Xem mẫu
- Gi¸ trÞ do lao ®éng tr×u tîng cña ngêi c«ng nh©n t¹o ra trong qu¸ tr×nh
lao ®éng gäi lµ gi¸ trÞ míi, phÇn gi¸ trÞ míi nµy lín h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng,
nã b»ng gi¸ trÞ søc lao ®éng céng thªm gi¸ trÞ thÆng d.
Ba lµ, ngµy lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp t b¶n ®îc
chia thµnh hai phÇn:
Mét phÇn gäi lµ thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt: trong thêi gian nµy ngê i
c«ng nh©n t¹o ra ®îc mét lîng gi¸ trÞ ngang b»ng víi gi¸ trÞ søc lao ®éng
hay møc tiÒn c«ng mµ nhµ t b¶n gi¶ cho m×nh(4 ®«la).
PhÇn thêi gian cßn l¹i lµ thêi gian lao ®éng thÆng d : trong thêi gian lao
®éng thÆng d ngêi c«ng nh©n t¹o mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ søc lao
®éng hay tiÒn l¬ng nhµ t b¶n ®· tr¶ cho m×nh, ®ã lµ gi¸ trÞ thÆng d (4
®«la) vµ bé phËn nµy thuéc vÒ nhµ t b¶n ( nhµ t b¶n chiÕm ®o¹t)
Tõ ®ã mµ C Mac ®· ®i ®Õn kh¸i niÖm vÒ gi¸ trÞ thÆng d:
Gi¸ trÞ thÆng d lµ phÇn gi¸ trÞ d«i ra bªn ngoµi gi¸ trÞ søc lao ®éng do
c«ng nh©n lµm thuª s¸ng t¹o ra vµ bÞ t b¶n chiÕm ®o¹t.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ vît
khái ®iÓm mµ ë ®ã søc lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n ®· t¹o ra mét lîng gi¸
trÞ míi ngang b»ng víi gi¸ trÞ søc lao ®éng hay møc tiÒn c«ng mµ nhµ t b¶n
®· tr¶ hä. Thùc chÊt cña s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d lµ s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ vît
khái giíi h¹n t¹i ®iÓm ®ã lµ søc lao ®éng ®îc tr¶ ngang gi¸.
11
- II C¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d
Môc ®Ých cña c¸c nhµ t b¶n lµ s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d tèi ®a, do vËy
mµ c¸c nhµ t b¶n dïng nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó t¨ng khèi lîng gi¸ trÞ thÆng
d. Nh÷ng ph¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã lµ t¹o ra gi¸ trÞ
thÆng d tuyÖt ®èi vµ t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi.
1 Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi.
Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Çu tiªn cña s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa, khi kü
thuËt cßn thÊp th× ph¬ng ph¸p chñ yÕu mµ c¸c nhµ t b¶n thêng dïng ®Ó
t¨ng gi¸ trÞ thÆng d ®ã lµ kÐo dµi ngµy lao ®éng cña c«ng nh©n , trong ®iÒu
kiÖn thêi gian lao ®éng lµ tÊt yÕu kh«ng thay ®æi.
Gi¶ sö thêi gian lao ®éng lµ 8 giê trong ®ã 4 giê lµ th¬i gian lao ®éng cÇn
thiÕt vµ 4 giê lµ thêi gian lao ®éng thÆng d khi ®ã tr×nh ®é bãc lét cña nhµ
t b¶n lµ 100%. Gi¸ trÞ ngµy lao ®éng kÐo dµi thªm 2 giê trong khi thêi gian
lao ®éng cÇn thiÕt kh«ng ®æi th× thêi gian lao ®éng thÆng d t¨ng lªn mét
c¸ch tuyÖt ®èi , v× thÕ gi¸ trÞ thÆng d còng t¨ng lªn , tr×nh ®é bãc lét t¨ng
lªn ®¹t 200%(m’=200%).
C¸c nhµ t b¶n t×m mäi c¸ch ®Ó kÐo dµi ngµy lao ®éng vµ ph¬ng ph¸p
bãc lét nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ rÊt cao cho c¸c nhµ t b¶n. Nhng díi chñ
nghÜa t b¶n mÆc dï søc lao ®éng cña c«ng nh©n lµ hµng ho¸ , nhng nã tån
t¹i trong c¬ thÓ sèng con ngêi v× vËy mµ ngêi c«ng nh©n cÇ n cã thêi gian
®Ó ¨n ngñ nghØ ng¬i gi¶i trÝ ®Ó phôc håi søc khoÎ nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao
12
- ®éng. MÆt kh¸c , søc lao ®éng lµ thø hµng ho¸ ®Æc biÖt v× vËy ngoµi yÕu tè
vËt chÊt ngêi c«ng nh©n ®ßi hái ph¶i cã thêi gian cho nhu cÇu sinh ho¹t vÒ
tinh thÇn , vËt chÊt , t«n gi¸o cña m×nh. Nh vËy , vÒ mÆt kinh tÕ , ngµy lao
®éng ph¶i dµi h¹n thêi gian lao ®éng tÊt yÕu , nhng kh«ng thÓ vît qua giíi
h¹n vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng.
