- Trang Chủ
- Quy hoạch - Đô thị
- Tác động của biến đổi khí hậu tới mạng lưới đường các đô thị tỉnh lỵ ven biển Tây nam vùng đồng bằng sông Cửu Long
Xem mẫu
- QUY HOAÏCH
& TAÙC GIAÛ
TAÙC ÑOÄnG CUÛA BIEÁn ÑOÅI KHÍ HAÄU
TÔÙI MAÏNG LÖÔÙI ÑÖÔØNG CAÙC ÑOÂ THÒ TÆNH LÎ VEN BIEÅN TAÂY NAM
VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG
ThS. HOà VAên ÑAÙnG
Giôùi thieäu
Vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long goàm 13 tænh vaø thaønh phoá, trong ñoù coù 11 tænh naèm saùt bieån.
Haøng naêm nhöõng tænh naøy ñang phaûi chòu aûnh höôûng nghieâm troïng cuûa bieán ñoåi khí haäu: 50%
dieän tích vuøng bò ngaäp luõ töø 3-4 thaùng, 40% dieän tích bò aûnh höôûng xaâm nhaäp maën, haøng ngaøy,
haøng giôø taùc ñoäng leân 18 trieäu ngöôøi ñang sinh soáng trong vuøng. Tænh Caø Mau vaø Kieân Giang laø
hai tænh naèm trong vuøng ven bieån Taây Nam, trong ñoù, hai thaønh phoá tænh lî laø thaønh phoá Caø Mau
(Tænh Caø Mau) vaø thaønh phoá Raïch Giaù (tænh Kieân Giang) laø hai ñoâ thò lôùn tröïc thuoäc tænh cuõng
khoâng naèm ngoaøi nhöõng taùc ñoäng treân do BÑKH gaây ra.
Hieän traïng maïng löôùi ñöôøng caùc ñoâ thò tænh lî Ven bieån Taây Nam vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long
n Heä thoáng caùc tuyeán truïc doïc vuøng Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long goàm: Tuyeán Quoác loä 1 töø
TP.HCM - Naêm Caên, Caø Mau, laø ñoaïn tieáp noái Quoác loä 1 töø Höõu nghò quan (Laïng Sôn) vaøo Nam.
Quoác loä 1 ñöôïc hình thaønh töø cuoái theá kyû XIX. Ñoaïn töø Saøi Goøn xuoáng Caàn Thô, Caø Mau goïi laø
quoác loä 4 töø tröôùc naêm 1975. Tuyeán ñöôøng Hoà Chí Minh coù lòch söû töø naêm 1959 nhöng chæ ñeán
nhöõng naêm thaäp nieân ñaàu theá kyû XXI môùi vöôn daøi veà Nam boä, khai thaùc vuøng Ñoàng Thaùp Möôøi,
Töù giaùc Long Xuyeân, Haø Tieân - Kieân Giang vaø baùn ñaûo Caø Mau. Tuyeán quoác loä 60 daøi khoaûng
115 km hình thaønh töø nöûa cuoái theá kyû XX laø ñöôøng lieân tænh lieân thoâng 6 tænh Tieàn Giang, Beán
Tre, Traø Vinh, Soùc Traêng, Haäu Giang vaø Kieân Giang. Tuyeán N1 töø Quoác loä 14 Nam Taây Nguyeân
hình thaønh nhöõng naêm ñaàu theá kyû XXI, noái 5 tænh Bình Phöôùc, Long An, Ñoàng Thaùp, An Giang,
Kieân Giang.
n Heä thoáng caùc tuyeán truïc ngang vuøng Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long: Tuyeán truïc ngang phaùt trieån
theo löu vöïc caùc heä soâng lôùn (soâng Tieàn, soâng Haäu, soâng Vaøm Coû...): Quoác loä 63 noái Kieân Giang
n Caø Mau; quoác loä 61 noái Haäu Giang - Kieân Giang; quoác loä 91 noái Caàn Thô - Kieân Giang - An
Giang... Caùc tuyeán ñöôøng boä truïc ngang tuy coù caáp ñoä nhoû hôn tuyeán ñöôøng boä truïc doïc.
