Xem mẫu
- Bài giảng
LÝ THUYẾT NGÔN NGỮ LẬP
TRÌNH
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính Bài giảng môn Lý thuyết ngôn ngữ lập trình
- Chương 7. ĐiỀU KHIỂN TUẦN TỰ
Khái niệm
Điều khiển tuần tự giữa các lệnh
Xử lý ngoại lệ
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 2/50
- KHÁI NiỆM
Khái niệm:
– Ðiều khiển tuần tự là tập hợp các quy tắc, xác định thứ tự
thực hiện trong chương trình
– về mặt cấu trúc có ba loại điều khiển
Ðiều khiển trong biểu thức.
Ðiều khiển giữa các lệnh.
Ðiều khiển giữa các chương trình con
– về mặt thiết kế ngôn ngữ có hai loại điều khiển
Ðiều khiển ẩn: được thiết kế trong ngôn ngữ chẳng hạn quy tắc ưu
tiên của các toán tử trong biểu thức.
Ðiều khiển tường minh: do người lập trình viết trong chương trình
chẳng hạn sử dụng các câu lệnh điều khiển như rẽ nhánh, lặp lại
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 3/50
- ĐiỀU KHIỂN TUẦN TỰ GiỮA CÁC LỆNH
Các lệnh cơ bản:
– Lệnh cơ bản là lệnh trong đó không chứa các lệnh khác. Các
lệnh cơ bản bao gồm: lệnh gán, lời gọi chương trình con, các
lệnh nhập, xuất, lệnh nhảy goto
– Các cấu trúc trong chương trình: tuần tự, lựa chọn và lặp lại.
Các ngôn ngữ khác nhau, cài đặt các cấu trúc khác nhau
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 4/50
- Điều khiển tuần tự dùng nhãn lệnh và lệnh GOTO
Các lệnh cơ bản:
– GOTO không điều kiện. Trong một chuỗi các lệnh, một
lệnh GOTO không điều kiện như GOTO NEXT chuyển điều
khiển tới lệnh có nhãn là NEXT. Lệnh đứng sau GOTO sẽ
không được thực hiện.
– GOTO có điều kiện. Trong một chuỗi lệnh, một lệnh GOTO có
điều kiện như IF A = 0 then GOTO NEXT chuyển điều khiển
tới lệnh có nhãn là NEXT chỉ khi điều kiện sau IF đúng.
– Lệnh GOTO có thuận tiện là dễ dùng, và có hiệu quả trong
thực hiện vì nó phản ánh cấu trúc cơ bản của máy tính quy
ước
– Trong các NNLT bậc cao lệnh GOTO không được dùng nữa,
vì không thể hiện được cấu trúc của chương trình
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 5/50
- Các lệnh có cấu trúc
Một lệnh có cấu trúc là một lệnh chứa các lệnh khác.
Các lệnh thành phần của một lệnh có cấu trúc có thể là
một lệnh cơ bản hoặc một lệnh có cấu trúc. Hầu hết
ngôn ngữ cung cấp một tập hợp các lệnh có cấu trúc
biểu thị các dạng điều khiển cơ bản ( hợp thành, lựa
chọn và lặp lại) mà không cần dùng lệnh GOTO
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 6/50
- Các lệnh có cấu trúc
Lệnh hợp thành (Compound Statements)
– Lệnh hợp thành là một chuỗi các lệnh được đặt vào trong một
cặp ký hiệu thể hiện sự mở đầu và kết thúc của chuỗi đó
– Cấu trúc lệnh hợp thành cho phép một tập hợp các lệnh được
trừu tượng hóa thành một lệnh đơn
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 7/50
- Các lệnh có cấu trúc
Lệnh điều kiện (Conditional Statements)
– Lệnh điều kiện là một lệnh biểu thị sự lựa chọn của hai hoặc
nhiều lệnh. Việc lưạ chọn được điều khiển bằng cách kiểm tra
một số điều kiện thường được viết trong dạng biểu thức của
các phép toán quan hệ và logic
– Các lệnh điều kiện thông dụng
Lệnh IF… Then
Lệnh Case … of
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 8/50
- Các lệnh có cấu trúc
Lệnh lặp (Interation Statements)
