Xem mẫu
- TAØI LIEÄU KYÕ THUAÄT
KYÕ THUAÄT XÖÛ LYÙ NÖÔÙC NGAÀM
GREEN EYE ENVIRONMENTAL
1. TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC NGAÀM
Vieät Nam laø quoác gia coù nguoàn nöôùc ngaàm khaù phong phuù veà tröõ löôïng vaø khaù toát veà chaát
löôïng. Nöôùc ngaàm toàn taïi trong caùc loã hoång vaø caùc khe nöùt cuûa ñaát ñaù, ñöôïc taïo thaønh trong
giai ñoaïn traàm tích ñaát ñaù hoaëc do söï thaåm thaáu, thaám cuûa nguoàn nöôùc maët, nöôùc möa…
nöôùc ngaàm coù theå toàn taïi caùch maët ñaát vaøi meùt, vaøi chuïc meùt, hay haøng traêm meùt.
Ñoái vôùi caùc heä thoáng caáp nöôùc coäng ñoàng thì nguoàn nöôùc ngaàm luoân luoân laø nguoàn nöôùc
ñöôïc öa thích. Bôùi vì, caùc nguoàn nöôùc maët thöôøng hay bò oâ nhieãm vaø löu löôïng khai thaùc
phaûi phuï thuoäc vaøo söï bieán ñoäng theo muøa. Nguoàn nöôùc ngaàm ít chòu aûnh höôûng bôûi caùc taùc
ñoäng cuûa con ngöôøi. Chaát löôïng nöôùc ngaàm thöôøng toát hôn chaát löôïng nöôùc maët nhieàu.
Trong nöôùc ngaàm haàu nhö khoâng coù caùc haït keo hay caùc haït lô löûng, vaø vi sinh, vi truøng
gaây beänh thaáp.
Moät soá ñaëc ñieåm khaùc nhau giöõa nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët
Thoâng soá Nöôùc ngaàm Nöôùc beà maët
Nhieät ñoä Töông ñoái oån ñònh Thay ñoåi theo muøa
Chaát raén lô löûng Raát thaáp, haàu nhö khoâng coù Thöôøng cao vaø Thay ñoåi theo muøa
Chaát khoaùng hoaø tan Ít thay ñoåi, cao hôn so vôùi nöôùc Thay ñoåi tuyø thuoäc chaát löôïng ñaát,
maët. löôïng möa.
Haøm löôïng Fe2+, Mn2+ Thöôøng xuyeân coù trong nöôùc Raát thaáp, chæ coù khi nöôùc ôû saùt döôùi
ñaùy hoà.
Khí CO2 hoaø tan Coù noàng ñoä cao Raát thaáp hoaëc baèng 0
Khí O2 hoaø tan Thöôøng khoâng toàn taïi Gaàn nhö baõo hoaø
Khí NH3 Thöôøng coù Coù khi nguoàn nöôùc bò nhieãm baån
Khí H2S Thöôøng coù Khoâng coù
SiO2 Thöôøng coù ôû noàng ñoä cao Coù ôû noàng ñoä trung bình
NO3- Coù ôû noàng ñoä cao, do bò nhieãm Thöôøng raát thaáp
bôûi phaân boùn hoaù hoïc
Vi sinh vaät Chuû yeáu laø caùc vi truøng do saét Nhieàu loaïi vi truøng, virut gaây beänh vaø
gaây ra. taûo.
Caùc nguoàn nöôùc ngaàm haàu nhö khoâng chöùa rong taûo, moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây oâ
nhieãm nguoàn nöôùc. Thaønh phaàn ñaùng quan taâm trong nöôùc ngaàm laø caùc taïp chaát hoaø tan do
aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän ñòa taàng, thôøi tieát, naéng möa, caùc quaù trình phong hoaù vaø sinh hoaù
trong khu vöïc. ÔÛ nhöõng vuøng coù ñieàu kieän phong hoaù toát, coù nhieàu chaát baån vaø löôïng möa
lôùn thì chaát löôïng nöôùc ngaàm deã bò oâ nhieãm bôûi caùc chaát khoaùng hoaø tan, caùc chaát höõu cô,
muøn laâu ngaøy theo nöôùc möa thaám vaøo ñaát.
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 1
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- Ngoaøi ra, nöôùc ngaàm cuõng coù theå bò nhieãm baån do taùc ñoäng cuûa con ngöôøi. Caùc chaát thaûi
cuûa con ngöôøi vaø ñoäng vaät, caùc chaát thaûi sinh hoaït, chaát thaûi hoaù hoïc, vaø vieäc söû duïng phaân
boùn hoaù hoïc… taát caû nhöõng loaïi chaát thaûi ñoù theo thôøi gian noù seõ ngaám vaøo nguoàn nöôùc, tích
tuï daàn vaø laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm. Ñaõ coù khoâng ít nguoàn nöôùc ngaàm do taùc ñoäng
cuûa con ngöôøi ñaõ bò oâ nhieãm bôûi caùc hôïp chaát höõu cô khoù phaân huyû, caùc vi khuaån gaây beänh,
nhaát laø caùc hoaù chaát ñoäc haïi nhö caùc kim loaïi naëng, dö löôïng thuoác tröø saâu vaø khoâng loaïi
tröø caû caùc chaát phoùng xaï.
