Xem mẫu
- Ô nhiễm giao thông và BẠN
Tác động tiềm tàng của ô nhiễm không khí do giao thông ở
Thành phố Hải Phòng
Dự án
Do Chương trình Asia Pro Eco II của Cộng đồng Châu Âu tài trợ
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Ô nhiễm không khí là gì? Giao thông gây ra ô nhiễm không khí
như thế nào?
Ô nhiễm không khí xảy ra khi không khí chứa một
số lượng đủ lớn khí ga, bụi, khói hoặc một chất
nào đó có thể gây hại tới môi trường và sức khỏe
con người.
Trong tự nhiên, thành phần không khí chủ yếu là
Nitơ, ôxy và một lượng nhỏ các chất CO2, Ne, He,
CH4, Kripton và hơi nước.
Khi một lượng đủ lớn các chất gây ô nhiễm phát thải
ra, không khí sẽ bị ô nhiễm. Các chất gây ô nhiễm
đáng kể là CO, NO, SO, các hợp chất hữu cơ dễ bay
hơi (như là hơi sơn), hyđrocacbon thơm nhiều vòng
(benzen)…
Các nguồn chính gây ô nhiễm không khí bao gồm các
nhà máy, xe cộ, tàu hỏa, tàu thủy, bếp nấu ăn, các
đám cháy hay các lò hỏa táng…
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Xe cộ là nguồn chính gây ô nhiễm không khí
Sự đốt cháy nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt bởi xe cộ được xác định là nguyên nhân
chính gây ra ô nhiễm không khí.
Ở Hải Phòng, khoảng 30% không khí bị ô nhiễm là do xe cộ. Hàng ngày, có
khoảng mười nghìn xe gắn máy, hàng nghìn ô tô con và xe tải phát thải các chất
gây ô nhiễm không khí vào môi trường hô hấp của chúng ta.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Tác động của xe cộ
Có hai nguồn ô nhiễm không khí từ xe cộ. Nguồn
thứ nhất là sự phát thải khí từ các ống xả, bao gồm
CO, NO, Hyđrocacbon và chất hạt khác.
Nguồn thứ 2 là sự phát thải ra các chất bay hơi, đó
Nguồ thứ phá thả chấ hơi,
liệ phá thả
là các hơi nhiên liệu phát thải vào không khí mà
khí
không qua đốt cháy, bao gồm cả benzen là chất
chá chấ
gây ung thư. Các hơi nhiên liệu này hầu hết có
thư. liệ
nguồn gốc từ các thùng chứa nhiên liệu, bị bốc hơi
nguồ thù chứ liệ
trong quá trình đổ nhiên liệu ở các trạm xăng dầu.
quá trì liệ trạ
Rất nhiều xe tải hạng nặng đang sử dụng dầu diesel. Những phương tiện giao
thông sử dụng diesel phát thải ít CO và hyđrocacbon, nhưng lại phát thải nhiều
NO và các hạt bụi hơn, hầu hết các hạt này rất nhỏ (kích thước nhỏ hơn 0.01
mm) và có thể gây ra rối loạn hô hấp.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Xu hướng giao thông tại Hải Phòng
Chỉ số đi lại (chuyến đi/người/ngày) của Hải Phòng năm 1995 và ước tính cho năm
2010 và 2020
3
2.5
2
1.5 Đô thị
Urban
Nông thôn
Suburban
Tổng
Total số
1
0.5
0
1995 2010 2020
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Những vấn đề sức khỏe và môi trường nào liên quan đến giao
thông?
Kết quả quan trắc năm 2007 đã chỉ ra rằng:
- Hàm lượng CO cao hơn từ 1,2 đến 1,6 lần so với tiêu chuẩn của
Việt Nam
- Sự phát thải NOx gia tăng từ tháng 3 đến tháng 12, liên quan đến
sự vận chuyển hàng hóa ra và vào Hải Phòng.
