Xem mẫu
- Chöông 3:
CAÙC CHÆ TIEÂU & PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH DÖÏ AÙN ÑAÀU TÖ
3.1.) Caùc chæ tieâu phaân tích döï aùn ñaàu tö
3.1.1.) Doøng tieàn ñaàu tö vaø thu hoài
3.1.2.) Xaùc ñònh caùc chæ tieâu hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn trong ñieàu kieän chaéc chaén –
baøi toaùn tónh.
3.1.3.) Ñaùnh giaù hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn trong ñieàu kieän coù ruûi ro – phaân tích ñoä
nhaïy.
3.2.) Phaân tích taøi chính .
3.2.1.) Xaùc ñònh toång möùc ñaàu tö vaø nguoàn voán
3.1.2.) Laäp caùc baûng taøi chính:
3.2.3.) Tính toaùn caùc chæ tieâu hieäu quaû
3.2.4.) Ñaùnh giaù an toaøn veà taøi chính
3.2.5.)Döï truø phaân phoái laõi roøng
3.3. ) Phaân tích kinh teá xaõ hoäi moâi tröôøng.
3.3.1. ) Lôïi ích kinh teá xaõ hoäi:
3.3.2.) Söï khaùc nhau giöõa phaân tích taøi chính vaø phaân tích kinh teá xaõ hoäi:
3.3.3.) Xaùc ñinh tyû leä sinh lôøi xaõ hoäi vaø lôïi ích chi phí xaõ hoäi.
3.3.4.) Phöông phaùp xaùc ñònh hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi hieän duøng:
3.3.5.) Phaân tích aûnh höôûng cuûa döï aùn ñoái vôùi moâi tröôøng sinh thaùi:
- CHÖÔNG 3:
CAÙC CHÆ TIEÂU & PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH DÖÏ AÙN ÑAÀU TÖ
3.1.) CAÙC CHÆ TIEÂU PHAÂN TÍCH DÖÏ AÙN ÑAÀU TÖ
3.1.1.) DOØNG TIEÀN ÑAÀU TÖ VAØ THU HOÀI
3.1.1.1.) Söï thay ñoåi giaù trò ñoàng tieàn theo thôøi gian
• Vì sao phaûi nghieân cöùu vaán ñeà thay ñoåi giaù trò cuûa ñoàng tieàn theo thôøi
gian
Tính chaát cuûa hoaït ñoäng ñaàu tö laø thôøi gian daøi haøng chuïc naêm. Döôùi
taùc duïng cuûa laõi suaát , vôùi thôøi gian troâi qua daøi nhö theá thì giaù trò ñoàng tieàn ñaõ
coù söï thay ñoåi lôùn , ñeán möùc khoâng theå boû qua ñöôïc söï thay ñoåi naøy. Muoán
ngay tröôùc khi baét tay vaøo vieäc ñaàu tö ta coù theå ñaùnh giaù ñöôïc ñuùng ñaén lôïi
haïi cuûa cô hoäi ñaàu tö theå hieän baèng lôøi loã , baèng caùc chæ tieâu hieäu quaû thì veà
maët hoïc thuaät khoâng theå khoâng xeùt ñeán quy luaät thay ñoåi giaù trò cuûa ñoàng tieàn
theo thôøi gian. Coù theå xem nay laø moät vaán ñeà lyù luaän quan troïng cuûa kinh teá thò
tröôøng.
• Thaønh laäp coâng thöùc cô baûn
o Giaù trò töông ñöông
Neáu hoâm nay ta ñaàu tö moät trieäu ñoàng, vôùi laõi suaát 12% naêm thì
sau moät naêm ta seõ coù ñöôïc 1,12 trieäu ñoàng. Ta noùi raèng ñoàng tieàn coù
giaù trò thay ñoåi theo thôøi gian döôùi taùc ñoäng cuûa laõi suaát.
Ta cuõng coù theå noùi raèng 1 ñoàng cuûa hoâm nay töông ñöông vôùi
1,12 ñoàng cuûa ngaøy nay naêm sau, hoaëc 1,12 ñoàng cuûa ngaøy hoâm nay
töông ñöông vôùi 1 ñoàng cuûa ngaøy naøy naêm ngoaùi vôùi laõi suaát 12% naêm.
Khaùi nieäm giaù trò töông ñöông giuùp ta coù theå quy ñoåi caùc khoaûn
tieàn xuaát hieän taïi caùc thôøi ñieåm baát kì veà moät thôøi ñieåm baát kì naøo khaùc
treân truïc thôøi gian , keå caû goác 0 hoaëc veà moät naêm n naøo ñoù trong töông
lai.
Veà thôøi gian ta chia ra caùc thôøi ñoaïn ñeå tính toaùn. Döï aùn ñaàu tö
duøng ñôn vò thôøi ñoaïn laø naêm. Ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng khaùc ñôn vò thôøi
ñoaïn coù theå laø ngaøy, tuaàn , thaùng , quyù ….
o Thaønh laäp coâng thöùc cô baûn
Giaù trò khoaûn tieàn ôû goác 0, ta goïi laø giaù hieän taïi,cuõng coù theå goïi
taét laø hieän giaù , vieát taét laø PV hoaëc P. Laõi suaát tính toaùn laø i% naêm.
- Giaù trò töông ñöông cuûa khoaûn tieàn P naøy trong töông lai, taïi
naêm n, ta goïi laø Fn( n= 1,2,…, n), hoaëc F. F ñöôïc goïi laø giaù trò töông lai
cuûa P taïi naêm n trong töông lai, vieát taét la FV hoaëc F( chaúng haïn
F1,F2,…, Fn)
0 1 2 3 n
P
F1
F2
F
Ta coù quan heä F vaø P nhö sau:
Khi n=1: F1= P+ P.i =P(1+i)
Khi n= 2: F2= F1+ F1.i
F2 = P(1+i)+ (1+i).i
F2 = P(1+i)2
Khi n= n :
F= P( 1+i)n (2.1)
Do ñoù
P= F(1+i)-n ( 2.2)
Nhö vaäy:
Neáu bieát P, i , n thì theo (2.1) ta coù theå tính ñöôïc F. Pheùp tính
naøy thöôøng ñöôïc lí hieäu laø ( F/P, i, n), ñoïc laø tính F theo P,i,n.
Neáu bieát F taïi moät naêm n trong töông lai vaø bieát i thì ta coù
theå tính ñöôïc P theo coâng thöùc (2.2). Pheùp tính naøy thöôøng
ñöôïc kíhieäu laø (P/F,i,n). ñoïc laø tính F theo F,i,n.
