Xem mẫu
- Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 109
THÀNH PHỐ TUY HÒA VÀ CÁC VẤN ĐỀ VỀ QUY HOẠCH
KTS. Nguyễn Thị Khánh Trang
Khoa Kiến trúc, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung
Tóm tắt: Thành phố Tuy Hòa là trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Phú Yên, có tọa độ
địa lý: 109 o10’ - 109o21’05” kinh độ đông; 13 o00’30” - 13o11’00” vĩ độ Bắc.
Diện tích tự nhiên 10.703,06 ha. Dân số 154.262 người tính đến năm 2010.
Việc quy hoạch Thành phố (TP) Tuy Hòa cần được phát triển theo mô hình và
cấu trúc phát triển không gian đô thị, trong đó tạo ra mối quan hệ cân bằng và
liên kết sinh thái giữa thành thị - nông thôn đồng thời đảm bảo việc thực hiện
và duy trì các chức năng đa dạng của thành phố cho người dân địa phương.
Sau quá trình nghiên cứu đã có những đánh giá và đưa ra các phương án đề
xuất để phát triển được mô tả như sau.
Từ khóa: Quy hoạch TP Tuy Hòa, TP hướng tâm, TP trực tuyến.
1. Vị trí xây dựng thành phố - Các hoạt động phi sản xuất tăng
Tìm được cái gì riêng cho không nhanh dẫn tới các hoạt động văn hóa, y
gian đô thị đối với bất cứ nhà quy hoạch tế, thương mại và du lịch phát triển.
nào khi bắt tay vào nghiên cứu quy Từ đó hình thành cấu trúc và hình
hoạch không gian cũng cảm thấy lôi thái phát triển quy hoạch đô thị và vùng
cuốn thậm trí còn trở thành nỗi ám ảnh. nông thôn sau:
Một đô thị tốt về mặt quy hoạch sẽ Cấu trúc không gian được hình
làm cho nếp sống văn hóa đô thị tốt đẹp thành dựa vào phân dị địa hình
hơn, ngược lại tổ chức đời sống văn hóa đô - Không gian dải hành lang ven
thị tốt sẽ tạo điều kiện cho việc xây dựng trục quốc lộ 1A và ven biển.
một thành phố văn minh – hiện đại hơn. - Không gian phụ thuộc vào vùng
Quy hoạch phát triển kinh tế - xã miền núi.
hội Phú Yên đã tổ chức lại không gian
Hình thái đô thị và vùng nông
lãnh thổ hợp lý, đồng thời cũng là cơ sở
thôn phát triển dựa trên các khu
để tổ chức lại không gian đô thị một
trung tâm tỉnh huyện (Thành phố, thị
cách hoàn chỉnh. Trong đó có những yếu
xã, thị trấn…)
tố tác động như sau:
- Phát triển công nghiệp với sự - Hình thành các trục đô thị theo
hình thành các khu công nghiệp tập hướng Bắc – Nam, Đông –Tây.
trung như An Phú, Hòa Hiệp, Đồng - Hình thành các trung tâm hạt
Cam, Hòa Vinh….. nhân lớn:
- Yêu cầu lao động có trình độ + Trung tâm lớn của vùng
cao, dẫn đến hình thành các trường đào Miền trung – Tây Nguyên: Thành
tạo lớn. phố Tuy Hòa.
- Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 110
+ Trung tâm tỉnh: Sông Cầu, La 2. Quy hoạch thành phố
Hai, Chí Thạnh, Củng Sơn, Hai Riêng, Thành phố Tuy Hòa cần được phát
Hòa Vinh, Phú Thứ…. triển theo mô hình và cấu trúc phát triển
Trên thực tế hiện nay chúng ta thấy không gian đô thị, trong đó tạo ra mối
quan hệ cân bằng và liên kết sinh thái
rất rõ không gian đô thị Phú Yên đang
giữa thành thị và nông thôn đồng thời
phát triển theo dạng tuyến và dải. Như
đảm bảo việc thực hiện, duy trì các chức
Thành phố Tuy Hòa phát triển dọc tuyến
năng đa dạng của thành phố cho người
quốc lộ 1A, đường Hùng Vương và dải dân địa phương. Có hai phương án chiến
bờ biển hay thị trấn Phú Thứ của Huyện lược được đề xuất để phát triển được mô
Tây Hòa phát triển dọc trục quốc lộ 5, tả như sau:
thị trấn Củng Sơn – Huyện Sơn Hòa Phương án 1: Thành phố trực tuyến
phát triển dọc tuyến quốc lộ 25 và một Phương án này được hình thành
dựa vào nhận định về sự phát triển trực
số thị trấn khác. Theo mô hình phát triển
tuyến dọc theo bờ biển phía Đông của
không gian đô thị như trên sẽ tạo được
đường sắt xuyên Việt, trải dài dọc theo
sự phong phú linh hoạt trong bố cục mặt
Quốc lộ 1A, từ Sông Cầu (ở phía Bắc)
bằng quy hoạch và phát triển không đến Vũng Rô (ở phía Nam).
gian, hình thức kiến trúc. Tuy nhiên phát
triển ở dạng này cũng rất dễ để cho
không gian đô thị bị phá vỡ như tuyến,
dải quá dài hoặc bị giới hạn không phát
triển. Vì vậy cần định hướng một cách
rõ ràng cho sự phát triển của Thành phố
Tuy Hòa tại Phú Yên như:
- Khai thác môi trường biển một
cách hợp lý nhất bằng việc sử dụng
đất cho mục đích du lịch, phát triển
công nghiệp. Hình 1. Mô hình thành phố trực tuyến
- Khu vực dọc tuyến quốc lộ 1A Thành phố trực tuyến thông thường
chú ý tới việc mở rộng phát triển khu sẽ phát triển liên tục dọc theo đường
dân cư và các công trình thương mại giao thông. Phương án này cho phép
dịch vụ. thành phố Tuy Hòa mở rộng theo hai
- Phát triển rộng các khu công nghiệp. hướng, đó là hướng Bắc đến Ô Loan
- Khai thác triệt để địa hình tự nhiên, (Huyện Tuy An) và hướng Nam đến
bố trí hợp lý các khu chức năng tạo hình Khu công nghiệp Hòa Hiệp và đến Vũng
ảnh đô thị văn minh, đồng thời kế thừa Rô. Hàng loạt các đô thị, thị trấn nhỏ sẽ
bảo vệ tính truyền thống của đô thị. lần lượt sáp nhập thành một thành phố
- Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 111
tương đối lớn dọc theo hầu hết tuyến Nam Tuy Hòa sẽ củng cố thêm cho
hành lang ven biển của Tỉnh Phú Yên. phương cách tiếp cận này. Tương tự như
vậy, một cây cầu mới ở khu vực Hòa
Tâm bắc qua sông Bàn Thạch (cửa Đà
Nông) sẽ nối tuyến đường chạy dọc biển
đến Vịnh Vũng Rô. Thêm vào đó, Sân
bay Tuy Hòa, tuyến đường sắt mới để
phục vụ cho vùng Tây Nguyên và một
cảng biển đã đi vào họat động đều được
định vị dọc theo vùng ven biển này.
Hướng phát triển và sự tăng trưởng
đô thị có thể tránh được những khu vực
núi đồi khó tiếp cận. Chi phí để xây dựng
công trình cao trên đồi núi có thể tương
Hình 2. Thành phố trực tuyến đối cao, cả về xây dựng và các điều kiện
Từ thành phố Tuy Hòa, cây cầu cơ sở hạ tầng. Phương án này sẽ cho thấy
mới bắc qua sông Đà Rằng, nối tuyến nhiều khu vực nhà cửa được đặt tại các
đường Hùng Vương ở trung tâm của khu vực trũng dọc vùng ven biển, là một
Thành phố Tuy Hòa với khu đô thị mới phương hướng tiếp nối từ quá khứ.