2. MOÄT SOÁ QUAÙ TRÌNH CÔ BAÛN XÖÛ LYÙ NÖÔÙC NGAÀM
Coù raát nhieàu phöông phaùp ñeå xöû lyù nöôùc ngaàm, tuyø thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö: nhu caàu
caáp nöôùc, tieâu chuaån duøng nöôùc, ñaëc ñieåm cuûa nguoàn nöôùc ngaàm, caùc ñieàu kieän töï nhieân,
ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi… maø chuùng ta seõ löïa choïn coâng ngheä xöû lyù nöôùc ngaàm sao cho phuø
hôïp. Tuy nhieân coù moät soá quaù trình cô baûn coù theå aùp duïng ñeå xöû lyù nöôùc ngaàm ñöôïc toùm taét
nhö baûng sau:
Quaù trình xöû lyù Muïc ñích
- Laøm thoaùng - Laáy oxy töø khoâng khí ñeå oxy hoaù saét vaø mangan hoaù trò II hoaø tan
trong nöôùc.
- Khöû khí CO2 naâng cao pH cuûa nöôùc ñeå ñaåy nhanh quaù trình oxy hoaù
vaø thuyû phaân saét vaø mangan trong daây chuyeàn coâng ngheä khöû saét vaø
mangan.
- Laøm giaøu oxy ñeå taêng theá oxy hoaù khöû cuûa nöôùc, khöû caùc chaát baån ôû
daïng khí hoaø tan trong nöôùc.
- Clo hoaù sô boä - Oxy hoaù saét vaø mangan hoaø tan ôû daïng caùc phöùc chaát höõu cô.
- Loaïi tröø rong, reâu, taûo phaùt trieån treân thaønh caùc beå troän, taïo boâng
caën vaø beå laéng, beå loïc.
- Trung hoaø löôïng amoniac dö, dieät caùc vi khuaån tieát ra chaát nhaày treân
maët lôùp caùc loïc.
- Quaù trình khuaáy troän - Phaân taùn nhanh, ñeàu pheøn vaø caùc hoaù chaát khaùc vaøo nöôùc caàn xöû lyù.
hoaù chaát
- Quaù trình keo tuï vaø - Taïo ñieàu kieän vaø thöïc hieän quaù trình dính keát caùc haït caën keo phaân
phaûn öùng taïo boâng caën taùn thaønh boâng caën coù khaû naêng laéng vaø loïc vôùi toác ñoä kinh teá cho
pheùp.
- Quaù trình laéng - Loaïi tröø ra khoûi nöôùc caùc haït caën vaø boâng caën coù khaû naêng laéng vôùi
toác ñoä kinh teá cho pheùp, laøm giaûm löôïng vi truøng vaø vi khuaån.
- Quaù trình loïc - Loaïi tröø caùc haït caën nhoû khoâng laéng ñöôïc trong beå laéng, nhöng coù
khaû naêng dính keát leân beà maët haït loïc.
- Haáp thuï vaø haáp phuï - Khöû muøi, vò, maøu cuûa nöôùc sau khi duøng phöông phaùp xöû lyù truyeàn
baèng than hoaït tính thoáng khoâng ñaït yeâu caàu.
- Flo hoaù nöôùc - Naâng cao haøm löôïng flo trong nöôùc ñeán 0, 6 - 0,9 mg/l ñeå baûo veä
men raêng vaø xöông cho ngöôøi duøng nöôùc.
- Khöû truøng nöôùc - Tieâu dieät vi khuaån vaø vi truøng coøn laïi trong nöôùc sau beå loïc.
- OÅn ñònh nöôùc - Khöû tính xaâm thöïc vaø taïo ra maøng baûo veä caùch ly khoâng cho nöôùc
tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi vaät lieäu maët trong thaønh oáng daãn ñeå baûo veä
oáng vaø phuï tuøng treân oáng.
- Laøm meàm nöôùc - Khöû ra khoûi nöôùc caùc ion Ca2+ vaø Mg2+ ñeán noàng ñoä yeâu caàu.
- Khöû muoái - Khöû ra khoûi nöôùc caùc cation vaø anion cuûa caùc muoái hoaø tan ñeán
noàng ñoä yeâu caàu.
