- Trang Chủ
- Môi trường
- Các thành phố của tương lai: Hamburg Thủ đô xanh của châu Âu năm 2011 là thành phố đi tiên phong trên con đường này
Xem mẫu
- CONFERENCE ON CLIMATE CHANGE ANDSUSTAINABLE URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM
Các thành phố của Tương lai:
Hamburg Thủ đô xanh của châu Âu năm 2011 là thành phố đi
tiên phong trên con đường này
Lucy Price & Britta Kastens
Kastens, Nhóm dự án Hamburg Thủ đô xanh của châu Âu năm 2011,
Stadthausbrücke 8, 20355 D-Hamburg, Email: GreenCapital@bsu.hamburg.de
Phan Văn Thành
Thà nh,
nh Đại sứ Hamburg; Postbox: Hộp thư 10, Bưu điện Trung Tự, số 2 Phạm Ngọc
Thạch, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam, Email: thanh1august@hn.vnn.vn
Tóm tắt sơ lược:
Thành phố của tương lai phải là thành phố thân thiện với môi trường và khí hậu. Hamburg,
với vai trò là “Thủ đô xanh của châu Âu năm 2011” là một ví dụ cụ thể cho thấy chúng ta có
thể xây dựng các thành phố của tương lai như thế nào. Bài viết này sẽ giải thích những gì ở
đằng sau giải thưởng mà Ủy ban châu Âu vừa mới trao tặng năm ngoái. Thành phố Hanseatic
đã xây dựng một loạt các cách tiếp cận mang tính đổi mới và sáng tạo để phát triển bền vững
về mặt môi trường và điều đó sẽ được giải thích chi tiết trong bài viết này.
79
- KỶ YẾU HỘI THẢO: BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ BỀN VỮNG TẠI VIỆT NAM
1. Hamburg và danh hiệu “Thủ đô xanh của châu Âu năm 2011”
Vùng đô thị Hamburg, LB Đức, là nơi sinh sống của 4,3 triệu người, trong đó 1,8 triệu người
sống tại trung tâm thành phố. Hơn 300.000 người sử dụng vé tháng của hệ thống giao thông
công cộng để đi làm hàng ngày trong thành phố. Tóm lại, Hamburg là một trung tâm kinh tế
đông dân và công nghiệp hóa ở mức độ cao, với hơn 500 xí nghiệp công nghiệp, đó là chưa kể
đến việc ở đây còn có cảng biển lớn thứ ba ở châu Âu.
Liệu một vùng đô thị với các hoạt động thương mại và dịch vụ đang bùng nổ và công nghiệp
phát triển mạnh như Hamburg có thể kết hợp hài hòa giữa thành công kinh tế và bảo vệ môi
trường hay không? Hamburg đã chứng minh rằng điều này là có thể, và thành phố sẽ đi tiên
phong trên con đường này với vai trò Thủ đô xanh của châu Âu trong năm 2011.
Danh hiệu “Thủ đô xanh của châu Âu” là một giải thưởng mới mà Ủy ban châu Âu đặt ra vào
năm 2009. Tiếp nối Stockholm trong năm 2010, Hamburg sẽ nắm giữ danh hiệu này trong
năm 2011, với tư cách là một trong hai thành phố đầu tiên được nhận giải thưởng. Sự công
nhận này là một niềm vinh dự lớn đối với thành phố vốn có lịch sử lâu dài về những nỗ lực
hướng tới các mục tiêu bảo vệ môi trường đầy tham vọng. Ủy ban châu Âu đã đặt ra danh
hiệu này để thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các thành phố, đồng thời khuyến khích việc trao đổi
các thông lệ và ý tưởng tốt nhất.
Lời tuyên bố của ban giám khảo “Hamburg là thành phố thắng cuộc cho năm 2011” chứa đựng
những thành tựu to lớn trong những năm qua và cả trong hiện tại, và thể hiện sự thành công
trong việc thực thi các tiêu chuẩn môi trường xuất sắc trên mọi phương diện. Thành phố đã
đặt ra những kế hoạch đầy tham vọng cho tương lai, qua đó hứa hẹn thêm nhiều cải tiến mới.
Sự công nhận này vừa là một vinh dự vừa là một thách thức để thành phố tiếp tục phát triển
bùng nổ về thương mại và dịch vụ, đồng thời đóng vai trò tiên phong trong lĩnh vực khí hậu
và môi trường.