Phương án 2: Thành phố hướng tâm
Hình 3. Mô hình thành phố hướng tâm Hình 4. Thành phố hướng tâm
Phương án này cho thấy Thành phố Định) và hướng Nam (Nam Phú Yên –
phát triển theo các vòng tròn hướng tâm Khánh Hòa).
và hướng ra các vùng nội địa trong Đặc điểm chủ chốt của phương án
tương lai và các tỉnh ở Tây Nguyên, các này là giới thiệu Vành đai xanh bảo vệ
hướng Nam Lào - Bắc Campuchia. Theo Thành phố Tuy Hòa tránh khỏi vòng
mô hình này, thành phố phát triển theo xoáy phát triển đô thị, cùng với phát
ba hướng, đó là hướng phát triển lên triển của các khu đô thị mới như ở Ô
phía Tây (lên các tỉnh Tây Nguyên, Loan, Đồng Cam và Hòa Tâm theo một
Nam Lào - Bắc Campuchia), cũng như vòng tròn đồng tâm bên ngoài vành đai
hai hướng Bắc (Bắc Phú Yên – Bình xanh đã xác định. Cơ cấu của chiến lược
- Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2014 112
phát triển này được xem là hiệu quả hơn triển thành phố theo hướng Trực tuyến
về mặt tổ chức không gian của khu vực. sẽ khó có thể làm được.
Những khu đô thị mới này sẽ có Phương án này cho phép Thành
những đặc điểm riêng và không mang phố Tuy Hòa tìm ra một vị trí độc đáo
tính phát triển lan tràn của Trung tâm cho riêng mình, như là một trung tâm
Thành phố và theo đó, thuật ngữ về “đô vận chuyển hành khách và hàng hóa từ
thị vệ tinh” cũng sẽ tránh không dùng. các tỉnh của vùng Tây Nguyên đi qua
Việc sử dụng đất trên Vành đai Tuy Hòa.
xanh sẽ được hạn chế để đảm bảo việc So sánh cả hai phương án ta nhận thấy:
thực hiện chính sách kiểm soát vòng - Phương án 1: Khu vực bờ biển
xoáy đô thị hóa thành công. Các mục không có điều kiện về không gian cho
đích sử dụng đất như: đất cho nông sáng tạo và phát triển ý tưởng mới và vì
nghiệp, khu vực giải trí, công viên & thế việc yêu cầu mở rộng không gian lớn
vườn hoa hoặc các cơ sở giáo dục hơn để có thể phát triển các tiềm năng
(trường học, trường cao đẳng và đại học) sẵn có trong khu vực quy hoạch là điều
mới được phép xây dựng ở những khu tất yếu. Cấu trúc của Thành phố có thể
vực Vành đai xanh này. Tất cả các mục mở rộng ra một trong hai bên, nhưng
đích sử dụng đất khác, ngoài mục đích đó toàn bộ mô hình và kết cấu của thành
sẽ không được phép thực hiện trên Vành phố được điều khiển và phụ thuộc vào
đai xanh này. Mặt khác, những công trình một vài tuyến lưu thông chính và do đó
sử dụng đất hiện có trên khu vực này sẽ rất cứng nhắc trong mô hình phát triển.
không được phép mở rộng thêm. - Phương án 2: Việc phát triển theo
Chiến lược phát triển này được hỗ hướng Tây tạo nên nhiều quỹ đất cho cả
trợ bởi hệ thống giao thông tốt. Hướng công nghiệp và nhà ở và cho phép phát
phát triển sẽ cùng hướng với việc đầu tư triển về môi trường, khu phát triển
xây dựng giao thông, đặc biệt là tuyến nguồn năng lượng sinh thái. Cấu trúc
đường sắt dự định dọc theo thung lũng của mô hình này có mức độ của thích
sông Ba đi lên phía Tây. Điều này mang nghi cao.
lại nhiều lợi ích cho Thành phố Tuy Hòa Tóm lại, mô hình phát triển đô thị
trong tương lai, vì có thể tiếp cận vùng theo đường tròn hướng tâm được đánh
Tây Nguyên tốt hơn và sẽ gia tăng ảnh giá tốt nhất để tạo cơ hội cải thiện mô
hưởng vùng nhiều hơn trong không gian hình và kết cấu cũng như điều kiện kinh
kinh tế, mà điều này thì Phương án phát tế, xã hội của đô thị Phú Yên.
nguon tai.lieu . vn