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 2
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- 3. KHÖÛ SAÉT TRONG NÖÔÙC NGAÀM
3.1 Traïng Thaùi Toàn Taïi Töï Nhieân Cuûa Saét Trong Caùc Nguoàn Nöôùc
Trong nöôùc ngaàm saét thöôøng toàn taïi ôû daïng ion, saét coù hoaù trò 2 (Fe2+) laø thaønh phaàn cuûa
caùc muoái hoaø tan nhö: Fe(HCO3)2 ; FeSO4… haøm löôïng saét coù trong caùc nguoàn nöôùc ngaàm
thöôøng cao vaø phaân boá khoâng ñoàng ñeàu trong caùc lôùp traàm tích döôùi ñaát saâu. Nöôùc coù haøm
löôïng saét cao, laøm cho nöôùc coù muøi tanh vaø coù maøu vaøng, gaây aûnh höôûng khoâng toát ñeán
chaát löôïng nöôùc aên uoáng sinh hoaït vaø saûn xuaát. Do ñoù, khi maø nöôùc coù haøm löôïng saét cao
hôn giôùi haïn cho pheùp theo tieâu chuaån thì chuùng ta phaûi tieán haønh khöû saét.
Caùc Hôïp Chaát Voâ Cô Cuûa Ion Saét
Caùc hôïp chaát voâ cô cuûa ion saét hoaù trò II :
• FeS, Fe(OH)2, FeCO3, Fe(HCO3)2, FeSO4, v.v…
Caùc hôïp chaát voâ cô cuûa ion saét hoaù trò III :
• Fe(OH)3, FeCl3… trong ñoù Fe(OH)3 laø chaát keo tuï, deã daøng laéng ñoïng trong caùc beå
laéng vaø beå loïc. Vì theá caùc hôïp chaát voâ cô cuûa saét hoaø tan trong nöôùc hoaøn toaøn coù
theå xöû lyù baèng phöông phaùp lyù hoïc: laøm thoaùng laáy oxy cuûa khoâng khí ñeå oxy hoaù
saét hoaù trò II thaønh saét hoaù trò III vaø cho quaù trình thuyû phaân, keo tuï Fe(OH)3 xaûy ra
hoaøn toaøn trong caùc beå laéng, beå loïc tieáp xuùc vaø caùc beå loïc trong.
Caùc phöùc chaát voâ cô cuûa ion saét vôùi silicat, photphat (FeSiO(OH)3+3)
• Caùc phöùc chaát höõu cô cuûa ion saét vôùi axit humic, funvic, …
• Caùc ion saét hoaø tan Fe(OH)+, Fe(OH)3 toàn taïi tuyø thuoäc vaøo giaù trò theá oxy hoaù khöû
vaø pH cuûa moâi tröôøng.
• Caùc loaïi phöùc chaát vaø hoãn hôïp caùc ion hoaø tan cuûa saét khoâng theå khöû baèng phöông
phaùp lyù hoïc thoâng thöôøng, maø phaûi keát hôïp vôùi phöông phaùp hoaù hoïc. Muoán khöû saét
ôû caùc daïng naøy phaûi cho theâm vaøo nöôùc caùc chaát oxy hoaù nhö : Cl-, KMnO4, Ozone,
ñeå phaù vôõ lieân keát vaø oxy hoaù ion saét thaønh ion hoaù trò III hoaëc cho vaøo nöôùc caùc
chaát keo tuï FeCl3, Al(SO4)3 vaø kieàm hoaù ñeå coù giaù trò pH thích hôïp cho quaù trình
ñoàng keo tuï caùc loaïi keo saét vaø pheøn xaûy ra trieät ñeå trong caùc beå laéng, beå loïc tieáp
xuùc vaø beå loïc trong.
4. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP KHÖÛ SAÉT TRONG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC
4.1 Phöông Phaùp OÂxy Hoaù Saét
Nguyeân lyù cuûa phöông phaùp naøy laø oxy hoaù saét (II) thaønh saét (III) vaø taùch chuùng ra khoûi
nöôùc döôùi daïng hyñroxyt saét (III). Trong nöôùc ngaàm, saét (II) bicacbonat laø moät muoái khoâng
beàn, noù deã daøng thuyû phaân thaønh saét (II) hyñroxyt theo phaûn öùng:
Fe (HCO3)2 + 2H2O → Fe(OH)2 + 2H2CO3
Neáu trong nöôùc coù oâxy hoaø tan, saét (II) hyñroâxyt seõ bò oâxy hoaù thaønh saét (III) hyñroâxyt theo
phaûn öùng:
4Fe(OH)2 + 2H2O + O2 → 4Fe(OH)3↓
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 3
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- Saét (III) hyñroâxyt trong nöôùc keát tuûa thaønh boâng caën maøu vaøng vaø coù theå taùch ra khoûi nöôùc
moät caùch deã daøng nhôø quaù trình laéng loïc.
Keát hôïp caùc phaûn öùng treân ta coù ñöôïc phaûn öùng chung cuûa quaù trình oâxy hoaù saét nhö sau :
4Fe2+ + 8HCO3- + O2 + H2O → 4Fe(OH)3 + 8H+ + 8HCO3-
Nöôùc ngaàm thöôøng khoâng chöùa oâxy hoaø tan hoaëc coù haøm löôïng oâxy hoaø tan raát thaáp. Ñeå
taêng noàng ñoä oâxy hoaø tan trong nöôùc ngaàm, bieän phaùp ñôn giaûn nhaát laø laøm thoaùng. Hieäu
quaû cuûa böôùc laøm thoaùng ñöôïc xaùc ñònh theo nhu caàu oâxy cho quaù trình khöû saét.
