Xem mẫu

  1. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP THÁO GỠ NHỮNG VƯỚNG MẮC TRONG ĐẤU GIÁ BẰNG BỎ PHIẾU THEO LUẬT ĐẤU GIÁ TÀI SẢN Lê Thị Hương Giang1 Đỗ Phương Thảo2 Tóm tắt: Luật đấu giá tài sản ra đời với nhiều quy định tiến bộ về hình thức đấu giá đã tạo ra bước tiến lớn trong hoạt động đấu giá tài sản ở Việt Nam trong nền kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế, quốc tế. Tuy nhiên sau hơn 03 năm triển khai áp dụng đã nảy sinh khá nhiều vướng mắc bất cập đối với hình thức đấu giá tài sản bằng bỏ phiếu. Chủ yếu những vướng mắc này là trình tự, thủ tục để tổ chức thực hiện các hình thức đấu giá: đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp, bỏ phiếu gián tiếp. Trong phạm vi bài viết này, tác giả phân tích một số những vướng mắc trong thực tiễn thực hiện các hình thức đấu giá nêu trên theo Luật đấu giá tài sản và đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật. Từ khoá: Luật đấu giá tài sản, hình thức đấu giá, đấu giá bằng bỏ phiếu, đấu giá gián tiếp. Nhận bài: 10/11/2020; Hoàn thành biên tập: 10/12/2020; Duyệt đăng: 21/12/2020. Abstract: Establishment of the law on property auctions has made progress in regulating forms and methods of auctions in Vietnam in the context of market economy and international economic integration. However, after over three years of application, there has been problems relating to bidding by voting at the auction. The main downside involves in the order and procedure to hold such auctions in the form of direct voting or indirect voting. In this writing, the author analyzes a number of the limitations and shortcomings in the application of bidding by voting at the auction and sets forth recommendations to improve the law. Date of receipt: 10/11/2020; Date of revision: 10/12/2020; Date of approval: 21/12/2020. Keywords: The law on property auction, forms and methods of auctions, bidding by voting, indirect voting. 1. Một số những vướng mắc trong thực c) Đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp; tiễn thực hiện các hình thức đấu giá tài sản d) Đấu giá trực tuyến”. bằng bỏ phiếu Căn cứ vào quy định trên thì hầu hết các tổ Thứ nhất, có được áp dụng kết hợp hình chức đấu giá đang áp dụng một hình thức đấu thức bỏ phiếu gián tiếp và bỏ phiếu trực tiếp với giá tài sản trong một cuộc đấu giá. Chỉ duy nhất nhau trong một cuộc đấu giá? có trường hợp đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp, Khoản 1 Điều 40 Luật đấu giá tài sản quy khi có từ hai khách hàng trả giá cao nhất bằng định:“Tô chưc đấu giá tài sản thỏa thuận với nhau thì Đấu giá viên được lựa chọn hình thức người có tài sản đấu giá lựa chọn một trong các đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp hoặc đấu giá hình thức sau đây để tiến hành cuộc đấu giá: bằng lời nói để tiếp tục tổ chức đấu giá chọn ra a) Đấu giá trực tiếp bằng lời nói tại cuộc người trúng đấu giá (Khoản 4 Điều 43 Luật đấu đấu giá; giá tài sản). Tuy nhiên, trong thực tiễn thực hiện b) Đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc Luật đấu giá tài sản, có tổ chức đấu giá khi áp đấu giá; dụng hình thức đấu giá bỏ phiếu gián tiếp lại áp 1 Tiến sỹ, Giảng viên Khoa Đào tạo Công chứng viên và các chức danh khác, Học viện Tư pháp. 2 Giảng viên Khoa Đào tạo Công chứng viên và các chức danh khác, Học viện Tư pháp.
