Xem mẫu
- DIEÃN ÑAØN
TOÅ CHÖÙC LAÏI KHOÂNG GIAN ÑOÂ THÒ
CHO SÖÏ RA ÑÔØI VAØ VAÄN HAØNH
CUÛA CAÙC THAØNH PHOÁ VEÄ TINH ÔÛ TP.HCM
PGS.TS. NGUYEÃN MINH HOØA
PCT Hoäi Quy hoaïch vaø Phaùt trieån TP.HCM
M oâ hình ñaïi ñoâ thò ñôn cöïc (mega city), töùc laø moät thaønh phoá coù dieän tích cöïc lôùn, daân soá haøng trieäu ngöôøi,
nhöng chæ coù moät trung taâm ñôn nhaát ñaõ trôû neân laïc haäu, bôûi heä quaû cuûa ñaïi ñoâ thò raát naëng neà, chaúng haïn
nhö quaù taûi cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø xaõ hoäi, quaù taûi daân soá. Caùc quoác gia coá gaéng tìm kieám caùc moâ hình
phaùt trieån khaùc nhau ñeå phaù boû tình traïng naøy nhö vuøng ñoâ thò, ñoâ thò veä tinh, ñoâ thò ñoái troïng.
Thuû ñoâ Haø Noäi vaø TP.HCM hieän nay, veà cô baûn laø moät ñaïi ñoâ thò ñôn cöïc. Baét ñaàu töø 2005, TP.HCM tìm kieám kieåu
phaùt trieån môùi laø “ña cöïc, phi taäp trung hoaù” vôùi caùc ñoâ thò veä tinh, nhöng ñeán nay vaãn khoâng thu ñöôïc keát quaû.
Baøi vieát naøy taäp trung laøm roõ hai ñieàu sau ñaây: thöù nhaát, taïi sao TP.HCM khoâng ra ñôøi ñöôïc caùc thaønh phoá veä tinh cho
duø ñaõ coù yù ñònh haønh thaønh töø raát laâu. Thöù hai, laø toå chöùc laïi khoâng gian haønh chính theo moâ hình tænh vaø vuøng ñoâ thò
ñeå ñaûm baûo cho ra ñôøi ñoâ thò veä tinh, cuõng nhö caùc ñôn vò haønh chính thöù baäc trong ñoâ thò.
1. Nhöõng coá gaéng baát thaønh trong vieäc hình thaønh caùc ñoâ thò veä tinh
1.1. Ñoâ thò veä tinh ôû Taây Baéc vaø Ñoâ thò Caûng Hieäp Phöôùc
Töø naêm 2000, tröôùc aùp löïc thöïc teá vaø söï ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi (baùo chí, yù kieán cuûa caùc nhaø khoa hoïc) veà vieäc phaûi coù
söï thay ñoåi veà quy hoaïch ôû khu vöïc trung taâm, khoâng theå duy trì tình traïng quaù taûi naøy laâu theâm ñöôïc nöõa, laõnh ñaïo
TP.HCM ñaõ nhaän thaáy phaûi thay ñoåi moâ hình quy hoaïch. Do vaäy thaønh phoá coá gaéng hieän thöïc hoaù vieäc hình thaønh
2 ñoâ thò veä tinh ôû hai cöïc cuûa thaønh phoá.
Ñoâ thò veä tinh Taây Baéc ñöôïc hình thaønh bôûi moät quyeát ñònh ban haønh vaøo thaùng 8-2004, coù dieän tích 10.000ha bao
goàm caùc xaõ Taân Thôùi Nhì (huyeän Hoùc Moân) vaø Taân Phuù Trung, Taân An Hoäi, Phöôùc Hieäp, Thaùi Myõ cuûa huyeän Cuû
Chi. Thaønh phoá môùi naøy caùch trung taâm Saøi Goøn khoaûng 30km, döï tính daân soá vaøo khoaûng 300.000 daân, moät phaàn
lôùn trong soá ñoù ñöôïc chuyeån töø noäi thaønh ra cuøng vôùi vieäc hình thaønh caùc caùc tröôøng ñaïi hoïc, caùc khu coâng nghieäp,
khu dòch vuï thöông maïi, khu daân cö vaø vui chôi giaûi trí. Nhöng cho ñeán nay, ñoâ thò veä tinh naøy khoâng ra ñôøi ñöôïc
bôûi nhieàu lyù do, trong ñoù coù lyù do aùch taéc giao thoâng ôû cöûa ngoõ Taây Baéc thaønh phoá vaø chöa haáp daãn nhaø ñaàu tö.
