Xem mẫu
- TRẦN CÔNG MINH
K H Í I U D N 6 S Y N O P
■
PHẦN Cơ SỞ
■ M
•TS5
* * -
■ Ị C ii
ý '.
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
- TRẦN CÔNG MINH
KHÍ TƯỢNG SYNOP
■
(PHẦN C ơ sử)
NHÀ XUẤT BÀN ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
- MỤC
í LỤC
•
3
9
ĐỐI TƯỢNG CỦA KHÍ TƯỢNG SYNÔP VÀ PHƯƠNG PHÁP
PHÂN TÍCH SYNÔP
Đối tượng của khí tượng học synôp. 13
Lược sử phát triển cúa khí tượng học synôp. 14
Thông tin khí tượng dùng trong phân tích synôp và dự báo 16
thòi tiết
Cơ quan thời tiết toàn cầu 22
Hệ thông truyền tin Loàn cầu 22
Nguyên tắc cơ bản của phương pháp phân tích synôp 23
Những hạn chế của phương pháp phân tích synôp 26
PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỀN THÔNG TIN KHÍ TƯỢNG DÙNG
TRONG PHÂN TÍCH SYNÔP VÀ Dự BÁO THỜI TIẾT
Đặc điểm của phương pháp biểu diễn thông tin khí tượng 29
Phương pháp biểu diễn các thông tin khí tượng bằng bảng 29
Phương pháp đồ thị biểu diễn thông tin khí tượng 30
Bản đồ synôp 30
Mặt cắt thẳng đứng không gian và mặt cắt thảng đứng 39
thời gian.
ĐẶC TRƯNG C ơ BẢN CỦA TRƯỜNG CÁC YẾU TỐ KHÍ
TƯỢNG
Đặc trưng của các hệ thống khí áp 41
Sự biến đối của hệ thống khí áp theo chiểu cao 45
Phương trình khuynh hướng khí áp 51
Đặc điểm trường gió 55
Một số đặc trưng của trường gió 63
3
- 3.6. Trường các chuyển độnp thẳng dứng 78
3.7. Q-vectơ dùng dể chẩn đoán tác động gây dòng tháng đứng 91
và hiệu ứng sinh và tan front
CHƯƠNG 4 KHỐI KHÍ KHÍ QUYEN
4.1. Khái niệm cơ bản vể khối khí 93
4.2. Trung tâm hình thành khối khí 94
4.3. Phân loại khối khí 95
4.4. Quá trình hình thành và biến tính của khối khí 100
4.5. Những nhân tố chủ yếu trong quá trình biến tính của khối 101
khí.
4.6. Thời tiết trong khôi khí 107
4.7. Phân tích khối khí 109
CHƯƠNG 5 FRONT KHỈ QUYỂN
5.1. Khái niệm cơ bản về front 1 11
5.2. Phân loại front khí quyển 1 12
5.3. Sự biến dôi của các yếu tô khí tượng trong đới front 1
5.4. Độ nghiêng của mặt front tĩnh 119
5.5. Đặc điểm của trường gió và trường áp ở gần front 122
5.6. Đặc điểm của trường biến áp gần front 124
5.7. Sự di động của front 1 2f»
5.8. Chuyển dộng thẳng đứng ở gần mặt front 127
5.9. Sự sinh và tan front ] 2í>
5.10. Hệ thống thời tiết front 13(5
5.11. Ánh hưởng của địa hình đối với front 14ÍỊ
5.12. Phân tích front 14?)
CHƯƠNG 6 ĐỚI FRONT HÀNH TINH TRÊN CAO VÀ DÒNG XIẾT
6.1. Đới front trên cao 14Í9
6 .2 . Đới front hành tinh trên cao 1 50
6.3. Dòng xiết 1 5;'5
CHƯƠNG 7 XOÁY THUẬN VÀ XOÁY NGHỊCH NGOẠI NHIỆT ĐỚI
7.1. Khái niệm cơ bản 17:3
7.2. Phân loại xoáy thuận và xoáy nghịch 17 4
7.3. Điểu kiện xuất hiện xoáy thuận nhiệt và xoáy thuận front 1 7'5
7.4. Các giai đoạn phát triển của xoáy thuận front 1 8-4
7.5. Sự phát triển của xoáv nghịch ngoại nhiệt đới 1912
7.6. Sự tái sinh xoáy thuận và xoáy nghịch 19.5
4
- 7.7. Sự di chuyển của xoáy thuận và xoáy nghịch 198
7.8. Anh hưởng của địa hình dối với xoáy thuận và xoáy nghịch 200
7.9. Đặc điểm phân bô' cúa tổng lượng ozôn trong xoáy thuận và ‘2 0 2
xoáy nghịch
7.10. Ví dụ bản đồ chẩn đoán trong phân tích sự phát triển của 204
xoáy thuận
CHƯƠNG 8 HOÀN LƯU CHUNG KHÍ QUYỂN
8 .1 . Những nhân tố quy định hoàn lưu khí quyên 209
8 .2 . Những quy luật cơ bản của hoàn lưu chung khí quyển 210
8.3. Đới khí áp và dới gió hành tinh 212
8.4. Sư đồ hoàn lưu chung khí quyển 218
8.5. Các đặc trưng khí hậu của hoàn lưu chung khí quyển gần 220
mặt đất
8 .6 . Hoàn lưu trên cao miền ngoại nhiệt đới 224
8.7. Hình thế áp cao ngồn chặn và áp thấp bị cắt 232
CHƯƠNG 9 PHƯƠNG PHÁP Dự BÁO HÌNH THẾ SYNÔP VÀ Dự BÁO
ĐIỂU KIỆN THỜI TIẾT
9.1. Nhìíng nguyên tắc cơ bản xây dựng các phương pháp dự 237
báo
9.2. Dự báo hình thê synôp 242
9.3. Dự b á o điểu kiện thời tiết 254
TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH 277
5
- LỜI NÓI ĐẦU
Giáo trinh “Khí tượng synôp" gồm hai phần: phần cơ sở và phẩn nhiệt đới được
in thành hai quyến riêng.
Phẩn cơ sớ trong giáo trinh ' Khí tượng synôp” trình bày những kiến thức cơ
bán cúa học thuyết vẽ thời tiết và phương pháp dự báo thời tiết theo học thuyết front.
