- Trang Chủ
- Toán học
- Bài giảng Lý thuyết xác suất và thống kê toán - Chương 6: Kiểm định giả thuyết thống kê
Xem mẫu
- Bài giảng
LÝ THUYẾT XÁC SUẤT VÀ
THỐNG KÊ TOÁN
Chương 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT THỐNG KÊ
Thạc sĩ Nguyễn Công Nhựt
Video https://www.youtube.com/c/Toanchobacdaihoc
Ngày 29 tháng 7 năm 2021
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 1 / 34
- GIỚI THIỆU MÔN HỌC LÝ THUYẾT XÁC SUẤT VÀ THỐNG KÊ TOÁN
Hướng dẫn cách học - chi tiết cách đánh giá môn học
Tài liệu, video bài giảng được đưa lên elearning hàng tuần. Sinh viên tải về, in ra và mang
theo khi học. Điểm tổng kết môn học được đánh giá xuyên suốt quá trình học
Điểm quá trình: 40%
Thi cuối kỳ: 60%
Thi tự luận, 60 phút
Cán bộ giảng dạy
ThS Nguyễn Công Nhựt
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 2 / 34
- Content
1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
2 BIẾN NGẪU NHIÊN
3 MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT THÔNG DỤNG
4 LÝ THUYẾT MẪU
5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ
Bài 4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI TỶ LỆ
BÀI 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI
7 DỰ BÁO CHUỖI THỜI GIAN
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 3 / 34
- Content
1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
2 BIẾN NGẪU NHIÊN
3 MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT THÔNG DỤNG
4 LÝ THUYẾT MẪU
5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ
Bài 4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI TỶ LỆ
BÀI 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI
7 DỰ BÁO CHUỖI THỜI GIAN
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 4 / 34
- Content
1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
2 BIẾN NGẪU NHIÊN
3 MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT THÔNG DỤNG
4 LÝ THUYẾT MẪU
5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ
Bài 4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI TỶ LỆ
BÀI 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI
7 DỰ BÁO CHUỖI THỜI GIAN
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 5 / 34
- Content
1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
2 BIẾN NGẪU NHIÊN
3 MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT THÔNG DỤNG
4 LÝ THUYẾT MẪU
5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ
Bài 4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI TỶ LỆ
BÀI 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI
7 DỰ BÁO CHUỖI THỜI GIAN
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 6 / 34
- Content
1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
2 BIẾN NGẪU NHIÊN
3 MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT THÔNG DỤNG
4 LÝ THUYẾT MẪU
5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ
Bài 4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI TỶ LỆ
BÀI 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI
7 DỰ BÁO CHUỖI THỜI GIAN
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 7 / 34
- Content
1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
2 BIẾN NGẪU NHIÊN
3 MỘT SỐ PHÂN PHỐI XÁC SUẤT THÔNG DỤNG
4 LÝ THUYẾT MẪU
5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 1 GIỚI THIỆU VỀ KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT
Bài 2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ
Bài 4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
BÀI 5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ HAI TỶ LỆ
BÀI 6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI
7 DỰ BÁO CHUỖI THỜI GIAN
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 8 / 34
- KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT THỐNG KÊ
NỘI DUNG
6-1 Giới thiệu về kiểm định giả thuyết
6-2 Kiểm định giả thuyết về một giá trị trung bình
6-3 Kiểm định giả thuyết về một tỷ lệ
6-4 Kiểm định giả thuyết về hai giá trị trung bình
6-5 Kiểm định giả thuyết về hai tỷ lệ
6-6 Kiểm định giả thuyết về hai phương sai
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 9 / 34
- 6.1. Giới thiệu về kiểm định giả thuyết
Giả thuyết: Một mệnh đề (một câu khẳng định) về một vấn đề chưa biết nào đó được gọi là một
giả thuyết.
Ta thường dùng H0 để chỉ một giả thuyết. Giả thuyết là một mệnh đề nên có thể đúng hoặc
không đúng.
Đối thuyết: Một mệnh đề trái với giả thuyết được gọi là một đối thuyết. Ta thường dùng H1 để
chỉ đối thuyết.
1 Ví dụ: Khảo sát về điểm trung bình của sinh viên sau khi tốt nghiệp, của một khoa, của một
trường Đại học. Chúng ta muốn biết điểm trung bình của sinh viên có khác 7,0 không. Thì giả
thiết và đối thiết như sau:
Giả thuyết H0 : µ = 7, 0 Đối thuyết H1 : µ ̸= 7, 0
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 10 / 34
- 6.2 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ MỘT GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
NỘI DUNG
1. Trường hợp đã biết σ 2 kiểm định 1 phía và 2 phía
2. Trường hợp chưa biết σ 2 , n ≥ 30 kiểm định 1 phía và 2 phía
3. Trường hợp chưa biết σ 2 , n < 30 kiểm định 1 phía và 2 phía
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 11 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.1 Trường hợp đã biết σ 2
Quy tắc thực hành kiểm định 2 phía
1 Ta có x =, σ =, n =, µ0 =
2 Gọi µ là trung bình tổng thể
3 Mô hình kiểm định H0 : µ = µ0 vs H1 : µ ̸= µ0
4 Từ mức ý nghĩa α, suy ra z α
2
√
(x − µ ) n
Trị thống kê z = σ
0
5 Nếu |z | > z thì bác bỏ H0 , ngược lại thì chấp nhận H0
α
2
6 Kết luận: Với mức ý nghĩa α =,...
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 12 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.1 Trường hợp đã biết σ 2
Quy tắc thực hành kiểm định 1 phía
1 Ta có x =, σ =, n =, µ0 =
2 Gọi µ là trung bình tổng thể
3 Mô hình kiểm định H0 : µ = µ0 vs H1 : µ > µ0 hoặc H1 : µ < µ0
√
(x − µ ) n
4 Từ mức ý nghĩa α, suy ra zα . Trị thống kê z = σ
0
5 Nếu z > zα (z < −zα ) thì bác bỏ H0 , ngược lại thì chấp nhận H0
6 Kết luận: Với mức ý nghĩa α =,...
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 13 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.1 Trường hợp đã biết σ 2
Ví dụ 1.