• Phaïm vi öùng duïng cuûa coâng thöùc cô baûn:
o Ñoái vôùi caùc loaïi tieàn
Coâng thöùc cô baûn ñuùng vôùi moïi loaïi tieàn khoâng phaân bieät Vieät Nam hay
ngoaïi teä.
o Ñoái vôùi caùc loaïi voán
Coâng thöùc cô baûn ñuùng vôùi caùc loaïi voán tröø voán vay theo cheá ñoä
laõi töùc ñôn( khoâng gheùp laõi).
- Vay theo cheá ñoä laõi töùc ñôn laø khi laõi töùc chæ tính theo soá voán
goác maø khoâng tính theo laõi töùc tính luyõ. Töùc laø laõi töùc cuûa thôøi ñoaïn
tröôùc khoâng nhaäp vaøo voán goác ñeå tính laõi cho thôøi ñoaïn sau.
Ñieån hình cuûa tröôøng hôïp vay theo cheá ñoä laõi töùc ñôn laø vay voán
löu ñoäng, thôøi haïn tính toaùn laø thaùng. Cuoái moãi thaùng ngöôøi vay mang
laõi cuûa thaùng ñoù traû cho chuû nôï, chæ giöõ laïi voán goác ñeå tieáp tuïc kinh
doanh.
Laõi töùc ñôn tính theo coâng thöùc
I = P.S.T
Trong ñoù
I – laõi töùc ñôn ( ñoàng)
P – soá voán vay( ñoàng)
S – laõi suaát ñôn (%)
T – soá thôøi ñoaïn tröôùc khi thanh toaùn
Tröôøng hôïp vay theo cheá ñoä laõi töùc gheùp , töùc laø tieàn laõi cuûa thôøi
ñoaïn tröôùc ñöôïc nhaäp vaøo voán goác ñeå tính laõi cho thôøi ñoaïn sau thì
duøng coâng thöùc cô baûn ñeâ tính toaùn laø hoaøn toaøn phuø hôïp.
o Ñoâí vôùi laõi suaát thöïc vaø laõi suaát danh nghóa:
Trong coâng thöùc cô baûn , i laø laõi suaát thöïc öùng vôùi thôøi ñoaïn tính
toaùn .
Laõi suaát thöïc laø laõi suaát maø thôøi ñoaïn phaùt bieåu möùc laõi baèng thôøi
ñoaïn gheùp laõi.
Trong khi laäp döï aùn ñaàu tö , thôøi ñoaïn tính toaùn thöôøng duøng laø
naêm. Nhö vaäy neáu gaëp laõi suaát thöïc cuûa thôøi ñoaïn ngaén ( thaùng, quyù , 6
thaùng) thì ta phaûi ñoåi ra laõi suaát thöïc thôøi ñoaïn daøi ( naêm) roài môùi aùp
duïng coâng thöùc cô baûn.
Goïi :
i1 – laõi suaát thöïc trong thôøi ñoaïn ngaén ( thaùng, quyù, 6 thaùng)
i2 – laõi suaát thöïc trong thôøi ñoaïn daøi ( naêm)
m – soá thôøi ñoan ngaén trong thôøi ñoaïn daøi
cho P = 1. Tính F sau 1 naêm, ta coù:
Tính theo i1:
F = 1.(1+i1)m
Tính theo i2:
F = 1.(1+i2)
Do ñoù:
(1+i1)m = (1+ i2)
i2 = (1+i1)m – 1 ( 2.4)
Laõi suaát danh nghóa laø laõi suaát maø thôøi ñoaïn phaùt bieåu möùc laõi
khaùc vôùi thôøi ñoaïn gheùp laõi. Thoâng thöôøng thôøi ñoaïn gheùp laõi ngaén hôn
thôøi ñoaïn phaùt bieåu möùc laõi.
- i- laõi suaát thöïc trong thôøi ñoaïn tính toaùn( naêm)
r – laõi suaát danh nghóa trong thôøi ñoaïn phaùt bieåu
m1 – soá thôøi ñoaïngheùp laõi trong thôøi ñoaïn phaùt bieåu
m2 – soá thôøi ñoaïn gheùp laõi trong thôøi ñoaïn tính toaùn
Ta coù:
i = (1+ r/m1) m2 – 1
• Xaùc ñònh laõi suaát chieát khaáu cuûa döï aùn ñaàu tö:
Trong tröôøng hôïp toång quaùt , ñeå coù theå aùp duïng coâng thöùc cô baûn thì laõi
suaát chieát khaáu phaûi laø laõi suaát thöïc nhö treân ñaõ noùi. Neáu gaëp laõi suaát danh
nghóa thì phaûi ñoåi ra laõi suaát thöïc roài môùi duøng coâng thöùc cô baûn.
Ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö, vì ñôn vò thôøi gian laáy laø naêm neân ta phaûi ñoåi
ra laõi suaát thöïc naêm roài môùi tính cho döï aùn.
o Xaùc ñònh laõi suaát bình quaân theo cô caáu caùc nguoàn voán
Khi ta muoán söû duïng baát kì moät nguoàn voán naøo thì ta phaûi chòu moät
chi phí goïi laø chi phí söû duïng voán, cuõng thöôøng goïi taét laø chi phí voán,
ñöôïc tính thoâng qua laõi suaát cuûa nguoàn voán ñoù.
Neáu döï aùn söû duïng nhieàu nguoàn voán vôùi caùc tyû leä khaùc nhau trong
toång voán thì laõi suaát chieát khaáu cuûa döï aùn laø laõi suaát bình quaân gia
truyeàn ( coøn goïi la bình q uaân coù troïng soá) cuûa caùc nguoàn voán ñoù.
Caùch tính laõi suaát bình quaân:
VR × MARR + VVdh × idh + VVth × ith + VVngh × ingh
Ibq=
∑V
VR: Voán rieâng
MARR laõi suaát haáp daãn toái thieåu
VVdh: voán vay daøi haïn vôùi laõi suaát voán vay daøi haïn laø idh
VVth: voán vay trung haïn vôùi laõi suaát laø i th
VVngh: voán vay ngaén haïn , vôùi ingh
o Xaùc ñònh laõi suaát chieát khaáu coù xeùt ñeán laïm phaùt
Goïi i laø laõi suaát chieát khaáu chöa xeùt laïm phaùt ( % naêm) , ñoái vôùi
döï aùn ñaàu tö thì chính laø ibq ôû treân. Goïi R laø tyû leä laïm phaùt (% naêm).
Goïi I laø laõi suaát chieát khaáu coù xeùt laïm phaùt ( % naêm). Ta can tính I theo
i vaø R.
I= ( 1 + i ) (1+r ) – 1
I = i + R + i.R
3.1.1.2.) Doøng tieàn ñaàu tö vaø thu hoài:
• Quy öôùc veõ doøng tieàn: ñeå veõ ñuùng doøng tieàn , ta can tuaân theo nhöõng
quy öôùc sau :
o Thôøi gian ñöôïc chia laøm nhieàu thôøi ñoaïn , trong döï aùn ñaàu tö
moãi thôøi ñoaïn laø 1 naêm.