Ba chương đáu đẻ cập đến nguyên lý xây dựng và công dung của các bán đổ synôp, các
công cụ dùng trong phản tích sỵnôp và dự bao thời tiết, đặc điếm của các trường khi
tượng. Trong 4 chương tiếp theo (chương 4,5,6,7) trình bày những kết quả nghiên cứu
gần đây nhất về 4 đối tượng synôp cơ bản: khôi khí, front, xoáy thuận, xoáy nghịch và
dong xiết. Chương 8 tổng hợp cảc kiên thức từ các chương trước trong các quỵ luật và
dác diêm của hoàn lưu chung khí quyên. Các phương pháp dư báo hinh thê synôp oà
điều kiện thời tiết lờ nội dung chương cuối (chương 9).
Phấn nhiệt đới trong giáo trinh “Khí tượng synôp" gồm 4 chương trinh bày các
d ặ c điếm cơ bon của hoàn lưu miền nhiệt đới như gió mùa, tin phong, dải hội tụ nhiệt
đới. đặc điếm và phương pháp dự báo xoáy thuận nhiệt đới và bão. Chương 5 trinh
bày về hiện tượng dông và phương pháp dự báo hiện tượng thời tiết rất đặc trưng cho
miền nhiệt đới này.
Giáo trình được biên soạn trên cơ sở các sách giáo khoa kinh điên cũng như cập
nhật những kiến thức khí tượng synôp cho đến năm 1998. Tác giả đã cô gắng chọn lọc
những kiến thức cơ bán nhất có liên quan tới các quá trinh sỵnôp ở Đông Nam A và
V iệ t N a m
Giáo trinh ‘'Khi tượng synôp" có thè dừng làm sách giáo khoa cho chuyên ngành
khi tượng tại các trường đạt học tổng hợp và sư phạm.
TÁC GIẢ
7
- KÝ HIỆU i
A Thiết diện ngang, diện tích
Ak Hình chiếu trên xích đạo
At Bình lưu nhiệt
Ati Bình lưu xoáy
APE Thế năng khả năng
A Bán kính Trái Đất
B 1 /2 độ rộng
c Hoàn lưu tốc độ
c, C Tốc độ hav vectơ tốc độ của một hệ thống chuyển động
Cf Tốc độ dịch chuyển front
Tốc độ Rossby
M i )
Cx, Cy Thành phần tốc độ của hệ thống khí áp theo hướng X và y
Nhiệt dung đăng áp hay nhiệt dung đảng tích
D Phân kỳ ngang
D Khoảng cách giữa các nút trong lưới tính
F Khu vực trong toán đổ cực; hàm sinh front; hàm lực
F , F3 Vectơ ngang hay vectơ ba chiều của lực ma sát
FQ Tác động gây chuyển động thảng đứng
l,f = 2 íisincp Thông số Coriolis
G Gia tốc trọng trường
H Độ cao đặc trưng; độ cao địa hình (m); thông lượng nhiệt
trên một đơn vị khối lượng và thời gian
H Bề dày thẳng đứng, độ dày lớp; độ cao địa hình núi
l Nội năng
ĨJ Vectơ đơn vị theo hướng X và y
K Động năng
Ki..., Độ cong của đường đẳng áp, đường dòng và qu ỹ đạo
9
- Kn Độ cong theo hướng vuông góc với đường đẳng áp hay đường
dòng
K Sô' sóng; hằng số
£ Vectơ đơn vị theo chiểu thẳng đứng
L Độ dài đặc trưng; độ dài bước sóng
Lc Độ dài bước sóng tới hạn
Ls ị Độ dài bước sóng của đường dòng và quỹ đạo
Lh Độ dài bước sóng dừng; độ dài sóng theo chiểu thảng đứng
M Khôi lượng
M Yếu tố quy mô; m = ug - fy: mômen tuyệt đối
N Số ống nhiệt động lực trong trường đăng áp-đẳng tích
N Hướng vuông góc với dường dòng hay đường đẳng áp trong
hệ tọa độ tự nhiên
rí Vectơ đơn vị theo hưỏng n
p Thế năng; xoáy thế
p Khí ốp
Q Nhiệt lượng; đặc trưng của khối khí; hàm lực
Q Vectơ Q
Q2 Hằng sô'
R(ỉ Hằng số chất khí của không khí khô
R, , , Bán kính đường đảng áp, đưòng đòng và quỹ đạo
Rn Bán kính trực giao
Ri Sô" Richardson
Ro Sô" Rossby
s Tọa độ tiếp tuyến trong hệ tọa độ tự nhiên; đại lượng vô
hướng
s Sự biến dạng
T Nhiệt độ tuyệt đối
Tv Nhiệt độ ảo
t Thời gian
t Vectơ đơn vị theo hướng s
Te e- lần thời gian
TFE Thế năng tổng cộng
Ư Tốc độ ngang của dòng cơ bản vĩ hướng
Ư T h à n h p h ầ n gió t h e o h ư ớ n g X
Ư* Giá trị trung bình của gió vì hướng theo chiều tháng đứng
10
- ƯT G i ó n h iệ t
V T ố c dộ gió
V. V ị V e c tờ gió n g a n g v à vectơ gió b a c h iê u
V T h à n h phần gió th e o hướng y
ýg Vectơ giỏ địa chuyển
V* Thành phần gió phi địa chuyển
VK, V* T h à n h phần g iô đ ị a c h u y ề n và p h i đ ị a c h u y ể n th e o h ư ớ n g y
V (; G i ó g r a d ie n
VN Thành phần gió hướng vuông góc với đường dòng hay đưòng
đẳng áp
vx Gió nhiệt
w Tốc độ thảng đứng
w Thành phẩn gió theo phương thẳng đứng
X T ọ a độ n g a n g t r o n g h ệ tọa độ Đ e c a c t h ư ờ n g h ư ớ n g v ề p h ía
đông
y Tọa độ ngang trong hệ tọa độ Đécac thường hướng lên phía
bắc
y„ r Tung độ của đường dòng hay đường dòng tương đôi
z Tọa độ thẳng đứng; độ cao hình học
cx Thể tích riêng; góc
0 T
Hướng gió; /? = — : thông số Rossbv
V Góc; hàm
_ dT Gradien nhiệt độ thảng dửng môi trường
ỵ ~ ~dz
Ya Gradien đoạn nhiệt khô
Yw Gradien đoạn nhiệt ẩm
A Sai phân
ô Vi phản; biến thiên; biệt sô'; góc nghiêng
c Xoáy tương đối
Ck Xoáy tương đối địa chuyển
Ct X o á y n h iệ t
TI Xoáy tuyệt đối
\ Xoáy tuyệt đối địa chuyển
0 Nhiệt độ thê vị
Bps Nhiệt độ thế vị ảo
A H à m b iế n d ạ n g
11
- p Mật độ không khí
ơ Thông sô'ổn định
ĩ Vectơ ngang của ứng suất nhớt
ộ Địa thế vị
- Chương 1
ĐỐI TƯỢNG CỦA KHÍ TƯỢNG SYNÔP
VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH SYNÔP
1.1. ĐỐI TƯỢNG CỦA KHÍ TƯỢNG SYNÔP
Thời tiết là trạng thái của khí quyển trong tầng hoạt dộng của con ngưòi, tại một
khu vực, một thòi điếm (hay thòi đoạn) nhất định và được đặc trưng bỏi tập hợp giá trị
(‘ủa các dại lượng khí tượng và hiện tượng khí quyên. Trạng thái khí quyển được dậc
trưng bới các đại lượng khí tượng là các tính chất vật lý của khí quyển như nhiệt độ, độ
Anì, khi áp. tốc độ và hướng giỏ, lượng mây và các hiện tượng khí quyển như sương mù,
mưa, b ã o , giỏng, lốc, vòi rồng V.V...
