Xem mẫu
- Ch¬ng III
TiÕt kiÖm ®iÖn kh«ng ph¶i chØ v× m×nh
mµ cßn v× mäi ngêi
V× SAO L¹I PH¶I TIÕT KIÖM §IÖN?
LËp luËn 1
V× ®iÖn còng lµ mét lo¹i hµng ho¸. Mµ ®· lµ
hµng ho¸ th× s¶n xuÊt ph¶i ®i ®«i víi tiÕt kiÖm.
NÕu chØ biÕt s¶n xuÊt mµ kh«ng biÕt tiÕt kiÖm th×
kh«ng xøng ®¸ng víi mét x· héi v¨n minh. H¬n
n÷a ®iÖn n¨ng cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong
viÖc ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp cña mét quèc gia.
NÕu thiÕu ®iÖn hoÆc kh«ng cã ®iÖn th× hÇu hÕt c¸c
nhµ m¸y, xÝ nghiÖp sÏ ph¶i gi¶m c«ng suÊt hoÆc
®ãng cöa, møc sèng cña ngêi d©n sÏ bÞ ¶nh
hëng nghiªm träng. VËy tiÕt kiÖm ®iÖn lµ mét
chñ tr¬ng ®óng ®¾n.
Ph¶n biÖn
§iÖn lµ hµng ho¸ th× rÊt nhiÒu vËt phÈm kh¸c
cã ph¶i lµ hµng ho¸ kh«ng? NÕu ®· lµ hµng ho¸ th×
t¹i sao mäi ngêi l¹i kh«ng h« hµo tiÕt kiÖm nh÷ng
lo¹i hµng ho¸ kh¸c mµ chØ h« hµo tiÕt kiÖm ®iÖn?
96
- LËp luËn 2
§Ó s¶n xuÊt ra ®iÖn cÇn ph¶i ®Çu t mét sè
vèn kh¸ lín. Kh«ng gièng nh bét ngät, níc gi¶i
kh¸t, xµ phßng giÆt... chØ cÇn mua vµi d©y chuyÒn
c«ng nghÖ lµ xong, muèn cã ®iÖn ph¶i x©y dùng
nµo lµ hå chøa, nµo lµ nhµ m¸y ®iÖn, nµo lµ ®êng
d©y truyÒn t¶i… §Ó lµm ®îc viÖc nµy, Nhµ níc
ph¶i ®Çu t hµng ngµn, thËm chÝ hµng chôc ngµn
tû ®ång vµ ph¶i mÊt tõ vµi n¨m (nÕu lµ nhµ m¸y
nhiÖt ®iÖn) ®Õn ngãt chôc n¨m (nÕu lµ nhµ m¸y
thñy ®iÖn). VËy ®iÖn tøc lµ tiÒn. NÕu ngêi d©n cã
ý thøc tiÕt kiÖm ®iÖn th× ®ã còng lµ mét h×nh thøc
gióp Nhµ níc tiÕt kiÖm ®îc mét sè tiÒn ®Ó phôc
vô d©n sinh.
Ph¶n biÖn
TÊt nhiªn, tiÕt kiÖm ®iÖn lµ viÖc cÇn lµm thêng
xuyªn, ë níc nµo còng vËy, nhng sè tiÒn thu ®îc
®ã kh«ng ®ñ so víi nhu cÇu tríc m¾t cña ngµnh
®iÖn. Níc ta ®ang thiÕu ®iÖn nghiªm träng trong
thêi kú héi nhËp. T¨ng cêng kh¶ n¨ng cung øng
®iÖn cho TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam (EVN) hiÖn
®ang trë thµnh mét nhiÖm vô mang tÝnh chiÕn lîc
®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. ViÖc rµ so¸t l¹i vµ c¾t
gi¶m nh÷ng dù ¸n cha thËt hîp lý sÏ tiÕt kiÖm ®îc
mét sè tiÒn kh«ng nhá cho ng©n s¸ch.
HiÖn nay cã nh÷ng dù ¸n nh x©y dùng thªm
c¸c s©n g«n (golf) ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch ch¼ng
h¹n, viÖc ®ã tuy cã mét ý nghÜa kinh tÕ - x· héi nhÊt
97
- ®Þnh nhng liÖu sè tiÒn thu ®îc cã t¬ng xøng víi
sù sôt gi¶m s¶n lîng n«ng nghiÖp toµn quèc trong
t¬ng lai vµ nh÷ng vÊn ®Ò x· héi n¶y sinh do n«ng
d©n mÊt ®Êt n«ng nghiÖp hay kh«ng? Hay cßn viÖc
nµy n÷a mµ c«ng luËn ®· nhiÒu lÇn lªn tiÕng, ®ã lµ
viÖc xuÊt hiÖn c¸c quy ho¹ch treo, dù ¸n treo, c«ng
tr×nh treo hoÆc c¸c bÊt ®éng s¶n ®¾p chiÕu… TiÒn
Nhµ níc ø ®äng vµo ®Êy kh«ng Ýt nhng cha
mang l¹i lîi Ých cô thÓ cho ngêi lao ®éng. T¹i sao
chóng ta kh«ng kÞp thêi chÊn chØnh t×nh tr¹ng ®ã ®Ó
lÊy tiÒn ®Çu t cho ngµnh ®iÖn?
