- Trang Chủ
- Quản lý Nhà nước
- Vai trò của địa phương trong việc hướng tới chính quyền kiến tạo, trách nhiệm và giải trình - điển hình tại thành phố Đà Nẵng
Xem mẫu
- Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng
Vai trò của địa phương trong việc hướng tới chính quyền kiến tạo,
trách nhiệm và giải trình - Điển hình tại thành phố Đà Nẵng
? Nguyễn Phú Thái*
T
hời gian gần đây, khái niệm “nhà nước kiến
tạo”, “chính phủ kiến tạo”, “chính quyền
kiến tạo” thường xuyên được đề cập
trong những văn bản của các cấp chính
quyền và được bàn luận sôi nổi trên các phương tiện
thông tin đại chúng. Vậy nhà nước kiến tạo là gì? Nhà
nước kiến tạo có những đặc điểm nào? Vì sao cần xây
dựng nhà nước kiến tạo trong điều kiện tiếp tục đẩy
mạnh công cuộc đổi mới và tích cực, chủ động hội
nhập quốc tế hiện nay?
Theo một số công trình nghiên cứu, khái niệm
“nhà nước kiến tạo phát triển” được đưa ra lần đầu
gắng, nỗ lực không chỉ của riêng trung ương mà còn
tiên vào năm 1982 bởi giáo sư người Mỹ, Chalmers
của tất cả các địa phương, trong đó, mỗi chính quyền
Ashby Johnson, theo đó: “Nhà nước kiến tạo phát triển
địa phương phải là một chính quyền kiến tạo.
là một mô hình quản lý trong đó nhà nước đề ra các
chính sách mang tính định hướng phát triển, tạo môi 1. Một số thành công, hạn chế của thành phố
trường và điều kiện cho các thành phần kinh tế phát Đà Nẵng trong việc hướng tới chính quyền kiến
huy mọi tiềm năng trong môi trường cạnh tranh và hội tạo, trách nhiệm và giải trình
nhập quốc tế; tăng cường giám sát để phát hiện các mất
Trong thời gian qua, cùng với nhiều địa phương
cân đối có thể xảy ra, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô”.
trong cả nước, thành phố Đà Nẵng đã có nhiều cố
Nhà nước kiến tạo có nhiều đặc điểm, trong đó gắng, nỗ lực trong việc nâng cao vai trò kiến tạo và
có một số đặc trưng cơ bản như: (1) Bên cạnh việc phục vụ của các cấp chính quyền. Thành phố đã thực
thực thi các chính sách đã có sẵn, nhà nước tập trung hiện nhiều cách thức, giải pháp nhằm xây dựng chính
ưu tiên cho việc xây dựng chính sách, quy hoạch, kế quyền kiến tạo, trách nhiệm, giải trình và đạt được
hoạch; (2) Chuyển việc cung ứng dịch vụ hành chính một số thành công nhất định:
công từ cơ chế “xin - cho” sang chế độ phục vụ; (3)
- Một là, công tác xây dựng, ban hành và thực thi
Định hướng, tạo điều kiện để các chủ thể ngoài công
chính sách, quy hoạch, kế hoạch… của thành phố
lập tham gia cung cấp và nâng cao chất lượng dịch
được đổi mới theo hướng ngày càng tăng cường sự
vụ công; (4) Nâng cao trách nhiệm giải trình; (5) Tạo
tham gia của các chủ thể khác trong xã hội (người
điều kiện thuận lợi để mọi chủ thể phát huy tối đa
dân, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học…). Đặc
năng lực; (6) Hỗ trợ thị trường phát triển năng động,
biệt, một số ý tưởng, góp ý của người dân và doanh
sáng tạo.
nghiệp được thành phố nghiên cứu và triển khai thực
Nhà nước kiến tạo được xây dựng đòi hỏi sự cố hiện trong thực tế (ý tưởng tổ chức Lễ hội pháo hoa;
*
TS., Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng.