Khái niệm thời tiết có quy mô không gian và quy mô thời gian. Hoạt động cúa con
người chủ yếu diễn ra trong lớp dưới cùng của khí quyển - trong tầng đối lưu. Các quá
trình hình thành và biến đối của thòi tiết chủ yếu cũng diễn ra trong lớp khí quyển này.
Nhơ vạy (ỊUV mô thang đứng éủa khái niệm thời tiết được xem xét trong khí tượng
synôp khoảng 10 1 đến 10lkm. Quy mỏ ngang của thời tiết khoảng 10I-103km nếu xét
theo khu vực có điểu kiện thời tiết tương đối đồng đểu hay khu vực có sự biến đổi lỏn
của thời tiết. Quy mô thời gian là vài ÉTĨỜhay vài chục giò tuỳ theo sự tồn tại của khu
vực* thời tiết nói trên.
Dối với người sử dụng thông tin thời tiết khác nhau thì khái niệm thòi tiết hay
diêu kiện thời tiết mang nội dung khác nhau: đối với phần lớn nhân dân thì đó là nhiệt
dộ không khí, mưa, giỏ v.v.., dối với người đi biển thì dó là gió gây sóng biển, tầm nhìn
dài, dối với phi công thì dó là mây, tầm nhìn xa, sốc máy bay v.v... Chính vi vậy cơ quan
thời tiôt phái bảo đám cung cấp thông tin thời tiết cho rất nhiều rtgười sử dụng với
nhiều nhu cầu khác nhau.
Thòi tiết có những biến dôi có chu kỳ theo ngàv đêm, theo mùa, liên quan với sự tự
quay của Trái Đất trong một ngày và sự quay của Trái Đất xung quanh Mặt Tròi trong
m ột n A m . N h ử n g sự b i ế n đối k h ô n g có c h u k ỳ c ủ a th ò i t iế t t r ê n t h ự c t ế x ẩ y ra thường
Xuyỏn vì đó chính là quy luật của lự nhiên. Chang hạn, thay cho sự tảng nhiệt độ ban
ngày như biến trình bình thường là sự giảm nhiệt độ tỉo sự xâm nhập lạnh hay mưa rơi
xuồng, gió mạnh lên vào thòi điểm bất kỳ. Chính những sự biến đổi không có chu kỳ
của thời tiết và nguyên nhân của chúng là đối tượng của khí tượng synôp. Nguyên nhân
của những sự biến dôi không có chu kỳ là do sự di chuyển của các khối khí từ khu vực
này sang khu vực khác, sự biến dổi tính chất của chúng dưới tác động bên ngoài và cuối
c ù n g là sự tươ ng t á c g iữ a c á c k h ố i k h í đó t r ê n r a n h giới c ủ a c h ú n g , c á c đới c h u y ê n tiế p
13
- hẹp *dới front. Quá trình hình thành và biến đổi không có chu kỳ của thời tiết trước hét
liên quan với sự tiến triển và di chuyển của xoáy (xoáy thuận, xoáy nghịch), front, khói
khí khí quyển, dòng xiết, đới front hành tinh trên cao, còn được gọi là các đối tương
synôp cơ bản. Khí tượng synôp nghiên cứu các đôì tượng synôp cơ bản nói trên dê xây
dựng phương phốp dự báo sự tiến triển và di chuyển của chúng và trên cơ sở đó dự báo
thời tiết.
Đặc điểm cd bản của các phương pháp nghiên cứu trong khí tượng synôp là các quá
trình khí quyển xẩy ra trên những không gian rộng lớn với các đặc điểm địa lý khác
nhau. Sự cần thiết nảy còn do không khí khí quyển luôn năm trong trạng thái chuyển
động với tốc độ đâng kể. Trong một ngày đêm các đối tượng synôp có thể di chuyên tời
1000 km. Tiến trình và sự biến đổi của thời tiết ở khu vực cần dự báo là kết quả tương
tác của các quá trình khí quyển xẩy ra trên một phạm vi rộng lớn. Hạn dự báo (thời
gian từ khi lấy số liệu và phát bản tin dự báo đến khi bắt đầu hiện tượng thời tiết được
dự báo) cảng dài thì quá trình hình thành và biến đôi của thời tiết cần được nghiên cứư
trên phạm vi càng lớn.
Chữ synôp xuất phát từ tiếng Hylạp synôpticot nghía là quan sát đồng thòi. Từ
này nói lên đặc điếm cơ bản cua phương pháp phân tích synôp là dùng bản đồ đế
nghiên cứu các quá trình khí quyên trên một phạm vi rộng lớn vào cùng một thời điểm.
