- Trang Chủ
- Vật lý
- Giáo trình hướng dẫn phân tích cấu tạo các thảo dược được chế từ tuyến nội tiết của động vật p3
Xem mẫu
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
- Thành ph n c a máu thay đ i (s lư ng h ng c u thay đ i hay pH c a máu thay
đ i → r i lo n hô h p)
* R i lo n s th trong: t c là s r i lo n trao đ i khí gi a máu và mô bào trong cơ
th . S r i lo n này là do r i lo n trao đ i ch t trong các mô bào, r i lo n v các tuy n
n i ti t, khi cơ th trúng đ c b i m t s hoá ch t (HCl, HCN,...).
B nh h hô h p thư ng x y ra nhi u vào th i kỳ giá rét và chi m kho ng 30 -
40% trong các b nh n i khoa. B nh thư ng làm cho gia súc ch m l n, gi m năng su t
làm vi c, th m chí còn làm cho gia súc ch t.
5.1. B NH CH Y MÁU MŨI (Rhinorrhagia)
5.1.1. Đ c đi m
Do mũi hay các khí quan lân c n c a
mũi b t n thương làm cho máu đi ra kh i
m ch qu n ch y ra l mũi. Trong nhân y
g i là b nh ch y máu cam.
Tuỳ theo m c đ t n thương c a các
khí quan mà máu ch y ra l mũi nhi u
hay ít và máu ch y ra m t bên l mũi hay
c hai bên l mũi (hình 5.2)
5.1.2. Nguyên nhân
a. Nguyên nhân c c b
Hình 5.2. Chó ch y máu mũi
- Niêm m c mũi b t n thương (do
tác đ ng cơ gi i: thông ng không đúng k thu t, cây c c ng đâm vào, ho c do các v t
nh n, c ng đâm vào).
- Do giòi, đ a, v t bám vào niêm m c mũi.
- Do viêm niêm m c mũi xu t huy t.
b. Do các khí quan lân c n b t n thương
Ph i, h ng, thanh qu n b t n thương, xu t huy t.
c. Nguyên nhân toàn thân
- Do huy t tĩnh m ch ph i (trong b nh say n ng, c m nóng, suy tim,...).
- Do hi n tư ng tăng huy t áp (m ch qu n mũi b v → ch y máu).
d. Do k phát t m t s b nh truy n nhi m
B nh nhi t thán, b nh t thư.
e. Do cơ th b trúng m t s lo i ch t đ c, hoá ch t.
115
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
5.1.3. Tri u ch ng
Tuỳ theo nhuyên nhân gây nên mà hi n tư ng ch y máu bi u hi n khác nhau:
- N u do t n thương c c b thì máu ch y ra l mũi ít và ch y ra m t bên l mũi.
- N u do t n thương vùng h ng, khí qu n, thanh qu n thì máu ch y ra c hai bên l mũi.
- N u do viêm niêm m c mũi thì máu ch y ra có l n d ch nh y.
- N u do b nh truy n nhi m thì ngoài vi c ch y máu mũi thì gia súc còn có tri u
ch ng lâm sàng đi n hình c a b nh truy n nhi m.
- N u do xu t huy t ph i thì máu ch y ra đ tươi và có l n b t khí, gia súc có hi n
tư ng khó th .
- N u say n ng, c m nóng thì ngoài tri u ch ng ch y máu mũi gia súc còn có hi n
tư ng ho ng s , khó th , niêm m c m t sung huy t, tĩnh m ch c ph ng to.
5.1.4. Đi u tr
a. H lý
- Đ gia súc tư th đ u cao hơn đuôi.
- Dùng nư c đá chư m lên vùng mũi và vùng trán.
- Dùng bông th m vào dung d ch Adrenalin 0,1% ho c dung d ch Formon 10% nhét
vào l mũi máu ch y.
b. Bi n pháp can thi p
Tuỳ theo nguyên nhân gây ch y máu mà dùng bi n pháp can thi p cho phù h p
- N u do đ a, giòi, v t chui vào, dùng panh k p kéo ra, ho c dùng nư c oxy già nh
vào mũi.
- N u do b nh huy t áp cao thì ph i dùng thu c h huy t áp.
- N u do b nh truy n nhi m thì ph i dùng thu c đ c hi u đi u tr b nh truy n nhi m.