Naêm 2018, Thuû töôøng Chính phuû ñaõ pheâ duyeät Ñieàu chænh Quy hoaïch xaây döïng vuøng Ñoàng
Baèng soâng Cöûu Long ñeán naêm 2030 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050 (Quyeát ñònh soá 68/QÑ-TTg,
ngaøy 15/01/2018). Theo ñoù veà giao thoâng ñöôøng boä ñöôïc ñònh höôùng nhö sau:
q Hoaøn thieän vaø xaây môùi caùc tuyeán ñöôøng cao toác: TP.HCM - Trung Löông - Caàn Thô - Caø Mau;
Haø Tieân - Raïch Giaù - Baïc Lieâu; Chaâu Ñoác - Caàn Thô - Soùc Traêng.
q Caùc quoác loä hieän höõu caûi taïo naâng caáp bao goàm: Caùc truïc doïc goàm caùc tuyeán ñöôøng: QL.1,
106 SË 95+96 . 2018
- Quy h oπch & t∏c g i ∂
QL.50; QL.60; QL.61; QL.61B; QL.80;
QL.N1; QL.N2; QL.50B; ÑT.846; QL.60,
QL.Quaûn Loä - Phuïng Hieäp; QL. 30B. Caùc
truïc ngang goàm caùc tuyeán ñöôøng: QL.62;
QL.30; QL.53; QL.54; QL.63; QL.57; QL.91;
QL.91B; QL.Nam soâng Haäu (QL.91C);
QL.62B; QL.62C; QL.80B.
q Xaây môùi caùc tuyeán ñöôøng quoác loä traùnh
ñoâ thò vaø naâng caáp moät soá tuyeán ñöôøng tænh
quan troïng trong vuøng leân quoác loä goàm:
QL.50 (tuyeán traùnh thò xaõ Goø Coâng), QL.60
(tuyeán traùnh thaønh phoá Traø Vinh), QL.62B
(ñoaïn Taân An - Goø Coâng), QL.62C (ñoaïn
noái ñöôøng Hoà Chí Minh vôùi ñöôøng cao toác
TP.HCM - Caø Mau), QL.80B (ñoaïn noái
thaønh phoá Sa Ñeùc - cöûa khaåu Vónh Xöông),
QL.30B (ñoaïn noái huyeän Taân Hoàng, Ñoàng
Thaùp - QL.1A), ñöôøng tænh 846 (ñoaïn noái
Cao Laõnh - Tieàn Giang).
q Caùc tuyeán quoác loä ñaït tieâu chuaån ñöôøng
caáp II, caáp III ñoàng baèng.
q Keát noái caùc tuyeán quoác loä, tænh loä trong
vuøng taïo thaønh maïng löôùi lieân hoaøn vaø ñaáu
noái vôùi heä thoáng ñöôøng cao toác quoác gia goùp
phaàn naâng cao naêng löïc vaän taûi cuûa maïng
löôùi ñöôøng boä.
Vôùi ñònh höôùng quy hoaïch nhö treân, moái lieân
heä trong Vuøng Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long
seõ raát thuaän lôïi nhôø heä thoáng giao thoâng lieân
hoaøn, thoâng suoát laø ñoäng löïc phaùt trieån kinh
teá - xaõ hoäi.
