Xem mẫu

  1. Chuyªn ®Ò Chi phÝ sö dông vèn Tµi chÝnh c«ng ty An PGS.,TS.Vò C¤NG TY TR¦¥NG KHOA TCDN HOC VIÖN TµI CHÝNH 1 T¹i sao ph¶I x¸c ®Þnh chi phÝ sö dông vèn? Lµ c¨n cø quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t− ®Ó lµm c¬ së lùa chän dù ¸n! 2 1
  2. Néi dung 1- Chi phÝ sö dông vèn cña c¸c nguån tµi trî. 2. Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n. 3- Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn. 4- X¸c ®Þnh ng©n s¸ch vèn tèi −u. 3 Bµi to¸n : C«ng ty Th¸i Hµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc da dµy Kinh nghiÖm nhiÒu n¨m qua cho thÊy c¬ cÊu vèn ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng sau ®©y lµ c¬ cÊu vèn tèi −u c«ng ty nªn duy tr×. Thµnh phÇn vèn Tû träng Nî vay 45% Cæ phiÕu −u ®·i 2% Cæ phiÕu th−êng 53% Theo sù −íc tÝnh ®¸ng tin cËy nhÊt, thu nhËp cña cæ phÇn th−êng cña n¨m tíi lµ 137.8 triÖu $, vµ vÉn dµnh ra 45% ®Ó tr¶ cæ tøc. C«ng ty hiÖn ®ang cã c¸c c¬ héi ®Çu t− trong n¨m tíi cÇn ph¶i huy ®éng vèn.C¸c th«ng tin vÒ huy ®éng vèn cho biÕt: + C«ng ty cã thÓ ph¸t hµnh kh«ng h¹n chÕ cæ phiÕu −u ®·i víi gi¸ b¸n 100$/cæ phiÕu, cæ tøc hµng n¨m lµ 10$/cæ phiÕu, vµ chi phÝ ph¸t hµnh b»ng 2.5%/gi¸ b¸n. + C«ng ty cã thÓ ph¸t hµnh sè l−îng v« h¹n cæ phiÕu th−êng, víi gi¸ b¸n Po= 23$/cæ phiÕu, chi phÝ ph¸t hµnh b»ng 10%/gi¸ b¸n. §−îc biÕt cæ tøc n¨m ngo¸i cña c«ng ty lµ 1.15$/cæ phÇn, vµ tèc ®é t¨ng tröơng cña cæ tøc hµng n¨m g = 8%. + Tuy nhiªn c«ng ty chØ cã thÓ vay tèi ®a 90 triÖu $ víi l·i su©t vay lµ 10%, cßn nÕu vay v−ît qu¸ sè tiÒn nµy th× ph¶i chÞu l·i suÊt 12%. BiÕt thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp lµ 28%. 4 2
  3. Víi nh÷ng th«ng tin trªn, yªu cÇu: - TÝnh chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî? - X¸c ®Þnh ®iÓm g·y cña ®−êng chi phÝ cËn biªn? - TÝnh chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n? - X¸c ®Þnh ng©n s¸ch tèi −u? BiÕt r»ng: C«ng ty ®ang cã c¸c c¬ héi ®Çu t− víi tæng vèn ®Çu t− vµ tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR) nh− sau: Dù ¸n Vèn ®Çu t− ( triÖu ) Tû suÊt doanh lîi néi bé A 50 13% B 50 12% C 80 11% D 120 10% 5 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî - Kh¸i niÖm: Chi phÝ sö dông vèn lµ tû suÊt sinh lêi ®ßi hái cña nhµ ®Çu t− ®èi víi sè vèn mµ doanh nghiÖp huy ®éng cho mét dù ¸n ®Çu t− nhÊt ®Þnh. Nh− vËy: Chi phÝ sö dông vèn lµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp huy ®éng vèn ph¶i g¸nh chÞu ®Ó cã quyÒn sö dông vèn - §Æc ®iÓm: + Dùa trªn ®ßi hái cña thÞ tr−êng vµ cña doanh nghiÖp + Ph¶n ¸nh tû lÖ % trªn mçi ®ång vèn huy ®éng + Dùa trªn møc ®é rñi ro cña dù ¸n ®Çu t− cô thÓ + Lµ chi phÝ sö dông vèn danh nghÜa (bao gåm l·I thùc vµ tû lÖ l¹m ph¸t dù kiÕn 6 3
