Xem mẫu
Bài 1
Đại cương về Hợp ngữ
Mục tiêu
Tìm hiểu cấu trúc tổng quát của PC
Tổ chức bộ nhớ
Tổ chức các thanh ghi
Tìm hiểu khái quát về Hợp ngữ
Cấu trúc lệnh
Cấu trúc chương trình hợp ngữ
Một số lệnh cơ bản
1.1 Tổ chức PC
1.2 CPU
1.3 Tổ chức bộ nhớ
Địa chỉ tuyệt đối:
Xác định vị trí của từng byte trong bộ nhớ
(8086) dài 20 bit, bộ nhớ 1MB
Địa chỉ tương đối:
Segment
1134h
Offset
1023h
11340h
Chế độ thực, truy cập bộ nhớ theo dạng
Segment:Offset
( Đoạn : Ô )
Segment, Offset: địa chỉ 16 bit (lưu trong thanh ghi)
Segment: địa chỉ tuyệt đối bắt đầu đoạn (chia cho 16)
Ví dụ: 11340h
1134h
Offset: vị trí của byte trong đoạn
12363h
Các đoạn có thể chồng lên, nối tiếp, cách xa nhau
Chỉ đề cập đến chế độ thực và bộ lệnh 8086
1
1.4 Tổ chức thanh ghi
Thanh ghi là nơi lưu trữ dữ liệu trong CPU
Gồm 16 thanh ghi, mỗi thanh dài 16 (hoặc 32 bit)
Người dùng chỉ dùng địa chỉ tương đối
CPU sẽ chuyển thành đ/chỉ tuyệt đối và truy xuất bộ nhớ
Nhóm thanh ghi đoạn (Segment Register)
(chứa địa chỉ đoạn các ô nhớ cần truy xuất)
CS (Code Seg.) chứa địa chỉ đoạn vùng mã lệnh
DS (Data Seg.)
dữ liệu
SS (Stack Seg.)
ngăn xếp
ES (Extra Seg.) kèm thêm với DS
Nhóm thanh ghi đa dụng:
AX, BX, CX, DX
Xem như 1 thanh ghi 16 bit (ví dụ: AX)
hoặc 2 thanh ghi 8 bit (ví dụ: AH (high), AL (low))
Chứa dữ liệu, nhưng trong mỗi lệnh sẽ có ý nghĩa riêng
Nhóm thanh ghi con trỏ và chỉ số (Pointer, Index Reg)
(chứa địa chỉ offset các vùng dữ liệu)
SI (Source Index) và
DI (Destination Index) ứng với địa chỉ seg. trong DS, ES
SP (Stack Pointer) và
BP (Base Point.) ứng với địa chỉ segment trong SS
Nhóm thanh ghi cờ và con trỏ lệnh
FLAGS: ghi nhận thông tin điều khiển và trạng thái CPU
(sẽ nói kỹ ở bài sau)
IP (Instruction Pointer) địa chỉ offset của lệnh tiếp,
ứng với địa chỉ segment trong CS
1.5 Ngôn ngữ máy – Hợp ngữ
(Các thanh ghi sắp xếp theo chức năng)
Ngôn ngữ máy:
Dạng nhị phân
Thực hiện nhanh, chiếm ít chỗ trong bộ nhớ
Khó viết, khó nhớ
Hợp ngữ:
Dùng một số ký hiệu dễ nhớ
Cần có ch/trình chuyển hợp ngữ sang ng/ngữ máy
1.6 Cách viết lệnh hợp ngữ
Chương trình hợp ngữ gồm nhiều lệnh, mỗi lệnh viết trên 1 dòng
Gồm 2 loại: chỉ thị (lệnh) và chĩ dẫn (hướng dẫn hợp dịch)
Cú pháp:
: Là chuỗi gồm các ký tự, ký số, ? , . , @ , _ , $, %
Nhãn: vị trí trong chương trình (theo sau :), tên thủ tục, tên biến
Ký hiệu: đại diện cho hằng số hoặc chuỗi ký tự
: Tên gợi nhớ của lệnh
: Xác định dữ liệu sẽ được xử lý bởi lệnh
Nếu có nhiều tác tố, cách nhau dấu phẩy,
Nếu có 2 tác tố, có thứ tự: tác tố đích, tác tố nguồn
: Sau dấu ; để giải thích ý nghĩa lệnh
Cách viết số:
mặc định thập phân (D/d), hexa (H/h), binary (B/b) 10h
1011b
Cách viết chuỗi:
giữa 2 dấu nháy đơn hoặc nháy kép
‘A’ “ABC”
(các ký tự sẽ được chuyển thành mã ASCII tương ứng)
2
Định nghĩa vùng nhớ dữ liệu (biến):
Nhãn DB Trị1, Trị2, ...
Nhãn DW Trị1, Trị2, ...
Nhãn là tên vùng nhớ (biến), được định nghĩa với kích thước
là byte (DB) hoặc word (DW), được gán Trị...
Không gán trị: ?
Gán nhiều trị giống nhau: toán tử DUP
B DB ?