  2. Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm dụng thêm cả hình thức bỏ phiếu trực tiếp tại trả giá và buổi công bố giá ...”. Căn cứ vào điểm cuộc đấu giá. Tổ chức đấu giá cho các khách b Khoản 1 Điều 52 Luật đấu giá tài sản thì trong hàng trả giá gián tiếp nhưng tại buổi công bố giá trường hợp không có khách hàng nào trả giá thì lại chọn ra 03 đến 10 khách hàng trả giá cao nhất cuộc đấu giá sẽ không thành. Tại điểm c Khoản tiếp tục đấu giá tiếp bằng hình thức bỏ phiếu trực 1 Điều 52 Luật đấu giá tài sản xác định giá trả tiếp tại cuộc đấu giá. Căn cứ vào Luật đấu giá cao nhất mà vẫn thấp hơn giá khởi điểm trong tài sản thì việc áp dụng 02 hình thức đấu giá trường hợp không công khai giá khởi điểm thì trong hình thức đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp cuộc đấu giá được xác định không thành. Do đó, là không đúng với quy định của pháp luật, trừ dẫn đến một thực tế là khách hàng tham gia đấu trường hợp cần xác định người trúng đấu giá khi giá sẽ được quyền không trả giá hoặc có thể trả có từ 02 khách hàng trả giá cao nhất bằng nhau. giá thấp hơn giá khởi điểm. Như vậy, khi áp Tuy nhiên, thực tế cho thấy khi áp dụng 02 hình dụng hình thức đấu đấu giá bằng bỏ phiếu trực thức này trong một cuộc đấu giá thì tài sản được tiếp tại cuộc đấu giá và đấu giá bằng bỏ phiếu bán với giá cao hơn đúng với nguyên lý và gián tiếp mà giá khởi điểm được công khai nếu phương thức đấu giá lên. Về vấn đề này, Cục bổ tất cả các khách hàng trả giá thấp hơn giá khởi trợ Tư pháp - Bộ Tư pháp đã có công văn hướng điểm thì nguy cơ đấu giá không thành là rất cao. dẫn các tổ chức đấu giá được kết hợp cả hai hình Đặc biệt, còn tạo điều kiện cho các “cò” đấu giá thức đấu giá nói trên trong một cuộc đấu giá không thực sự có nhu cầu mua tài sản, cản trở, nhưng phải quy định rõ trong Quy chế đấu giá tài gây rối với khách hàng có nhu cầu thực sự mua sản. Tuy nhiên, để thống nhất áp dụng pháp luật tài sản. thì rất cần thiết phải sửa đổi, bổ sung quy định tại Thứ ba, thiếu thống nhất trong cách thức Điều 40 Luật đấu giá tài sản. xác định người trúng đấu giá ở các hình thức Thứ hai, có sự không thống nhất về cách đấu giá. thức trả giá trong các hình thức đấu giá bằng bỏ Đối với hình thức đấu giá bằng lời nói, theo phiếu trực tiếp, đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp quy định tại điểm d Khoản 2 Điều 41 quy định: với hình thức đấu giá trực tiếp bằng lời nói. “Đấu giá viên công bố người đã trả giá cao nhất Theo quy định tại điểm b Khoản 2 Điều 41 là người trúng đấu giá sau khi nhắc lại ba lần về hình thức đấu giá bằng lời nói Luật đấu giá tài giá trả cao nhất đã trả và cao hơn giá khởi điểm sản quy định rõ: “Người tham gia đấu giá trả mà không có người trả giá cao hơn”. Với quy giá. Giá trả phải ít nhất bằng giá khởi điểm định này thì để xác định người trúng đấu giá bắt trong trường hợp công khai giá khởi điểm”. Tuy buộc phải là người trả giá cao hơn giá khởi điểm. nhiên Điều 42 về đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp Tuy nhiên, theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 tại cuộc đấu giá Khoản 5 Điều 43 đấu giá bằng về đấu giá bằng hình thức bỏ phiếu, Luật đấu giá bỏ phiếu gián tiếp của Luật đấu giá tài sản lại tài sản không quy định các khách hàng tham gia không có quy định này. hình thức đấu giá này phải trả giá ít nhất bằng Tại điểm a Khoản 2 Điều 42 Luật đấu giá tài giá khởi điểm. Đặc biệt, việc xác định người sản về đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc trúng đấu giá cũng không đưa ra nguyên tắc đấu giá quy định: “Người tham gia đấu giá được người trúng đấu giá là người trả giá cao nhất và phát một tờ phiếu trả giá, ghi giá muốn trả vào cao hơn giá khởi điểm. Việc trả giá trong trường phiếu của mình”. Tại Điều 43 Luật đấu giá tài hợp đấu giá theo phương thức trả giá lên với sản về đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp thì chỉ hình thức bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá quy định chung: “Khi đăng ký tham gia đấu giá, được thực hiện như sau: người tham gia đấu giá được nhận phiếu trả giá, “ - Người tham gia đấu giá được phát một tờ hướng dẫn về cách ghi phiếu, thời hạn nộp phiếu phiếu trả giá, ghi giá muốn trả vào phiếu của
  3. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP mình. Hết thời gian ghi phiếu, đấu giá viên yêu không chấp nhận mua tài sản đấu giá thì cuộc cầu người tham gia đấu giá nộp phiếu trả giá đấu giá không thành”. hoặc bỏ phiếu vào hòm phiếu; kiểm đếm số Quy định này là một bước lùi so với Nghị phiếu phát ra và số phiếu thu về; công bố từng định số 17/NĐ-CP ngày 04/3/2010 về trình tự, phiếu trả giá, phiếu trả giá cao nhất với sự giám thủ tục bán đấu giá. Theo quy định tại Điều 39 sát của ít nhất một người tham gia đấu giá; Nghị định số 17/NĐ-CP ngày 4/3/2010 trước - Đấu giá viên công bố giá cao nhất đã trả đây quy định: của vòng đấu giá đó và đề nghị người tham gia “Đối với cuộc đấu giá bằng hình thức bỏ đấu giá tiếp tục trả giá cho vòng tiếp theo. Giá phiếu, trong trường hợp từ chối mua nêu trên mà khởi điểm của vòng đấu giá tiếp theo là giá cao có từ hai người trở lên cùng trả giá liền kề, nếu nhất đã trả ở vòng đấu giá trước liền kề; giá liền kề đó cộng với khoản tiền đặt trước ít - Cuộc đấu giá kết thúc khi không còn ai nhất bằng giá đã trả của người từ chối mua thì tham gia trả giá. Đấu giá viên công bố người trả tài sản được bán cho một trong hai người trả giá giá cao nhất và công bố người đó là người trúng liền kề đó, sau khi Đấu giá viên tổ chức bốc đấu giá”. thăm để chọn ra người mua được tài sản bán Đối với hình thức bỏ phiếu gián tiếp cũng đấu giá”. tương tự như vậy, các khách hàng có thể để So sánh hai điều luật trên cho thấy Điều 39 phiếu trắng, không trả giá hoặc có trả giá Nghị định số 17/NĐ-CP đã giải quyết được một nhưng thấp hơn giá khởi điểm. Chỉ có vài tình huống rất hay xảy ra trong thực tiễn đó là khách hàng trả bằng giá khởi điểm và Đấu giá khi người trả giá cao nhất từ chối mua tài