Xem mẫu
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
Tác động của mạng 5G đối với sự phát triển của tự động hóa
và số hóa công nghiệp
Tống Ngọc Anh 1, *
1 Khoa Cơ – Điện, Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Việt Nam, tongngocanh@humg.edu.vn;
THÔNG TIN BÀI BÁO TÓM TẮT
Quá trình:
Ngành công nghiệp di động đang phát triển vượt bậc và đã có những bước
Nhận bài 17/6/2021 chuẩn bị trong việc triển khai mạng di động thế hệ thứ 5 (5G). Sự xuất hiện
Chấp nhận 18/8/2021 của mạng 5G với các đặc tính tốc độ nhanh, độ trễ thấp, tính tin cậy cao, thực
Đăng online 20/12/2021 sự như một động lực thúc đẩy đáng kể cho các ngành công nghiệp IoT
Từ khóa: (Internet of Things), trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligent), xe tự hành,
5G, mạng di động 5G, thực tế ảo, blockchain và các ứng dụng tự động hóa thông minh khác. Sự ra
Internet of Things (IoT),
đời ấy không chỉ đơn giản là một bước tiến của mạng di động thế hệ tiếp
theo, mà nó còn mở ra một chân trời mới cho mọi ngành công nghệ. Bài báo
Wifi 6, Internet công này sẽ đưa ra các phân tích, đánh giá về các thế hệ mạng di động và nhấn
nghiệp - Industrial mạnh những tác động quan trọng của mạng 5G tới sự phát triển của tự động
Internet of Things (IIoT) hóa thông minh và số hóa trong các ngành công nghiệp.
© 2021 Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Tất cả các quyền được bảo đảm.
1. Đặt vấn đề dạng thoại (voice) trong phạm vi nhỏ, thì thế hệ
mạng di động thứ hai (2G) cho phép chúng ta có
Sự phát triển của các thế hệ mạng di động 1G,
thể kết nối toàn cầu với nhau thông qua hình thức
2G, 3G, 4G đã kéo theo những bước tiến vượt bậc
thoại (voice) và nhắn tin văn bản (text sms). 3G
trong các ngành khoa học kỹ thuật nói chung,
cung cấp thêm khả năng truyền tải dữ liệu tốc độ
cũng như ngành công nghiệp nói riêng. Trung
cao (high-speed data) từ mạng truy nhập
bình khoảng 10 năm kể từ khi mạng di động thế
Internet. 4G mang lại sự khác biệt khá lớn về tốc
hệ đầu tiên (1G – first generation) ra đời năm
độ truyền tải dữ liệu này, đồng thời bắt đầu cung
1981, đánh dấu một thế hệ mạng di động mới,
cấp các nền tảng trực tuyến và dịch vụ Internet
được đặt tên lần lượt là 1G, 2G, 3G, 4G và 5G
tốc độ cho đại chúng. Riêng mạng 5G, đang được
(Pathak 2013; Mishra 2018). Bài báo này tập
biết đến như một thế hệ mạng di động mạnh mẽ
trung phân tích các đặc điểm của mạng di động 5G
nhất, trang bị khả năng truyền nhận dữ liệu vô
và những tác động của mạng 5G lên các ngành:
hạn (Pathak 2013; GSMA 2017; Mishra 2018).
IoT, công nghệ oto, công nghiệp sản xuất, y tế
chăm sóc sức khỏe, thành phố thông minh và một Tốc độ dữ liệu của các thế hệ mạng di động
số ngành khác. cũng từng bước được nâng cao. Mạng di động thế
2. Lịch sử phát triển của các thế hệ mạng di hệ thứ 5, là bước tiến tiếp theo của mạng di động
động 4G, được kỳ vọng mang tới tốc độ từ 1 – 10 Gbps
cho người sử dụng đầu cuối (Bhalla 2010; Mishra
Nếu như thế hệ mạng di động đầu tiên (1G) chỉ 2018).