Ñoâ thò caûng Hieäp Phöôùc naèm treân ñòa baøn xaõ Hieäp Phöôùc vaø xaõ Long Thôùi huyeän Nhaø Beø. Hai maët Ñoâng vaø Nam
48 SË 95+96 . 2018
- ≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
cuûa ñoâ thò naøy ñöôïc bao boïc bôûi soâng Soaøi Raïp, phía Nam thoâng hôïp. Thöïc teá cho thaáy caùc tænh Ñoàng Nai, Bình Döông, Taây Ninh,
thaúng ra bieån Ñoâng. Noù coù dieän tích quy hoaïch laø 3.912ha vôùi daân Baø Ròa-Vuõng Taøu ñang trôû thaønh moät cöïc taêng tröôûng ñoäc laäp vaø ñoái
soá döï kieán laø 250.000 ngöôøi. Ñoâ thò caûng Hieäp Phöôùc raát coù tieàm troïng vôùi TP.HCM. Trong 10 naêm trôû laïi ñaây FDI ñoå vaøo khu vöïc naøy
naêng bôûi vì noù caùch trung taâm thaønh phoá khoâng xa chæ coù 18km, taêng nhanh vaø cao hôn TP.HCM, toác ñoä ñoâ thò hoaù vaø taêng tröôûng
caûnh quan töï nhieân raát ñeïp, do vaäy ngoaøi khu caûng vôùi coâng suaát nhanh hôn, trong khi TP.HCM coù daáu hieäu baõo hoaø vaø chaäm laïi, moät
130 trieäu taán/naêm vaø khu coâng nghieäp phuïc vuï caûng ra thì nôi ñaây soá lôïi theá so saùnh nhö giaù thueâ ñaát, lao ñoäng tay ngheà cao, cô sôû dòch
seõ trôû thaønh moät khu ñoâ thò sinh thaùi keát hôïp soâng nöôùc vaø du lòch vuï chaát löôïng cao, cô sôû ñaøo taïo nhaân löïc bò caïnh tranh maïnh vaø
bieån raát tröõ tình vôùi caùc resort vaø bieät thöï ven bieån. Tuy nhieân ñoâ coù xu höôùng giaûm ñi; löïc löôïng lao ñoäng nhaäp cö vaøo caùc tænh mieàn
thò naøy cuõng chöa phaùt trieån ñöôïc do tình traïng bieán ñoåi khí haäu vaø Ñoâng (tröø TP.HCM) cao hôn vaøo TP.HCM. Hôn nöõa lôïi theá khaùc maø
nöôùc bieån daâng. TP.HCM coù theå thaáp hôn laø khu vöïc naøy coù theå keát noái tröïc tieáp vôùi
3 vuøng coù theá maïnh laø daûi ñoâ thò mieàn Trung, vuøng Taây Nguyeân vaø
1.2. Söï nhaàm laãn trong quan nieäm ñoâ thò veä tinh trong vuøng ñoâ thò Asean qua caùc cöûa khaåu cuûa Taây Ninh. Do vaäy trong chieán löôïc daøi
Ñoâng Nam Boä vaø ñòa baøn TP.HCM haïn caàn coi caùc tænh, thaønh phía Baéc cuûa thaønh phoá laø ñôn vò hôïp taùc
Ngaøy 20-5-2008, Thuû töôùng Chính phuû kyù Quyeát ñònh 589/QÑ-TTg ngang baèng chöù khoâng neân coi laø ñôn vò phuï thuoäc, hay thöù caáp trong
veà vieäc pheâ duyeät Quy hoaïch vuøng TP.HCM ñeán naêm 2020 vaø taàm vuøng ñoâ thò roäng lôùn. Vì theá, caùc thaønh phoá laø trung taâm cuûa caùc tænh
chæ coù theå laø thaønh phoá chòu aûnh höôûng chöù khoâng phaûi laø thaønh phoá
veä tinh theo ñuùng nghóa vaø ñuùng ñònh nghóa khoa hoïc.
