Xem mẫu
- Diễn đàn khoa học và công nghệ
Môi trường và giải pháp
cho chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo của Việt Nam
Hà Quang Thụy1, Nguyễn Thanh Thủy1, Phạm Bảo Sơn1, Phan Xuân Hiếu1,
Trần Trọng Hiếu1, Trần Mai Vũ1, Trần Quốc Long1, Nguyễn Trí Thành1, Lý Hoàng Tùng2
Đại học Quốc gia Hà Nội
1
Bộ Khoa học và Công nghệ
2
Trí tuệ nhân tạo (TTNT) đã tạo ra những chuyển đổi lớn về kinh tế, xã hội, đời sống của con người, và
nhiều nước đã xây dựng chiến lược quốc gia về TTNT. Phân tích môi trường và xây dựng chiến lược
quốc gia về TTNT là một công việc đầy thách thức đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bài
báo tìm hiểu một số nghiên cứu phân tích về môi trường và xây dựng chiến lược quốc gia về TTNT.
Từ đó đưa ra giải pháp định hướng cho chiến lược quốc gia về TTNT của Việt Nam*.
Giới thiệu xây dựng chiến lược TTNT, đặc biệt các nội dung chính là: cách thiết
là đưa ra được các giải pháp quan kế chiến lược TTNT, thiết lập một
Ngày nay, TTNT tạo ra những
trọng cho phát triển TTNT. bộ mục tiêu, các khía cạnh chính
chuyển đổi lớn trong mọi mặt kinh
của chiến lược TTNT, lập kế hoạch
tế, xã hội, đời sống của con người Bài viết này giới thiệu khung
[1]. Xây dựng chiến lược quốc gia thực hiện chiến lược TTNT, triển
chiến lược về TTNT của WEF, các khai thực hiện. Hình 1 mô tả chi tiết
về TTNT (sau đây gọi ngắn gọn là phân tích SWOT cho chiến lược
“Chiến lược TTNT”) đã trở thành xu các pha và một số nội dung chi tiết
TTNT đối với Việt Nam, từ đó đề trong từng pha cần được tiến hành
thế của hầu hết các quốc gia trên xuất một số giải pháp cho chiến
thế giới. Để hỗ trợ các quốc gia trong quá trình xây dựng chiến lược
lược này của Việt Nam. TTNT.
chưa xây dựng chiến lược TTNT,
Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) Một số nghiên cứu có liên quan Khung WEF đề cập tới 5 thành
cung cấp một khung ngắn gọn để phần môi trường bên trong (điểm
thiết kế chiến lược TTNT [1] (Khung Khung chiến lược quốc gia về
mạnh - điểm yếu) về: (i) Lực lượng
WEF). Khung WEF hướng dẫn TTNT của WEF
lao động, (ii) Số hóa/hạ tầng, (iii)
những nội dung cốt lõi nhất để các Tháng 8/2019, WEF đã công Hợp tác công nghiệp, (iv) Năng lực
quốc gia vận dụng xây dựng chiến bố “sách trắng” về Khung WEF với đào tạo, (v) Luật pháp; và 4 thành
lược TTNT theo mục tiêu riêng với
các cấp độ ưu tiên riêng.
Phân tích môi trường là giai
đoạn đầu tiên trong quản lý chiến
lược, thông qua đó đánh giá được
các ưu tiên trong dài hạn, giúp thiết
lập được các mục tiêu trong chiến
lược TTNT. Nhận diện toàn diện và
chính xác điểm mạnh - điểm yếu, cơ
hội - thách thức (phân tích SWOT)
có tính định hướng quan trọng cho
*
Công trình nghiên cứu này được tài trợ bởi
dự án DA137-15062019 thuộc Chương trình
Vintech Fund (Quỹ Đổi mới sáng tạo Vin-
group). Hình 1. Xây dựng chiến lược TTNT theo Khung WEF [1].
15
Số 8 năm 2020
- Diễn đàn Khoa học và Công nghệ
phần môi trường bên ngoài (cơ hội Bảng 1. Điểm mạnh - điểm yếu phát triển kinh tế TTNT của Việt Nam theo phân
- thách thức): (i) Hệ sinh thái đổi tích của Viện Michael Dukakis.
mới, (ii) Áp dụng vào công nghiệp,
Điểm mạnh Điểm yếu
(iii) Áp dụng vào khu vực công, (iv)
- Một hệ thống chính trị tập trung. - Thiếu các chuyên gia TTNT hàng đầu và
Hợp tác quốc tế. WEF khuyến cáo các nhà chiến lược kinh tế TTNT.
