Xem mẫu

  1. Tæng biªn tËp PGS.TS. bïi quang tuÊn Tel: 024- 024 - 6 2730828 Môc lôc phã Tæng biªn tËp Kinh tÕ vÜ m« PGS.TS. ®Æng thÞ ph−¬ng trÇn ®×nh thiªn: Kinh tÕ ViÖt Nam: bèi c¶nh chung vµ ®¸nh gi¸ triÓn hoa 3 väng. Tel: 024- 024 - 6 2730821 nguyÔn chiÕn th¾ng, lý hoµng mai: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña 14 ViÖt Nam giai ®o¹n 2000 - 2019. héi ®ång biªn tËp lª thanh t©m, nguyÔn thÞ thu trang: Ph¸t triÓn dÞch vô mobile 25 money: c¬ héi vµ th¸ch thøc t¹i ViÖt Nam. gs.ts. ®ç hoµi nam pgs.ts. bïi quang tuÊn Qu¶n lý kinh tÕ ts. chö v¨n l©m hoµng thÞ ph−¬ng th¶o, lª nguyÔn b×nh minh: Mèi quan hÖ cña PGS.ts. nguyÔn h÷u ®¹t 38 danh tiÕng, nhËn thøc rñi ro, lßng tin vµ hµnh vi mua trùc tuyÕn. ts. vò tuÊn anh pgs.ts. lª cao ®oµn v−¬ng thÞ thanh tr×, tr−¬ng ®øc thao: Nghiªn cøu mét sè nh©n 49 tè ¶nh h−ëng tíi thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm x· héi cña c¸c doanh nghiÖp pgs.ts. trÇn ®×nh thiªn thuéc tËp ®oµn dÖt may ViÖt Nam. pgs.ts. bïi tÊt th¾ng gs.tskh. lª du phong Tµi chÝnh - TiÒn tÖ pgs.ts. cï chÝ lîi nguyÔn thÞ hiÒn, ph¹m thu h−¬ng: øng dông c«ng nghÖ tµi 59 chÝnh trong kinh doanh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam - xu h−íng tÊt yÕu cña thêi ®¹i 4.0. N«ng nghiÖp - N«ng th«n ChÕ b¶n ®iÖn tö t¹i phßng m¸y, hoµng vò quang: ChÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn hîp t¸c x· n«ng, ViÖn Kinh tÕ ViÖt Nam 69 l©m, ng− nghiÖp ho¹t ®éng hiÖu qu¶. GiÊy phÐp xuÊt b¶n sè 122/GP- BTTTT ngµy 22/4/2013 cña Kinh tÕ ®Þa ph−¬ng Bé Th«ng tin vµ TruyÒn th«ng. phïng trÇn mü h¹nh, mai thanh cóc: C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn 80 ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho doanh nghiÖp c«ng nghiÖp nhá vµ võa In t¹i C«ng ty In Thñy Lîi cña tØnh Th¸i Nguyªn trong cuéc c¸ch m¹ng sè. 100 trang, khæ 20,5 X 29 cm ph¹m thÞ minh lý, lª ®øc nh·, ph¹m tiÕn thµnh, l−u trung 89 nghÜa: M«i tr−êng kinh doanh cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n tØnh Gia Lai: thùc tr¹ng vµ khuyÕn nghÞ chÝnh s¸ch. Gi¸: 70.000® 97 Tãm t¾t bµi viÕt b»ng tiÕng Anh
  2. qu ¶n lý kinh tÕ Mèi quan hÖ cña danh tiÕng, nhËn thøc rñi ro, lßng tin vµ hµnh vi mua trùc tuyÕn Hoµng ThÞ Ph­¬ng Th¶o Lª NguyÔn B×nh Minh T ong bèi c¶nh th­¬ng m¹i ®iÖn tö ph¸t triÓn, nghiªn cøu nµy t×m hiÓu mèi quan hÖ cña danh tiÕng, nhËn thøc rñi ro vµ lßng tin, t¸c ®éng cña nã ®Õn hµnh vi mua s¾m trùc tuyÕn. Nghiªn cøu kh¶o s¸t 594 ®èi t­îng ng­êi tiªu dïng trùc tuyÕn kh¸c nhau, sö dông c¸c kü thuËt ph©n tÝch ®Þnh l­îng ®Ó kiÓm ®Þnh c¸c mèi quan hÖ trong m« h×nh nghiªn cøu. KÕt qu¶ cho thÊy, hµnh vi mua bÞ t¸c ®éng bëi lßng tin, danh tiÕng vµ nhËn thøc rñi ro; ®iÒu nµy sÏ gióp nhµ b¶n lÎ trùc tuyÕn míi næi vµ ®ang ph¸t triÓn ë ViÖt Nam hiÓu ®­îc tÇm quan träng cña c¸c yÕu tè nµy vµ cã gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trªn website cña m×nh. Tõ khãa: mua hµng trùc tuyÕn, nhµ b¸n lÎ trùc tuyÕn, hµnh vi mua, lßng tin, danh tiÕng, nhËn thøc rñi ro. 1. Giíi thiÖu 2017 th× chØ cã 39% ng­êi dïng internet NghÞ ®Þnh 57/2006/N§-CP vÒ th­¬ng tõng mua hµng qua m¹ng. Nh­ vËy xu m¹i ®iÖn tö do ChÝnh phñ ban hµnh n¨m h­íng mua hµng trùc tuyÕn sÏ cßn tiÕp tôc 2006 (sau ®­îc thay thÕ bëi NghÞ ®Þnh sè t¨ng tr­ëng trong t­¬ng lai, khi sè ng­êi 52/2013/N§-CP n¨m 2013), ®ã t¹o ®iÒu dïng internet gia t¨ng còng nh­ viÖc mua kiÖn vµ c¬ héi ph¸t triÓn cho c¸c doanh hµng trùc tuyÕn trë nªn phæ biÕn h¬n. nghiÖp tham gia kinh doanh vµ bu«n b¸n Mét sè nghiªn cøu cho thÊy, gi¸ trÞ cña th«ng qua m¹ng internet. Theo kÕt qu¶ kh¶o lßng tin sÏ ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua s¸t cña VECOM cho thÊy, tèc ®é t¨ng tr­ëng cuèi cïng gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n n¨m 2017 so víi n¨m tr­íc ­íc tÝnh trªn 25%. (Buttner vµ Goritz, 2008; Gupta, Yadav vµ NhiÒu doanh nghiÖp cho biÕt, tèc ®é t¨ng Varadarajan, 2009). Theo Li, Jiang vµ Wu tr­ëng n¨m 2018 sÏ duy tr× ë møc t­¬ng tù. (2014), lßng tin cã vai trß quan träng ®èi §èi víi lÜnh vùc b¸n lÎ trùc tuyÕn, th«ng tin víi nhµ b¸n lÎ, ®Æc biÖt lµ trong m«i tr­êng tõ hµng ngh×n website th­¬ng m¹i ®iÖn tö trùc tuyÕn so víi h×nh thøc truyÒn thèng, v× cho thÊy tû lÖ t¨ng tr­ëng doanh thu n¨m ng­êi tiªu dïng sÏ c¶m nhËn nhiÒu rñi ro 2017 t¨ng 35% (VECOM, 2018). h¬n (ch¼ng h¹n nh­: kh«ng c¶m nhËn ®­îc Theo nghiªn cøu thÞ tr­êng ViÖt Nam sù hiÖn h÷u cña cöa hµng, kh«ng thÓ cÇm cña