SCO DB 6 DUP (0)
Định nghĩa hằng:
Tên EQU Hằng
CR EQU 0Dh
; (ascii code) Carriage Return, về đầu dòng
LF EQU 0Ah
;
Line Feed, sang dòng mới
STR EQU ‘Du lieu nhap sai!!’
MESS DB STR,CR,LF,’$’
1.7 Một số lệnh đơn giản
MOV
Đích, Nguồn
Sao chép dữ liệu (Nguồn) vào thanh ghi / vùng nhớ (Đích)
Hai tác tố không đồng thời là vùng nhớ hoặc th/ghi đoạn
XCHG Đích, Nguồn
Hoán chuyển dữ liệu (không đồng thời là vùng nhớ)
ADD
Đích, Nguồn
Cộng dồn Nguồn vào Đích. Hai tác tố khg đồng thời là vùng nhớ
SUB
Đích, Nguồn
Trừ Đích cho Nguồn
INC
Đích
Tăng Đích lên 1
DEC
Đích
Giảm Đích đi 1
NEG
Đích
Đổi dấu Đích
Cấu trúc chương trình hợp ngữ:
Khai báo kích thước chương trình
.MODEL Kiểu
; thường dùng SMALL ...
Khai báo kích thước vùng ngăn xếp
.STACK KíchThước ; thường 100h, mặc định 1024
Khai báo dữ liệu bắt đầu bằng chỉ dẫn
.DATA
...
Khai báo mã lệnh bắt đầu bằng chỉ dẫn
.CODE
...
Kết thúc chương trình bằng chỉ dẫn
END
INT 21h
Gọi trình con của hệ điều hành, chức năng tùy theo trị th/ghi AH
AH = 1
Nhận 1 ký tự từ bàn phím, mã ASCII chứa trong AL
AH = 2
Xuất 1 ký tự ra màn hình, ký tự chứa trong DL
AH = 9
Xuất chuỗi ký tự có địa chỉ offset trong DX (seg. trong DS)
Chuỗi ký tự phải kết thúc bằng ‘$’
.DATA
MSG DB “Chuoi can hien thi$”
.CODE
MOV AX, @DATA
; lấy địa chỉ seg dữ liệu (MOV AX, SEG DATA)
MOV DS, AX
; đưa vào DS
MOV AH, 9
LEA DX, MSG
; đưa off MSG vào DX (MOV DX, OFFSET MSG)
INT 21h
AH = 4Ch
Kết thúc chương trình và trả điều khiển về cho hệ điều hành
3
nguon tai.lieu . vn
Đại cương về Hợp ngữ
Mục tiêu
Tìm hiểu cấu trúc tổng quát của PC
Tổ chức bộ nhớ
Tổ chức các thanh ghi
Tìm hiểu khái quát về Hợp ngữ
Cấu trúc lệnh
Cấu trúc chương trình hợp ngữ
Một số lệnh cơ bản
1.1 Tổ chức PC
1.2 CPU
1.3 Tổ chức bộ nhớ
Địa chỉ tuyệt đối:
Xác định vị trí của từng byte trong bộ nhớ
(8086) dài 20 bit, bộ nhớ 1MB
Địa chỉ tương đối:
Segment
1134h
Offset
1023h
11340h
Chế độ thực, truy cập bộ nhớ theo dạng
Segment:Offset
( Đoạn : Ô )
Segment, Offset: địa chỉ 16 bit (lưu trong thanh ghi)
Segment: địa chỉ tuyệt đối bắt đầu đoạn (chia cho 16)
Ví dụ: 11340h
1134h
Offset: vị trí của byte trong đoạn
12363h
Các đoạn có thể chồng lên, nối tiếp, cách xa nhau
Chỉ đề cập đến chế độ thực và bộ lệnh 8086
1
1.4 Tổ chức thanh ghi
Thanh ghi là nơi lưu trữ dữ liệu trong CPU
Gồm 16 thanh ghi, mỗi thanh dài 16 (hoặc 32 bit)
Người dùng chỉ dùng địa chỉ tương đối
CPU sẽ chuyển thành đ/chỉ tuyệt đối và truy xuất bộ nhớ
Nhóm thanh ghi đoạn (Segment Register)
(chứa địa chỉ đoạn các ô nhớ cần truy xuất)
CS (Code Seg.) chứa địa chỉ đoạn vùng mã lệnh
DS (Data Seg.)
dữ liệu
SS (Stack Seg.)
