Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT VẬT LIỆU KIẾN TRÚC GỖ ÉP ĐA NĂNG TỪ LỤC BÌNH
Đặng Thị Ngọc Ánh*
Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế.
*Tác giả liên hệ: dangthingocanha2@gmail.com
TÓM TẮT
Đề tài “Nghiên cứu, sản xuất vật liệu kiến trúc - gỗ ép đa năng từ lục bình” giúp giải quyết
vấn nạn lục bình và tình trạng khang hiếm gỗ trong sản xuất gỗ MDF nói riêng và ngành
sản xuất gỗ nói chung. Phương pháp nghiên cứu gồm 4 phần chính: Phân tích nguyên liệu,
quy trình thí nghiệm, quy trình sản xuất và xác định một số tính chất của gỗ đa năng từ lục
bình. Kết quả nghiên cứu về hình thái sợi của lục bình cho thấy thân lục bình có hàm lượng
cellulose là 29%. Chiều dài sợi trung bình là 1,644mm và đường kính sợi trung bình là 5,5
µm. Cho thấy lục bình là nguyên nguyên liệu phù hợp để sản xuất gỗ ép. Các thông số kỹ
thuật của gỗ ép từ lục bình là: độ ẩm 8%, lực bám đinh 110N, Độ bền uốn tĩnh 36 Mpa, độ
bền kéo 1,2 Mpa, độ bền nén 65,3 Mpa. Sản phẩm gỗ ép đa năng từ lục bình có thể ứng
dụng hoàn toàn thay cho gỗ tự nhiên cũng như gỗ MDF hiện nay gồm: ứng dụng đồ nội
thất, ứng dụng làm ván lót dàn giáo trong xây dựng,…Hứa hẹn sẽ là đề tài có khả năng ứng
dụng cao nếu được đầu tư nghiên cứu sâu hơn.
Từ khóa: Gỗ ép lục bình, thủy lực gia nhiệt, vật liệu bền vững.
RESEARCH AND MANUFACTURING ABOUT ARCHITECTURE MATERIAL
PLYWOOD FROM WATER HYACINTH
Dang Thi Ngoc Anh*
Hue university of sciences
*Corresponding author: dangthingocanha2@gmail.com
ABSTRACT
Research and manufacturing about architecture material – plywood from water hyacinth. The
study resolve “the development of water hyacinth” and “deficiency of wood material”. The
study has 4 contents: materials analysis, process of the experiment, process of the produce and
check about "plywood from water hyacinth". Results of materials analysis indicate that the:
cellulose 29%, medium length 1,644mm and average diameter 5,5 µm. “Plywood from water
hyacinth” is like criterion of Vietnam about plywood:
humidity 8%, stick to screws 110N, reliability of bending force 36 Mpa, reliability of traction
1,2 Mpa, reliability of pressure 65,3 Mpa. “Plywood from water hyacinth” use like as MDF of
today. It’s good project in the future.
Keywords: Plywood from water hyacinth, sustainable material.
TỔNG QUAN và hiệu quả kinh tế cao.
Đề tài “Nghiên cứu, sản xuất vật liệu bền
vững - gỗ ép đa năng từ lục bình” gồm: Phân VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
tích xác định thành phần và hình thái sợi của Lục bình và thành phần sợi của lục bình
lục bình, nghiên cứu quá trình sản xuất gỗ ép Lục bình Eichhornia crassipes (danh
từ lục bình và phương pháp làm tăng khả pháp Pontederiaceae) còn được gọi là lộc
năng chịu kéo của gỗ ép MDF từ lục bình. bình, bèo tây là một loài thực vật thủy sinh,
Đề tài nhằm tìm ra đối tượng đầu vào cho thân thảo, sống nổi theo dòng nước, thuộc
ngành sản xuất bột giấy để đáp ứng nhu cầu về chi Eichhornia của họ Bèo
tiêu thụ cao của thị trường. Đồng thời tận tây (Pontederiaceae).
dụng lượng lớn lục bình dồi dào của Việt Bảng 1. Thành phần hóa học của sợi lục bình
Nam để làm nguồn nguyên liệu đầu vào tiềm Thành phần Phần trăm (%)
năng với giá thành đầu vào thấp nhưng sản Lignin 14
phẩm đầu ra là gỗ đa năng có tính ứng dụng α Cellulose 32
488
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
Hemicellulose 21 - 33 liệu xảy ra các phản ứng đáng chú ý.
Pentosan 19
Raw protein 15
Extract 4
Cellular ash 12
Tổng cộng 98 - 101
Sợi lục bình có nguồn gốc từ thiên nhiên nên
sợi lục bình cũng có thành phần hóa học và Hình 1. Phân hủy liên kết ete β – aryl của lignin.
tính chất cơ lý tương tự như sợi thiên nhiên.
