Xem mẫu
- Cuốn sách này là tài liệu cần thiết cho đào tạo chuyên ngành
Quản trị kinh doanh thuộc các trường đại học, cao đẳng khối kinh
tế, các doanh nghiệp kinh doanh sử dụng thương mại điện tử và
LỜI NHÀ XUẤT BẢN những bạn đọc quan tâm đến vấn đề này.
Các ý kiến đóng góp của quý vị bạn đọc, xin gửi về địa chỉ
Thương mại điện tử đang ngày một chiếm ưu thế trong các Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông số 9, ngõ 90 Ngụy
mối quan hệ trực tiếp giữa doanh nghiệp (business), người tiêu Như Kon Tum, Thanh Xuân, Hà Nội; Điện thoại 04. 35772140;
dùng (consumer) và chính phủ (government). Thông qua môi 35772141; Fax: 04.35579858.
trường mạng và Internet, các hoạt động giao dịch điện tử sử dụng
Trân trọng cảm ơn!
các kỹ thuật thông tin được tiến hành một cách nhanh chóng,
thuận tiện mà không bị hạn chế bởi các yếu tố như: Thời gian, Hà Nội, tháng 9 năm 2011
không gian, địa điểm, thanh toán… Chính vì những đặc điểm ưu NHÀ XUẤT BẢN
việt này mà các kế hoạch xây dựng cổng giao dịch điện tử, siêu thị THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
ảo được các doanh nghiệp, tổ chức coi trọng và cho đây là một bước
phát triển có tính khả thi cao.
Để đáp ứng yêu cầu nghiên cứu, tìm hiểu những vấn đề về
Thương mại điện tử, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông
xuất bản cuốn sách “Thương mại điện tử (Tái bản có bổ sung)” do
TS. Nguyễn Hoài Anh và ThS. Ao Thu Hoài, giảng viên khoa Quản
trị kinh doanh, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông biên
soạn. Nội dung cuốn sách gồm 6 chương, đề cập đến những nội
dung sau: Tổng quan về thương mại điện tử; Cơ sở phát triển
thương mại điện tử; Các hình thức giao dịch trong thương mại điện
tử; Thanh toán điện tử; Xây dựng giải pháp thương mại điện tử và
Doanh nghiệp Việt Nam với thương mại điện tử.
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 7 8 Thương mại điện tử
dụng chip vi mạch cho phép đóng - mở nhiều triệu lần một giây
đây là nói máy tính cá nhân (PC - Personal Computer), còn máy
Chương 1
tính lớn thì hiện nay đang sản xuất loại có tốc độ tới một nghìn tỷ
lệnh trong một giây, như siêu máy tính mà Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ
TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
đặt cho hãng IBM chế tạo để sử dụng vào việc mô hình hoá các vụ
1.1. SỐ HOÁ VÀ “NỀN KINH TẾ SỐ HOÁ” thử hạt nhân); các phương tiện truyền thông hiện đại cũng song
song phát triển, ngày nay, một sợi cáp quang mảnh bằng sợi tóc
Đầu thế kỷ XXI, để liên lạc với nhau, người ta sử dụng các hệ
trong một giây có thể truyền được một lượng thông tin chứa đựng
thống ký hiệu như âm thanh, hình ảnh, và chữ viết. Trong nửa đầu
trong 90 nghìn cuốn từ điển bách khoa, hệ thống liên lạc viễn
thế kỷ này, kỹ thuật số (Digital Technique) trên cơ sở hệ nhị phân
thông và hệ thống định vị toàn cầu thông qua các vệ tinh đã bao
(binary system, dùng hai chữ số 0 và 1; mỗi số đó gọi là một bit, 8
phủ toàn thế giới, ngành “công nghệ thông tin” (bao gồm hai
bit gọi là một byte; biểu diễn điện tử tương ứng của hai số ấy là
nhánh: Máy tính hay tính toán (computing) và truyền thông
“mạch mở” và “mạch đóng”) bắt đầu phát triển và hoàn thiện dần;
(communications)) ngày càng chiếm tỷ trọng cao trong nền kinh tế
hình ảnh (kể cả chữ viết, con số, các ký hiệu khác) và âm thanh
các nước (ở Mỹ năm 1998 đã đạt trên 8%); riêng về máy tính điện
đều được số hoá thành các nhóm bit điện tử, để ghi lại, lưu giữ tử, cứ sau 18 tháng tổng công suất tính toán của các máy lại tăng
trong môi trường từ, truyền đi, và đọc bằng điện tử, tất cả đều với gấp đôi. Nhân loại đang sống trong thời kỳ “tin học hoá xã hội”,
tốc độ ánh sáng (300 nghìn km/giây). khác biệt về chất so với các thời kỳ trước. Quá trình tin học hoá xã
Kỹ thuật số được áp dụng trước hết vào máy tính điện tử, tiếp hội bắt đầu bùng nổ, rồi nhanh chóng chuyển sang mang tính chất
đó sang các lĩnh vực khác (điện thoại di động, thẻ tín dụng...). Việc “toàn cầu” (gọi là “toàn cầu hóa thông tin”) sau khi Internet ra đời.
áp dụng kỹ thuật số có thể coi là một cuộc cách mạng vĩ đại trong Trong bối cảnh ấy, hoạt động kinh tế nói chung và thương mại
lịch sử nhân loại, gọi là cuộc cách mạng số hoá (Digital Revolution), nói riêng (kể cả khâu quản lý) cũng chuyển sang “số hoá”, “điện tử
mở ra “kỷ nguyên số hoá” (Digital Age). hoá”; khái niệm “thương mại điện tử” dần dần hình thành, và ứng
Cách mạng số hoá diễn ra với tốc độ rất cao: Chiếc máy tính dụng “thương mại điện tử” ngày càng mở rộng.
điện tử đầu tiên có thể chương trình hoá (ENiAC - Electronic Sự phát triển và hoàn thiện của kỹ thuật số đã đưa tới cuộc
Numerical integrator Computer) ra đời năm 1946, có kích thước “cách mạng số hoá”, thúc đẩy sự ra đời của “kinh tế số hoá” và “xã
bằng 4 - 5 gian buồng, trị giá nhiều triệu đô-la, và chỉ thực hiện hội thông tin” mà thương mại điện tử là một bộ phận hợp thành.
được 5.000 lệnh trong một giây; 50 năm sau, máy tính điện tử cá Thương mại điện tử là việc sử dụng các phương pháp điện tử để
nhân thông dụng chỉ có kích thước để bàn, trị giá chỉ khoảng 01 làm thương mại, trong đó “Thương mại” (commerce) không phải chỉ
nghìn đô-la Mỹ, và thực hiện được trên 400 triệu lệnh trong một là buôn bán hàng hoá và dịch vụ (trade), như được các nước thành
giây (dự kiến vào năm 2012 sẽ đạt tới 1.000 triệu lệnh) nhờ sử viên Liên Hợp quốc thỏa thuận - bao gồm hầu như tất cả các dạng
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 9 10 Thương mại điện tử
hoạt động kinh tế và việc chấp nhận áp dụng thương mại điện tử đã và đang chú trọng đến việc triển khai thương mại điện tử tại
sẽ sớm làm thay đổi toàn bộ hình thái hoạt động của xã hội. mỗi nước, coi đó là điều kiện để hội nhập và tham gia nền kinh tế
Một trong những cộng đồng sử dụng Internet lớn nhất là giới thế giới trong thế kỷ XXI. Hình như không nước nào muốn chậm
thương nhân. Được coi như xương sống của thế giới mới, thương bước và bỏ qua thị trường quan trọng và đầy tiềm năng này.
mại điện tử bao gồm rất nhiều hình thức, trong đó một số đã được 1.2. KHÁI NIỆM THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
chuẩn hoá nhưng hầu như phần lớn còn lại rất mới mẻ. Thực tế đó
Thương mại điện tử (E-commerce) là một hình thức kinh doanh
không phải là một hiện tượng xa lạ gì. Từ lâu, các công ty đã trao
thương mại trên cơ sở mạng máy tính toàn cầu. Nó được dự báo là
đổi thông tin kinh doanh với nhau thông qua các mạng truyền phương thức hoạt động chủ yếu trong nền kinh tế số. Thương mại
thông dữ liệu. Chỉ có điều là hiện nay việc thay đổi nhanh chóng về điện tử trong thời gian gần đây đã được các nước quan tâm và phát
hình thức, đòi hỏi mở rộng về số lượng cũng như chất lượng của các triển. Ra đời trên cơ sở phát triển mạng Internet và công nghệ
trao đổi này trở nên cấp thiết do sự phát triển bùng nổ của mạng thông tin (CNTT), thương mại điện tử lúc đầu có nhiều tên gọi
Internet và sức ép của xu hướng toàn cầu hoá. Thay vì chỉ trao đổi khác nhau. Và chỉ đến tháng 7/1997, khi Chính phủ Hoa Kỳ công
các thông tin kinh doanh giữa các doanh nghiệp thông qua các bố văn bản quan trọng ''khung thương mại điện tử toàn cầu''
mạng đóng kín đơn lẻ, thương mại điện tử hiện nay đang nhanh thì thuật ngữ thương mại điện tử (E-commerce) mới được sử dụng
chóng mở rộng ra thành một hệ thống rất phức tạp bao gồm những khá rộng rãi.
người tham gia các trang chủ, các doanh nghiệp và người tiêu Tuy nhiên, có nhiều định nghĩa thương mại điện tử được nhìn
dùng, các tổ chức và các cá nhân, những người quen và không quen nhận dưới nhiều góc độ khác nhau, nhưng khái quát lại thuật ngữ
thông qua một mạng mở toàn cầu, đó là Internet thương mại điện tử có thể được hiểu như sau:
Cùng với sự phát triển bùng nổ của mạng Internet về cả số 1.2.1. Theo nghĩa rộng
lượng người sử dụng và các dịch vụ gia tăng, ngày nay người ta hay
Trong Luật mẫu về thương mại điện tử của Ủy ban Liên
nói tới một xã hội Internet trong thế kỷ XXI. Dù có xảy ra điều đó
Hợp quốc về Luật Thương mại quốc tế (UNCITRAL), thuật
hay không, cộng đồng sử dụng Internet hiện đã lớn đến mức mà có
ngữ thương mại được diễn giải theo nghĩa rộng để bao quát các vấn
thể coi đó là một thị trường thực sự và đầy tiềm năng.
