Xem mẫu
- THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN
NĂNG LƯỢNG HẠT NHÂN HỒI SINH TRONG 2018
Năng lượng hạt nhân đã phải trải qua những thách thức vô cùng lớn trong nhiều năm qua bởi
sự cạnh tranh của giá khí đốt thấp, xây dựng và giá năng lượng tái tạo được trợ cấp và nhu cầu điện
năng tăng trưởng chậm tại một số nước, và hậu quả từ động đất - sóng thần và thảm họa hạt nhân
ở Fukushima vẫn còn lơ lửng. Nhưng cũng đã có những tín hiệu là năm nay năng lượng hạt nhân sẽ
hồi phục.
Nhiều nhà máy điện hạt nhân bị đóng cửa quả và đảm bảo tiến độ thời gian.
ở Mỹ, đã có thông báo còn sẽ đóng cửa các nhà Công suất phát điện hạt nhân ở Trung
máy khác. Nhưng đóng cửa các nhà máy điện hạt Đông có thể tăng từ 3,6 GWe năm nay lên 14,1
nhân đã dẫn đến phát thải khí nhà kính cao hơn GWe vào năm 2028 bởi xây dựng mới đang bắt
và giá điện cũng cao hơn. Thực tế cho thấy hầu đầu, bởi những hợp đồng xây dựng mới giữa các
như khó có thể có một nền kinh tế lớn muốn có nước Trung Đông và các công ty bán thiết bị hạt
được một một hệ thống điện với phát thải carbon nhân. Trong khi đó sản xuất điện từ nhiên liệu
thấp mà lại không có năng lượng hạt nhân. Sau hóa thạch ở Trung Đông hiện nay chiếm tới 97 %,
đây là những tín hiệu tích cực cho phát triển điện
trong đó điện khí chiếm 66% và điện dầu chiếm
hạt nhân. 31%, nhưng điện hạt nhân, thủy điện và tái tạo
Các nhà máy điện hạt nhân mới đang trong kế chỉ có 3%. UAE sẽ dẫn đầu tăng trưởng ngắn hạn
hoạch - qui hoạch này với việc xây dựng 5,4 GWe công suất điện
hạt nhân vào năm 2020. Theo EIA ở Trung Đông
Ngày nay hơn 50 nhà máy điện hạt nhân có 5 nước chủ yếu phát triển điện hạt nhân:
đang trong giai đoạn xây dựng và 150 dự án đang
- Iran đang xây dựng một nhà máy
trong kế hoạch - qui hoạch, công việc xây dựng
Bushehr-II với 2 tổ lò và công suất thiết kế là
ngày nay nhanh hơn so với những năm 90 của
1,8 GWe, hoàn thành vào khoảng năm 2026. Nhà
thế kỷ trước. Năm nay sẽ có 14 nhà máy mới đi
máy Bushehr-I đã đi vào sản xuất trong 2011, là
vào hoạt động, trong đó có vài nhà máy chủ đạo
nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Trung Đông.
phát điện mới với tổ lò tiên tiến, như là AP1000
Nhà máy này có một lò phản ứng 1.000 MWe,
của Westinghouse và EPR của Framatome, cả hai
sản xuất khoảng 5,9 GWh công suất điện mỗi
đều ở Trung Quốc, đang trong giai đoạn xây dựng
năm.
gần xong.
- UAE đang xây dựng nhà máy Barakah
1. Trung Đông với 4 tổ lò, sẽ hoàn thành vào cuối năm 2020. Tổ
Lò phản ứng đầu tiên trong 4 lò APR1400 lò 1 Barakah 1.300 MWe được xây dựng từ năm
ở các Tiểu vương quốc Ả Rập, do công ty Kepco 2012 và xong trong năm 2017, giữa năm nay bắt
của Hàn Quốc xây dựng, cũng sắp hoàn thành đầu phát điện.
đúng tiến độ và thu xếp đủ tài chính. Điều này - Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu xây dựng nhà máy
cho thấy rõ ràng là không có cái gì có thể cản trở điện hạt nhân Akkuyu cuối năm ngoái. Đây là nhà
công nghệ hạt nhân được xây dựng một cách hiệu máy gồm 4 tổ lò được thiết kế để bổ sung 4.800
24 Số 54 - Tháng 03/2018
- THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN
MWe công suất điện hạt nhân vào tổng công suất tất vài thương vụ quốc tế mà Brookfield đang
điện của nước này. Tổ lò đầu tiên sẽ được xây theo đuổi.
xong vào năm 2025. - Trong khi đó, Công ty hạt nhân quốc gia
- Saudi Arabia có kế hoạch xây dựng nhà Trung Quốc (CNNC), công ty sở hữu lò phản ứng
máy điện hạt nhân đầu tiên và cấp phép xây dựng lớn thứ hai của Trung Quốc, sát nhập với Công
nhà máy này với công suất 2.800 GWe vào cuối ty thiết bị hạt nhân Trung Quốc (CNEC) để tạo
năm nay. Xây dựng bắt đầu khoảng năm 2021 ở ra một công ty điện lực khác có tới 100.000 nhân
Umm Huwayd hoặc Khor Duweihin. lực đang tập trung vào thị trường xuất khẩu.