- o Goác cuûa doøng tieàn laáy taïi 0 cuõng gioáng nhö goác cuûa caùc toaï ñoä
khaùc.
o Tieàn thu (+) ta veõ leân ( ); tieàn chi ta veõ xuoáng ( ). Neáu treân
doøng tieàn chæ coù moät loaïi tieàn , hoaëc toaøn döông hoaëc toaøn aâm
thì ta veõ leân hay veõ xuoáng taát caû ñeàu ñöôïc.
o Caùc khoaûn tieàn xuaát hieän taïi caùc thôøi ñieåm khaùc nhau trong cuøng
moät thôøi ñoaïn ñeàu ñöôïc xem nhö ôû cuoái thôøi ñoaïn ñeå tính toaùn.
Chaúng haïn caùc khoaûn tieàn xuaát hieän vaøo thaùng 4 , thaùng 7 hoaëc
thaùng 10 ñeàu ñöôïc xem nhö xuaát hieän ôû cuoái naêm ñoù.
o Dó nhieân quy öôùc naøy seõ daãn ñeán sai soá, nhöng ta boû qua sai soá
naøy ñeå tieän tính toaùn. Tröôøng hôïp sai soá lôùn khoâng theå boû qua
thì ta laáy ñôn vò thôøi ñoaïn nhoû hôn naêm, chaúng haïn quyù thaùng ,
tuaàn , ngaøy.
• Doøng tieàn ñaàu tö vaø thu hoài
o Khi döï aùn gaén vôùi naêm lòch
Khi xem xeùt moät döï aùn ñaàu tö hoaøn chænh thì döï aùn ñoù thöôøng
gaén vôùi naêm lòch. Chaúng haïn moät döï aùn ñaàu tö ñöôïc tieán haønh baét
ñaàu töø naêm 2003 thì naêm 2003 laø naêm thöù nhaát cuûa döï aùn. Luùc naøy
goác 0 laø ñaàu naêm 2003 vaø 1 laø cuoái naêm 2003, ñaàu naêm 2004. Theo
quy öôùc veõ doøng tieàn thì ñaàu tö trong naêm thöù nhaát ñeàu ñöôïc ñöa veà
cuoái naêm, töùc ñöa veà naêm 1.
Neáu döï aùn laïi ñöôïc baét ñaàu töø tröôùc 2003 vaø laø thôøi gian xaây
döïng coâng trình , ñoàng thôøi ta laïi muoán ñaùnh goác 0 laø ñieåm baét ñaàu ,
naêm 2003 laø naêm thöù nhaát saûn xuaát kinh doanh cuûa döï aùn ( chöù
khoâng phaûi laø naêm thöù nhaát xaây döïng döï aùn) thì soá voán boû ra tröôùc
naêm2003 ñeàu ñöôùc chuyeån veà goác 0 , coù xeùt ñeán tieàn laõi vay phaùt
sinh trong thôøi gian xaây döïng tröôùc naêm 2003. Luùc naøy taïi 0 coù moät
khoaûn ñaàu tö la C0.
o Khi döï aùn khoâng gaén lieàn vôùi naêm lòch:
Trong nhieàu tröôøng hôïp , khi laäp döï aùn, ta chöa bieát roõ vaøo thôøi
ñieåm naøo ( ngaøy thaùng naêm naøo) thì ta seõ nhaän ñöôïc giaáy pheùp ñaàu tö
neân cuõng khoù gaén vôùi naêm lòch. Luùc naøy ngöôøi ta choïn moác 0 ( chöù
khoâng phaûi naêm 0 ) laø thôøi ñieåm baét ñaàu boû tieàn ra tieán haønh ñaàu tö vaø
seõ coù C0. Neáu ñaàu tö laïi ñöôïc phaân kì tieáp trong caùc naêm sau thì seõ coù
caû C0, C1, C2, ….
Caàn chuù yù raèng khaùi nieäm ñaàu tö ban ñaàu laø ñeå phaân bieät vôùi
taùi ñaàu tö, chöù khoâng phaûi laø ñaàu tö chæ boû ra laàn ñaàu C0. ÔÛ nay C0,
C1,C2, …ñeàu laø ñaàu tö ban ñaàu ( nhöng coù phaân kì). Taùi ñaàu tö laø laáy
- tieàn trong laõi roøng + khaáu hao cuûa döï aùn A ñeå ñaàu tö tieáp cho döï aùn A
nhaèm phaùt trieån môû roäng theâm trong töông lai.
o Ñaàu tö Ct:
Voán ñaàu tö Ct bao goàm voán coá ñònh vaø voán löu ñoäng phaûi boû ra
trong naêm t. Voán coá ñònh lôùn nhaát laø voán mua saém thieát bò coâng ngheä
vaø voán xaây döïng coâng trình.
Coâng thöùc tính khaáu hao theo ñöôøng thaúng:
C−S
KH = (2.8)
n
Trong ñoù
KH: löôïng khaáu hao haèng naêm
n: thôøi haïn khaáu hao
C: giaù trò taøi saûn caàn khaáu hao
S: giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn sau n naêm.
o Thu hoài Rt
Caàn phaân bieät thu hoài vôùi thu nhaäp, vì thu nhaäp thì coù ñaùnh thueá thu
nhaäp, coøn thu hoài thì khoâng coù moät quoác gia naøo ñaùnh thueá thu hoài.
Trong tröôøng hôïp toång quaùt , ñoái vôùi moät döï aùn saûn xuaát kinh doanh ,
thì thu hoài Rt bao goàm caùc khoaûn sau ñaây cuûa naêm t:
Rt = LRt + KHt
Trong ñoù
LRt laø laõi roøng cuûa naêm t
KHt laø khaáu hao cuûa naêm t
Khi t = n , trong ñoù n laø thôøi haïn ñaàu tö thì
Rn= LRn + KHn + voán löu ñoäng cuoái naêm n.
• Doøng tieàn roøng
- Neáu treân doøng tieàn coù caû tieàn döông (+), tieàn aâm( - ) , nghóa laø taïi caùc thôøi
ñieåm t = 0,1,2,…, k,…,n coù caû tieàn thu laãn tieàn chi thì taïi naêm k ta kí hieäu tieàn döông
laø Bk , tieàn aâm laø Ck. Ñaàu tö cuõng ñöôïc xem laø moät khoaûn tieàn aâm. Laáy Ak = Bk –
Ck , thì Ak laø moät doøng tieàn roøng, töùc laø ta coäng tröø luoân ñeå coù tieàn roøng cuûa naêm
ñoù.