đề phát sinh từ mọi quan hệ mang tính chất thương mại dù có hay
Theo dự đoán của một số chuyên gia kinh tế, thương mại điện không có hợp đồng. Theo quan điểm này thì thương mại điện tử
tử trên Internet sẽ đạt tới con số hàng chục tỷ đô-la Mỹ vào cuối bao gồm tất cả các quan hệ mang tính thương mại như: Các giao
thế kỷ XX và sẽ phát triển nhanh chóng, như là một thứ nhiên liệu dịch liên quan đến việc cung cấp hoặc trao đổi hàng hóa hoặc dịch
cho nền kinh tế thế giới trong thế kỷ XXI. Chính vì thế không vụ, thỏa thuận phân phối, đại diện hoặc đại lý thương mại, ủy thác
những các nước phát triển mà cả những nước đang phát triển cũng hoa hồng, cho thuê dài hạn, xây dựng các công trình, tư vấn, đầu
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 11 12 Thương mại điện tử
tư, cấp vốn, liên doanh…; các hình thức khác về hợp tác công Theo Tổ chức Thương mại thế giới (WTO - World Trade
nghiệp hoặc kinh doanh; chuyên chở hàng hóa hay hành khách Organization), thương mại điện tử được hiểu bao gồm việc sản
bằng đường biển, đường không, đường sắt hoặc đường bộ. xuất, quảng cáo, bán hàng và phân phối sản phẩm được mua bán và
Như vậy, có thể thấy rằng phạm vi của thương mại điện tử thanh toán trên mạng Internet, nhưng được giao nhận một cách
hiểu theo nghĩa này là rất rộng, nó bao quát hầu hết các lĩnh vực hữu hình. Theo Tổ chức hợp tác phát triển kinh tế của Liên
hoạt động kinh tế. Việc mua bán hàng hóa và dịch vụ chỉ là một Hợp quốc (OECD - Organization for Economic Co-operation
trong hàng ngàn lĩnh vực áp dụng của thương mại điện tử mà thôi. and Development) thì thương mại điện tử được định nghĩa sơ bộ
Còn theo Ủy ban châu Âu (EC) thì thương mại điện tử được là các giao dịch thương mại dựa trên truyền dữ liệu qua các mạng
hiểu là việc thực hiện hoạt động kinh doanh qua các phương tiện truyền thông như Internet.
điện tử. Nó dựa trên việc xử lý và truyền dữ liệu điện tử dưới dạng Thương mại điện tử là quá trình trao đổi thông tin, hàng hoá
văn bản (text), âm thanh và hình ảnh. thương mại điện tử gồm hoặc dịch vụ hoặc thanh toán qua đường truyền điện thoại, các
nhiều hành vi, trong đó có các hoạt động mua bán hàng hóa và mạng máy tính hoặc các phương tiện điện tử khác. Thương mại
dịch vụ qua phương tiện điện tử, giao nhận các nội dung kỹ thuật điện tử là quá trình ứng dụng công nghệ thông tin vào các giao dịch
số trên mạng, chuyển tiền điện tử, mua bán cổ phiếu điện tử, vận kinh doanh và quá trình sản xuất. Thương mại điện tử là công cụ
đơn điện tử, đấu giá thương mại, hợp tác thiết kế, mua sắm công giúp giảm chi phí dịch vụ, nâng cao chất lượng hàng hoá và dịch
cộng, tiếp thị trực tiếp tới người tiêu dùng và các dịch vụ sau bán vụ, tăng tốc độ cung cấp dịch vụ của các doanh nghiệp, người tiêu
hàng. Thương mại điện tử được thực hiện đối với cả lĩnh vực kinh dùng và quá trình quản lý. Thương mại điện tử cung cấp khả năng
doanh hàng hóa hữu hình và kinh doanh dịch vụ; các hoạt động mua, bán các sản phẩm, thông tin trên Internet và các dịch vụ trực
kinh doanh mới và các hoạt động công ích. tuyến khác.
Tóm lại, theo nghĩa rộng thì thương mại điện tử có thể được Như vậy, theo nghĩa hẹp, thương mại điện tử chỉ bao gồm những
hiểu là các giao dịch tài chính và thương mại bằng các phương tiện
hoạt động thương mại được thực hiện thông qua mạng Internet và
điện tử. Nếu hiểu thương mại điện tử theo phương diện này,
công nghệ thông tin mà không tính đến các phương tiện điện tử khác
thương mại điện tử không phải là một vấn đề mới mẻ. Bởi vì những
như điện thoại, Fax, Telex... Theo nghĩa này thì thương mại điện
giao dịch điện tử, được thực hiện thông qua các phương tiện thông
tử chỉ mới tồn tại trong những năm gần đây nhưng đã đạt được
tin liên lạc đã tồn tại hàng chục năm nay (Fax, Telex…) và đã trở
những kết quả rất đáng quan tâm. Nếu hiểu thương mại điện tử
nên rất quen thuộc.
theo nghĩa này, có thể nói rằng thương mại điện tử đang trở thành
1.2.2. Theo nghĩa hẹp một cuộc cách mạng làm thay đổi cách thức mua sắm của con người.
Thương mại điện tử, hiểu theo nghĩa hẹp, bao gồm các hoạt Trên thực tế thương mại điện tử còn được hiểu một cách đơn
động thương mại được thực hiện thông qua mạng Internet. giản hơn là việc mua bán hàng hoá và dịch vụ trên Internet. Song,
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 13 14 Thương mại điện tử
theo khái niệm đã được nghiên cứu, thương mại điện tử thực tế Trong định nghĩa nêu trên đây, chữ “thông tin” (information)
phong phú và muôn màu, muôn vẻ hơn. Nó không chỉ bao gồm việc không được hiểu theo nghĩa hẹp là “tin tức”, mà bất cứ gì có thể
xử lý giao dịch mua bán và chuyển tiền qua mạng mà còn bao gồm truyền tải bằng kỹ thuật điện tử, bao gồm cả thư từ, các tệp văn
cả các hoạt động trước (chào hàng, quảng cáo…) và sau (ý kiến bản (text-based file), các cơ sở dữ liệu (database), các bảng tính
khiếu nại, phàn nàn…) khi bán hàng. Đặc biệt, khi Internet phát (spreadsheet), các bản vẽ thiết kế bằng máy tính điện tử (CAD -
triển nhanh, thương mại điện tử còn phát triển việc mua bán một
computer-aided designing), các hình đồ họa (graphical image),
loại hàng hoá mới, đó là hàng hoá số.
quảng cáo, vấn tin, đặt hàng, hoá đơn, biểu giá, hợp đồng, hình
Tham gia thương mại điện tử có ba chủ thể chính: Doanh ảnh động (video image), âm thanh...
nghiệp, cá nhân và cơ quan chính phủ. Tuy theo mối quan hệ này
mà ta có các loại giao dịch thương mại điện tử: giữa các doanh Thương mại điện tử tiếp cận những thành tựu của ngành công
nghiệp (B2B - Business to business), giữa doanh nghiệp với người nghiệp truyền thông và công nghệ thông tin để thực hiện một hình
tiêu dùng (B2C - Business to customer), giữa chính phủ với doanh thái thương mại “không giấy tờ” nhưng lại hiệu quả hơn thương mại
nghiệp (G2B - Government to business), giữa chính phủ với công truyền thống nhiều lần. Ngành thương mại này tuy còn mới mẻ
dân (G2C - Government to citizen), giữa hai nhóm đối tượng cá nhưng tiềm năng thì lại rất lớn và sự phát triển mạnh mẽ của nó sẽ
nhân (P2P - Peer to peer). Trong đó giao dịch B2B chiếm một tỷ là điều tất yếu. Khi nói về thương mại điện tử, hầu như mọi người
trọng lớn trong thương mại điện tử. thường cho rằng đây là một hình thức kinh doanh thông qua mạng
Thương mại điện tử có thể tồn tại dưới nhiều hình thức, phụ truyền thông sử dụng thủ tục chuẩn TCP/IP (Mạng Internet,
thuộc vào mức độ số hoá của sản phẩm hoặc dịch vụ, các quá trình Intranet, Extranet), nghĩa là việc sử dụng công nghệ Internet cho
kinh doanh và các đại lý chuyển giao. Một sản phẩm có thể là dưới việc điều hành kinh doanh nội bộ (Intranet), việc quan hệ kinh doanh
dạng vật thể hay số hoá. Tất cả các chiều đều hiện hữu trong mô
với các đối tác (Extranet) và việc quảng cáo, tiếp thị, mua/bán các
hình thương mại truyền thống, trong khi ở mô hình thương mại
sản phẩm/dịch vụ (Internet). Nhưng thực ra thương mại điện tử là
điện tử thì tất cả các chiều đều ảo. Ngoài các khu vực thương mại
truyền thống là hiện hữu, còn trong khu vực thương mại điện tử thì một khái niệm rộng hơn nhiều:
tất cả các mảng đều bao gồm sự kết hợp giữa các chiều thực và số. Có thể đưa ra một định nghĩa chung như sau:
Theo định nghĩa rộng rãi nhất và đơn giản nhất đã được chấp Thương mại điện tử là hình thức thực hiện, quản lý và điều
nhận phổ biến, thì thương mại điện tử là việc sử dụng các phương hành kinh doanh thương mại của các thành viên trên thị trường
pháp điện tử để làm thương mại; nói chính xác hơn thương mại
đang được phát triển mạnh trên thế giới thông qua và với sự trợ
điện tử là việc trao đổi thông tin thương mại thông qua các phương
giúp của các phương tiện điện tử, vi tính, công nghệ thông tin và
tiện công nghệ điện tử, mà nói chung là không cần phải in ra giấy
trong bất cứ công đoạn nào của toàn bộ quá trình giao dịch. mạng truyền thông.