2 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi
Ñaø Naüng
- Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng
ý tưởng hình thành con đường hoa sim tại Khu Bảo công dân, tổ chức đối với chất lượng cung ứng dịch
tồn thiên nhiên Sơn Trà; ý tưởng đặt nắp cống hình cá vụ hành chính công được thực hiện thường xuyên,
tại một số tuyến đường để chặn rác, ngăn mùi hôi và bằng nhiều hình thức (các cơ quan tự thực hiện khảo
đảm bảo mỹ quan đô thị…). sát; khảo sát độc lập; khảo sát trực tuyến). Kết quả
khảo sát tạo thêm cơ sở thực tiễn để chính quyền
- Hai là, công tác cung ứng dịch vụ hành chính công
thành phố thực hiện những giải pháp nhằm phục vụ
đã chuyển mạnh từ cơ chế “xin - cho” sang chế độ
người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.
phục vụ người dân và doanh nghiệp.
- Ba là, công tác định hướng, tạo điều kiện để các
+ Mô hình một cửa hiện đại được triển khai tại
chủ thể ngoài công lập tham gia cung cấp dịch vụ công
Trung tâm Hành chính thành phố, toàn bộ 7/7 UBND
được quan tâm thực hiện và mang lại hiệu quả.
quận, huyện (không tính UBND huyện Hoàng Sa) và
52/56 UBND phường/xã, góp phần tiết kiệm được Kể từ khi trở thành đơn vị hành chính trực thuộc
nhiều thời gian, công sức và kinh phí cho người dân và Trung ương năm 1997, thành phố đã quan tâm thực
doanh nghiệp khi sử dụng dịch vụ hành chính công. hiện công tác xã hội hóa dịch vụ công. Bằng nhiều
chính sách ưu đãi, chính quyền thành phố đã đạt
+ Thành phố đã triển khai 253 dịch vụ công trực
được một số thành công nhất định trong việc giảm
tuyến cấp độ 3 và cấp độ 4; triển khai dịch vụ chuyển
áp lực chi tiêu của ngân sách thành phố nhưng vẫn
phát nhanh kết quả giải quyết thủ tục hành chính
đảm bảo nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ công.
theo địa chỉ yêu cầu cho công dân, tổ chức; thực hiện
cơ chế liên kết trong giải quyết thủ tục hành chính Hiện nay, trên địa bàn thành phố hiện có 07 bệnh
về cấp giấy phép đăng ký kinh doanh có điều kiện viện ngoài công lập, 10 văn phòng công chứng tư
giữa các sở, ngành nhằm nâng cao chất lượng phục nhân, hệ thống các cơ sở giáo dục - đào tạo ngoài
vụ người dân và doanh nghiệp. công lập được đầu tư, xây dựng đồng bộ từ mầm
non đến đại học và sau đại học. Bên cạnh đó, các dịch
+ Công tác khảo sát, đánh giá mức độ hài lòng của
vụ công khác như xử lý rác thải, văn hóa, thể thao…
ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm, đầu tư của
khu vực tư nhân.
- Bốn là, trách nhiệm giải trình của chính quyền
thành phố đối với người dân và doanh nghiệp ngày
càng được chú trọng thực hiện.
+ Lãnh đạo thành phố đã công khai số điện thoại
và địa chỉ email để tiếp nhận những ý kiến, phản ánh
của tổ chức, công dân và giao cho các cơ quan, đơn vị
liên quan giải trình, giải quyết và thông báo kết quả
thực hiện cho tổ chức, công dân.
+ Thành phố thường xuyên tổ chức các Hội nghị
đối thoại với cộng đồng doanh nghiệp. Tại các diễn
đàn này, lãnh đạo thành phố và các cơ quan, đơn vị
liên quan lắng nghe những phản hồi, kiến nghị của
doanh nghiệp; đồng thời thực hiện trách nhiệm giải
trình, tháo gỡ những thắc mắc, khó khăn của cộng
đồng doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, kinh
doanh trên địa bàn thành phố.
+ Thành phố đã đa dạng hóa các kênh tiếp nhận
những phản ánh, góp ý của tổ chức và công dân bằng
các hình thức mới như qua ứng dụng “Góp ý” tại địa
chỉ gopy.danang.gov.vn; qua số điện thoại đường dây
nóng 0511.3881888 hoặc 0511.1022;…
Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi
Ñaø Naüng
3
- Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng
Đây là những hình thức, công cụ quan trọng để cư…); kỹ năng hành chính, thái độ phục vụ người
nâng cao khả năng tương tác giữa chính quyền với dân, doanh nghiệp của một bộ phận cán bộ, công
người dân và doanh nghiệp. Qua việc đối thoại, tiếp chức, viên chức chưa tốt, chưa mang lại sự hài lòng
nhận những phản ánh và góp ý của công dân, tổ chức, cho công dân, tổ chức trong quá trình sử dụng dịch
chính quyền thành phố sẽ có thêm cơ sở thực tiễn để vụ hành chính công (theo kết quả khảo sát mức độ
đề xuất, thực hiện các giải pháp nhằm tiếp tục nâng hài lòng của tổ chức, công dân đối với dịch vụ hành
cao vai trò kiến tạo và phục vụ trong thời gian tới. chính công do Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã
hội Đà Nẵng thực hiện qua các năm).