Wearesocial (2019), n¨m 2019 cã 96,9 n¾m, kiÓm tra s¶n phÈm). triÖu ng­êi, trong ®ã 2/3 lµ ng­êi dïng HiÖn nay, trªn thÕ giíi cã nhiÒu nghiªn internet, t¨ng h¬n h¼n so víi sè ng­êi dïng cøu vÒ lßng tin, trong 5 n¨m qua cã h¬n lµ 35% (n¨m 2016). Thêi gian truy cËp 70.000 nghiªn cøu mçi n¨m vÒ kh¸i niÖm internet trung b×nh lµ 6,42 giê/ngµy trªn nµy. Ngoµi ra còng cã nhiÒu nghiªn cøu liªn c¸c thiÕt bÞ, 87% ng­êi dïng internet cã t×m quan ®Õn kh¸i niÖm lßng tin vµ t¸c ®éng cña kiÕm th«ng tin vÒ s¶n phÈm trªn m¹ng nã ®Õn hµnh vi mua trùc tuyÕn trong bèi c¶nh còng nh­ ghÐ th¨m c¸c trang website b¸n lÎ trùc tuyÕn, 77% ng­êi dïng internet Hoµng ThÞ Ph­¬ng Th¶o, PGS.TS., Tr­êng ®¹i häc t­¬ng ®­¬ng víi kho¶ng 50 triÖu ng­êi cã Më TP.Hå ChÝ Minh; Lª NguyÔn B×nh Minh, ThS., mua s¾m s¶n phÈm trªn m¹ng, so víi n¨m Tr­êng ®¹i häc Sµi Gßn. 38
  3. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... nÒn kinh tÕ sè vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®ang lÎ. Nghiªn cøu xÐt bèi c¶nh lÇn mua ®Çu tiªn ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë ViÖt Nam. Nghiªn cøu cña kh¸ch hµng víi website, do ®ã kh¸ch nµy t×m hiÓu t¸c ®éng cña danh tiÕng, nhËn hµng ch­a cã kinh nghiÖm mua s¾m víi thøc rñi ro ®Õn lßng tin vµ t¸c ®éng cña c¸c website tr­íc ®ã. kh¸i niÖm nµy ®Õn hµnh vi mua trùc tuyÕn 2.1. C¸c nghiªn cøu vÒ lßng tin vµ cña ng­êi tiªu dïng, nh»m gióp cho c¸c nhµ hµnh vi mua s¾m ë ViÖt Nam b¸n lÎ trùc tuyÕn hiÓu ®­îc tÇm quan träng C¸c nghiªn cøu gÇn ®©y ë ViÖt Nam vÒ trong viÖc x©y dùng lßng tin th«ng qua c¸c lßng tin vµ hµnh vi mua cho thÊy, mèi quan ho¹t ®éng g©y dùng danh tiÕng cña website, t©m cña c¸c nhµ nghiªn cøu vÒ kh¸i niÖm gióp gi¶m nhËn thøc vÒ rñi ro vµ cñng cè lßng lßng tin vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn hµnh vi mua tin cña ng­êi tiªu dïng ®Ó cã thÓ thóc ®Èy cña ng­êi tiªu dïng trùc tuyÕn. B¶ng 1 tæng ng­êi tiªu dïng mua s¾m trªn website cña hä. hîp c¸c nghiªn cøu tr­íc vÒ lßng tin vµ mua 2. C¬ së lý thuyÕt vµ m« h×nh nghiªn cøu s¾m trùc tuyÕn cho thÊy, cã nhiÒu nghiªn Nghiªn cøu nµy dùa trªn nÒn t¶ng lý cøu t×m hiÓu vÒ t¸c ®éng cña lßng tin ®Õn thuyÕt vÒ hµnh vi mua, lý thuyÕt hµnh vi hµnh vi mua trùc tuyÕn; tuy nhiªn, cã Ýt ho¹ch ®Þnh vµ lßng tin ®Ó t×m hiÓu vµ ph©n nghiªn cøu xem xÐt t¸c ®éng cña kh¸i niÖm tÝch b­íc kh¸ch hµng xem xÐt vµ ra quyÕt cña danh tiÕng vµ nhËn thøc rñi ro trong m« ®Þnh mua hµng trªn c¸c website cña nhµ b¸n h×nh nghiªn cøu. B¶ng 1: Tæng hîp mét sè nghiªn cøu ë ViÖt Nam vÒ lßng tin vµ mua s¾m trùc tuyÕn STT Nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ Danh tiÕng NhËn thøc rñi ro Lßng tin Hµnh vi mua 1 Hoµng vµ NguyÔn (2018) x x 2 Hoµng vµ NguyÔn (2017) x x 3 Vuong (2016) x x 4 Vo, Dang vµ Nguyen (2015) x x 5 Tõ (2015) x 6 Hoang vµ Phan (2017) x x 7 NguyÔn vµ Lª (2014) x x x 8 Ho vµ Chen (2014) x x 9 Bïi (2013) x x 10 Hoµng vµ NguyÔn (2013) x x 11 Nguyen vµ Nham (2012) x x 12 Hoµng vµ NguyÔn (2012) x x 13 Lee vµ Hoang (2010) x x Nguån: T¸c gi¶ tæng hîp. 2.2. Lßng tin nghÜa vô cña m×nh (Rotter, 1971; Luhmann, Lßng tin lµ niÒm tin r»ng ®èi ph­¬ng sÏ 1979), hay cã niÒm tin mét c¸ch tæng qu¸t hµnh ®éng ®óng mùc (Zucker, 1986), cã ®¹o r»ng ®èi ph­¬ng lµ ng­êi ®¸ng tin cËy (Gefen ®øc (Hosmer, 1995) vµ nghÜ ®Õn lîi Ých chung vµ céng sù, 2003). Lßng tin trong m«i tr­êng (Kumar vµ céng sù, 1995; Gefen vµ céng sù, trùc tuyÕn nãi vÒ sù phô thuéc cña nh÷ng ®èi 2003). Lßng tin lµ viÖc tin t­ëng r»ng ®èi t­îng h÷u quan víi c¸c ho¹t ®éng kinh ph­¬ng sÏ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt vµ doanh cña doanh nghiÖp trong m«i tr­êng 39
  4. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... trùc tuyÕn th«ng qua website cña hä (Kim, khiÕn kh¸ch hµng tin vµo quyÕt ®Þnh cña hä 2012; Kim vµ Peterson, 2017). Lßng tin vµo (Casalo, Flavi¸n and GuinalÝu, 2007). Mét sè nhµ b¸n lÎ trùc tuyÕn lµ viÖc ng­êi tiªu dïng nghiªn cøu tr­íc ®©y cho thÊy danh tiÕng cã trùc tuyÕn truy cËp vµ c¸c website cña nhµ nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh víi lßng tin (Jin, b¸n lÎ ®Ó t×m kiÕm s¶n phÈm, tin t­ëng vµ Park vµ Kim, 2008) còng nh­ hµnh vi mua ®Æt mua s¶n phÈm trªn c¸c website nµy. (Ert, Fleischer vµ Magen, 2016). Ng­êi ®Æt lßng tin cã thÓ bá qua vµ kh«ng Tõ kÕt qu¶ trong c¸c nghiªn cøu tr­íc, c¸c cã lý do ®Ó tin t­ëng mét ®èi t­îng mµ hä gi¶ thuyÕt vÒ mèi quan hÖ gi÷a danh tiÕng kh«ng biÕt, trong