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 15 16 Thương mại điện tử
1.3. CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ 1.3.2. Các giao dịch thương mại truyền thống được thực
Với khái niệm như trên về thương mại điện tử, ta thấy, so với hiện với sự tồn tại của khái niệm biên giới quốc gia,
thương mại truyền thống, thương mại điện tử có những đặc trưng còn trong thương mại điện tử, nó dần được xoá mờ
sau đây: Có thể nói rằng khái niệm biên giới là một cản trở lớn đối với
1.3.1. Các bên tiến hành giao dịch trong thương mại điện tử thương mại truyền thống. Đề cập tới khái niệm biên giới trong
không cần phải tiếp xúc với nhau và không đòi hỏi thương mại truyền thống, người ta thường hay nghĩ tới sự gia tăng
phải biết nhau từ trước của chi phí giao dịch, những rào cản thuế quan và phi thuế quan -
những điều có thể cản trở một doanh nghiệp tiến hành hoạt động
Trong thương mại truyền thống, các bên phải gặp nhau trực
kinh doanh của mình trên những thị trường nước ngoài.
tiếp để tiến hành giao dịch. Và nơi diễn ra các giao dịch theo kiểu
truyền thống này thường là chợ: Từ các chợ truyền thống đến các Vào thế kỷ XXI, bất kỳ khách hàng nào dù là người tiêu dùng,
cửa hàng, siêu thị, trung tâm thương mại. Các đối tác kinh doanh người kinh doanh nhỏ hay là những công ty lớn đều có thể mở rộng
tham gia giao dịch thường phải gặp gỡ nhau và tiếp xúc với nhau việc giao dịch của mình tới những nơi xa xôi nhất của hành tinh.
để tìm hiểu về thông tin, khảo hàng và thương lượng…, thậm chí họ Toàn cầu hoá, tự do hoá mậu dịch và phát triển là con đường
còn là những người đã quen biết nhau từ trước. Họ thường gặp nhanh chóng đưa các quốc gia và các doanh nghiệp thay đổi theo
nhau tại một địa điểm nhất định (có thể là địa điểm của người bán, hướng cạnh tranh quốc tế trên phạm vi toàn cầu, kể cả việc dành
người mua hoặc một địa điểm nào khác mà hai bên cùng thống lấy thị trường nước ngoài, thu hút các nhà đầu tư và các đối tác
nhất) để tiến hành các giao dịch này. Các giao dịch được thực hiện thương mại nước ngoài. Theo xu hướng này, các nước đã và đang
chủ yếu theo nguyên tắc vật lý như chuyển tiền, séc, hoá đơn, vận dần từng bước cố gắng loại bỏ những rào cản thuế quan và phi
đơn, gửi báo cáo. Sự ra đời của các phương tiện viễn thông như thuế quan để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch thương mại
Fax, Telex…đã làm giảm thiểu được những cuộc tiếp xúc đôi khi quốc tế. Song, ngay cả trong điều kiện đó thì vấn đề chi phí giao
không cần thiết và gây lãng phí giữa các đối tác kinh doanh. Tuy dịch, kinh doanh ngoài biên giới vẫn là một rào cản to lớn đối với
nhiên, việc sử dụng các phương tiện điện tử trong thương mại các doanh nghiệp muốn vươn tới những thị trường mới.
truyền thống thường chỉ được sử dụng để trao đổi số liệu kinh doanh. Tuy nhiên, rào cản về chi phí lại có thể được xoá bỏ bởi sự
Từ khi xuất hiện mạng máy tính mở toàn cầu Internet thì việc phát triển của thương mại điện tử. Thật vậy, thương mại điện tử
trao đổi thông tin đã được mở rộng nhanh chóng trên phạm vi toàn phát triển càng nhanh thì máy tính cá nhân càng trở thành một
thế giới với số lượng người tham gia ngày tăng. Những người tham công cụ hữu dụng cho doanh nghiệp hướng ra thị trường trên khắp
gia có thể là các cá nhân hoặc doanh nghiệp, có thể đã biết nhau thế giới. Không chỉ có các công ty hàng đầu thế giới mới có thể tiếp
hoặc hoàn toàn chưa biết nhau bao giờ. Họ gặp gỡ nhau qua những cận được những thị trường mới, mà ngay cả một công ty vừa mới
chợ ảo trên mạng để thực hiện khảo hàng và mua bán. khởi sự cũng có một mạng lưới tiêu thụ và phân phối không biên giới
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 17 18 Thương mại điện tử
ngay nhờ đầu ngón tay của mình. Với thương mại điện tử, một doanh ngày càng trở nên lười biếng và họ cho rằng thà phải trả thêm một
nhân dù mới bắt đầu công việc kinh doanh cũng hoàn toàn có thể chút tiền còn hơn là phải đến tận cửa hàng. Một số công ty đã mời
kinh doanh ở Nhật Bản, Đức hay Mỹ…, mà không hề phải bước
khách hàng may đo quần áo trên mạng, tức là khách hàng chọn
chân ra khỏi nhà - một công việc mà trước kia phải mất nhiều năm.
kiểu, gửi số đo theo hướng dẫn của cửa hàng (qua Internet) rồi sau
1.3.3. Mạng lưới thông tin đối với thương mại truyền thống một thời gian nhất định sẽ nhận được bộ quần áo theo đúng yêu
chỉ là phương tiện để trao đổi dữ liệu, còn đối với
cầu của mình. Điều tưởng như không thể thực hiện được này cuối
thương mại điện tử thì nó chính là thị trường
cùng cũng được rất nhiều người hưởng ứng. Các chủ cửa hàng ngày
Với thương mại truyền thống, mạng lưới thông tin chỉ là
nay cũng đua nhau đưa thông tin lên Web để tiến tới khai thác thị
phương tiện để các bên tham gia giao dịch có thể trao đổi dữ liệu
trường rộng lớn trên Website bằng cách mở cửa hàng ảo.
tiến tới việc thực hiện giao dịch, còn nơi gặp gỡ, tiếp xúc của họ để
tiến hành giao dịch kinh doanh là hoàn toàn độc lập. Còn trong Như vậy, trong thương mại điện tử, bản chất của thông tin
thương mại điện tử, mạng lưới thông tin cũng chính là thị trường - không thay đổi. thương mại điện tử chỉ biến đổi cách thức khởi
nơi gặp gỡ giữa người bán và người mua. Trên Internet đã xuất thảo, trao đổi, bảo quản và xử lý thông tin mà hoàn toàn không
hiện những khu chợ ảo khổng lồ, tại đó người bán và người mua có
thay đổi những chức năng cơ bản của thông tin đối các bên tham
thể gặp gỡ nhau, trao đổi dữ liệu, thương lượng và tiến hành giao
gia truyền thống của hợp đồng.
dịch. Các Website khá nổi tiếng như Yahoo, America Online… thực
sự đã trở thành những khu chợ sầm uất trên Internet. Với mỗi lần 1.3.4. Trong hoạt động thương mại điện tử đều có sự tham
nhấn chuột, khách hàng có thể truy cập vào hàng ngàn cửa hàng gia của ít nhất ba chủ thể, trong đó có một bên không
ảo khác nhau và tỷ lệ khách hàng vào cũng như mua hàng tại các thể thiếu được là nhà cung cấp dịch vụ mạng
cửa hàng ảo này là rất cao.
Trong thương mại điện tử, ngoài các chủ thể tham gia giao
Thông qua thương mại điện tử, nhiều loại hình kinh doanh mới dịch giống như trong giao dịch thương mại truyền thống (người
được hình thành, ví dụ các siêu thị ảo được hình thành để cung cấp mua và người bán) đã xuất hiện thêm một bên thứ ba đó là nhà
hàng hoá và dịch vụ trên mạng máy tính. Theo một số chuyên gia cung cấp dịch vụ mạng, các cơ quan chứng thực… Đây là những
về kinh doanh trên mạng, chính những tính năng dễ sử dụng và người tạo môi trường cho các giao dịch thương mại điện tử. Nhà
hình thức vui mắt, dễ hiểu của các trang Web dành cho thương mại cung cấp dịch vụ mạng có nhiệm vụ chuyển, lưu giữ các thông tin
điện tử là những yếu tố quyết định trong việc thu hút khách hàng. giữa các bên tham gia giao dịch thương mại điện tử, đồng thời, họ
Người tiêu dùng đã bắt đầu mua trên mạng một số loại hàng cũng xác nhận độ tin cậy của các thông tin trong giao dịch thương
bán mà trước đây được coi là khó bán trên mạng. Ví dụ: Con người mại điện tử.
