Xem mẫu
- Chuyªn ®Ò
Chi phÝ sö dông vèn
Tµi chÝnh
c«ng ty
An
PGS.,TS.Vò C¤NG TY
TR¦¥NG KHOA TCDN
HOC VIÖN TµI CHÝNH
1
T¹i sao ph¶I x¸c ®Þnh chi phÝ sö dông vèn?
Lµ c¨n cø quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t− ®Ó lµm c¬ së lùa
chän dù ¸n!
2
1
- Néi dung
1- Chi phÝ sö dông vèn cña c¸c nguån tµi trî.
2. Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n.
3- Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn.
4- X¸c ®Þnh ng©n s¸ch vèn tèi −u.
3
Bµi to¸n :
C«ng ty Th¸i Hµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc da dµy
Kinh nghiÖm nhiÒu n¨m qua cho thÊy c¬ cÊu vèn ®−îc tr×nh bµy trong
b¶ng sau ®©y lµ c¬ cÊu vèn tèi −u c«ng ty nªn duy tr×.
Thµnh phÇn vèn Tû träng
Nî vay 45%
Cæ phiÕu −u ®·i 2%
Cæ phiÕu th−êng 53%
Theo sù −íc tÝnh ®¸ng tin cËy nhÊt, thu nhËp cña cæ phÇn th−êng cña n¨m
tíi lµ 137.8 triÖu $, vµ vÉn dµnh ra 45% ®Ó tr¶ cæ tøc.
C«ng ty hiÖn ®ang cã c¸c c¬ héi ®Çu t− trong n¨m tíi cÇn ph¶i huy ®éng
vèn.C¸c th«ng tin vÒ huy ®éng vèn cho biÕt:
+ C«ng ty cã thÓ ph¸t hµnh kh«ng h¹n chÕ cæ phiÕu −u ®·i víi gi¸ b¸n
100$/cæ phiÕu, cæ tøc hµng n¨m lµ 10$/cæ phiÕu, vµ chi phÝ ph¸t hµnh b»ng
2.5%/gi¸ b¸n.
+ C«ng ty cã thÓ ph¸t hµnh sè l−îng v« h¹n cæ phiÕu th−êng, víi gi¸
b¸n Po= 23$/cæ phiÕu, chi phÝ ph¸t hµnh b»ng 10%/gi¸ b¸n. §−îc biÕt cæ tøc
n¨m ngo¸i cña c«ng ty lµ 1.15$/cæ phÇn, vµ tèc ®é t¨ng tröơng cña cæ tøc
hµng n¨m g = 8%.
+ Tuy nhiªn c«ng ty chØ cã thÓ vay tèi ®a 90 triÖu $ víi l·i su©t vay lµ
10%, cßn nÕu vay v−ît qu¸ sè tiÒn nµy th× ph¶i chÞu l·i suÊt 12%.
BiÕt thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp lµ 28%. 4
2
- Víi nh÷ng th«ng tin trªn, yªu cÇu:
- TÝnh chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî?
- X¸c ®Þnh ®iÓm g·y cña ®−êng chi phÝ cËn biªn?
- TÝnh chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n?
- X¸c ®Þnh ng©n s¸ch tèi −u?
BiÕt r»ng: C«ng ty ®ang cã c¸c c¬ héi ®Çu t− víi tæng vèn ®Çu t− vµ
tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR) nh− sau:
Dù ¸n Vèn ®Çu t− ( triÖu ) Tû suÊt doanh lîi néi bé
A 50 13%
B 50 12%
C 80 11%
D 120 10%
5
1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
- Kh¸i niÖm: Chi phÝ sö dông vèn lµ tû suÊt sinh lêi ®ßi hái
cña nhµ ®Çu t− ®èi víi sè vèn mµ doanh nghiÖp huy ®éng
cho mét dù ¸n ®Çu t− nhÊt ®Þnh.