cho phép người dùng trao đổi thông tin dưới
34
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
cho dải tần từ 3.6 – 4 GHz, dải này cho phép
mạng 5G phủ sóng được khoảng cách tầm
trung. Trong công nghệ mmWave, người ta tập
trung sử dụng nhiều các trạm tế bào có kích
thước nhỏ (small cells), thay vì việc sử dụng
song hành trạm phát có công suất lớn và small
cells như mạng 4G. Vị trí đặt small cells sẽ được
thiết kế để lắp trên các cột đèn hoặc các tòa nhà,
khi đó, sóng mmWave có thể dễ dàng truyền mà
ít chịu sự ảnh hưởng của thời tiết hoặc các
chướng ngại vật vật lý (Liu and Jiang 2016; De
Matos and Gondim 2016; Hossain 2013).
Hình 1. Lịch sử phát triển các thế hệ mạng di
động
5G
2019
10 Gbps
4G
2011
100 Mbps
3G
1998 Voice, SMS, Internet, Cloud,
2 Mbps Streaming
2G
1G
1990s
64 Kbps Voice, SMS, Internet,
Nền tảng IP
Mạng di động băng rộng tốc độ cao
Độ tin cậy cao
Hình 3. Phổ tần số sử dụng trong mạng 5G
1984
2.4 Kbps
Voice, SMS, Internet
Mạng di động băng
Cloud, Streaming
Nền tảng IP
Mạng di động băng rộng
Độ trễ thấp
(Robert Triggs, Online)
Voice, SMS
Nền tảng
rộng độ tin cậy cao
3.3. Kỹ thuật định tuyến (Beamforming)
Voice
Nền tảng
Digital
Kỹ thuật beamforming trong mạng 5G cho
Analog
phép các bộ định tuyến (router) truyền tín hiệu
Hình 2. Tốc độ dữ liệu các thế hệ mạng di động tới các thiết bị sử dụng nhanh hơn, mạnh hơn
3. Các đặc tính của mạng di động 5G với độ tin cậy cao hơn so với mạng vô tuyến
thông thường, cho phép khắc phục các giới hạn
3.1. Tiêu chuẩn mạng về cự ly truyền dẫn khi sử dụng phổ dạng sóng
Mạng 5G hiện nay có 2 tiêu chuẩn: một là ở tần số cao.
dạng mạng liên kết NSA (Non-standalone). 3.4. Kỹ thuật đa ăng ten (Massive MIMO)
Dạng này dựa có cấu trúc nền tảng vẫn dựa trên Kỹ thuật Massive MIMO cho phép sử dụng
nền tảng của mạng di động 4G. Hai là mạng nhiều ăng ten phát và nhiều ăng ten thu tại cùng
dạng độc lập SA (Standalone). Đối với dạng SA, một thời điểm trên cùng một trạm thu phát
mạng lõi lúc này đã được thay đổi hoàn toàn,
sóng để phục vụ nhiều người sử dụng. Kỹ thuật
được trang bị các công nghệ phân chia hoạch này sẽ tận dụng triệt để hiệu năng sử dụng tần
định mạng và mã hóa sóng mang con. Kiến trúc số tại một trạm. Thông thường, nó được kết
mạng 5G theo chuẩn SA được tối ưu hóa về giá hợp cùng kỹ thuật beamforming ở trên.
thành mà vẫn cải thiện được chất lượng sử
Bên cạnh đó, mạng di động thế hệ thứ 5 cung
dụng dịch vụ (Cero et al. 2017; Saha et al. cấp khả năng hỗ trợ giao tiếp giữa máy – máy
2016). được cải thiện, giảm mức độ tiêu thụ công suất
3.2. Kỹ thuật trải phổ
và độ trễ thấp hơn so với mạng 4G. Mạng 5G sử
Mạng 5G sử dụng công nghệ mmWave cho
dụng băng tần siêu rộng UWB (Ultra Wide
các dải tần số cao (trên 17GHz), và sử dụng các Band) với độ rộng băng tần cao hơn mà vẫn sử
sóng mang cho các phổ tín hiệu 3 - 6 GHz (sub- dụng năng lượng tiêu thụ thấp hơn. Băng thông
6), băng tần dưới 1GHz (300-800 MHz) và dải
của mạng 5G có thể đặt tới 4000 Mbps, nhanh
tần của mạng 4G. Ở Việt Nam, hiện đang nghiên gấp 100 lần so với mạng di động 4G ngày nay.