1.2. LƯỢC SỬ PHÁT TRIỂN CỦA KHÍ TƯỢNG SYNÔP
Khí tượng synôp là khoa học vễ thời tiết và dự báo thòi tiết. Môn khoa học này
xuất hiện cách đây hơn 150 năm từ khi xuất hiện những bản dồ thòi tiết đầu tiên cho
khu vực Châu Âu vào nửa đẩu thế kỷ 19»
Nhừng thông tin vế các hiện tượng thòi tiết cực đoan như gió mạnh, mưa lốn,
những đợt xâm nhập lạnh đột ngột v.v... đã bắt đầu được thu thập từ thế kỷ thứ nàm
trước công nguyên. Chuyên khảo đầu tiên về thời tiết là của nhà triết học Hy Lạp
A r i s t ô t với t ê n gọi “K h í tượng*'\ t r o n g đó c h ẳ n g h ạ n ô n g g i ả i t h í c h v ò n g t u ầ n h o à n nước
rất gần với khái niệm của chúng ta ngày nay: ” Nước bao quanh Trái Đất bốc hơi do tia
Mặt Trời và nhiệt từ trên xuốhg sẽ bốc lên cao, khi đó nhiệt cung cấp cho nó giảm, hơi
nước lạnh di SC tụ lại và lại trỏ thành nước”.
Thế kỷ 17 trong lịch sử loài người bắt đầu những phát kiến dịa lý lởn. Nhu cầu của
vận tải đường biền dẫn tới sự phát triển rất mạnh của ngành khí tượng. Thời gian này
các nhà khí tượng có khả nàng chuyển từ những quan trắc bằng mát thường sang quan
trắc bằng dụng cụ đo như: nhiệt kế, khí áp biểu, ẩm kế v.v...
Năm 1668 Haddley, giám đốc Đài thiên văn Hy Lạp đã lập bản đồ gió cho các đại
dương bằng cách lấy trung bình các đợt quan trắc riêng lẻ, bản đồ có ý nghĩa trung bình
khí hậu học.
Đê xây dựng bán dồ synôp cần có số liệu của mạng lưới trạm khí tượng quan trác
đồng thời trên một phạm vi rộng lớn. Mạng khí tượng đầu tiên được xây dựng ỏ Ý năm
1654 gồm 10 trạm, năm 1722 ỏ Nga và năm 1724*1735 ỏ Anh. Vào nhộng năm này M.
Lômônôsôv đã có những ý tướng rất sâu sác về phương pháp dự báo thời tiết. Theo ông
nguyên nhân hình thành thời tiết là do các dòng khí (hoàn lưu khí quyến) và ông hy
14
- vọng về “một học thuvêt vế chuyển động của không khí và nước bao quanh Trái Đất”
(vé khí tượng động lực) sê là cơ sỏ cho các phương pháp dự báo thời tiết.
N ă m 1 7 8 0 m ạ n g lưới q u a n t rắ c k h i tượng do sự hợp tá c q u ố c t ế đ ầ u t iê n g ồ m 39
trạm từ Mỹ tới Uran được thành lập theo sáng kiến của Hội khí tượng Manhêm.
Năm 1826 Brandes (Đức) đã lập bản đồ svnôp đầu tiên. Trên bản đồ điền độ lệch
khí áp so với chuẩn theo sô liệu quan trắc đồng thời trên một sô" trạm. Thời đó việc thu
thập 80 liệu phái mất vài tháng nên bản đồ không có ý nghĩa dự báo.
Năm 1856 ỏ Nga và Pháp bắt đầu có sự trao đôi quốc tế các thông tin khí tượng.
Nhiều nước đă xuất bản các nguyệt san khí tượng, lập các cảnh báo tố, tổ chức cơ quan
phục vụ thông tin thời tiết. Fitsroi • Giám đốc cơ quan trường áp Anh là người đầu tiên
gọi bản đồ địa ]ý trên đó điển số liệu khí tượng quan trắc đồng thòi là bản đồ synôp.
Cho đến trước năm 1920 * giai đoạn mở đầu của khí tượng synôp, là thời kỳ người
ta thiết lập mối tương quan giữa điều kiện thời tiết với đặc điểm của trường áp. Điều
quan tâm chủ yếu của các nhà khí tượng thời đó là sự di động và phát triển của các khu
vực áp cao và áp thấp. Khi đó khu áp thấp được gọi là xoáy thuận và khu áp cao là xoáy
nghịch. Dầu tiên người ta cho rằng liên quan đến xoáy thuận bao giờ cũng là thời tiết
xấu, với xoáy nghịch là thời tiết tốt. Nhưng ngay từ thời đó người ta cũng thấy là nhiều
trường hợp thời tiết xấu, có khi cả tõTlại liên quan với phần rìa cao áp.
Dầu thế kỷ 2 0 do nhu cầu thực tế, nhất là sự phát triển của hàng không trong
chiến tranh thế giới thứ nhất, phương pháp phân tích trường áp không đáp ứng được
nhu cầu thực tế như một phương pháp phân tích và dự báo thời tiết nên đã nhường chổ
cho phương pháp hoàn thiện hơn, đó là phương pháp phân tích front.
Sự tồn tại của front khí quyển như đường hội tụ của các dòng khí ở mặt đất đã
được phát hiện từ năm 1980 và danh từ “front” đã dược Angel để xướng từ năm 1915.
Tuy nhiên, cấu trúc front của xoáy thuận, sự phân bô' của các đại lượng khí tượng trong
khu vực front được thiết lập từ những năm 20 của thế kỷ này. Chính là từ thời điểm đó
việc dự báo sự tiến triển và di chuyển của front khí quyển trở thành một khâu không
thể thiêu được trong công tác dự báo thời tiết. Tác giả của học thuyết front và các thành
quả đầu tiên của phương pháp phân tích và dự báo front thuộc về trường phái khí
tượng Na Ưv với V.Bjerknes và J.Bjerknes, Bergeron và Solbergd. Các nhà khí tượng
Xô Viết đã có những đóng góp rất lớn trong sự phát triển học thuyết front. Năm 1934
xuất bản cuốn chuyên khảo của s.p Khrômôv “ Nhập môn phân tích khí tượng synôp”
và nám 1948 cuốn “Cơ sỏ khí tượng synôp” ra đời.
Vào nhửng năm 30, cùng với sự phát triển của mạng lưới thám không và việc xây
dựng các bản đồ hình thế khí áp trên cao, K.P.Pôgôsian và N.L.Tabôrôvxki đã đề xuất
phương pháp bình lưu động lực trong phân tích front. Các ông đã chứng minh rằng, quá
trình xuất hiện của xoáy thuận và xoáv nghịch, front là kết quả của sự tương tác của
các nhân tố bình lưu động lực, quy định sự biến đối của cấu trúc trường nhiệt áp. Việc
áp dụng phương pháp này đã nâng chất lượng dự báo lên 18-20% .