V× thêi gian lao ®éng qu¸ dµi , do vËy mµ ®· dÉn ®Õn phong trµo giai cÊp
v« s¶n ®Êu tranh ®ßi giai cÊp t s¶n ph¶i rót ng¾n thêi gian lao ®éng trong
ngµy. ChÝnh v× vËy mµ giai cÊp t s¶n ph¶i chuyÓn sang mét ph¬ng ph¸p
bãc lét míi tinh vi h¬n , ®ã lµ ph¬ng ph¸p bãc lét gi¸ trÞ thÆng d t¬ng
®èi.
2 Ph¬ng ph¸p bãc lét gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi
Bãc lét gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch rót ng¾n thêi
gian lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó trªn c¬ së ®ã kÐo dµi t¬ng øng thêi gian lao ®éng
thÆng d, trong ®iÒu kiÖn ®é dµi ngµy lao ®éng kh«ng ®æi.
Gi¶ sö ngµy lao ®éng 8 giê, trong ®ã 4 giê lµ thêi gian lao ®éng tÊt yÕu vµ
4 giê lµ thêi gian lao ®éng thÆng d , tr×nh ®é bãc lét 100%.Gi¶ thiÕt r»ng
c«ng nh©n chØ cÇn 2 giê lao ®éng ®· t¹o ra ®îc mét gi¸ trÞ b»ng gi¸ trÞ søc
lao ®éng cña m×nh. Do ®ã mµ tû lÖ ph©n chia ngµy lao ®éng thµnh thêi gian
lao ®éng cÇn thiÕt vµ thêi gian lao ®éng gi¸ trÞ thÆng d trong trêng hîp ®ã
còng kh«ng thay ®æi. Khi ®ã thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt lµ 2 giê, thêi gian
lao ®éng thÆng d lµ 6 giê, tr×nh ®é bãc lét cña nhµ t b¶n lóc nµy lµ
300%(m’=300%).
13
- Nh vËy ®Ó cã thÓ gi¶m thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó tõ ®ã gia t¨ng
t¬ng øng phÇn thêi gian lao ®éng thÆng d th× c¸c nhµ t b¶n cÇn t×m mäi
biÖn ph¸p ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong nh÷ng nghµnh s¶n xuÊt t liÖu
sinh ho¹t. §ång thêi n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi trong nh÷ng
nghµnh, nh÷ng lÜnh vùc s¶n xuÊt ra vËt phÈm tiªu dïng ®Ó nu«i sèng ngêi
c«ng nh©n.
NÕu trong giai ®o¹n ®Çu cña chñ nghÜa t b¶n, s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d
tuyÖt ®èi chiÕm u thÕ, th× ®Õn giai ®o¹n sau khi mµ kü thuËt ph¸t triÓn, s¶n
xuÊt gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi ®· chiÕm u thÕ. Hai ph¬ng ph¸p trªn ®·
®îc c¸c nhµ t b¶n s dông kÕt hîp víi nhau ®Ó n©ng cao tr×nh ®é bãc lét
c«ng nh©n lµm thuª trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t b¶n.
PhÇn III : KÕt luËn
Môc ®Ých cña c¸c nhµ t b¶n kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ sö dông mµ lµ s¶n
xuÊt gi¸ trÞ thÆng d. s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d lµ ®éng lùc vËn ®éng cña
ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa.C.mac viÕt “môc ®Ých cña s¶n xuÊt t
b¶n chñ nghÜa lµ lµm giµu, nh©n gi¸ trÞ lªn, lµm t¨ng gi¸ trÞ do ®ã b¶o tån gi¸
trÞ tríc kia vµ t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d”.
§Ó s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d tèi ®a, c¸c nhµ t b¶n ®· dïng mäi thñ ®o¹n
®Ó bãc lét c«ng nh©n lµm thuª nh “kÐo dµi ngµy lao ®éng vµ t¨ng cêng ®é
lao ®éng”.
14
- Nh vËy néi dung cña quy luËt gi¸ trÞ thÆng d lµ ®Ó thu ®îc gi¸ trÞ
thÆng d mét c¸ch tèi ®a, nhµ t b¶n ®· t¨ng sè lîng lao ®éng lµm thuª vµ
t×m mäi c¸ch, mäi thñ ®o¹n ®Ó bãc lét hä.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay c¸c nhµ t b¶n ®· thùc hiÖn c¶i tiÕn thiÕt bÞ
m¸y mãc trong s¶n xuÊt ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm gi¶m gi¸ trÞ hµng
ho¸.§ång thêi thu hót ®éi ngò kü s cã tr×nh ®é cao mµ chøc n¨ng cña hä
chñ yÕu lµ ®¶m b¶o sö dông hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c nh©n tè cña s¶n xuÊt tríc
hÕt lµ søc lao ®éng chÝnh v× vËy mµ t¨ng gi¸ trÞ thÆng d.
15
nguon tai.lieu . vn
