- Trang Chủ
- Phần cứng
- Bài giảng Kiến trúc máy tính (Computer Architecture): Chương 1 - Nguyễn Kim Khánh
Xem mẫu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Hanoi University of Science and Technology
om
.c
ng
KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
co
Computer Architecture
an
th
o ng
Nguyễn Kim Khánh
du
Bộ môn Kỹ thuật máy tính
u
Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông
cu
Department of Computer Engineering (DCE)
School of Information and Communication Technology (SoICT)
Version: CA-2017
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Contact Information
om
n Address: 502-B1
.c
Mobile: 091-358-5533
ng
n
co
n e-mail: khanhnk@soict.hust.edu.vn
an
khanh.nguyenkim@hust.edu.vn
th
o ng
du
u
cu
2017 Kiến trúc máy tính 2
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Mục tiêu học phần
n Sinh viên được trang bị các kiến thức cơ sở về
om
kiến trúc tập lệnh và tổ chức của máy tính, cũng
.c
như những nguyên tắc cơ bản trong thiết kế
ng
máy tính.
co
n Sau khi học xong học phần này, sinh viên có
an
khả năng:
th
n Tìm hiểu kiến trúc tập lệnh của các bộ xử lý cụ thể
o ng
Lập trình hợp ngữ
du
n
n Đánh giá hiệu năng máy tính và cải thiện hiệu năng
u
cu
của chương trình
n Khai thác và quản trị hiệu quả các hệ thống máy tính
n Phân tích và thiết kế máy tính
2017 Kiến trúc máy tính 3
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Tài liệu học tập
n Bài giảng Kiến trúc máy tính
ftp://dce.soict.hust.edu.vn/khanhnk/CA/
om
n Sách tham khảo:
.c
[1] William Stallings
ng
Computer Organization and Architecture – 2013, 9th edition
co
[2] David A. Patterson, John L. Hennessy
an
Computer Organization and Design – 2012, Revised 4th edition
th
[3] David Money Harris, Sarah L. Harris
ng
Digital Design and Computer Architecture – 2013, 2nd edition
o
[4] Andrew S. Tanenbaum
du
Structured Computer Organization – 2013, 6th edition
u
cu
n Phần mềm lập trình hợp ngữ và mô phỏng cho MIPS:
MARS (MIPS Assembler and Runtime Simulator)
download tại: http://courses.missouristate.edu/KenVollmar/MARS/
2017 Kiến trúc máy tính 4
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Nội dung học phần
Chương 1. Giới thiệu chung
om
Chương 2. Cơ bản về logic số
.c
Chương 3. Hệ thống máy tính
ng
co
Chương 4. Số học máy tính
an
Chương 5. Kiến trúc tập lệnh
th
Chương 6. Bộ xử lý o ng
Chương 7. Bộ nhớ máy tính
du
u
Chương 8. Hệ thống vào-ra
cu
Chương 9. Các kiến trúc song song
2017 Kiến trúc máy tính 5
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Content
Chapter 1. Introduction
om
Chapter 2. The Basics of Digital Logic
.c
Chapter 3. Computer Systems
ng
co
Chapter 4. Computer Arithmetic
an
Chapter 5. Instruction Set Architecture
th
Chapter 6. The Processors
o ng
Chapter 7. Computer Memory
du
u
Chapter 8. Input-Output Systems
cu
Chapter 9. Parallel Architectures
2017 Kiến trúc máy tính 6
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Kiến trúc máy tính
om
.c
Chương 1
ng
co
GIỚI THIỆU CHUNG
an
th
o ng
du
u
cu
Nguyễn Kim Khánh
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
2017 Kiến trúc máy tính 7
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Nội dung của chương 1
om
.c
1.1. Máy tính và phân loại máy tính
ng
1.2. Khái niệm kiến trúc máy tính
co
1.3. Sự tiến hóa của công nghệ máy tính
an
th
1.4. Hiệu năng máy tính o ng
du
u
cu
2017 Kiến trúc máy tính 8
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
1.1. Máy tính và phân loại máy tính
Máy tính (Computer) là thiết bị điện tử thực
om
n
hiện các công việc sau:
.c
Nhận dữ liệu vào,
ng
n
Xử lý dữ liệu theo dãy các lệnh được nhớ sẵn bên
co
n
trong,
an
th
n Đưa dữ liệu (thông tin) ra.
n
o ng
Dãy các lệnh nằm trong bộ nhớ để yêu cầu
du
máy tính thực hiện công việc cụ thể gọi là
chương trình (program).