sản mà viên căn cứ vào quy định của pháp luật phải có nhiều người trả giá liền kề bằng nhau thì sẽ bốc thăm xác định người trúng đấu giá. Chính thực hiện bốc thăm để xác định người trúng đấu vì vậy, việc áp dụng hình thức bỏ phiếu trực giá. Còn căn cứ vào Điều 51 Luật đấu giá tài sản tiếp tại cuộc đấu giá, bỏ phiếu gián tiếp rất dễ hiện hành thì không giải quyết được tình huống phát sinh tiêu cực giữa các khách hàng tham này. Trong trường hợp này tổ chức đấu giá lại gia đấu giá, thông đồng, dìm giá, chỉ mua tài phải quay về áp dụng quy định tại Điều 42 của sản bằng giá khởi điểm. Luật đấu giá tài sản theo hướng áp dụng tương tự Thứ tư, cách thức xác định người trúng đấu nhưng bối cảnh hai điều luật là hoàn toàn khác giá trong trường hợp có nhiều người trả giá liền nhau. Điều 51 Luật đấu giá tài sản là cách thức kề bằng nhau đủ điều kiện mua tài sản được thực xác định trúng đấu giá cho người trả giá liền kề hiện như thế nào? trong trường hợp có nhiều người trả giá bằng Theo Điều 51 Luật đấu giá tài sản:“Trường nhau, còn Điều 42 Luật đấu giá tài sản là cách hợp đấu giá theo phương thức trả giá lên, sau thức xác định người trúng đấu giá trong trường khi Đấu giá viên điều hành cuộc đấu giá đã công hợp có nhiều người trả giá cao nhất bằng nhau. bố người trúng đấu giá mà tại cuộc đấu giá Thứ năm, hình thức đấu giá bỏ phiếu gián người này từ chối kết quả trúng đấu giá thì tiếp còn quy định sơ sài, nhiều tình huống thực người trả giá liền kề là người trúng đấu giá, nếu tế xảy ra khó xử lý. giá liền kề đó cộng với khoản tiền đặt trước ít Hình thức đấu giá bỏ phiếu gián tiếp là một nhất bằng giá đã trả của người từ chối kết quả trong những hình thức đấu giá mới đang được trúng đấu giá và người trả giá liền kề chấp nhận nhiều các tổ chức đấu giá lựa chọn áp dụng vì mua tài sản đấu giá. tránh được nhiều tiêu cực như: thông đồng, dìm Trường hợp giá liền kề cộng với khoản tiền giá, cản trở, hạn chế khách hàng trả giá trong đấu đặt trước nhỏ hơn giá đã trả của người từ chối giá tài sản nhưng trong quá trình triển khai cũng kết quả trúng đấu giá hoặc người trả giá liền kề gặp một số vướng mắc.
  4. Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm Một là, khách hàng tham gia đấu giá tự bảo dựng quy chế đấu giá cần quy định khách hàng mật phiếu trả giá như thế nào? tham gia đấu giá có quyền được lựa chọn 1 trong Căn cứ vào Khoản 2 Điều 43 Luật đấu giá hai cách nộp phiếu trả giá cho tổ chức đấu giá, tài sản quy định: “Phiếu trả giá của người tham hoặc là nộp qua đường bưu điện hoặc là đến tổ gia đấu giá phải được bọc bằng chất liệu bảo chức đấu giá nộp trực tiếp. mật, có chữ ký của người trả giá tại các mép của Cách hiểu thứ hai: Tổ chức đấu giá khi phong bì đựng phiếu”. Căn cứ vào quy định này xây dựng quy chế có quyền lựa chọn một các tổ chức đấu giá đang lúng túng về chất liệu trong hai cách thức nộp phiếu. Hoặc là quy bảo mật bọc phiếu trả giá là chất liệu gì? Có tổ định trong Quy chế khách hàng phải nộp phiếu chức đấu giá