Xem mẫu

  1. - 39 - CHÆÅNG 3 SÆÛ BIÃÚN ÂÄØI NÀNG LÆÅÜNG TRONG TÁÖNG TUÄÚC BIN 3.1- Nhæîng giaí thiãút vaì caïc phæång trçnh cå baín. Quaï trçnh biãún âäøi nàng læåüng trong tuäúc bin ráút phæïc taûp, phuû thuäüc vaìo ráút nhiãöu yãúu täú nhæ kêch thæåïc cuía táöng tuäúc bin, chãú âäü doìng chaíy v.v... Âãø coï thãø tênh toaïn chuïng ta cáön co mäüt säú giaí thiãút vaì sæí duûng mäüt säú phæång trçnh cå baín cuía doìng chaíy. Åí âáy ta seî xeït doìng håi laì äøn âënh mäüt chiãöu, tæïc laì ta cho ràòng caïc thäng säú cuía doìng åí báút kyì âiãøm naìo cuîng âæåüc giæî khäng âäøi theo thåìi gian vaì sæû thay âäøi chè xaíy ra khi chuyãøn tæì tiãút diãûn naìy sang tiãút diãûn khaïc. Thæûc tãú, trong táöng tuäúc bin doìng luän bë cháún âäüng theo chu kyì. Caïnh âäüng âæåüc gàõn lãn vaình âéa vaì cuìng quay troìn, láön læåüt khi thç âi qua pháön trung tám cuía raînh äúng phun, khi thç càõt ngang vãût åí sau meïp ra cuía caïc caïnh quaût åí træåïc âoï. Vç thãú täúc âäü doìng håi bao quanh caïnh quaût thay âäøi theo chu kyì, âãø âån giaín hoïa ta giaí thiãút gáön âuïng ràòng, doìng håi trong caïnh âäüng laì äøn âënh, vaì seî hiãûu chènh sæû sai lãûch do doìng khäng âãöu bàòng hãû säú caïc täøn tháút phaït sinh trong daîy caïnh âäüng. Âiãöu kiãûn äøn âënh cuîng khäng âæåüc tuán thuí trong nhæîng træåìng håüp laìm viãûc âàûc biãût cuía tuäúc bin, vê duû, khi thay âäøi nhanh læu læåüng håi qua tuäúc bin vaì khi caïc thäng säú håi ban âáöu vaì cuäúi bë dao âäüng. Âäúi våïi nhiãöu baìi toaïn thæûc tãú cáön phaíi giaíi khi tênh toaïn tuäúc bin, coï thãø sæí duûng caïc phæång trçnh mäüt chiãöu, cho ràòng sæû thay âäøi caïc thäng säú vaì täúc âäü cuía doìng trong raînh chè xaíy ra theo mäüt chiãöu cuía tám raînh. Trong nhiãöu træåìng håüp cuîng cáön xeït âãún doìng hai hoàûc ba chiãöu næîa.ÅÍ nhæîng chäù maì sæû phán têch bàòng lyï thuyãút chæa âuí âaím baío âäü tin cáûy, khi xaïc âënh caïc âàûc tênh thæûc cuía doìng chaíy, thç phaíi nhåì âãún thæûc nghiãûm. Sæû kãút håüp giæîa thuí thuáût toaïn hoüc âaî âæåüc âån giaín hoïa våïi caïc hãû säú thæûc nghiãûm seî cho ta kãút quaí khaï chênh xaïc. Âãø tênh toaïn doìng chaíy cuía cháút loíng chëu neïn vaì mä taí quaï trçnh biãún âäøi nàng læåüng trong táöng tuäúc bin, ta seî sæí duûng nhæîng phæång trçnh cå baín sau âáy : 1) Phæång trçnh traûng thaïi 2) Phæång trçnh liãn tuûc 3) Phæång trçnh âäüng læåüng 4) Phæång trçnh baío toaìn nàng læåüng. 1- Phæång trçnh traûng thaïi: Phæång trçnh traûng thaïi âån giaín nháút âäúi våïi khê lyï tæåíng laì phæång trçnh Clapeyron: pv = RT (3-1)