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 19 20 Thương mại điện tử
1.3.5. Trong thương mại điện tử, độ lớn về quy mô và vị trí hiện tại mà vẫn có thể cung cấp cho các khách hàng hiện tại và
của các doanh nghiệp trở nên không quan trọng tương lai nhiều thời gian hỗ trợ và phục vụ hơn. Không có khoảng
Nếu như trong thương mại truyền thống, độ lớn và vị trí có thời gian trễ giữa việc công bố thông tin trên Website và việc
ảnh hưởng quan trọng với sự thành công trong hoạt động kinh doanh khách hàng truy nhập đến các thông tin này. Doanh nghiệp có thể
của các doanh nghiệp thì trong thương mại điện tử, điều này không theo dõi các sản phẩm mới và các chiến dịch Marketing ngay lập
còn đúng nữa. Thật vậy, trong thương mại điện tử, bất kỳ dù lớn tức. Các thông điệp, sự sắp xếp và trọng tâm của các chiến dịch
hay nhỏ, doanh nghiệp đều có thể dễ dàng truy nhập đến các Marketing trực tuyến có thể được phân nhỏ với chi phí rất ít và
khách hàng tiềm năng. Internet không giống như thế giới hiện không có thời gian trễ.
thực mà trong đó vị trí và độ lớn của doanh nghiệp có thể ảnh
1.3.6. Hàng hoá trong thương mại điện tử
hưởng đến khả năng tiếp cận với khách hàng. Thành công này đã
được chứng tỏ bởi các doanh nghiệp mới được thành lập như Thương mại điện tử được coi là một loại hình thương mại có sự
Amazon.com, E-trade và E-toys, tất cả đã xác định lại các thị trợ giúp của công nghệ thông tin, đặc biệt là máy tính và công nghệ
trường tương ứng của mình và hiện nay chiếm thị phần lớn trên mạng. Ngoài các hàng hoá và dịch vụ ''vật thể '' trong các giao dịch
Internet. Các công ty này chưa tồn tại trước khi có Internet. Ngày thông thường khác, trong thương mại điện tử còn có cả hàng hoá
nay, họ đã có thể cạnh tranh với các công ty tồn tại lâu đời, có cơ sở đặc thù của mình đó là “hàng hoá số” và “dịch vụ số”. Hàng hoá và
hạ tầng vững mạnh và quyền lực mua bán lớn bằng cách sử dụng dịch vụ số là những hàng hóa và dịch vụ có thể phân phối qua cơ sở
sự hiểu biết và linh hoạt để tận dụng ưu thế của môi trường mới. hạ tầng mạng, bao gồm: các dữ liệu, các số liệu thống kê, thông tin,
âm thanh, hình ảnh, phần mềm máy tính, kinh doanh trong bảo
Một ưu thế của sự hiện diện trên trang Web là nó không có vị
hiểm, tài chính, an ninh và các loại hàng hoá khác.
trí xác định, kể cả múi giờ và biên giới lãnh thổ. Thông qua trang
Nghiên cứu của Forester Research 1998 đã chia thị trường
Web, doanh nghiệp có thể tiếp cận với các khách hàng ở các vùng
bán lẻ trực tuyến thành ba loại mua bán: Hàng hoá tiện dụng, hàng
địa lý mà trước đây họ không thể vươn tới được. Nhiều người tham
hoá và dịch vụ nghiên cứu bổ sung và hàng hoá thông thường.
quan Website của doanh nghiệp không ý thức được về độ lớn cũng
Những hàng hoá tiện dụng được mua bán như là sách, âm nhạc,
như vị trí của doanh nghiệp. Với một Website, doanh nghiệp có thể quần áo và hoa. Người ta dự tính là sự đa dạng của hàng hoá tăng
dễ dàng hỗ trợ khách hàng ở bất kỳ đâu trên thế giới. Múi giờ lên, sự xuất hiện của dịch vụ gửi hàng và sự xúc tiến bán lẻ rộng
không còn trở nên quan trọng nữa. Internet có thể truy cập 24 giờ rãi sẽ làm tăng sự thông dụng của việc buôn bán hàng hoá này
trong ngày và 7 ngày trong tuần (gọi là sự hiện diện Web 24×7). trên mạng. Những hàng hoá bổ sung được mua bán phổ biến hơn,
Các cơ sở dữ liệu và thư điện tử cũng giúp các doanh nghiệp nhiều chẳng hạn như hàng tạp hoá, hàng cá nhân, những mặt hàng này
trong việc cung cấp cho khách hàng các yêu cầu về thông tin hay tuy có giá thành trung bình nhưng lại là thiết yếu do trở ngại từ
dịch vụ. Doanh nghiệp có thể duy trì hay giảm số lượng nhân viên việc thiếu một hệ thống phân phối khả dĩ và sự bắt nhịp chậm
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 21 22 Thương mại điện tử
chạp về thương mại điện tử của khách hàng. Cho nên người ta - Tìm kiếm lao động;
đánh giá thị trường này chủ yếu phát triển trong một số lĩnh vực - Thông tin và truyền thông;
nhất định như hàng đặc dụng, hàng dược phẩm. Chi phí của hàng
- Các dịch vụ lữ hành;
hoá và dịch vụ liên quan đến nghiên cứu cao hơn nhiều so với hai
chủng loại hàng hoá trên và là những mua bán được sắp đặt trước - Dịch thuật;
theo khuynh hướng thông tin; loại này bao gồm vé máy bay, máy - Thiết kế và bảo trì trang Web;
tính, ô tô. Việc cung cấp các nguồn thông tin trực tuyến và doanh
- Tư vấn quản lý;
số của loại này sẽ có xu hướng tăng lên đáng kể.
- Giáo dục;
Những sản phẩm mà khách hàng có thể mua qua mạng:
- Dịch vụ in ấn và đồ họa;
- Các sản phẩm máy tính;
- Các dịch vụ đấu giá;
- Sách;
- Các dịch vụ viết thuê…
- Ðĩa CD;
Người ta dự tính rằng các lĩnh vực tăng trưởng chính trong
- Ðồ điện tử;
thương mại điện tử sẽ là ngành Truyền thông toàn cầu và các
- Các chuyến du lịch; ngành công nghiệp giải trí, du lịch (bao gồm khách sạn và hàng
- Phim ảnh; không), các dịch vụ chuyên nghiệp và tài chính, bảo hiểm và bán
- Các tạp chí thường kỳ v.v... lẻ. Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng những nhân tố thành công của
các sản phẩm nhất định bao gồm các yếu tố: Thương hiệu mạnh,
Những dịch vụ sau đây là những dịch vụ có thể triển khai
sản phẩm đặc trưng và chào giá cạnh tranh.
thành công trên mạng.