  4. 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî - C¸ch tiÕp cËn chi phÝ sö dông vèn: + §èi víi vèn vay + §èi víi vèn chñ së h÷u - C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chi phÝ sö dông vèn + Nh©n tè kh¸ch quan - L∙i suÊt thÞ tr−êng - L¹m ph¸t - ChÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp + Nh©n tè chñ quan - ChÝnh s¸ch tµi trî - ChÝnh s¸ch cæ tøc - ChÝnh s¸ch ®Çu t− 7 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî a. Chi phÝ sö dông vèn vay: + Chi phÝ sö dông vèn vay tr−íc thuÕ: tÝnh b»ng l·i suÊt vay vèn (rd) + Chi phÝ sö dông vèn vay sau thuÕ = rd(1-t) Trong ®ã: - rd: l·i suÊt vay - t : thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp 8 4
  5. 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî b. Chi phÝ sö dông cæ phiÕu −u ®·i d rp = P p (1 − e ) Trong ®ã: d : Cæ tøc cæ phiÕu −u ®·i Pp: Gi¸ thÞ tr−êng hiÖn hµnh cña cæ phiÕu −u ®·i e : Tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh rp: Chi phÝ sö dông cæ phiÕu −u ®·i 9 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî C. Chi phÝ sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i * Ph−¬ng ph¸p 1: Sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn (CAPM) rs = KRF + (KRM – KRF)βi Trong ®ã: KRF: lµ l·i suÊt phi rñi ro KRM : lµ tû suÊt sinh lêi trung bình trªn thÞ tr−êng βi lµ hÖ sè rñi ro cña cæ phiÕu c«ng ty 10 5
  6. 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî C. Chi phÝ sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i Ph−¬ng ph¸p 1: Sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn (CAPM) C¸ch x¸c ®Þnh: cov( i , m ) βi = σ 2 m + Cov(i,m) lµ hiÖp ph−¬ng sai giữa tû suÊt sinh lêi cña cæ phÇn i vµ tû suÊt sinh lêi cña thÞ tr−êng n Cov ( i , m ) = ∑ t =1 p t ( rti − ri )( rtm − rm ) + σm2 lµ ph−¬ng sai cña tû suÊt sinh lêi thÞ tr−êng 11 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî C. Chi phÝ sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i Ph−¬ng ph¸p 1: Sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n vèn (CAPM) ý nghÜa: Beta ph¶n ¸nh ®é nh¹y c¶m gi÷a tû suÊt sinh lêi cña cæ phiÕu i so víi tû suÊt sinh lêi cña thÞ tr−êng. VÝ dô: KRF = 8%, KRM = 13% vµ βi = 0,7. VËy, chi phÝ sö dông vèn cña cæ phiÕu nµy lµ 11,5% 12 6
  7. 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî *Ph−¬ng ph¸p 2: L·I suÊt tr¸I phiÕu céng víi møc bï rñi ro rs = L·I suÊt tr¸I phiÕu + møc bï rñi ro * Ph−¬ng ph¸p 3: Dßng tiÒn chiÕt khÊu d 0 (1 + g ) d rs = +g= 1 +g P0 P0 13 1. Chi phÝ sö dông vèn cña tõng nguån tµi trî d. Chi phÝ sö dông cæ phiÕu th−êng d 0 (1 + g ) d1 re = +g = +g P0 (1 − e ) P0 (1 − e ) Trong ®ã: re: Chi phÝ sö dông cæ phiÕu th−êng d0: Cæ tøc thùc tr¶ ë cuèi n¨m tr−íc liÒn kÒ P0: Gi¸ thÞ tr−êng hiÖn hµnh cña cæ phiÕu th−êng e : Tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh g : Tèc ®é t¨ng tr−ëng cæ tøc hµng n¨m 14 7
  8. 2. Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n ( WACC) C¬ cÊu vèn Coå phieáu Phaùt haønh coå Nôï LN giöõ laïi öu ñaõi phieáu thöôøng Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n (WACC) 15 2. Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n ( rWACC) n R WACC = ∑ k =1 f k × rk Trong ®ã: fk: Tû träng thµnh phÇn vèn lo¹i k rk: Chi phÝ sö dông vèn lo¹i k 16 8