Đặc biệt thân lục bình có hàm lượng
cellulose là 29%. Chiều dài sợi trung bình là
1,644mm và đường kính sợi trung bình là
5,5µm. Quá trình ép gia nhiệt tỷ lệ phối trộn nguyên
Phương pháp liệu cần đảm bảo tỉ lệ chính xác, gia nhiệt và
Sau khi nguyên liệu lục bình được phần tích, xả khuôn phù hợp. Trong quá trình ép nhiệt
xử lý đem ngâm nguyên liệu trong bùn hoạt cần xả hơi nước ở 5 phút đầu và 20 phút sau
tính ứng dụng các vi sinh vật sẽ hấp thụ và khi đóng khuôn, nhằm giảm sự phá hoại và
đồng hóa các chất dinh dưỡng trong nước áp lực của phản lực cũng như nội ứng suất
thải để tăng sinh khối (tăng trọng lượng và của gỗ. Sau khi hoàn thành quy trình đưa sản
kích thước) và phát triển (tăng số lượng). phẩm đi bảo quản: Mẫu gỗ được điều hòa
Mỗi loại vi sinh vật có đường cong sinh bằng cách đặt mẫu trong môi trường có độ
trưởng và phát triển riêng và phụ thuộc vào ẩm tương đối là 25 – 30% và nhiệt độ là 20 –
nguồn thức ăn, chất dinh dưỡng có sẵn, điều 25oC với thời gian là 24 giờ, sau khi điều hòa
kiện môi trường như pH, nhiệt độ, điều kiện mẫu ta lấy mẫu ra khỏi bình hút ẩm và đặt
kị khí hay hiếu khí. Việc này giúp gia tăng mẫu trong môi trường nhiệt độ phòng 27 ±
tuổi thọ của gỗ và chống mối mọt hiệu quả 1oC và độ ẩm tương đối là 20% tối thiểu 5 - 8
cũng là vấn đề cần quan tâm. Quá trình gồm: giờ để mẫu ổn định độ ẩm rồi tiến hành đo
Oxy hóa các chất hữu cơ tính chất gỗ. Sau đó đánh giá xác định các
tính chất của gỗ ép lục bình như: độ ẩm, bền
CxHyOz + O2 CO2+H2O+∆H. kéo, bền nén, bền uốn và lực bám đinh vít,…
Tổng hợp xây dựng tế bào
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
CxHyOz + O2 tế bào SV+CO2+H2O + Từ kết quả bảng dưới cho thấy thành phần
C5H7NO2 - ∆H. lignin của lục bình thấp hơn hẳn các nguyên
liệu khác giúp việc xử lý nguyên liệu dễ dàng
Tự oxy hóa chất liệu tế bào
hơn, ít sử dụng hóa chất hơn và giảm hao
Enzim
mòn máy móc hơn. Dựa vào bảng trên ta
C5H7NO2 + 5O2 5CO2+2H2O+NH3+∆H.
thấy tỉ số giữa hàm lượng cellulose so với
Sau quá trình này lục bình được chọn lựa đưa
lignin của phế phẩm nông nghiệp đạt 2.29,
vào quy trình sản xuất. Quá trình sản xuất
nhưng đối với bạch đàn chỉ đạt 1.93, đối với
chú ý ở giai đoạn nấu và xử lý nguyên liệu
thông hai lá chỉ đạt 1,37 và tre nứa chỉ đạt
bằng tác nhân là dung dịch NaOH với tỉ lệ,
1,2. Cho thấy hiệu quả và tiềm năng kinh tế
nhiệt độ, áp suất và thời gian phù hợp (Thời
của nguyên liệu lục bình không hề kém cạnh
gian nấu trong thí nghiệm là 70 phút bao gồm
so với các nguyên liệu cho ngành gỗ và sản
40 phút gia nhiệt và 30 phút bảo ôn). Trong
phẩm gỗ hiện nay.
quá trình nấu thành phần lignin của nguyên
Bảng 2. So sánh thành phần sợi của lục binh và một số cây thông dụng khác
Loại nguyên liệu Thành phần sợi
Cellulose (%) Lignin (%)
Lục bình 32 14
Thông hai lá 38-40 27-29
Bạch đàn 40-41 20-22
Tre nứa 45,48 23,40
489
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
Kết quả nghiên cứu cho thấy gỗ ép lục bình so với gỗ ép thuần bột dăm mảnh, cụ thể: Độ
sử dụng kết cấu trợ lực lưới thép và lưới sợi bền kéo cao hơn 2,17 lần. Độ bền nén cao
lục bình cho thấy khả năng chịu lực cao hơn hơn 1,01 lần. Độ bền uốn cao hơn 1,41 lần.