Nhò có sự phát triển mạnh mẻ của khoa học và kỹ thuật vào những năm 50 khí
tượng synôp đã có những phát triển vượt bậc. Khối lượng thông tin khí tượng tăng gấp
nhiều lần và xuất hiện dạng thông tin mới nhận được từ quan trắc bằng vô tuyến định
vị, cầu thám không cân bằng, tên lửa và vệ tinh khí tượng.
15
- Ngày nay đà có điều kiện tự động hóa quan trắc khí tượng, truyền tin và xử lý ban
dầu. Sự xuất hiện cùa máy tính thúc đẩy mạnh mẻ sự phát triển của các phương phốp
dự báo bàng phương pháp số’ trị. Kết quả dự báo trường áp và trường gió đôi với khí
quyển tự do bằng phương pháp số trị hiện đang được sử dụng rộng rãi trong nghiệp \ụ
dự báo thời tiết hàng ngày ở nhiều nước. Tuy nhiên, do tính phức tạp của các quá trình
xẩy ra trong lớp biên khí quyển nên trong nghiệp vụ dự báo thòi tiết vai trò chính vẩn
thuộc vế các phương pháp phân tích và clự báo synôp.
Trong những năm gần đây, cùng với sự tống của khối lượng, thông tin khí tượng
còn có sự thay đối về chất lượng. Anh mây vệ tinh trở thành tài liệu không thể thiêu
được trung nghiệp vụ dự báo thòi tiết hiện nay và không những chỉ cung cấp cho ta màn
mây trực quan, mà còn là công cụ phân tích các quá trình khí quyên. Ví dụ, theo những
tài liệu này ta có thể xác định trường áp, trường gió, khu vực giang thuỷ, vị trí và cáu
trúc của các dối tượng synỏp, kiểm soát sự xuất hiện và phát triển của cốc cơn bão nhiệt
đới trên toàn bộ đại dương thế giỏi.
Các quá trinh thòi tiết ỏ miền nhiệt đới dược nghiên cứu cùng thòi với sự phat
triển của khí tượng học hiện đại do nhu cầu thông tin khí tượng dùng cho việc lập các
kẽ hoạch quân sự đôi với các phương diện quân ớ Nam Thái Bình Dương, biên A Rập,
v.v... Khí tượng nhiệt đói có nguồn gốc sâu xa từ trường phái khí tượng ngoại nhiệt đổi.
Trong chuyên kháo “Khí tượng nhiệt đới” năm 1954 và gần đây là cuốn “Khí hậu và
thòi tiết miền nhiệt đới” (1979) của H.Riehl là tập hợp các kết quả nghiên cứu thòi cỉó
về các quá trình khí quyển nhiệt đới' Tiếp sau là các nghiên cứu về bão, về gió mùa, dai
hội tụ nhiệt đới trên cơ sỏ các tài liệu và khảo sát phối hợp quốc tế trên phạm vi rộng
lởn thuộc miền nhiệt đới. Ramage năm 1979 đã tổng kết các kết quá nghiên cửu gió
mùa trong cuôn “Khí tượng gió mùa”.
Phân tích trường mây và sô" liệu bức xạ thu nhận dược từ cốc vệ tinh nhân tạo
nhằm mục tiêu phân tích và dự báo trạng thái khí quyển hiện đang là đối tượng nghiên
cứu của các nhà khí tượng thế giới. Việc chinh phục khoảng không gian gần một đất
đang mỏ ra cho khí tượng synôp những chân trời phát triển mới dầy hứa hẹn.
1.3. THÔNG TIN KHÍ TƯỢNG DÙNG TRONG PHÂN TÍCH SYNÔP VÀ Dự BÁO
THỜI TIẾT
1.3.1. Các d ạ n g th ô n g tin khí tượng
Toàn bộ công tốc phân tích synôp và dự báo các quá trình khi quyên dược tiên
hành trên cơ sỏ các thông sỏ khí quyển chú yếu thu nhận được từ các quan trác khí
tượng. Tống hợp các thông tin đó là thòng tin khí tượng ban đẩu. Tiếp đó thông tin khí
tượng ban đầu được xử lý và biểu diễn bằng các phương pháp thích hợp. Kết quả của
công việc xử lý này là các bản dồ synôp, mặt cắt thảng đứng, các bản đồ phân tích và dự
báo cho các thòi đoạn, các số liệu khí hậu v.v...
Các thông tin khí tượng ban đầu bao gồm khí áp, nhiệt dộ, độ ẩm (đôi khi cả nhiệt
độ mật trải dưới), tốc dộ và hướng gió, hệ thống ngưng kết hơi nước (sương mù, mây,
giáng thủy v.v...), hiện tượng khí quyển (giỏng, bão tuyết, bào bụi v.v...), tốc độ thắng
cỉửng của không khí, đỏi khi cả các thông tin về ô nhiễm không khí khí quyến.
16
- Xuất phát từ độc điểm cua các ( Ị UÓ trình hình thành thòi tiết, từ những phương
pháp phàn tích và dự báo,thòi tiết, từ n h u cầu báo đảm th õ n g tin thòi tiết đối với nền
kinh tê quốc dân. đối với thông tin ban đầu cần có các yêu cấu vế tính đồng bộ, tính ba
c h i ể u , tính toàn c ầ u , tính th ư ờ n g x u y ê n , t in h tức thời, t ín h đ ồ n g thời.
Tinh đồng bộ, các thông un khi tượng phải đầy đủ, thiếu thông tin sẽ gảy khó
khăn trong phân tích các quá trình khí quyển và giảm mức chính xác của các dự báo.
Các môi tương quan của các yếu tố khí tượng theo không gian và thòi gian giúp phát
hiện ra các sai sót thô có thể có trong quá trình truyền tin, điền clồ.
Tinh ba chiều, cần thiết là do các đối tượng synôp phát triển trênkhông gian ba
chiểu, các quá trình khí quyển tạo nên thời tiết xẩy ra trong một lớpkhá dầy từmặt
trải dưới đến phần dưới tẩng bình lưu. Ngoài ra yêu cầu của một sô' ngành kinh tế lại
cần thông tin khí tượng hiện tại và thông tin dự báo trong khí quyển tự do.
Yêu cầu toàn cầu xuất phát từ thực tế là kích thước lành thó có thông tin ban đầu
phải lớn hơn nhiều lần so với khu vực cần dự báo. Diều đó là do các quá trình hình
thành thời tiết có mối tương quan trên khoảng cách lớn và các đôi tượng synôp chuyên
động với tốc độ khá lớn.