  9. 2. rWACC vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n Khi doanh nghiÖp t¨ng tû träng nî vay ®Ó tµi trî cho dù ¸n th× hiÖu qu¶ cña dù ¸n cã thay ®æi kh«ng? 17 Liên kết Bảng cân đối kế toán/Kết quả kinh doanh ← Vốn chủ NI SH EBIT (1 – t) ← TÀI SẢN Nợ vay ← I (1 – t) 18 9
  10. Hai kh¶ n¨ng sinh lêi (tiÕp) KÕt qu¶ kinh doanh EBIT Lai vay -I KÕt qu¶ tr−íc thuÕ EBT ThuÕ thu nh¹p -T = NI KÕt qu¶ sau thuÕ 19 Hai kh¶ n¨ng sinh lêi (tiÕp) EBIT EBIT(1-t%) -I -I(1-t%) EBT = NI -T = NI 20 10
  11. 2. rWACC vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n Khi xem xÐt ¶nh h−ëng cña vay nî ®Õn RWACC ta cã 3 tr−êng hîp sau: a. Tr−êng hîp 1: Gi¶ ®Þnh kh«ng cã thuÕ vµ chi phÝ ph¸ s¶n b. Tr−êng hîp 2: Gi¶ ®Þnh cã thuÕ vµ kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n c. Tr−êng hîp 3: Gi¶ ®Þnh cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n (®iÒu kiÖn thùc tÕ) 21 Tr−êng hîp 1: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã thuÕ Chi phí vốn: r (%) D re = r0 + × ( r0 − rd ) E D E r0 rWACC = × rd + × re D+ E D+ E rd rd Tỷ lệ nợ/ cổ phần D E 22 11
  12. Tr−êng hîp 2. RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã thuÕ D re = r0 + × (1 − TC ) × (r0 − rd ) E Với công thức vừa xác định được thì tỷ suất sinh lời đòi hỏi của cổ đông sẽ tăng thêm một lượng để bù đắp rủi ro tài chính là: D/E (1-TC) x (r0 – rd) Vậy tại sao RWACC lại có xu hướng giảm xuống? 23 Tr−êng hîp 2. RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã thuÕ ⇒ khi vay nî cßn mang l¹i kho¶n lîi thuÕ cho chñ së h÷u doanh nghiÖp ⇒ Lîi thuÕ do vay nî = D x rd x t% 24 12
  13. Tr−êng hîp 2. RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã thuÕ Chi phí vốn r (%) D re = r0 + × (1 − TC ) × (r0 − rd ) E r0 D E rWACC = × rd × (1 − TC ) + × re D+E D+E rd Tỷ lệ nợ/ cổ phần (D/E) 25 X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n X¸c ®Þnh NPV khi thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t− trong tr−êng hîp cã sö dông nî vay (§ßn bÈy tµi chÝnh)? b. XÐt mét dù ¸n víi c¸c d÷ kiÖn sau: Doanh thu 500 triÖu/n¨m (trong mét t−¬ng lai v« h¹n) Chi phÝ ho¹t ®éng (b»ng tiÒn)/n¨m: 80% doanh thu Vèn ®Çu t− c¬ b¶n: 380 triÖu ThuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: t = 28% 26 13
  14. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n *Ph−¬ng ¸n 1: Vèn ®Çu t− ®−îc tµi trî 100% b»ng vèn chñ së h÷u Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u (khi kh«ng sö dông nî vay) r0 = 20% NPV = 27 X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n *Ph−¬ng ¸n 2: Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî mét phÇn tõ nî vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%), l·i suÊt vay r =10% C¸ch 1: TiÕt kiÖm thuÕ tõ nî vay: NPVcã vay nî= 28 14