- Kinh nghiệm hơn 30 năm đổi mới kinh tế.
các thành phần này có độ quan - Môi trường kinh doanh còn yếu.
- Mong muốn của nhân dân là xây dựng một đất nước hòa bình và
trọng tùy thuộc vào sự ưu tiên của thịnh vượng. - Sự tiếp cận không đồng đều của người dân
mỗi quốc gia và cơ sở hạ tầng số - Dân số trẻ, được giáo dục tốt. đối với các nguồn lực và cơ hội.
của quốc gia đó. - Cam kết của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc là phát triển - Hiệu quả thấp của các doanh nghiệp nhà
một đất nước thịnh vượng, an toàn, hòa bình; sự cởi mở của Thủ nước không cân xứng với tỷ trọng tài nguyên
Báo cáo của WEF tập trung vào tướng với tiếng nói của người dân cũng như góp ý của đội ngũ trí thức. quốc gia.
5 khía cạnh chính trong chiến lược - Sự háo hức của người Việt trong việc học hỏi và đổi mới - những đặc - Cơ chế ra quyết định phức tạp và chậm, mức
độ trách nhiệm cá nhân không thỏa đáng…
TTNT: (i) Cung cấp luật bảo vệ dữ điểm quan trọng trong thời đại TTNT.
-…
liệu và giải quyết vấn đề đạo đức;
(ii) Thiết lập môi trường nghiên cứu
mạnh để thúc đẩy tích hợp công thiệu một đề xuất chiến lược kinh với giải pháp chiến lược đột phá
nghiệp - hàn lâm; (iii) Chuẩn bị tế TTNT quốc gia đột phá để Việt về (i) lựa chọn nhà lãnh đạo ưu tú,
nguồn nhân lực (bao gồm tài năng Nam trở thành một quốc gia tiên (ii) cơ chế ra quyết định dựa trên
TTNT); (iv) Đầu tư chú trọng vào tiến trong thời đại TTNT và một nhà dữ liệu, (iii) thu hút tri thức hàng
các khu vực chiến lược ưu tiên; (v) lãnh đạo TTNT ở Đông Nam Á [2]. đầu, (iv) huy động các nguồn lực
Bản đề xuất bao gồm các nội dung
Tham gia cộng tác quốc tế. Báo xã hội. Nhìn chung, nội dung đánh
về phân tích điểm mạnh - điểm
cáo còn đưa ra các ví dụ minh họa giá điểm mạnh - điểm yếu về TTNT
yếu, 4 nội dung chiến lược (mục
cụ thể theo từng khía cạnh từ các Việt Nam của Viện Michael Dukakis
tiêu, chiến lược, giải pháp và thực
quốc gia: Phần Lan, Trung Quốc, là hợp lý, đặc biệt là điểm yếu thiếu
hiện - triển khai khu vực đổi mới
Pháp, Canada, Nhật Bản, Đan hụt các chuyên gia hàng đầu và
TTNT). Bảng 1 giới thiệu nội dung
Mạch, Ấn Độ, Đức, Singapore. nhà chiến lược kinh tế về TTNT.
điểm mạnh - điểm yếu về TTNT
Phân tích điểm mạnh - điểm Việt Nam theo quan điểm của Viện
yếu trong chiến lược kinh tế Michael Dukakis. Phân tích SWOT về môi trường TTNT của
TTNT Việt Nam do Viện Michael Việt Nam
Bản đề xuất của Viện Michael
Dukakis đề xuất Phân tích SWOT về môi trường
Dukakis nhấn mạnh cần tạo ra sự
Viện Michael Dukakis (Hoa đột phá trong chiến lược là “Chính cho chiến lược TTNT của Việt Nam
Kỳ) về đổi mới và sáng tạo đã giới phủ TTNT” và “Văn hóa TTNT” được tổng hợp ở bảng 2.
Bảng 2. Bảng tổng hợp phân tích SWOT cho chiến lược TTNT Việt Nam.