Theâm vaøo nöõa, chuùng ta cuõng coù söï nhaàm laãn khi goïi moät soá khu vöïc
naèm trong dieän tích 2.100km2 laø ñoâ thò hay thaønh phoá veä tinh, chaúng
haïn nhö Phuù Myõ Höng, Thuû Thieâm, An Phuù - An Khaùnh. Caùch goïi
naøy cuõng khoâng ñuùng, bôûi vì thaønh phoá veä tinh khoâng theå naèm quaù
gaàn loõi trung taâm (khu vöïc 930ha) nhö Thuû Thieâm, An Phuù - An
Khaùnh, vaø thaønh phoá veä tinh phaûi laø moät thöïc theå coù vò theá töông ñoái
ñoäc laäp veà ñòa giôùi, boä maùy chính trò, kinh teá taøi chính, boä maùy quaûn
lyù, nhö hieän nay cho thaáy nhöõng nôi keå treân ñeàu chæ laø moät caùi teân
naèm trong moät ñôn vò haønh chính cuûa phöôøng, quaän naøo ñoù.
Theo ñònh nghóa, thì thaønh phoá veä tinh phaûi coù ñöôïc caùc ñieàu kieän
sau ñaây:
■ Noù laø moät thaønh phoá hoaøn chænh ñeå coù theå trôû thaønh moät ñôn vò
ñoäc laäp töông ñoái veà cô caáu toå chöùc khoâng gian (quy hoaïch), cô
caáu haønh chính (toå chöùc chính trò xaõ hoäi, toå chöùc haønh chính), cô sôû
haï taàng kyõ thuaät (caáp ñieän, caáp vaø thoaùt nöôùc, giao thoâng, xöû lyù raùc
thaûi), vaø haï taàng xaõ hoäi (beänh vieän, tröôøng hoïc, nhaø treû, phoøng chöõa
chaùy…). “Veà lyù thuyeát thì moät thaønh phoá veä tinh ñuùng nghóa phaûi laø
moät ñôn vò ñoâ thò hoaøn chænh, coù moät heä thoáng quaûn lyù rieâng, ñoäc laäp
veà haønh chính nhöng laïi naèm trong cô caáu cuûa moät thaønh phoá lôùn”.
■ Noù phaûi naèm trong cuøng moät laõnh thoå vôùi thaønh phoá trung taâm,
khoaûng caùch khoâng quaù xa (deã ly taâm), cuõng khoâng quaù gaàn (deã bò
Khu ñoâ thò Taây Baéc vaø khu ñoâ thò caûng Hieäp Phöôùc thaønh phoá trung taâm huùt vaøo). Trong thöïc teá, nhöõng thaønh phoá veä
nhìn ñeán naêm 2050 vôùi toång dieän tích 30.404km2 vaø baùn kính aûnh tinh cuûa caùc nöôùc chaâu AÙ ñeàu naèm trong baùn kính döôùi 50km tính
höôûng töø 150-200km. Phaïm vi laäp quy hoaïch vuøng TP.HCM bao töø taâm cuûa thaønh phoá cuõ.
goàm toaøn boä ranh giôùi haønh chính TP.HCM vaø 7 tænh xung quanh
goàm Bình Döông, Bình Phöôùc, Taây Ninh, Long An, Baø Ròa - Vuõng ■ Veà quan heä vó moâ, noù thuoäc maïng löôùi quaûn lyù chung cuûa caû vuøng.
Taøu, Tieàn Giang vaø Ñoàng Nai laø caùc ñòa baøn quan troïng naèm trong Coù theå noù coù söï ñoäc laäp töông ñoái veà boä maùy haønh chính vaø quaûn
heä thoáng quy hoaïch naøy. Theo ñoà aùn quy hoaïch Vuøng TP.HCM, lyù ñoâ thò nhöng noù phaûi chòu söï ñònh höôùng chieán löôïc vaø laõnh ñaïo
ñeán naêm 2050 vuøng naøy seõ coù daân soá khoaûng 28-30 trieäu ngöôøi, chính trò chung töø thaønh phoá trung taâm (coøn goïi laø thaønh phoá meï).
trong ñoù daân soá ñoâ thò 25-27 trieäu ngöôøi, tyû leä ñoâ thò hoùa khoaûng Ñieàu naøy giuùp cho caùc thaønh phoá veä tinh khoâng ñi cheäch ra khoûi loä
90%, trong ñoù TP.HCM laø ñoâ thò haït nhaân, taïi caùc tænh seõ coù caùc trình phaùt trieån.