mét sè tr­êng hîp, hä còng víi lßng tin ban ®Çu, rñi ro c¶m nhËn vµ cã thÓ m¹o hiÓm nh­ng kh«ng hÒ cã lßng tin hµnh vi mua cña ng­êi tiªu dïng trùc tuyÕn (Lewis vµ Weigert, 1985). Mçi c¸ nh©n kh¸c ®­îc ®Ò xuÊt nh­ sau: biÖt trong viÖc h×nh thµnh lßng tin cña m×nh, H1: danh tiÕng website t¸c ®éng nghÞch theo Luhmann (1979), c¬ së nhËn thøc cña chiÒu ®Õn nhËn thøc rñi ro cña ng­êi tiªu lßng tin lµ chØ cã thÓ tin t­ëng nh÷ng g× cã dïng. thÓ tin ®­îc. Ngoµi ra, theo Lewis vµ Weigert H2: danh tiÕng website t¸c ®éng thuËn (1985), lßng tin còng ®­îc x©y dùng trªn c¬ chiÒu ®Õn lßng tin cña ng­êi tiªu dïng. së c¶m xóc, nã lµ mét phÇn bæ sung cho c¬ së nhËn thøc, thÓ hiÖn sù g¾n kÕt vÒ mÆt c¶m H3: danh tiÕng website t¸c ®éng thuËn xóc gi÷a c¸c bªn trong mèi quan hÖ. Do ®ã, chiÒu ®Õn hµnh vi mua cña ng­êi tiªu dïng. khi vi ph¹m lßng tin cã thÓ g©y ¶nh h­ëng vÒ 2.4. Rñi ro vµ lßng tin vµo nhµ b¸n lÎ mÆt c¶m xóc vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn trùc tuyÕn mét c¸ch nghiªm träng. NhËn thøc rñi ro lµ tr­êng hîp ng­êi Nghiªn cøu cña Kim (2012) ph©n ra lßng tiªu dïng nghÜ vÒ c¸c kÕt qu¶ xÊu kh«ng tin ban ®Çu vµ lßng tin tiÕp diÔn, trong ®ã mong ®îi sÏ x¶y ra trong giao dÞch trùc hµnh ®éng mua hµng lÇn ®Çu tiªn lµ cét mèc tuyÕn víi ng­êi b¸n (Kim, Ferrin vµ Rao, ®Ó ph©n lo¹i lßng tin lµ ban ®Çu hay tiÕp diÔn 2008). Theo Corbitt, Thanasankit vµ Yi vµ yÕu tè quan träng ®Ó h×nh thµnh lßng tin (2003), nhËn thøc rñi ro tån t¹i, do ®ã lßng tiÕp diÔn chÝnh lµ sù tháa mãn ®èi víi s¶n tin sÏ xuÊt hiÖn vµ cã vai trß ®iÒu hßa vµ phÈm, dÞch vô sau lÇn mua ®Çu tiªn, nÕu gi¶m nhËn thøc vÒ rñi ro cña ng­êi tiªu kh¸ch hµng kh«ng tháa mãn hä sÏ mÊt lßng dïng. Lßng tin cÇn thiÕt trong nh÷ng t×nh tin. Lßng tin tiÕp diÔn lµ sù tin t­ëng tiÕp tôc huèng cã tiÒm Èn rñi ro, do ®ã cÇn kh¸ch vµo kh¶ n¨ng vµ sù cam kÕt cña nhµ b¸n lÎ hµng ®Æt lßng tin vµo ®èi t¸c (Cheung vµ trùc tuyÕn. Lee, 2006). Nh­ vËy cã thÓ thÊy, rñi ro 2.3. Danh tiÕng vµ lßng tin vµo nhµ còng cã thÓ tån t¹i song song víi lßng tin vµ b¸n lÎ trùc tuyÕn t¸c ®éng ®Õn lßng tin. Ngoµi ra, nhËn thøc Danh tiÕng lµ viÖc nhËn thøc cña ng­êi rñi ro còng cã thÓ ®ãng vai trß nh­ kh¸i tiªu dïng vÒ sù trung thùc, n¨ng lùc thùc niÖm nhËn thøc kiÓm so¸t trong m« h×nh hiÖn theo c¸c cam kÕt vµ uy tÝn cña doanh hµnh vi ho¹ch ®Þnh cña Ajzen (1991) theo nghiªn trong c¸c giao dÞch víi kh¸ch hµng t¸c ®éng nghÞch chiÒu, tøc lµ nhËn thøc rñi (Doney vµ Cannon, 1997). Mét website cã ro c¶m nhËn nhiÒu sÏ lµm gi¶m kh¶ n¨ng danh tiÕng vµ uy tÝn tèt sÏ cã ®­îc lßng tin thùc hiÖn hµnh vi cña ng­êi tiªu dïng cña kh¸ch hµng nÕu cã thÓ thùc hiÖn ®óng vµ (thùc hiÖn viÖc mua s¾m trùc tuyÕn). Tõ ®ã ®Çy ®ñ theo c¸c cam kÕt ®ã ®­a ra. Danh h×nh thµnh gi¶ thuyÕt vÒ mèi quan hÖ gi÷a tiÕng mét mÆt gióp t¨ng niÒm tin cña ng­êi rñi ro vµ lßng tin nh­ sau: tiªu dïng vµ nhµ b¸n lÎ, nh­ng mÆt kh¸c nã H4: nhËn thøc rñi ro t¸c ®éng nghÞch còng gióp lµm gi¶m nhËn thøc rñi ro vµ chiÒu ®Õn lßng tin cña ng­êi tiªu dïng. 40
  5. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... H5: nhËn thøc rñi ro t¸c ®éng nghÞch vô. Hµnh vi tiªu dïng lµ nh÷ng suy nghÜ, chiÒu ®Õn hµnh vi mua cña ng­êi tiªu dïng. c¶m nhËn vµ hµnh ®éng diÔn ra trong qu¸ 2.5. Lßng tin vµ hµnh vi mua tr×nh ra quyÕt ®Þnh mua s¾m hµng hãa, Theo Kotler vµ Armstrong (2012), hµnh dÞch vô cña ng­êi tiªu dïng d­íi sù t¸c vi tiªu dïng lµ nh÷ng hµnh vi cô thÓ cña ®éng qua l¹i cña c¸c yÕu tè kÝch thÝch tõ mét c¸ nh©n khi thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh m«i tr­êng bªn ngoµi vµ qu¸ tr×nh t©m lý mua s¾m, sö dông vµ tõ bá s¶n phÈm, dÞch bªn trong cña hä. B¶ng 2: Nguån tham kh¶o thang ®o cho c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu Danh tiÕng cña nhµ b¸n lÎ trùc tuyÕn Nguån tham kh¶o Website X lµ trang b¸n hµng online ®­îc nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn (Brown vµ céng sù, 2008; Website X ®­îc biÕt ®Õn lµ trang b¸n hµng online thµnh c«ng Kim vµ céng sù, 2009; Website X ®­îc biÕt ®Õn lµ trang b¸n hµng online uy tÝn Kim, 2012; Koufaris vµ Hampton-Sosa, 2004) Website X ®­îc biÕt ®Õn lµ th­¬ng hiÖu quen thuéc Sù tin t­ëng nhµ b¸n lÎ trùc tuyÕn (tr­íc khi mua) T«i cã niÒm tin m¹nh mÏ vµo website X T«i tin t­ëng vµo sù trung thùc cña website X T«i tin r»ng c¸c gîi ý cña website lµ phï hîp vµ ®¸ng xem xÐt (Eastlick vµ Lotz, 2011) T«i tin r»ng website X cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô mµ t«i mong ®îi Rñi ro trong mua s¾m trùc tuyÕn Theo t«i mua s¾m qua m¹ng tiÒm Èn rñi ro h¬n so víi c¸c h×nh thøc mua s¾m truyÒn thèng (Jarvenpaa vµ céng sù, T«i cho r»ng cã nhiÒu rñi ro liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m trªn c¸c website b¸n lÎ trùc 2000) tuyÕn Theo t«i viÖc mua s¾m s¶n phÈm trùc tuyÕn lµ mét quyÕt ®Þnh cã tÝnh m¹o hiÓm Hµnh vi mua trùc tuyÕn (lÇn ®Çu) Sau khi lùa chän s¶n phÈm t«i ®· ®Æt hµng online T«i ®· lùa chän gãi giao hµng phï hîp víi nhu cÇu do website X cung cÊp (Bearden vµ Netemeyer, T«i ®· chän ph­¬ng thøc thanh to¸n phï hîp cho ®¬n hµng ®Çu tiªn 1999) T«i ®· cã giao dÞch thµnh c«ng víi ®¬n hµng ®Çu tiªn Nguån: T¸c gi¶ kh¶o s¸t vµ tæng hîp. Cã nhiÒu nghiªn cøu trong m«i tr­êng hµng trùc tuyÕn. Nh­ vËy, gi¶ thuyÕt vÒ ®iÖn tö ®ã chøng minh ®­îc mèi quan hÖ mèi quan hÖ cña lßng tin vµ hµnh vi mua gi÷a lßng tin vµ ý ®Þnh hµnh vi (ý ®Þnh ®­îc ®Ò xuÊt nh­ sau: mua vµ ý ®Þnh mua lÆp l¹i) (McKnight, H6: lßng tin t¸c ®éng thuËn chiÒu ®Õn viÖc Choudhury vµ Kacmar, 2002), hay nh­ mua cña ng­êi tiªu dïng. trong b¶ng 1 tãm t¾t mét sè nghiªn cøu ë C¸c thang ®o ®­îc dïng ®o l­êng cho ViÖt Nam cho thÊy, cã nhiÒu nghiªn cøu c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu ®­îc tham kh¶o mèi quan hÖ gi÷a lßng tin vµ hµnh vi mua vµ hiÖu chØnh tõ c¸c nghiªn cøu tr­íc. 41
  6. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... 3. D÷ liÖu vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn (CFA), th«ng qua ph©n tÝch CFA vµ m« cøu h×nh ®o l­êng gióp ®¸nh gi¸ vÒ gi¸ trÞ héi Nghiªn cøu sö dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh tô, ph©n biÖt, tin cËy vµ néi dung cña l­îng víi b¶ng c©u hái kh¶o s¸t ®­îc göi thang ®o, sau ®ã ph©n tÝch mèi quan hÖ ®Õn nh÷ng ng­êi cã mua hµng trùc tuyÕn. cña c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu víi m« h×nh C¸c thang ®o trong b¶ng c©u hái kh¶o s¸t cÊu tróc tuyÕn tÝnh (SEM), th«ng ph©n chñ yÕu dùa trªn c¸c nghiªn cøu tr­íc tÝch SEM sÏ gióp kiÓm ®Þnh c¸c gi¶ nh­ ®ã tr×nh bµy trong phÇn c¬ së lý thuyÕt vÒ c¸c mèi quan hÖ trong m« h×nh thuyÕt vµ ®­îc ®iÒu chØnh l¹i cho phï hîp nghiªn cøu. h¬n víi thÞ tr­êng ViÖt Nam. B¶ng c©u 4. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn hái kh¶o s¸t gåm 3 phÇn: phÇn g¹n läc vµ th«ng tin mua s¾m trùc tuyÕn, phÇn ®o KÕt qu¶ kh¶o s¸t thu ®­îc 694 b¶ng l­êng c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu chÝnh, tr¶ lêi, sau khi lo¹i c¸c b¶ng c©u hái phÇn th«ng tin c¸ nh©n cña ng­êi tr¶ lêi. kh«ng ®¹t yªu cÇu sè l­îng quan s¸t cßn C¸c thang ®o l­êng cho c¸c kh¸i niÖm dùa l¹i lµ 594 quan s¸t, trong ®ã cã 35,4% lµ trªn c¸c nghiªn cøu tr­íc, c¸c thang ®o nam, 64,6% lµ n÷. §é tuæi tõ 19 tíi 24 nµy ®ã ®­îc hiÖu chØnh cho phï hîp hîp chiÕm 61,1%, ®é tuæi tõ 25 tíi 30 chiÕm víi ng­êi dïng ë thÞ tr­êng ViÖt Nam. 21,7%, vµ tõ 31 tíi 40 chiÕm 11,1%, sè cßn B¶ng c©u hái kh¶o s¸t gåm: 500 b¶n giÊy l¹i lµ d­íi 18 tuæi vµ trªn 41 tuæi chiÕm ®­îc göi ®Õn nh÷ng ng­êi tiªu dïng trùc 6,1%. §èi t­îng cã thu nhËp d­íi 5 triÖu tuyÕn trong c¸c c«ng ty, tr­êng häc; 350 ®ång chiÕm 46,3%, tõ 5 tíi 10 triÖu ®ång b¶n ®­îc thiÕt kÕ trªn m¹ng vµ göi b»ng chiÕm 24% vµ tõ 10 ®Õn 15 triÖu ®ång email ®Õn c¸c nhãm céng ®ång m¹ng vµ chiÕm 12,5%, nhãm ®èi t­îng cã thu nhËp ng­êi dïng trªn c¸c m¹ng xã héi ®Ó kh¶o trªn 30 triÖu ®ång chØ chiÕm 2,7% (b¶ng s¸t trùc tuyÕn, mçi nhãm céng ®ång m¹ng 3). cã trªn 1000 thµnh viªn. Trong m« h×nh tíi h¹n, c¸c kh¸i niÖm Theo ®Ò xuÊt sè l­îng mÉu cho ph©n ®­îc tù do t­¬ng quan víi nhau ®Ó cã bËc tÝch håi quy (EFA) hoÆc m« h×nh cÊu tróc tù do thÊp nhÊt (Anderson vµ Gerbing, tuyÕn tÝnh (SEM) cÇn mÉu tèi thiÓu lµ 1988). KÕt qu¶ ph©n tÝch ®é phï hîp cña 300. Theo quy t¾c kinh nghiÖm mÉu cÇn m« h×nh ®o l­êng cho thÊy m« h×nh cã cho c¸c ph©n tÝch tõ 300-500, hoÆc theo Chi-square lµ 322,331 víi bËc tù do lµ 84 nguyªn t¾c 1 chØ b¸o cÇn cã 5 quan s¸t vµ cã gi¸ trÞ p-value p < 0,05; tuy nhiªn, (Bollen, 1989; Green, 1991), hay quy t¾c m« h×nh l¹i cã gi¸ trÞ Chi-square/df lµ 5k ®­îc Hair ®Ò xuÊt (Hair vµ céng sù, 3,837 (nhá h¬n 5), c¸c chØ sè kh¸c nh­ 2014). NÕu theo quy t¾c 5k th× víi 15 chØ CFI (0,954), GFI (0,931) vµ TLI (0,942) b¸o cÇn thu thËp Ýt nhÊt 75 b¶ng tr¶ lêi ®Òu lín h¬n 0,9 vµ nhá h¬n 1, chØ sè vÒ ®é cña ®¸p viªn; tuy nhiªn, ®Ó ®ñ sè l­îng sai sè cña m« h×nh RMSEA ®¹t 0,069 (lín mÉu cÇn thiÕt cho c¸c ph©n tÝch