ngăn xếp
ES (Extra Seg.) kèm thêm với DS
Nhóm thanh ghi đa dụng:
AX, BX, CX, DX
Xem như 1 thanh ghi 16 bit (ví dụ: AX)
hoặc 2 thanh ghi 8 bit (ví dụ: AH (high), AL (low))
Chứa dữ liệu, nhưng trong mỗi lệnh sẽ có ý nghĩa riêng
Nhóm thanh ghi con trỏ và chỉ số (Pointer, Index Reg)
(chứa địa chỉ offset các vùng dữ liệu)
SI (Source Index) và
DI (Destination Index) ứng với địa chỉ seg. trong DS, ES
SP (Stack Pointer) và
BP (Base Point.) ứng với địa chỉ segment trong SS
Nhóm thanh ghi cờ và con trỏ lệnh
FLAGS: ghi nhận thông tin điều khiển và trạng thái CPU
(sẽ nói kỹ ở bài sau)
IP (Instruction Pointer) địa chỉ offset của lệnh tiếp,
ứng với địa chỉ segment trong CS
1.5 Ngôn ngữ máy – Hợp ngữ
(Các thanh ghi sắp xếp theo chức năng)
Ngôn ngữ máy:
Dạng nhị phân
Thực hiện nhanh, chiếm ít chỗ trong bộ nhớ
Khó viết, khó nhớ
Hợp ngữ:
Dùng một số ký hiệu dễ nhớ
Cần có ch/trình chuyển hợp ngữ sang ng/ngữ máy
1.6 Cách viết lệnh hợp ngữ
Chương trình hợp ngữ gồm nhiều lệnh, mỗi lệnh viết trên 1 dòng
Gồm 2 loại: chỉ thị (lệnh) và chĩ dẫn (hướng dẫn hợp dịch)
Cú pháp:
: Là chuỗi gồm các ký tự, ký số, ? , . , @ , _ , $, %
Nhãn: vị trí trong chương trình (theo sau :), tên thủ tục, tên biến
Ký hiệu: đại diện cho hằng số hoặc chuỗi ký tự
: Tên gợi nhớ của lệnh
: Xác định dữ liệu sẽ được xử lý bởi lệnh
Nếu có nhiều tác tố, cách nhau dấu phẩy,
Nếu có 2 tác tố, có thứ tự: tác tố đích, tác tố nguồn
: Sau dấu ; để giải thích ý nghĩa lệnh
Cách viết số:
mặc định thập phân (D/d), hexa (H/h), binary (B/b) 10h
1011b
Cách viết chuỗi:
giữa 2 dấu nháy đơn hoặc nháy kép
‘A’ “ABC”
(các ký tự sẽ được chuyển thành mã ASCII tương ứng)
2
Định nghĩa vùng nhớ dữ liệu (biến):
Nhãn DB Trị1, Trị2, ...
Nhãn DW Trị1, Trị2, ...
Nhãn là tên vùng nhớ (biến), được định nghĩa với kích thước
là byte (DB) hoặc word (DW), được gán Trị...
Không gán trị: ?
Gán nhiều trị giống nhau: toán tử DUP
B DB ?
SCO DB 6 DUP (0)
Định nghĩa hằng:
Tên EQU Hằng
CR EQU 0Dh
; (ascii code) Carriage Return, về đầu dòng
LF EQU 0Ah
;
Line Feed, sang dòng mới
STR EQU ‘Du lieu nhap sai!!’
MESS DB STR,CR,LF,’$’
1.7 Một số lệnh đơn giản
MOV
Đích, Nguồn
Sao chép dữ liệu (Nguồn) vào thanh ghi / vùng nhớ (Đích)
Hai tác tố không đồng thời là vùng nhớ hoặc th/ghi đoạn
XCHG Đích, Nguồn
Hoán chuyển dữ liệu (không đồng thời là vùng nhớ)
ADD
Đích, Nguồn
Cộng dồn Nguồn vào Đích. Hai tác tố khg đồng thời là vùng nhớ
SUB
Đích, Nguồn
Trừ Đích cho Nguồn
INC
Đích
Tăng Đích lên 1
DEC
Đích
Giảm Đích đi 1
NEG
Đích
Đổi dấu Đích
Cấu trúc chương trình hợp ngữ:
Khai báo kích thước chương trình
.MODEL Kiểu
; thường dùng SMALL ...
Khai báo kích thước vùng ngăn xếp
.STACK KíchThước ; thường 100h, mặc định 1024
Khai báo dữ liệu bắt đầu bằng chỉ dẫn
.DATA
...
Khai báo mã lệnh bắt đầu bằng chỉ dẫn
.CODE
...
Kết thúc chương trình bằng chỉ dẫn
END
INT 21h
Gọi trình con của hệ điều hành, chức năng tùy theo trị th/ghi AH
AH = 1
Nhận 1 ký tự từ bàn phím, mã ASCII chứa trong AL
AH = 2
Xuất 1 ký tự ra màn hình, ký tự chứa trong DL
AH = 9
Xuất chuỗi ký tự có địa chỉ offset trong DX (seg. trong DS)
Chuỗi ký tự phải kết thúc bằng ‘$’
.DATA
MSG DB “Chuoi can hien thi$”
.CODE
MOV AX, @DATA
; lấy địa chỉ seg dữ liệu (MOV AX, SEG DATA)
MOV DS, AX
; đưa vào DS
MOV AH, 9
LEA DX, MSG
; đưa off MSG vào DX (MOV DX, OFFSET MSG)
INT 21h
AH = 4Ch
Kết thúc chương trình và trả điều khiển về cho hệ điều hành
3