cứu sử dụng dải dưới 6GHz (Sub-6), áp dụng Mạng 5G cũng có thể cung cấp tới hàng trăm tỷ
35
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
các kết nối, giao tiếp máy trong phạm vi rộng - Giao tiếp máy và máy (Machine to Machine
với băng thông di động cực cao. Ngoài ra, mạng – Massive IOT): thích hợp cho các ngành
di động 5G có độ trễ cực thấp (1ms), tiết kiệm mua sắm, bán lẻ và sản xuất
năng lượng tới 90%, độ tin cậy rất cao 99.9%,
- Độ trễ thấp, độ tin cậy cao: thích hợp cho
tốc độ truyền dữ liệu lên tới 10 Gbps, cho phép
truyền dữ liệu với dung lượng lên tới 10 Tb các ngành sản xuất xe tự hành, y tế và thành
(Barreto et al. 2016; Hu 2016; Saha et al. 2016; phố thông minh (smart cities).
Cero et al. 2017). 4.1. Tác động của mạng 5G đối với IOT
4. Những tác động của mạng 5G Khái niệm về IOT đã được ứng dụng từ năm
2015, với nền tảng cấu trúc bao gồm: các cảm
Hiện nay, các ngành công nghiệp sản xuất
biến không dây (wireless sensors), hệ thống
đang từng bước được nâng cao với mục đích
thu thập dữ liệu (DAS – Data Acquisition
tăng doanh thu bằng cách thay đổi trong các
System), chuyển vùng Internet (Internet
quá trình phục vụ khách hàng, tăng cung và cầu,
Gateway), Dịch vụ quản lý dữ liệu, trung tâm dữ
cạnh tranh trực tiếp với đối thủ, giảm các chi
liệu và điện toán đám mây. Hệ thống IOT ngày
phí sản xuất bằng cách tăng năng suất lao động,
nay đang dần phải đối mặt với sự tăng lên của
giảm rủi ro đi cùng với tăng cường an ninh, an
các Nodes mạng cũng như các vấn đề bảo mật.
toàn và bảo mật. Để thực hiện điều đó, các
Đối với mạng 4G, vấn đề truyền dữ liệu dung
ngành công nghiệp này phải tiến tới các quy
lượng thấp có thể áp dụng được cho nhiều
trình về số hóa với các yêu cầu như sau
Nodes nhiều cảm biến. Tuy nhiên khi yêu cầu
(Ericsson, 2017):
của người sử dụng tăng lên, đòi hỏi truyền hình
- Hệ thống dây chuyền sản xuất phải được
ảnh và video, mạng 4G sẽ đứng trước thử thách
trang bị khả năng kết nối tức thời, linh hoạt, không hề nhỏ. Mạng 5G sẽ giải quyết được vấn
siêu đáng tin cậy cho hàng triệu thiết bị đề này, mạng 5G sẽ cung cấp các điều kiện cần
- Giá thành thiết bị phải rẻ, có thời lượng pin thiết và khả năng kết nối linh hoạt cho các thiết
kéo dài bị đầu cuối, bao gồm tốc độ truy cập lớn, thông
- Có khả năng theo dõi, vận hành, bảo dưỡng lượng cao, độ tin cậy tốt, độ trễ thấp, … sẽ cải
toàn trình quá trình sản xuất từ xa thiện hoàn toàn phạm vi và ứng dụng của IOT
- Có thể sử dụng thực tế ảo/ thực tế tăng ngày nay như thành phố thông minh, camera an
cường ninh thông minh, bộ điều nhiệt thông minh,
- Đặc biệt, có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo để thiết bị nhà bếp thông minh …
tăng cường trong nhiều quá trình, thậm chí
là cả doanh nghiệp
Những đặc trưng của mạng 5G sẽ là công
nghệ chính để số hóa các ngành công nghiệp bởi