Nh− vËy: Chi phÝ sö dông vèn lµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp
huy ®éng vèn ph¶i g¸nh chÞu ®Ó cã quyÒn sö dông vèn
- §Æc ®iÓm:
+ Dùa trªn ®ßi hái cña thÞ tr−êng vµ cña doanh nghiÖp
+ Ph¶n ¸nh tû lÖ % trªn mçi ®ång vèn huy ®éng
+ Dùa trªn møc ®é rñi ro cña dù ¸n ®Çu t− cô thÓ
+ Lµ chi phÝ sö dông vèn danh nghÜa (bao gåm l·I thùc vµ
tû lÖ l¹m ph¸t dù kiÕn
6
3
- 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
- C¸ch tiÕp cËn chi phÝ sö dông vèn:
+ §èi víi vèn vay
+ §èi víi vèn chñ së h÷u
- C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chi phÝ sö dông vèn
+ Nh©n tè kh¸ch quan
- L∙i suÊt thÞ tr−êng
- L¹m ph¸t
- ChÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp
+ Nh©n tè chñ quan
- ChÝnh s¸ch tµi trî
- ChÝnh s¸ch cæ tøc
- ChÝnh s¸ch ®Çu t−
7
1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
a. Chi phÝ sö dông vèn vay:
+ Chi phÝ sö dông vèn vay tr−íc thuÕ: tÝnh
b»ng l·i suÊt vay vèn (rd)
+ Chi phÝ sö dông vèn vay sau thuÕ = rd(1-t)
Trong ®ã:
- rd: l·i suÊt vay
- t : thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp
8
4
- 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
b. Chi phÝ sö dông cæ phiÕu −u ®·i
d
rp =
P p (1 − e )
Trong ®ã:
d : Cæ tøc cæ phiÕu −u ®·i
Pp: Gi¸ thÞ tr−êng hiÖn hµnh cña cæ phiÕu −u ®·i
e : Tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh
rp: Chi phÝ sö dông cæ phiÕu −u ®·i
9
1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
C. Chi phÝ sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i
* Ph−¬ng ph¸p 1: Sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn (CAPM)
rs = KRF + (KRM – KRF)βi
Trong ®ã:
KRF: lµ l·i suÊt phi rñi ro
KRM : lµ tû suÊt sinh lêi trung bình trªn thÞ tr−êng
βi lµ hÖ sè rñi ro cña cæ phiÕu c«ng ty
10
5
- 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
C. Chi phÝ sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i
Ph−¬ng ph¸p 1: Sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn (CAPM)
C¸ch x¸c ®Þnh:
cov( i , m )
βi =
σ 2
m
+ Cov(i,m) lµ hiÖp ph−¬ng sai giữa tû suÊt sinh lêi cña cæ phÇn i vµ
tû suÊt sinh lêi cña thÞ tr−êng
n
Cov ( i , m ) = ∑
t =1
p t ( rti − ri )( rtm − rm )
+ σm2 lµ ph−¬ng sai cña tû suÊt sinh lêi thÞ tr−êng
11
1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
C. Chi phÝ sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i
Ph−¬ng ph¸p 1: Sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn (CAPM)
ý nghÜa: Beta ph¶n ¸nh ®é nh¹y c¶m gi÷a tû suÊt sinh lêi
cña cæ phiÕu i so víi tû suÊt sinh lêi cña thÞ tr−êng.
VÝ dô: KRF = 8%, KRM = 13% vµ βi = 0,7. VËy, chi phÝ sö dông
vèn cña cæ phiÕu nµy lµ 11,5%
12
6
- 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
*Ph−¬ng ph¸p 2: L·I suÊt tr¸I phiÕu céng víi møc bï rñi ro
rs = L·I suÊt tr¸I phiÕu + møc bï rñi ro
* Ph−¬ng ph¸p 3: Dßng tiÒn chiÕt khÊu
d 0 (1 + g ) d
rs = +g= 1 +g
P0 P0
13
1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî
d. Chi phÝ sö dông cæ phiÕu th−êng
d 0 (1 + g ) d1
re = +g = +g
P0 (1 − e ) P0 (1 − e )
Trong ®ã:
re: Chi phÝ sö dông cæ phiÕu th−êng
d0: Cæ tøc thùc tr¶ ë cuèi n¨m tr−íc liÒn kÒ
P0: Gi¸ thÞ tr−êng hiÖn hµnh cña cæ phiÕu th−êng
e : Tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh
g : Tèc ®é t¨ng tr−ëng cæ tøc hµng n¨m
14
7
- 2. Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n ( WACC)
C¬ cÊu vèn
Coå phieáu Phaùt haønh coå
Nôï LN giöõ laïi
öu ñaõi phieáu thöôøng
Chi phÝ sö dông
vèn b×nh qu©n
(WACC)
15
2. Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n ( rWACC)
n
R WACC = ∑
k =1
f k × rk
Trong ®ã:
fk: Tû träng thµnh phÇn vèn lo¹i k
rk: Chi phÝ sö dông vèn lo¹i k
16
8
- 2. rWACC vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n
Khi doanh nghiÖp t¨ng tû träng nî vay
®Ó tµi trî cho dù ¸n th× hiÖu qu¶ cña
dù ¸n cã thay ®æi kh«ng?