sau, h¬n 0,05 nh­ng thÊp h¬n 0,08) vµ ®­îc nghiªn cøu nµy ®Æt ra môc tiªu sè mÉu chÊp nhËn, c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ nµy cÇn thiÕt lµ 500 (gåm nh÷ng ng­êi cã mua ®­îc tham kh¶o theo c¸c mèc ®¸nh gi¸ s¾m trùc tuyÕn tr¶ lêi c¸c b¶ng c©u hái). cña (Hu vµ Bentler, 1999), v× vËy cã thÓ C¸c sè liÖu thu thËp ®­îc ®­a vµo kÕt luËn lµ m« h×nh lý thuyÕt vµ m« h×nh ph©n tÝch vµ xö lý trªn phÇn mÒm SPSS, ®o l­êng cã ®é t­¬ng thÝch víi nhau; ngoµi nh­ thèng kª mÉu vµ ®Æc ®iÓm c¸ nh©n ra, c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu trong m« cña ng­êi tr¶ lêi, hµnh vi mua s¾m trùc h×nh ®o l­êng ®¹t ®­îc gi¸ trÞ héi tô vµ tuyÕn. Ph©n tÝch nh©n tè kh¼ng ®Þnh ph©n biÖt. 42
  7. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... B¶ng 3: Thèng kª mÉu kh¶o s¸t Giíi tÝnh TÇn sè % Thu nhËp hµng th¸ng TÇn sè % Nam 210 35,4 D­íi 5 triÖu VND 275 46,3 N÷ 384 64,6 5-10 triÖu VND 163 27,4 Tuæi % 10-15 triÖu VND 74 12,5 40 17 2,9 Nguån: T¸c gi¶ kh¶o s¸t vµ tæng hîp. Träng sè chuÈn hãa cña c¸c biÕn ®o l­êng cøu ®Òu lín h¬n 0,5, hÖ sè tin cËy tæng hîp ®Õn kh¸i niÖm nghiªn cøu ®Òu lín h¬n 0,6 vµ cña c¸c kh¸i niÖm còng ®Òu lín h¬n 0,7, nh­ ®Òu cã ý nghÜa thèng kª víi p-value nhá h¬n vËy c¸c thang ®o cña c¸c kh¸i niÖm nghiªn 0,05, v× vËy c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu ®Òu ®¹t cøu ®Òu ®¹t gi¸ trÞ héi tô (Bagozzi vµ Yi, 1988; ®­îc gi¸ trÞ héi tô (Bagozzi vµ Yi, 1988; Hair vµ céng sù, 2014). Ngoµi ra, c¨n bËc 2 Gerbing vµ Anderson, 1988; Malhotra vµ gi¸ trÞ AVE cña c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu ®Òu Dash, 2011). B¶ng 4 tr×nh bµy träng sè håi lín h¬n møc ®é t­¬ng quan cña kh¸i niÖm quy chuÈn hãa cña c¸c biÕn ®o l­êng víi kh¸i nghiªn cøu ®ã víi c¸c kh¸i niÖm kh¸c, do ®ã niÖm nghiªn cøu, hÖ sè tin cËy tæng hîp (CR) m« h×nh ®o l­êng ®¹t ®­îc gi¸ trÞ ph©n biÖt vµ ph­¬ng sai trÝch (AVE). KÕt qu¶ cho thÊy, gi÷a c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu trong m« h×nh ph­¬ng sai trÝch cña c¸c kh¸i niÖm nghiªn (Hair vµ céng sù, 2014) (b¶ng 5). B¶ng 4: Tãm t¾t c¸c kh¸i niÖm nghiªn cøu Kh¸i niÖm nghiªn cøu C¸c biÕn ®o l­êng HÖ sè t¶i nh©n tè Hµnh vi mua (Mua) buy1 0,671 (AVE 0,619, CR 0,866) buy2 0,836 buy3 0,847 buy4 0,780 Lßng tin (Longtin) initialtrust1 0,870 (AVE 0,690, CR 0,899) initialtrust2 0,895 initialtrust3 0,784 initialtrust4 0,766 NhËn thøc rñi ro (Ruiro) perceivedrisk1 0,855 (AVE 0,667, CR 0,855) perceivedrisk2 0,914 perceivedrisk3 0,661 Danh tiÕng (Danhtieng) reputation1 0,778 (AVE 0,593, CR 0,853) reputation2 0,766 reputation3 0,724 reputation4 0,810 Nguån: T¸c gi¶ ph©n tÝch vµ tæng hîp. 43
  8. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... Träng sè chuÈn hãa cña c¸c biÕn ®o l­êng kh¸i niÖm nghiªn cøu ®¹t tÝnh tin cËy vµ héi ®Òu lín h¬n 0,6 vµ cã ý nghÜa thèng kª tô (Bagozzi vµ Yi, 1988; Hair vµ céng sù, (p
  9. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... B¶ng 6: Tãm t¾t kÕt qu¶ kiÓm ®Þnh c¸c gi¶ thuyÕt nghiªn cøu Gi¶ thuyÕt nghiªn cøu Träng sè Gi¸ trÞ t KÕt qu¶ Ruiro  Danhtieng -0,286*** -6,069 H1: chÊp nhËn longtin  Danhtieng 0,532*** 10,953 H2: chÊp nhËn Mua  Danhtieng 0,344*** 6,789 H3: chÊp nhËn longtin  Ruiro 0,015 0,362 H4: b¸c bá Mua  Ruiro -0,228*** -5,766 H5: chÊp nhËn Mua  longtin 0,363*** 7,654 H6: chÊp nhËn Ghi chó: a P ≤ 0,1, * P ≤ 0,05, ** P ≤ 0,01, *** P ≤ 0,001 Nguån: T¸c gi¶ ph©n tÝch vµ tæng hîp. Kh¸i niÖm nhËn thøc rñi ro ®­îc ®Ò xuÊt 2 kª. KÕt qu¶ cña mét sè nghiªn cøu tr­íc h­íng quan hÖ lµ t¸c ®éng ®Õn lßng tin vµ còng cho thÊy, nhËn thøc rñi ro cã t¸c ®éng t¸c ®éng ®Õn hµnh vi mua; tuy nhiªn, trong ®Õn hµnh vi mua (Pavlou vµ Gefen, 2004; nghiªn cøu nµy kh«ng cho thÊy t¸c ®éng cña Kim, Ferrin vµ Rao, 2008; Kim, Ferrin vµ rñi ro ®Õn lßng tin, mµ chØ cã mèi quan hÖ tõ Raghav Rao, 2009; Hsu, Chuang vµ Hsu, rñi ro ®Õn hµnh vi mua lµ cã ý nghÜa thèng 2014; Özpolat vµ Jank, 2015). H×nh 1: M« h×nh nghiªn cøu B¶ng 7 tr×nh bµy kÕt qu¶ ph©n tÝch t¸c bao gåm t¸c ®éng trùc tiÕp cña lßng tin, rñi ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cña c¸c biÕn ro vµ danh tiÕng, trong ®ã danh tiÕng cã t¸c trong m« h×nh nghiªn cøu. KÕt qu¶ nghiªn ®éng lín nhÊt Ngoµi ra, danh tiÕng còng cã cøu cho thÊy, lßng tin cña ng­êi tiªu dïng t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn hµnh vi mua th«ng trùc tuyÕn cã tæng t¸c ®éng lµ 0,527, trong qua lßng tin vµ rñi ro, rñi ro còng cã t¸c ®ã t¸c ®éng trùc tiÕp cña danh tiÕng lµ 0,532, ®éng gi¸n tiÕp th«ng qua lßng tin, tuy nhiªn vµ t¸c ®éng gi¸n tiÕp th«ng qua rñi ro lµ - mèi quan hÖ cña rñi ro ®Õn lßng tin kh«ng cã 0,004. Hµnh vi mua cã tæng t¸c ®éng lµ 0,601 ý nghÜa thèng kª, do ®ã c¸c t¸c ®éng th«ng 45