Điểm mạnh Điểm yếu
- Lực lượng lao động lớn, cơ cấu dân số thuận lợi, khát vọng trở thành một nền kinh - Chưa có đội ngũ chuyên gia cao cấp đủ tầm để xây dựng được một hệ thống luận
tế công nghiệp hóa, hiện đại hóa - tiếp bước các nền kinh tế Đông Á. thuyết tích hợp các khía cạnh đạo đức, văn hóa, pháp lý, khoa học - công nghệ,
giáo dục - đào tạo và kinh tế gắn kết chuyển đổi số, TTNT, kinh tế tri thức cho phát
- Giáo dục trung học STEM có thành tích tốt, giáo dục đại học về TTNT có kết quả triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
bước đầu.
- Một quyết tâm chính trị cộng tác nhà nước - doanh nghiệp - nhà khoa học cho
- Có chính sách tạo điều kiện thuận lợi, hấp dẫn, thu hút tốt đầu tư nước ngoài và phát triển TTNT chưa được hình thành.
các tập đoàn đa quốc gia.
- Chính sách quản lý nhà nước về TTNT còn thiếu và chưa hiệu quả.
- Năng lực xuất khẩu một số ngành công nghiệp tốt, đặc biệt về công nghiệp thiết bị
công nghệ thông tin và truyền thông (trong đó có thiết bị điện tử - viễn thông) gần - Nhận thức về TTNT và chuyển đổi số của doanh nghiệp nội địa còn thấp, vì vậy
gũi với TTNT. chưa nỗ lực đầu tư NC&PT. Sự phối hợp doanh nghiệp - doanh nghiệp (B2B) còn
yếu.
- Có uy tín trong một số lĩnh vực nghiên cứu liên quan mật thiết với TTNT như toán
học, nông nghiệp và y sinh học. Nghiên cứu về TTNT, đặc biệt về học sâu bước đầu - Triết lý giáo dục đại học Việt Nam cho thế kỷ XXI chưa rõ, quản lý nhà nước về
đã được quan tâm. giáo dục đại học chưa đáp ứng yêu cầu phát triển TTNT và chuyển đổi số.
- Đã quan tâm và tích cực chuẩn bị cho xây dựng chiến lược TTNT. - Năng lực nghiên cứu về TTNT, kinh tế số cả hàn lâm và công nghiệp còn thấp.
- Xuất hiện doanh nghiệp lớn quan tâm nghiên cứu và phát triển (NC&PT) TTNT. - Hạ tầng số còn thiếu và yếu.
16
Số 8 năm 2020
- Diễn đàn khoa học và công nghệ
Cơ hội Thách thức
- Phát huy lợi thế ổn định chính trị và văn hóa tập thể vào việc hình thành một quyết - Thói quen bỏ qua phân tích khoa học và thực tiễn theo bối cảnh Việt Nam khi
tâm chính trị nhà nước - doanh nghiệp - nhà khoa học cho phát triển TTNT, biến nhập khẩu vội vàng mô hình và phương pháp từ nước ngoài.
tiềm năng về lực lượng lao động, cơ cấu dân số và khát vọng trở thành một nền kinh - Tư tưởng tự thỏa mãn, tự tuyên bố thành công quá sớm; tư tưởng tự ti, e ngại,
tế công nghiệp hóa, hiện đại hóa - tiếp bước các nền kinh tế Đông Á thành động lực không sẵn sàng hoặc thiếu quyết tâm - kiên trì để khai thác tiềm năng tạo ra lợi thế
phát triển TTNT. cạnh tranh về TTNT trong khu vực và thế giới.
- Cải tiến hiệu quả chính sách đầu tư và quản lý nhà nước về giáo dục đại học và - Trình độ nền kinh tế thấp, dẫn đến thái độ và hành vi e ngại tiếp thu các sáng
NC&PT, phát triển nguồn vốn con người và bồi dưỡng tài năng TTNT. kiến để đổi mới, gây cản trở phát triển TTNT.
- Phát hiện được các khu vực TTNT Việt Nam có lợi thế tiềm năng, hình thành đội - Sự cản trở phát triển TTNT từ một bộ phận cán bộ quản lý nhà nước mà Thủ
ngũ chuyên gia cao cấp và hệ thống luận thuyết về đạo đức, văn hóa, luật pháp và tướng Chính phủ đã nhận diện: (i) chưa tuân thủ đúng tinh thần kinh tế thị trường
kinh tế phát triển TTNT. định hướng xã hội chủ nghĩa; (ii) kỷ cương phép nước chưa nghiêm; (iii) tham
- Cải thiện mối quan hệ doanh nghiệp - doanh nghiệp (nội địa - nội địa, nội địa - đầu nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm còn xảy ra; (iv) bệnh quan liêu, xa dân.
tư trực tiếp nước ngoài) và hàn lâm (nghiên cứu) - công nghiệp (sản xuất) vào phát - Tác động xấu từ cuộc chạy đua TTNT của hai siêu cường kinh tế thế giới Mỹ -
triển TTNT. Trung Quốc, hai đối tác kinh tế lớn của Việt Nam.