3.1.1.3.) Choïn thôøi ñieåm tính toaùn :
Ñeå coù theå so saùnh ñöôïc caùc phöông aùn ñaàu tö hoaëc caùc döï aùn ñaàu tö , ta caàn
chuyeån taát caû caùc khoaûn tieàn xuaát hieän ôû caùc thôøi ñieåm khaùc nhau veà moät thôøi ñieåm
tính toaùn chung.
• Ñoái vôùi döï aùn thoâng thöôøng , thôøi gian xaây döïng ngaén
Ñaây laø nhöõng döï aùn töông ñoái ñôn giaûn ,thôøi gian laøm coâng taùc chuaån bò vaø xaây
döïng trong voøng moät naêm thì thôøi ñieåm tính toaùn ( goác o cuûa doøng tieàn ) thöôøng ñöôïc
choïn laø luùc baét ñaàu boû voán ra ñaàu tö, hoaëc cuõng coù theå laáy töø khi nhaän ñöôïc quyeát
ñònh ñaàu tö hoaëc Giaáy pheùp ñaàu tö. Töø goác 0 tieán haønh tính toaùn theo töøng naêm cho
ñeán heát thôøi haïn ñaàu tö.
• Ñoái vôùi döï aùn lôùn , thôøi gian xaây döïng daøi.
Ñoái vôùi nhöõng döï aùn naøy cuõng coù theå choïn thôøi ñieåm tính toaùn theo caùch treân ,
töùc laø laáy goác 0 khi baét ñaàu boû tieàn ra ñeå thöïc hieän ñaàu tö.
Ñoái vôùi döï aùn lôùn , thôøi gian xaây döïng thöôøng keùo daøi vaø coù 2 giai ñoaïn roõ reät :giai
ñoaïn xaây döïng coâng trình vaø giai ñoaïn khai thaùc coâng trình. Vì vaäy thôøi ñieåm tính
toaùn thöôøng ñöôïc choïn laø naêm keát thuùc thi coâng coâng trình vaø baét ñaàu ñöa coâng trình
vaøo khai thaùc. Luùc naøy naêm tính toaùn ñöôïc goïi laø naêm goác.
• Tröôøng hôïp döï aùn coù gaén vaøo naêm lòch:
Neáu döï aùn coù gaén vaøo naêm lòch , chaúng haïn naêm 2003 laø naêm ñaàu tieân cuûa döï
aùn thì goác 0 ñaët ôû ñaàu naêm 2003; 1 laø cuoái naêm 2003 vaøcuõng laø ñaàu naêm 2004, töùc laø
naêm thou 2 cuûa döï aùn. Theo quy öôùc veõ doøng tieàn thì nhöõng khoaûn ñaàu tö cuûa naêm
naøo ñeàu ñöôïc theå hieän ôû cuoái naêm ñoù.
3.1.2.) XAÙC ÑÒNH CAÙC CHÆ TIEÂU HIEÄU QUAÛ TAØI CHÍNH CUÛA DÖÏ AÙN
TRONG ÑIEÀU KIEÄN CHAÉC CHAÉN – BAØI TOAÙN TÓNH.
3.1.2.1. ) Thôøi gian hoaøn voán – T ( PAYBACK PERIOD)
• Ñònh nghóa
Thôøi gian hoaøn voán T laø thôøi gian caàn thieát ñeå coù theå hoaøn traû laïi voán ñaàu tö
ñaõ boû ra, töùc laø thôøi gian caàn thieát ñeå cho toång hieän giaù cuûa thu hoài vöøa baèng toång
hieän giaù cuûa voán ñaàu tö.
Goïi:
Rt: thu hoài taïi naêm t
Ct: ñaàu tö thöïc hieän taïi naêm t, bao goàm caû voán coá ñònh vaø voán löu ñoäng vì ta
ñang caàn ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng voán noùi chung.
Ta coù theå moâ taû ñònh nghóa treân baèng ñaúng thöùc sau ñaây:
- T T
∑ PV ( R ) = ∑ PV (C )
t =0
t
t =0
t
Cuõng töùc laø:
T T
∑ Rt (1 + i) −1 = ∑ Ct (1 + i) −1
t =0 t =0
Trong ñoù:
i: laõi suaát chieát khaáu ( % naêm)
Rt: baèng laõi roøng coäng khaáu hao taïi naêm t.
• Phöông phaùp tính T:
Theå hieän qua ví duï: tính thôøi gian hoaøn voán T cho döï aùn sau ñaây. Caùc soá lieäu
nhö sau:
Moác Ñaàu tö Laõi roøng Khaáu hao
1 2,0 0,45 1,0
2 3,0 0,5 1,0
3 1,5 0,55 1,0
4 - 0,70 1,0
5 - 0,80 1,0
Giaûi: ta laäp baûng tính sau:
Chæ tieâu 1 2 3 4 5
1. heä soá chieát khaáu 0,8929 0,7929 0,7118 0,6355 0,5674
2. Ct 2,0 3,0 1.5 - -
3. PV(Ct) 1,7858 2,3916 1,0677 - -
4. Luyõ keá PV(Ct) 1,7858 4,1774 5,2451 - -
5. Rt = LR + KH 1,45 1,50 1,55 1,70 1,80
6. PV( Rt) 1,2947 1,1958 1,1033 1,0804 1,0213
7. Luyõ keá PV ( Rt) 1,2947 2,4905 3,5938 4,6742 5,6955
Toång hieän giaù voán ñaàu tö baèng 5,2451 trieäu USD
Toång hieän giaù thu hoài tính ñeán heát naêm thöù 4 baèng 4,6742 trieäu USD ,chöa theå hoaøn
ñuû voán.
Toång hieän giaù thu hoài naêm thöù 5 baèng 5,6955, lôùn hôn toång hieän giaù ñaàu tö,
Vaäy : 4 naêm < T < 5 naêm
T = 4 naêm + moät soá thaùng cuûa naêm thöù 5
- Heát naêm thöù 4 voán coøn thieáu ( chöa hoaøn ñuû ) :
5,2451- 4,6742 = 0,5709 trieäu USD
- Hieän giaù thu hoài cuûa rieâng naêm thöù 5 laø 1,0213 trieäu USD. Giaû söû phaân boá ñeàu trong
12 thaùng thì hieän giaù moãi thaùng cuûa naêm thöù thöù 5 baèng :
- 1,0213/ 12 = 0,0851 trieäu USD
- Vaäy soá thaùng caàn thieát cuûa naêm thöù 5 duøng ñeå hoaøn voán baèng :
0,5709/ 0,0851 = 6,7 thaùng , laáy troøn baèng 7 thaùng .
Vaäy thôøi gian hoaøn voán baèng : T = 4 naêm 7 thaùng
Coù theå toùm taét caùc pheùp tính treân nhö sau:
(5,2451 − 4,6742)12
T= 4 naêm + thaùng
1.0213
T= 4 naêm 7 thaùng.