4.2 Phöông Phaùp Khöû Saét Baèng Quaù Trình OÂxy Hoaù
Laøm Thoaùng Ñôn Giaûn Beà Maët Loïc
Nöôùc caàn khöû saét ñöôïc laøm thoaùng baèng daøn phun möa ngay treân beà maët loïc. Chieàu cao
giaøn phun thöôøng laáy cao khoaûng 0,7m, loã phun coù ñöôøng kính 5 ñeán 7 mm, löu löôïng töôùi
vaøo khoaûng 10 m3/m2.h. Löôïng oâxy hoaø tan trong nöôùc sau laøm thoaùng ôû nhieät ñoä 250C laáy
baèng 40% löôïng oâxy hoaø tan baõo hoaø (ôû 250C löôïng oâxy hoaø tan baõo hoaø baèng 8,1 mg/l).
Laøm Thoaùng Baèng Giaøn Möa Töï Nhieân
Nöôùc caàn laøm thoaùng ñöôïc töôùi leân giaøn laøm thoaùng moät baäc hay nhieàu baäc vôùi caùc saøn raûi
xæ hoaëc tre goã. Löu löôïng töôùi vaø chieàu cao thaùp cuõng laáy nhö tröôøng hôïp treân. Löôïng oâxy
hoaø tan sau laøm thoaùng baèng 55% löôïng oâxy hoaø tan baõo hoaø. Haøm löôïng CO2 sau laøm
thoaùng giaûm 50%.
Laøm Thoaùng Cöôõng Böùc
Cuõng coù theå duøng thaùp laøm thoaùng cöôõng böùc vôùi löu löôïng töôùi töø 30 ñeán 40 m3/h. Löôïng
khoâng khí tieáp xuùc laáy töø 4 ñeán 6 m3 cho 1 m3 nöôùc. Löôïng oâxy hoaø tan sau laøm thoaùng
baèng 70% laøm löôïng oâxy hoaø tan baõo hoaø. Haøm löôïng CO2 sau laøm thoaùng giaûm 75%.
4.3 Khöû Saét Baèng Hoaù Chaát
Khi trong nöôùc nguoàn coù haøm löôïng taïp chaát höõu cô cao, caùc chaát höõu cô seõ taïo ra daïng
keo baûo veä cuûa caùc ion saét, nhö vaäy muoán khöû saét phaûi phaù vôõ ñöôïc maøng höõu cô baûo veä
baèng taùc duïng cuûa caùc chaát oâxy hoaù maïnh. Ñoái vôùi nöôùc ngaàm, khi haøm löôïng saét quaù cao
ñoàng thôøi toàn taïi caû H2S thì löôïng oâxy thu ñöôïc nhôø laøm thoaùng khoâng ñuû ñeå oâxy hoaù heát
H2S vaø saét, trong tröôøng hôïp naøy caàn phaûi duøng ñeán hoaù chaát ñeå khöû saét.
Bieän Phaùp Khöû Saét Baèng Voâi
Khi cho voâi vaøo nöôùc, ñoä pH cuûa nöôùc taêng leân. ÔÛ ñieàu kieän giaøu ion OH-, caùc ion Fe2+
thuyû phaân nhanh choùng thaønh Fe(OH)2 vaø laéng xuoáng moät phaàn, theá oâxy hoaù khöû tieâu
chuaån cuûa heä Fe(OH)2/Fe(OH)3 giaûm xuoáng, do ñoù saét (II) deã daøng chuyeån hoaù thaønh saét
(III). Saét (III) hyñroâxyt keát tuï thaønh boâng caën, laéng trong beå laéng vaø coù theå deã daøng taùch ra
khoûi nöôùc.
Phöông phaùp naøy coù theå aùp duïng caû cho nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm. Nhöôïc ñieåm caùc phöông
phaùp laø phaûi duøng ñeán caùc thieát bò pha cheá coàng keành, quaûn lyù phöùc taïp, cho neân thöôøng
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 4
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- keát hôïp khöû saét vôùi quaù trình xöû lyù khaùc nhö xöû lyù oån ñònh nöôùc baèng kieàm, laøm meàm nöôùc
baèng voâi keát hôïp vôùi soâña.
Bieän Phaùp Khöû Saét Baèng Clo
Quaù trình khöû saét baèng clo ñöôïc thöïc hieän nhôø phaûn öùng sau:
2Fe(HCO3)2 + Cl2 + Ca(HCO3)2 + 6H2O → 2Fe(OH)3 CaCl2 + 6H+ + 6HCO3-
Bieän Phaùp Khöû Saét Baèng Kali Permanganat (KMnO4)
Khi duøng KMnO4 ñeå khöû saét, quaù trình xaûy ra raát nhanh vì caën mangan (IV) hyñroxyt vöøa
ñöôïc taïo thaønh seõ laø nhaân toá xuùc taùc cho quaù trình khöû. Phaûn öùng khöû xaûy ra theo phöông
trình sau:
5Fe2+ + MnO4- + 8H+ → 5Fe3+ + Mn2+ + 4H2O
Bieän Phaùp Khöû Saét Baèng Caùch Loïc Qua Lôùp Vaät Lieäu Ñaëc Bieät
Caùc vaät lieäu ñaëc bieät coù khaû naêng xuùc taùc, ñaåy nhanh quaù trình oxy hoaù khöû Fe2+ thaønh
Fe3+ vaø giöõ laïi trong taàng loïc. Quaù trình naøy dieãn ra raát nhanh choùng vaø coù hieäu quaû cao.