2. Các thành tựu về mặt môi trường và các kế hoạch đầy tham vọng cho tương lai
a. Năng lượ
lượng và Biế
Bi ến đổ
đổi khí hậ
hậu
Hơn một nửa dân số thế giới hiện đang sống tại các thành phố, và gần 80% trong số đó mỗi
ngày đều tạo ra các loại khí nhà kính. Như vậy, chính các thành phố là chủ thể duy nhất phải
chịu trách nhiệm về giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Các nguồn năng lượng và biến đổi khí
hậu ở đô thị là những vấn đề chính xác định tương lai của các thành phố. Sự chuyển đổi năng
lượng và thực hiện các chiến lược thích ứng là điều cốt yếu để bảo vệ khí hậu trong dài hạn.
Đến năm 2007, Hamburg đã xây dựng một chương trình bảo vệ khí hậu toàn diện với các mục
tiêu rất tham vọng. Trong đó, thành phố hướng tới mục tiêu giảm 40% lượng phát thải CO2
vào năm 2020 và giảm 80% vào năm 2050. Kế hoạch bảo vệ khí hậu cho năm 2010 gồm có
hơn 300 dự án bao phủ hầu hết các lĩnh vực của chính sách môi trường.
Được thành lập năm 2009, Cơ quan Năng lượng đặt tại Hamburg (Hamea) đang xây dựng các
chiến lược thực hiện bảo vệ khí hậu thông qua các dự án thí điểm với mục tiêu là các hộ gia
đình. Với vai trò khơi nguồn các ý tưởng mới, công ty này đang hướng tới việc mở rộng phạm
vi của các biện pháp bảo vệ khí hậu thông qua một mạng lưới vững chắc gồm các bên tham
gia thuộc xã hội dân sự.
80
- CONFERENCE ON CLIMATE CHANGE ANDSUSTAINABLE URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM
b. Phát triể
tri ển Đô thị
thị và Cách số
sống: Thành
Thành phố
phố Hafen và IBA
Cách sống của chúng ta bền vững đến mức nào? Các “thành phố của tương lai” sẽ khắc phục
những gánh nặng đô thị như thế nào? Hamburg theo đuổi mục tiêu phát triển đô thị bền
vững mà không gây hại đến môi trường và khí hậu. Trong số những ví dụ chính thể hiện điều
này có Thành phố Hafen, dự án phát triển đô thị lớn nhất châu Âu và Triển lãm Xây dựng
quốc tế Wilhelmsburg. Lễ hội Vườn Quốc tế năm 2013 sẽ tạo ra một công viên mới của thành
phố với vai trò tiếp tục mở rộng “mạng lưới xanh” của Hamburg.
Thành phố Hafen và Triển lãm Xây dựng Quốc tế 2013 là những dự án đã đặt Hamburg lên vị
trí hàng đầu của các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển đô thị bền vững. Khẩu hiệu của
Hamburg “tăng trưởng trên cơ sở nhìn xa trông rộng” thể hiện sự khuyến khích phát triển đô
thị thông qua chuyển đổi các vùng nội đô thành phố và các khu vực cải tạo nâng cấp.
Thành phố Hafen, dự án phát triển đô thị lớn nhất châu Âu, hiện đang chuyển đổi khu vực
cảng cũ của Hamburg nằm kề với trung tâm thành phố. Dự án bao gồm 157 ha và sẽ giúp tăng
40% diện tích nội đô của thành phố, đồng thời đem lại các kiến trúc sắc sảo và các quy tắc
xây dựng xanh theo tiêu chuẩn vàng và bạc.
Khi hoàn thành, thành phố Hafen sẽ tạo ra một tập hợp sống động gồm các khu văn phòng
và khu nhà ở, bao gồm cả các trung tâm bán lẻ, nhà hàng, quán bar, các cơ sở văn hóa và vui
chơi giải trí, chưa kể đến 5.800 ngôi nhà mới và 45.000 cơ hội việc làm. Các dự án như vậy sẽ
kết hợp sinh thái với kinh tế và đem lại cho các cư dân của Hamburg một cuộc sống có chất
lượng cao.