• Öu khuyeát ñieåm cuûa chæ tieâu T
o Öu ñieåm :
Deã xaùc ñònh
Ñoä tin caäy töông ñoái cao. Lyù dolaø thôøi gian hoaøn voán laø nhöõng
naêm ñaàu khai thaùc , möùc ñoä baát traéc ít hôn nhöõng naêm sau. Caùc
soá lieäu döï baùo ñoái vôùi caùc naêm ñaàu coù ñoä tin caäy cao hôn nhöõng
naêm sau.
Chæ tieâu naøy giuùp caùc nhaø ñaàu tö thaáy ñöôïc ñeán bao giôø thì voán
coù theå ñöôïc thu veà ñuû , treân quan ñieåm hieän giaù , do ñoù hoï coù
theå sô boä quyeát ñònh coù neân ñaàu tö hay khoâng.
Soá nghòch ñaûo cuûa T goïi laø E. Ví duï T= 4 naêm thì E= 0,25 hay
25% . E ñöïôc xem gaàn ñuùng laø heä soá hieäu quaû ñaàu tö trong
nhöõng naêm ñaàu. Coù theå ñem E so saùnh vôùi hieäu quaû tieâu chuaån [
E} . Neáu E ≥ {E} thì vieäc ñaàu tö laø coù lôïi.
Do coù nhöõng öu ñieåm keå treân neân chæ tieâu thôøi gian hoaøn voán
ñöôïc söû duïng roäng raõi vaø laø chæ tieâu baét buoäc khi tính toaùn laäp
döï aùn ñaàu tö.
o Khuyeát ñieåm:
Khoâng cho bieát thu nhaäp to lôùn sau khi hoaøn voán. Ñoâi khi moät döï aùn coù thôøi gian hoaøn
voán daøi nhöng laïi coù thu nhaäp veà sau cao thì vaãn coù theå laø moät döï aùn toát. Do ñoù khoâng
döïa vaøo thôøi gian hoaøn voán ñeå keát luaän raèng döï aùn naøy toát hôn döï aùn kia.
3.1.2.2. ) Hieän giaù thu hoài thuaàn- NPV ( NET PRESENT VALUE)
• Ñònh nghóa: Hieän giaù thu hoài thuaàn aø hieäu soá cuûa toång hieän giaù thu hoài, tính
cho caû thôøi haïn ñaàu tö , tröø ñi toång hieän giaù voán ñaàu tö , töùc laø toång hieän giaù
tieàn lôøi sau khi ñaõ hoaøn ñuû voán.
• Phöông phaùp tính:
Döïa vaøo ñònh nghóa treân ta coù coâng thöùc tính NPV nhö sau:
n n
NPV = ∑ PV ( R ) − ∑ PV (C )
t =0
t
t =0
t
Cuõng töùc laø:
n n
NPV= ∑ Rt (1 + i) −t − ∑ Ct (1 + i) −t
t =0 t =0
- Trong ñoù :
n: thôøi haïn ñaàu tö ( naêm)
Rt : thu hoài taïi naêm t . Khi tính NPV thi Rt cuõng thöôøng laáy baèng laõi roøng coäng
khaáu hao. Sau moät soá naêm heát khaáu hao thì chæ coøn laïi laõi roøng. Ñoâi khi ngöôøi ta
coøn tính theâm caùc khoaûn thanh lyù nhaát laø thanh toaùn taøi saûn coá ñònh khi heát thôøi
gian ñaàu tö. Tuy nhieân vì khoaûn thanh lyù naøy xuaát hieän sau khi ñaõ heát thôøi haïn ñaàu
tö khoâng aûnh höôûng ñeán quaù trình saûn xuaát kinh doanh tröôùc ñoù ,maët khaùc , caùc taøi
saûn coá ñònh naøy cuõng ñaõ khaáu hao heát laâu roài , neân thöôøng khoâng tính vaøo Rt.
i: laõi suaát chieát khaáu % (naêm)
• Öu khuyeát ñieåm cuûa chæ tieâu NPV
o Öu ñieåm :
Chæ tieâu NPV cho ta bieát ñöôïc toång hieän giaù cuûa tieàn lôøi , sau khi
ñaõ hoaøn ñuû voán. Nhö vaäy chæ tieâu NPV ñaõ khaéc phuïc ñöôïc caùc
khuyeát ñieåm cuûa thôøi gian hoaøn voán T.
Neáu NPV > 0 thì döï aùn coù lôøi
Neáu NPV < 0 thì döï aùn bò loã
Neáu NPV = 0 thì döï aùn khoâng lôøi khoâng loã , töùc laø thu hoài chæ
vöøa ñuû traû laïi voán, tính treân quan ñieåm hieän giaù.
o Khuyeát ñieåm:
NPV chæ cho ta bieát döï aùn lôøi hay loã, vaø soá tieàn lôøi loã baèng bao
nhieâu , nhöng chöa cho ta bieát möùc ñoä sinh lôïi ( laõi suaát) cuûa baûn
thaân döï aùn. Do ñoù ñoâi khi döï aùn tuy coù lôøi nhöng vaãn chöa neân
ñaàu tö vì möùc ñoä sinh lôïi thaáp.
Hôn nöõa, NPV tính ra seõ laø moät haèng soá coù giaù trò nhö moät trò
ngaãu nhieân chöù chöa cho ta thaáy quy luaät , nghóa laø môùi cho ta
bieát keát quaû chöù chöa cho ta bieát hieäu quaû. Vì vaäy coù theå xaûy ra
tröôøng hôïp döï aùn A coù NPV lôùn hôn NPV cuûa döï aùn B nhöng
chöa ñuû ñeå ta noùi raèng döï aùn A toát hôn döï aùn B.
3.1.2.3.) Suaát thu hoài noäi boä IRR ( INTERNAL RATE OF RETURN)
• Khaùi nieäm :
Nhö treân ñaõ thaáy , NPV laø moät haøm cuûa laõi suaát chieát khaáu i% , töùc laø NPV= f(
i) . Trong ñoù laõi suaát chieát khaáu i ñöôïc xaùc ñònh xuaát phaùt töø cô caáu caùc nguoàn voán cuûa
döï aùn. Khi söï löïa choïn cuûa chuû ñaàu tö veà cô caáu caùc nguoàn voán thay ñoåi thì i cuõng
thay ñoåi vaø NPV cuõng thay ñoâit theo. Nhö vaäy NPV coøn phuï thuoäc chaët cheõ vaøo söï löïa
choïn chuû quan cuûa con ngöôøi veà cô caáu caùc nguoàn voán, chöa phaûn aûnh ñöôïc quy luaät
khaùch quan theå hieän khaû naêng sinh lôïi cuûa baûn thaân döï aùn.