- N u do viêm mũi xu t huy t thì ph i đi u tr b nh viêm mũi.
- N u do c m nóng, say n ng thì ph i trích huy t.
Ngoài ra còn dùng thu c làm tăng t c đ đông máu và b n v ng thành m ch
+ Dùng thu c làm tăng t c đ đông máu trong cơ th :
Thu c Đ i gia súc Ti u gia súc Chó
Gelatin 4% 400ml 200ml 30 - 50ml
Tiêm ch m vào tĩnh m ch ngày 1 l n
+ Dùng thu c làm b n v ng thành m ch:
Thu c Đ i gia súc Ti u gia súc Chó
Canxi clorua 10% 50 - 70ml 10 - 20ml 5 - 10ml
Vitamin C 5% 20ml 10ml 5 - 10ml
Tiêm ch m vào tĩnh m ch ngày 1 l n
116
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
+ Dùng thu c phá v ti u c u đ tăng t c đ đông máu trong cơ th :
Thu c Đ i gia súc Ti u gia súc Chó
Dung d ch NaCl 10% 300 - 400ml 100ml 20 - 30ml
Tiêm ch m vào tĩnh m ch ngày 1 l n.
5.2. B NH VIÊM PH QU N CATA C P TÍNH (Bronchitis catarrhalis acuta)
5.2.1. Đ c đi m
Quá trình viêm có th x y ra trên b m t niêm m c hay dư i niêm m c c a ph
qu n. Khi viêm làm cho niêm m c ph qu n b sung huy t, ti t d ch → niêm m c r t
m n c m. Do v y gia súc ho nhi u. D ch viêm đ ng l i lòng ph qu n, làm cho lòng
ph qu n h p. Do v y gia súc có hi n tư ng khó th .
Tuỳ theo v trí viêm mà có tên g i:
- Viêm ph qu n l n.
- Viêm ph qu n nh .
B nh x y ra nhi u vào th i kỳ giá rét. Gia súc non và gia súc già hay m c.
5.2.2. Nguyên nhân
a. Nguyên nhân nguyên phát
- Do gia súc b nhi m l nh.
- Do chăm sóc, nuôi dư ng gia súc kém.
- Do gia súc hít ph i m t s khí đ c (H2S, NH3, khói, khí Clo).
- Do niêm m c ph qu n b t n thương cơ gi i (khi cho gia súc u ng thu c đ thu c
ch y vào ph qu n).
- Do gia súc b thi u vitamin A.
T t c các nguyên nhân trên làm gi m s c đ kháng c a cơ th và làm cho niêm
m c ph qu n d b t n thương. T đó vi khu n t ngoài xâm nh p vào, ho c nh ng vi
khu n đã cư trú s n trong h u, h ng có cơ h i phát tri n và gây viêm.
b. Nguyên nhân k phát
- Do kí sinh trùng kí sinh ph i (giun ph i), ho c do u trùng giun đũa di hành gây
t n thương niêm m c ph qu n, d d n đ n b i nhi m và viêm.
- Do k phát t m t s b nh: b nh cúm, viêm h ch truy n nhi m, lao, t huy t
trùng,...
- Do viêm lan t m t s khí quan bên c nh (viêm thanh qu n, viêm h ng,...).
117
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
5.2.3. Cơ ch sinh b nh
Nh ng kích thích b nh lý thông qua h th n kinh trung ương, tác đ ng vào h th ng
n i th c m c a đư ng hô h p, làm r i lo n tu n hoàn vách ph qu n, d n đ n xung
huy t niêm m c và viêm. Niêm m c ph qu n có th viêm c c b ho c viêm tràn lan.
D ch viêm ti t ra nhi u (bao g m h ng c u, t bào thư ng bì) đ ng l i vách ph qu n,
k t h p v i ph n ng viêm thư ng xuyên kích thích niêm m c ph qu n. Do v y trên
lâm sàng gia súc có hi n tư ng ho và ch y nư c mũi nhi u.
Nh ng s n v t đ c đư c sinh ra trong quá trình viêm k t h p v i đ c t c a vi
khu n th m vào máu gây r i lo n đi u hòa thân nhi t→ con v t s t.
M t khác, m t s d ch viêm đ ng l i vách ph qu n còn gây nên hi n tư ng x p
ph nang, ho c gây nên viêm ph i d n đ n làm cho b nh tr nên tr m tr ng thêm.