nó có khả năng cung cấp băng thông rộng tốc độ
cao, đáng tin cậy cũng như đảm bảo về tính bảo
mật. Bên cạnh đó, mạng 5G sẽ cung cấp nền tảng
để thúc đẩy số hóa và tự động hóa của công
nghiệp 4.0 bao gồm:
- Truyền thông băng rộng: thích hợp cho các
ngành công nghiệp truyền thông và giải trí, Hình 4. Kiến trúc phân tầng trong IOT
(Opentechdinary, 2015)
Internet
Chính vì vậy, mạng di động thế hệ mới này
chắc chắn có thể đáp ứng được với sự tăng lên
36
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
của các trạm cảm biến trong tương lai (Li et al. phổ (Liu and Jiang 2016; De Matos and Gondim
2018), thông qua các tiêu chí sau: 2016; Hossain 2013)
4.2. Tác động của mạng 5G đối với ngành
Tốc độ dữ liệu: là yếu tố quan trọng đối với các
công nghệ ôtô
hệ thống truyền thông không dây, cụ thể, mạng
Theo một nghiên cứu năm 2017 của
5G có thể hỗ trợ tốc độ dữ liệu lớn nhất là 10
Qualcomm, vào năm 2035, mạng 5G sẽ mang lại
Gbps và nhỏ nhất là 100 Mbps (5G Forum
tổng sản lượng kinh tế hơn 2,4 nghìn tỷ USD
2016).
trong lĩnh vực ô tô, bao gồm cả chuỗi cung ứng
Các ứng dụng IOT lưu động: hiện nay, nhiều
và khách hàng của nó. Tác động kinh tế 5G trong
thiết bị IOT có sự chuyển động tương đối giữa
lĩnh vực này sẽ chiếm khoảng 20% tổng tác
máy phát và máy thu, những yêu cầu này đang
động kinh tế 5G toàn cầu vào năm 2035
là vấn đề thách thức đối với mạng 4G. Tuy
(Condon 2017). Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới,
nhiên, với mạng 5G, số lượng trạm di động có
quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của ngành
kích thước nhỏ lớn sẽ khắc phục được điều này.
công nghiệp ô tô sẽ tạo ra 67 tỷ đô la giá trị
Trễ truyền dẫn: mạng 5G với những cải tiến
trong giai đoạn 2015–2025. Ngoài ra, sự
đáng kể về công nghệ lõi theo chuẩn ALL IP, cho
chuyển đổi này sẽ tạo ra 3,1 nghìn tỷ đô la lợi
phép độ trễ giảm tới mức tối thiểu (xấp xỉ 0)
ích xã hội bao gồm cải tiến phương tiện tự hành
(Saha et al. 2016; Hu 2016; Ford et al. 2017)
và hệ sinh thái doanh nghiệp vận tải trong cùng
Mật độ kết nối: số lượng thuê bao/ thiết bị truy
thời kỳ (Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2015). Các
cập trong một đơn vị diện tích là không giới hạn
nhà sản xuất ô tô đang chạy đua để cải tiến công
trong mạng 5G (Amaral et al. 2016; NGMN
nghệ cung cấp năng lượng cho ô tô tự hành
Alliance 2017).
(Smart Cars). Smart Cars tiêu tốn nhiều băng
Độ tin cậy trong mạng 5G: đánh giá tỉ lệ mất gói
thông, yêu cầu phản hồi nhanh hơn từ mạng và
khi thực hiện ở lớp vật lý. Trong mạng 5G, độ
kết nối mạng liên tục. 5G hỗ trợ băng thông cao
tin cậy đạt 99,999% (Ford et al. 2017;
hơn và độ trễ thấp hơn, cho phép Smart Cars
Rappaport et al. 2014; Ge et al. 2016; Elayoubi
hoạt động hiệu quả. Công nghệ 5G đồng thời
et al. 2016)
cũng thu thập chính các dữ liệu từ xe tự hành.