- Hàm lượng hyđrocacbon cao, đặc biệt vào mùa hè do nhiệt độ
không khí tăng.
So sánh với số liệu quan trắc năm 2001, có thể thấy rằng chất lượng không
khí Hải Phòng đã bị suy giảm. Hàm lượng các chất gây ô nhiễm tăng. Một số
ngày, hàm lượng CO trong không khí trong những giờ cao điểm (cả buổi sáng
và buổi chiều) cao hơn tổng hàm lượng của thời gian còn lại trong ngày.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Chất gây ô nhiễm không khí: Ôxit Cácbon
Ôxít Cacbon (CO) là là chất khí không màu, không mùi, có
độc tính cao, được phát thải ra do đốt cháy không hoàn toàn
vật chất.
Xe con xả ra nhiều ôxit cacbon hơn khi chạy với tốc độ rất
chậm(100km/h), trong khi xe máy
xả ra nhiều oxit cacbon hơn khi chạy ở tốc độ cao (60 km/h).
Chất gây ô nhiễm không khí: Ôxít nitơ
Ôxít nitơ thường thấy nhất trong không khí là NO và NO2. Nguồn
ôxít nitơ lớn nhất do con người tạo ra là do đốt cháy nhiên liệu hóa
thạch (than đá, dầu, khí ga…).
Các phương tiện giao thông đi với tốc độ nhanh hơn sẽ phát thải ra
nhiều ôxít nitơ hơn.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Chất gây ô nhiễm không khí: Các hạt bụi nhỏ
Các hạt bụi nhỏ là tác nhân chính liên quan đến sức khỏe con
người như chết yểu hay các bệnh về hô hấp.
Trên mỗi một km, xe máy phát thải ra trên dưới 0,1g các hạt
bụi với kích thước nhỏ hơn 10 miromet.
Động cơ diesel phát thải ra các hạt bụi này nhiều hơn là động
cơ xăng.
Các chất độc khác trong không khí
Các chất độc trong không khí liên quan đến giao thông
bao gồm benzen, butadien 1,3, hydrocacbon thơm nhiều
vòng.
Ở các đô thị hàm lượng benzen trong không khí cao hơn
do sự đi lại của các phương tiện giao thông cao hơn.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Tóm tắt: Chất gây ô nhiễm-tác động đến sức khỏe
Chất gây ô nhiễm Các tác động đến sức khỏe
CO Hàm lượng thấp: gây mệt mỏi, đau đầu.
Hàm lượng cao: gây nghẹt thở, làm suy yếu hệ
thần kinh
NOx Làm giảm chức năng phổi
Có thể gây hen suyễn
Gây kích thích mắt, mũi và dị ứng da
Bụi Làm giảm chức năng phổi
Làm gia tăng các vấn đề về phổi và tim mạch
Gia tăng tỉ lệ chết yểu
Benzen Có thể gây ung thư (Bệnh máu trắng)
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Những vấn đề khác: Bụi
Bụi thường là nguyên nhân chính gây ra dị ứng, sốt và một
loạt các bệnh khác.
• Bụi có thể làm giảm tầm nhìn của lái xe, gây mất an toàn
giao thông.
• Những hạt bụi nhỏ có thể mài mòn và làm ảnh hưởng đến
các bộ phận chuyển động của các phương tiện giao thông.
ồ
Những vấn đề khác: Tiếng ồn
Tiếng ồn giao thông có những tác động khác nhau đến sức
khỏe của con người và xã hội:
• Làm phiền
• Làm giảm khả năng giao tiếp
• Bệnh tim và tăng huyết áp
• Làm giảm thính giác
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Những vấn đề khác: Tai nạn giao thông
Tai nạn giao thông gây ra thương tích hoặc tử vong: Hơn 1000 trẻ em và thanh
niên ở tuổi dưới 25 đã bị chết trên đường do tai nạn hàng ngày.