Caùt ñen laø moät trong nhöõng chaát coù ñaëc tính nhö theá.
Bieän Phaùp Khöû Saét Baèng Phöông Phaùp Trao Ñoåi Ion
Phöông phaùp trao ñoåi ion ñöôïc söû duïng khi keát hôïp vôùi quaù trình khöû cöùng. Khi söû duïng
thieát bò trao ñoåi ion ñeå khöû saét, nöôùc ngaàm khoâng ñöôïc tieáp xuùc vôùi khoâng khí vì Fe3+ seõ
laøm giaûm khaû naêng trao ñoåi cuûa caùc ionic. Chæ coù hieäu quaû khi khöû nöôùc ngaàm coù haøm
löôïng saét thaáp.
Bieän Phaùp Khöû Saét Baèng Phöông Phaùp Vi Sinh
Moät soá loaïi vi sinh coù khaû naêng oxy hoaù saét trong ñieàu kieän maø quaù trình oxy hoaù hoaù hoïc
xaûy ra raát khoù khaên. Chuùng ta caáy caùc maàm khuaån saét trong lôùp caùy loïc cuûa beå loïc, thoâng
qua hoaït ñoäng cuûa caùc vi khuaån saét ñöôïc loaïi ra khoûi nöôùc. Thöôøng söû duïng thieát bò beå loïc
chaäm ñeå khöû saét.
5. MOÄT SOÁ GIAI ÑOAÏN VEÀ COÂNG NGHEÄ KHÖÛ SAÉT TRONG NÖÔÙC CAÁP
Giai Ñoaïn Ñöa Caùc Hoaù Chaát Vaøo Nöôùc
Giai ñoaïn naøy goàm coù quaù trình laøm thoaùng nöôùc ñeå laøm giaøu oâxy vaø khöû khí cacbonic
cuøng vôùi vieäc pha troän hoaù chaát vaøo nöôùc nhö voâi, pheøn, clo, oâzoân, kali permanganat …
Giai Ñoaïn Xöû Lyù Sô Boä
Muïc ñích cuûa giai ñoaïn naøy laø nhaèm taïo ra nhöõng ñieàu kieän cho phaûn öùng oâxy hoaù khöû
dieãn ra ñöôïc hoaøn toaøn, nhanh choùng. Caùc thieát bò caàn thieát cho giai ñoaïn naøy laø beå laéng
tieáp xuùc, beå loïc sô boä, beå loïc tieáp xuùc, beå laéng ngang hoaëc laéng trong.
Giai Ñoaïn Laøm Saïch
Giai ñoaïn naøy caàn ñeán caùc beå loïc khaùc nhau. Tuyø theo haøm löôïng vaø thaønh phaàn saét trong
nöôùc nguoàn cuøng vôùi chaát löôïng nöôùc nguoàn maø quyeát ñònh quy trình khöû saét cuï theå, thöôøng
ñöôïc xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm taïi choã keát hôïp vôùi caùc keát quaû tính toaùn sô boä.
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 5
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- Khi haøm löôïng saét cao treân 6 mg/l vaø caàn khöû trieät ñeå khí cacbonic, quy trình khöû saét seõ
bao goàm caû ba giai ñoaïn treân.
6. MOÄT SOÁ THIEÁT BÒ KHÖÛ SAÉT THÖÔØNG ÑÖÔÏC SÖÛ DUÏNG
Laøm Thoaùng Ñôn Giaûn Treân Beà Maët Beå Loïc
Ngöôøi ta duøng giaøn oáng khoan loã phun möa treân beà maët loïc, loã phun coù ñöôøng kính 5 ñeán 7
mm, tia nöôùc duøng aùp löïc phun leân vôùi ñoä cao 0,5 ñeán 0,6m. Löu löôïng phun vaøo khoaûng
10m3/m2.h. Laøm thoaùng tröïc tieáp treân beà maët beå loïc chæ neân aùp duïng khi nöôùc nguoàn coù
haøm löôïng saét thaáp vaø khoâng phaûi khöû CO2.