LËp luËn 3
CÇn nhí ý nghÜa cña tiÕt kiÖm ®iÖn lµ tiÕt
kiÖm vµo giê cao ®iÓm, ch¼ng ai h« hµo tiÕt kiÖm
vµo giê thÊp ®iÓm bao giê. Lóc nµy hÖ thèng ®iÖn
quèc gia ®· gång m×nh lªn nhng d©n vÉn kh«ng
®ñ ®iÖn dïng. ChÝnh v× thÕ míi sinh ra c¸i lÖ tr¶
tiÒn ®iÖn theo thêi ®iÓm sö dông trong ngµy. Nªn
nhí ®iÖn lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, v× nã
thuéc d¹ng n¨ng lîng. Mµ ®· lµ n¨ng lîng th×
kh«ng thÓ cÊt vµo kho ®Ó dïng dÇn ®îc. Hµng
ho¸ th«ng thêng nÕu kh«ng b¸n hÕt th× cã thÓ
cÊt kho ®Ó b¸n vµo h«m sau, nhng ®iÖn th× s¶n
xuÊt bao nhiªu ph¶i b¸n hÕt bÊy nhiªu, kh«ng thÓ
lu gi÷. C¸i khæ cña ngµnh ®iÖn lµ ë chç, ban ®ªm
tõ 2 giê khuya ®Õn 5 giê s¸ng mäi ngêi dïng
®iÖn rÊt Ýt, nhng ban ngµy, nhÊt lµ vµo c¸c giê
cao ®iÓm, l¹i dïng ®iÖn rÊt nhiÒu, cã khi gÊp bèn,
98
- n¨m lÇn. NÕu x©y dùng ®ñ nhµ m¸y ®iÖn ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu nãi trªn th× lóc nöa ®ªm, mét sè nhµ
m¸y ®iÖn sÏ ph¶i ngõng ch¹y hoÆc h¹n chÕ c«ng
suÊt ph¸t. §©y lµ ®iÒu rÊt kiªng kþ trong kinh
doanh. V× bá ra hµng ®èng tiÒn mµ kh«ng tËn
dông hÕt kh¶ n¨ng thiÕt bÞ th× sÏ bÞ lç to. NÕu mäi
ngêi d©n ®Òu chÞu khã tiÕt kiÖm ®iÖn vµo giê cao
®iÓm th× ngµnh ®iÖn sÏ kh«ng ph¶i x©y dùng
thªm c¸c nhµ m¸y ®iÖn dù phßng n÷a, tiÕt kiÖm
®îc bao nhiªu tiÒn cña.
Ph¶n biÖn
C¸ch gi¶i thÝch nµy nghe cã vÎ hîp lý, nhng...
nhng ®ã lµ viÖc cña c¸c «ng ngµnh ®iÖn chø liªn
quan g× ®Õn chóng t«i?
*
* *
Th«ng thêng, ®· nªu vÊn ®Ò th× ph¶i cã kÕt
luËn nhng lÇn nµy t¸c gi¶ xin nhêng quyÒn l¹i
cho ®éc gi¶. NhiÒu ngêi suèt ngµy bËn bÞu c«ng
t¸c chuyªn ngµnh cña m×nh kh«ng quan t©m mÊy
®Õn ®iÖn ®ãm, nhng khi nh×n nhËn vÊn ®Ò vµ kÕt
luËn th× l¹i rÊt chÝnh x¸c.
Rót d©y nguån lµ biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn?
Rót d©y nguån ra khái æ c¾m lµ tiÕt kiÖm
®iÖn ? T«i ®· t¾t c«ng t¾c råi kia mµ, ®iÖn cßn
99
- ch¹y vµo ®©u ®îc? NhiÒu ngêi b¶o thÕ. Thùc
ra kh«ng ph¶i nh vËy. Sau khi t¾t c«ng t¾c,
thiÕt bÞ ®iÖn vÉn cßn tiÕp tôc tiªu thô ®iÖn
suèt thêi gian ngõng ho¹t ®éng. Lîng ®iÖn
tiªu tèn v« Ých nµy tuy rÊt nhá nhng v× thêi
gian ngõng ho¹t ®éng kÐo dµi nªn còng cã gi¸
trÞ ®¸ng kÓ. Nguyªn do nh sau: níc ta thuéc
vïng nhiÖt ®íi, ma nhiÒu nªn ®é Èm kh«ng
khÝ rÊt cao. C¸ch ®iÖn cña m¹ng ®iÖn trong
nhµ vµ c¸c d©y nguån cña thiÕt bÞ ®iÖn thêng
xuyªn bÞ Èm, g©y rß ®iÖn ra têng vµ rß ®iÖn
gi÷a d©y nãng vµ d©y nguéi. §Æc biÖt, c¸c d©y
qu¹t lµ bÞ Èm nhiÒu nhÊt v× chóng thêng
xuyªn n»m bÖt díi nÒn nhµ. ChØ khi nµo rót
d©y nguån ra khái æ c¾m th× hiÖn tîng rß ®iÖn
trong d©y nguån míi thùc sù chÊm døt. VËy
tèt nhÊt khi dïng qu¹t, ®Ìn bµn, m¸y vi tÝnh...
xong nªn rót d©y nguån ra khái æ c¾m, võa ®ì
l·ng phÝ ®iÖn l¹i võa b¶o ®¶m an toµn cho mäi
ngêi trong gia ®×nh.
Cã mét thµnh phè bªn ¢u ch©u ®· lµm thÝ
nghiÖm nh sau: hä yªu cÇu tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu
rót d©y nguån ra khái æ c¾m sau khi sö dông ®å
®iÖn, thay v× nhÊn c«ng t¾c. KÕt qu¶ lµ sau mét
th¸ng, lîng ®iÖn n¨ng tiªu dïng gi¶m ®i kho¶ng
10%. Con sè nµy cã thÓ cha chÝnh x¸c nhng dï
sao nã còng nãi lªn ý nghÜa thiÕt thùc cña ®éng
t¸c ®¬n gi¶n võa nªu.