1.3.2. Hệ th ố n g q u a n trắ c khí tượng
Hiện nay thỏng tin khí tượng ban đầu nhận được từ các hệ thống:
- Mạng trạm khí tượng mật đất và cao không;
- Mạng trạm quan trắc trên tàu, trạm trôi và trạm neo trên biển;
- Mạng trạm vô tuyến định vị ;
- Hệ thông khí tượng vệ tinh;
- Hệ thông thám trác thòi tiết bàng máy bay
Ngoài ra có thô có số liệu từ hệ thông tên lửa và khinh khí cầu.
Các trạm khí tượng thường xuyên cung cấp số liệu dùng cho cơ quan phục vụ thời
tiết ià các trạm synỏp.
Đài trạm synỏp mặt đất và cao không là đài trạm khí tượng (mặt đất hay cao
không) quan trắc và cung cấp các thông tin khí tượng về trung tâm dự báo đê lập các
bản đồ synôp. Các quan trác ò đài trạm synôp được tiến hành đồng thời trên toàn thế
giới vào các kỳ quan trắc synôp cơ bản là 0 , 6 , 12, 18 giờ (giò quốic tê - giờ GMT (GMT-
Greenwich Mean Time) là 1,7, 13, 19 giò (theo giò Hà Nội) và vào các kỳ quan trắc phụ
là 3, 9, 15, 21 giờ (giờ GMT) là 4, 1 0 , 16, ‘20 giò (theo giờ Hà Nội).
Quan trắc các hiện tượng khí quyển được tiến hành liên tục.
Tính ba chiếu của các chuyển cỉộng đôi lưu thông tin khí tượng được bảo đảm nhờ
cốc thám trắc khí áp, nhiột độ, độ ẩm, tốc độ gió và hướng gió theo chiều thẳng đứng
đến độ cao 15-20km tại các đài thám khòng. Do tính biến động của các yếu tô" khí tượng
trong khí quyển tự do ít hơn so với mặt đất nên số kỳ quan trắc cao không chính chỉ có
00 và 1 2 giờ GMT (hay giờ Z) và kỷ quan trắc phụ vào 06 và 18 giò.
Mỗi dài trạm synỏp ngoài những yêu cầu của một đài trạm khí tượng nói chung
còn phải bảo đàm những yêu cầu như:
17
- • Phái có phương tiện thông tin nhanh chóng và bào đám tới cơ quan thời tiết trung
ương để kịp thòi chuyên thóng tin khí tượng để lập bản đồ synôp.
- Độ cao của đài trạm phải xác dịnh chính xác đẽ dẫn giá trị khí áp về mực biển.
• Diêu quan trọng nhất là phải có tập thể quan trác viên có kinh nghiệm và thông
thạo quan trác bằng máy cũng như quan trắc bằng mát (quan trác lượng và dạng mây,
tầm nhìn ngang...).
• Đề đảm bảo tính đối chiếu của các tài liệu synôp điền trên bản dồ, các máy và
dụng cụ quan trác của tất cả các đài trạm trong mạng lưới tốt nhất là phái cùng loại,
được đột đúng quy cách và thường xuyên được kiểm tra đối chiếu với máy và dụng cạ
chuân mầu.
- Cuối cùng yêu cầu rất quan trọng với đài trạm synôp là phải báo đảm tính tiêu
biểu của đài trạm.
Tính tiêu biểu của đài trạm chi có thể đạt được nếu vị trí của dài trạm tiêu biểu
cho khu vực dặt đài trạm về những đặc điểm địa lý tự nhiôn sao cho những số liệu quan
trác nhặn dược phải dặc trưng cho điểu kiện thòi tiết trong toàn khu vực. Những đài
trạm nằm trong điều kiện mặt trải dưới đồng nhất (thảo nguyên, đảo hay bán đảo gần
biến v.v...) có tính tiêu biểu lớn nhất. Các đài trạm ỏ vùng dồi núi ít tiêu biểu nhất.
Riêng dối vớì một sô đài trạm với mục đích phục vụ đặc biệt như dài trạm sân bay, hai
cảng, sườn núi... thì tính tiêu biểu của đài trạm không dật ra. Những tài liệu quan trác
của những dài trạm không tiêu biêu, đôi khi còn dược dùng như dấu hiệu báo trước cho
sự biến đổi cua thời tiết trong phạm vi tương đôi lớn (chẳng hạn như báo trước sự hình
thành của sương mù, sự mạnh lên của gió với hưỏng nhất định, sự xấu đi của thời
tiết..).
Chất lượng dự báo thòi tiết phụ thuộc nhiều vào khôi lượng và chất lượng thòng
tin khí tượng nhận được từ các dài trạm synôp. Tất nhiên, không thể phát triển vô hạn
các đài trạm synôp do những vấn để vể kinh tế, kỹ thuật. Mạng lưới synôp tối ưu phài
đầm báo tính tiêu biểu của đài trạm. Theo yêu cầu về tính tiêu biểu thi ỏ miền cỏ mật
đệm đồng nhất, khoảng cách giữa các đài trạm có thể lỏn hơn ỏ miến có mặt đệm bị
chia cắt ít đồng nhất. Với mục đích nghiên cửu và dự báo thòi tiết thì mạng lưới đài
trạm tôi ưu một mặt phái đám bâo làm sao cho sai số khi nội suy gió trị các yếu tố khi
tượng không vượt quá giới hạn cho phép, mặt khác thông tin của tất cả các đài trạm khí
tượng có the điền trên bán dổ nền của bản đồ synỏp với tỷ lệ tương ứng và bảo đảm
dể dọc.
Theo nguyên tÁc, các đài trạm synôp mặt đất có khoảng cách tối ưu không quá
100*150 km và các dài trạm trên không có khoảng cách không quá 300 km. Trên hình
1.1 là phân bô"các đài trạm quan trác synôp mật đất và cao không trên toàn thế giỏi. Ta
thấy mạng lưới đài trạm khí tượng dày đặc nhất ớ khu vực Châu Ấu. Trên các dại
dương, miên cực, sa mac, cốc khu vực khó tới, khó khăn đôi với đời sống con Iìgưòi, sô
t r ạ m t h ư a th ó t. Ố m ồ i nước d ề u có {Siạng lưới đ à i t r ạ m k h í tư ợ ng q u ố c g ia , m ộ t s ố t ro n g
đó dược chọn vào mạng lưới quốc tế, số còn lại có ý nghía cục bộ và cung cấp số liệu lập
bán đồ bô trợ. Các đài trạm thuộc mạng lưới quốc tế không những truyền thông tin khí
tượng tôi trung tâm dự báo trong nước, mà còn truyền tới các trung tủm dự báo khu vực
và từ dó thông tin được truyền đi trên toàn thế giỏi.
