- Trang Chủ
- Sinh học
- Bài giảng Hóa sinh: Sinh tổng hợp protein - DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh
Xem mẫu
- Bài giảng hóa sinh
SINH TỔNG HỢP PROTEIN
DSCKII.Nguyễn văn Ảnh
1
- • Người có bao nhiêu gene?
• Con người có khoảng 30.000-40.000
gene.
2
- • Các nhà khoa học từ 120 quốc gia đã truy cập thông tin miễn phí
trên internet kể từ khi phác thảo bản đồ gene người được công bố
vào tháng 6/2000. Viện Wellcome Trust Sanger, Anh đã giải mã
30% bản đồ gene. Các chuyên gia Mỹ, Pháp, Đức, Nhật Bản và
Trung Quốc cũng tham gia vào Dự án gene người này.
• Giới khoa học phát hiện số gene người ít hơn họ mong đợi và
protein - hợp chất tạo nên mô và điều chỉnh chức năng của cơ thể -
phức tạp hơn họ nghĩ. Con người có khoảng 30.000-40.000 gene.
• Họ cũng đã xác định hơn 1,4 triệu SNPS. SNPS là những thay đổi
đơn nhất trong việc sắp xếp 3 tỷ ký tự của bộ gene người, làm cho
con người khác nhau. Chúng nắm giữ chìa khoá đối với thiên
hướng nhiễm các căn bệnh chẳng hạn như ung thư, tiểu đường,
bệnh tim.
• Hoàn tất việc giải mã bộ gene người là một bước đi quan trọng trên
một chặng đường dài.
• Một cột mốc trong lịch sử loài người vừa được dựng lên vào ngày
26/6/2000 khi các nhà khoa học Mỹ và Anh thông báo đã hoàn tất
"bản thảo" bộ gen người được chờ đợi lâu nay. single nucleotide
polymorphism (SNP) 3
- 4
- Đó là một trong những vấn đề cơ bản
của sinh học phân tử. Protein có nhiều
chức năng quan trọng :
xúc tác phản ứng sinh học (enzym),
xây dựng tế bào và mô (protein cấu trúc),
bảo vệ cơ thể (kháng thể)...
Protein có tính đặc hiệu rất cao và tính
đặc hiệu nầy được truyền lại cho các thế
hệ sau (di truyền) nghĩa là tế bào con tổng
hợp những tế bào có cấu trúc và tính chất
giống hệt những protein của tế bào mẹ.
5
- 1. LUẬN THUYẾT TRUNG TÂM
Đây là quan điểm cơ bản về sự thông
tin di truyền (TTDT) trong sinh học phân tử
và di truyền học phân tử. Theo luận thuyết
nầy thì luồng TTDT được truyền từ ADN qua
ARN rồi tới protein (Hình )
Chuyeån maõ (saoGiaûi
cheùp)maû (phieân dòch)
Nhaân ñoâiADN ARN Protein
(1) (2)
Hình 1 : Luận thuyết trung tâm
6
- 7
- 1.1. Nhắc lại về Protein, gen.
aa1 aa2 aa3...... . . . . .aan Chuoåi polypeptid
ADN ............
1 2 3 n
Hình 2 : Sự tương ứng giữa chuổi polypeptid và gen cấu
trúc mã hoá nó
8
- 9
- R RR P O S1 S2 S3
ADN
Operon
R : gen điều hoà , P :gen khởi động, 0 : gen tác động,
S: gen cấu trúc (cistron)
Hình 3 : Operon- một đơn vị hoạt động của ADN.
10
- 11
- 1.4. Transcriptaz ngược và ARN polymeraz hướng
ARN.
Sao cheùp
Giaûi maõ
Nhaân ñoâi ADN ARN Protein
Sao cheùp ngöôïc nhaân ñoâi
Hình 4 : Luận thuyết trung tâm được bổ sung
12
- Luận thuyết trung tâm
được bổ sung
13
- 2. CÁC YẾU TỐ THAM GIA QUÁ TRÌNH SINH TỔNG HỢP PROTEIN
2.1.Vai trò của ADN
ADN không trực tiếp tham gia sự tổng hợp protein nhưng
nó tham gia sự cấu trúc đặc hiệu của protein được tổng
hợp..
ADN có 2 hướng hoạt động :
- Nhân đôi hay tái sinh : xãy ra ở nhân tế bào khi tế
bào phân chia. TTDT ở ADN mẹ được truyền cho ADN con.
- Điều khiển quá trình sinh tổng hợp protein : thông
qua sự tổng hợp ARNm
Sao cheùp Giaûi maõ
Nhaân ñoâi ADN ARNm Polypeptid
Bieåu hieän gen (Protein)
Hình 5 : Quá trình biểu hiện gen
14
- 2.2. ARNm
ARN thông tin trực tiếp tham gia quá trình
tổng hợp protein ARNm là khuôn cho sự gắn dần
các acid amin với nhau theo một thứ tự nhất định
tạo nên protein đặc hiệu.
Maõ ba Maõ ba
ADN
T A A C G C
A U U G C G
ARNm
Maõ ba
Hình 6 : Phân tử lai ADNARN 15
- 16
- 17
- Các mả ba của gen cấu trúc ADN đã được
chuyển sang ARNm. Sự tổng hợp ARN-m
ngừng ở chỗ kết thúc gen cấu trúc. (hình 7)
Hình 7 : Sự chuyển mã từ ADN sang ARNm
18
- Trong quá trình chuyển mã (tổng hợp ARNm) thì chỉ
một sợi ADN của gen cấu trúc được dùng làm khuôn.
Đó là sợi khuôn mang những mã gốc. ARNm mang
những mã sao.
ARNm có thể là một bản sao của gen cấu trúc
(ARNm monocistronic) hoặc bản sao của nhiều gen
cấu trúc (ARNm polycistronic). Loại sau là loại thường
gặp (Hình 8)
Hình 8 : ARNm polycistronic 19
- Hình 9 : cấu trúc của ARNt
20
nguon tai.lieu . vn