100
- TIÕT KIÖM §IÖN TRONG CHIÕU S¸NG
§iÖn chiÕu s¸ng thêng chiÕm kho¶ng 20%
s¶n lîng ®iÖn cña mét quèc gia, do ®ã tiÕt kiÖm
®iÖn trong chiÕu s¸ng cã ý nghÜa v« cïng quan
träng. §Ó tiÕt kiÖm ®iÖn trong chiÕu s¸ng, ngêi
ta thêng dïng c¸c gi¶i ph¸p sau:
TËn dông ¸nh s¸ng ban ngµy.
Trang trÝ néi thÊt hîp lý.
Ph©n bè c¸c bãng ®Ìn hîp lý.
Sö dông c¸c lo¹i bãng ®Ìn cã hiÖu suÊt
ph¸t quang cao.
TËn dông ¸nh s¸ng ban ngµy
MÆt trêi lµ nguån cung cÊp ¸nh s¸ng cho
chóng ta, nÕu tranh thñ ®îc nguån s¸ng nµy
th× n¨ng lîng ®iÖn dïng ®Ó chiÕu s¸ng sÏ gi¶m
®i ®¸ng kÓ. Cô thÓ, phßng kh¸ch vµ phßng lµm
viÖc ph¶i tho¸ng ®·ng vµ bµn lµm viÖc ph¶i kª
c¹nh c¸c cöa sæ híng vÒ phÝa mÆt trêi mäc.
TÊt nhiªn, yªu cÇu nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng
tháa m·n ®îc, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng c¨n nhµ
h×nh èng vµ trong c¸c chung c. NÕu cã ®iÒu
kiÖn nªn chÌn thªm tÊm kÝnh dµy hoÆc vµi viªn
ngãi thñy tinh trªn m¸i nhµ còng lµ mét gi¶i
ph¸p hay ®Ó chiÕu s¸ng c¸c cÇu thang vµ hµnh
lang tèi t¨m.
101
- Trang trÝ néi thÊt hîp lý
TrÇn nªn quÐt v«i tr¾ng. Têng nÕu kh«ng
muèn quÐt v«i tr¾ng th× còng nªn quÐt ve mµu
nh¹t, tèt nhÊt lµ mµu vµng ngµ hoÆc mµu trøng
s¸o. ¸nh s¸ng cña c¸c ngän ®Ìn trong phßng h¾t
vµo têng sÏ ph¶n chiÕu l¹i lµm phßng cµng s¸ng
thªm. TÊt nhiªn, mµu cña têng ®îc quyÕt ®Þnh
bëi khiÕu thÈm mü cña chñ nh©n nhng nªn nhí
nÕu quÐt mµu ®Ëm th× ®é s¸ng cña phßng cã thÓ
gi¶m ®i h¬n 20%.
Ph©n bè c¸c bãng ®Ìn hîp lý
VÞ trÝ l¾p ®Ìn trong c¸c phßng nÕu hîp lý sÏ
thuËn tiÖn trong sinh ho¹t, tõ ®ã kh«ng ph¶i
dïng c¸c lo¹i ®Ìn cã ®é chiÕu s¸ng cao vµ tiÕt
kiÖm ®îc ®iÖn. §Ìn bµn còng lµ mét yÕu tè cÇn
lu ý. §é s¸ng cña bãng ®Ìn bµn, gãc chiÕu cña
®Ìn bµn xuèng s¸ch vë vµ gãc ph¶n x¹ tõ s¸ch vë
lªn m¾t còng ph¶i ®óng theo quy luËt sinh häc
th× ngêi ®äc míi c¶m thÊy tho¶i m¸i vµ kh«ng
h¹i m¾t.
Cã nh÷ng c¨n phßng kh«ng yªu cÇu ®é chiÕu
s¸ng cao. NÕu cã hai phßng nh vËy ë kÒ nhau th×
chØ cÇn l¾p mét bãng chç tiÕp gi¸p lµ ®ñ. Mét bãng
®ång thêi soi s¸ng c¶ hai phßng. Ngoµi ra, nÕu
102
- dïng thªm chao ®Ìn hoÆc m¸ng ph¶n x¹ th× trong
phßng l¹i cµng s¸ng h¬n n÷a.
Nhµ cã cÇu thang nªn dïng lo¹i c«ng t¾c cÇu
thang, lo¹i c«ng t¾c nµy cã ba cùc nªn tÇng trªn
vµ tÇng díi ®Òu cã thÓ bËt, t¾t theo ý muèn. Võa
tiÖn dông l¹i võa tiÕt kiÖm ®iÖn.
Nhµ vÖ sinh, nhµ t¾m, hµnh lang... chØ cÇn
dïng bãng comp¾c kho¶ng 10 o¸t.
Ngoµi ra, khÈu hiÖu “Ra khái phßng nhí t¾t
®iÖn” th× ai còng biÕt. §Ó ®Ìn s¸ng, qu¹t ch¹y
trong phßng khi kh«ng cã ngêi lµ hiÖn tîng
l·ng phÝ ®iÖn. Nªn nhí hai kh¸i niÖm “tiÕt kiÖm
®iÖn” vµ “kh«ng l·ng phÝ ®iÖn” cã kh¸c nhau.