Hình 2. So sánh khả năng chịu lực của gỗ lục bình dạng bột dăm và dạng lưới chịu lực
Bên cạch đó khi so sánh các tính chất của gỗ có khả năng ứng dụng thực tiễn đáp ứng đầy
ép từ lục bình với các tiêu chuẩn Việt Nam đủ TCVN tiêu chuẩn này qui định yêu cầu kỹ
về kỹ thuật với ván MDF TCVN 7750 : 2007 thuật đối với ván sợi sản xuất theo phương
ta được bảng dưới. Dễ thấy các chỉ tiêu pháp khô (ván MDF).
nghiên cứu về nguyên liệu gỗ ép từ lục bình
Bảng 3. So sánh giá trị chỉ tiêu của gỗ ép từ lục bình so với TCVN 7750 : 2007.
Chỉ tiêu Kết quả thí nghiệm TCVN 7750 : 2007
Gỗ ép từ lục bình
Độ ẩm 8% 8 – 12 %
Lực bám đinh vít Trên bề mặt 110 N 950 N
Trên mặt cạnh 650 N 650 N
Độ bền uốn tĩnh 36 MPa 23 MPa
Độ bền kéo 1,2 MPa 0,65 MPa
Độ bền nén 65,3 MPa -
Độ trương nở chiều dày sau 24 giờ 42 45
ngâm trong nước, %, không lớn hơn
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ thiện với môi trường. Với lợi ích mà sản
Việc thành phần lignin trong thành phần sợi phẩm gỗ ép đa năng từ lục bình mang lại và
thấp hơn các nguyên liệu khác giúp quy trình là nguồn tái tạo nhanh chóng thì đây hứa hẹn
xử lý sợi dễ dàng hơn, ít sử dụng hóa chất và sẽ là vật liệu bền vững thân thiện đối với kiến
ít hao mòn thiết bị hơn, giúp giảm thiểu trúc xây dựng.
nguồn năng lượng sử dụng trong quá trình Kết quả thử nghiệm, ứng dụng sản phẩm gỗ
sản xuất giấy và bột giấy góp phần bảo vệ ép đa năng từ lục bình trong thực tiễn có
môi trường. Đồng thời do đặc thù phát triển phạm vi ứng dụng rộng rãi, như: Sản xuất sản
đột biến của lục bình gây nên các vấn nạn phẩm gỗ, đồ nội thất. Sử dụng cho ván lót
hiện nay trên các mặt nước nên lục bình sẽ là dàn giáo, ván ốp tường, ốp sàn...
nguyên liệu đầu vào dồi dào, giá rẻ, thân Đề tài đưa giấy gỗ ép đa năng từ lục bình thử
490
- Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần thứ XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học
nghiệm ứng dụng trên nhiều lĩnh vực khác công lắp đặt, giá thành thấp hơn với các sản
nhau trong thực tiễn, tuy nhiên có 1 lĩnh vực phẩm cách âm tương đương nhập ngoại -
có triển vọng đầu tư nghiên cứu trong tương điều này có ý nghĩa to lớn với môi trường
lai là gỗ ép từ lục bình cách âm cách nhiệt. giúp loại bỏ dấu chân cacbon của việc nhập
Với khả năng cách âm lên đến 35-50dB và khẩu các vật liệu cách âm mang lại.
kết cấu mộng khóa các lớp giúp dễ dàng thi
Hình 3. Kết cấu gỗ cách âm từ lục bình
TÀI LIỆU THAM KHẢO
VESK PA, NOCKOLDS CE, ALLAWAY WG (1999) Metal localization in water hyacinth
root from an urban rainyland. Plant Cell Environ. 22:149-158.
SULLIVAN, PAUL R. AND WOOD, ROD. 2012. Water hyacinth, Eichhornia crassipes
(Mart.) Solms, seed longevity and the implications for management. 18th Australasian
Weeds Conference. Melbourne: Conference Proceedings CD.
ALSINA O. L. S. ,DE CARVALHO L.H. “ Thermal properties of Hybrid Lignocellulosic
Fabric – Reinforced Polyester Matrix Composites” , Polymer Testing Vol.24,P.P.(81-
85) , 2005.
NIHAT, SC VÀ O. NILGUN. 2002. Sử dụng lignin organosolv trong nhựa phenol
formaldehyde để sản xuất tấm lát I1. Sản xuất ván dăm và các sản phẩm. Int. J.
Keo. Adhes. 22:481-486.
PHẠM NGỌC NAM, NGUYỄN THỊ ÁNH NGUYỆT, 2005. Khoa học gỗ. Nhà xuất bản
Nông Nghiệp.
HỒ SĨ TRÁNG, 2003. Cơ sở hóa học gỗ và xenllulose. Nhà xuất bản Khoa Học và Kỹ Thuật
Hà Nội.
491
nguon tai.lieu . vn