- Khai thác sáng tạo và hiệu quả các liên kết quốc tế với các quốc gia láng giềng
Đông Bắc Á, Singapore và Úc.
- Khai thác các sáng kiến khu vực ASEAN có lợi cho phát triển TTNT.
Một số giải pháp cho chiến lược TTNT chọn một sáng kiến chuyển đổi số có và cần có trong tương lai. Các
của Việt Nam và TTNT cho khu vực công tại Việt tổ chức cần có tiếp cận đúng (phối
Nam. hợp doanh nghiệp - trường đại học)
Để phát huy điểm mạnh, khắc
để tuyển dụng được các nhân sự
phục điểm yếu, khai thác cơ hội và Theo tiếp cận đó, khung quản trị
có kỹ năng, kỹ thuật TTNT cần
giảm thiểu thách thức cho chiến TTNT của Deloitte [8] là một hướng
thiết, cũng như tạo điều kiện để
lược TTNT của Việt Nam, cần xem dẫn tốt để triển khai sáng kiến
các nhân viên hiện có thuộc các
xét một số giải pháp định hướng TTNT theo 6 khu vực triển khai và
khu vực chức năng (tiếp thị - bán
sau đây: đánh giá độ sẵn sàng TTNT là: i)
hàng, sản xuất sản phẩm, tài chính
chiến lược; ii) quy mô tổ chức về
Một là, chuyển đổi số và TTNT - kế toán, nguồn nhân lực và các
con người; iii) quy mô tổ chức về khu vực chức năng khác) được đào
cần được tiến hành song song và
quy trình; iv) độ tập trung tới công tạo và tự đào tạo phát triển và triển
phù hợp với độ trưởng thành số
nghệ dữ liệu; v) công nghệ và nền khai kỹ năng TTNT.
(digital maturity [3]) của tổ chức
tảng; vi) đạo đức.
(doanh nghiệp, cơ quan chính Khu vực quy trình bao gồm 3
quyền và các loại hình tổ chức Khu vực chiến lược bao gồm 3 khía cạnh: đo lường và đầu tư; cung
khác) để chuyển đổi số và TTNT khía cạnh: tham vọng, cân bằng và cấp; quản trị nhằm trả lời cho câu
đạt hiệu quả cao nhất (nhanh nhất, cách tiếp cận nhằm trả lời cho câu hỏi về cách thức tiến hành (cùng
lợi ích cao nhất, chi phí ít nhất) và hỏi về mục đích sáng kiến TTNT. với khu vực đạo đức). Việc thiết lập,
cải thiện tốt nhất độ trưởng thành Do TTNT là một công nghệ chuyển xác định và thiết kế các quy trình,
số. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, đổi (transformative technology), điều khiển và hệ thống quản trị sẽ
việc triển khai sáng kiến chuyển việc cân đối trong định hướng và đảm bảo triển khai chiến lược TTNT
đổi số và TTNT tại tổ chức cần mức kỳ vọng là rất quan trọng. Xác thành công. Cần tích hợp phân tích
tương ứng với độ trưởng thành số, định tầm nhìn và các mục đích dữ liệu lớn và TTNT vào các quy
nếu không sáng kiến chuyển đổi TTNT cần phù hợp với các mục tiêu trình làm việc của con người. Giá
số và TTNT sẽ đi tới thất bại [4-6]. và độ ưu tiên theo năng lực quản lý trị thực sự của TTNT chỉ được nắm
Một độ trưởng thành số phù hợp là trên toàn bộ tổ chức. bắt khi mà nó được tích hợp vào
điều kiện tiên quyết để thực hiện Khu vực con người bao gồm công việc và đảm bảo tối ưu hóa
thành công chuyển đổi số và TTNT. 3 khía cạnh: thiết kế tổ chức; mô quy trình của tổ chức.