- Năm là, công tác hỗ trợ doanh nghiệp được thành
phố đặc biệt chú trọng. - Công tác xã hội hóa dịch vụ công mặc dù đã
được thành phố quan tâm, tạo điều kiện và có nhiều
Thành phố đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách
thành tích đáng kể nhưng vẫn chưa đáp ứng được
thiết thực, cụ thể nhằm tạo ra môi trường tốt nhất
yêu cầu đặt ra, ngân sách thành phố vẫn là nguồn
cho doanh nghiệp phát triển. Các chính sách hỗ trợ
đầu tư chính trong việc cung cấp các dịch vụ công
doanh nghiệp được thành phố thực hiện một cách
cho xã hội.
đồng bộ, gồm: Cải thiện môi trường đầu tư, sản xuất,
kinh doanh; đẩy mạnh cải cách hành chính; hỗ trợ - Công tác tiếp thu, giải trình của chính quyền
mặt bằng sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ về tài chính, thành phố đối với những phản ánh, kiến nghị của
tín dụng; hỗ trợ đổi mới thiết bị công nghệ; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tuy đã có những chuyển
thông tin, xúc tiến mở rộng thị trường, xúc tiến du biến tích cực nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, chưa
lịch, trợ giúp đào tạo nguồn nhân lực; thành lập Vườn nhận được sự đánh giá cao của công dân (thể hiện ở
ươm doanh nghiệp thành phố Đà Nẵng… trục nội dung “Trách nhiệm giải trình với người dân”
trong Chỉ số PAPI của thành phố Đà Nẵng năm 2015
Nhìn chung, những nỗ lực, cố gắng của chính
có điểm số thấp nhất trong giai đoạn 2012 - 2015);
quyền thành phố trong việc xây dựng chính quyền
kiến tạo, trách nhiệm, giải trình bước đầu đã được
người dân và doanh nghiệp đánh giá cao. Do đó, thời
gian qua Đà Nẵng luôn thuộc nhóm các địa phương
dẫn đầu và có kết quả tốt về các chỉ số: Chỉ số Hiệu
quả Quản trị và Hành chính công - PAPI (5 năm liên
tiếp thuộc top các địa phương dẫn đầu), Chỉ số Cải
cách hành chính - PAR Index (xếp thứ nhất 4 năm liên
tiếp từ năm 2012 - 2015), Chỉ số Năng lực cạnh tranh
cấp tỉnh - PCI (xếp thứ nhất 6/11 năm), Chỉ số Sẵn
sàng ứng dụng công nghệ thông tin - ICT Index (xếp
thứ nhất 7/10 năm).
Tuy nhiên, bên cạnh một số thành công đạt được,
công tác xây dựng chính quyền kiến tạo, trách nhiệm
và giải trình của thành phố Đà Nẵng vẫn còn nhiều
tồn tại, hạn chế:
- Công tác phối hợp giữa các sở, ngành trong một
số lĩnh vực quản lý nhà nước còn gặp khó khăn, vướng
mắc (như quản lý nhà nước về hạ tầng kỹ thuật đô
thị giữa ngành xây dựng và giao thông vận tải; quản
lý an toàn vệ sinh thực phẩm giữa ngành y tế, nông
nghiệp phát triển nông thôn và công thương…).
- Việc cung ứng một số dịch vụ hành chính công
vẫn còn rườm rà, phức tạp, gây ra nhiều khó khăn cho
người dân và doanh nghiệp (lĩnh vực đất đai, tái định
4 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi
Ñaø Naüng
- Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng
- Thứ tư, nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ
hành chính công cho người dân và doanh nghiệp,
chuyển từ cơ chế “xin - cho” sang chế độ phục vụ; lấy
sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm thước
đo chính nhằm đo lường khả năng kiến tạo và phục
vụ của chính quyền các cấp.
