Xem mẫu
- §2. CÁCH VIẾT CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
Mục đích của phần này nhằm giúp người soạn câu hỏi trắc nghiệm khách quan
đặt ra nhiệm vụ xây dựng các câu hỏi trắc nghiệm khách quan phù hợp, và trình
bày một số điểm cần tránh khi soạn câu hỏi. Giả sử một GV cần phải soạn những
câu hỏi trắc nghiệm khách quan cho một phần nội dung nào đó của chương trình
và GV đó biết ở mức độ khả năng nào để đặt những câu hỏi của mình. Đòi hỏi
sau này đặt ra hai điều phải cân nhắc cho người viết câu hỏi, thứ nhất là những
câu hỏi phải đúng mức độ khó, và thứ hai là chúng phải bao quát được các mức
độ tư duy đòi hỏi: kiến thức, hiểu, áp dụng hay những khả năng cao nhất.
2.1. Từ câu hỏi truyền thống đến trắc nghiệm khách quan
2.1.1. Câu hỏi truyền thống
Giả sử chúng ta đang cần viết một hay nhiều câu hỏi để đánh giá khả năng toán
của học sinh trong một tình huống cụ thể là sử dụng định lý sin. Trong một kỳ thi
thông thường, điều này có thể được làm tốt bằng cách dùng công cụ câu hỏi sau:
Ví dụ 1:
!!!"
Ta nói hướng của điểm A từ B là α nếu góc định hướng của ( BA , N) = α,
trong đó N là vectơ đơn vị chỉ phương bắc.
Có ba thành phố A, B, C sao cho A cách B 18 km với hướng của A từ B là
350, hướng của C từ B là 1360. Nếu hướng của A từ C là 3300, tìm khoảng
cách giữa B và C?
Nhiệm vụ đầu tiên của HS là sử dụng các thông tin được viết để thành lập một
mô hình toán. Bước này liên quan đến kiến thức và ý nghĩa về hướng của một
điểm và khả năng dựng, tối thiểu là phát thảo được góc và độ dài đòi hỏi. Giả sử
rằng thí sinh có kiến thức này và khả năng này em sẽ vẽ một hình như sau.
N A
18
B 13 6°
N
C 33 0°
82
- Sau đó, em học sinh phải nhận ra rằng em có đủ các thông tin để giải tam giác
ABC và thông tin em có được là định lý sin là công cụ phù hợp để sử dụng. Rồi
em phải gọi ra được công thức:
a b c
= = .
sin A sin B sin C
Học sinh biến đổi công thức này về dạng thích hợp, tính các góc của tam giác và
cuối cùng là tiến hành tính toán theo một quá trình mà ở đó học sinh sẽ bộc lộ
khả năng sử dụng máy tính bỏ túi hay là bảng số. Được phân tích theo cách này,
ta thấy rõ ràng rằng câu hỏi đang cố gắng để làm nhiều thứ cùng một lúc.
Nếu các em thất bại ngay ở bước đầu, kiến thức về thuật ngữ hướng của một
điểm từ một điểm, câu hỏi tự luận không thể cho ta biết điều gì về khả năng của
thí sinh về các khía cạnh khác của câu hỏi. Trắc nghiệm khách quan cho chúng ta
cơ hội để tìm ra những phần nào của câu hỏi thì học sinh có thể trả lời được.
2.1.2. Những câu hỏi trắc nghiệm khách quan tương đương
Vấn đề đặt ra là nguời viết câu hỏi trắc nghiệm xây dựng một loạt các câu hỏi để
kiểm một số hay tất cả các khía cạnh xuất hiện trong ví dụ ở trên. Giả sử chúng ta
đang kiểm tra thuật ngữ phương hướng. Với định nghĩa khái niệm hướng như ví
dụ ở trên, một câu hỏi phù hợp có thể được sử dụng để kiểm tra kiến thức này
như sau:
Ví dụ 2: Theo hình vẽ, hướng của điểm A từ O là:
N
W O E
40 °
S
A
A. 400 B. 500 C. 1300 D. 2300
A.
B. Các câu trên đều sai.
Bước thứ hai của bài toán là khả năng thể hiện câu hỏi bằng lời thành hình vẽ,
mà nó lại không được kiểm tra một cách trực tiếp, nhưng ta có thể xây dựng một
câu hỏi để kiểm tra khả năng đó.
83
- Ví dụ 3:
Có ba thành phố A, B, C sao cho hướng của A từ B là 350, hướng của C từ B là
1360 và hướng của A từ C là 3300. Trong các sơ đồ a), b), c), d) và e) sau đây, sơ
đồ nào chỉ đúng vị trí của ba thành phố nhất?
a) b) c)
N N N
35 ° 35 ° 35 °
B C A
A 136° A 136° B 136°
N N N
C B C
330° 330° 330°
d) e)
N N
35 ° 35 °
C A
B 136° C 136°
N N
A B
330° 330°
Tương tự như vậy chúng ta có thể viết những câu hỏi TNKQ liên quan đến
những khía cạnh được kiểm tra trong bài toán gốc.
Ví dụ 4:
Trong các tam giác I, II, III, IV thì tam giác nào có đủ thông tin để tính độ dài
đoạn XY?
84
- Z Z
80 ° 4 cm 80°
30° 70°
30 ° 70 °
X Y
X Y
I)
II)
Z Z
5 cm 5 cm 3 cm
3 cm 100°
X Y X Y
III) IV)
Dạng trắc nghiệm nhiều lựa chọn được sử dụng để hoàn thiện câu hỏi này.
Ví dụ 5:
Độ dài của YZ theo cm được biểu diễn bởi biểu thức:
X
0 0
10sin 50 10sin 60
A. B.
sin 600 sin 500 60 °
10sin 600 sin 600 10 cm
C. D.
sin 700 10sin 500
sin 500 70 °
E. 50 °
10sin 600 Z
Y
Ví dụ 6:
10 sin 700
Giá trị của là
sin 400
A. nhỏ hơn 10 B. giữa 10 và 13 C. giữa 13 và 16
D. giữa 16 và 20 E. lớn hơn 20
85
- Ví dụ 7:
Cho PR song song với SV và các thông số như hình. Độ lớn của góc QWT là:
P Q R
0
A. 50 60 °
0
B. 60
W
C. 700
D. 1100
110°
50 °
S T V
86
nguon tai.lieu . vn