Báo cáo đánh giá mức độ sẵn sàng hình tài năng; thay đổi tổ chức và Khu vực đạo đức bao gồm 3
về chính phủ số và dữ liệu mở tại giao tiếp nhằm trả lời cho câu hỏi khía cạnh: minh bạch và giải trình;
Việt Nam [7] rất có ý nghĩa để lựa về nguồn nhân lực cho TTNT hiện chính sách; xu hướng và tích hợp
17
Số 8 năm 2020
- Diễn đàn Khoa học và Công nghệ
nhằm trả lời cho câu hỏi về cách năm 2018 lên mức 0,78% vào năm vực xã hội cũng tạo ra nhiều của
thức tiến hành (cùng với khu vực 2025 (tương đương 50% mức đầu cải vật chất và ngày càng giữ vai
quy trình). Thiết lập cơ chế để hiểu tư trung bình của các nước OECD trò trung tâm trong việc hiện thực
và ngăn chặn sự thiên vị TTNT, [13]). Phấn đấu cộng đồng doanh hóa các mục tiêu của nền kinh tế tri
thúc đẩy tính công bằng và minh nghiệp đóng góp ít nhất 50% đầu thức và nền kinh tế thu nhập trung
bạch, đảm bảo các giá trị và tính tư cho NC&PT và đóng góp ít nhất bình cao có năng lực cạnh tranh
toàn vẹn được đưa vào các sáng 30% đầu tư cho giáo dục đại học. toàn cầu” [17].
kiến TTNT. Nhấn mạnh đặc biệt tới Đầu tư cho chuyển đổi số và TTNT
Bên cạnh đó, đầu tư, triển khai
các giải pháp về tính minh bạch, cần tương xứng với độ trưởng thành
một số chương trình NC&PT ở một
quyền riêng tư và sự thiên vị TTNT số và trình độ TTNT nhằm phát huy
số khu vực TTNT ưu tiên quốc gia
trong chuyển đổi số và TTNT. hiệu quả việc đầu tư cho mục tiêu
theo 3 loại năng lực TTNT: (i) Tự
phát triển của doanh nghiệp và
Khu vực dữ liệu bao gồm 3 khía động hóa các quy trình làm việc có
đất nước, bao gồm mục tiêu nâng
cạnh: chiến lược dữ liệu tổ chức; cấu trúc và lặp (thông qua người
cao độ trưởng thành số và trình độ
quy phạm dữ liệu; bảo mật quyền máy và tự động hóa quá trình bằng
TTNT.
riêng tư nhằm trả lời cho câu hỏi người máy); (ii) Đạt được cái nhìn
về đối tượng của TTNT (cùng với Ba là, đầu tư, triển khai một sâu sắc nhờ phân tích sâu rộng
khu vực công nghệ và nền tảng). chương trình nghiên cứu trọng điểm dữ liệu có cấu trúc (thường sử
TTNT chỉ tốt khi việc xây dựng dữ quốc gia liên lĩnh vực tập trung vào dụng học máy); (iii) Tương tác với
liệu TTNT cùng với việc tiêu thụ dữ mối liên quan tại Việt Nam giữa khách hàng và nhân viên (sử dụng
liệu TTNT đều tốt, nhấn mạnh về kinh tế TTNT với kinh tế số [14], chatbot xử lý ngôn ngữ tự nhiên,
đặc trưng giá trị của dự án dữ liệu kinh tế tri thức và kinh tế thị trường tác tử thông minh và học máy)
lớn [9]. định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa [10]. Trước mắt, tiến hành một số
văn hóa tập thể với phát triển kinh chương trình NC&PT về TTNT: xử
Khu vực công nghệ và nền tảng
tế TTNT Việt Nam trong bối cảnh lý tiếng Việt, tri giác máy Việt Nam,
bao gồm 3 khía cạnh: chế độ triển
chuyển đổi sau đại dịch Covid-19 người máy gia dụng và cho giáo
khai; an ninh liên tục; các công cụ
[15] có khả năng thúc đẩy tốc độ dục STEM.