  10. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... qua rñi ro cã thÓ xem xÐt l¹i. B¶ng 7: T¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp T¸c ®éng BiÕn chÞu t¸c ®éng BiÕn t¸c ®éng Tæng Trùc tiÕp Gi¸n tiÕp Ruiro Danhtieng -0,286 -0,286 Longtin Danhtieng 0,527 0,532 -0,004 Ruiro 0,015 Mua Danhtieng 0,601 0,344 0,257 Ruiro -0,228 0,006 Longtin 0,363 Nguån: T¸c gi¶ ph©n tÝch vµ tæng hîp. Trong m« h×nh nµy cã thÓ thÊy, danh §èi víi c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ trùc tuyÕn, tiÕng vµ lßng tin cã vai trß quan träng trong nªn ®Çu t­ thªm ng©n s¸ch trong viÖc x©y viÖc t¸c ®éng ®Õn hµnh vi mua, møc ®é gi¶i dùng danh tiÕng còng nh­ cã quy tr×nh lµm thÝch cña m« h×nh cho hµnh vi mua cña viÖc h­íng ®Õn viÖc t¹o dùng uy tÝn cho ng­êi tiªu dïng cã møc kh¸ cao (50%). Danh doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng vµ thÞ tiÕng võa cã t¸c ®éng trùc tiÕp, võa cã t¸c tr­êng, qua ®ã nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn website ®éng gi¸n tiÕp ®¸ng kÓ ®Õn hµnh vi mua. vµ thu hót kh¸ch hµng míi ®Õn víi doanh 5. KÕt luËn nghiÖp./. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, hÇu hÕt c¸c Tµi liÖu tham kh¶o gi¶ thuyÕt vÒ c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c kh¸i 1. Ajzen I. (1991), The theory of planned behavior, niÖm nghiªn cøu trong m« h×nh ®Òu ®­îc Orgnizational Behavior and Human Decision Processes, chÊp nhËn, ngo¹i trõ mèi quan hÖ tõ rñi ro 50, pp. 179-211. doi: 10.1016/0749-5978(91)90020-T. ®Õn lßng tin kh«ng ®­îc chÊp nhËn. Møc ®é 2. Anderson J. C. and Gerbing D. W. (1988), gi¶i thÝch cña hµnh vi mua th«ng qua c¸c Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach, Psychological Bulletin, biÕn (danh tiÕng, nhËn thøc rñi ro vµ lßng tin) 103(3), pp. 411-423. doi: 10.1037/0033-2909.103.3.411. trong m« h×nh ®¹t møc 50%, nh­ vËy møc ®é 3. Bagozzi R. P. and Yi Y. (1988), On the evaluation gi¶i thÝch cña m« h×nh nghiªn cøu cho hµnh of structural equation models, Academy of Marketing vi mua trùc tuyÕn lµ kh¸ tèt. Science, 16(1), pp. 74-94. 4. Bagozzi R. P., Yi Y. and Phillips L. W. (1991), YÕu tè danh tiÕng võa cã t¸c ®éng trùc Assessing construct validity in organizational research, tiÕp võa cã t¸c ®éng gi¸n tiÕp (th«ng qua Administrative Science Quarterly, 36(3), pp. 421-458. lßng tin) ®Õn hµnh vi mua cña kh¸ch hµng, 5. Bearden W. O. and Netemeyer R. G. (1999), nh­ vËy cã thÓ thÊy, vai trß quan träng cña Handbook of Marketing Scales: Multi-Item Measures for Marketing and Consumer Behavior Research. 2nd ed. danh tiÕng vµ lßng tin trong viÖc thóc ®Èy Edited by W. O. Bearden and R. G. Netemeyer. hµnh vi mua hµng trùc tuyÕn. Nghiªn cøu Thousand Oaks: Sage Publication, Inc. nµy ®ã ®ãng gãp thªm hiÓu biÕt trong viÖc 6. Bollen K. A. (1989), Structural equations with kh¸i niÖm danh tiÕng kh«ng chØ cã t¸c ®éng latent variables, John Wiley & Sons. trùc tiÕp mµ cßn cã t¸c ®éng gi¸n tiÕp th«ng 7. Brown S. A. et al. (2008), Expectation confirmation: An examination of three competing qua lßng tin vµ kh¸i niÖm lßng tin sÏ ®ãng models, Organizational Behavior and Human Decision vai trß nh­ lµ khuyÕn khÝch trung gian thóc Processes, 105(1), pp. 52-66. doi: 10.1016/j. ®Èy hµnh vi mua hµng trùc tuyÕn. obhdp.2006.09.008. 46
  11. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... 8. Bïi T. T. (2013), NhËn thøc rñi ro t¸c ®éng ®Õn ý 21. Ho L. T. H. and Chen Y. (2014), Vietnamese ®Þnh mua s¾m trùc tuyÕn cña kh¸ch hµng, T¹p chÝ Ph¸t Consumers’ Intention to Use Online Shopping: The Role of triÓn kinh tÕ, 278, pp. 26-38. Trust, International Journal of Business and Management, 9. Buttner O. B. and Goritz A. S. (2008), Perceived 9(5), pp. 145-159. doi: 10.5539/ijbm.v9n5p145. trustworthiness of online shops, Journal of Consumer 22. Hoµng T. P. T. and NguyÔn L. T. H. (2018), Behaviour, 7, pp. 35-50. doi: 10.1002/cb. Impact of online social media on consumers’ purchasing 10. Casalo L. V., Flavi¸n C. and GuinalÝu M. (2007), intention via social network sites, Journal of Science Ho The Influence of satisfaction, perceived reputation and Chi Minh City Open University, 