Laøm thoaùng baèng daøn oáng khoan loã
Laøm thoaùng nhieàu baäc baèng maùng traøn
Quaù trình laøm thoaùng coå ñieån
Thaùp Laøm Thoaùng Töï Nhieân
Söû duïng thaùp laøm thoaùng töï nhieân (giaøn möa) khi caàn laøm giaøu oâxy keát hôïp vôùi khöû khí
CO2. Do khaû naêng trao ñoåi cuûa O2 lôùn hôn CO2 neân thaùp ñöôïc thieát keá cho tröôøng hôïp khöû
CO2. Giaøn möa cho khaû naêng thu ñöôïc löôïng oxy hoaø tan baèng 55% löôïng oxy baõo hoaø vaø
coù khaû naêng khöû ñöôïc 75 – 80% löôïng CO2 coù trong nöôùc nhöng löôïng CO2 coøn laïisau khi
laøm thoaùng khoâng xuoáng thaáp hôn 5 – 6 mg/l.
Thaùp Laøm Thoaùng Cöôõng Böùc
Caáu taïo cuûa thaùp laøm thoaùng cöôõng böùc cuõng gaàn gioáng nhö thaùp laøm thoaùng töï nhieân, ôû
ñaây chæ khaùc laø khoâng khí ñöôïc ñöa vaøo thaùp cöôõng böùc baèng quaït gioù. Khoâng khí ñi ngöôïc
chieàu vôùi chieàu rôi cuûa caùc tia nöôùc. Löu löôïng töôùi thöôøng laáy töø 30 ñeán 40 m3/m2h. Löôïng
khoâng khí caáp vaøo töø 4 ñeán 6 m3 cho 1 m3 nöôùc caàn laøm thoaùng.
Beå Laéng Tieáp Xuùc
Beå laéng tieáp xuùc coù chöùc naêng giöõ nöôùc laïi sau quaù trình laøm thoaùng trong moät thôøi gian ñaõ
ñeå quaù trình oâxy hoaù vaø thuyû phaân saét dieãn ra hoaøn toaøn, ñoàng thôøi taùch moät phaàn caën naëng
tröôùc khi chuyeån sang beå loïc. Trong thöïc teá thöôøng laáy thôøi gian löu cuûa nöôùc töø 30 ñeán 45
phuùt. Beå laéng tieáp xuùc coù theå ñöôïc thieát keá nhö beå laéng ñöùng vaø thöôøng ñaët ngay döôùi giaøn
laøm thoaùng.
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 6
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- Beå loïc tieáp xuùc hay beå loïc sô boä ñöôïc aùp duïng khi haøm löôïng saét trong nöôùc nguoàn cao
hoaëc caàn khöû ñoàng thôøi caû mangan. Beå loïc tieáp xuùc coù caáu taïo nhö caùc beå loïc thoâng thöôøng
vôùi lôùp vaät lieäu loïc baèng soûi, than antraxit, saønh, söù, … coù kích thöôùc haït lôùn. Toác ñoä loïc
thöôøng khoáng cheá trong khoaûng 15 ñeán 20 m/h.
Laøm thoaùng cöôõng böùc – thuøng quaït gioù
Giaøn möa keát hôïp beå laéng tieáp xuùc
Quaù trình laøm thoaùng cöôõng böùc
Beå Loïc Caën Saét
Ñeå loïc saïch nöôùc coù chöùa caën saét, söû duïng caùc beå loïc nhanh thoâng thöôøng. Do khaùc vôùi beå
loïc caën baån bình thöôøng ôû choã quaù trình oâxy hoaù vaø thuyû phaân saét coøn tieáp tuïc xaûy ra trong
lôùp vaät lieäu loïc, neân ngay töø ñaàu chu kyø loïc, caën ñaõ baùm saün trong lôùp vaät lieäu loïc vaø ñoä
chöùa caën cuûa lôùp vaät lieäu loïc seõ cao hôn.
Vì vaäy, vaät lieäu loïc coù theå laáy caáp phoái haït lôùn hôn, ñöôøng kính trung bình haït töø 0,9 ñeán
1,3 mm, beà daøy lôùp vaät lieäu loïc 1,0 ñeán 1,2 m, toác ñoä loïc laáy töø 5 ñeán 10 m/h. Do caën saét
baùm chaéc neân phaûi röûa loïc baèng nöôùc vaø khí keát hôïp, löu löôïng nöôùc röûa thöïc teá thöôøng
duøng töø 10 ñeán 12 l/m2.s. Neáu söû duïng beå loïc hai lôùp goám antraxit vaø caùt thaïch anh thì hieäu
quaû xöû lyù seõ cao hôn.
Beå loïc chaäm Beå loïc nhanh
Quaù trình loïc nhanh
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 7
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- 7. CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN QUAÙ TRÌNH KHÖÛ SAÉT
Toác ñoä phaûn öùng cuûa quaù trình oxy hoaù vaø thuyû phaân Fe2+ thaønh Fe3+ tuyø thuoäc vaøo löôïng
oxy hoaø tan trong nöôùc. Toác ñoä phaûn öùng taêng khi noàng ñoä oxy hoaø tan trong nöôùc taêng leân.
Ñeå oxy hoaù 1 mg saét (II) tieâu toán 0,143 mg oxy.