cho rằng chỉ cần một tờ bìa dầy qua đường bưu điện, hoặc là quy định khách đóng kín 03 lần phiếu trả giá có chữ ký của hàng phải đến nộp phiếu trả giá trực tiếp tại tổ khách hàng của phong bì đựng phiếu là đảm bảo chức đấu giá. Thực hiện quy định này trên bảo mật. Tuy nhiên, có tổ chức đấu giá cho rằng thực tế đã có tổ chức đấu giá chỉ nhận phiếu chất liệu bảo mật phải bao gồm 02 lớp: 01 lớp trả giá qua đường bưu điện và có tổ chức đấu giấy than, 01 lớp giấy bạc. Lớp giấy than có ý giá chỉ nhận phiếu trả giá tại tổ chức đấu giá. nghĩa ghi khách hàng ký lên trên mép phong bì Và nếu chỉ nhận phiếu trả giá tại tổ chức đấu sẽ in chữ ký của chính khách hàng trên phong bì giá thì vô hình chung đã đang hạn chế khách phiếu trả giá sau khi phiếu trả giá được niêm hàng tham gia đấu giá. Nhưng các tổ chức đấu phong. Lớp giấy bạc có tác dụng tránh dùng các giá lại cho rằng Luật đấu giá đang cho phép phương tiện kỹ thuật để soi giá của khách hàng được lựa chọn hoặc qua đường bưu điện hoặc đã trả. Quá trình thực hiện quy định này đã có tổ là đến trực tiếp đều là hợp pháp. Và lựa chọn chức đấu giá nhận được phiếu trả giá được để cách nào là do tổ chức đấu giá quy định cụ thể trong chai nhựa hoặc ống nhựa, đổ bê tông ở hai trong từng quy chế đấu giá, khách hàng tham đầu, sau đó cho vào một phong bì giấy ký các gia đấu giá muốn mua tài sản đấu giá thì cần mép theo quy định. Khách hàng tham gia đấu giá phải tuân thủ quy chế. cho rằng, phải đổ bê tông thì mới bảo mật được 2. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật phiếu trả giá. Tại cuộc công bố giá tổ chức đấu về hình thức đấu giá trong Luật đấu giá tài giá phải dùng cưa để cắt bê tông lấy phiếu trả sản giá ra, loay hoay cả tiếng đồng hồ vì quy chế quy Thứ nhất, sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều định phiếu trả giá hợp lệ là phiếu không được 40 Luật đấu giá tài sản. tẩy xoá, rách nát. Nếu cắt vào phiếu của khách Theo đó cần quy định tại Khoản 1 Điều 40 hàng sẽ làm cho phiếu của khách hàng không Luật đấu giá tài sản như sau:“Tô chức đấu giá hợp lệ. tài sản thỏa thuận với người có tài sản đấu giá Hai là, khách hàng tham gia đấu giá có lựa chọn một hoặc kết hợp nhiều các hình thức quyền nộp phiếu trả giá như thế nào? sau đây để tiến hành cuộc đấu giá: Cũng căn cứ vào Khoản 2 Điều 43 Luật đấu a) Đấu giá trực tiếp bằng lời nói tại cuộc đấu giá tài sản quy định: “Phiếu trả giá được gửi qua giá; đường bưu chính hoặc được nộp trực tiếp và b) Đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc được tô chưc đấu giá tài sản bỏ vào thùng đấu giá; phiếu”. Căn cứ vào quy định này, khi xây dựng c) Đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp; quy chế đấu giá tài sản đối với hình thức bỏ d) Đấu giá trực tuyến”. phiếu gián tiếp các tổ chức đấu giá cũng đang có Thứ hai, cần bổ sung quy định cách thức trả 02 cách hiểu khác nhau. giá đối với khách hàng trong đấu giá bằng bỏ Cách hiểu thứ nhất: Tổ chức đấu giá khi xây phiếu trực tiếp và đấu giá gián tiếp.