Sö dông c¸c lo¹i bãng ®Ìn cã hiÖu suÊt
ph¸t quang cao
HiÖn nay, ba lo¹i bãng ®Ìn ®îc nhiÒu ngêi
“mÕn mé” nhÊt lµ bãng ®Ìn comp¾c, bãng ®Ìn
tuýp gÇy vµ bãng ®Ìn tuýp th«ng thêng. Së dÜ
nh vËy lµ v× chóng gãp phÇn tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng
mét c¸ch ®¸ng kÓ, nhng mçi lo¹i l¹i cã u, nhîc
®iÓm riªng.
Bãng ®Ìn comp¾c giËt gi¶i qu¸n qu©n trong
viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn v× nã cã hiÖu suÊt ph¸t quang
cao gÊp bèn lÇn so víi bãng ®Ìn sîi ®èt, nhng ph¶i
lµ lo¹i “comp¾c xÞn”. Tríc ®©y, c¸c lo¹i comp¾c rÎ
103
- tiÒn b¸n trªn thÞ trêng ViÖt Nam kh«ng ®¸p øng
tiªu chuÈn quèc tÕ nªn chØ dïng ®îc ®é mét n¨m
lµ gi¶m ®é s¸ng hoÆc háng. TiÒn thay bãng cßn h¬n
c¶ tiÒn ®iÖn tiÕt kiÖm. HiÖn nay, bãng comp¾c néi
®Þa cã chÊt lîng t¬ng ®èi cao nhng v× míi ra ®êi
nªn cha cã c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng vµ tuæi
thä, nhng dï sao dïng bãng ViÖt Nam vÉn lµ h¬n.
Bãng ®Ìn tuýp gÇy cã hiÖu suÊt ph¸t quang
®øng thø hai sau bãng comp¾c (cao h¬n ba lÇn
bãng ®Ìn sîi ®èt) nhng nÕu dïng lo¹i cã bal¸t
®iÖn tõ th× sÏ tiªu thô thªm c«ng suÊt ph¶n
kh¸ng, g©y bÊt lîi cho viÖc truyÒn t¶i ®iÖn
n¨ng. ChÝnh v× vËy mµ ®· dïng ®Ìn tuýp th×
nªn dïng lo¹i cã bal¸t ®iÖn tö ®Ó cho ngµnh
®iÖn ®ì ph¶i g¸nh chÞu c¸c tæn thÊt trªn ®êng
d©y truyÒn t¶i.
Dïng bãng ®Ìn tuýp gÇy tiÕt kiÖm ®îc 10%
®iÖn n¨ng so víi bãng ®Ìn tuýp th«ng thêng vµ
¸nh s¸ng còng dÞu m¾t h¬n.
TIÕT KIÖM §IÖN TRONG NÊU N¦íNG
S¬ lîc vµi nÐt vÒ bÕp ®iÖn
BÕp ®iÖn lµ ®å ®iÖn gia dông dïng ®Ó nÊu
thøc ¨n. Mét bÕp ®iÖn tiªu thô ®iÖn gÊp tõ 30 ®Õn
50 lÇn mét bãng ®Ìn 40 o¸t (nÕu thêi gian sö dông
104
- nh nhau), do ®ã viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn trong nÊu
níng cã ý nghÜa v« cïng quan träng.
BÕp ®iÖn th«ng dông nhÊt lµ kiÓu ®iÖn trë, nã
cã hai lo¹i: lo¹i lß xo trÇn vµ lo¹i lß xo bäc. BÕp lß
xo trÇn lµ lo¹i cã d©y ph¸t nhiÖt ®Ó hë, khi cho
®iÖn vµo nã nãng ®á lªn nh than hång. Lo¹i nµy
cã u ®iÓm lµ nhanh nãng, hiÖu suÊt ®un nÊu cao,
gi¸ thµnh rÎ h¬n nhng nhîc ®iÓm lµ chãng
háng, kh«ng an toµn vµ kh«ng thÓ ®iÒu chØnh
®îc nhiÖt ®é. BÕp lß xo bäc lµ lo¹i cã lo¹i d©y
ph¸t nhiÖt bäc kÝn, ph¶i c¾m ®iÖn mét lóc l©u míi
®á. Lo¹i nµy rÊt an toµn khi sö dông, tuæi thä cao
vµ cã thÓ ®iÒu chØnh nhiÖt ®é, nhng nhîc ®iÓm
lµ nãng chËm, hiÖu suÊt ®un nÊu thÊp vµ gi¸
thµnh t¬ng ®èi cao. Ngoµi ra cßn cã lß vi sãng vµ
bÕp ®iÖn tõ (gäi t¾t lµ bÕp tõ).
Nh÷ng ®iÒu cÇn nhí khi sö dông bÕp
®iÖn kiÓu lß xo bäc
Muèn tiÕt kiÖm ®iÖn, khi sö dông bÕp lß xo
bäc cÇn lu ý:
1. Kh«ng ®îc dïng c¸c xoong, nåi cã ®¸y
cong hoÆc låi lâm. BÕp lß xo bäc truyÒn nhiÖt
chñ yÕu do tiÕp xóc, ®ßi hái ®¸y xoong, nåi ph¶i
tiÕp xóc víi toµn bé bÒ mÆt bé phËn ph¸t nhiÖt.
NÕu dïng c¸c xoong, nåi ®¸y cong hoÆc låi lâm,
hiÖu qu¶ sÏ kÐm h¼n ®i vµ tèn nhiÒu ®iÖn. C¸c
xoong, nåi nãi trªn chØ thÝch hîp víi bÕp ga hoÆc
bÕp than.
