Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THƯƠNG MẠI ĐỐI VỚI THỰC PHẨM BẨN THỰC
TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Nguyễn Thị Thu Hằng*, Đào Duy Hải, Nông Thị Thùy Linh,
Nguyễn Thị Phương Loan, Đỗ Thị Thúy
Trường Đại học Công Đoàn
*Tác giả liên hệ: Nguyenhang8101997@gmail.com
TÓM TẮT
Quản lý thực phẩm bẩn là một trong những thách thức to lớn đối với hoạt động quản lý nhà
nước. Trong nghiên cứu này, nhóm tác giả đã phân tích, làm rõ cơ sở lý luận của quản lý nhà
nước bằng pháp luật về thương mại đối với thực phẩm bẩn, chứng minh thông qua thực trạng
thực phẩm bẩn và thực trạng quản lý những năm gần đây, đánh giá những điểm tích cực cũng
như hạn chế của pháp luật điều chỉnh về lĩnh vực thực phẩm. Từ đó, đề xuất một số phương
hướng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hoạt động thương mại đối với thực phẩm
bẩn. Những phương hướng này chú trọng đến hai nhóm vấn đề chính là hoàn thiện hệ thống
pháp luật hiện hành và thực thi những giải pháp trên thực tế như: ứng dụng mô hình 5S trong
sản xuất, chế biến thực phẩm; ứng dụng rộng rãi mô hình Tem thông minh truy xuất nguồn
gốc thực phẩm…
Từ khóa: Mô hình ban quản lý, pháp luật, quản lý, thực phẩm bẩn, thương mại.
STATE MANAGEMENT OF COMMERCIAL FOR BOTTLE FOOD SITUATION
AND SOLUTIONS
Nguyen Thi Thu Hang*, Dao Duy Hai, Nong Thi Thuy Linh,
Nguyen Thi Phuong Loan, Do Thi Thuy
Viet Nam Trade Union University
*Corresponding author: Nguyenhang8101997@gmail.com
ABSTRACT
Dirty food is one of the great challenges for our country's management. In this study, the
authors analyzed and clarified the rationale of state management by trade law for
contaminated food, demonstrated by the presence of contaminated food and the state of
management of these in recent years, the positive points as well as the restriction of the food
law regulation. From there, it is suggested to improve the effectiveness of state management
of trade in dirty food. These orientations focus on two main issues: improving the current
legal system and implementing practical solutions such as applying the 5S model in food
production and processing; Replication of Smart Stamps traceability traits…
Keywords: Management board model, law, management, dirty food, commercial.
TỔNG QUAN nhuận, quản lý nhà nước còn lỏng lẻo, người
Quản lý thực phẩm bẩn không phải là vấn đề dân chưa ý thức được sự nguy hại của thực
mới được đặt ra cho các cấp, các ngành phẩm bẩn…Trong đó quản lý nhà nước bằng
chuyên môn cũng như đông đảo người tiêu pháp luật là một trong những nguyên nhân
dùng. Tuy nhiên, tầm quan trọng, sức nóng hàng đầu, giữ vai trò chi phối, quyết định các
của vấn đề này đến nay vẫn chưa từng được nguyên nhân còn lại. Mục tiêu của nghiên
giảm bớt, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay– cứu là phân tích, đánh giá pháp luật điều
khi thực phẩm bẩn tràn lan trên thị trường thì chỉnh và thực tiễn quản lý nhà nước về thực
việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phẩm từ đó đề xuất những phương hướng
hoạt động thương mại đối với thực phẩm bẩn nhằm hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu
lại càng trở nên cấp thiết. Thực trạng thực quả quản lý nhà nước về thương mại đối với
phẩm bẩn tồn tại và ngày càng gia tăng do thực phẩm bẩn. Kết quả của nghiên cứu có
nhiều nguyên nhân: pháp luật điều chỉnh thể là tài liệu tham khảo cho các nhà làm luật
chưa nghiêm, người kinh doanh chạy theo lợi trong quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp
288
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
luật về an toàn thực thẩm. người, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và
Thực phẩm là “sản phẩm mà con người ăn, chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, hiện nay
uống ở dạng tươi sống hoặc đã qua sơ chế, vấn đề thực phẩm bẩn ngày càng trở nên
chế biến, bảo quản. Thực phẩm không bao nhức nhối và đã để lại những hậu quả nặng
gồm mỹ phẩm, thuốc lá và các chất sử dụng nề. Việc thường xuyên sử dụng thực phẩm
như dược phẩm” (Theo Khoản 20, Điều 2, bẩn là một trong những nguyên nhân dẫn
Luật An toàn thực phẩm). Thực phẩm giữ đến bệnh ung thư ở Việt Nam trong thời gian
vai trò rất quan trọng đối với cuộc sống con qua. (Hình 1).
