Xem mẫu
- Công lao của Galvani và Volta
Luigi Galvani:
Galvani (1737– 1798), nhà vật lý học và nhà y học người Ý đã góp công lớn trong
việc xây dựng nền móng cho ngành kỹ thuật điện. Ông Galvani có một phòng thí
nghiệm khá đủ tiện nghi để vừa dạy học, vừa tìm tòi nghiên cứu. Một hôm
Galvani giảng một bài trong đó dùng tới một con nhái đã lột da. Do tình cờ con vật
được đặt trên chiếc bàn mặt kim loại. Khi giảng tới sự phức tạp của các đường gân
và các bắp thịt, Galvani lấy xiên đâm vào đùi con nhái. Bỗng nhiên chân nhái co
giật lại.
- Galvani hết sức ngạc nhiên. Thử lại mấy lần, ông đều thấy như vậy. Sau vài ngày
tìm hiểu, Galvani thấy rằng chân nhái co giật khi đầu xiên đâm vào và chạm tới
mặt bàn kim loại.
Một ngày khác, Galvani dùng một móc đồng phơi khô một đôi chân nhái phía trên
thanh sắt bao lơn. Galvani nhận thấy gió thổi, đưa đi đưa lại đôi chân con vật và
cứ mỗi khi đôi chân này chạm vào thành bao lơnt hì lại co giật. Ông ngẫm nghĩ về
hiện tượng kỳ lạ này và cố gắng tìm lời giải đáp. Bỗng dưng, một ý tưởng hiện ra
trong óc ông: điện! Galvani kết luận rằng có điện tại mọi vật, ngày cả trong đôi
chân nhái. Thứ điện này được ông gọi là “điện của sinh vật”.
Thí nghiệm của Galvani
Galvani liền viết một bài báo nói về sự tìm kiếm của mình. Cả châu Âu phải sửng
sốt về điều tìm thấy mới lạ này và điện của sinh vật trở nên đầu đề cho các câu
chuyện khoa học thời bấy giờ. Ngày nay, chúng ta biết rằng Galvani đã nhầm lẫn
ở chỗ gọi điện của sinh vật và ông ta không tìm ra điện ở đâu mà có. Tuy nhiên
điều nhận xét của Galvani đã mở đường cho công việc chế tạo điện bằng kim loại
và hóa chất sau này.
- Thí nghiệm với đùi ếch
- Năm 1780, Luigi Galvani đã phát hiện ra rằng, khi chạm hai thanh kim loại khác
nhau vào đùi một con ếch (chiếc đùi này đã tách rời khỏi cái thân ếch đã chết),
một dòng điện sẽ tạo ra và làm cho chiếc đùi đạp một cái. Phát minh của Galvani
đã góp phần to lớn vào việc sử dụng các thiết bị điện để chữa bệnh.
Công lao của Galvani đối với khoa học:
Galvani đã sai lầm khi cho rằng có thể sinh vật tự sinh ra điện nhưng chính sai lầm
này của ông rất có lợi vì nó đưa đến khám phá rằng các dây thần kinh mang xung
điện và khai sinh ra lĩnh vực điện hóa học.
Alessandro Volta
Alessandro Volta (1745-1827) là Giáo Sư Vật Lý tại trường Đại Học Pavie nước
Ý. Ông đã khảo cứu nhiều về điện học và đã tìm cách tăng hiệu quả của chai tụ
- điện. Từ khi Galvani phổ biến các nhận xét về điện thì tại các phòng thí nghiệm
của châu Âu, các nhà khoa học đã làm nhiều thí nghiệm về đôi chân nhái.
Có người lại dùng dây dẫn điện nối chai Leyde với đôi chân nhái và đã thấy đôi
chân con vật bị co giật mạnh gấp bội. Do thí nghiệm này, nhiều nhà khoa học bắt
đầu nghi ngờ lý thuyết điện của sinh vật. Volta thử lại thí nghiệm của Galvani và
lúc đầu chấp nhận ý kiến của Galvani. Nhưng về sau, chính Volta đã chứng minh
sự lầm lẫn của Galvani. Theo Volta thì cơ thể con vật chỉ là một chất dẫn điện
thường. Điện sinh ra trong các kim loại dị chất đã kích thích các dây thần kinh, và
làm hoạt động các cơ. Nói cách khác con vật không thể vừa là chủ động vừa là bị
động. Con vật chỉ bị động do điện sinh ra từ bên ngoài nó. Mặt khác, Volta thấy
- rằng chỉ có sự co giật khi chân nhái được đặt lên mặt bàn bằng kim
loại và được đâm bằng một thứ xiên kim loại. Còn trong trường hợp
chân nhái treo trên thanh sắt bao lơn bằng một móc đồng, chân nhái
chỉ co giật khi chạm vào thanh sắt. Như vậy cần phải có hai thứ kim loại khác
nhau để có sự co giật đó. Và để chứng minh sự lầm lẫn của sự Galvani, Volta tạo
ra điện với một thanh đồng và một thanh kẽm mà không cần có cơ thể con ếch.
Volta đã làm các miếng tròn bằng đồng và kẽm rồi xếp một miếng đồng cách một
miếng kẽm bằng một miếng giấy xốp tẩm dung dịch muối ăn. Sau đó ông nối hai
miếng trên cùng và dưới cùng của chồng các miếng tròn bằng một sợi dây dẫn
điện, Volta đã thấy dòng điện chạy qua. Như vậy máy phát điện của nhân loại đã
ra đời dưới tên gọi là “pin Volta”. Sở dĩ có danh từ “pile” vì đây là một chồng các
miếng tròn bằng đồng và kẽm.
Cách biện luận của Volta mang đến kết quả hết sức hữu ích vì nhờ đó mới có hai
phát minh rất quan trọng, thứ nhất là pin Volta và thứ nhì là nền tảng cho khoa
điện sinh lý học.
Sau đó, Volta tự ép mình làm việc thật vất vả để hoàn tất phát minh pin điện của
mình. Ông bắt tay vào những thí nghiệm về các kim loại và hơn thế nữa, về một số
- lớn chất lỏng. Các thí nghiệm đã giúp ông thiết lập nguyên lý mà theo đó các sức
điện động cộng thêm vào nhau khi chúng được cấu tạo từng cặp kim loại ghép với
nhau theo cùng một thứ tự. Vd: Đồng- Acid, Kẽm- Đồng, Acid- Kẽm,…
Danh từ pilepin có nguồn gốc từ một từ Latin: “pilum” có nghĩa là cột trụ. Quả
thật pin Volta là “cây cột” trên đó người ta xây đắp cả “tòa nhà của Điện Học hiện
đại” ngày nay.
Công lao của Volta đối với sự phát triển của điện - từ học:
Volta là người đã tạo ra nguồn điện một chiều đầu tiên. 1801, Napoleon đã phong
Volta là bá tước, và tên ông được lấy làm đơn vị của hiệu điện thế.
Ông được xếp vào những nhà khoa học hàng đầu trong lịch sử Vật Lý nhờ phát
minh “Bình phát cảm ứng điện vĩnh cửu” (1775) mà ông gọi là nguồn gốc các
động cơ cảm ứng từ tương lai. Ngoài ra, nhân loại còn mang ơn ông đã sáng chế ra
khí nhiên kế, mà ngày nay dùng để đo lượng oxygen có trong không khí; máy
đong điện (1782) và máy điện nghiệm. Cũng chính ông là người đầu tiên khám
phá ra khí bốc lên từ các đầm lầy, mà ngày nay gọi là khí mêtan (CH4).
nguon tai.lieu . vn
