Tham khảo pháp luật Liên bang Nga khi xây dựng pháp lệnh về quản lý, sử dụng vũ khí dân dụng, công vụ và đạn

Tham khảo pháp luật Liên bang Nga khi xây dựng pháp lệnh về quản lý, sử dụng vũ khí dân dụng, công vụ và đạn 1. Những nội dung cơ bản của đạo luật về quản lý và sử dụng vũ khí dân dụng, công vụ và đạn của Liên bang Nga Bảo vệ an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội là một trong những nhiệm vụ trọng yếu của mọi quốc gia. Hiện nay ở Liên bang Nga, các lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, lực lượng bảo vệ trong một số lĩnh vực đặc thù được Nhà nước bảo đảm khá đầy đủ các điều kiện để thực thi nhiệm vụ, đặc biệt là hành lang pháp lý và cơ sở vật chất kỹ thuật. Về pháp lý, Duma quốc gia Liên bang Nga đã ban hành Luật quy định về quản lý vũ khí dân dụng, công vụ và đạn (sau đây gọi tắt là Luật) lần đầu tiên năm 1996 và sửa đổi, bổ sung năm 2009. Qua nghiên cứu đạo luật này, chúng tôi thấy nhiều nội dung rất bổ ích, có thể tham khảo cho việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ và vật liệu nổ ở Việt Nam. - Khái niệm “vũ khí”: Luật của Liên bang Nga quy định “Vũ khí là thiết bị và vật được chế tạo để sát thương mục tiêu sống và các mục tiêu tương tự hoặc để phát tín hiệu”. Đây là khái niệm rất khoa học và chính xác, vì nó chỉ rõ thuộc tính chung và cũng là đặc trưng của vũ khí là nguồn nguy hiểm thường trực đối với sức khỏe và tính mạng của con người. Khái niệm này bao gồm toàn bộ hỏa khí, vũ khí lạnh (kiếm, dao găm), vũ khí ném (phóng), súng hơi (khí nén), súng hơi gaz, súng tín hiệu, thiết bị cao áp và phóng tia lửa điện (dùi cui hoặc roi điện), súng tín hiệu và các loại đạn tương ứng (không bao gồm vật liệu nổ). - Phân loại vũ khí: Căn cứ vào mục đích sử dụng, chủ thể sử dụng và thông số kỹ thuật của vũ khí, Luật của Liên bang Nga chia vũ khí thành 3 nhóm: vũ khí dân dụng, vũ khí công vụ và vũ khí chiến đấu cầm tay (vũ khí nóng và vũ khí lạnh). Nhóm vũ khí dân dụng: Với mục đích tự vệ, săn bắn và thể thao, đối tượng sử dụng là các công dân Liên bang Nga (đối tượng rộng rãi), do đó vũ khí thuộc nhóm này có mức độ nguy hiểm thấp nhất, gồm 5 loại: vũ khí tự vệ (nòng không có rãnh xoắn, súng hơi gaz, thiết bị phóng điện), súng thể thao, súng săn, súng tín hiệu và vũ khí lạnh (dao găm, kiếm mang theo trang phục của người Cô-dắc). Nhóm vũ khí công vụ: Là vũ khí có mức độ nguy hiểm cao hơn, vì ngoài mục đích tự vệ, nó còn là phương tiện mà người được trang bị có quyền sử dụng để thực thi nhiệm vụ do pháp luật liên bang quy định nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe của công dân, tài sản, tài nguyên, môi trường, hàng hóa có giá trị, hàng hóa nguy hiểm và các đối tượng đặc biệt. Tuy nhiên với mục đích chủ yếu là vô hiệu hóa khả năng thực hiện hành vi nguy hiểm của đối tượng chứ không nhằm tước đoạt sinh mạng của đối tượng (thể hiện tính nhân đạo của Nhà nước), nên thông số kỹ thuật của vũ khí thuộc nhóm này được giới hạn ở năng lượng nén (cả nòng trơn và có rãnh xoắn) không được quá 300 Jun, chỉ bắn được từng viên, hộp tiếp đạn không quá 10 viên, đầu đạn không được làm bằng vật liệu cứng, nếu là loại nòng có rãnh xoắn phải có sự khác biệt với vũ khí chiến đấu về loại đạn và cỡ đạn. Nhóm vũ khí chiến đấu