105
- 2. BÕp lß xo bäc tuy nãng chËm nhng bï l¹i
sau khi ng¾t ®iÖn (ë sè lín nhÊt) nã sÏ cßn nãng
kh¸ l©u. §Ó tr¸nh lîng nhiÖt l·ng phÝ nµy, sau
khi ng¾t ®iÖn ta cã thÓ tranh thñ dïng bÕp ®Ó
h©m thøc ¨n hoÆc h©m níc röa b¸t vµo mïa
®«ng ch¼ng h¹n.
Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi sö dông nåi
¸p suÊt
Khi nhÊc nåi ¸p suÊt xuèng kh«ng nªn xÞt h¬i
ra ngay ®Ó sö dông, nh vËy rÊt l·ng phÝ nhiÖt
(tøc l·ng phÝ ®iÖn, ga). CÇn nhí, nhiÖt ®é trong
nåi lóc Êy vÉn cßn cao h¬n 100 ®é rÊt nhiÒu vµ
thøc ¨n vÉn tiÕp tôc nhõ bªn trong. Muèn tiÕt
kiÖm ®iÖn, c¸ch tèt nhÊt lµ nhÊc nåi ra sím mét
chót, ®Ó vµo n¬i kÝn giã hoÆc ñ l¹i cÈn thËn. Trong
thêi gian nµy cã thÓ dïng bÕp ®Ó nÊu c¸c thø
kh¸c. Víi c¸ch lµm trªn ta cã thÓ gi¶m lîng ®iÖn
tiªu thô kho¶ng tõ 10 ®Õn 15%.
NÕu nåi ¸p suÊt nÊu sau cïng th× chØ cÇn cho
s«i mét thêi gian võa ®ñ, sau ®ã h¹ nhiÖt xuèng sè
nhá nhÊt vµ ®Ó ®Êy. Trong thêi gian nµy thøc ¨n
vÉn tiÕp tôc chÝn trong nåi nhng lîng ®iÖn vµo
bÕp gi¶m h¼n.
BiÕt c¸ch hÇm thøc ¨n còng gãp phÇn
tiÕt kiÖm ®iÖn
HÇm thøc ¨n ®óng c¸ch còng gãp phÇn tiÕt
kiÖm nhiªn liÖu nãi chung vµ ®iÖn nãi riªng.
106
- Th«ng thêng, khi hÇm gµ, hÇm m¨ng, hÇm
x¬ng... c¸c bµ néi trî thêng cã thãi quen cho s«i
sïng sôc ®Ó thøc ¨n mau nhõ. Quan niÖm nµy
cha chÝnh x¸c. Khi thøc ¨n ®· chÝn råi th× s«i
sïng sôc vµ s«i l¨n t¨n tèc ®é chÝn còng t¬ng
®¬ng nhau, nhng s«i sïng sôc tèn ®iÖn h¬n rÊt
nhiÒu so víi s«i l¨n t¨n. Lý do lµ v× khi s«i sïng
sôc ta cÇn ph¶i tiªu tèn thªm mét sè ®iÖn n¨ng
t¹o ra nhiÖt ®Ó lµm níc bèc h¬i mét c¸ch v« Ých.
Trong môc nåi ¸p suÊt võa nªu, khi nåi ®· s«i võa
®ñ nªn cho nhá löa hoÆc ®em ñ c¸ch nhiÖt lµ víi ý
nghÜa nh vËy.
Nh÷ng ®iÒu cÇn nhí khi sö dông Êm ®iÖn
vµ bÕp nhóng
Êm ®iÖn vµ bÕp nhóng (c¸i sôc) lµ c¸c dông cô
dïng ®Ó ®un níc. HiÖu suÊt lµm viÖc cña lo¹i
nµy cao h¬n nhiÒu so víi bÕp ®iÖn nhng chØ dïng
®îc ®Ó ®un níc mµ th«i.
Muèn tiÕt kiÖm ®iÖn cÇn lu ý:
1. BÒ mÆt bé phËn ph¸t nhiÖt cña chóng
ph¶i lu«n s¹ch sÏ, s¸ng bãng, kh«ng b¸m c¸u.
Líp c¸u c¸cb«n¸t nµy thêng cã mµu tr¾ng ngµ,
cã t¸c dông c¸ch nhiÖt lµm níc l©u s«i vµ tiªu
tèn nhiÒu ®iÖn h¬n. Mçi khi thÊy líp c¸u b¸m
dµy ph¶i tÈy s¹ch b»ng ho¸ chÊt hay c¸c dông
cô thÝch hîp nh miÕng cËt tre, m¶nh nh«m...
Kh«ng ®îc dïng dao, v× sÏ lµm bong líp kÒn
m¹ bªn ngoµi.
107
- Líp c¸u cßn lµm bé ph¸t nhiÖt cña bÕp
chãng háng v× d©y ®iÖn trë bªn trong thêng
xuyªn bÞ nãng qu¸ møc cÇn thiÕt.
2. Khi cÇn níc Êm ®Ó sö dông (vÝ dô níc
t¾m, níc röa mÆt vµ ®¸nh r¨ng vµo mïa ®«ng)
th× h©m Êm níc Ýt tèn ®iÖn h¬n lµ ®un s«i råi
pha thªm níc l· vµo. Lý do lµ v× khi ®un s«i
lîng nhiÖt thÊt tho¸t ra bªn ngoµi kh¸ nhiÒu.