u
cu
à Máy tính hoạt động theo chương trình
2017 Kiến trúc máy tính 9
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Mô hình đơn giản của máy tính
xử lý dữ liệu
om
.c
Bộ xử lý
ng
trung tâm
co
(Central
Các Processing Unit) Các
an
thiết bị vào thiết bị ra
(Input (Output
th
Devices) Devices)
o ngBộ nhớ chính
(Main Memory)
du
u
cu
dữ liệu vào dữ liệu ra
chương trình
đang thực hiện
2017 Kiến trúc máy tính 10
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Phân loại máy tính kỷ nguyên PC
n Máy tính cá nhân (Personal Computers)
om
n Desktop computers, Laptop computers
Máy tính đa dụng
.c
n
Máy chủ (Servers) – máy phục vụ
ng
n
co
n Dùng trong mạng để quản lý và cung cấp các dịch vụ
an
n Hiệu năng và độ tin cậy cao
th
n Hàng nghìn đến hàng triệu USD
n Siêu máy tính (Supercomputers)
o ng
du
n Dùng cho tính toán cao cấp trong khoa học và kỹ thuật
u
n Hàng triệu đến hàng trăm triệu USD
cu
n Máy tính nhúng (Embedded Computers)
n Đặt ẩn trong thiết bị khác
n Được thiết kế chuyên dụng
2017 Kiến trúc máy tính 11
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Phân loại máy tính kỷ nguyên sau PC
n Thiết bị di động cá nhân (PMD - Personal Mobile
om
Devices)
.c
n Smartphones, Tablet
ng
n Kết nối Internet
co
n Điện toán đám mây (Cloud Computing)
an
th
n Sử dụng máy tính qui mô lớn (Warehouse Scale
ng
Computers), gồm rất nhiều servers kết nối với nhau
o
Cho các công ty thuê một phần để cung cấp dịch vụ
du
n
phần mềm
u
cu
n Software as a Service (SaaS): một phần của phần
mềm chạy trên PMD, một phần chạy trên Cloud
n Ví dụ: Amazon, Google
2017 Kiến trúc máy tính 12
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
1.2. Khái niệm kiến trúc máy tính
n Kiến trúc máy tính bao gồm:
om
n Kiến trúc tập lệnh (Instruction Set Architecture):
.c
nghiên cứu máy tính theo cách nhìn của người lập
ng
trình
co
n Tổ chức máy tính (Computer Organization) hay
an
Vi kiến trúc (Microarchitecture): nghiên cứu thiết kế
th
máy tính ở mức cao (thiết kế CPU, hệ thống nhớ,
cấu trúc bus, ...)
o ng
du
n Phần cứng (Hardware): nghiên cứu thiết kế logic chi
u
tiết và công nghệ đóng gói của máy tính.
cu
n Cùng một kiến trúc tập lệnh có thể có nhiều sản
phẩm (tổ chức, phần cứng) khác nhau
2017 Kiến trúc máy tính 13
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Phân lớp máy tính
Phần mềm ứng dụng
om
n
Được viết theo ngôn ngữ bậc cao
.c
Người n
sử dụng Người
lập trình
n Phần mềm hệ thống
ng
Người
Chương trình dịch (Compiler): dịch mã
co
n
lập trình
Phần mềm ứng dụng
hệ thống ngôn ngữ bậc cao thành ngôn ngữ máy
an
n Hệ điều hành (Operating System)
th
Phần mềm hệ thống n Lập lịch cho các nhiệm vụ và chia sẻ tài
o ng nguyên
Quản lý bộ nhớ và lưu trữ
du
n
Phần cứng
n Điều khiển vào-ra
u
cu
n Phần cứng
n Bộ xử lý, bộ nhớ, mô-đun vào-ra
2017 Kiến trúc máy tính 14
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- language into computer instructions was one of the great breakthroughs in the
early days of computing. Programmers today owe their productivity—and their
sanity—to the creation of high-level programming languages and compilers
NKK-HUST that translate programs in such languages into instructions. Figure 1.4 shows the
relationships among these programs and languages, which are more examples of
Các mức của mã chương trình the power of abstraction.