Độ chính xác về vị trí: trong mạng 5G, độ chính
Công nghệ này giúp lái xe thông minh an toàn
xác khi thực hiện định vị theo trạm phát sóng
hơn và hiệu quả hơn. Như vậy, mạng 5G sẽ giúp
đạt mức nhỏ hơn 1m (Elayoubi et al. 2016)
kích hoạt các dịch vụ đi xe tự hành trong đô thị
Độ phủ sóng: mạng 5G cung cấp khả năng kết
và hầu hết người sử dụng. Ngoài ra, mạng 5G có
nối mọi lúc, mọi nơi mà vẫn đảm bảo tốc độ dữ
thể cung cấp nhiều dịch vụ cho các nhà sản xuất,
liệu ở mức 1Gbps dựa theo nhu cầu của người
bao gồm thông tin điều hướng, thông tin giao
sử dụng. Đối với các trạm IOT, yêu cầu về mức
thông, tính phí điện tử, cảnh báo nguy hiểm,
phủ sóng của trạm phải đạt trên 99,999% và chỉ
cảnh báo va chạm, cập nhật thời tiết và các dịch
có mạng 5G mới có khả năng đáp ứng này
vụ an ninh mạng để giám sát các phương tiện
(NGMN Alliance 2017)
xâm nhập.
Hiệu năng sử dụng phổ: được định nghĩa là
4.3. Tác động của mạng 5G đối với ngành
thông lượng của tất cả người dùng trên một
công nghiệp sản xuất
trạm phủ sóng hoặc một vùng địa lý (cách khác
Các công ty sản xuất trên khắp thế giới đang
được gọi là: thông lượng truy cập mạng trên
chịu áp lực cạnh tranh gay gắt do vòng đời sản
một Hz băng thông), thông lượng này được quy
phẩm và kinh doanh ngắn hơn. Tỷ suất lợi
chuẩn trong IEEE là 30bps/Hz cho đường tải
nhuận đang bị siết chặt hơn bao giờ hết. Để
xuống và 15bps/Hz cho đường tải lên (Liu and
cạnh tranh trên toàn cầu, các công ty sản xuất
Jiang 2016). Mạng 5G cho phép tăng thông
bắt buộc phải nâng cao hiệu quả và giảm chi phí
lượng này lên tới 3 – 5 lần hiệu năng sử dụng
thông qua các công nghệ đổi mới quy trình mới
37
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
như robot, tự động hóa nhà kho, nhà máy thông khiển một robot phẫu thuật theo thời gian thực
minh và trợ giúp điều chỉnh linh hoạt. Mạng 5G thông qua mạng 5G (China Daily 2019).