- Jordan lên kế hoạch xây dựng một nhà Với việc tái cơ cấu của các công ty này,
máy với 2 tổ lò 2.000 MWe, Rosatom của Nga chúng ta có thể đoán được sẽ có vài hợp đồng
tiến hành làm luận chứng khả thi từ năm 2016. lớn về năng lượng hạt nhân trong năm nay và các
Xây dựng bắt đầu trong năm tới và xây xong vào năm tiếp theo.
năm 2024. Vai trò của năng lượng hạt nhân trong biến
2. Trung Quốc đổi khí hậu không thể bỏ qua
Trung Quốc sẽ đưa 5 tổ lò mới vào vận Một thực tế nguy hiểm là mối đe dọa ngày
hành và bắt đầu xây dựng 6 đến 8 tổ lò trong càng tăng từ thay đổi khí hậu, thay đổi khí hậu
2018. Theo kế hoạch 5 năm mới đây, Trung Quốc này đang thúc đẩy các nước đầu tư vào các dự
sẽ có 58 GWe công suất phát điện hạt nhân vào án hạt nhân mới hoặc ít ra cũng giữ cho được
năm 2020, công suất điện hạt nhân hiện này gần các nhà máy điện hạt nhân đang có tiếp tục hoạt
35 GWe. Ngoài ra, 30 GWe công suất điện hạt động. Năng lượng hạt nhân là nguồn năng lượng
nhân sẽ được xây dựng vào năm 2020. lớn nhất không có phát thải ở Mỹ, EU. Hàn Quốc,
Nhật Bản và các nước khác.
Các công ty hạt nhân lớn đang tái cơ cấu
Phát thải tính theo đầu người ở Pháp thấp
Nhiều công ty trong lĩnh vực hạt nhân đã
hơn ở nước Đức bởi vì một từ thôi: Điện hạt nhân.
tái cơ cấu để vượt ra khỏi tình trạng khó khăn
Trong khi điện hạt nhân chiếm tới 75 % ở Pháp,
hiện này nhằm bắt kịp thị trường toàn cầu.
thì Đức đã quyết định đóng cửa các nhà máy điện
- Tái cơ cấu công ty Areva của Pháp trước hạt nhân của mình và cũng đã gặp một số khó
đây thành 2 công ty mới: Framatome và Orano đã khăn. Nhờ có tập trung thủy điện và điện hạt nhân
kết thúc. Công ty vận hành nhà máy điện hạt nhân mà bang Ontario, Canada có hệ thống điện lớn
lớn nhất thế giới EDF của Pháp nắm quyền sở nhất không có phát thải carbon - và đóng cửa nhà
hữu Framatome, Framatome tập trung vào các lò máy điện than cuối cùng trong năm 2014.
phản ứng, sản xuất nhiên liệu và làm dịch vụ hạt
Theo James Hansen, một trong những
nhân. Cùng với đầu tư từ các đối tác quốc tế và
nhà tư tưởng hàng đầu thế giới về khí hậu và ba
Chính phủ Pháp, Orano đang ở vị thế mạnh hơn
chuyên gia khác: “Điện hạt nhân tạo ra giải pháp
để tập trung vào khai thác uranium, làm giàu, tái
khả thi duy nhất hướng tới thay đổi khí hậu”.
chế và tháo dỡ thiết bị hạt nhân.