Cần lưu ý rằng chưa có một nghiên cứu hoàn chỉnh nào về khía
- Kế toán;
cạnh tâm lý của khách hàng trên mạng để xác định tại sao một số
- Quảng cáo; mảng khách hàng hoặc doanh nghiệp lại mua sản phẩm và dịch vụ
- Giáo dục đào tạo mang tính thương mại; này trong khi số khác thì không. Vào tháng 7/1998 trường Ðại học
- Các phần mềm và dịch vụ máy tính; Tổng hợp Wayne ở thành phố Chi-ca-gô thuộc tiểu bang Mi-chi-gân
đã tiến hành khảo sát 113 công ty, khoảng 87% số đó cho biết rằng
- Môi giới hải quan;
họ không mua hàng hoá và dịch vụ trong 6 tháng trước đó. Có vẻ
- Các dịch vụ tài chính, y tế, chăm sóc sức khỏe từ xa; như rằng sự e ngại của khách hàng, ở một mức độ nhỏ hơn là của
- Bảo hiểm; doanh nghiệp để tìm kiếm và mua hàng hoá và dịch vụ qua mạng
- Nghiên cứu thị trường; đã vượt ra ngoài những lo ngại về vấn đề an ninh, tài chính của các
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 23 24 Thương mại điện tử
giao dịch. Một nghiên cứu giới hạn đã được tiến hành để tìm ra những ứng dụng thương mại điện tử, ta chỉ cần bấm một phím,
những nhân tố này. Một câu hỏi khá thú vị là mức độ của việc thay một giao dịch hoặc một hợp đồng đã được ký kết. Sẽ không cần bất
đổi thói quen mua hàng của khách hàng và doanh nghiệp. Có lẽ kỳ cuộc họp kín hay các hội nghị lớn nào nhận được nhiều thông
các doanh nghiệp sẽ dễ dàng thay đổi hơn để cắt giảm chi phí, cải tin, nhiều sự lựa chọn. Căn cứ vào đó, các doanh nghiệp có thể xác
thiện thời gian giao hàng, liên lạc với nhà cung cấp, và đơn giản định được khách hàng tiềm năng và tìm cách thỏa mãn họ không
chỉ là tăng hiệu quả của việc đặt hàng, gửi hàng và giao hàng. Hơn
chút chậm trễ. Thậm chí nếu chúng ta không có vốn, vẫn có thể sử
nữa có lẽ hình thức mua bán giữa các doanh nghiệp (B2B) tăng lên
dụng kinh nghiệm, kiến thức, ý tưởng và khả năng đánh giá để
bởi vì nó có đặc điểm khác với những thói quen mua hàng cá nhân
kiếm được nhiều tiền. Tốc độ ở đây còn là khả năng cung cấp thông
truyền thống. Ðiều quan trọng là phải đặt ra câu hỏi có phải do đặc
tin về sản phẩm, những tin tức mới nhất, cập nhật nhất các doanh
trưng của người mua hàng muốn trực tiếp đi dạo qua các gian
hàng, các cửa hiệu, các trung tâm thương mại, các cửa hàng bách nghiệp tham gia thương mại điện tử luôn phải đổi mới từ công
hoá hay là họ muốn mua hàng qua mạng để tiết kiệm thời gian cho nghệ, phương thức kinh doanh, quản lý cũng như kiểm soát kênh
những hoạt động khác như thể thao, giải trí v.v... của mình. Nguyên tắc của các doanh nghiệp khi tham gia thương
mại điện tử là phải trả lời những thắc mắc của khách hàng trong
1.3.7. Không gian thực hiện thương mại điện tử
vòng 48 giờ. Nếu không làm được điều đó thì doanh nghiệp đó coi
Một điều khác biệt với các hoạt động thương mại bình thường như bị thất bại và mất khách hàng. Điều này cho thấy yếu tố tốc
khác là trong thương mại điện tử thì chúng ta dùng thuật ngữ độ là rất quan trọng. Vấn đề tốc độ cũng phải phụ thuộc vào nhà
''Market-space'' dùng để chỉ nơi họp chợ, trong các giao dịch nó cung cấp mạng. Họ phải không ngừng nâng cao chất lượng hệ
thay thế cho ''Market-place''- nơi họp chợ của các hoạt động thương thống truyền thông, đổi mới công nghệ sao cho dịch vụ cung cấp là
mại thông thường khác. Market space tạm dịch là không gian họp tốt nhất. Trong thời đại công nghệ thông tin tốc độ cao, doanh
chợ, chỉ bối cảnh thực tế trong đó người mua, người bán khám phá nghiệp đang làm ăn với một khách hàng nhưng nhà cung cấp
lẫn nhau và tiến hành giao dịch thông qua mạng viễn thông và
mạng không tốt và bản hợp đồng của doanh nghiệp với khách hàng
Internet. Như vậy thương mại điện tử dùng không gian ảo để tiến
phải mất hàng giờ sau mới đến tay họ. Như vậy doanh nghiệp đã
hành các hoạt động mang tính thương mại giữa các bên tham gia.
làm họ mất thời gian và niềm tin của họ dành cho doanh nghiệp sẽ
1.3.8. Tốc độ giao dịch nhanh chóng mất đi, chưa kể trong thời gian chờ đợi đó doanh nghiệp còn có thể
Trước đây để thực hiện một giao dịch thương mại truyền tìm kiếm thêm khách hàng. Ngoài người mua và bán ra thì nếu
thống chúng ta phải mất một khoảng thời gian dài, đôi khi là cả cung cấp dịch vụ không tốt thì doanh nghiệp đó sẽ không thể cạnh
năm. Chủ tịch hãng máy tính khổng lồ Microsoft Bill Gates nói: tranh với những nhà cung cấp khác. Điều này càng chứng tỏ sự
“Tốc độ quyết định một doanh nghiệp thành công hay thất bại”. Với quan trọng của tốc độ trong thương mại điện tử.
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 25 26 Thương mại điện tử
1.3.9. Thương mại điện tử là một nguồn tài nguyên khổng lồ Mỗi tài nguyên đều có những giá trị nhất định. Thương mại
Thương mại điện tử chính là một nguồn tài nguyên khổng lồ, điện tử cũng vậy, nó là một tài nguyên chung mà ai cũng có thể
được chia sẻ, nắm giữ. Các chuyên gia nghiên cứu cũng cho rằng,
không những nó không bị cạn kiệt khi được khai thác như các loại
mỗi doanh nghiệp đều có thể tận dụng thương mại điện tử. Cụ thể
tài nguyên thiên nhiên mà trong kỷ nguyên công nghệ thông tin và
như các phương tiện Website, E-mail, các sàn giao dịch điện tử
viễn thông phát triển như vũ bão, nó ngày càng phong phú và đa
v.v…, như một công cụ quảng bá vô cùng hữu hiệu mà chi phí bỏ ra
dạng hơn.
rất nhỏ. Đồng thời nó cũng là phương tiện thay thế cho hàng loạt
Tài nguyên ở đây chúng tôi muốn nói đến không phải là tài các loại hình giao dịch thông thường.
nguyên thiên nhiên như sắt, than, đất đá… mà là những thông tin, Như ta đã biết thương mại điện tử được thực hiện thông qua
những sản phẩm cả về vật chất cũng như tinh thần, đó còn là Internet, WWW, điện thoại v.v…, đó là những sản phẩm thuộc sự
những công cụ hỗ trợ cho thương mại điện tử. Những thông tin, tin sáng tạo của con người. Trong kỷ nguyên toàn cầu hoá sự sáng tạo
tức trên hệ thống mạng luôn được làm mới và khi doanh nghiệp của con người là vô hạn và hàng loạt các phần mềm dùng cho
khai thác tức là truy nhập vào mạng thì thông tin đó không bị mất thương mại điện tử sẽ phát triển. Và nếu không đuổi kịp, không
đi như khi doanh nghiệp mua một cái bánh và ăn. Thông tin này tận dụng được thương mại điện tử thì mỗi cá nhân, doanh nghiệp
không chỉ có doanh nghiệp khai thác mà có hàng triệu người trên sẽ bị “đào thải”. Trước sự cạnh tranh khốc liệt đó, các doanh nghiệp
thế giới cũng khai thác như doanh nghiệp vậy. Hãy tưởng tượng sẽ tận dụng tiềm năng của thương mại điện tử và phát triển nó
thông tin này như một cuốn sách, khi đọc một cuốn sách thì cái ngày càng cao hơn để không chỉ cạnh tranh với các đối thủ mà còn
chúng ta được là kiến thức, cuốn sách không mất đi một chữ nào thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng. Điều đó sẽ làm
cả, giá trị của nó vẫn giữ nguyên thì tài nguyên của thương mại cho thương mại điện tử ngày càng phong phú và đa dạng hơn chính
điện tử cũng như vậy. Tài nguyên đó chỉ có thể nói là mới hay cũ, nhờ vào quá trình khai thác nó.
giá trị hay không giá trị chứ không phải là hết hay không hết. Đó 1.4. CÁC CHỨC NĂNG CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
là điểm khác biệt giữa tài nguyên thương mại điện tử với tài
Chức năng của thương mại điện tử tương tự như các chức
nguyên thiên nhiên.
năng của thương mại nói chung bao gồm: Chức năng lưu thông;
Theo nhà báo người Mỹ Thomas L.Friedman, một trong Chức năng phân phối; Chức năng thị trường. Trong đó hai chức
những chuyên gia hàng đầu thế giới về kinh tế toàn cầu cũng đã năng quan trọng và là điểm mạnh của thương mại điện tử so với
khẳng định trong cuốn sách “The Lexus and Olive”: “Thương mại thương mại truyền thống, đó là:
điện tử là một nguyên liệu quan trọng, như một tài nguyên, nó sẵn
- Thương mại điện tử là kênh phân phối;
sàng cho bất kỳ ai khai thác, là cái chung ai cũng có thể nắm bắt,
có thể biến nó thành tài sản của mình”. - Thương mại điện tử là thị trường.
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 27 28 Thương mại điện tử
1.4.1. Chức năng lưu thông tốn kém (thông qua Internet). Khi đó Internet đóng vai trò như
một sự giảm thiểu chi phí biên của việc sản xuất các sản phẩm đó.
Lưu thông trong thương mại điện tử nhằm đáp ứng tất cả nhu
cầu của khách hàng về toàn bộ các loại sản phẩm từ mặt hàng thiết - Các sản phẩm và dịch vụ mà có giá trị tương đối thấp và chất
yếu cho đến các loại sản phẩm cao cấp hơn. Nó tạo ra môi trường lượng đồng nhất (sách, đĩa CD...)
cạnh tranh mạnh mẽ giữa các công ty, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đối với các dạng sản phẩm và dịch vụ này, thương mại điện tử
Lưu thông trong thương mại điện tử còn đưa hàng hóa từ người đóng vai trò “cung cấp một kênh hiệu quả cho việc quảng cáo, tiếp
bán tới người mua trên phạm vi toàn cầu, giúp cho doanh nghiệp, thị và thậm chí là cả phân phối trực tiếp các hàng hoá và dịch vụ
cá nhân nắm rõ nhu cầu và thị hiếu của khách hàng một cách gần thông tin”.
nhất trong quá trình quảng bá sản phẩm tới người tiêu dùng. 1.4.3. Thương mại điện tử là thị trường
1.4.2. Thương mại điện tử là kênh phân phối Khi thương mại điện tử được nhìn nhận như thị trường: Chức
Một đặc điểm khác của thương mại điện tử so với thương mại năng của thị trường là mang người mua và người bán cùng với sản
truyền thống được thể hiện rất rõ trong chức năng phân phối. Ở phẩm/dịch vụ lại với nhau trên thị trường. Trước đây thị trường
đây, thương mại điện tử đã làm thay đổi hẳn cách thức phân phối, được hiểu là nơi thu thập các thông tin, so sánh giá cả, thu thập
mua/bán hàng hoá truyền thống. Các trung gian trên thị trường hầu các lời khuyên hay mang người mua và người bán lại với nhau.