Tai nạn giao thông cũng gây ra những chấn thương về
tinh thần và những hậu quả tâm lý như sự đau buồn, ác
mộng, hồi tưởng quá khứ.
Đi quá tốc độ cho phép là lý do phổ biến nhất gây tai nạn
giao thông, thường do những người điều khiển phương tiện
là nam giới và còn trẻ gây ra và chiếm khoảng 1/3 các vụ
va chạm giao thông trên đường.
Các vấn đề khác: Sức khỏe tinh thần
Giảm chất lượng cuộc sống
• Chấn động và hốt hoảng
• Giảm các hoạt động
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Vấn đề giao thông: Tắc nghẽn giao thông
• Lãng phí thời gian của lái xe và hành khách. Vì không tạo
ra sản phẩm nên tắc nghẽn giao thông làm giảm năng lực
kinh tế của khu vực.
• Trì hoãn công việc của những người đi làm, đi họp, đi học…
ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, kỷ luật lao động, và
những tổn hại cá nhân khác.
• Không thể dự báo chính xác thời gian của chuyến đi, dẫn đến lái xe phải dự kiến nhiều thời
gian “dự phòng” hơn so với thời gian thực tế của chuyến đi.
• Gia tăng thời gian máy chạy không, tăng gia tốc và phanh gấp dẫn đến tiêu thụ nhiều
nhiên liệu hơn, làm gia tăng ô nhiễm không khí và tăng phát thải CO2, góp phần làm
khí hậu toàn cầu ấm lên.
• Sự hao mòn và hỏng hóc do phải đứng yên khi bị tắc nghẽn, cũng như việc tăng tốc và
phanh gấp nhiều lần dẫn đến các phương tiện giao thông phải thường xuyên sửa chữa và
thay thế hơn.
• Sự căng thẳng và thất vọng của lái xe làm gia tăng sự khó chịu và giảm sút tinh thần, sức
khỏe của người lái xe.
• Tắc nghẽn giao thông có thể làm cản trở những phương tiện khẩn cấp.
• Hậu quả của việc sử dụng các đường nhánh, đường phố, ngõ và lề đường khi đường chính
bị tắc có thể làm cho người sống quanh đó khó chịu.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Cần làm gì để giảm ô nhiễm không khí do giao thông:
Không sử dụng chì!
Từ năm 2001, xăng pha chì đã không còn được sử dụng
trên thị trường Việt Nam, giúp giảm đáng kể hàm lượng
chì cao trong không khí. Chì cũng gây ảnh hưởng nghiêm
trọng đến sức khỏe như cản trở hình thành các tế bào
máu, giảm sự phát triển của trí tuệ và tăng huyết áp.
Chì
Tiêu chuẩn khí thải cao hơn! Chất gây ô nhiễm
Động cơ chạy bằng xăng
Ô tô Xe máy
Động cơ chạy bằng dầu
Tiêu chuẩn Việt Nam 6438:2005 Giới hạn 1 Giới hạn 2 Giới hạn 3 Giới hạn 1 Giới hạn 2 Giới hạn 1 Giới hạn 2 Giới hạn 3
CO (%) 4,5 3,5 3,0 4,5 - - - -
(tương đương với tiêu chuẩn Châu HCC (ppm)
Âu 2 cho khí thải của các phương - Động cơ 4 kỳ 1200 800 600 1500 1200 - - -
- Động cơ đặc biệt 7800 7800 7800 10000 7800 - - -
tiện giao thông) được áp dụng ở - Special engines (1)
3,00 3,00 3,00 - - -
Việt Nam từ 1 tháng 7 năm 2007. Khói mù (% HSU) - - - - - 72 60 50
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Vận tải sẽ đáp ứng Kế hoạch phát triển của Hải Phòng như
thế nào?