và IoT sẽ đóng những vai trò quan trọng trong 4.4. Tác động của mạng 5G đối với smart
việc nâng cao và tạo điều kiện cho những tiến cities
bộ sản xuất này. 5G sẽ mang đến nhiều cơ hội
Truyền tải điện đang là lĩnh vực được áp
về việc thực hiện xây dựng một nhà máy thông
dụng IOT, tại đây, các công ty điện lực có thể sử
minh, có thể tận dụng các công nghệ như tự
dụng truyền tải điện thông minh để tăng hiệu
động hóa, trí thông minh nhân tạo và thực tế ảo
quả trong việc giám sát, quản lý cũng như chủ
để xử lý sự cố. 5G là một công nghệ quan trọng
động trong việc bảo trì và ứng phó khi có sự cố
cho số hóa ngành công nghiệp giúp tăng cường
điện, đồng thời, người sử dụng cũng có thể trực
trực tiếp kết nối, chất lượng, tốc độ, độ trễ và
tiếp theo dõi điện năng tiêu thụ của hộ gia đình
băng thông. 5G có thể giúp khắc phục các vấn
thông qua các thiết bị di động. Với đặc trưng về
đề khó khăn, bao gồm các vấn đề liên quan đến
băng thông, tốc độ dữ liệu, tính real-time, độ tin
kết nối như không đủ băng thông, tốc độ và c độ
cậy, tính bảo mật, mạng 5G thực sự có vai trò
trễ. 5G cũng sẽ cải thiện khả năng kết nối cho
rất quan trọng trong việc đóng góp vào sự phát
một mạng lưới cảm biến lớn để bảo trì, dự đoán
triển của một thành phố thông minh tích hợp
tình trạng hoạt động cho các máy móc, robot
công nghệ thông tin và truyền thông với các
trong nhà máy. Mạng 5G sẽ cho phép tính linh
lĩnh vực như: trường học, bệnh viện, giao thông,
hoạt cao hơn, chi phí thấp hơn và thời gian thực
cung cấp và truyền tải điện, quản lý chất thải,
hiện ngắn hơn cho các thay đổi và thay đổi bố
thực thi pháp luật cũng như nhiều lĩnh vực
trí mặt bằng nhà máy. Các mạng, dịch vụ và khả
khác.
năng kết nối 5G có tiềm năng chuyển đổi mô
hình sản xuất, kinh doanh và bán hàng theo Bên cạnh đó, không thể phủ nhận rằng mạng
những cách có lợi cho sản xuất. 5G cũng có những tác động đáng kể tới các
4.4. Tác động của mạng 5G đối với ngành y ngành khác, trong đó có Việt Nam, theo chiều
tế và chăm sóc sức khỏe hướng không có lợi. Ví dụ như đối với ngành
Hiện nay, đứng trước đại dịch Covid-19 đang truyền hình, do phổ tần số sub-6 của 5G nằm
gia tăng, yêu cầu về chăm sóc và điều trị sức cùng dải tần với các trạm thu vệ tinh băng tần
khỏe từ xa đang là vấn đề khá cấp thiết khi mà C, nên tín hiệu truyền hình ngày nay đang bị can
các bác sĩ, nhân viên y tế gặp khó khăn trong nhiễu, dẫn đến tình trạng mất sóng xảy ra
việc di chuyển tới hiện trường. Các dịch vụ và thường xuyên (hình 5). Điều này sẽ khiến cho
mạng 5G sẽ cung cấp các ưu điểm của nền tảng số lượng lớn thuê bao của các khách hàng
y tế di động như tính di động và kết nối ưu việt truyền thống bị giảm, ảnh hưởng trực tiếp tới
để bác sĩ và y tá có thể theo dõi bệnh nhân mọi doanh thu của các đơn vị kinh doanh dịch vụ
lúc, mọi nơi. Công nghệ 5G đồng thời cho phép truyền hình trả tiền.
bệnh nhân sử dụng thiết bị cảm biến nhỏ, gắn
trên cơ thể để truyền các thông tin về triệu
chứng bệnh (nếu có) và tình trạng sức khỏe của
họ. Mạng 5G với tốc độ nhanh hơn và nhiều
băng thông hơn có thể giúp các bác sĩ có quyền
truy cập vào thông tin của bệnh nhân để theo
dõi và chẩn đoán từ xa. Ví dụ như vào tháng 4
năm 2019, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh
Trung Quốc đã phẫu thuật thành công cho một
bệnh nhân mắc bệnh Parkinson bằng cách điều
38
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
Hình 5. Phổ tín hiệu truyền hình phía thu khi có
tác động của mạng 5G
5. Kết luận
Bài báo đã phân tích các đặc điểm của mạng di
động thế hệ thứ 5, những lợi thế cũng như hạn chế
mà mạng 5G mang lại cho các ngành công nghiệp.