- T r o n b ả n dồ s y n ô p . c á c đ à i tr ạ m k lìí tương được b iể u th ị k h ô n g th e o t ê n gọi m à
tho o b i ế u sô q u ố c tê g ồ m 5 chừ sô T r o n g đó. h a i c h ữ sô đ a u là c h i sô k h u v ự c lớn, ba chừ
sô s a u là c h i sò c u a đ à i t r ạ m t r o n g k h u vực đó ( H ì n h 1 . 1 ) .
Bề mặt Trái ỉ)ất được chia làm 6 khu vực lớn. mồi khu vực dếu có phẩn dất hển và
vũng biến phụ cận: Châu Phi (khu vực I), Châu Á và Táy Thái Bình Dương (khu vực II).
Nỉiiin Mỹ (khu vực 111), BÁí* và Trung Mỹ (khu vực IV), Châu Ảu (khu vực V), Táy Nam
Thái Bình Dương (khu vực VI). Mật độ các trạm khí tượng đáy đặc nhất là ỏ Châu Âu,
Nam Phi, Bắc và Trung Mỹ. rất thưa ỏ Bác A, Tây Nam Thái Binh Dương, Châu Nam
Cực. Trên các đại dương sô trạm khí tượng còn ít hơn nhiêu và hiện nay đang được tăng
cưởng bàng các trạm khí tượng tự dộng, đó là các trạm "trôi".
Đến nay mạng lưới quan trắc khí tượng toàn cầu bao gồm hơn 9000 trạm trẽn đất
liền trong cỉó cỏ 3000 trạm synỏp bê mặt, trên 600 trạm khí tượng cao không và trên
600 trạm đo gió trên cao bàng vô tuyên. Trên biển có 7000 trạm quan trắc trên tàu
thúy và 350 trạm quan trắc tự động, 600 trạm phao trôi theo dòng biến và cuối cùng là
hàng nghìn báo cáo thời tiết từ các chuyến bay trên khắp hành tinh. Việt Nam có 500
trạm khí tượng thúy vản, 10 0 0 diêm đo mưa phân bố ỏ đổng bằng, miền núi và hải đảo.
Ngoài nguồn số liệu và các thông tm khí tượng thu nhận dược do quan trác mặt
dát và thám trác trên không, các trung tâm dự báo thòi tiết còn thu nhận được các
nguồn sô liệu khác do quan trắc trạng thái khí quyên bằng máy bay, bằng ra đa khí
tượng và bủng hệ thông các vệ tinh khí tuợng.
K h u vực I I
ệ
Á
B ìn h D ư ơ n g . •
4 8600-99999
— ________ aauoq-saaaa
H inh 1.1. Phàn bò các khu vực theo chỉ số các trạm synôp trên Trái Đất.
Đièm (.) là các trạm khl tượng Oưòng liền nét lá ranh giởi các khu vực trạm với chỉ sô trạm.
19
- 1 . 3 . 2 . 1 . T h á m t r ắ c th ờ i tiể t b ằ n g m á y b a y
Quan trác loại này được tiến hành từ các máy bay với mục đích nghiên cứu khoa
học và với mục đích đậc biệt, chủ yếu phục vụ hoạt động hàng không.
Thám trắc bằng máy bay có thể thực hiện dưới ba hình thức:
- Thám trắc khi máy bay ỏ độ cao nào đó và sau dó hạ cánh.
- Thám trắc theo tuyến bay thường xuyên có kết hợp với thám trác khi máy bay
lên xuống.
• Thám trác ngay trên các máy bay bay trên các tuyển xác định (máy bay hành
khách và máy bay vận tải).
Thông tin khí tượng thu dược từ thám trác bằng máy bay có ưu điểm là chọn dược
thòi điểm và tuyến nghiên cứu điểu kiện thòi tiết và do đó có thế liên tục theo dỏi
được tất cả các chi tiết biến đối của thòi tiết và các tin tức phù hợp với yêu cầu của
hàng không.
Hộ tlìông tên lửa và khinh khí cầu khí tượng đo khí áp, nhiệt độ, gió đến độ cao
70*100km.
1 . 3 . ‘2 . 2 . T h á m t r ắ c b ằ n g th iế t b ị v ỏ tu y ế n
Những thiết bị vô tuyến không những được dùng rộng rãi trong việc truyền thông
tin khí tượng và truyền các bàn đồ synỏp đã được các trung tâm dự báo phân tích về các
địa phương (bàng phường pháp truyền ảnh-facximin) mà còn được dùng đế quan trac
mây, giáng thuỷ, hướng và tốc độ gió; ghi nhận những hiện tượng thời tiết dặc biệt như
giông, bão, vòi rồng. Trên cơ sở mối liên quan giữa loại nhiễu vô tuyến và sự phóng điện
trong các cơn giông, người ta tiến hành ghi những hiện tượng điện khí quyến. Thông tin
vể hiện tượng diện khí quyển được dùng với mục đích xác định ổ giông và điểu chính vị
trí của front khí quyển liên quan với giông.
Quan trắc bàng thiết bị vô tuyến định vị được tiến hành với mục đích phát hiện hệ
thống mây và giáng thủy, cấu trúc của bão theo chiểu ngang cũng như theo chiều tháng
đứng. Những máy vô tuyến định vị hiện đại có khả năng phát hiện hệ thống mây và
giáng thủy trong phạm vi bán kính khoảng 500 km cách điểm quan trác, trong khi dó
tầm bao quát bàng mắt chỉ giới hạn trong phạm vi với bán kính khoảng 10 km. Quan
trác bảng vô tuyến định vị có thể xác định được nhiều chi tiết của hộ thống mây và
giáng thủy của các loại front và của các cơn bão. về mặt nghiệp vụ, sử cỉụng vô tuyến
định vị có thê dự báo các đôi tượng di chuyển như ổ giông, đưòng front, trung tâm bão,
vòi rồng với thời hạn cực ngắn (khoảng 2,3 giờ trước). Dự báo cực ngán có ý nghía lớn
nhất là đối vói những hiện tượng thời tiết đặc biệt nguy hiểm gây thiệt hại lớn vế người
và của cải vật chất như giông, bão, vòi rồng.