Dự án phát triển lớn thứ hai có tên “Bước nhảy qua sông Elbe”, được triển khai trên đảo Elbe
ở Wilhelmsburg. Với diện tích 35 km2, trước kia đây là một huyện bị lãng quên và không hề
được động chạm tới trong nhiều thập kỷ; hiện nay, dự án đang quy hoạch lại các cấu trúc hiện
có nhằm tạo ra những khu vực dân cư và thương mại hấp dẫn, đem lại một nguồn cung năng
lượng mới, đồng thời cân bằng cấu trúc văn hóa và xã hội trong khu vực huyện.
Hamburg dự định trình diễn các thành tựu phát triển của mình trong Triển lãm Xây dựng
Quốc tế (IBA) và Lễ hội Vườn Quốc tế trong năm 2013. Có thể nói hai sự kiện này sẽ là điểm
lấy đà giúp thành phố thực hiện “Bước nhảy qua sông Elbe”. Tại khu vực trung tâm của
Wilhelmsburg sẽ xây dựng một công viên công cộng độc đáo duy nhất với diện tích hơn 35
km2. Công viên sẽ mở cửa vào tháng 4/2013 trong khuôn khổ Lễ hội Vườn Quốc tế.
Ở nước ngoài, thành phố Hanseatic đã trưng bày Ngôi nhà Hamburg tại Expo Thượng Hải
2010, và qua đó diễn tả các thông lệ xây dựng thụ động theo các cách thức mới. Trong nước,
việc nâng cấp các ngôi nhà cũ theo cách thân thiện với khí hậu được hỗ trợ một cách nhất
quán thông qua tăng cường sử dụng thiết kế mái nhà phát điện mặt trời của Hamburg.
Các kế hoạch bổ sung còn bao gồm dự án mái che ngăn tiếng ồn trên tuyến đường cao tốc A7
– một cấu trúc khung vững chắc gói gọn 4 dặm chiều dài của đường cao tốc A7, đây là một
phần nội dung quan trọng trong chiến lược giảm thiểu tiếng ồn của Hamburg. Trong lĩnh vực
xây dựng nhà, thành phố đang đặt ra các tiêu chuẩn về sử dụng năng lượng để áp dụng cho
các chủ sở hữu nhà bình thường, nhằm tăng cường tính minh bạch trong các chi phí năng
lượng. Điều này cũng nhằm mục đích thúc đẩy thêm việc xây dựng các ngôi nhà thụ động.
c. Khả
Khả năng di chuyể
chuy ển
Để có thể di chuyển từ điểm A đến điểm B một cách nhanh nhất mà không tạo thêm gánh
nặng cho môi trường, điều cốt yếu là phải có các hệ thống giao thông đô thị thông minh tạo
ra chất lượng cho cuộc sống đô thị. Hamburg dự định tăng cường khả năng di chuyển bền
81
- KỶ YẾU HỘI THẢO: BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ BỀN VỮNG TẠI VIỆT NAM
vững trong đô thị – bao gồm cả cảng công-ten-nơ hiện đang vận hành bằng các xe tự động,
hay còn gọi là “taxi chở công-ten-nơ”, để việc vận chuyển giữa các nhà ga cảng có thể loại bỏ
hoàn toàn xe tải.
Có thể dễ dàng tiếp cận toàn bộ thành phố Hamburg bằng cách sử dụng giao thông công
cộng. Các nghiên cứu cho thấy số lượng hành khách đã tăng theo cấp số nhân trong vòng 5
năm qua. Giao thông công cộng sẽ còn tiếp tục phát triển hơn nữa, khi một hệ thống tàu điện
một ray mới đi vào vận hành từ năm 2014.
Một phương thức giao thông khác được khuyến khích sử dụng, đó là giao thông không tạo ra
phát thải khí nhà kính: hai ví dụ trong số này là việc mở rộng mạng lưới đi xe đạp ở Hamburg
và xây dựng thêm nhiều điểm đỗ xe đạp trong thành phố. Ngoài ra, Hamburg cũng đang xem
xét việc xây dựng một vùng xanh trong trung tâm thành phố. Hai vấn đề cuối cùng mà thành
phố dự định giải quyết trong tương lai gần, đó là trang bị máy bơm nhiên liệu cho các trạm
xăng để phục vụ các xe ô tô chạy điện và áp dụng các sắc thuế môi trường mới.
d. B ảo vệ
v ệ và Quả
Quản lý bề
b ền vữ
v ững tài nguyên
Chỉ khi nào bảo vệ môi trường và thành công kinh tế cùng tồn tại với nhau một cách hài hòa
thì chúng ta mới có thể đảm bảo tương lai lâu dài cho các thành phố.