Nhìn nhận thương mại điện tử như một thị trường bao hàm một
như không còn cần thiết nữa khi trong môi trường mạng toàn cầu
cách nhìn khác hẳn về thị trường, chú trọng hơn tới khái niệm một
các thành viên hoàn toàn có thể trao đổi trực tiếp và mua bán hàng
nơi để thông báo và trao đổi giữa các bên, cố vấn và tìm kiếm
hóa. Một điểm khác nữa là việc thanh toán trong các giao dịch
khách hàng trong tương lai. Chức năng của thị trường được nâng
thương mại điện tử lại thường được thanh toán qua trung gian (ngân
cao trong cộng đồng các khách hàng điện tử (còn được gọi là cộng
hàng trên mạng) thông qua các phương tiện thanh toán điện tử.
đồng ảo). Sự phát triển bùng nổ của mạng Internet đã biến môi
Khi thương mại điện tử được nhìn nhận như kênh phân phối, trường này trở thành một thị trường thực sự, đầy tiềm năng với
sự nhấn mạnh tập trung ở môi trường thương mại điện tử. Tức là ở khả năng tiếp cận toàn cầu và có đặc thù riêng về đối tượng sử
đây các sản phẩm và dịch vụ được phân phối thông qua các kênh dụng là các doanh nghiệp, người tiêu dùng trí thức và phần nào có
phân phối khác với thông thường. Có nhiều loại sản phẩm dịch vụ thể nói là có thu nhập cao. Tính công khai của thông tin cũng là
được đưa vào dạng này: một điểm mạnh của thị trường này vì tính cạnh tranh cao và khả
- Các sản phẩm và dịch vụ có thể chuyển tiếp bằng điện tử được năng tìm kiếm đối tác, khách hàng mới.
như là các các vấn đề liên quan đến bảo hiểm, các hàng hoá kỹ Thị trường trong thương mại điện tử là một cái nhìn hoàn
thuật số như tin tức, ảnh số hoá hay âm nhạc... cho phép truyền một toàn khác so với thị trường thương mại truyền thống. Một thị
bản sao (copy) hoàn hảo tới nơi phân phát một cách gần như không trường thương mại điện tử đơn giản chỉ được coi là nơi thu thập
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 29 30 Thương mại điện tử
thông tin, những lời khuyên, nhận xét hay so sánh giá cả giữa 1.5. CÁC MÔ HÌNH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
những sản phẩm với nhau. Vô hình chung, thị trường đã tạo ra
Hiện nay trên thế giới đang áp dụng các mô hình cơ bản xây
một mối liên kết giữa các bên đối tác với nhau. Thị trường thương
dựng nên hệ thống thương mại trực tuyến toàn cầu. Mỗi mô hình
mại điện tử có một ưu điểm tuyệt đối so với thị trường truyền
thống, ở đây không còn khái niệm biên giới các quốc gia với nhau, đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng, và phù hợp với một loại
thị trường này trực tiếp tác động tới khả năng cạnh tranh toàn ngành riêng.
cầu. Thị trường thương mại điện tử không chú trọng tới các thực
1.5.1. Mô hình bảng hiệu
thể trung gian, mà chỉ tập trung tới khái niệm nơi để thông báo và
thời điểm giữa các bên, các người mua cố vấn và tìm kiếm khách Đây là mô hình đơn giản nhất và cũng là cách dễ nhất để
hàng của mình trong tương lai. Vì vậy chức năng của thị trường thương hiệu của doanh nghiệp tiếp cận với người tiêu dùng trên
được nâng cao trong cộng đồng điện tử hay chính là thị trường ảo. Internet. Mô hình bảng hiệu (Poster/Billboard Model) giúp doanh
Thị trường ở đây chính là mạng lưới thông tin. Dưới tác động nghiệp đăng các thông tin về công ty và sản phẩm của doanh
nghiệp qua giao diện Website riêng hay trên một Website thông
của công nghệ thông tin Internet, đây đã trở thành một thị trường
dụng nào đó. Mạng được xem là một xa lộ thông tin, vì vậy mô hình
thực sự, đầy tiềm năng với khả năng liên kết thành công và có đặc
này cũng không khác nhiều so với việc doanh nghiệp treo các bảng
thù riêng về đối tượng người sử dụng chính là các doanh nghiệp, cá
quảng cáo ngoài trời. Nó giúp cho khách hàng tìm kiếm được
nhân, công dân trí thức hay nói một cách khác là những cá nhân,
những thông tin cần thiết và những lý do tin tưởng để đưa ra quyết
tập đoàn có thu nhập lớn. Một đặc điểm đặc biệt của thị trường
định chọn mua sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp. Điểm
thương mại điện tử tạo nên điểm mạnh của nó đó là tính công khai
chính yếu cần làm trong mô hình này là giúp cho khách hàng biết
của thông tin trong thị trường, cho phép khả năng tìm kiếm đối tác
địa chỉ (E-mail, trang Web, hay địa chỉ thông thường) và cách liên
và khả năng cạnh tranh cao. hệ với doanh nghiệp. Do chi phí không cao và đơn giản nên đây là
Thị trường thương mại điện tử tạo ra kênh làm việc mới liên mô hình thông dụng hơn cả và có thể sử dụng cho tất cả các loại
tục trong cả ngày, đây là kênh làm việc trực tiếp tới khách hàng hình kinh doanh.
với quy mô rộng, tốc độ nhanh tạo ra khả năng kinh doanh liên tục Mô hình này là bước cơ bản cho những công ty nhỏ. Xây dựng
24/24 giờ. Kênh làm việc này không cần phải nhân viên giám sát một Website không quá khó và nó còn có ý nghĩa rất to lớn, mang
trực tiếp khách hàng như các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ lại không chỉ uy tín cho công ty, mà còn là một lý do tin tưởng của
bình thường v.v… Không cần trực tiếp thuê địa điểm bán hàng, khách hàng. Vì có tầm quan trọng như vậy nên việc xây dựng mô
không cần hệ thống kiểm tra, giới thiệu sản phẩm, hệ thống thanh hình bảng hiệu không thể sơ sài và thiếu đầu tư đúng đắn, không
toán tiền… tất cả đều do Website thực hiện tự động, nhanh chóng. những kém hiệu quả mà đôi khi còn phản tác dụng. Biti’s là một ví
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 31 32 Thương mại điện tử
dụ, Website của Biti’s (www.bitis-vn.com) được xây dựng khá bắt 1.5.3. Mô hình cuốn sách hướng dẫn điểu khiển (Cyber
mắt với những thông tin cần thiết dành cho người tiêu dùng và Brochure Model)
những ai quan tâm. Hơn thế nữa, địa chỉ Web luôn xuất hiện trên Website sẽ được xây dựng không khác mấy so với một cuốn
các phương tiện thông tin và giao dịch của công ty như: Quảng cáo, sách chi tiết hướng dẫn tất cả về sản phẩm và về công ty. Đây là
giấy tiêu đề, bìa thư, Fax và danh thiếp. Biti’s nhờ đó đã thực hiện mô hình cung cấp thông tin và phân loại sản phẩm chi tiết, kể cả
truyền thông rất tốt cho việc quảng bá Website của mình. tư vấn về cách sử dụng và dịch vụ khuyến mãi, các bài viết liên
quan đến sản phẩm. Phạm vi hướng dẫn là tất cả những gì liên
1.5.2. Mô hình những trang vàng
quan trong phạm vi một doanh nghiệp, cho phép xem thư mục các
Mọi người đều biết niên giám điện thoại những trang vàng mặt hàng theo thể loại và tên, chi tiết về giá cả. Nhiều trang Web
(Yellow Page Model), một trong những phương cách hay để quảng còn lập ra một mẫu đơn thiết kế sẵn để khách hàng có thể yêu cầu
cáo công ty. Mô hình những trang vàng trên Web cũng hoạt động đặt hàng theo những lựa chọn của họ. Tuy nhiên đây vẫn chưa
tương tự. Những tổ chức đứng ra lập trang Web này tạo ra một phải là một cửa hàng vì mô hình này không hỗ trợ bán trực tiếp
bảng danh mục cho phép con trỏ nhấp đến các nguồn thông tin hay qua mạng. Các công ty thành lập gân đây thường xây dựng theo
địa chỉ cung cấp sản phẩm. Khách hàng có thể tìm thông tin bằng mô hình này. Nó cũng đòi hỏi đầu tư một mức tương đối để có thể
xây dựng và duy trì Website như một công cụ quảng cáo và giới
cách nhấn nút “tìm kiếm” (Search) bằng tên, ngành hay loại hình
thiệu hiệu quả cho không chỉ khách hàng mà còn cho những đối
kinh doanh. Có thể họ thu một khoản phí nhỏ hoặc vì mục đích phi
tượng liên quan. Đây là một mô hình phổ biến trên thế giới vì nó
lợi nhuận. Nói chung quảng cáo kiểu này cũng không tốn kém
cung cấp những tiện ích cần thiết cho khách hàng trong việc tìm
nhiều, trừ khi doanh nghiệp muốn lập ra một trang Web cung cấp hiểu kỹ về sản phẩm cũng như đối thoại gián tiếp với công ty.