Mục tiêu phát triển chính Mục tiêu giao thông vận tải chính
• Xây dựng đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng. Nâng
cấp tuyến đường nối giữa đường cao tốc với thành
Mục tiêu 2010 2020
phố. Nâng cấp đường 5, đường 10 theo tiêu chuẩn
Tốc độ tăng trưởng GDP 13,0-13,5 13,5-14,0 loại 2.
trung bình (%/năm)
cho từng giai đoạn • Nâng cấp đường nối đến đường vành đai I, II, III.
(2006-2010 và 2011 – • Cải tạo các tuyến đường trong thành phố: 100% là
2020) các tuyến đường nhựa.
GDP theo đầu người 1,8 – 1,9 4,9 – 5,0
• Cải tạo các đường chính của quận, huyện thành
(1000 USD)
đường tiêu chuẩn loại 3, các đường liên xã theo
Tốc độ tăng trưởng tiêu chuẩn đường loại 4.
trung bình theo ngành • Xây dựng Cầu Rào 2, cầu Đình Vũ-Cát Hải.
(%)
13,2 13,7 • Thành lập trung tâm điều khiển giao thông và cải
- GDP tạo hệ thống đèn giao thông.
14,2 14,4
- Dịch vụ • Trồng cây xanh dọc theo các tuyến đường phố, tạo
14,0 14,0
- Công nghiệp- Xây các công viên xanh trong các đô thị mới.
dựng 5,4 6,4
• Cải tạo và xây dựng mới các bến xe, bến phà, nâng
- Nông-Lâm-Ngư nghiệp cấp hệ thống giao thông công cộng.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Tác động của các phương tiện giao thông trong tương lai
Trong 5 năm qua, số lượng xe đăng ký mới đã tăng lên
Đăng ký phương tiện giao thông 2003 2004 2005 2006 Tháng 1- Tổng
5 /2007
Số ô tô đăng ký mới 2.521 4.290 2.363 1.991 1.176 12.341,0
Số xe máy đăng ký mới 45.235 57.185 53.107 58.025 30.778 244.30,0
Nếu xu hướng này tiếp tục, số lượng các phương tiện trên đường sẽ ngày càng gia
tăng. Khi dân số Hải Phòng gia tăng, phương tiện giao thông cá nhân cũng sẽ tăng
lên.
Hơn nữa khi nền kinh tế phát triển, số lượng xe tải tăng lên cũng làm gia tăng
nhiều vấn đề khác
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Đã đến lúc cần hành động!
Là một công dân, bạn là người được hưởng lợi từ quy hoạch giao thông và bạn cũng là người
chịu tác động. Bởi vậy, Trước hết, bạn cần chủ động tham gia vào quá trình quy hoạch giao
thông để chắc chắn là những việc đó đem lại ích lợi cho bạn cũng như lợi ích của cộng đồng. Vì
vậy đã đến lúc chúng ta phải hành động. Hãy tham gia vào quá trình quy hoạch giao
thông tổng hợp.
Quy hoạch tổng hợp giao thông là gì?
“Quy hoạch tổng hợp giao thông” là quy hoạch vận tải mà:
- Đáp ứng được nhu cầu vận chuyển hiện tại và tương lai.
- Hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế, tiến bộ xã hội, và môi trường bền vững.
- Cung cấp khả năng tiếp cận giao thông cho mọi người trên cơ sở bình đẳng.
Vai trò của bạn?
Bạn có thể đóng góp vào quá trình quy hoạch tổng hợp giao thông qua:
- Cung cấp chi tiết hình thức đi lại của bạn, nó sẽ giúp xác định được nhu cầu về giao
thông.
- Đưa ra những thông tin mà bạn mong muốn về hệ thống giao thông.
- Đưa ra ý kiến quan tâm của bạn về các tác động đến môi trường và sức khỏe do giao
thông. Yêu cầu về một hệ thống giao thông bền vững hơn.
- Hướng tới giao thông bền vững- tham gia vào xây dựng giao thông công cộng.