8(2), pp. 56-71. trust on a Consumer’s Commitment to a website, Journal 23. Hoµng T. P. T. and NguyÔn M. T. (2013), NiÒm of Marketing Communications, 13(1), pp. 1-17. doi: tin cña ng­êi tiªu dïng ViÖt Nam trong mua s¾m trùc 10.1080/13527260600951633. tuyÕn, T¹p chÝ Khoa häc Tr­êng §¹i häc Më Tp.Hå ChÝ 11. Cheung C. and Lee M. (2006), Understanding Minh, 29(1), pp. 3-11. consumer trust in internet shopping: a multidisciplinary 24. Hoµng, T. P. T. and NguyÔn, T. T. (2017), Sù chÊp approach, Journal of the American Society for nhËn th«ng tin truyÒn miÖng ®iÖn tö vµ niÒm tin th­¬ng Information Science and Technology, 57(4), pp. 479-492. hiÖu trong lÜnh vùc du lÞch ViÖt Nam, T¹p chÝ Khoa häc doi: 10.1002/asi. Tr­êng §¹i häc Më Tp.Hå ChÝ Minh, 52(1), pp. 15-27. 12. Corbitt B. J., Thanasankit T. and Yi H. (2003), 25. Hoµng, T. P. T. and NguyÔn, T. T. L. (2012), Trust and e-commerce: a study of consumer perceptions, Vietnamese consumers’ perception of risks in online Electronic Commerce Research and Applications, 2(3), shopping, Journal of Economics vµ Development, (213), pp. 203-215. doi: 10.1016 /S1567-4223(03)00024-3. pp. 99-114. 13. Doney P. M. and Cannon J. P. (1997), An 26. Hoang, T. P. T. and Phan, T. T. H. (2017), examination of the nature of buyer-seller relationship, Purchase intention of Vietnamese customers via social Journal of Marketing, 61(2), pp. 35-51. network service sites, in International Conference 14. Eastlick M. A. and Lotz S. (2011), Cognitive and Proceedings on Business: Leading & Innovating institutional predictors of initial trust toward an online sustainable business development. retailer, International Journal of Retail vµ Distribution 27. Hosmer L. T. (1995), Trust: The Connecting Link Management, 39(4), pp. 234-255. between Organizational Theory and Philosophical Ethics, 15. Ert E., Fleischer A. and Magen N. (2016), Trust Academy of Mamagement Review, 20(2), pp. 379–403. and reputation in the sharing economy: The role of doi: 105465. personal photos in Airbnb, Tourism Management. Elsevier Ltd, 55, pp. 62-73. doi: 28. Hsu M. H., Chuang L. W. and Hsu C. S. (2014), 10.1016/j.tourman.2016.01.013. Understanding online shopping intention: The roles of four types of trust and their antecedents, Internet 16. Gefen D., Karahanna E. and Straub D. W. (2003), Research. doi: 10.1108/IntR-01-2013-0007. Trust and TAM in online shopping: an integrated model, MIS Quarterly, 27(1), pp. 51-90. doi: 10.1007/s13398- 29. Hu L. T. and Bentler P. M. (1999), Cutoff criteria 014-0173-7.2. for fit indexes in covariance structure analysis: 17. Gerbing D. W. and Anderson J. C. (1988), An Conventional criteria versus new alternatives, Structural updated paradigm for scale development incorporating Equation Modeling, 6(1), pp. 1-55. doi: unidimensionality and its assessment, Journal of 10.1080/10705519909540118. Marketing Research, 25(May), pp. 186-192. doi: 30. Jarvenpaa S. L., Tractinsky N. and Vitale M. 10.2307/3172650. (2000), Consumer Trust in an Internet Store, Information 18. Green S. B. (1991), How many subjects does it Technology and Management, 1(2), pp. 45-71. take to do a regression analysis, Multivariate Behavioral 31. Jin B., Park J. Y. and Kim J. (2008), Cross- Research, 26(3), pp. 499-510. doi: cultural examination of the relationships among firm 10.1207/s15327906mbr2603_7. reputation, e-satisfaction, e-trust, and e-loyalty, 19. Gupta P., Yadav M. S. and Varadarajan R. (2009), International Marketing Review, 25, pp. 324-337. doi: How task-facilitative interactive tools foster buyers’ trust 10.1108/02651330810877243. in online retailers: A process view of trust development in 32. Kim D. J. (2012), An investigation of the effect of the electronic marketplace, Journal of Retailing, 85(2), online consumer trust on expectation, satisfaction, and pp. 159-176. doi: 10.1016/j.jretai.2009.02.001. post-expectation, Information Systems and e-Business 20. Hair J. F. et al. (2014), Multivariate Data Management, 10(2), pp. 219-240. doi: 10.1007/s10257- Analysis, 7th ed. Pearson Education Limited. 010-0136-2. 47