kiến trúc nhằm trả lời cho câu hỏi
chuyển đổi số tại các nền kinh tế
về đối tượng của TTNT (cùng với Bốn là, trên cơ sở hệ thống luận
phát triển [16]. Mục tiêu tổng quát
khu vực dữ liệu). Không có TTNT thuyết về đạo đức, văn hóa, luật
của chương trình nghiên cứu trọng
nếu không có kiến trúc thông tin đi pháp, khoa học và công nghệ, giáo
điểm quốc gia là hình thành đội
cùng [10]. dục đại học và kinh tế trong phát
ngũ chuyên gia cao cấp về kinh tế
triển TTNT Việt Nam, xây dựng
Hai là, đầu tư cho chuyển đổi TTNT để xây dựng một hệ thống
một hệ thống văn bản pháp luật về:
số và TTNT là đầu tư cho tồn tại luận thuyết về đạo đức, văn hóa,
dữ liệu, an toàn thông tin, áp dụng
và phát triển doanh nghiệp, đầu tư luật pháp, khoa học - công nghệ,
TTNT phù hợp với thể chế, văn hóa
cho kinh tế tri thức đất nước. Doanh giáo dục đại học và kinh tế trong
Việt Nam và các tiêu chuẩn tương
nghiệp và Nhà nước cần đưa ra phát triển TTNT, kinh tế số, kinh tế
ứng của Liên hợp quốc cũng như
các chủ trương, chính sách và kế tri thức Việt Nam. Hình thành nhóm
các hiệp định quốc tế mà Việt Nam
hoạch ưu tiên để đầu tư tương xứng chuyên gia tư vấn kinh tế TTNT,
tham gia. Tổ chức biên soạn và
cho chuyển đổi số và TTNT, cũng kinh tế số cho Chính phủ. Đây là
phổ biến các tài liệu đại chúng về
như cho NC&PT và giáo dục đại giải pháp phát huy được thế mạnh
sử dụng và chuyên sâu về sản xuất
học. Phấn đấu đưa tỷ lệ đầu tư tính về ổn định chính trị, lợi thế về “văn
sản phẩm TTNT để nâng cao nhận
trên tổng sản phẩm quốc gia đối hóa tập thể”, khắc phục điểm yếu
thức của toàn xã hội, đặc biệt về
với NC&PT từ 0,4% năm 2012 [11] thiếu vắng đội ngũ chuyên gia kinh
văn hóa và đạo đức trong chuyển
và 0,47% năm 2018 [12] lên mức tế cao cấp đủ tầm vóc xây dựng
đổi số và TTNT.
1,3% vào năm 2025 (bằng mức các luận thuyết kinh tế đảm bảo
đầu tư của Malaysia năm 2018); tính khoa học liên lĩnh vực hiện đại Năm là, tập trung xây dựng
đối với giáo dục - đào tạo từ 0,33% và thực tiễn cao, làm cho "các lĩnh một số trường đại học trọng điểm
18
Số 8 năm 2020
- Diễn đàn khoa học và công nghệ
về TTNT (trước mắt là các trường các cơ sở giáo dục - nghiên cứu, Báo cáo tổng quan của OECD - Ngân
thành viên của hai Đại học quốc gia doanh nghiệp và các cá nhân. Tiếp hàng Thế giới: Khoa học, công nghệ và
và Trường Đại học Bách khoa Hà thu, áp dụng các tiếp cận, phương đổi mới sáng tạo ở Việt Nam, https://www.
Nội) theo mô hình đại học nghiên pháp, mô hình tiên tiến quốc tế phù worldbank.org/content/dam/Worldbank/
cứu - sáng nghiệp - đổi mới (nơi có hợp với Việt Nam và đóng góp một d ocu m e n t / E A P / Vie t n am / OE CD_
nhiều công bố khoa học quốc tế uy số tiếp cận, phương pháp, mô hình Vi e t n a m _ S T I r e v i e w _ p r e s e n a t i o n _
tín về TTNT, là nơi khởi nguồn tốt mà Việt Nam có kinh nghiệm ? tiengViet.pdf.
cho nhiều công ty đột phá và công [12] Bộ Khoa học và Công nghệ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
ty khởi nghiệp về TTNT, là đầu (2018), Kết quả điều tra nghiên cứu khoa
mối hợp tác quốc tế chủ chốt về [1] WEF (2019), A Framework học và phát triển công nghệ năm 2018,
for Developing a National Artificial
TTNT và chuyển đổi số với các đối Intelligence Strategy, White Paper,
http://www.vista.gov.vn/LinkClick.aspx?fi
tác giáo dục đại học tại Đông Bắc Centre for Fourth Industrial Revolution. leticket=6J8v91ouF9A%3d&tabid=83&la
Á, Đông Nam Á, Úc và các nước [2] https://bostonglobalforum.org/wp-
nguage=vi-VN.
khác). content/uploads/Vietnam%E2%80%99s- [13] Cláudia Sarrico, Andrew
breakthrough-strategy-for-AI-economy_
Sáu là, quan tâm đầu tư xây Full-Report.pdf.