Hình 1. Thực trạng thực phẩm bẩn gây ung thư tại Việt Nam
Năm 2015, số người mắc ung thư ở Việt cơ sở quan điểm về bản chất vật chất của thế
Nam là 150.000 người và dự đoán đến năm giới, bản chất năng động, sáng tạo của ý thức
2020 con số này sẽ tăng lên thành 200.000 và mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
người. Điều đáng chú ý là trong số những thức đối với hoạt động nhận thức và thực tiễn
nguyên nhân dẫn đến ung thư thì có tới 65% của con người. Trong hoạt động nhận thức và
bắt nguồn từ thực phẩm bẩn. Đây là một con thực tiễn phải xuất phát từ thực tế khách
số rất đáng báo động. quan, đồng thời phát huy tính năng động chủ
quan.
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP Ngoài phương pháp luận, trong quá trình
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập, phân nghiên cứu nhóm tác giả còn sử dụng phương
tích và đánh giá các quy định pháp luật và pháp phi thực nghiệm: thu thập số liệu, thông
thực trạng quản lý nhà nước về thương mại tin qua việc phát bảng hỏi trực tiếp đến hai
đối với thực phẩm bẩn thông qua các văn bản nhóm đối tượng là người tiêu dùng và người
pháp luật, giáo trình, các tạp chí, bài báo kinh doanh. Bảng hỏi là phương pháp thu
được công bố rộng rãi, đồng thời trực tiếp thập thông tin cá biệt theo đề tài nghiên cứu,
xây dựng hai bảng hỏi để thu thập thông tin là tổ hợp các câu hỏi được đặt ra, nhằm khai
từ hai nhóm đối tượng là người sản xuất và thác và thu thập thông tin trên cơ sở thông tin
người tiêu dùng trên địa bàn phường Quang của các giả thuyết và mục đích của cuộc điều
Trung, quận Đống Đa, TP Hà Nội. tra của cuộc điều tra. Quy trình xây dựng
Nghiên cứu này được thực hiện thông qua bảng hỏi nhóm nghiên cứu thực hiện gồm các
việc vận dụng phương pháp luận của Chủ bước: xác định mục tiêu nghiên cứu; xác
nghĩa Mác Lê nin về Nhà nước và Pháp luật định đối tượng khảo sát và mẫu khảo sát dự
để đánh giá vấn đề quản lý nhà nước về kiến; sắp xếp các thứ tự câu hỏi và bảng hỏi;
thương mại đối với thực phẩm bẩn. Phương phát bảng hỏi và phỏng vấn trực tiếp; phân
pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin dựa trên tích, xử lý kết quả thu được. (Hình 2).
289
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
Tỉ lệ cấp giấy phép kinh doanh
(Trên địa bàn Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội)
có giấy phép kinh doanh
50% 50%
chưa có giấy phép
Hình 2. Kết quả thu thập bảng hỏi dành cho người kinh doanh trên địa bàn phường Quang
Trung, quận Đống Đa, TP. Hà Nội
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN cơ quan độc lập chuyên trách quản lý về
Hiện nay nước ta có hơn 90 triệu người, vì thực phẩm, học hỏi từ mô hình Ban Quản lý
vậy nhu cầu tiêu thụ về thực phẩm là rất lớn. An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh;
Trà trộn trong thị trường thực phẩm có một hoàn thiện các quy định của pháp luật đối
lượng lớn thực phẩm bẩn, hoạt động sản với những hành vi vi phạm về an toàn thực
xuất, mua bán thực phẩm diễn ra phức tạp, phẩm; hoàn thiện pháp luật về thanh tra,
khó kiểm soát, trong khi đó mô hình quản lý kiểm tra đối với thực phẩm.