DïNG Tñ L¹NH THÕ NµO §Ó TIÕT KIÖM §IÖN?
Muèn tiÕt kiÖm ®iÖn khi dïng tñ l¹nh, cÇn
lu ý c¸c ®iÓm sau ®©y:
§Þa ®iÓm ®Æt tñ l¹nh ph¶i hîp lý
§©y lµ yÕu tè quan träng ®Çu tiªn khi sö dông
tñ l¹nh. Tñ l¹nh nªn ®Æt ë vÞ trÝ m¸t mÎ vµ
tho¸ng giã (tÊt nhiªn ph¶i thuËn tiÖn khi lÊy thùc
phÈm ®Ó chÕ biÕn). MÆt sau vµ hai mÆt bªn cña tñ
l¹nh ph¶i c¸ch têng Ýt nhÊt lµ 5 xentimÐt (5
ph©n). Nãc tñ ph¶i cã kho¶ng trèng bªn trªn Ýt
nhÊt lµ 30 xentimÐt (30 ph©n). Kh«ng ®Æt tñ ë gãc
khuÊt hoÆc cã nhiÒu ®å vËt che ch¾n c¶n trë sù
lu th«ng cña kh«ng khÝ lµm m¸t tñ. Kh«ng ®Æt
tñ gÇn c¸c bÕp nÊu, lß sëi hoÆc nh÷ng n¬i cã
n¾ng buæi chiÒu chiÕu vµo.
NÕu thùc hiÖn tèt c¸c quy ®Þnh nµy, lîng ®iÖn
dïng cho tñ l¹nh cã thÓ gi¶m bít kho¶ng 10%.
108
- §Æt ®é l¹nh hîp lý cho c¸c tñ l¹nh
Tñ l¹nh nµo còng cã bé ®iÒu chØnh ®é l¹nh ®Ó
ngêi sö dông cã thÓ ®iÒu chØnh theo ý muèn. NÕu
thùc phÈm trong tñ kh«ng yªu cÇu ®é l¹nh cao th×
kh«ng nªn ®Ó ®é l¹nh qu¸ lín ®Ó tiÕt kiÖm ®iÖn.
CÇn nhí r»ng chØ cÇn t¨ng ®é l¹nh lªn 1 ®é lµ tèn
thªm 2% ®iÖn n¨ng.
§Þnh kú lµm s¹ch tuyÕt b¸m bªn trong tñ
vµ bôi b¸m ë giµn nãng
Cã hai lo¹i tñ l¹nh: mét lo¹i khi sö dông
thêng cã tuyÕt b¸m bªn trong tñ (chñ yÕu lµ
ng¨n níc ®¸) vµ mét lo¹i ng¨n chÆn ®îc hiÖn
tîng nµy. Sè lîng tuyÕt b¸m trong tñ g©y nhiÒu
t¸c h¹i:
Khã kh¨n trong viÖc lÊy khay níc ®¸ ra
khái tñ, v× bÞ dÝnh.
Líp tuyÕt cã t¸c dông c¸ch nhiÖt gi÷a bé
phËn lµm l¹nh vµ thùc phÈm cÇn b¶o qu¶n, do
®ã lµm gi¶m hiÖu suÊt lµm l¹nh cña tñ mét
c¸ch ®¸ng kÓ.
Muèn lµm s¹ch tuyÕt tríc tiªn ph¶i ng¾t
®iÖn, sau ®ã më cöa tñ mét lóc cho tuyÕt tan råi
dïng níc Êm lau chïi c¸c bé phËn bªn trong.
Mét sè tñ l¹nh ®êi cò cã giµn nãng phÝa sau,
giµn nµy thêng hay bÞ b¸m bôi lµm ¶nh hëng
bÊt lîi ®Õn sù t¶n nhiÖt cña tñ. Muèn tiÕt kiÖm
®iÖn ph¶i ®Þnh kú lau s¹ch líp bôi b¸m.
109
- XÕp ®Æt thùc phÈm trong tñ ®óng quy ®Þnh
§é l¹nh trong tñ ®îc ph©n bè theo thø tù u
tiªn nh sau: ng¨n níc ®¸, ng¨n ¸p ®¸, c¸c tÇng
bªn díi, ng¨n rau qu¶ vµ n¾p tñ. C¸c thùc phÈm
vµ dîc phÈm cÇn b¶o qu¶n mçi thø yªu cÇu mét
®é l¹nh kh¸c nhau. V× vËy, nÕu ta bè trÝ chóng
mét c¸ch hîp lý th× lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô cã
thÓ gi¶m ®îc 5%. Cô thÓ lµ:
Ng¨n níc ®¸: Dïng ®Ó lµm níc ®¸ hoÆc
lµm kem. Còng cã thÓ dïng ®Ó b¶o qu¶n thÞt t¬i
trong nhiÒu ngµy. CÇn nhí thÞt t¬i ph¶i ®îc gãi
kü trong tói b»ng chÊt dÎo ®Ó tr¸nh lµm « nhiÔm
níc ®¸. NhiÖt ®é trong ng¨n níc ®¸ tõ - 15C ®Õn
- 22C (tuú theo tõng lo¹i tñ vµ sè ®Æt). ë nhiÖt ®é
- 5C cã thÓ gi÷ thÞt trong vßng mét tuÇn. ë nhiÖt
®é - 20C cã thÓ gi÷ thÞt trong vßng 20 ngµy.