- Công ty Brookfield Asset Partners của Tránh một bong bóng khí đốt
Canada đã đồng ý mua công ty điện Westinghouse, Giá khí đốt thấp giúp khí đốt thay
như vậy Westinghouse sẽ giúp Brookfield hoàn thế than vốn là nguồn nhiên liệu lớn nhất cho
Số 54 - Tháng 03/2018 25
- THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN
phát điện ở Mỹ, khí đốt có thể tốt xét về giác độ Mặc cho cái gì xảy ra, nhu cầu ngày càng
phát thải. Nhưng khi các nhà máy điện khí thay tăng đối với phát điện không có phát thải và tin
thế các nhà máy điện hạt nhân, phát thải khí nhà cậy vẫn tồn tại, nhưng liệu lĩnh vực năng lượng
kính sẽ tăng. Khử carbon ở mạng hệ thống điện hạt nhân có thể nắm bắt cơ hội này không.
nghĩa là tất cả các nhà máy phát điện từ nhiên liệu R&D
hóa thạch sẽ phải có thiết bị thu gom phát thải của
mình. Các công ty, cơ sở nghiên cứu hạt nhân
cũng đẩy mạnh R&D, động thái này thu hút sự
Tăng lệ thuộc vào khí đốt, tăng xuất khẩu chú ý của khách hàng và sự ủng hộ của dân chúng.
và khó khăn việc xây dựng đường ống dẫn khí Lĩnh vực phát điện cần được khử phát thải carbon
đốt làm nẩy sinh những câu hỏi khác. Bị thúc đẩy hoàn toàn nếu EU thực hiện được mục tiêu cắt
bởi sản xuất khí đốt và dầu mỏ trong nước ngày giảm phát thải CO2 tới 95% vào năm 2050, như
càng tăng, Mỹ kỳ vọng trở thành một nước xuất vậy những công nghệ carbon thấp - bao gồm cả
khẩu dòng năng lượng vào năm 2022, việc này hạt nhân - sẽ đóng một vai trò quan trọng trong
có thể dẫn đến chia chác khủng cổ tức địa chính chuyển đổi này. Năng lượng hạt nhân đã chiếm
trị và kinh tế. tới 50% công suất phát điện có phát thải carbon
Những phái đề xướng khí đốt nói rằng giá thấp ở EU, tránh được lượng phát thải hàng năm
khí sẽ tiếp tục ở mức thấp, còn việc tăng giá đã tương đương khoảng 700 triệu tấn CO2.
xẩy ra từ trước đó rồi. Nếu xem xét 3 quốc gia Hoạt động R&D đang tập trung vào
sản xuất khí đốt lớn nhất sau Mỹ là Nga. Iran và những nội dung như phát triển các kiểu lò phản
Qatar, thì xuất khẩu khí đốt với thấp vẫn tiếp tục. ứng mới có hiệu suất hơn, bền vững hơn và kinh
Công nghệ hạt nhân tiên tiến tế hơn. Nghiên cứu nâng cao độ an toàn và hiệu
suất của các lò phản ứng nước nhẹ hiện nay cũng
Sự đổi mới đang giúp năng lượng hạt
cần được tiếp tục. Hoạt động R&D cũng đang tập
nhân trở nên cạnh tranh hơn với các nguồn năng
trung để hiểu biết tốt hơn về quá trình già cỗi của
lượng khác, như là các lò phản ứng tiên tiến hoặc
các lò phản ứng, kiểm soát vận hành và tình trạng
nhiên liệu. Các nhà máy với lò phản ứng tiên tiến
lò có hoạt động lâu và làm giảm thiểu những điều
sử dụng các công nghệ khác nhau, như là muối
bất trắc.
nóng chảy hoặc khí nhiệt độ cao, công nghệ này
sẽ làm cho lò an toàn hơn và xây dựng nhà máy ít Hoạt động R&D cũng khuyến nghị đầu tư
tốn kém hơn, nhanh hơn. vào chế tạo các cấu thành / bộ phận của lò phản
ứng và nhiên liệu hạt nhân có thể chịu được tốt
Cho dù người ta quen những cách tiếp hơn đối với bức xạ và nhiệt độ lò cao hơn. Hoạt
cận khác hoặc thiết kế lò phản ứng nước nhẹ, động R&D cũng hướng vào phát triển quản lý
xu hướng mới là hướng tới những lò phản ứng chất thải và công nghệ thải đối với các dòng chất
môđun nhỏ (SMRs) mà các công ty cung ứng thải phi tiêu chuẩn, cũng như là những công nghệ
có thể xây dựng ở trong một nhà máy, ở vùng tái chế mới đối với nhiên liệu lò phản ứng nhanh.
xa vắng hoặc trên những thiết bị di động như tàu
thuyền, xa tải. Càng nhiều khách hàng đang đổ xô
vào xu hướng này - cách thức này cho thấy 56% Trần Minh Huân
các công ty hạt nhân tiên tiến Bắc Mỹ đang theo Nguồn: World Nuclear News
hướng này trong 3 năm vừa qua.
26 Số 54 - Tháng 03/2018
nguon tai.lieu . vn