Thôøi gian oxy hoaù vaø thuyû phaân saét treân coâng trình phuï thuoäc vaøo trò soá pH cuûa nöôùc coù theå
laáy nhö sau:
Thôøi gian toái öu cuûa quaù trình keo tuï
pH 6,0 6,5 6,6 6,7 6,8 6,9 7 > 7,5
Thôøi gian tieáp xuùc caàn thieát trong 90 60 45 30 25 20 15 10
beå laéng vaø beå loïc (thôøi gian löu
nöôùc) (phuùt)
Thôøi gian tieáp xuùc caàn thieát (thôøi 60 45 35 25 20 15 12 5
gian löu nöôùc) trong beå loïc tieáp
xuùc (beå loïc 1) vaø beå loïc trong (beå
loïc ñôït II) (phuùt)
Toác ñoä loïc qua beå tieáp xuùc coù theå laáy 5 - 20 m/h tuyø thuoäc vaøo thôøi gian löu nöôùc caàn thieát
vaø löôïng caën caàn giöõ laïi sao cho qua beå loïc ñôït I haøm löôïng caën coøn laïi ñi qua beå loïc trong
(loïc ñôït II) < 15 mg/l.
Toác ñoä loïc qua beå loïc trong laáy 3 - 9 m/h tuyø thuoäc vaøo chieàu daøy vaø côõ haït cuûa lôùp vaät lieäu
loïc vaø thôøi gian löu nöôùc caàn thieát.
8. AÙP DUÏNG QUAÙ TRÌNH KHÖÛ SAÉT VAØO VIEÄC XÖÛ LYÙ NÖÔÙC NGAÀM ÑEÅ CAÁP
NÖÔÙC CHO COÄNG ÑOÀNG DAÂN CÖ NOÂNG THOÂN
Muïc Ñích Cuûa Vieäc Xöû Lyù Nöôùc Caáp
Cung caáp ñaày ñuû löôïng nöôùc cho quaù trình söû duïng cuûa ngöôøi daân vaø ñaûm baûo an toaøn veà
maët hoaù hoïc, vi truøng hoïc … ñeå thoaû maõn caùc nhu caàu veà aên uoáng, sinh hoaït dòch vuï, saûn
xuaát… Nöôùc coù chaát löôïng toát, ngon, khoâng chöùa caùc chaát gaây ñuïc, gaây ra maøu, muøi, vò cuûa
nöôùc.
Toùm laïi, laø moïi nguoàn nöôùc thoâ sau khi qua heä thoáng xöû lyù phaûi ñaït : “ tieâu chuaån veä sinh
ñoái vôùi chaát löôïng nöôùc caáp cho aên uoáng vaø sinh hoaït – TCVN 5501 - 1991”
Soá Lieäu Caàn Thieát Ñeå Thieát Keá Traïm Xöû Lyù Khöû Saét
Khi thieát keá traïm xöû lyù nöôùc caáp coù quaù trình khöû saét, chuùng ta caàn phaûi thu thaäp caùc soá
lieäu nhö sau: Coâng suaát höõu ích cuûa traïm, soá giôø hoaït ñoäng trong ngaøy hay coâng suaát giôø.
Bôm nöôùc lieân tuïc vôùi löu löôïng ñuû lôùn ñeå loaïi tröø heát nöôùc toàn ñoïng, sau ñoù laáy maãu ngay
taïi ñaàu bôm ñeå phaân tích caùc chæ tieâu:
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 8
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
- 1. Ñoä ñuïc. 8. Haøm löôïng ion saét hoaù trò II.
2. Ñoä maøu. 9. Haøm löôïng ion saét hoaù trò III.
3. Ñoä oxy hoaù. 10. Haøm löôïng silic, poliphotphat vaø caùc
4. Ñoä kieàm. kim loaïi naëng.
5. Ñoä cöùng toaøn phaàn vaø ñoä cöùng cacbonat. 11. Haøm löôïng CO2 töï do.
6. pH. 12. Haøm löôïng H2S.
7. Toång haøm löôïng saét.
Keát quaû thí nghieäm khöû saét taïi choã theo phöông phaùp lyù hoïc, hoaù hoïc.