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng
Kịch bản phát triển giao thông
Kịch bản 1 Kịch bản 2 Kịch bản 3 Kịch bản 4
(Kịch bản tối thiểu) (Kịch bản nền) (Kịch bản tối đa 1) (Kịch bản tối đa 2)
Giảm 30% so với tốc Hiện tại (2007). Mô phỏng hiện tại dựa Mô phỏng hiện tại dựa trên
độ tăng trưởng hiện trên tốc độ tăng trưởng tốc độ tăng trưởng theo
tại. theo Quy hoạch tổng Quy hoạch tổng thể đến
thể đến 2020. 2020 và giả thiết có sự
thay đổi tỉ lệ phương tiện
như sau: -5% xe máy, -5%
xe đạp, +10% ô tô.
Số lượng các phương tiện theo kịch bản
Số lượng xe hàng năm Ô tô Xe máy Xe tải
Kịch bản 1 7.016.182 222.675.188 7.051.617
Kịch bản 2 10.168.380 322.717.665 10.219.735
Kịch bản 3 14.221.497 451.352.950 14,293,322
Kịch bản 4 74.861.100 361.432.891 12.435.191
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Quy hoạch giao thông tổng hợp Hải Phòng
Ước tính phát thải (tấn/năm)
Hàng năm môi trường không khí của Hải Phòng sẽ nhận khoảng:
3,7 nghìn tấn SO2
45,8 nghìn tấn NOX
720,8 nghìn tấn CO
1,7 triệu CO2
300 nghìn tấn HC và
3,7 nghìn tấn TSP
Kịch bản SO2 NOx CO CO2 HC TSP
Kịch bản 1 1819,41 22580,20 355600,89 851272,79 148136,40 4291,89
Kịch bản 2 2636,83 32724,93 515363,62 1233728,69 214690,45 2636,83
Kịch bản 3 3687,87 45769,08 720787,58 1725493,01 300266,07 3687,87
Kịch bản 4 3208,44 39819,09 627085,22 1501178,96 261231,49 3208,44
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Quy hoạch giao thông tổng hợp Hải Phòng
Ước tính tác động sức khỏe:
- Khoảng 10% số người chết hàng năm liên quan đến PM10!
- Mất khoảng 900.000 ngày công lao động do các hoạt động bị đình trệ do vấn đề về
sức khỏe liên quan đến PM2,5.
- Khoảng 4.785 năm lao động do ốm yếu!
2007 2020 2020
-30% traffic +30% traffic
Chết yểu liên quan đến PM10 1,287 57 2,741
Hô hấp cấp tính và tim mạch phải nằm viện liên quan đến PM 44,954 51,467
Số ngày đình trệ hoạt động liên quan đến PM2,5 517,180 420,511 852,352
Số người mắc bênh ung thư liên quan đến khí benzen 0,36 0,25 0,51
Số người bị làm phiền do tiếng ồn giao thông 208,979 - -
Số năm ốm yếu do tiếng ồn 4,785 - -
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
- Giải pháp là gì? GIAO THÔNG BỀN VỮNG!
Các nhà hoạch định chính sách có thể làm gì?
Thực thi quy hoạch tổng hợp giao thông.
Khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng: Hỗ trợ (bù giá) cho những
người thường xuyên tham gia sử dụng phương tiện công cộng như xe buýt, tàu hỏa; tăng
mạng lưới dịch vụ và chất lượng phục vụ.
Tăng độ an toàn của giao thông: Đưa vào thực tiễn những quy định về giao thông; Giáo
dục về an toàn giao thông ở các cấp, thường xuyên truyền đạt kiến thức về an toàn giao
thông.
Giảm sử dụng các phương tiện có động cơ.
Khuyến khích sản xuất phương tiện giao thông thân thiện với môi trường
Dự án: Quy hoạch tổng hợp giao thông thành phố Hải Phòng, Việt Nam
nguon tai.lieu . vn