Neáu bay giôø ta choïn ñöôïc 1 laõi suaát r% vaø duøng noù ñeå chieát khaáu döï aùn maø coù
keát quaû NPV = f( r) = 0 thì laõi suaát r naøy ñöôïc goïi laø IRR, töùc laø tyû suaát thu hoài noäi boä.
Luùc naøy ta seõ coù :
n n
∑ Rt (1 + r ) −t = ∑ Ct (1 + r ) −t
t =0
- Nhö vaäy IRR chính aø moät laõi suaát r% maø neáu ta duøng laõi suaát naøy ñeå chieát
khaáu döï aùn thì sau n naêm , töùc laø heát thôøi haïn ñaàu tö , döï aùn ñaõ töï noù hoaøn voán khoâng
lôøi khoâng loã.
Noùi caùch khaùc ,IRR chính laø moät laõi suaát phaän bieät cho ta ñaâu laø vuøng lôøi vaø
ñaâu laø vuøng loã cuûa döï aùn xeùt trong caû thôøi haïn ñaàu tö.
Laõi suaát naøy khoâng phaûi do chuû ñaàu tö löïachoïn maø baûn thaân döï aùn töï can ñoái
maø coù, nghóa laø ñaõ khaùch quan hôn.
• Phöông phaùp tính:
Ta thaáy raèng ñeå tìm ñöôïc IRR=r ta caàn phaûi giaûi haøm NPV=f(i), vì r chính laø
nghieäm cuûa haøm naøy. Vieäc naøy raát khoù khaên vì ñaây laø moät haøm baäc cao.
Tröôøng hôïp toång quaùt:
Chaúng haïn coù moät doøng tieàn nhö hình veõ , n= 2 naêm
1540
1000
2500
Haõy tính IRR cuûa doøng tieàn treân?
Giaûi :
Nhaän thaáy doøng tieàn naøy coù 2 laàn ñoåi daáu. Nhö vaäy seõ coù 2 giaù trò r laøm cho NPV =
f(r)=0
Ta coù :
NPV = 1000-2500(1+r)-1+ 1540 ( 1+r)-2
Cho NPV =0 se tìm ñöôïc r töông öùng.
Ñaët ( 1+ r ) = x ,ta coù :
NPV= 1000 – 2500.x-1+ 1540.x-2
Giaûi phöông trình baäc 2 naøy ta ñöôïc
X1= 1,1 r1 = 0,1 = 10% naêm
X2 = 1.4 r2 = 0,4 = 40% name
- NPV NPV=f(i)
+
10 20 30 40
0
r1 r2
-
Ñeå tìm r, ñoái vôùi doøng tieàn ñaàu tö treân , ta caàn phaûi giaûi moät phöông trình baäc 2, vì n=
2 naêm. Nhöng noùi chung , thôøi haïn ñaàu tö thöôøng raát daøi, coù theå leân ñeán 30, 50 naêm.
Vieäc giaûi quyeát moät phöông trình baäc cao nhö vaäy laø moät ñieàu raát phöùc taïp.
Phöông phaùp ñoà thò :
Ñoái vôùi doøng tieàn ñaàu tö vaø thu hoài thöôøng chæ coù moät laàn ñoåi daáu. Ñaàu tö ( - ) vaøo
nhöõng naêm ñaàu , coøn thu hoài ( + ) rôi vaøo nhöõng naêm sau ,keå töø khi baét ñaàu saûn xuaát
kinh doanh. Vì vaäy , haøm NPV = f( i ) thöôøng chæ caét truïc hoaønh 1 laàn.
Ta coù theå duøng phöông phaùp ñoà thò ñeå tìm r nhö trong ví duï sau:
Giaû söû coù doøng tieàn sau :
Goác 0 : ñaàu tö 450.000 USD
Naêm 1,2,3,4 thu hoài laàn löôït baèng R1 = 200.000, R2 = 300.000, R3= 300.000, R4=
300.000 USD. Tính IRR?
Giaûi :
Ta laäp baûng tính nhö sau:
Moác Doøng PV taïi i%
tieàn 20 30 40 50 60 70
0 - 450 - 450 - 450 -450 - 450 - 450 - 450
1 200 167 154 143 133 125 118
2 250 174 148 127 111 98 86
3 300 174 136 109 89 73 61
4 300 145 105 78 59 46 36
NPV 210 93 7 -58 -108 -149
Bieåu dieãn baèng ñoà thò
- NPV
210 IRR=r=41%
93
10 20 30 40 50 60 70
i%
-58
-108
-149
Phöông phaùp gaàn ñuùng :
Trong thöïc teá tính toaùn ,ñeå cho ñôn giaûn , coù theå giaûi ñöôïc baêngd tay , ngöôøi ta thöôøng
duøng phöông phaùp gaàn ñuùng vôùi giaû thieát haøm f ( i ) trong ñoaïn laân caän giao ñieåm vôùi
truïc hoaønh laø moät ñoaïn thaúng. Ta coù sô ñoà tính toaùn nhö sau:
NP NPV1>0
A
+
r
i2
0 i%
i1 B’ C’
C NPV2 0 , choïn i2 sao cho NPV2 < 0.
- Noái NPV1 vaø NPV2 ñöôøng f( i) chaéc chaén caét truïc hoaønh.
- r naèm trong khoaûng i1 – i2
- Hai tam giaùc vuoâng ABC vaø AB’C’ ñoàng daïng. Ta coù :
AB' B' C ' NPV1 r − i1
= ⇒ =
AB BC NPV1 + NPV2 i2 − i1
NPV1
⇒ r = i1 + (i2 − i1 )
NPV1 + NPV2
Ghi chuù :
AB laø caïnh cuûa 1 tam , khoâng theå naøo aâm. Nhöng vì NPV2 0 ,ta phaûi laáy NPV 2
Khi ñaõ tính ñöôïc r% thì ta neân laép vaøo coâng thöùc NPV ñeå kieåm tra. Neáu luùc ñoù NPV
≈ 0 ,chöùng toû coâng thöùc ta tính ñaõ ñuùng. Sai soá chæ neân ≤ 1%
• YÙ nghiaõ cuûa chæ tieâu IRR:
Nhö treân ñaõ noùi , IRR = r% laø moät laõi suaát do baûn thaân döï aùn sinh ra laøm can baèng
giöuõ toång hieän giaù thu hoài vaø toång hieän giaù ñaàu tö , nghóa laø vôùi laõi suaát phaân bieät
vuøng lôøi, vuøng loã cuûa döï aùn trong caû thôøi haïn ñaàu tö .