- Thứ năm, tạo mọi điều kiện thuận lợi để các chủ
thể ngoài công lập tham gia cung cấp và nâng cao
chất lượng dịch vụ công cho xã hội; góp phần giảm
áp lực đầu tư lên ngân sách địa phương và nâng cao
chất lượng dịch vụ.
- Thứ sáu, tăng cường đối thoại, nâng cao trách
một số cơ quan, đơn vị chưa thật sự nghiêm túc trong nhiệm giải trình của chính quyền các cấp đối với
việc tiếp nhận, xử lý và trả lời góp ý, kiến nghị của người dân và doanh nghiệp.
công dân, tổ chức. - Thứ bảy, xây dựng các cơ chế, chính sách để hỗ
2. Đề xuất, kiến nghị nhằm nâng cao vai trò trợ doanh nghiệp phát huy tối đa năng lực, sự sáng
kiến tạo của chính quyền địa phương trong thời tạo trong môi trường cạnh tranh và hội nhập quốc tế.
gian tới Trong giai đoạn đất nước ta đang tiếp tục đẩy
Có thể nói, việc xây dựng chính quyền kiến tạo, mạnh công cuộc đổi mới và tích cực, chủ động hội
trách nhiệm và giải trình đòi hỏi phải được thực hiện nhập quốc tế hiện nay, công tác xây dựng nhà nước
một cách đồng bộ từ cấp Trung ương đến cấp cơ sở. kiến tạo nói chung, chính quyền kiến tạo nói riêng
Từ thực tiễn tại thành phố Đà Nẵng cho thấy, đối với trở thành yêu cầu cấp thiết. Trong thời gian tới, với
chính quyền địa phương, việc nâng cao vai trò kiến sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính
tạo và phục vụ có thể được thực hiện bằng một số phủ, sự vào cuộc quyết tâm, nỗ lực của các Bộ, ngành
công việc cụ thể như: Trung ương và chính quyền các địa phương, công tác
xây dựng chính quyền kiến tạo sẽ phát huy những
- Thứ nhất, tăng cường ứng dụng, sử dụng các
thành công đã đạt được, khắc phục những tồn tại,
công cụ theo dõi, đánh giá hiệu quả điều hành và
hạn chế và sẽ có đóng góp ngày càng quan trọng vào
quản trị (Chỉ số PAPI, Chỉ số PCI, Chỉ số PAR Index, Chỉ
sự phát triển chung của đất nước cũng như các địa
số ICT Index…) vào thực tiễn địa phương. Trên cơ sở
phương.
số liệu của các báo cáo chỉ số hằng năm, chính quyền
các địa phương nên nghiên cứu, xây dựng một báo N.P.T.
cáo của từng chỉ số cho địa phương mình để có thêm
cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm đề xuất, thực hiện các
giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành và vai
trò kiến tạo, phục vụ của các cấp chính quyền trong
thời gian tới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Thứ hai, tăng cường sự tham gia của người dân
1. Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng. 2015. Báo cáo
và doanh nghiệp trong quá trình xây dựng, ban hành
Sơ kết công tác cải cách hành chính nhà nước 05 năm đầu
và thực thi chính sách (đa dạng hóa các kênh tiếp
giai đoạn 2011 - 2015 và kế hoạch cải cách hành chính nhà
nhận những góp ý, kiến nghị của người dân và doanh nước giai đoạn 2016 - 2020.
nghiệp; trả tiền để mua các ý tưởng thiết thực, khả
2. Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng.
thi…).
2015. Báo cáo Sơ kết công tác khảo sát, đánh giá mức độ hài
- Thứ ba, xây dựng bộ máy chính quyền gọn nhẹ, lòng của tổ chức, công dân đối với một số dịch vụ hành chính
hoạt động linh hoạt; đẩy mạnh thực hiện cơ chế liên công trên địa bàn thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2010 - 2015.
kết giữa các cơ quan, đơn vị trong việc giải quyết thủ 3.http://bnews.vn/xay-dung-nha-nuoc-kien-tao-nha-
tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp. nuoc-khong-lam-thay-dan/20409.html
Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi
Ñaø Naüng
5
nguon tai.lieu . vn