  15. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n *Ph−¬ng ¸n 2:Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%) C¸ch 2 TÝnh lîi nhuËn sau thuÕ cña dù ¸n khi cã sù tham gia cña vay nî L·i vay ph¶i tr¶ chuyÓn vÒ sau thuÕ/n¨m D x rD x (1-t) = => VËy dßng tiÒn thuÇn: 29 X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n *Ph−¬ng ¸n 2:Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%) C¸ch 2 X¸c ®Þnh chi phÝ vèn chñ së h÷u khi cã sù t¸c ®éng cña nî vay (rE) Trong ®ã, E: vèn chñ së h÷u D rE = r0 + (1 − t )( r0 − rD ) E rE = 30 15
  16. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n *Ph−¬ng ¸n 2:Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%) C¸ch 2 X¸c ®Þnh NPV: NPV = 31 X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n *Ph−¬ng ¸n 2: Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%) C¸ch 3 X¸c ®Þnh chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n khi cã sö dông nî vay r(WACC) Thay sè vµo ta cã: E D r(WACC ) = xrE + xrD (1 − t ) E+D E+D r(WACC ) = 32 16
  17. X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n theo tr−êng hîp 2- Tr−êng hîp cã thuÕ nh−ng kh«ng cã chi phÝ ph¸ s¶n * Ph−¬ng ¸n 2: Vèn ®Çu t− c¬ b¶n ®−îc tµi trî tõ nî vay D=96,77 triÖu (hÖ sè nî 25%) C¸ch 3 NPV = 33 Tr−êng hîp 3: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ (cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n) Chi phí vốn r (%) D re = r0 + × (1 − TC ) × (r0 − rd ) E r0 D E rWACC = × rd × (1 − TC ) + × re D+E D+E rd Tỷ lệ nợ/ cổ phần (D/E) 34 17
  18. CÔ CAÁU VOÁN – RUÛI RO – THU NHAÄP Vay nôï Ruûi ro Thu nhaäp Ñieåm caân baèng toái öu Cô caáu voán toái öu Toái ña hoùa giaù trò coâng ty 35 Tr−êng hîp 3: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ (cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n) M« pháng rWACC mét c¸ch tæng qu¸t Chi phÝ vèn max rWACC Gi¸ trÞ cña dù ¸n min (hay gi¸ trÞ DN) D/E 36 18
  19. Tr−êng hîp 3: RWACC vµ hiÖu qu¶ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ (cã thuÕ vµ cã chi phÝ ph¸ s¶n) - Cơ cấu vốn tối ưu trong điều kiện thực tế Lợi thuế ↑ → WACC ↓ D/V↑ rD↑ và rE↑ → WACC ↑ D/V(%) rd (%) re (%) WACC (%) Giá CP 0 12 20 12 10 8.0 12.2 20.98 11.46 20 8.3 12.6 21.83 11.08 30 9.0 13.2 22.5 10.86 40 10 14 22.86 10.8 50 12 15.2 22.11 11.2 60 15 16.8 19.64 12.12 37 3. Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn Kh¸I niÖm: Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn lµ chi phÝ ph¶i tr¶ ®Ó huy ®éng thªm mét ®ång vèn míi trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh Chi phÝ sö dông vèn cËn biªn thùc chÊt lµ chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n. T¹i sao ph¶I xem xÐt chi phÝ sö dông vèn cËn biªn? 38 19
  20. X¸c ®Þnh ®iÓm g·y Kh¸i niÖm: §iÓm g·y lµ møc vèn huy ®éng mµ t¹i ®ã cã sù thay ®æi vÒ chi phÝ sö dông cña mét hoÆc nhiÒu thµnh phÇn vèn, tõ ®ã chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n còng thay ®æi. Tæng l−îng vèn cã chi phÝ thÊp h¬n cña nguån vèn i §iÓm g·y = Tû träng cña nguån vèn i trong tæng sè vèn 39 4. X¸c ®Þnh ng©n s¸ch tèi −u WACC vµ tû suÊt thu håi vèn A 13% B 12% C MCC 11% 10,5 D IOS 10% Quy m« vèn 143 200 300 40 20
nguon tai.lieu . vn