Theo hướng này, việc sử dụng và bảo tồn các tài nguyên bền vững như đất, nước và không khí
cũng như tăng cường tái chế và tránh tạo ra chất thải sẽ là những hoạt động đóng vai trò
quan trọng. Hamburg là thành phố đi tiên phong trên con đường thúc đẩy quản lý kinh tế và
quản lý tài nguyên bền vững. Do vậy, thành phố đã tham gia Đối tác Môi trường Hamburg,
một liên minh giữa Thượng viện và nền kinh tế Hamburg nhằm mục tiêu tăng cường bảo vệ
môi trường. Quan hệ đối tác này dự định sẽ hỗ trợ sự tăng trưởng của hơn 1.500 công ty có
những lợi ích môi trường tự nguyện, trong đó bao gồm cả 600 đối tác môi trường.
Bảo vệ khí hậu và thành công kinh tế có quan hệ phụ thuộc lẫn nhau trong ngành năng lượng
tái tạo. Hamburg đặt ra mục tiêu mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo, và qua đó sẽ đem lại
cho hơn 600 doanh nghiệp hoạt động trong ngành này tại Hamburg cơ hội để nâng cao khả
năng cạnh tranh nhờ tham gia một mạng lưới kết nối và trao đổi chặt chẽ.
e. Tiêu thụ
thụ b ền vữ
v ững
Các tác động môi trường từ các mô hình tiêu thụ của xã hội thường bị đánh giá thấp hơn thực
tế. Do đó, nâng cao nhận thức về mối quan hệ giữa bảo vệ môi trường với hành vi tiêu thụ là
một nhiệm vụ rất quan trọng đối với một thành phố của tương lai.
Các sự kiện khác sẽ diễn ra trong năm 2011 – năm mà Hamburg nắm giữ danh hiệu Thủ đô
xanh của châu Âu gồm có: Hội chợ tiêu dùng bền vững lớn nhất tại Đức với tên gọi "Hàng hóa
tốt”, do Công ty Triển lãm và Hội chợ Hamburg đăng cai tổ chức. Đúng như tên gọi, Hội chợ
Hàng hóa tốt sẽ đem lại cho khách tham quan một loạt các chủ đề rộng như môi trường sống,
thời trang, công nghệ, khả năng di chuyển, kinh doanh, dinh dưỡng và sức khỏe. Mục đích của
hội chợ là kết hợp vấn đề sinh thái và trách nhiệm với vấn đề chất lượng, chức năng hoạt
động và thiết kế. Sẽ có cả các diễn đàn thảo luận và thuyết trình, cũng như nhiều bên tham
gia trưng bày trong hội chợ, từ các công ty, doanh nghiệp với đủ loại quy mô hoạt động khác
nhau, cho đến các tổ chức, thể chế phi chính phủ. Một ban cố vấn gồm các chuyên gia độc lập
sẽ được chọn ra để đảm bảo rằng tất cả các sản phẩm đều đáp ứng yêu cầu của các bên trưng
bày, và tuân thủ các yêu cầu cao nhất về môi trường và xã hội. Hội chợ sẽ diễn ra từ ngày 27
đến 29 tháng 5.
82
- CONFERENCE ON CLIMATE CHANGE ANDSUSTAINABLE URBAN DEVELOPMENT IN VIETNAM
f. Tự nhiên và thả
thảm thự
thực vậ
v ật xanh trong thành phố
phố
Hamburg thực sự là một thủ đô môi trường “xanh”, hiểu theo nghĩa chính xác nhất của từ
này. Thành phố đã xác định một điều quan trọng là phải đem lại chất lượng sống cao cho mọi
người dân. Do đó, các công viên chiếm khoảng 40% tổng diện tích thành phố Hanseatic và
chiếm hơn một nửa diện tích các vùng cảnh quan dành riêng.
Hamburg không ngừng thực hiện việc bảo vệ và mở rộng các vùng xanh. Trong khuôn khổ Lễ
hội Vườn Quốc tế, một công viên rộng 100 acrơ sẽ được xây dựng tại trung tâm Đảo Elbe ở
Wilhelmsburg. Ngoài ra, thành phố Hanseatic cũng đang tiếp tục nỗ lực để thiết lập Natura
2000, một mạng lưới sinh thái gồm các khu bảo tồn chiếm tới 17% diện tích thành phố.