  2. - 40 - Trong âoï : p - aïp suáút tuyãût âäúi , N/m2 hay Pa 1 - thãø têch riãng, m3/kg v= ρ ρ - máût âäü, kg/ m3 T - nhiãût âäü tuyãût âäúi, oK R - hàìng säú cháút khê, J/âäü Nãúu p = 1,013.105 pa ; vµ = 22,4 Nm3/mole ; T = 273oK pv µ 1,013.10 5.22,4 = = 8,314 kJ/âäü R= Tn 273 Moüi cháút khê thoía maîn phæång trçnh naìy âæåüc goüi laì khê lyï tæåíng. Âäúi våïi håi quaï nhiãût phæång trçnh naìy khäng chênh xaïc, båíi vç hãû säú R phuû thuäüc vaìo aïp suáút vaì nhiãût âäü vaì quan hãû phuû thuäüc chênh xaïc laì : k i= pv + const (3-2) k −1 Tæïc laì, entanpi cuía håi giæî khäng âäøi khi têch pv laì mäüt hàòng säú. Nãúu håi coï tênh cháút thoía maîn âæåüc phæång trçnh (3-2) thç goüi laì “håi lyï tæåíng”. Nãúu cho ràòng quaï trçnh giaîn nåí håi diãùn ra khäng coï täøn tháút, nhæng nhiãût cung cáúp vaìo khäng thay âäøi, thç sæû thay âäøi traûng thaïi håi lyï tæåíng seî tuán theo phæång trçnh cuía quaï trçnh âa biãún ; pvn = const (3-3) Vaì hiãûu cuía entanpi seî laì : ⎡ ⎤ n −1 ⎛ p1 ⎞ n ⎥ p o vo ⎢1 − ⎜ ⎟ n io - i 1 = (3-4) ⎢ ⎜ po ⎟ ⎥ n −1 ⎢⎝⎠⎥ ⎣ ⎦ Trong âoï n - säú muî cuía quaï trçnh âa biãún. Trong træåìng håüp riãng, khi khäng coï trao âäøi nhiãût våïi mäi træåìng bãn ngoaìi, doìng chaíy laì âoaûn nhiãût vaì khäng coï täøn tháút thç säú muî n seî bàòng säú muî âoaûn nhiãût vaì cuîng bàòng tyí säú caïc nhiãût dung : Cp n=k= (3-4a) CV Coìn hiãûu entanpi åí quaï trçnh giaîn nåí âàóng entropi laì : ⎡ ⎤ k −1 ⎛p ⎞ p o v o ⎢1 − ⎜ 1 ⎥ k k ⎟ io - i 1 = (3-4b) ⎢ ⎜ po ⎟ ⎥ k −1 ⎢⎝ ⎠ ⎥ ⎣ ⎦
  3. - 41 - Säú muî âoaûn nhiãût k âäúi våïi håi næåïc quaï nhiãût thay âäøi trong phaûm vi k = 1,25 ÷ 1,33, thæåìng ta láúy k = 1,3, âäúi våïi håi baío hoìa khä k = 1,135. Tuy nhiãn viãûc tênh toaïn theo caïc cäng thæïc âaî nãu khäng âaím baío âäü chênh xaïc cao, nháút laì khi quaï trçnh giaîn nåí laûi chuyãøn tæì vuìng håi quaï nhiãût sang vuìng håi áøm. Luïc naìy bàõt buäüc phaíi duìng baíng håi næåïc hay laì giaín âäö i-s 2- Phæång trçnh liãn tuûc Giaí sæí ràòng, trong raînh ( H 3.1) coï doìng håi chuyãøn âäüng äøn âënh, mäüt chiãöu. Ngoaìi ra ta cho ràòng, tám cuía raînh gáön nhæ theo âæåìng thàóng vaì tiãút diãûn ngang hoàûc laì khäng thay âäøi hoàûc laì thay âäøi 0 âãöu âàûn. 1F F 1 0 Sæû phán phäúi täúc âäü trong A C tiãút diãûn ngang cuía raînh cuîng âæåüc 0 thãø hiãûn trãn H 3.1. dFo dF1 ÅÍ pháön giæîa cuía tiãút diãûn 1 0 (trong phaûm vi âoaûn b) täúc âäü 0 1C Låïp biãn 1 tæång âäúi khäng âäøi vaì bàòng C1, C0 coìn åí låïp biãn täúc âäü cuía doìng b thay âäøi tæì khäng (ngay trãn vaïch) C1m âãún C1. Sæû thay âäøi täúc âäü trong 1 0 phaûm vi låïp biãn do læûc ma saït (âäü Hçnh. 3.1 Så âäö cuía doìng trong raînh nhåït) cuía cháút loíng xaïc âënh. Màût vaì sæû phán bäú täúc âäü trong caïc khaïc, bãö daìy cuía låïp biãn cuîng tiãút diãûn ngang cuía raînh khaïc nhau vaì phuû thuäüc vaìo âäü nhåït, täúc âäü doìng chaíy, kêch thæåïc hçnh hoüc cuía raînh, maì doìng coï thãø tàng täúc hoàûc giaím täúc trãn âoaûn raînh áúy. Ta seî xeït doìng chaíy trong âoaûn raînh trãn Hçnh.3.1. Taûi âiãøm A, trãn tiãút diãûn 0-0, ta taïch mäüt pháön tæí diãûn têch dFo vaì kyï hiãûu Co veïctå täúc âäü thàóng goïc våïi pháön tæí diãûn têch áúy ; vo - thãø têch riãng taûi âiãøm A. Ta coï læu læåüng khäúi læåüng cuía håi trong mäüt giáy âi qua diãûn têch dFo trãn diãûn têch 0-0 bàòng : Co dG o = dFo vo Láúy têch phán trãn toaìn tiãút diãûn 0-0, ta âæåüc læu læåüng toaìn pháön cuía trong mäüt säú giáy chaíy qua tiãút diãûn Fo