thông tin hoàn chỉnh và một ngành hàng để gây dựng danh tiếng
cho công ty. Mô hình này thường áp dụng cho những tổ chức chính 1.5.4. Mô hình quảng cáo (Advertising Model)
phủ, các Website hỗ trợ cho một ngành hàng nào đó, các tờ báo Một loạt những trang Web tìm kiếm ra đời mà tiêu biểu là
chuyên ngành hay một số công ty có tên tuổi lớn. Google, Yahoo, Goto… đại diện cho sự phát triển như vũ bão của
mô hình này. Đây là các trang Web có công cụ tìm kiếm cực mạnh,
Niên giám điện thoại những trang vàng của Bưu điện Hà Nội
giúp khách hàng tiết kiệm thời gian lướt Web và có số liệu so sánh
(www.nhungtrangvang.com.vn) được xây dựng không lâu nhưng đã
giữa các trang với nhau. Không chỉ đưa ra Website, mô hình quảng
được rất nhiều người biết đến vì sự tiện dụng và khả năng cung
cáo cũng có chức năng hiển thị cung cấp không gian quảng cáo trên
cấp thông tin của nó. Được hỗ trợ bởi công cụ tìm kiếm và khả trang Web bên cạnh việc hỗ trợ tìm kiếm. Một số trang Web còn có
năng phân loại cao, đây là một trong số ít Website được sự đầu tư khả năng “quảng cáo theo yêu cầu”. Chẳng hạn khách hàng đang
và quan tâm đúng mức của một doanh nghiệp nhà nước. tìm kiếm một loại thông tin nào đó, biểu ngữ (banner) có chứa
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 33 34 Thương mại điện tử
thông tin về sản phẩm tương ứng sẽ xuất hiện trên màn hình. Mô a) Bán hàng trực tuyến (E-selling)
hình này thích hợp cho các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên Bán hàng trực tuyến là một trong những ứng dụng của thương
mạng hay tiếp thị cho nhiều mặt hàng, nhiều chủng loại sản phẩm.
mại điện tử hiệu quả nhất và rất kinh tế không chỉ cho các công ty
1.5.5. Mô hình thuê bao (Subscription Model) kinh doanh đạt lợi nhuận cao mà còn có ý nghĩa rất lớn cho cả xã
Mô hình này được mô phỏng như là một câu lạc bộ dành riêng hội, cho từng quốc gia. Bán hàng trực tuyến hiểu một cách đơn
cho hội viên và khách hàng. Nó bắt buộc khách hàng đăng ký tên giản là công ty cung cấp các hàng hoá, sản phẩm và dịch vụ trên
và mật khẩu để truy cập vào nội dung chính của Website, có thể không gian ảo thông qua Website của công ty. Hàng hoá và dịch vụ
phải trả tiền để có được những quyền lợi đặc biệt. Mô hình đăng ký được cung cấp trên “chợ ảo” có thể của công ty hoặc không phải của
cũng tương tự như khách hàng đặt mua một kỳ báo hàng tháng hay công ty (môi giới). Để bán hàng trực tuyến thì các công ty không
hàng quý, nhờ đó khách hàng có thể đọc và tìm thấy những thông chỉ thiết kế không gian chợ ảo đơn thuần mà cần phải có các bộ
tin bổ ích hơn hẳn so với những người chỉ tham quan chứ không phận kèm theo để thực hiện quá trình mua hàng như: Bộ phận
đăng ký. Hình thức này thường được sử dụng cho các doanh nghiệp
quản lý trang thông tin, bộ phận bán hàng trực tuyến, hệ thống
có sản phẩm/dịch vụ có thể phân phối trực tiếp trên mạng như báo
xác minh thông tin trên đơn đặt hàng của khách hàng (các ngân
điện tử, phần mềm, tư vấn… Hiện nay rất nhiều trang Web có mục
hàng) và các bộ phận kho vận - phân phát hàng hoá.
đăng ký để khuyến khích tính tương tác giữa công ty và khách hàng.
d) Mua hàng trực tuyến (E-buying)
1.5.6. Mô hình cửa hàng ảo (Virtual Storefront Model) hay
Cửa hàng trực tuyến (E-shop hay Storefront Model) Sau khi khách hàng quyết định muốn mua sắm sản phẩm, họ
được chuyển sang khu vực phục vụ an ninh. Ở đó, họ được điền các
Với loại mô hình này doanh nghiệp có thể bán hàng hoá, dịch
vụ hay thông tin trên mạng. Áp dụng hình thức này khách hàng có thông tin cần thiết theo yêu cầu của mẫu đơn đặt hàng(1) về thông
thể đọc và xem thông tin chi tiết về sản phẩm, dịch vụ và thông tin tin cá nhân: Tên, địa chỉ, tài khoản thanh toán, hình thức thanh
về doanh nghiệp một cách thuận tiện nhất, và việc tạo điều kiện toán, địa điểm nhận hàng… và các thông tin này sẽ được ngân hàng
cho khách hàng thanh toán qua mạng khi mua lẻ sẽ là lợi thế cạnh nào đó xác minh trước khi giao hàng.
tranh cho doanh nghiệp. Đây là loại mô hình mà hầu hết các doanh Cụ thể như sau:
nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam đều có thể áp dụng được, đơn giản
- Khách hàng lựa chọn sản phẩm;
nhất là đưa thông tin về doanh nghiệp, sản phẩm hay dịch vụ lên
mạng để tạo điều kiện cho khách hàng có thể thu thập được thông - Khách hàng cung cấp thông tin gửi thư, địa chỉ giao hàng và
tin dễ dàng nhất. Chuyên nghiệp hơn một chút doanh nghiệp nên thẻ tín dụng cá nhân hay loại tín dụng để thanh toán điện tử;
tạo điều kiện cho khách hàng thanh toán qua mạng để phục vụ
khách hàng được tốt hơn. (1)
Order form
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 35 36 Thương mại điện tử
- Hệ phục vụ an ninh xác minh thẻ tín dụng với công ty những món hàng rẻ nhất, nhưng doanh nghiệp phải nắm được giá
Cybercash hoặc một ngân hàng nào đó do công ty thuê. Giao dịch trị thật của nó cũng như là người phán đoán được mức giá mà
sau đó được xác minh; người khác đưa ra. Ebay chỉ có một khuyết điểm là thời gian muốn
- Ngân hàng của công ty nhận các quỹ thẻ tín dụng từ tài có được nó sẽ lâu hơn so với doanh nghiệp đặt mua lập tức trên các
Website cửa hàng ảo với một mức giá nhất định. PriceLine
khoản của khách hàng. Phiên giao dịch mua sắm của khách hàng
(www.priceline.com) là mô hình đảo ngược của đấu giá so với Ebay.
được đặt trong một cơ sở dữ liệu sẵn sàng để công ty tải xuống
Đây là nơi mà các nhà cung cấp dịch vụ hàng không và khách sạn
trung tâm xứ lý dữ liệu.
tìm đến để xem mình có thể đáp ứng được một mức giá do người
Sau khi khách hàng hoàn tất thủ tục giao dịch, họ được đưa mua đưa ra hay không. Ý tưởng lập ra mô hình đảo ngược giúp cho
sang một màn hình báo cho biết giao dịch đã thành công. Thông người mua đạt được lợi ích nhiều nhất, thích hợp với các hợp đồng
tin giao dịch sẽ được dùng để phát sinh thư điện tử xác nhận, cảm mua hàng hóa, dịch vụ lớn.
ơn người tiêu dùng đã mua sắm và cung cấp cho họ các thông tin
Với loại mô hình này người mua và người bán có thể thảo luận
thích hợp mà họ cần theo dõi đơn đặt hàng. Giao dịch được đặt
hoặc mặc cả giá giao dịch trên cùng một trang Web đấu giá trực
trong một cơ sở dữ liệu ở đó hệ thống kế toán của công ty có thể
tuyến. Hiện nay sản phẩm hay sử dụng mô hình này nhất là máy
truy cập để có thể xuất hàng.
tính. Muốn thực hiện việc đấu giá trực tuyến khách hàng điền vào
1.5.7. Mô hình sàn giao dịch đấu giá trực tuyến (Auction mẫu đăng ký sau đó là việc truy cập trang danh sách các loại sản
model hay E-auction) phẩm và thông tin được cung cấp về việc đặt giá trước cao nhất.
