong ngo i tÕ b o, c¬ x−¬ng khíp... ®ßi hái ph¶i
cã nh÷ng thuèc phãng x¹ tËp trung ®Æc hiÖu v o ®ã. C¬ chÕ tËp trung v o nh÷ng ®Ých
trªn cã thÓ l mét trong nh÷ng c¬ chÕ sau ®©y:
2.1. ChuyÓn vËn tÝch cùc
Trong c¬ thÓ sèng, sù ph©n bè nång ®é mét sè ion vËt chÊt trong v ngo i tÕ b o cã
thÓ cã sù chªnh lÖch rÊt kh¸c nhau. §ã chÝnh l do c¬ chÕ "chuyÓn vËn tÝch cùc". Dùa
v o c¬ chÕ n y ®Ó ®−a ièt phãng x¹ tËp trung cao h¬n h ng tr¨m lÇn v o tÕ b o tuyÕn
gi¸p l m chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ.
2.2. KhuyÕch t¸n
Ngo i c¬ chÕ vËn chuyÓn tÝch cùc l c¬ chÕ khuyÕch t¸n. Th«ng th−êng, sù c©n
b»ng nång ®é chÊt l do khuyÕch t¸n tõ n¬i cã nång ®é cao tíi n¬i cã nång ®é thÊp.
Riªng ë n o, m¹ch m¸u cã mét h ng r o sinh häc ng¨n c¶n sù khuyÕch t¸n nh÷ng chÊt
kh«ng cÇn cho n o tõ m¹ch v o tÕ b o n o. Nh−ng khi n o cã tæn th−¬ng, h ng r o
sinh häc bÞ ph¸ vì, thuèc phãng x¹ cã thÓ khuyÕch t¸n tõ hÖ vi m¹ch v o vïng n o tæn
th−¬ng. Nh©n c¬ héi n y, y häc h¹t nh©n cã thÓ ghi h×nh khèi u n o, thiÓu n¨ng tuÇn
ho n n o.
VÝ dô: dïng albumin huyÕt thanh ng−êi ®¸nh dÊu 131I hoÆc Na99mTcO4 ...
2.3. ChuyÓn ho¸
Mét sè nguyªn tè phãng x¹ ë d¹ng muèi v« c¬ hoÆc h÷u c¬ d−íi d¹ng thuèc
phãng x¹ cã tham gia v o chuyÓn ho¸ trong mét sè lo¹i tÕ b o cña mét sè tæ chøc
trong c¬ thÓ. Dùa v o c¬ chÕ n y, y häc h¹t nh©n ® dïng nh÷ng thuèc phãng x¹ ®Ó
ghi h×nh nh÷ng tæn th−¬ng ®ang t¨ng sinh nh− ®ang bÞ viªm, ®ang cã khèi u ph¸t triÓn
hoÆc ®ang cÇn nhiÒu n¨ng l−îng. VÝ dô: nh÷ng h¹t nh©n phãng x¹ tham gia chuyÓn
ho¸ x−¬ng (hoÆc gièng nh− Ca) nh− 32P, 81Sr, 67Ga. Nh÷ng nguyªn tè phãng x¹ n y
dïng trong ghi h×nh x−¬ng hoÆc ®iÒu trÞ gi¶m ®au trong ung th− di c¨n v o x−¬ng.
Mét sè hîp chÊt h÷u c¬ nh− deoxyglucose ®¸nh dÊu 18F dïng trong ghi h×nh c¾t líp
n o, c¸c khèi u trong c¬ thÓ b»ng PET dùa trªn c¬ chÕ chuyÓn ho¸ ®−êng gi¶i phãng
n¨ng l−îng.
2.4. L¾ng ®äng
Mét sè thuèc phãng x¹ d¹ng keo h¹t cã träng l−îng ph©n tö v h¹t keo rÊt nÆng.
Khi c¸c h¹t keo n y ®i tõ ®éng m¹ch v o vi m¹ch trong gian b o, do nÆng nªn bÞ ®äng
l¹i ë ®ã. Trong thêi gian l¾ng ®äng ë c¸c tæ chøc liªn vâng néi m«, ta cã thÓ ghi h×nh
nguon tai.lieu . vn