  4. - 42 - Co ∫ Go = dFo vo ( Fo ) Tæång tæû âäúi våïi læu læåüng håi khi ra khoíi raînh qua tiãút diãûn 1-1 ta coï : C1 G1 = ∫ dF1 v1 ( F1 ) Khi chuyãøn âäüng äøn âënh, læu læåüng håi âi qua âoaûn raînh âang xeït trong mäüt giáy laì khäng âäøi, tæïc laì Go = G1 Co C1 ∫ ∫ dFo = dF1 hay laì : (3-5) vo v1 ( F0 ) ( F1 ) Têch phán læu læåüng theo tiãút diãûn ngang cuía raînh coï thãø trçnh baìy dæåïi daûng: C1m C1 v1m ∫ = F1 dF ( F 1) v1 1 Trong âoï C1m vaì v1m - caïc âaûi læåüng trung bçnh (theo læu læåüng) cuía täúc âäü vaì thãø têch riãng cuía håi. Trong nhiãöu træåìng håüp thæûc tãú ngæåìi ta tênh toaïn theo giaï trë trung bçnh cuía C1m vaì v1m. Trong træåìng håüp täøng quaït ta viãút phæång trçnh liãn tuûc dæåïi daûng : C0 C = F1 1 F0 v0 v1 hay laì C G=F = const (3-6) v Viãút dæåïi daûng lägarit : lnG = lnF + lnC - lnv Viãút dæåïi daûng vi phán dF dC dv + − =0 (3-7) F C v dF dv dC = − hay laì (3-7’) F v C Phæång trçnh (3-7’) cuîng chè ra ràòng, gia säú diãûn têch tiãút diãûn ngang cuía raînh âæåüc xaïc âënh båíi täøng cuía gia säú täúc âäü doìng chaíy vaì gia säú thãø têch riãng. Gia säú naìy cuîng coï thãø ám hoàûc dæång, nghéa laì äúng phun coï thãø nhoí dáön hoàûc låïn dáön. Tæì cå såí naìy ngæåìi ta chãú taûo ra caïc äúng phun coï täúc âäü låïn hån ám thanh, hay coìn goüi laì äúng phun Laval
  5. - 43 - 3- Phæång trçnh âäüng læåüng Ta xeït mäüt âoaûn raînh thàóng 1 δp dx coï tiãút diãûn ngang thay âäøi tæì tæì pο + 2 δx (Hçnh.3.2). Ta taïch raînh äúng doìng våïi tiãút diãûn åí âáöu vaìo laì fo vaì åí fο f1 dS 1 âáöu ra f1 cáön nhåï ràòng, äúng doìng laì C bãö màût âæåüc taïch riãng båíi caïc pο dx pο + âæåìng doìng, tæïc laì, nhæîng âæåìng maì doüc theo chuïng vectå täúc âäü luän giæî hæåïng tiãúp tuyãún våïi 1 0 pο + 1 δp dx nhæîng âæåìng áúy. 2 δx Xeït khäúi læåüng håi âiãön âáöy âoaûn äúng doìng âoï dm vaì viãút Hçnh 3.2. Pháön tæí âoaûn raînh våïi tiãút diãûn phæång trçnh cuía caïc læûc taïc duûng thay âäøi âãöu âàûn lãn khäúi læåüng áúy. Kyï hiãûu : po - aïp suáút taûi tiãút diãûn fo ; dx - khoaíng caïch giæîa fo vaì f1 ; Taûi tiãút diãûn f1 aïp suáút seî bàòng δp dx po + δx Nhæîng læûc do aïp suáút taïc duûng lãn bãö màût ngoaìi cuía äúng doìng seî tæû cán bàòng nhau. Trong doìng thæûc ta cáön phaíi tênh âãún tråí læûc truyãön cho mäi cháút bãn ngoaìi trãn bãö màût cuía äúng doìng vaì hæåïng ngæåüc chiãöu chuyãøn âäüng. Nãúu goüi dS1 - pháön læûc ma saït (tråí læûc). Thç theo phæång trçnh Dalàmbe coï thãø viãút : ∂p ⎛ ⎞ dC f o po − f1⎜ po + dx⎟ − dS1 = dm (3-8) ⎝ ⎠ ∂x dτ Trong âoï dC/dr - gia täúc cuía khäúi læåüng håi dm. Vç tiãút diãûn cuía äúng doìng êt thay âäøi, dx caìng beï thç fo → f1 → f vaì âàóng thæïc (3-8) seî laì : δp dC dx − ds1 = dm (3-9) -f δx dτ Âem chia caí hai vãú cho dm vaì âãø yï ràòng dm = ρ .f.dx, ta coï 1 δp dC − −S = (3-10) ρ δx dτ
nguon tai.lieu . vn