cầm tay: Với mục đích sát thương mục tiêu hiệu quả nhất (tiêu diệt nhanh gọn đối tượng) nên vũ khí thuộc nhóm này có mức độ nguy hiểm rất cao. Luật này chỉ xác định các chủ thể được sử dụng vũ khí chiến đấu cầm tay, còn những vấn đề cụ thể do một văn bản luật khác của Liên bang Nga điều chỉnh. Các chủ thể được sử dụng vũ khí chiến đấu cầm tay chủ yếu là lực lượng vũ trang của Nhà nước. Theo nguyên tắc chung thì lực lượng vũ trang của Nhà nước được quyền sử dụng cả ba nhóm vũ khí nêu trên, nhưng pháp nhân và thể nhân ngoài lực lượng vũ trang thì chỉ được quyền sở hữu vũ khí dân dụng và công vụ, nếu có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật. - Quản lý vũ khí và sử dụng vũ khí: Quản lý vũ khí: Vũ khí là nguồn nguy hiểm đối với sức khỏe và tính mạng của con người, vì vậy Liên bang Nga rất coi trọng công tác quản lý vũ khí dân dụng và công vụ, theo đó tất cả các loại vũ khí dân dụng, công vụ được sản xuất trong nước hay được đưa vào hoặc đưa ra khỏi lãnh thổ Liên bang Nga đều phải có giấy chứng nhận do Ủy ban Nhà nước liên bang về tiêu chuẩn, quy chuẩn cấp. Bên cạnh đó, Liên bang Nga còn xây dựng Niên giám quốc gia về vũ khí dân dụng và công vụ, trong đó hệ thống hóa và cập nhật liên tục các kiểu loại vũ khí dân dụng và công vụ (kèm theo tính năng kỹ thuật) được đưa vào cũng như bị loại ra khỏi Niên giám. Việc sở hữu vũ khí dân dụng và công vụ ở Liên bang Nga đòi hỏi phải có Giấy phép sở hữu và Luật cũng quy định những chủ thể được quyền sở hữu vũ khí. Đối với công dân Liên bang Nga, Luật quy định rõ các điều kiện để có quyền sở hữu vũ khí như độ tuổi và sức khỏe. Các hoạt động sản xuất, kinh doanh, sửa chữa, tân trang, sưu tập, triển lãm, mua bán, tặng cho, tặng thưởng, thừa kế, bảo quản, vận chuyển, tiêu hủy vũ khí và đạn đều được quy định cụ thể trong Luật. Đặc biệt, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan đến quản lý nhà nước về vũ khí dân dụng và công vụ được quy định rất rõ ràng để tránh chồng chéo hoặc bỏ sót. Sử dụng vũ khí: Đây là nội dung quan trọng nhất của sở hữu vũ khí, vì ngoại trừ việc trang trí cho các bộ trang phục dân tộc vào ngày lễ hội hoặc trưng bày trong nhà theo truyền thống thì người sở hữu vũ khí đều có chung mục đích là tự vệ. Do đó, việc sử dụng vũ khí khi nào và theo trình tự, thủ tục thế nào để không vi phạm pháp luật là vấn đề không thể thiếu trong Luật. Theo quy định của Luật, công dân Nga có quyền “sử dụng vũ khí mà mình sở hữu hợp pháp để bảo vệ tính mạng, sức khỏe và tài sản của mình trong trường hợp phòng vệ chính đáng hoặc tình thế cấp thiết; phải thực hiện nổ súng cảnh cáo trước, nếu đối tượng không dừng hành động đang trực tiếp gây nguy hiểm cho mình thì mới nổ súng vào đối tượng, trừ trường hợp nếu nổ súng chậm sẽ gây nguy hiểm tính mạng cho người khác hoặc có thể gây hậu quả nghiêm trọng khác. Việc sử dụng vũ khí trong trường hợp phòng vệ chính đáng không được gây thiệt hại cho người thứ ba. Cấm sử dụng vũ khí đối với phụ nữ, người có dấu hiệu khuyết tật rõ ràng, người vị thành niên, người mà độ tuổi chưa hoặc không rõ, trừ trường hợp những đối tượng này tấn công vũ trang hoặc tấn công tập thể. Trong mỗi trường hợp sử dụng vũ khí, người sử dụng vũ khí phải nhanh chóng (muộn nhất là ... - tailieumienphi.vn