Nhö vaäy döï aùn phaûi gaùnh chòu moät laõi suaát lôùn hôn IRR thì döï aùn ñaõ loã roài ( NPV
- c1
x1 =
a−b
Bieåu dieãn baèng ñoà thò:
Doanh y1
thu
Y2
Vuøng
A ÑHV
Vuøng lôøi
0 x1 Saûn löôïng
Trò soá lôøi loã baèng:
Δ = y1 − y 2
Taïi vuøng thaáp hôn ñieåm hoaø voán coù Δ < 0 ( vì ñöôøng y1 naèm döôùi ñöôøng y2) neân
vuøng naøy ñöôïc goïi laø vuøng loã. Taïi vuøng cao hôn ñieåm hoaø voán Δ > 0 neân goïi laø
vuøng lôøi. Taïi ñieåm hoaø voán coù Δ = 0 .
Goïi saûn trong naêm tính toaùn laø X. Ta thaáy:
o Neáu X< x1 : bò loã
o Neáu X > x1 : coù lôøi
o Neáu X = x1 : hoaøvoán.
Xaùc ñònh möùc ñoä hoaø voán lôøi loã
Goïi α 1 laø ø möùc ñoä hoaït ñoäng hoaø voán lôøi loã, coøn goïi laø tyû leä hoaø voán lôøi loã.
OA
α1 = = doanh thu hoaø voán / toång doanh thu
OB
0 x1
α2 = = saûn löôïng hoaø voán / Toång saûn löôïng.
OX 1
Möùc ñoä hoaø voán α1% cho ta bieát ñöôïc hoaït ñoäng taøi chính trong naêm tính toaùn aø coù
hôïp lyù hay khoâng. Neáu α1 nhoû chöùng toû vuøng loã heïp nhoû , vuøng lôøi lôùn , töùc döï aùn taïi
- naêm ñoù coù lôøi nhieàu. Ngöôïc laïi , neáu α1 quaù lôùn , quaù moät möùc cho pheùp , thì hoaït
ñoäng taøi chính cuûa naêm ñoù khoâng coøn hôïp lyù nöõa.
Ví duï:
Moät döï aùn taïi moät naêm tính toaùn ,coù:
Toång saûn löôïng :50 T
Toång doanh thu: 100.000 USD
Toång ñònh phí : 10.000 USD
Toång bieán phí : 80.000 USD
Khaáu hao : 2.000 USD
Nôï vay phaûi traû trong naêm : 5.000 USD
Thueá TNDN: 3.000 USD
Haõy xaùc ñònh ñieåm hoaø voán lôøi loã vaø tyû leä hoaø voán α 1 .
Giaûi :
100.000
a= = 2.000USD / T
50
80.000
b= = 1.600USD / T
50
C1= 10.000 USD
Do ñoù:
y1 = 2.000 x ; y2 = 1.600 x + 10.000
Saûn löôïng hoaø voán lôøi loã :
10.000
x1 = = 25T
2000 − 1600
Doanh thu taïi ñieåm hoaø voán lôøi loã :
25x 2000= 50. 000 USD
Möùc hoaït ñoäng hoaø voán:
25T 50.000USD
α1 = = = 0,5 = 50%
50T 100.000USD
• Phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm hoaø voán hieän kim
Ñieåm hoaø voán ôû treân chöa xeùt ñeán vieäc traû nôï. Nhöng trong ñaàu tö thöôøng coù voán vay
neân khoâng theå khoâng xeùt ñeán vieäc traû nôï.
Ñieåm hoaø voán hieän kim xaùc ñònh möùc maø töø ñoù döï aùn coù hieän kim ñeå traû nôï vay. Luùc
naøy trong ñònh phí ta caàn tröø ñi khaáu hao cô baûn vaø chi phí thaønh laäp vì soá tieàn naøy coù
theå duøng ñeå traû nôï.
Goïi c2 laø ñònh phí hieän kim ,ta coù:
C2= c1 – KH
Trong ñoù:
c1: ñònh phí lôøi loã ñaõ tính ôû treân
KH: khaáu hao cô baûn vaø chi phí thaønh laäp
Luùc naøy haøm doanh thu yt khoâng ñoåi. Coøn haøm chi phí :
Y2= bx+c2= b.x + ( c1-KH)
- Ví duï:
Laáy laïi ví duï treân, ta coù:
Y1=2.000x; y2=1.600+(10.000-2.000) = 1.600+8.000
Khi y1=y2, ta coù :
- Saûn löôïng taïi ñieåm hoaø voán hieän kim
8.000
- x2 = = 20T
2000 − 1600
- Doanh thu taïi ñieåm hoaø voán hieän kim
- 20 × 2000= 40000 USD
- Goïi α 2 laø möùc hoaït ñoäng hoaø voán hieän kim coù:
20T 40000USD
- α2 = = = 0,4 = 40%
50T 100000USD
- Ghi chuù: ta thaáy α 2 〈α 1 vì trong ñònh phí ta ñaõ tröø ñi khaáu hao.
• Phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm hoaø voán traû nôï
Töø ñieåm hoa voán hieän kim , döï aùn baét ñaàu coù tieàn ñeå traû nôï. Nôï ôû ñaây bao goàm
soá nôï vay phaûi traû trong naêm vaø thueá thu nhaäp doanh nghieäp cuûa naêm ñoù.
Soá nôï phaûi traû vaø thueá TNDH phaûi ñoùng trong naêm ñöôïc xem nhö chi phí coá
ñònh cuûa naêm ñoù.
Nhö vaäy, ñònh phí trong coâng thöùc tìm ñieåm hoaø voán traû nôï seõ laø ñònh phí cuûa
ñieåm hoaø voán hieän kim coäng vôùi soá nôï vay phaûi traû vaø thueá TNDN pbaûi ñoùng trong
naêm.
Goïi c3 laø ñònh phí traû nôï, ta coù:
C3=c2 + Nôï + Thueá TNDN
= (c1 – KH ) + Nôï + Thueá TNDN
Luùc naøy y1 vaãn coøn nhö cuõ , coøn y2 seõ laø :
J y2= bx+c3=bx+ [( c1-KH )+Nôï+ Thueá TNDN]
Caùc tính toaùn khaùc vaõn nhö cuõ.
Ví duï ta tính tieáp ví duï treân.
y1=2.000x
y2= 16000+[(10.000-2000)+ 5.000+3.000]=1.600x+16.000
Khi y1=y2,tacoù:
- Saûn löôïng taïi ñieåm hoaø voán traû nôï:
- Doanh thu taïi ñieåm hoaø voán traû nôï
- 40x2000=80000 USD
- Goïi α 3 möùc hoaït ñoäng hoaøn voán traû nôï
40T 80.000
- α3 = = = 0,8
50T 100.000
- Ghi chuù:
- Ta coù α 2 < α 1 < α 3
Coù theå bieåu dieãn 3 loaïi ñieåm haøo voán noùi treân baèng ñoà thò sau ñaây:
- Chuù yù : caùc ñöôøng y2 song song vôùi nhau vì ñeàu coù cuøng moät heä soá baèng b.