ñoâ thò veä tinh ñoäc laäp, ñoâ thò veä tinh phuï thuoäc hoaëc caùc ñoâ thò vuøng
phuï caän. Theo quan ñieåm naøy thì TP.HCM laøm haït nhaân trung taâm, ■ Thoâng thöôøng, caùc thaønh phoá veä tinh chòu söï ñieàu phoái töø moät hoäi
caùc tænh thaønh xung quanh laø caùc ñôn vò phuï thuoäc laø phaàn “côi nôùi” ñoàng quaûn lyù ñoâ thò. Hoäi ñoàng naøy goàm coù ba caáp ñoä: hoäi ñoàng caùc thò
vaø caùc thaønh phoá cuûa caùc tænh nhö Bieân Hoaø, Thuû Daàu Moät, Baø tröôûng; hoäi ñoàng coá vaán; hoäi ñoàng chuyeân moân (thöïc hieän chöùc naêng
Ròa-Vuõng Taøu, Taân An laø thaønh phoá veä tinh coù theå khoâng coøn phuø cuï theå: taøi chính, moâi tröôøng, quy hoaïch, xaây döïng, giao thoâng…)
SË 95+96 . 2018 49
- ≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
- Veà daân soá, noù phaûi coù ñöôïc moät löôïng daân soá caàn vaø ñuû cho moät döïng nhaø ôû, xaây döïng cô sôû haï taàng taïi khu Phuù Myõ Höng vaãn phaûi
ñoâ thò (moät thaønh phoá veä tinh ñöùng ñoäc laäp coù theå laø 100.000 daân, qua caáp phöôøng quaän, cho duø coù theâm Ban Quaûn lyù khu Nam vaø
neáu moät cuïm caùc ñoâ thò veä tinh ñöùng gaàn nhau thì moãi thaønh phoá coù Coâng ty Phaùt trieån Taân Thuaän (IPC) laø ñaïi dieän cho voán nhaø nöôùc
theå laø 30.000-50.000 daân), neáu ít quùa seõ khoâng coù ñöôïc söùc huùt. Noù taïi khu vöïc phía Nam naøy. Ñoù laø moät maâu thuaãn, laøm sao ñeå cho
cuõng caàn coù moät löïc löôïng lao ñoäng taïi choã, neáu noù toàn taïi nhôø löïc caùc khu ñoâ thò naøy phaùt trieån toát hôn, chuû ñoäng hôn nhö moät ñôn vò
löôïng lao ñoäng “con laéc” töø nôi khaùc ñeán thì thaønh phoá ñoù seõ khoâng haønh chính, moät chuû theå ñoäc laäp. Muoán nhö vaäy thì khu ñoâ thò Phuù
ñaûm nhieäm ñöôïc vai troø veä tinh maø toàn taïi theo kieåu “ngaøy taáp naäp, Myõ Höng phaûi laø moät thaønh phoá, nhöng khoâng theå coù thaønh phoá
ñeâm troáng roãng”, “ngaøy soáng, ñeâm cheát”. trong thaønh phoá.
- Thaønh phoá ñoù duø nhoû cuõng phaûi coù moät neàn taûng kinh teá rieâng. Moät ví duï khaùc töông töï, laø tröôùc 2008, ôû phía Baéc cuûa Vieät Nam coù
Coù theå noù laø moät thaønh phoá coù moät cô caáu kinh teá hoaøn chænh: coâng thaønh phoá Haø Ñoâng laø thuû phuû cuûa tænh Haø Taây, nhöng khi saùt nhaäp
nghieäp-thöông maïi-dòch vuï-noâng nghieäp. Nhöng neáu noù chæ coù moät Haø Taây vaøo Haø Noäi thì thaønh phoá Haø Ñoâng bò haï caáp xuoáng thò xaõ,
chöùc naêng naøo ñoù duy nhaát chaúng haïn nhö saûn xuaát coâng nghieäp khoâng coøn goïi laø thaønh phoá nöõa.