nhà nước về thực phẩm bẩn hiện nay còn tồn Mô hình ba bộ: Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và
tại nhiều hạn chế. Xuất phát từ những Phát triển nông thôn và Bộ Công thương
nguyên nhân trên, nhóm nghiên cứu đề xuất cùng nhau quản lý về an toàn thực phẩm
phương hướng hoàn thiện pháp luật về quản được đề xuất thay thế bằng mô hình Ban
lý nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả họat Quản lý An toàn thực phẩm của thành phố
động quản lý. Phương hướng này bao gồm Hồ Chí Minh.
ba (03) giải pháp chính đó là: thành lập một
Hình 3. Mô hình quản lý trước đây Hình 4. Mô hình quản lý hiện nay
290
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
Ban Quản lý An toàn thực phẩm là một cơ nhằm hoàn thiện pháp luật về an toàn thực
quan độc lập thuộc Uỷ ban nhân dân có sự phẩm và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước
kết hợp của cả ba sở là Sở Y tế, Sở Nông về thương mại đối với thực phẩm bẩn như:
nghiệp và Phát triển nông thôn và Sở Công thành lập một cơ quan chuyên trách quản lý
thương. Việc thay thế này sẽ giúp khắc phục về thực phẩm; hoàn thiện các quy định của
sự thiếu rõ ràng trong việc quy trách nhiệm pháp luật để xử lý những hành vi vi phạm về
của mô hình quản lý trước đây. an toàn thực phẩm; hoàn thiện pháp luật về
Trên đây là những giải pháp dành cho các cơ thanh tra, kiểm tra đối với thực phẩm.
quan chức năng trong việc nâng cao hiệu quả Những giải pháp này có thể là tài liệu tham
quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với khảo cho cơ quan chức năng trong việc thực
thực phẩm bẩn. Bên cạnh đó, đề xuất ứng hiện có hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước
dụng rộng rãi tem thông minh để kiếm soát về thương mại đối với thực phẩm bẩn.
chất lượng, truy xuất nguồn gốc thực phẩm Lời cảm ơn
và ứng dụng mô hình 5S từ khâu sản xuất Để hoàn thành đề tài nghiên cứu, ngoài sự nỗ
đến tiêu thụ thực phẩm cũng cần được thực lực, cố gắng của tất cả các thành viên trong
hiện đồng thời để đạt hiệu quả cao nhất. nhóm dưới sự hướng dẫn trực tiếp của
PGS.TS Lê Thị Châu, nhóm nghiên cứu còn
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ nhận được sự giúp đỡ của các thầy, cô phòng
Nghiên cứu đã phân tích, làm rõ thực trạng Khoa học, trường đại học Công đoàn. Chúng
thực phẩm bẩn và thực trạng quản lý nhà em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả
nước về thương mại đối với thực phẩm bẩn. các thầy cô đã giúp đỡ, hỗ trợ chúng em
Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đánh giá thực trong quá trình hoàn thiện đề tài nghiên cứu
trạng quản lý Nhà nước về thương mại đối này.
với thực phẩm bẩn, đề xuất những giải pháp
TÀI LIỆU THAM KHẢO
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. 2009. Giáo trình Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa
Mác – Lênin. Hà Nội. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.
QUỐC HỘI KHÓA XII, KÌ HỌP THỨ 7. 2010. Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12.
ĐẶNG, CÔNG HIẾN. 2013. “Hoàn thiện pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm trong hoạt
động thương mại Việt Nam”.Tạp chí Cộng sản ngày 11.12.2013.
HỒ, THU HIỀN. 2016. “Thực phẩm bẩn - Mối hiểm họa khôn lường”. Tạp chí nghiên cứu lí
luận, nghiệp vụ, khoa học của Học viện Cảnh sát nhân dân, Tập 32, ngày 26.8.2016.
THỰC TRẠNG THỰC PHẨM BẨN, cái nhìn tổng quát về khía cạnh sức khỏe và kinh tế.
2017.
291
nguon tai.lieu . vn