  5. HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP Thực tế thực hiện các hình thức bỏ phiếu giá trị tài sản thông qua đấu giá. Bên cạnh đó, trực tiếp và đặc biệt là hình thức bỏ phiếu gián nếu tổ chức đấu giá được quyền xác định người tiếp có rất nhiều trường hợp khách hàng trả giá trúng đấu giá chỉ bằng giá khởi điểm cũng cơ hội thấp hơn giá khởi điểm, để phiếu trắng không để các khách hàng thông đồng, dìm giá chỉ trả trả giá. Các khách hàng này tham gia đấu giá bằng giá khởi điểm, sau đó sẽ bốc thăm xác định không phải với mục đích mua tài sản mà chỉ người trúng đấu giá. muốn tham gia vào cuộc đấu giá để muốn “ăn Thứ tư, bổ sung quy định về từ chối kết quả chia” với người có nhu cầu mua tài sản thực trúng đấu giá theo Điều 51 Luật đấu giá tài sản sự, lợi dụng để trục lợi, thông đồng, dìm giá. đối với trường hợp xác định có hai người trả giá Bên cạnh đó, để thống nhất cách thức trả giá liền bằng nhau. giữa các hình thức đấu giá cần phải quy định rõ Đây là tình huống rất hay xảy ra trong cách thức trả giá như hình thức đấu giá trực thực tiễn đấu giá tài sản đòi hỏi phải có quy tiếp bằng lời nói. Theo đó, người tham gia đấu phạm pháp luật điều chỉnh. Vì vậy, tác giả đề giá phải trả giáít nhất bằng giá khởi điểm trong xuất bổ sung quy định này như sau: “Đối với trường hợp công khai giá khởi điểm. Vì vậy, cuộc đấu giá bằng hình thức bỏ phiếu, trong cần bổ sung vào Điều 42, Điều 43 Luật đấu giá trường hợp từ chối mua nêu trên mà có từ hai tài sản quy định: “khách hàng tham gia đấu giá người trở lên cùng trả giá liền kề, nếu giá liền phải trả giá từ giá khởi điểm trong trường hợp kề đó cộng với khoản tiền đặt trước ít nhất công khai giá khởi điểm”. bằng giá đã trả của người từ chối mua thì tài Thứ ba, sửa quy định về cách thức xác sản được bán cho một trong những người trả định người trúng đấu giá đối với hình thức đấu giá liền kề đó, sau khi đấu giá viên tổ chức giá bằng bỏ phiếu trực tiếp, bỏ phiếu gián tiếp bốc thăm để chọn ra người mua được tài sản theo hướng giống với cách thức xác định người bán đấu giá”. trúng đấu giá theo hình thức đấu giá trực tiếp Thứ năm, sửa đổi, bổ sung các quy định về bằng lời nói. đấu giá gián tiếp quy định tại Điều 43 Luật Theo đó người trả giá từ vòng bỏ phiếu đấu giá tài sản. đầu tiên phải chấp nhận giá khởi điểm (trong Một là, Luật đấu giá cần có hướng dẫn cụ thể trường hợp công bố công khai giá khởi điểm), hơn về cách thức bảo mật phiếu trả giá. Khách và giá trúng đấu giá phải cao hơn giá khởi hàng có thể bảo mật bằng nhiều cách thức khác điểm thì mới đúng với nguyên tắc đấu giá lên. nhau như bọc giấy than, bọc giấy bạc trước... Như vậy, Điều 42 của Luật đấu giá tài sản phải nhưng sau đó thống nhất phải cho vào phong bì được sửa như sau: “Cuộc đấu giá kết thúc khi của tổ chức đấu giá. không còn ai tham gia trả giá. Đấu giá viên Hai là, sửa quy định Khoản 2 Điều 43 Luật công bố người trả giá cao nhất và công bố đấu giá tài sản chặt chẽ theo hướng tạo điều kiện người đó là người trúng đấu giá với điều kiện thuận lợi cho khách hàng tham gia đấu giá bằng giá đã trả ít nhất phải cao hơn giá khởi điểm bỏ phiếu gián tiếp: “Người tham gia đấu giá gửi trong trường hợp công bố công khai giá khởi phiếu trả giá qua đường bưu chính hoặc được điểm”. nộp trực tiếp tại tổ chức đấu giá. Tổ chức đấu Tương tự như trên thì đoạn 3 Khoản 3 Điều giá phải lập biên bản nhận phiếu trả giá với 43 của Luật đấu giá tài sản cũng phải sửa như khách hàng trong trường hợp nhận phiếu trả giá sau: “Đấu giá viên công bố phiếu trả giá cao trực tiếp. Trong trường hợp nhận phiếu trả giá nhất và ít nhất giá đã trả phải cao hơn giá khởi qua đường bưu điện cũng phải lập biên bản ký điểm là người trúng đấu giá”. Thực tiễn cho xác nhận thời gian nhận phiếu trả giá với nhân thấy mục đích của đấu giá tài sản là làm gia tăng viên bưu chính”./.
nguon tai.lieu . vn