Hieän traïng maïng löôùi ñöôøng Baûng a: Moät soá chæ tieâu veà heä thoáng giao thoâng TP.Caø Mau vaø TP.Raïch Giaù
thaønh phoá Caø Mau vaø thaønh phoá
Raïch Giaù
Caø Mau vaø Raïch Giaù ñeàu laø ñoâ thò loaïi II vaø
coù quaù trình phaùt trieån laâu daøi neân hieän traïng
maïng löôùi ñöôøng phaùt trieån vaø thay ñoåi qua
nhieàu thôøi kyø. Maïng löôùi ñöôøng caû hai ñoâ thò
tuy ñaõ ñöôïc quy hoaïch vaø ñaàu tö nhöng vaãn
ñang trong giai ñoaïn xaây döïng, naâng caáp,
caûi taïo. Moät soá ñoaïn ñöôøng hieän nay vaãn coøn
duøng phaø vöôït soâng neân toác ñoä vaø söï keát noái
giao thoâng coøn haïn cheá. Taøi chính cho coâng
Nguoàn: Sôû Giao thoâng tænh Caø Mau vaø tænh Kieân Giang, 2017)
taùc baûo trì ñöôøng boä thieáu. Hieän nay, toác ñoä
ñoâ thò hoùa maïnh ñaõ baét ñaàu xuaát hieän uøn taéc dieän tích baõi ñoã xe trong vuøng raát thaáp, môùi Taùc ñoäng cuûa BÑKH tôùi maïng
vaø maát traät töï an toaøn giao thoâng treân ñòa baøn chæ ñaùp öùng 0,5% (theo quy ñònh so vôùi tieâu löôùi ñöôøng caùc ñoâ thò ven bieån
hai thaønh phoá naøy. Tyû leä söû duïng phöông chuaån laø 4%). Thaønh phoá Raïch giaù ñaït tyû leä Taây Nam vuøng Ñoàng baèng soâng
tieän caù nhaân goàm: xe oâ toâ con, xe maùy, xe vaän chuyeån haønh khaùch coâng coäng 19%, Cöûu Long
ñaïp chieám hôn 80%, trong ñoù xe maùy chieám cao nhaát trong khu vöïc. Ñaùnh giaù chaát löôïng n Caùc bieåu hieän cuûa bieán ñoåi khí haäu: Trong
treân 70%. Veà vaän taûi giao thoâng coâng coäng maïng löôùi ñöôøng ñoâ ñöôïc theå hieän ôû baûng A nhöõng naêm gaàn ñaây, nhieät ñoä trung bình
ñaït 12,9%, chuû yeáu laø xe buyùt, xe taxi. Tyû leä (xem baûng A). naêm taïi vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long ñaõ
SË 95+96 . 2018 107
- taêng khoaûng 0,50C, möïc nöôùc daâng cao theâm gaàn 50cm. Caùc hieåm
hoïa chính cuûa BÑKH goàm: Trieàu cöôøng, saït lôû ñaát, naéng noùng, baõo,
loác xoaùy, xaâm nhaäp maën... Löôïng möa thay ñoåi vaø thôøi tieát cöïc ñoan
baát thöôøng ngaøy caøng coù bieåu hieän roõ neùt hôn nhö: löôïng möa ñaàu
muøa giaûm, caùc traän möa lôùn cuoái muøa laïi gia taêng; löôïng nöôùc töø
thöôïng nguoàn soâng Meâkoâng ñoå veà ngaøy caøng ít; nöôùc maën töø bieån
xaâm nhaäp ngaøy caøng saâu vaøo ñaát lieàn; dieän tích ngaäp uùng caøng ngaøy
caøng cao; caùc cöûa soâng coù söï bieán ñoäng raát lôùn veà ñoä maën; muøa kieät
maën xaâm nhaäp vaøo soâng saâu hôn; ñoä maën cuõng khaùc nhau theo pha
trieàu… (xem baûng B)
Baûng b:Dieän tích ngaäp uùng vôùi möïc nöôùc bieån daâng
Tình hình saït lôû bôø soâng, xoùi lôû bôø bieån treân ñòa baøn hai tænh dieãn bieán
ngaøy caøng phöùc taïp. Taïi caùc bôø soâng thuoäc moät soá huyeän nhö An
Bieân, An Minh, Hoøn Ñaát, Gioàng Rieàng, U Minh Thöôïng, Chaâu Thaønh,
Giang Thaønh vaø thaønh phoá Raïch Giaù, saït lôû gaây nhieàu lo ngaïi cho
ngöôøi daân vaø chính quyeàn ñòa phöông. Toång chieàu daøi saït lôû bôø soâng
gaàn 200km, trong ñoù khoaûng 25km saït lôû möùc ñoä ñaëc bieät nguy hieåm.
Xoùi lôû bôø bieån khoaûng 65km, trong ñoù, hôn 31km xoùi lôû ôû möùc ñaëc bieät
nguy hieåm, treân 11km xoùi lôû nguy hieåm thuoäc caùc huyeän Kieân Löông,
Hoøn Ñaát, An Bieân, An Minh. Dieän tích baõi boài bò saït lôû trong 10 naêm
qua hôn 500ha, chieàu roäng bò saït lôû, maát ñi ñai röøng phoøng hoä ven
bieån töø 60-300m, ñe doïa tröïc tieáp leân tuyeán ñeâ phoøng hoä ven bieån.