Ng¨n ¸p ®¸ (nÕu cã): Dïng ®Ó b¶o qu¶n
nh÷ng cèc s÷a chua vµ c¸c thùc phÈm yªu cÇu
nhiÖt ®é tõ 5C ®Õn 10C.
C¸c tÇng bªn díi: Dïng ®Ó b¶o qu¶n c¸c
thøc ¨n ®· nÊu chÝn. §èi víi thøc ¨n nÊu chÝn cÇn
lu ý:
Nh÷ng thøc ¨n chãng háng nªn ®Æt ë tÇng
cao, v× tÇng cµng cao cµng l¹nh. TÊt c¶ c¸c thøc
¨n chøa trong tñ ®Òu ph¶i ®îc ®Ëy kÝn ®Ó
tr¸nh lµm « nhiÔm kh«ng khÝ bªn trong. C¸c
tÇng ph¶i ®îc xÕp th«ng tho¸ng ®Ó h¬i l¹nh
tÇng trªn cã thÓ dÔ dµng lät xuèng tÇng díi.
Rau vµ hoa qu¶ ®Ó ë ng¨n díi cïng.
110
- Trøng vµ thuèc men nªn ®Ó ë n¾p tñ lµ n¬i
cã ®é l¹nh thÊp nhÊt.
Nh÷ng ®iÓm kh¸c cÇn lu ý khi sö dông
tñ l¹nh
Khi cÊt thøc ¨n ®· nÊu chÝn vµo tñ l¹nh
ph¶i chê thøc ¨n nguéi h¼n míi ®îc cho vµo. NÕu
cÊt khi cßn nãng, tñ l¹nh sÏ bÞ qu¸ t¶i v× ph¶i lµm
viÖc liªn tôc vµ tiªu tèn rÊt nhiÒu ®iÖn.
CÇn gi¶m ®Õn møc tèi thiÓu thêi gian më
cöa tñ. Gio¨ng chÌn ë cöa tñ bÞ hë còng lµ mét
nguyªn nh©n lµm suy gi¶m ®¸ng kÓ hiÖu suÊt
cña tñ l¹nh (cã thÓ ®Õn 30%). Khi thÊy gio¨ng
háng, ph¶i lËp tøc thay gio¨ng míi.
Tríc khi nÊu c¬m, ngêi néi trî cÇn lÊy ra
khái tñ nh÷ng thø s¾p dïng vµ ®Ó bªn ngoµi cho
tan gi¸ trong kho¶ng mét tiÕng ®ång hå. NÕu cÇn
lÊy mét phÇn thøc ¨n còng ph¶i móc ra nåi nhá ®Ó
h©m, kh«ng h©m c¶ nåi lín, thao t¸c nµy tuy ®¬n
gi¶n nh l¹i cã ý nghÜa rÊt quan träng.
ChÕ ®é ch¹y tiÕt kiÖm ®iÖn
Th«ng thêng khi cÇn ®é l¹nh thÊp ta ®Æt sè 0
hoÆc sè 1, tuy vËy cã nh÷ng tñ dï ®Æt sè 0, nhiÖt ®é
trong ng¨n ®¸ vÉn lµ -16 ®é (vÝ dô lo¹i National cña
NhËt). Trong trêng hîp nµy nªn dïng chÕ ®é ch¹y
tiÕt kiÖm ®iÖn. C¸ch thùc hiÖn nh sau:
XÕp ®Çy c¸c khay níc vµo ng¨n níc ®¸. Khi
níc ®· ®«ng l¹i kho¶ng 15 phót ta rót phÝch ra
111
- khái æ c¾m vµ tiÕp tôc dïng tñ nh b×nh thêng.
H¬i l¹nh tõ ng¨n níc ®¸ sÏ liªn tôc táa xuèng
phÝa díi b¶o ®¶m cho c¸c ng¨n cßn l¹i vÉn gi÷
®îc ®é l¹nh vµo kho¶ng tõ +10 ®Õn +15C trong
kho¶ng nhiÒu giê. Khi c¸c khay níc ®¸ ®· tan
hÕt ta l¹i tiÕp tôc c¾m ®iÖn tiÕp vµ lµm nh trªn.
So víi chÕ ®é ®Æt sè tèi thiÓu vµ ch¹y liªn tôc,
chÕ ®é nµy sÏ gióp b¹n tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng ®îc
kho¶ng 20%.
TIÕT KIÖM §IÖN KHI Sö DôNG
B×NH NãNG L¹NH
B×nh nãng l¹nh lµ mét trong nh÷ng ®å ®iÖn
gia dông tiªu thô kh¸ nhiÒu ®iÖn. C«ng suÊt cña
nã cã thÓ ®Õn 2.500 o¸t. §Æc biÖt, lo¹i b×nh nãng
l¹nh siªu tèc (b×nh cho níc nãng ngay) c«ng suÊt
cã thÓ ®Õn 4.000 o¸t. Muèn tiÕt kiÖm ®iÖn, khi l¾p
®Æt vµ sö dông cÇn lu ý nh÷ng ®iÓm sau:
Khi l¾p ®Æt
Nªn bè trÝ b×nh nãng l¹nh ë vÞ trÝ gÇn
buång t¾m, sao cho ®o¹n èng níc nãng tõ b×nh
®Õn van ph¶i ng¾n nhÊt. §iÒu nµy cã hai c¸i lîi:
Khi më van chØ chê ®é 1/4 phót lµ cã níc
nãng dïng ngay.
112
- Khi kh«ng cßn nhu cÇu dïng níc nãng,
®o¹n èng nµy sÏ nguéi ®i, sau nµy dïng l¹i ph¶i
x¶ hÕt níc nguéi, g©y l·ng phÝ nhiÖt.