McQueen, Shane Samuelson (2017),
dựng và tổ chức thực hiện các State of Higher Education 2015-2016.
[3]vhttps://www2.deloitte.com/
chương trình đào tạo về phân tích content/dam/Deloitte/global/Documents/ [14] Hà Quang Thụy, Phan Xuân
kinh doanh (business analytics) tại Technology-Media-Telecommunications/ Hiếu, Nguyễn Trí Thành, Trần Trọng
một số trường đại học kinh tế, quản deloitte-digital-maturity-model.pdf. Hiếu, Trần Mai Vũ, Nguyễn Hữu Đức
lý trọng điểm để đào tạo những [ 4 ] v h t t p s : / / h b r. o r g / 2 0 1 8 / 0 3 / (2020), “Kinh tế số: Bối cảnh thế giới
nhà quản lý tài năng, am hiểu các w h y- s o - m a n y- h i g h - p r o f i l e - d i g i t a l - và liên hệ với Việt Nam”, Tạp chí Công
nguyên lý cơ bản của phân tích transformations-fail.
Thương, http://www.tapchicongthuong.
dữ liệu lớn và TTNT, đủ năng lực [5]vhttps://www.ssonetwork.com/ vn/bai-viet/kinh-te-so-boi-canh-the-gioi-
tiếp nhận và sử dụng hiệu quả các global-business-ser vices/columns/
va-lien-he-voi-viet-nam-70275.htm.
why-digital-transformations-fail-the-
đòn bẩy từ phân tích dữ liệu lớn và surprising-disciplines-of-how-to-take-off- [15]vhttps://www.economist.com/
TTNT vào việc ra quyết định tốt and-stay-ahead. business/2020/04/16/by-invitation-
hơn trong mọi khu vực chức năng [6] https://medium.com/swlh/ai-and- mark-carney-on-how-the-economy-
của tổ chức. digital-transformation-a-comprehensive- must-yield-to-human-values?cid1=cust/
guide-fc9459ed6f43.
Bảy là, nghiên cứu, xây dựng ednew/n/bl/n/2020/04/16n/owned/n/n/
chính sách tạo bước đột phá về hợp [7] Ngân hàng Thế giới, Văn phòng nwl/n/n/AP/452381/n.
Chính phủ (2019), Đánh giá mức độ sẵn
tác trong cộng đồng doanh nghiệp sàng về chính phủ số và dữ liệu mở tại [16]vSimon Blackburn, Laura
(bao gồm hợp tác giữa các doanh Việt Nam. LaBerge, Clayton O’Toole, Jeremy
nghiệp FDI và các doanh nghiệp [8]vhttps://www2.deloitte.com/us/ Schneider (2020), Digital strategy in a
trong nước) trong phát triển thương en/insights/industry/public-sector/ai- time of crisis, McKinsey Digital Article.
mại điện tử B2B, trong phát triển readiness-in-government.html.
[17] Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân
sản phẩm TTNT, trong phát triển [9] Nguyễn Thanh Thủy, Hà Quang
Thụy, Phan Xuân Hiếu, Nguyễn Trí hàng Thế giới (2016), Việt Nam 2035:
công nghiệp phụ trợ, hình thành
Thành (2018), “Trí tuệ nhân tạo trong thời Hướng tới thịnh vượng, sáng tạo, công
một hệ sinh thái sản xuất sản phẩm
đại số: Bối cảnh thế giới và liên hệ với bằng và dân chủ, Nhà xuất bản Hồng
TTNT. Việt Nam”, Tạp chí Công Thương, http:// Đức.
tapchicongthuong.vn/bai-viet/tri-tue-
Tám là, huy động toàn diện lực
nhan-tao-trong-thoi-dai-so-boi-canh-the-
lượng của quốc gia vào hợp tác quốc gioi-va-lien-he-voi-viet-nam-55038.htm.
tế để phát triển TTNT Việt Nam
[10] H. Thomas, Davenport (2018),
(trước mắt tập trung hợp tác với khu The AI Advantage - How to Put the
vực Đông Bắc Á, Đông Nam Á và Artificial Intelligence Revolution to Work,
Úc) thông qua hoạt động hợp tác The MIT Press.
liên chính phủ, hợp tác quốc tế của [11] Gang Zhang (2014), Giới thiệu
19
Số 8 năm 2020
nguon tai.lieu . vn