17
Liên kết
Bảng cân đối kế toán/Kết quả kinh doanh
←
Vốn chủ NI
SH
EBIT (1 – t) ←
TÀI SẢN
Nợ vay
←
I (1 – t)
18
9
- Hai kh¶ n¨ng sinh lêi (tiÕp)
KÕt qu¶ kinh doanh
EBIT
Lai vay
-I
KÕt qu¶ tr−íc thuÕ
EBT
ThuÕ thu nh¹p
-T
= NI KÕt qu¶ sau thuÕ
19
Hai kh¶ n¨ng sinh lêi (tiÕp)
EBIT EBIT(1-t%)
-I -I(1-t%)
EBT = NI
-T
= NI
20
10
- 2. rWACC vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n
Khi xem xÐt ¶nh h−ëng cña vay nî ®Õn
RWACC ta cã 3 tr−êng hîp sau:
a. Tr−êng hîp 1: Gi¶ ®Þnh kh«ng cã thuÕ vµ chi phÝ ph¸
s¶n
b. Tr−êng hîp 2: Gi¶ ®Þnh cã thuÕ vµ kh«ng cã chi phÝ ph¸
s¶n
c. Tr−êng hîp 3: Gi¶ ®Þnh cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n
(®iÒu kiÖn thùc tÕ)
21
Tr−êng hîp 1: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn
kh«ng cã thuÕ
Chi phí vốn: r (%)
D
re = r0 + × ( r0 − rd )
E
D E
r0 rWACC = × rd + × re
D+ E D+ E
rd rd
Tỷ lệ nợ/ cổ phần D
E
22
11
- Tr−êng hîp 2. RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã thuÕ
D
re = r0 + × (1 − TC ) × (r0 − rd )
E
Với công thức vừa xác định được thì tỷ suất sinh lời đòi hỏi của cổ
đông sẽ tăng thêm một lượng để bù đắp rủi ro tài chính là:
D/E (1-TC) x (r0 – rd)
Vậy tại sao RWACC lại có xu hướng giảm xuống?
23
Tr−êng hîp 2. RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã thuÕ
⇒ khi vay nî cßn mang l¹i kho¶n lîi thuÕ cho chñ së
h÷u doanh nghiÖp
⇒ Lîi thuÕ do vay nî = D x rd x t%
24
12
- Tr−êng hîp 2. RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã thuÕ
Chi phí vốn r
(%)
D
re = r0 + × (1 − TC ) × (r0 − rd )
E
r0
D E
rWACC = × rd × (1 − TC ) + × re
D+E D+E
rd
Tỷ lệ nợ/
cổ phần
(D/E)
25
X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
X¸c ®Þnh NPV khi thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t− trong tr−êng hîp
cã sö dông nî vay (§ßn bÈy tµi chÝnh)?