Tuy vËy, kh«ng nªn l¾p b×nh nãng l¹nh trong
buång t¾m v× cã kh¶ n¨ng g©y tai n¹n ®iÖn giËt
nguy hiÓm.
NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Æt b×nh gÇn
buång t¾m th× èng níc nãng ph¶i ®îc bäc
c¸ch nhiÖt ®Ó tr¸nh l·ng phÝ n¨ng lîng. C¸c
®o¹n èng ®i ngÇm trong têng hoÆc díi nÒn
còng ph¶i bäc c¸ch nhiÖt.
Ph¶i tiÕp ®Êt vá b×nh ®Ó b¶o ®¶m an toµn
cho ngêi sö dông.
Khi sö dông
§Æt nhiÖt ®é võa ®ñ víi nhu cÇu cña ngêi
t¾m, kh«ng nªn ®Æt qu¸ cao, cô thÓ vÒ mïa hÌ
nªn ®Æt nhiÖt ®é thÊp h¬n mïa ®«ng.
Kh«ng nªn më níc nãng thêng xuyªn ®Ó
dïng trong sinh ho¹t hµng ngµy v× võa tèn ®iÖn
l¹i võa g©y nguy hiÓm cho ngêi nhµ trong
trêng hîp b×nh nãng l¹nh bÞ rß ®iÖn. NÕu b¾t
buéc ph¶i lµm viÖc nµy th× b×nh nãng l¹nh nhÊt
thiÕt ph¶i cã d©y tiÕp ®Êt (d©y tiÕp ®Þa) ®óng
quy ®Þnh.
Nhí t¾t b×nh nãng l¹nh tríc khi vµo
buång t¾m (trõ trêng hîp b×nh nãng l¹nh siªu
tèc) v× hai lý do sau ®©y:
T¾m trong lóc b×nh ®ang mang ®iÖn rÊt
nguy hiÓm v× c¸c lý do nh ®· nãi ë trªn.
113
- Sau khi t¾m xong cã thÓ quªn t¾t, g©y l·ng
phÝ ®iÖn.
Sau khi t¾t b×nh nãng l¹nh ph¶i t¾m ngay,
kh«ng nªn ®Ó m¸y chê l©u. V× trong thêi gian chê,
m¸y vÉn ph¶i tiªu thô mét lîng ®iÖn ®Ó duy tr×
nhiÖt ®é, ®©y lµ sè n¨ng lîng kh«ng cÇn thiÕt.
B×nh nãng l¹nh nµo còng cã mét ®Ìn tÝn hiÖu mµu
®á l¾p ë phÝa tríc ®Ó b¸o hiÖu m¸y ®ang cã ®iÖn
hay kh«ng, tuy vËy ®é s¸ng cña ®Ìn nµy ®«i khi
qu¸ yÕu kh«ng ®ñ nh¾c nhë ngêi sö dông. NÕu
b¹n kh«ng yªn t©m vÒ vÊn ®Ò nµy th× tèt nhÊt nªn
l¾p thªm mét bãng ®Ìn c«ng suÊt nhá (®Ìn
comp¾c R§ 5 o¸t ch¼ng h¹n) ngay t¹i ®Çu ®iÖn
vµo cña b×nh ®Ó nã nh¾c nhë hé.
Ph¶i ®Þnh kú sóc röa b×nh ®Ó tiÕt kiÖm ®iÖn.
Trong thêi gian sö dông, líp c¸u canxi b¸m vµo
v¸ch b×nh ng¨n c¶n sù truyÒn nhiÖt. ChÝnh líp
c¸u nµy sÏ lµm gi¶m hiÖu suÊt nhiÖt cña b×nh mét
c¸ch ®¸ng kÓ vµ do ®ã lîng ®iÖn tiªu thô còng sÏ
t¨ng lªn. ViÖc sóc röa b×nh ph¶i ®îc thùc hiÖn
bëi nh÷ng ngêi chuyªn nghiÖp.
114
- Ch¬ng IV
mét sè ®iÒu cÇn biÕt vÒ an toµn ®iÖn1
§IÖN Lµ MéT CON DAO HAI L¦ìI
“¤sin” cña b¹n
TÊt c¶ chóng ta, tõ nh÷ng ngêi cã gia ®×nh
®«ng ®óc ®Õn nh÷ng kÎ sèng ®éc th©n, ai ai còng
cã mét ngêi phôc vô nhiÖt t×nh vµ tµi giái.
Ngêi ®ã lu«n lu«n ë bªn
c¹nh b¹n, næi löa cho b¹n
nÊu c¬m, qu¹t m¸t cho
b¹n nh÷ng tra hÌ oi bøc,
h¸t cho b¹n nghe nh÷ng
ca khóc du d¬ng vµ tr×nh
diÔn cho b¹n xem nh÷ng
bé phim thó vÞ. Ngêi ®ã
lµ ai vËy? §ã chÝnh lµ
§IÖN. Ph¶i! §iÖn chÝnh lµ
ngêi phôc vô ®¾c lùc
nhÊt cho chóng ta, thiÕu
®iÖn th× ch¾c ch¾n cuéc ®êi chóng ta sÏ mÊt ®i
_________
1. Ch¬ng nµy cã sö dông mét sè t liÖu cña Promotelec (C¬
quan T vÊn kh¸ch hµng vÒ c¸ch sö dông ®iÖn - EDF - Ph¸p).
115
nguon tai.lieu . vn