5.2.4. Tri u ch ng
a. N u viêm ph qu n l n
- Ho là tri u ch ng ch y u: th i kì
đ u con v t ho khan, ti ng ho ng n, có
c m giác đau. Sau 3 - 4 ngày m c b nh
ti ng ho ư t và kéo dài (ho kéo dài t ng
cơn).
- Nư c mũi ch y nhi u: lúc đ u nư c
mũi trong v sau đ c d n và có màu
vàng, thư ng dính vào hai bên mé mũi
(hình 5.3)
Hình 5.3. Trâu ch y nư c mũi
- Nghe ph i: Th i kì đ u âm ph
nang tăng. Sau 2 - 3 ngày m c b nh, xu t
hi n âm ran (lúc đ u ran khô, và sau ran ư t).
- Ki m tra đ m th y có t bào thư ng bì, h ng c u, b ch c u.
- Con v t không s t ho c s t nh , n u s t trong m t ngày lên xu ng không theo
quy lu t.
- T n s hô h p không tăng.
b. N u viêm ph qu n nh
Con v t s t (nhi t đ cao hơn bình thư ng 1 - 20C).
- T n s hô h p thay đ i: Con v t th nhanh và khó, có trư ng h p con v t ph i
thóp b ng và l mũi m to đ th , ho c ph i há m m ra đ th .
- N u có hi n tư ng khí ph thì s tr ng i hô h p càng l n → ki m tra niêm m c
m t th y niêm m c tím b m, m ch nhanh và y u (hình 5.4)
118
- h a n g e Vi h a n g e Vi
XC XC
e e
F- F-
w w
PD
PD
er
er
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.c .c
.d o .d o
c u -tr a c k c u -tr a c k
- Ho khan, ti ng ho y u và ng n,
sau khi ho con v t th khó và m t.
- Nư c mũi không có ho c ít,
nư c mũi đ c.
- Nghe ph i có th y âm ran ư t, đôi
khi nghe th y âm vò tóc. nh ng nơi
ph qu n b t c thì không nghe th y âm
ph nang, còn vùng xung quanh nó l i
nghe th y âm ph nang tăng.
- N u có hi n tư ng viêm lan sang
ph i, gia súc có tri u ch ng c a b nh
ph qu n ph viêm. Hình 5.4. Bò khó th
Gõ vùng ph i: N u có hi n tư ng
khí ph thì âm gõ có âm bùng hơi và vùng gõ c a ph i lùi v phía sau.
5.2.5. Tiên lư ng
Đ i v i viêm ph qu n l n tiên lư ng t t. N u ch a k p th i và chăm sóc nuôi
dư ng t t thì sau 3 - 4 ngày đi u tr gia súc kh i b nh.
Đ i v i viêm ph qu n nh thì m c đ b nh n ng hơn. N u đi u tr không k p th i,
gia súc s ch t ho c chuy n sang viêm m n hay k phát sang b nh ph qu n ph viêm.
5.2.6. Ch n đoán
Căn c vào tri u ch ng lâm sàng đi n hình như: gia súc ho nhi u, ho có c m giác
đau, ch y nhi u nư c mũi, nư c mũi màu vàng hay xanh, nghe ph i xu t hi n âm ran, X
- quang th y r n ph i đ m.
C n ch n đoán phân bi t v i m t s b nh khác đư ng hô h p:
- B nh ph qu n ph viêm: Con v t s t cao và s t có quy lu t (s t lên xu ng theo
hình sine). Vùng gõ c a ph i có nhi u vùng âm đ c phân tán, gia súc kém ăn ho c b ăn
ho c, X - quang vùng ph i th y có âm m r i rác.
- B nh ph i xu t huy t: B nh phát tri n nhanh, nư c mũi l ng và có màu đ , ho ít,
nghe ph i cũng có âm ran. Gia súc th khó đ t ng t.
- B nh phù ph i: B nh cũng phát tri n nhanh, nư c mũi l ng và có l n b t tr ng,
nghe ph i cũng có âm ran, gia súc khó th đ t ng t.
5.2.7. Đi u tr
a. H lý
- Gi m cho gia súc, chu ng tr i s ch s và thoáng khí, kín gió v mùa đông.
- Không cho gia súc ăn th c ăn b t khô.
119
nguon tai.lieu . vn