Hamburg cũng là một trong số ít các thành phố có khu bảo tồn riêng. Thành phố cũng đang
lên kế hoạch bảo vệ hệ sinh thái nhạy cảm của Khu bảo tồn Biển Quốc gia Wadden tốt hơn
nữa trong tương lai, và hiện đang nỗ lực để đăng ký danh hiệu Di sản Thế giới cho khu bảo
tồn này.
3. Chương trình năm 2011
Với vai trò Thủ đô xanh của châu Âu, Hamburg dự định tạo ra một diễn đàn rộng ở châu Âu
để trao đổi ý tưởng của các chuyên gia và các vị thị trưởng, và đề cập đến những vấn đề môi
trường quan trọng của thời đại chúng ta. Theo nghĩa đó, 2011 sẽ là một năm đầy tính sáng tạo
và các ý tưởng mới.
Một trung tâm thông tin tọa lạc ở trung tâm thành phố sẽ là điểm gặp gỡ chính cho tất cả các
hoạt động của năm 2011. Khách tham quan cũng như cư dân thành phố đều có thể biết được
những thông tin tổng quan về các mục tiêu, các quy hoạch và tầm nhìn của thành phố trong
vai trò Thủ đô xanh của châu Âu năm 2011. Trung tâm thông tin cũng sẽ đăng cai tổ chức một
cuộc trưng bày dài ngày nhằm tuyên truyền cho khách tham quan về những nỗ lực môi
trường của Hamburg trong những năm sắp tới.
Ngoài ra, các cư dân và khách tham quan đến thành phố Hanseatic có thể trải nghiệm trực
tiếp những thông lệ môi trường tốt nhất ở vùng ngoại vi cũng như trong vùng đô thị của
thành phố Hamburg. Dù đi bộ, đi xe đạp hay sử dụng giao thông công cộng, mọi người đều có
thể khám phá nhiều dự án môi trường nổi bật của Hamburg và chứng kiến trực tiếp các thách
thức môi trường của Hamburg qua các tua du lịch môi trường. Các đoàn đại biểu quốc tế, sinh
viên, các cư dân quan tâm đến môi trường và các chuyên gia đều có thể lựa chọn cho mình
một chủ đề phù hợp và một tua du lịch cụ thể từ rất nhiều lựa chọn khác nhau.
Tua du lịch Hamburg sẽ không dừng lại ở vùng đô thị trung tâm, mà sẽ dẫn khách tham qua
đi qua tất cả các thông lệ tốt nhất trên toàn châu Âu. Trong nỗ lực phổ biến các ý tưởng của
Hamburg ra toàn châu Âu, thành phố sẽ trở thành một Thủ đô xanh “trên các bánh xe”. Điều
này sẽ được thể hiện dưới hình thức một đoàn tàu, bao gồm cả một phòng triển lãm các ý
tưởng hiện tại và tương tác, và đoàn tàu sẽ đi du lịch qua khắp châu Âu để phổ biến kinh
nghiệm cũng như các thông lệ tốt nhất theo các cách thức mới. Tua du lịch sẽ đi đến tổng
cộng 17 thành phố như Vienna, Zurich, Antwerp và Malmö.
Cuối cùng, Hamburg hiện đang nỗ lực chuẩn bị cho rất nhiều sự kiện và hoạt động sinh thái
trong năm 2011. Trong số đó sẽ có một liên hoan phim về chủ đề môi trường, cùng kết hợp với
Liên hoan phim Hamburg 2010; một diễn đàn thượng đỉnh của thanh niên về môi trường, và
một hội nghị về Luật môi trường với các đại biểu tham gia đến từ khắp nơi trên thế giới.
Ngoài ra, sẽ có các hội thảo tập trung vào nhiều chủ đề như sử dụng đất, khả năng di chuyển
và kế hoạch hành động khí hậu tương lai của Hamburg. Thành phố sẽ phát hành một tập
83
- KỶ YẾU HỘI THẢO: BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ BỀN VỮNG TẠI VIỆT NAM
sách hướng dẫn để cung cấp các chỉ dẫn về những sự kiện thân thiện với môi trường sẽ diễn
ra trong năm tới.
Xin xem thêm thông tin tại địa chỉ:
http://hamburggreencapital.eu/
84
nguon tai.lieu . vn