Taùc ñoäng cuûa BÑKH ñoái tôùi maïng löôùi ñöôøng.
n Taùc ñoäng do gia taêng nhieät ñoä: Nhieät ñoä taêng leân seõ coù taùc ñoäng boä coù caùc yeáu toá thieát keá coù moái lieân heä vôùi yeáu toá thuyû vaên ñaõ thay
aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán caùc haïng muïc coâng trình ñöôøng ray caàn truïc, ñoåi nhieàu theo thôøi gian neân löu löôïng ñænh luõ, möùc nöôùc luõ taïi caùc
ñöôøng saét trong caûng, keát caáu maët ñöôøng baõi trong caûng seõ deã bò löu vöïc coù tuyeán ñöôøng ñoù ñi caét qua seõ taêng leân ñaùng keå; moät soá
cong veânh, taêng möùc ñoä hö hoûng vaø daãn ñeán phaûi taêng chi phí duy caàu hieän höõu ñaõ khoâng coøn ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu löu thoâng cho
tu, baûo döôõng; keát caáu maët ñöôøng deã bò nöùt, haèn luùn veät baùnh xe, keùo vaän taûi thuyû noäi ñòa.
giaûm thôøi gian phuïc vuï vaø taêng chi phí duy tu, söûa chöõa; tieâu thuï naêng
löôïng gia taêng ñeå ñaûm baûo duy trì nhieät ñoä baûo quaûn haøng hoaù trong n Taùc ñoäng cuûa xaâm nhaäp maën: Hai thaønh phoá Caø Mau vaø Raïch Giaù
caùc kho laïnh, container laïnh. naèm trong vuøng bò xaâm nhaäp maën maïnh nhaát vuøng Ñoàng baèng Soâng
Cöûu Long neân ñaõ gaây aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi tính oån ñònh cuûa neàn
n Taùc ñoäng ngaäp uùng vaø gaây xoùi lôû bôø bieån, bôø soâng: Ñoái vôùi ñoâ thò ñöôøng, neàn coâng trình laøm phaù huûy vaø baøo moøn caùc coâng trình xaây
ñeàu chòu taùc ñoäng lôùn cuûa trieàu cöôøng gaây saït lôõ bôø keø caùc tuyeán döïng baèng theùp hay beâ toâng coát theùp.
ñöôøng doïc theo ven bieån gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán saûn xuaát kinh
doanh, haï taàng kyõ thuaät vaø ñôøi soáng cuûa nhaân daân trong vuøng. Nöôùc Do ñieàu kieän ñòa lyù, thuûy vaên, ñòa hình cuõng coù nhöõng yeáu toá khaùc
bieån xaâm thöïc bôø bieån gaây xoùi lôû vaø cuoán troâi nhieàu ñoaïn ñeâ, keø, nhau neân möùc ñoä toån thöông do BÑKH cuûa hai ñoâ thò naøy cuõng khaùc
ñöôøng. Gia taêng löôïng möa seõ gaây ngaäp luït caùc tuyeán ñöôøng ven nhau ñöôïc thoáng keâ ôû baûng c nhö sau:
bieån vaø caùc khu vuïc noäi thaønh ñoâ thò; caùc khu vöïc coù hoaït ñoäng giao
thoâng bò taùc ñoäng nhö ñöôøng baêng saân bay bò phaù huûy xuoáng caáp. Keát luaän
Baõo gaây taùc ñoäng ñeán caùc caûng vaø cô sôû haï taàng ven bieån. Nöôùc bieån Heä thoáng keát caáu haï taàng giao thoâng vaän taûi Taây Nam vuøng Ñoàng
daâng gaây aûnh höôûng ñeán vaät lieäu haï taàng caûng. baèng Soâng Cöûu Long ñaõ ñöôïc hình thaønh vaø xaây döïng töø sôùm, coù
nhieàu tuyeán ñöôøng ñöôïc xaây döïng töø nhöõng theá kyû tröôùc vaø traûi qua
n Taùc ñoäng khi taêng löôïng möa: Khi xuaát hieän möa lôùn daøi ngaøy, nhieàu bieán ñoäng cuûa lòch söû neân ñang trong quaù trình xuoáng caáp, lieân
laøm chaäm tieâu thoaùt nöôùc gaây ngaäp luït nhieàu tuyeán ñöôøng trong tuïc phaûi duy tu, söûa chöõa. Nhieàu tuyeán ñöôøng môùi ñöôïc xaây döïng
thaønh phoá. Söï quaù taûi cuûa heä thoáng coáng thoaùt nöôùc ngang ñöôøng vaãn coøn ñang tieáp tuïc chöa hoaøn thaønh daãn ñeán coøn moät soá haïn cheá
ñaõ gaây ra söï gia taêng möùc nöôùc ñaëc tröng. Coù nhieàu ñoaïn ñöôøng trong löu thoâng.