Xaùc ñònh laõi roøng sau khi hoaø voán traû nôï:
Caùch 1:
LR = Δ = y1 − y 2 . Trong ñoù y2 laøhaøm chi coù xeùt ñeán traû nôï. Ta ñaõ coù:
y1= 2.000x. Ta tính vôùi x=X=50T
y1= 2.000 × 50 =100.000USD chính laø toång doanh thu.
y 2 = 1600 x + 16000 = 1600 × 50 + 16000 = 96000 USD
Δ = 100000 − 96000 = 4000USD
Caùch 2:
Saûn löôïng hoaøvoán traû nôï baèng 40T. Nhö vaäy:
- Saûn löôïng sinh lôøi= 50T- 40T= 10T
- Doanh thu sinh lôøi
- 10 × 2.000 = 20.000USD
- Bieán phí saûn phaåm sinh lôøi
- 10 × 1.600 = 16.000USD
Vì ñònh phí khoâng phuï thuoäc vaøo saûn löôïng neân khoâng caàn tính theâm ñònh phí.
Do ñoù:
- Laõi roøng sau khi hoaø voán traû nôï
- 20.000-16.000=4.000USD
• YÙ nghóa chæ tieâu ñieåm hoaø voán
Trong töøng naêm cuûa döï aùn , ñieåm hoaø voán coù yù nghóa raát lôùn, theå hieän ôû caùc
ñieåm sau ñaây:
- Ñieåm hoaø voán laø ñieåm phaân bieät cho ta vuøng lôøi vuøng loã cuûa döï aùn trong
caùc naêm tính toaùn.
- Möùc hoaït ñoäng hoaø voán α caøng nhoû thì döï aùn trong naêm ñoù caøng toát vì
vuøng loã heïp vuøng lôøi roäng. Vieäc haï thaáp α coù lieân quan ñeán toaøn xí
nghieäp( vì α tính theo %, thöïc chaát laø moät chæ tieâu khoâng thöù nguyeân).
3.1.3.) ÑAÙNH GIAÙ HIEÄU QUAÛ TAØI CHÍNH CUÛA DÖÏ AÙN TRONG ÑIEÀU KIEÄN
COÙ RUÛI RO – PHAÂN TÍCH ÑOÄ NHAÏY.
3.1.3.1.) Choïn chæ tieâu ñeå phaân tích:
Thoâng thöôøng döï aùn khoâng caàn phaûi phaân tích söï bieán ñoäng ñoái vôùi caû 4 chæ
tieâu T, NPV, IRR, BEP, maø chæ caàn phaân tích ñoái vôùi NPV hoaëc IRR laø ñuû. Tuy nhieân,
vì IRR ñöôïc xaùc ñònh xuaát phaùt töø NPV , neân ta chæ caàn phaân tích ñoái vôùi NPV. Ñeå
tieän lôïi hôn ta laïi coù theå xeùt ñôn giaûn nhö sau: vì NPV ñöôïc xaùc ñònh xuaát phaùt töø Ct
vaø Rt , trong ñoù Ct coù theå xem nhö coá ñònh, coøn Rt = LRt+ KHt thì KHt cuõng coù theå
xem nhö coá ñònh ( do ta hoaïch ñònh khaáu hao). Vaäy thöïc chaát yeáu toá cuoái cuøng bieán
ñoäng chính laø laõi roøng haøng naêm.
- Toùm laïi coù theå nhìn nhaän vaán ñeà bieán ñoäng nhö sau: khi caùc traïng thaùi thò
tröôøng thay ñoåi thì yeáu toá nhaïy caûm nhaát ñoái vôùi söï thay ñoåi ñoù chính laø laõi roøng.
Vì vaäy ñeå khaûo saùt baøi toaùn ñoäng ta coù theå choïn laic roøng laøm chæ tieâu ñaïi dieän
duøng ñeå phaân tích.
3.1.3.2.) Xaùc ñònh kyø voïng cuûa laõi roøng
Caùch laøm nhö sau:
- Goïi Ei laø caùc traïng thaùi thò tröôøng i( i = 1, n , chaúng haïn E1- thò tröông
toát ; E2 – thò tröôøng trung bình ; E3 – thò tröôøng xaáu)
- Goïi P(E1) laø xaùc suaát xaûy ra thò tröôøng Ei. Ta coù :
n
- ∑ P (E ) = 1
i =1
i
- Goïi LR( Ei) laø giaù trò cuûa laõi roøng xaùc ñònh töông öùng vôùi traïng thaùi thò
tröôøng Ei .
- Goïi EMV laø kyø voïng cuûa laõi roøng xaùc ñònh theo töøng phöông aùn( döï
aùn)
n
- EMV = ∑ LR(Ei ) × P(Ei )
i =1
- Khi so saùnh caùc phöông aùn ( döï aùn ) vôùi nhau maø chöa xeùt ñeán ñoä
nhaïy thì thoâng thöôøng phöông aùn( döï aùn ) naøo ñaït max EMV seõ ñöôïc
löïa choïn.
Ví duï:
Taïi moät naêm saûn xuaát kinh doanh oån ñònh , duøng laøm naêm tính toaùn ,hai döï aùn
A vaø B coù caùc soá lieäu nhö baûng. Hoûi neân choïn döï aùn naøo?
Döï aùn Traïng thaùi thò tröôøng
E1 – Toát E2 – Trung bình E3 – Xaáu
A 500 400 300
B 700 400 100
Xaùc suaát 0,2 0,6 0,2
Caùc giaù trò baèng tieàn trong baûng laø chæ tieâu LR tính baèng ñôn vò 103 USD
Giaûi:
Baøi toaùn naøy coù moät taàng chieán löôïc ( choïn A hoaëc choïn B) neân ta coù theå giaûi
baèng baûng hoaëc baèng caây quyeát ñònh. Döôùi ñaây ta giaûi baèng baúng:
EMV A = 500 × 0,2 + 400 × 0,6 + 300 × 0,2 = 400
EMVB = 700 × 0,2 + 400 × 0,6 + 100 × 0,2 = 400
Keát quaû EMVA=EMVB=400. ta chöa coù ñuû lyù do ñeå choïn döï aùn naøo boû döï aùn
naøo.
3.1.3.3.) Phaân tích ñoä nhaïy:
Ñoä nhaïy ôû ñaây ñöôïc hieåu laø ñoä nhaïy caûm cuûa chæ tieâu laõi roøng tröôùc söï
bieán ñoäng cuûa traïng thaùi thò tröôøng Et vôùi caùc xaùc suaát töông öùng P( Et). Neáu ta
nguon tai.lieu . vn