1 . 3 . 2 . 3 .H ệ t h ố n g vệ m ill k h i tư ợ ng
Hệ thống vộ tinh khí tượng bao gồm các vệ tinh nhân tạo Trái Đất hoạt dộng trên
những quỹ đạo khác nhau và bộ phận thu nhận sô" liệu truyền về từ vệ tinh. Cùng với
mạng lưới quan trắc mặt đất, trạm trên các đảo, mạng lưới quan trắc thám không và
quan trác bằng rada khí tượng, hệ thông các vệ tinh khí tượng góp phẩn báo đám thông
20
- tin vê trư ờ n g c á c y ế u tố k h í tư ợ ng tro n g k h ô n g g ia n b a c h iể u c h o c á c p h â n t íc h v ã dự
b á o thờ i t iế t ỏ c á c v ù n g k h á c n h a u t m i T r á i Đ ấ t ( H ì n h 1 .2 ). T h ô n g t in Lừ h ệ th õ n g vệ
t i n h n g à y c à n g đ ó n g v a i t r ò q u a n trọ n g tr o n g n g h i ệ p v ụ (lự h ả o thời tiết.
Thông tin vệ tinh bao gồm những thành phần sau: dạng và phân bô mây, cường độ
giáng thuỷ, đới giông hoạt dộng, nhiệt độ mặt t r á i (lưỏi và giới hạn trên cưa mây, phân
bố tháng đứng của nhiệt độ và độ ảm c ủ a khí quyến, c á c thành phần cân bằng bửc xạ
liệ thống Trái Dất - khí quyến và gidi hạn bảng và tuyết phủ. Thông tin vệ tinh có thê
thu nhận cá ngày và dêm nhờ thiết bị vô tuyến truyền hình khoảng bức xạ nhìn thấy và
1>ức xạ hồng ngoại. Trong thông tin khí tượng những bức anh màn mây bao phủ Trái
bất thực sự là bân dồ tự nhiên giúp ta phân tích được cấu trúc của đổì tượng synôp.
Tivn các ảnh mảy vệ t i n h thế hiộn rõ dải rnâv dạng xoáy trong xoáy thuận, màn mây
bao quanh mắt bão. hệ thống mây front nóng và front lạnh, hệ thống inâv trong chuồi
Xoáv thuận và xoáy nghịch, hệ thống mây front dài hội tụ nhiệt đỏi.
Hình 1.2. Hệ thống quan trắc thời tiết hiện đại: vệ tinh từ trèn cao nhặn và chuyển vể các trung tâm
thời tiết kết quả quan trác từ các trạm trôi trên biển, tầu biến, cầu thám không, máy bay, rađa. Các
vệ tinh khác chụp màn mảy bao phu Trái Đất.
21
- Hiện nay, các hộ thông vộ tinh khí tuựng thường (ỉước phóng lên các độ cao 600,
1100*1300 và 36000 km theo quĩ đạo tròn hay hơi có dạng êlíp dọc theo vỉ tuyến (quì
dạo xích đạo) hay dọc theo kinh tuyến (qui đạo cực). Vệ tinh bay theo qui đạo xích đạo
thường là vệ tinh ốn dịnh vối tốc độ quay bàng tốc dộ quay của Trái Đất và khi dó vệ
tinh như treo trên khu vực nhất định. Điều đó tạo khá nảng quan trác liên tục theo thòi
gian tất cả các hiện tượng, đặc biệt là các cơn bão trên khu vực đó. Với quì đạo tròn, độ
cao của vệ tinh không thay đổi, những bức ảnh chụp sẽ có cùng tỷ lộ và khi dó không
cần phải hiệu chỉnh sự thay đối độ cao đốì với ảnh như trong trường hợp vệ tinh bay
theo quĩ đạo hình êlíp.
Độ cao của quĩ đạo vệ tinh phải cán cứ vào những điều kiện tôi Ưu thỏa mãn yêu
cầu vể dải bao quát và độ lớn của vật phân biệt trên ảnh vệ tinh. Kỹ thuật hiện đại tạo
khả nàng chỉ cẩn sử dụng ba vệ tinh bay theo quĩ đạo tròn (bay qua cực) ở độ cao 10 0 0 km
có thể kiểm soát được suốt ngày đêm các cơn bão hoạt động trên đại dương thế giới.
Từ độ cao 1500 km cỏ thể chụp toàn bộ Trái Đất trong một khoáng thòi gian ngắn.
Sau khi thu nhận ảnh ta có thể gắn ảnh vào tọa độ địa lý và có thể sử dụng cho nhiều
mục đích khác nhau. Hiện nay, thông tin vệ tinh không những có ý nghĩa to lớn vổ mật
lý thuyết mà còn có tầm quan trọng trong thực tiễn. Điểu đó thúc đây sự hình thành
một chuyên ngành khí tượng mới - chuyên ngành khí tương vệ tinh.
1.4. Cơ QUAN THỜI TIẾT TOÀN CẦU
Cơ quan thòi tiết toàn cầu thuộc Tổ chức khí tượng thê giới (WMO-Workl
Meteorological Orgnization) thành lập năm 1967. Hệ thống này bảo đảm cho tất cà các
quốc gia thành viên WMO thông tin khí tượng ban đầu và thông tin đã xử lý thô rần
cho nghiệp vụ dự báo thời tiết và nghiên cứu khoa học.
Cơ quan thời tiết toàn cầu gồin ba bộ phận:
1/ Hệ thống quan trác toàn cầu gồm mạng lưới đài trạm khí tượng và cao không
củng như các công cụ thu nhận thông tin khí tượng.
2/ Hệ thống xử lý số liệu toàn cầu gồm các trung tâm khí tượng có chức năng xứ lý.
quản lý và lưu trữ số liệu khí tượng đó là ba Trung tâm chính ở Matxcơva, Washington
và Melbourne.
3/ Hệ thông truyền tin khí tượng toàn cầu có nhiệm vụ trao đôi sô liệu quan trác
và tài liệu đà xử lý.
1.5. HỆ THỐNG TRUYỀN TIN TOÀN CẦU
Hệ thống này có chức nồng thu nhận số liệu quan trác, truyền và trao dôi thông
tin khí tượng đã xử lý giữa các trung tâm thời tiết lớn.
Hệ thống truyền tin toàn cầu được tổ chức thành ba cấp cơ bản:
- Hệ thống truyền tin toàn cầu với các hệ thống khu vực.
* Hệ thống truyền tin khu vực;
* Hệ thống truyền tin quốc gia.
22
nguon tai.lieu . vn