thì phaûi coù söï hoã trôï töø nhöõng thaønh phoá khaùc naèm chung trong
moät heä thoáng. Neáu moät thaønh phoá veä tinh chæ döïa vaøo vieäc gia coâng 2. Vieäc xaùc ñònh laïi moâ hình quaûn lyù haønh chính
haøng hoùa cho nöôùc ngoaøi thì duø to lôùn ñeán maáy cuõng raát baáp beânh, cho caùc thaønh phoá veä tinh ra ñôøi
vì chæ caàn moät söï bieán ñoäng thò tröôøng, moät vaøi nhaø ñaàu tö lôùn ruùt ra Trong boái caûnh cuûa Vieät Nam hieän nay muoán xuaát hieän thaønh phoá
thì thaønh phoá ñoù suïp ñoå. veä tinh vaø ñònh danh chuùng laø thaønh phoá maø khoâng goïi moät caùch
mô hoà laø “khu ñoâ thò” thì phaûi chaáp nhaän moät trong hai, hay caû hai
Chuùng ta baét ñaàu phaân tích töø caùc tröôøng hôïp ñieån hình taïi TP.HCM. moâ hình sau ñaây:
Hieän nay treân phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng vaø ngay caû caùc vaên
baûn cuûa chính quyeàn goïi moät soá nôi laø khu ñoâ thò, chaúng haïn khu ñoâ Thöù nhaát laø tænh chöa caùc thaønh phoá trong ñoù, chaúng haïn nhö Thuû
thò Phuù Myõ Höng, Khu ñoâ thò ñaïi hoïc, Khu ñoâ thò An Phuù - An Khaùnh, ñoâ Matxcova naèm trong tænh Matxcova (Moscow province), vaø nhö
khu ñoâ thò Trung Sôn,… Taïi sao khoâng goïi laø thaønh phoá hay thò traán theá trong tænh Matxcova coù Thuû ñoâ vaø 21 thaønh phoá; töông töï nhö theá
cho chính danh. Maëc duø khu ñoâ thò Phuù Myõ Höng ñöôïc coi laø khu ñoâ Thuû ñoâ Seoul vaø 10 thaønh phoá veä tinh naèm trong tænh Gyeonggi-do
thò hieän ñaïi, hoaøn thieän nhaát Vieät Nam ñöôïc taëng danh hieäu laø “khu Giaû söû, coù söï taùi laäp tænh Gia Ñònh nhö thôøi nhaø Nguyeãn (coù theå nhoû
ñoâ thò kieåu maãu”, vôùi dieän tích 400ha, daân soá khoaûng 35.000 ngöôøi, hôn) thì trong tænh Gia Ñònh seõ coù TP.HCM, TP. Saøi Goøn (khu vöïc
trong ñoù 60% laø ngöôøi nöôùc ngoaøi. Nhöng Khu ñoâ thò Phuù Myõ Höng 930ha), TP. Phuù Myõ Höng, TP. Ñaïi hoïc vaø caùc TP veä tinh khaùc,
khoâng phaûi laø moät ñôn vò haønh chính ñoäc laäp maø thuoäc söï quaûn lyù ñöôïc ñònh danh theo thöù baäc.
cuûa hai phöôøng Taân Phuù vaø Taân Phong, naèm trong quaän 7.
Thöù hai laø laäp vuøng ñoâ thò TP.HCM (HoChiMinh Urban Region) vôùi
Neáu bieát trong heä thoáng haønh chính cuûa Vieät Nam, teân goïi caùc ñôn dieän tích laø 2.100 km2 (khoâng phaûi laø vuøng ñaïi ñoâ thò Ñoâng Nam Boä
vò haønh chính ñoâ thò goàm coù: thaønh phoá, thò xaõ, thò traán, khoâng heà theo Quyeát ñònh 589. Nhö theá trong HCM-UR seõ coù caùc thaønh phoá,
coù teân goïi “khu ñoâ thò”. Khaùi nieäm “ñoâ thò” hay “khu ñoâ thò” laø duøng thò traán theo kieåu thaønh phoá trung taâm, thaønh phoá veä tinh.