– Lệnh lặp là lệnh được thực hiện lặp đi lặp lại một số lần tùy
thuộc vào điều kiện nào đó
– Các loại lệnh lặp:
Lặp với số lần lặp biết trước
Lặp với số lần lặp không biết trước
– Kiểm tra điều kiện trước
– Kiểm tra điều kiện sau
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 9/50
- Xử lý ngoại lệ
Khái niệm
– Trong quá trình thực hiện chương trình thường xảy ra một số
sự kiện đặc biệt hoặc các lỗi như: sự tràn số, truy xuất đến
chỉ số mảng nằm ngoài tập chỉ số, thực hiện lệnh đọc một
phần tử cuối tập tin ... Các sự kiện đó được gọi là ngoại lệ
(exception). Thay vì tiếp tục thực hiện chương trình bình
thường, một chương trình con sẽ được gọi để thực hiện một
vài xử lý đặc biệt nào đó gọi là xử lý ngoại lệ
– Quá trình theo dõi các ngoại lệ, ngắt sự thực hiện chương
trình và chuyển điều khiển đến xử lý ngoại lệ được gọi là đề
xuất ngoại lệ (raising the exception)
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 10/50
- Các lệnh có cấu trúc
Xử lý ngoại lệ
– Thông thường các ngoại lệ đã được định nghĩa trước bởi ngôn
ngữ, chẳng hạn như ZERO_DIVIDE chỉ sự kiện chia cho
một số không, END_OF_FILE: hết tập tin , OVERFLOW:
tràn số, hay tràn stack ... Xử lý ngoại lệ là một hành vi xử lý
tương ứng khi một ngoại lệ có thể diễn ra
– Sau khi đã hoàn thành việc xử lý một ngoại lệ và xử lý đó đã
kết thúc thì có một vấn đề đặt ra là quyền điều khiển được
chuyển tới chỗ nào? Ðiều khiển nên được chuyển tới chỗ
mà ngoại lệ được đề xuất? Ðiều khiển nên chuyển về
lệnh trong chương trình con chứa xử lý nơi mà ngoại lệ được
đề xuất sau khi được truyền tới? Chương trình con chứa xử
lý tự kết thúc và nó xuất hiện tại chương trình gọi như là
không có gì xảy ra
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 11/50
- Các lệnh có cấu trúc
Đề xuất ngoại lệ
– Một ngoại lệ có thể được đề xuất bằng phép toán nguyên
thuỷ được định nghĩa bởi ngôn ngữ chẳng hạn phép cộng,
phép nhân có thể đề xuất ngoại lệ OVERFLOW. Ngoài ra,
một ngoại lệ có thể được đề xuất một cách tường minh
bởi người lập trình bằng cách dùng một lệnh được cung
cấp cho mục đích đó. Lệnh này có thể được thực hiện trong
một chương trình con sau khi xác định một biến riêng hoặc
tập tin chứa giá trị không đúng
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 12/50
- Các lệnh có cấu trúc
Lan truyền ngoại lệ
– khi xây dựng chương trình thì vị trí mà một ngoại lệ xuất hiện
không phải là vị trí tốt nhất để xử lý nó. Khi một ngoại lệ được
xử lý trong một chương trình con khác, không phải trong
chương trình con mà nó được đề xuất, thì ngoại lệ đó gọi là
được truyền (propagated) từ điểm mà tại đó nó được đề xuất
đến điểm mà nó được xử lý
– Quy tắc để xác định việc xử lý một ngoại lệ được gọi là chuỗi
các kích hoạt chương trình con hướng tới chương trình con
khác có chứa lệnh ngoại lệ
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 13/50
- Câu hỏi
1. Trình bày khái niệm về điều khiển tuần tự. Có các
loại điều khiển nào ?
2. Trình bày sơ lược các lệnh điều khiển có cấu trúc.
3. Thế nào là xử lý ngoại lệ, đề xuất ngoại lệ, lan
truyền ngoại lệ ?
Trường Cao đẳng CNTT HN Việt – Hàn Khoa Khoa học máy tính 14/50
nguon tai.lieu . vn