high-
High-level swap(int v[], int k) progr
n Ngôn ngữ bậc cao language
program
{int temp;
temp = v[k];
langu
langu
om
(in C) v[k] = v[k+1]; Java, o
n High-level language – HLL }
v[k+1] = temp; is com
and a
.c
that c
n Mức trừu tượng gần với a com
langu
vấn đề cần giải quyết
ng
Compiler
co
n Hiệu quả và linh động
Assembly swap:
an
n Hợp ngữ language
program
multi
add
$2, $5,4
$2, $4,$2
th
(for MIPS) lw $15, 0($2)
n Assembly language lw
sw
$16, 4($2)
$16, 0($2)
n Mô tả lệnh dưới dạng text
o ng sw
jr
$15, 4($2)
$31
du
n Ngôn ngữ máy
Assembler
u
n Machine language
cu
n Mô tả theo phần cứng Binary machine 00000000101000100000000100011000
language 00000000100000100001000000100001
n Các lệnh và dữ liệu được program
(for MIPS)
10001101111000100000000000000000
10001110000100100000000000000100
mã hóa theo nhị phân 10101110000100100000000000000000
10101101111000100000000000000100
00000011111000000000000000001000
2017 Kiến trúc máy tính 15
FIGURE 1.4 C program compiled into assembly language and then assembled into binary
machine language. Although the translation from high-level language to binary machine language is
CuuDuongThanCong.com shown in two steps, some compilers cut out the middleman and produce binary machine language directly.
https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Các thành phần cơ bản của máy tính
n Giống nhau với tất cả các loại
om
máy tính
Bộ xử lý trung tâm (Central
.c
n
CPU Bộ nhớ chính
Processing Unit – CPU)
ng
co
n Điều khiển hoạt động của máy
tính và xử lý dữ liệu
an
Bus hệ thống
Bộ nhớ chính (Main Memory)
th
n
ng n Chứa các chương trình đang
thực hiện
o
du
Hệ thống vào-ra
n Hệ thống vào-ra (Input/Output)
u
Trao đổi thông tin giữa máy tính
cu
n
với bên ngoài
n Bus hệ thống (System bus)
n Kết nối và vận chuyển thông tin
2017 Kiến trúc máy tính 16
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
1.3. Sự tiến hóa của công nghệ máy tính
n Máy tính dùng đèn điện tử chân không (1950s)
om
n Máy tính ENIAC: máy tính đầu tiên (1946)
.c
n Máy tính IAS: máy tính von Neumann (1952)
ng
n Máy tính dùng transistors (1960s)
co
n Máy tính dùng vi mạch SSI, MSI và LSI (1970s)
an
SSI - Small Scale Integration
th
n
n
o ng
MSI - Medium Scale Integration
LSI - Large Scale Integration
du
n
Máy tính dùng vi mạch VLSI (1980s)
u
n
cu
n VLSI - Very Large Scale Integration
n Máy tính dùng vi mạch ULSI (1990s-nay)
n ULSI - Ultra Large Scale Integration
2017 Kiến trúc máy tính 17
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Máy tính đầu tiên: ENIAC và IAS
om
.c
ng
co
an
th
o ng
n Electronic Numerical Intergator n Thực hiện tại Princeton Institute
du
and Computer for Advanced Studies
u
n Dự án của Bộ Quốc phòng Mỹ n Do John von Neumann thiết kế
cu
n Do John Mauchly ở đại học theo ý tưởng “stored program”
Pennsylvania thiết kế n Xử lý theo số nhị phân
n 30 tấn n Trở thành mô hình cơ bản của
n Xử lý theo số thập phân máy tính
2017 Kiến trúc máy tính 18
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Máy tính ngày nay
Massive Cluster
om
Clusters
Gigabit Ethernet
.c
ng
co
an
Refrigerators
th
ng
o
du
Sensor
u
Nets
cu
Cars
RobotsRobots
Routers
Routers
2017 Kiến trúc máy tính 19
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- NKK-HUST
Một số loại vi mạch số điển hình
n Bộ vi xử lý (Microprocessors)
om
n Một hoặc một vài CPU được chế tạo trên một chip
Vi mạch điều khiển tổng hợp (Chipset)
.c
n
ng
n Vi mạch thực hiện các chức năng nối ghép các thành
co
phần của máy tính với nhau
Bộ nhớ bán dẫn (Semiconductor Memory)
an
n
th
n ROM, RAM, Flash memory
n
o ng
Hệ thống trên chip (SoC – System on Chip) hay
du
Bộ vi điều khiển (Microcontrollers)
u
Tích hợp các thành phần chính của máy tính trên một
cu
n
chip vi mạch
n Được sử dụng chủ yếu trên smartphone, tablet và các
máy tính nhúng
2017 Kiến trúc máy tính 20
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
nguon tai.lieu . vn