Một mẫu có 36 quan sát chọn từ tổng thể có phân phối chuẩn cho thấy
trung bình mẫu bằng 21 và độ lệch chuẩn bằng 5. Với mức ý nghĩa 5%
hãy kiểm định giả thuyết H0 : µ = 20 với đối thuyết H1 : µ ̸= 20 . Hãy
cho ý kiến về nhận xét trên?
A. z = 1.2. Bác bỏ H0 . B. z = 1.6. Bác bỏ H0 .
C. z = -1.2. Bác bỏ H0 . D. z = 1.2. Chấp nhận H0 .
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 14 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.1 Trường hợp đã biết σ 2
Giải:
Xét cặp giả thuyết H0 : µ = 20, H1 : µ ̸= 20
Với mức ý nghĩa α = 5%, ta có φ(z α ) = = 0, 475 ⇒ z α = 1, 96.
1−α
2
Giá trị kiểm định z =
x¯ − µ0 √
2
n = 1, 2.
2
σ
Do |z | < z α nên ta chưa có cơ sở để bác bỏ H0 .
2
Vậy: Với mức ý nghĩa 5%, ta chấp nhận H0 .
Đáp án: D
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 15 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.2 Trường hợp chưa biết σ 2 , n ≥ 30
Quy tắc thực hành kiểm định 2 phía
1 Ta có x =, s =, n =, µ0 =
2 Gọi µ là trung bình tổng thể
3 Mô hình kiểm định H0 : µ = µ0 vs H1 : µ ̸= µ0
4 Từ mức ý nghĩa α, suy ra z α
2
√
(x − µ ) n
Trị thống kê z = s
0
5 Nếu |z | > z thì bác bỏ H0 , ngược lại thì chấp nhận H0
α
2
6 Kết luận: Với mức ý nghĩa α =,...
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 16 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.2 Trường hợp chưa biết σ 2 , n ≥ 30
Quy tắc thực hành kiểm định 1 phía
1 Ta có x =, s =, n =, µ0 =
2 Gọi µ là trung bình tổng thể
3 Mô hình kiểm định H0 : µ = µ0 vs H1 : µ > µ0 hoặc H1 : µ < µ0
√
(x − µ ) n
4 Từ mức ý nghĩa α, suy ra zα , Trị thống kê z = s
0
5 Nếu z > zα (hoặc z < −zα ) thì bác bỏ H0 , ngược lại thì chấp nhận
H0
6 Kết luận: Với mức ý nghĩa α =,...
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 17 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.2 Trường hợp chưa biết σ 2 , n ≥ 30
Ví dụ 2.
Sản lượng hàng ngày tại một nhà máy hóa chất, được ghi nhận cho
n = 50 ngày, có trung bình mẫu là x = 871 tấn và độ lệch chuẩn hiệu
chỉnh của mẫu s = 21 tấn. Hãy kiểm định giả thuyết rằng sản lượng bình
quân hàng ngày của nhà máy đó là µ = 880 tấn mỗi ngày so với giả
thuyết thay thế là µ hoặc lớn hơn hay nhỏ hơn 880 tấn mỗi ngày. Mức ý
nghĩa α = 5%.
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 18 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.2 Trường hợp chưa biết σ 2 , n ≥ 30
Giải:
Ta có x¯ = 871; µ0 = 880; s = 21; n = 50,
Gọi µ là sản lượng trung bình của nhà máy hóa chất trong một ngày.
Mô hình kiểm định: H0 : µ = 880 tấn và H1 : µ ̸= 880 tấn
Với α = 0.05; ta có zα/2 = 1, 96
Trị thống kê : z = s /√n0 = −3, 03
x¯ − µ
vì |z | > zα/2 nên ta bác bỏ giả thiết H0 ; tức µ = 880 tấn là sai.
Kết luận: Với mức ý nghĩa α = 5%, sản lượng trung bình của nhà máy hóa chất
trong một ngày không bằng 880 tấn.
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 19 / 34
- 6.2. Kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình
6.2.2 Trường hợp chưa biết σ 2 , n ≥ 30
Ví dụ 3.
Khảo sát năng suất (tạ/ha) của một giống lúa tại 100ha của một tỉnh
thành ta được năng suất trung bình mẫu là 57.5 tạ/ha và độ lệch chuẩn
hiệu chỉnh của mẫu là 8.3182 tạ/ha. Một nông dân cho rằng năng suất
trung bình của giống lúa này là 60 tạ/ha. Với mức ý nghĩa 1% xác định
giá trị của tiêu chuẩn kiểm định và cho nhận xét về ý kiến trên.
A. -3. Chấp nhận B. 3. Chấp nhận
C. 3. Bác bỏ D. -3. Bác bỏ
Nguyen Cong Nhut Lý thuyết xác suất và thống kê toán Ngày 29 tháng 7 năm 2021 20 / 34
nguon tai.lieu . vn