108 SË 95+96 . 2018
- Q u y h oπch & t∏c g i ∂
Baûng c. Ñaùnh giaù caùc hieän töôïng BÑKH taùc ñoäng tôùi ñoâ thò Vuøng ÑBSCL
Keát caáu haï taàng kyõ thuaät giao thoâng bao goàm: caùc coâng trình caûng, ñöôøng thuyû, ñöôøng boä,
ñöôøng saét… laø moät trong nhöõng ñoái töôïng raát nhaïy caûm tröôùc caùc taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa bieán
ñoåi khí haäu, ñaëc bieät laø ñöôøng boä. Bieán ñoåi khí haäu & nöôùc bieån daâng seõ laøm thay ñoåi moät soá
caùc thoâng soá ñaëc tröng cuûa moâi tröôøng voán laø soá lieäu ñaàu vaøo quan troïng cuûa caùc quy hoaïch,
thieát keá, xaây döïng, baûo trì vaø vaän haønh khai thaùc caùc coâng trình keát caáu haï taàng giao thoâng.
Bieán ñoåi khí haäu, ñaëc bieät laø söï taùc ñoäng, haäu quaû cuûa noù khoâng coøn laø döï baùo, laø hieän töôïng
maø ñaõ trôû thaønh vaán ñeà caáp thieát, quan troïng caàn ñöôïc giaûi quyeát ñeå chuû ñoäng thích öùng
vaø khaéc phuïc. Hai ñoâ thò Caø Mau vaø Raïch Giaù, naèm trong vuøng chòu nhieàu aûnh höôûng cuûa
BÑKH neân seõ coù nhieàu taùc ñoäng baát lôïi tôùi maïng löôùi ñöôøng vaø ñôøi soáng nhaân daân, kinh teá ñòa
phöông. Hieän nay ñaõ coù nhieàu giaûi phaùp thích öùng ñöôïc thöïc hieän, goùp phaàn giaûm nheï ruûi ro
thieân tai trong ñoù coù heä thoáng ñöôøng giao thoâng, goùp phaàn thöïc hieän thaønh coâng chieán löôïc
phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi beàn vöõng cuûa ñòa phöông.
Taøi lieäu Tham khaûo:
1. Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng (2016), Baùo caùo cuûa Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng - Hoäi nghò thoaû thuaän veà BÑKH, 2016
2. Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng (2016), Kòch baûn bieán ñoåi khí haäu vaø nöôùc bieån daâng cho Vieät Nam naêm 2016
3. TS Nguyeãn Chính Kieân vaø caùc Coäng söï, Ñaùnh giaù xaâm nhaäp maën vuøng ven bieån taây nam Vieät Nam. 10/2018 . Vieän
Cô hoïc-Vieän Haøn laâm Khoa hoïc vaø Coâng ngheä Vieät Nam -Ñaïi hoïc Coâng ngheä - Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi
4. ÖÙng phoù vôùi bieán ñoåi khí haäu ôû Vieät Nam (2017), saùch chuyeân khaûo-NXB Thanh Nieân
5. Vieän Chieán löôïc vaø phaùt trieån Giao thoâng Vaän taûi - Boä Giao thoâng Vaän taûi (2012), “Baùo caùo veà hieän traïng giao thoâng
vaän taûi vuøng kinh teá troïng ñieåm Vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long” ñeán naêm 2020 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2030.
6. Vieän Khoa hoïc Thuûy lôïi Mieàn Nam, Tình hình xaâm nhaäp maën vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long ( 2016).
SË 95+96 . 2018 109
nguon tai.lieu . vn