Đấu thầu cũng là một hình thức của mô hình này. Hiện nay trên
Mô hình này khá mới mẻ và rất được ưa chuộng hiện nay. Mô
thế giới eBay là một nhà tiên phong trong việc áp dụng mô hình
hình đấu giá cho phép người mua và người bán tham gia trên một
này. Tuy nhiên, với thực trạng của Việt Nam thì đây chưa phải là
cửa hàng ảo và được quyền đưa giá trên một phòng đấu giá ảo do
thời điểm thích hợp để quan tâm nhiều đến loại mô hình này.
mình tạo ra. Đây là phương thức hữu hiệu để tìm kiếm sản phẩm
hay mua sản phẩm với giá tốt nhất. Ngoài ra còn có mô hình đấu 1.5.8. Mô hình hội thương (Affiliate Model)
giá ngược (Reverve Auction Model), nhà cung cấp cho phép người Mô hình hội thương là khi một Website đứng ra kêu gọi các
mua chào giá theo ý muốn rồi sau đó sẽ căn cứ vào đó để quyết
chủ Website tham gia làm các dịch vụ của mình. Mô hình này ít
định bán sản phẩm với mức giá được đề nghị hay không. Ebay
được mọi người biết đến vì nó mang tính nội bộ, chỉ được giới thiệu
(www.ebay.com) là một trang Web thành công nhất sử dụng mô
trong phạm vi các Website với nhau. Tuy nhiên mô hình này lại có
hình này. Khi vào trang Web này doanh nghiệp có thể tìm kiếm
một giá trị rất lớn, nhờ nó mà các Website xây dựng mối quan hệ
loại sản phẩm, tham khảo mức giá sàn và đưa giá một mức mà
với nhau, tạo điều kiện cho người truy cập một cách nhanh chóng
mình có thể chấp nhận được. Ebay có thể nói là nơi dễ tìm kiếm
và tiện lợi. Nó hoạt động như một hiệp hội các Website liên kết với
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 37 38 Thương mại điện tử
nhau, để không chỉ thu hút một lượng lớn đối tượng khách hàng những mô hình hội thị thành công nhất, với hàng loạt các chức
mục tiêu mà còn hỗ trợ cho nhau trong việc cung cấp dịch vụ và sự năng tuyệt vời như: Cung cấp thông tin về nhiều lĩnh vực khác
thỏa mãn tối đa nhu cầu của khách hàng. Ví dụ từ một Website nhau, hỗ trợ tìm kiếm, tạo hộp thư miễn phí, nghe nhạc và xem
chính bán máy vi tính, doanh nghiệp có thể thông qua nó để đi tìm phim trực tuyến, tạo phòng trò chuyện (chat) và các trò chơi
những linh kiện kèm theo trên các siêu liên kết (Hyperlink) khác, (games) phong phú. Mô hình Yahoo khai thác được hầu hết những
cài đặt phần mềm, hỗ trợ trực tuyến và các dịch vụ liên quan. thế mạnh của một mạng trực tuyến, số người sử dụng Yahoo đã
Amazon cũng đã áp dụng mô hình hội thương kêu gọi sự tham gia chiếm một nửa số người sử dụng Internet toàn cầu.
của các Website khác làm điểm giới thiệu phân phối cho Amazon b) Phân loại cổng thông tin tích hợp
để được hưởng chênh lệch một khoản hoa hồng.
Cổng thông tin điện tử cung cấp cho người dùng cuối nhiều
1.5.9. Mô hình cổng (Portal Model) loại dịch vụ khác nhau với nhiều nhu cầu khác nhau, có thể phân
a) Khái niệm cổng thông tin tích hợp loại các cổng thông tin tích hợp như sau:
Có nhiều khái niệm về cổng thông tin điện tử tích hợp (portal) + Cổng thông tin công cộng (Public portals): Ví dụ như Yahoo,
khác nhau, và cho đến nay chưa có khái niệm nào được coi là loại cổng thông tin này thường được sử dụng để ghép nối các thông
chuẩn xác. Trong phần nghiên cứu này, chúng ta tạm sử dụng khái
tin lại với nhau từ nhiều nguồn, nhiều ứng dụng và từ nhiều người,
niệm sau cho cổng thông tin điện tử tích hợp: “Cổng thông tin điện
cho phép cá nhân hoá (personalization) các Website theo tùy từng
tử tích hợp là điểm truy cập tập trung và duy nhất, tích hợp các
đối tượng sử dụng.
kênh thông tin, các dịch vụ và ứng dụng, phân phối tới người sử
dụng thông qua một phương thức thống nhất và đơn giản trên nền + Cổng thông tin doanh nghiệp (Enterprise portals hoặc
tảng Web”. “Corporate Desktops”): Được xây dựng để cho phép các thành viên
Là mô hình cung cấp nhiều loại dịch vụ Internet trên cùng của doanh nghiệp sử dụng và tương tác trên các thông tin và ứng
một trang chủ, phần lớn các Website sử dụng mô hình hội thị ngoài dụng nghiệp vụ tác nghiệp của doanh nghiệp.
nhiệm vụ chính còn cung cấp một số dịch vụ miễn phí như công cụ + Cổng giao dịch điện tử (Marketplace portals): Ví dụ như eBay
tìm kiếm, tin tức trong và ngoài nước, nơi truy tìm hàng bán, thư
và ChemWeb, cổng thông tin này là nơi liên kết giữa người bán và
điện tử hay phòng thoại (chat room) và các diễn đàn. Đây là một
người mua.
mô hình tổng hợp nhiều chức năng, ngày càng được ưa chuộng vì
sự đa dạng của nó. Mô hình này có nhiều ưu điểm, nhưng cũng đòi + Cổng thông tin ứng dụng chuyên biệt (Specialized portals):
hỏi phải đầu tư rất lớn và quản lý một cách chuyên nghiệp để có Ví dụ như SAP portal, cổng thông tin loại này cung cấp các ứng
thể là một “khu phố” trên mạng của mọi người. Yahoo là một trong dụng chuyên biệt khác nhau.
- Chương 1 - Tổng quan về thương mại điện tử 39 40 Thương mại điện tử
c) Các tính năng cơ bản của cổng thông tin tích hợp thị nội dung một cách thống nhất, xuyên suốt trong quá trình xuất
Tuy có nhiều loại cổng thông tin tích hợp, cung cấp nhiều loại bản thông tin. Các tiêu chuẩn dựa trên XML này cho phép đưa ra
dịch vụ và ứng dụng khác nhau, nhưng tất cả các loại cổng thông giải pháp nhanh nhất để khai thác và sử dụng thông tin trên các
tin tích hợp đều có chung một số tính năng. Các tính năng này là Website khác nhau thông qua quá trình thu thập và bóc tách
được sử dụng như một tiêu chuẩn để phân biệt giữa cổng thông tin thông tin với các định dạng đã được quy chuẩn.
điện tử tích hợp với một Website hoặc một ứng dụng chạy trên nền + Hỗ trợ nhiều môi trường hiển thị thông tin (Multidevice
tảng Web. Các tính năng đó bao gồm: support): Cho phép hiển thị cùng một nội dung thông tin trên
+ Khả năng cá nhân hoá (Customization hay Personalization): nhiều loại thiết bị khác nhau như: Màn hình máy tính (PC), thiết
Cho phép thiết đặt các thông tin khác nhau cho các loại đối tượng bị di động (Mobile phone, Wireless phone, PDA), sử dụng để in hay
sử dụng khác nhau theo yêu cầu. Tính năng này dựa trên hoạt cho bản Fax…. một cách tự động bằng cách xác định thiết bị hiển
động thu thập thông tin về người dùng và cộng đồng người dùng, thị thông qua các thuộc tính khác nhau. Ví dụ: Cùng một nội dung
từ đó cung cấp các thông tin chính xác tại thời điểm được yêu cầu. đó, khi hiển thị trên màn hình máy tính thì sử dụng HTML, nhưng
khi hệ thống xác định được thiết bị hiển thị là PDA hay Mobile
+ Tích hợp và liên kết nhiều loại thông tin (Content aggregation):
phone, hệ thống sẽ loại bỏ các ảnh có trong nội dung và tự động
Cho phép xây dựng nội dung thông tin từ nhiều nguồn khác nhau
chuyển nội dung đó sang định dạng WML (Wireless Markup
cho nhiều đối tượng sử dụng. Sự khác biệt giữa các nội dung thông
Language) để phù hợp cho việc hiển thị trên màn hình của thiết bị
tin sẽ được xác định qua các ngữ cảnh hoạt động của người dùng
di động.
(user-specific context), ví dụ như đối với từng đối tượng sử dụng
sau khi thông qua quá trình xác thực thì sẽ được cung cấp các + Khả năng đăng nhập một lần (Single Sign On): cho phép
thông tin khác nhau, hoặc nội dung thông tin sẽ được cung cấp dịch vụ xuất bản thông tin hoặc các dịch vụ khác của cổng thông
khác nhau trong quá trình cá nhân hoá thông tin. tin tích hợp lấy thông tin về người dùng khi hoạt động mà không
phải yêu cầu người dùng phải đăng nhập lại mỗi khi có yêu cầu.
+ Xuất bản thông tin (Content syndication): Thu thập thông
Đây là một tính năng rất quan trọng vì các ứng dụng và dịch vụ
tin từ nhiều nguồn khác nhau, cung cấp cho người dùng thông qua
trong cổng thông tin tích hợp sẽ phát triển một cách nhanh chóng
các phương pháp hoặc giao thức (protocol) một cách thích hợp. Một
khi xuất hiện nhu cầu, mà các ứng dụng và dịch vụ này tất yếu sẽ
hệ thống xuất bản thông tin chuyên nghiệp phải có khả năng xuất
có các nhu cầu về xác thực hoặc truy xuất thông tin người dùng.
bản thông tin với các định dạng đã được quy chuẩn, ví dụ như RDF
(Resource Description Format), RSS (Rich Site Summary), NITF + Quản trị cổng thông tin tích hợp (Portal administration):
(News Industry Text Format) và NewsXML. Ngoài ra, các tiêu Xác định cách thức hiển thị thông tin cho người dùng cuối. Tính
chuẩn dựa trên XML cũng phải được áp dụng để quản trị và hiển năng này không chỉ đơn giản là thiết lập các giao diện người dùng
nguon tai.lieu . vn