b. XÐt mét dù ¸n víi c¸c d÷ kiÖn sau:
Doanh thu 500 triÖu/n¨m (trong mét t−¬ng lai v« h¹n)
Chi phÝ ho¹t ®éng (b»ng tiÒn)/n¨m: 80% doanh thu
Vèn ®Çu t− c¬ b¶n: 380 triÖu
ThuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: t = 28%
26
13
- X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
*Ph−¬ng ¸n 1: Vèn ®Çu t− ®−îc tµi trî 100% b»ng vèn
chñ së h÷u
Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u (khi kh«ng sö dông nî
vay) r0 = 20%
NPV =
27
X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
*Ph−¬ng ¸n 2: Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî mét phÇn tõ nî
vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%), l·i suÊt vay r =10%
C¸ch 1:
TiÕt kiÖm thuÕ tõ nî vay:
NPVcã vay nî=
28
14
- X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
*Ph−¬ng ¸n 2:Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî
vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%)
C¸ch 2
TÝnh lîi nhuËn sau thuÕ cña dù ¸n khi cã sù tham gia cña
vay nî
L·i vay ph¶i tr¶ chuyÓn vÒ sau thuÕ/n¨m
D x rD x (1-t) =
=> VËy dßng tiÒn thuÇn:
29
X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
*Ph−¬ng ¸n 2:Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay
D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%)
C¸ch 2
X¸c ®Þnh chi phÝ vèn chñ së h÷u khi cã sù t¸c ®éng cña
nî vay (rE)
Trong ®ã, E: vèn chñ së h÷u
D
rE = r0 + (1 − t )( r0 − rD )
E
rE =
30
15
- X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
*Ph−¬ng ¸n 2:Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay
D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%)
C¸ch 2
X¸c ®Þnh NPV:
NPV =
31
X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
*Ph−¬ng ¸n 2: Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay
D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%)
C¸ch 3
X¸c ®Þnh chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n khi cã sö dông nî
vay r(WACC)
Thay sè vµo ta cã: E D
r(WACC ) = xrE + xrD (1 − t )
E+D E+D
r(WACC ) =
32
16
- X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp
cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n
* Ph−¬ng ¸n 2: Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay
D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%)
C¸ch 3
NPV =
33
Tr−êng hîp 3: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ
(cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n)
Chi phí vốn r
(%)
D
re = r0 + × (1 − TC ) × (r0 − rd )
E
r0
D E
rWACC = × rd × (1 − TC ) + × re
D+E D+E
rd
Tỷ lệ nợ/
cổ phần
(D/E)
34
17
- CÔ CAÁU VOÁN – RUÛI RO – THU NHAÄP
Vay nôï
Ruûi ro Thu nhaäp
Ñieåm caân baèng toái öu
Cô caáu voán
toái öu
Toái ña hoùa giaù
trò coâng ty
35
Tr−êng hîp 3: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ
(cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n)
M« pháng rWACC mét c¸ch tæng qu¸t
Chi phÝ vèn
max
rWACC
Gi¸ trÞ cña dù ¸n
min (hay gi¸ trÞ DN)
D/E
36
18
- Tr−êng hîp 3: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ
(cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n)
- Cơ cấu vốn tối ưu trong điều kiện thực tế
Lợi thuế ↑ → WACC ↓
D/V↑
rD↑ và rE↑ → WACC ↑
D/V(%) rd (%) re (%) WACC (%)
Giá CP
0 12 20 12
10 8.0 12.2 20.98 11.46
20 8.3 12.6 21.83 11.08
30 9.0 13.2 22.5 10.86
40 10 14 22.86 10.8
50 12 15.2 22.11 11.2
60 15 16.8 19.64 12.12
37
3. Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn
Kh¸I niÖm: Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn lµ chi phÝ
ph¶i tr¶ ®Ó huy ®éng thªm mét ®ång vèn míi
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh
Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn thùc chÊt lµ chi phÝ
sö dông vèn b×nh qu©n.
T¹i sao ph¶I xem xÐt chi phÝ sö dông vèn cËn
biªn?
38
19
- X¸c ®Þnh ®iÓm g·y
Kh¸i niÖm: §iÓm g·y lµ møc vèn huy ®éng mµ
t¹i ®ã cã sù thay ®æi vÒ chi phÝ sö dông cña mét
hoÆc nhiÒu thµnh phÇn vèn, tõ ®ã chi phÝ sö dông
vèn b×nh qu©n còng thay ®æi.
Tæng l−îng vèn cã chi phÝ thÊp h¬n cña nguån vèn i
§iÓm g·y =
Tû träng cña nguån vèn i trong tæng sè vèn
39
4. X¸c ®Þnh ng©n s¸ch tèi −u
WACC vµ tû suÊt thu håi vèn
A
13%
B
12%
C MCC
11%
10,5 D IOS
10%
Quy m« vèn
143 200 300
40
20
nguon tai.lieu . vn