ñeå phaân bieät vôùi noâng thoân, do vaäy goïi “khu ñoâ thò Phuù Myõ Höng”
laø khoâng chính danh, noùi ñuùng hôn thì Phuù Myõ Höng laø teân maø nhaø Moâ hình vuøng ñoâ thò khoâng phaûi laø môùi, trong khu vöïc chaâu AÙ coù khaù
ñaàu tö Coâng ty CT&D ñaët cho döï aùn phaùt trieån ñeå noùi leân mong nhieàu vuøng ñoâ thò, chaúng haïn:
muoán cuûa mình. Neáu PMH laø moät thaønh phoá thì chaéc chaén noù seõ ■ Seoul Metropolitan Region (SMR) / Vuøng ñoâ thò Seoul
coù taàm möùc phaùt trieån khaùc, khi ñoù noù coù heä thoáng quaûn lyù ñoâ thò ■ Bangkok Capital Region (BCR)/ Vuøng ñoâ thò thuû ñoâ Bangkok
rieâng, coù boä maùy nhaân söï, coù chöông trình phaùt trieån, coù quyeàn chuû ■ Jabotabek Metropolitan Region (JMR)/ Vuøng ñoâ thò Jakarta vaø
ñoäng trong coâng taùc quy hoaïch, taøi chính. Nhö hieän nay, vieäc xaây Botabek
■ Kuala Lumpur Metropolitan Region (KLMR)/ Vuøng ñoâ thò Kuala
Lumpur
■ Manila Metropolitan Region (MMR)/ Vuøng ñoâ thò Manila
Nhö vaäy, veà maët caáu truùc, vuøng ñoâ thò laø moät phöùc hôïp ña daïng goàm
coù thaønh phoá lôùn (megacity), caùc thaønh phoá trung bình (city), caùc
thaønh phoá, thò traán nhoû (town), caùc tieåu khu ôû (neighborhood) vaø
vuøng meàm chuyeån tieáp.
Trong ñoù coù moät thaønh phoá ñoùng vai troø chính trò chuû ñaïo vaø mang
tính bieåu töôïng, ngoaøi ra coù theå coù moät soá thaønh phoá ñoái troïng,
thaønh phoá ñoàng caáp hay caùc thaønh phoá veä tinh, xen giöõa chuùng
laø caùc khu vöïc ñeäm sinh thaùi. Vuøng ñoâ thò coù theå raát lôùn, khi aáy laø
söï keát noái giöõa caùc chuøm ñoâ thò vôùi nhau taïo neân maïng ñoâ thò (city
TP. Matxcova trong tænh Matxcova net) baèng heä thoáng giao thoâng lieân hoaøn, ña caáp goàm coù ñöôøng
50 SË 95+96 . 2018
- cao toác (super highway), heä thoáng giao thoâng baùnh saét treân cao
(MRT- mass rail transit), heä thoáng taøu ñieän ngaàm döôùi ñaát (metro),
heä thoáng ñöôøng thuûy, ñöôøng haøng khoâng. Trong tröôøng hôïp naøy
caùc nhaø ñoâ thò hoïc ñaët cho chuùng vôùi nhöõng caùi teân môùi maø raát khoù
tìm ñöôïc trong töø ñieån nhö: lieân hôïp ñoâ thò (megalopolis); daûi ñoâ thò,
chuoãi ñoâ thò (urban string), ngaân haø ñoâ thò (urban galaxy), mieàn/
vuøng ñaïi ñoâ thò (mega-urban region/ urban area). Ñaëc ñieåm noåi baät
vaø quan troïng nhaát cuûa vuøng ñoâ thò laø ÑA CÖÏC (coøn goïi laø ña haït
nhaân, ña taâm) PHI TAÄP TRUNG HOÙA.
Moãi vuøng ñoâ thò nhö vaäy, seõ chöùa trong loøng noù raát nhieàu caùc loaïi
thaønh phoá khaùc nhau.
Vuøng ñoâ thò Jabotabek cuûa Indonesia
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO :
1. Ahmad, Ehtisham and Bert Hofman. Indonesia: Decentralization-opportunities
and risks. World Bank, 2000.