  12. Mèi quan hÖ cña danh ti Õ ng ... 33. Kim D. J., Ferrin D. L. and Raghav Rao H. to transact with a web site: A trust building model, (2009), Trust and satisfaction, two stepping stones for Journal of Strategic Information Systems, 11(3-4), pp. successful e-commerce relationships: A longitudinal 297-323. doi: 10.1016/S0963-8687(02)00020-3. exploration, Information Systems Research, 20(2), pp. 47. Nguyen M. T. T. and Nham T. P. (2012), Trust 237-257. doi: 10.1287/isre.1080.0188. and customer satisfaction in online shopping: A study in 34. Kim D. J., Ferrin D. L. and Rao H. R. (2008), A Vietnam, in Vietnam-The topics in Economics, pp. 1-11. trust-based consumer decision-making model in 48. NguyÔn T. B. C. and Lª N. X. §. (2014), Ph©n tÝch electronic commerce: The role of trust, perceived risk, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hµnh vi mua s¾m trùc tuyÕn and their antecedents, Decision Support Systems, 44(2), cña ng­êi tiªu dïng thµnh phè CÇn Th¬, T¹p chÝ Khoa pp. 544-564. doi: 10.1016/j.dss.2007.07.001. häc Tr­êng ®¹i häc CÇn Th¬, 30, pp. 8-14. 35. Kim G., Shin B. and Lee H. G. (2009), 49. Özpolat K. and Jank W. (2015), Getting the most Understanding dynamics between initial trust and usage out of third party trust seals: An empirical analysis, intentions of mobile banking, Information Systems Decision Support Systems. Elsevier B.V., 73, pp. 47-56. Journal, 19(3), pp. 283-311. doi: 10.1111/j.1365- doi: 10.1016/j.dss.2015.02.016. 2575.2007.00269.x. 50. Pavlou P. A. and Gefen D. (2004), Building 36. Kim J. B. (2012), An empirical study on consumer effective online marketplaces with institution-based trust, first purchase intention in online shopping: Integrating Information Systems Research, 15(1), pp. 37-59. doi: initial trust and TAM, Electronic Commerce Research, 10.1287/isre. 12(2), pp. 125-150. doi: 10.1007/s10660-012-9089-5. 51. Rotter J. B. (1971), Generalized expectancies for 37. Kim Y. and Peterson R. A. (2017), A Meta- interpersonal trust, American Psychologist, 26(5), pp. analysis of Online Trust Relationships in E-commerce, 443-452. doi: 10.2466/pr0.1976.39.2.649. Journal of Interactive Marketing, 38, pp. 44-54. doi: 52. Tõ Y. T. H. (2015), Nghiªn cøu c¸c nh©n tè t¸c 10.1016/j.intmar.2017.01.001. ®éng ®Õn ý ®Þnh mua s¾m trùc tuyÕn (online shopping) 38. Kotler P. and Armstrong G. (2012), Principles of cña ng­êi tiªu dïng, Nghiªn cøu khoa häc-§¹i häc §«ng marketing, 14th ed. Pearson Education Limited. ¸, §¹i häc §«ng ¸, pp. 29-39. Available at: 39. Koufaris M. and Hampton-Sosa W. (2004), The http://www.uef.edu.vn/newsimg/tap-chi-uef/2014-01-02- development of initial trust in an online company by new 14/8.pdf. customers, Information and Management, 41(3), pp. 377- 53. Vo T. T. N., Dang V. T. T. and Nguyen L. H. P. 397. doi: 10.1016/j.im.2003.08.004. (2015), The impact of social presence in the web 40. Kumar N., Scheer L. K. and Steenkamp J. E. M. interface on customer’s purchase intention toward online (1995), The effects of perceived interdependence on stores: the case of Vietnam, International Journal of dealer attitudes, Journal of Marketing Research, 32(3), Education and Social Science, 2(4), pp. 70-84. pp. 348-356. doi: 10.2307/3151986. 54. Vuong D. Q. (2016), Determinants of book online 41. Lee S. and Hoang N. T. B. (2010), Investigating buying behavior of undergraduate students in can tho the on-line shopping intentions of Vietnamese students#: university, Vietnam, Asian Journal of Science and an extension of the theory of planned behaviour, World Technology, 7(3), pp. 2626-2631. Transations on Engineering and Technology Education, 55. Wearesocial (2019) Digital 2019 Vietnam. 8(4), pp. 471-476. 56. Zucker L. G. (1986), Production of trust: 42. Lewis J. D. and Weigert A. (1985), Trust as a Institutional sources of economic structure, 1840-1920, social reality, Source: Social Forces, 63(4), pp. 967-985. Research in Organizational Behavior, 8(1), pp. 53-111. doi: 10.1093/sf/63.4.967. 43. Li H., Jiang J. and Wu M. (2014), The effects of trust assurances on consumers’ initial online trust: A two- stage decision-making process perspective, International Journal of Information Management. Elsevier Ltd, 34(3), pp. 395-405. doi: 10.1016/j.ijinfomgt.2014.02.004. 44. Luhmann N. (1979), Trust and Power, Chichester, UK: Wiley Publising, Inc. 45. Malhotra N. K. and Dash S. (2011), Marketing Research: An Applied Approach, London: Pearson Publishing. 46. McKnight D. H., Choudhury V. and Kacmar C. Ngµy nhËn bµi: 13-9-2019 (2002), The impact of initial consumer trust on intentions Ngµy duyÖt ®¨ng: 15-10-2019 48 View publication stats
nguon tai.lieu . vn