Đối với Việt Nam, việc triển khai mạng 5G hiện tại
chưa phải là điều cấp thiết. Tuy nhiên, với sự có
mặt của mạng 5G chắc chắn sẽ là yếu tố quyết
định tới sự phát triển của rất nhiều ngành công
nghiệp.
Tài liệu tham khảo
Pathak S (2013). Evolution in generations of wireless communications for 2020. J
cellular mobile communication. Master of Commun Inf Syst 31:146–163
Science in Cyber Law and Information Ericsson (2017) The 5G business potential.
Security. Project report on Second Edition. October. Retrieved May 24,
Telecommunication and network security 2019
on. Evolution in generations of cellular Li S, Xu LD, Zhao S (2018) 5G Internet of Things:
mobile communication. Retrieved June 14, a survey. Journal of Industrial Information
2019, Integration. February 19. Retrieved May 24,
GSMA (2017) The5G era: age of boundless 2019
connectivity and intelligent automation. GSM Hu F (2016) 5G overview: key technologies. In:
Association. Retrieved May 14, 2019, Hu F (ed) Opportunities in 5G Networks, 1st
Mishra AR (2018) Fundamentals of network edn. CRC Press, Boca Raton, pp 1–557
planning and optimization 2G/3G/4G: Ford R, Zhang M, Mezzavilla M, Duttam S,
evolution to 5G, 2nd edn. Wiley, New York Rangap S, Zorzi M (2017) Achieving ultra-
(ISBN: 9781119331711) low latency in 5G millimeter wave cellular
Bhalla MR, Bhalla AV (2010).Generations of networks. IEEE Commun Manag 55:196–203
mobile wireless technology: a survey. Int J Rappaport TS, Daniels RC, Heath RW, Murdock
Comput Appl 5(4): 26–32. Retrieved June 9, JN (2014) Introduction In: Millimeter wave
2019 wireless communication. Pearson Education,
Cero E, Baraković Husić J, Baraković S (2017) Upper Saddle River, NJ, USA (ISBN-13: 978-
IoT’s tiny steps towards 5G: telco’s 0-13-217228-8)
perspective. Symmetry 9:1–38 China Daily Ge X, Chen J, Ying S, Chen M (2016) Energy and
(2019) China performs the first 5G-based coverage efficiency trade-off in 5G small cell
remote surgery on the human brain. March network. IEEE Trans Green Commun Netw
18. Retrieved July 30, 2019 XX(Y):1–28
Saha RK, Saengudomlert P, Aswakul C (2016) Elayoubi SE, Fallgren M, Spapis P, Zimmermann
Evolution towards 5G mobile networks—a G, Martín-Sacristán D, Yang C, Jeux S,
survey on enabling technologies. Eng J Agyapong P, Campoy L, Qi Y (2016) 5G
20(1):87–112 service requirements and operational use
Barreto AN, Faria B, Almeida E, Rodriguez I, cases: analysis and METIS II vision. In:
Lauridsen M, Amorim R, Vieira R (2016) 5G- Proceedings of the 2016 European
39
- HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ – ĐIỆN – TỰ ĐỘNG HÓA
(MEAE2021)
Conference on networks and Condon S (2017) Report: By 2035, 20 percent of
communications (EuCNC), Athens, Greece, 5G’s economic impact will be in automotive.
27–30 June Between the Lines, May 3. Retrieved June
NGMN Alliance (2017) 5G ehite paper. 24, 2019
Retrieved June 14, 2019 Mohsen Attaran, The impact of 5G
Liu G, Jiang D (2016) 5G: vision and on the evolution of intelligent automation
requirements for mobile communication system and industry digitization, 2020
towards the year 2020. Chin J Eng. China Daily (2019) China performs the first 5G-
De Matos WD, Gondim PRLM (2016) Health based remote surgery on the human brain.
solutions using 5G networks and M2M March 18. Retrieved July 30, 2019.
communications. IT Prof. 18:24–29
Hossain S (2013) 5G wireless communication
systems. Am J Eng Res 2:344–353
40
nguon tai.lieu . vn