Phaân Loaïi Nöôùc Ngaàm Theo Haøm Löôïng Saét
Phaân loaïi nöôùc ngaàm
Loaïi nöôùc ngaàm Haøm löôïng saét (mg/l)
Nöôùc ngaàm coù haøm löôïng saét thaáp 0.4 - 10
Nöôùc ngaàm coù haøm löôïng saét trung bình 10 - 20
Nöôùc ngaàm coù haøm löôïng saét cao > 20
Theo TCVN < 0,3
Xöû Lyù Nöôùc Ngaàm Coù Haøm Löôïng Saét Thaáp (Haøm Löôïng Saét < 10 Mg/L)
Coâng ngheä xöû lyù: (Laøm thoaùng ñôn giaûn vaø loïc)
Ñieàu kieän aùp duïng
1. Toång haøm löôïng saét: ≤ 10 mg/l
2. Ñoä maøu cuûa nöôùc khi chöa tieáp xuùc vôùi khoâng khí < 150
3. Haøm löôïng SiO22- < 2 mg/l
4. Haøm löôïng H2S < 0,5 mg/l
5. Haøm löôïng NH4+ < 1 mg/l
6. Nhu caàu oxy = ñoä oxy hoaù + 0,47 H2S + 0,15Fe2+
- Nöôùc ngaàm ñöôïc bôm leân töø gieáng khoan hay gieáng ñaøo ñöôïc ñöa vaøo laøm thoaùng ñôn
giaûn. Coù theå duøng maùng traøn, daøn möa, ejector thu khí hay bôm neùn khí ñeå laøm thoaùng
nöôùc. Quaù trình laøm thoaùng ôû ñaây chuû yeáu laø cung caáp oxy cho nöôùc. Nöôùc sau khi laøm
thoaùng ñöôïc loïc qua moät lôùp vaät lieäu loïc.
Taïi beå loïc Fe2+ vaø oxy hoaø tan seõ ñöôïc taùch ra vaø baùm treân beà maët cuûa caùc vaät lieäu loïc, taïo
neân maøng xuùc taùc bao goàm caùc ion oxy, Fe2+, Fe3+. Maøng xuùc taùc seõ taêng cöôøng quaù trình
haáp thuï vaø oxy hoaù Fe do xaûy ra trong moâi tröôøng dò theå. Trong phöông phaùp naøy khoâng
ñoøi hoûi phaûi oxy hoaù hoaøn toaøn Fe2+ thaønh Fe3+ vaø keo tuï. Moät soá sô ñoà coâng ngheä thöôøng
ñöôïc söû duïng nhö hình veõ sau:
4
6
3 1
1
2
5 5
Heä thoáng xöû lyù nöôùc ñôn giaûn
1.Traïm bôm gieáng; 2. Ejector thu khí; 3.Beå loïc aùp löïc; 4. Van xaû khí;
5. OÁng thu nöôùc saïch; 6. Beå loïc;
Xöû Lyù Nöôùc Ngaàm Coù Haøm Löôïng Saét Cao (Haøm Löôïng Saét > 10 mg/l)
Coâng ngheä xöû lyù: Laøm thoaùng – Laéng hoaëc Loïc tieáp xuùc – Loïc trong
Ñieàu kieän aùp duïng
1. Ñoä oxy hoaù < (Fe2+/28 +5), mg/l
2. Toång haøm löôïng saét: >10 mg/l
3. Toång haøm löôïng muoái khoaùng
- Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù chung
Hoaù Chaát
Laéng nöôùc
Laøm Troän vaø
Nöôùc ngaàm Loïc röûa loc
thoaùng laéng caën
Xaû caën ra beå
neùn caën Tieáp xuùc vaø
Clorine
khöû truøng
Nöôùc saïch
Nöôùc ngaàm ñöôïc bôm leân töø gieáng khoan hay gieáng ñaøo ñöôïc ñöa vaøo laøm thoaùng baèng
daøn möa, laøm thoaùng cöôõng böùc ñeå laøm thoaùng nöôùc. Quaù trình laøm thoaùng ôû ñaây chuû yeáu
laø cung caáp oxy cho nöôùc. Nöôùc sau khi laøm thoaùng ñöôïc daãn vaøo beå khuaáy troän vaø laéng
caën, tröôùc khi ñi vaøo beå nöôùc ñöôïc tieáp xuùc vôùi hoaù chaát coù taùc duïng ñaåy maïnh quaù trình
oxy hoaù saét hoaø tan thaønh saét 3. nöôùc töø beå laéng ñöôïc daãn qua beå loïc, beå loïc coù chöùa nhieàu
lôùp vaät lieäu loïc. Nöôùc saïch sau khi qua beå loïc ñöôïc khöû truøng baèng dung dòch clorine tröôùc
khi cung caáp cho ngöôøi söû duïng.
Ñeå traùnh hieän töôïng taét loïc ôû beå loïc, do ñoù ñeán chu kyø chuùng ta phaûi tieán haønh röûa loïc baèng
nöôùc (nöôùc + khí). Caën ôû beå laéng ñöôïc ñöa vaøo beå neùn caën.
Moät soá sô ñoà coâng ngheä thöôøng ñöôïc söû duïng nhö hình veõ sau:
2
5
4 8
1
3
5
7 6 Ñeán hoä
gia ñình
Heä thoáng caáp nöôùc ñeán tieâu duøng
1.Traïm bôm gieáng; 2.Thaùp laøm thoaùng cöôõng böùc; 3.Beå laéng tieáp xuùc; 4. Beå loïc nhanh;
5.Thuøng chöùa dung dòch clorine; 6.Beå chöùa nöôùc saïch;7.Quaït; 8. Bôm
COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG TAÀM NHÌN XANH – GREE Page 11
Tel: (84.8) 5150181 Fax: (84.8) 8117565 Website: www.gree-vn.com
http://nuoc.com.vn
nguon tai.lieu . vn