2. Bidhya Bowornwathana. Bangkok Metropolitan Administration into the twenty-
first century. 1998.
3. Center for Local and Regional Governance. Local Government in the Philippines:
A book of readings, vol. II. 1998.
4. Chan Kok Eng, “Current and Prospective Urbanization in Malaysia,” Malaysian
Journal of Tropical Geography No15; 1987.PP:1-12.
5. Döï aùn quoác gia VIE/95/051. Taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù vaø qui hoaïch ñoâ thò
taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh.
6. Kyû yeáu hoäi thaûo. Qui hoaïch khoâng gian thaønh phoá Hoà Chí Minh: thöïc traïng vaø
ñònh höôùng. 10-2003.
7. Kim ,Anje .Industrialization and Grow Pole Development in Korea Oxford :
Pergamon Press .1978.
8. Kim,Kyung-Whan .Korean Development and Urbanization: Prospects and
Problems .World Development.1988.
9. Rudduck, G ,Town Planning in Kuala Lumpur. Kuala Lumpur: C. Grenier. 1956.
10. Nguyeãn Ñình Ñaàu, From Saigon to HoChiMinh City, 300 year history. Science
and Technics Publishing House, 1998.
11. Nguyeãn Ñình Ñaàu. 300 naêm ñòa chính. Sôû ñòa chính TP.HCM. 1998.
12. Nguyeãn Minh Hoøa, Vuøng ñoâ thò Chaâu AÙ vaø TP.HCM, NXB TP.HCM, 2006.
13. Nguyeãn Minh Hoaø, Ñoâ thò hoïc- Nhöõng vaán ñeà lyù thuyeát vaø thöïc tieãn. NXB Ñaïi
hoïc Quoác gia TP.HCM, 2012
14. Nguyeãn Minh Hoaø. Tieàm naêng cho kyø tích soâng Saøi Goøn. NXB TP.HCM, 2015.
Vuøng ñoâ thò Seoul, chöùa trong loøng noù ngoaøi thaønh phoá loõi ra coøn coù 15. Nguyeãn Minh Hoaø. Urban Governance and Community Participation in Metro
10 thaønh phoá veä tinh nhoû hôn Manila and Ho Chi Minh City. University of the Philippines. 2002.
16. Metropolitan Governance and Planning in Transition: Asia-Pacific Cases.
3. Keát luaän United Nations Center for Regional Development. Nagoya, Japan.
17. Towards a Humane World-Class Metropolis. (Physical Framework Development
TP.HCM ñang trong tình traïng bò vöôït ngöôõng, toaøn boä hoaït ñoäng Plan for Metropolitan Manila 1996-2016). Metropolitan Manila Authority, March,
chuû yeáu taäp trung vaøo khu vöïc 14 quaän noäi thaønh vôùi dieän tích 1996.
18. Vieän nghieân cöùu xaõ hoäi TP.HCM. Moät soá vaán ñeà veà xaây döïng chính quyeàn ñoâ
720km2. Vieäc phaùt trieån ñaïi ñoâ thò ñôn taâm ñang gaây ra haäu quaû raát thò. NXB TP.HCM, 2007.
xaáu, do vaäy phaûi giaûi ñoâ thò baèng caùch toå chöùc laïi khoâng gian ñoâ thò 19. Voõ Kim Cöông. Quaûn lyù ñoâ thò- Thôøi Kyø chuyeån ñoåi.. NXB Xaây Döïng. 2004.
20. Vieän qui hoaïch xaây döïng TP. Hoà Chí Minh. Hieän traïng vaø döï baùo phaùt trieån daân
vaø haønh chính nhaèm taïo ra cô cheá cho söï ra ñôøi vaø phaùt trieån beàn soá ñeán 2025. TP. HCM, 3-2005.
vöõng caùc thaønh phoá veä tinh, hình thaønh neân heä thoáng caùc ñôn vò ñoâ 21. Won-Yong Kwon and Kwang-Joong Kim. Urban Management in Seoul. Seoul
thò ña caáp trong moät tænh hay moät vuøng ñoâ thò. Development Institute. 2001.
SË 94+95 . 2018 51
nguon tai.lieu . vn