Xem mẫu
- 10
10
Biên niên các nghiên c u
và phát tri n năng lư ng h t nhân
Th p niên 1940
02/12/1942. Ph n ng h t nhân dây chuy n t duy trì u tiên x y ra t i trư ng ih c
Chicago.
16/07/1945. c v Manhattan c a quân i Mĩ th qu bom nguyên t u tiên t i
Alamogordo, New Mexico, dư i tên g i m t D án Manhattan.
06/08/1945. Qu bom nguyên t mang tên Th ng g y th xu ng Hiroshima, Nh t B n. Ba
ngày sau, m t qu bom n a, Gã béo, th xu ng Nagasaki, Nh t B n. Nư c Nh t u hàng
hôm 15/08, k t thúc Th chi n th hai.
01/08/1946. Chương trình hành ng Năng lư ng nguyên t 1946 [c a Mĩ] l p ra y ban
Năng lư ng nguyên t (AEC) i u khi n s phát tri n năng lư ng h t nhân và kh o sát
nh ng ng d ng hòa bình c a năng lư ng h t nhân.
06/10/1947. AEC l n u tiên nghiên c u kh năng s d ng hòa bình c a năng lư ng
nguyên t , ưa ra m t b n báo cáo vào năm sau ó.
01/03/1949. AEC công b ch n m t a im Idaho xây d ng nhà máy th nghi m lò
ph n ng qu c gia.
Th p niên 1950
20/12/1951. Arco, Idaho, Lò ph n ng tái sinh th c nghi m 1 l n u tiên s n sinh i n
năng t năng lư ng h t nhân, th p sáng b n bóng èn.
14/06/1952. Con tàu ng m h t nhân u tiên c a H i quân, Nautilus, t t i Groton,
Connecticut.
30/03/1953. Nautilus b t u kh i ng nh ng ơn v h t nhân u tiên c a nó.
08/12/1953. T ng th ng Eisenhower c bài phát bi u “Nguyên t cho Hòa bình” trư c
Liên hi p qu c. Ông kêu g i s h p tác qu c t m nh m hơn n a nh m phát tri n năng
lư ng nguyên t vì m c ích hòa bình.
30/08/1954. T ng th ng Eisenhower kí Lu t Năng lư ng nguyên t năm 1954, l n b sung
quan tr ng u tiên c a Lu t Năng lư ng nguyên t ban u, cho phép chương trình năng
lư ng h t nhân dân s ti p c n g n hơn v i công ngh h t nhân.
10/01/1955. AEC công b Chương trình Lò ph n ng c p i n, theo ó AEC và ngành
công nghi p s h p tác trong vi c xây d ng và i u hành các lò ph n ng i n h t nhân
th c nghi m.
17/07/1955. Arco, Idaho, th t 1000 dân, tr thành th t u tiên ư c c p i n b ng năng
lư ng h t nhân, lò ph n ng nư c sôi th c nghi m BORAX III.
08-20/08/1955. Geneva, Th y Sĩ, ch trì H i ngh qu c t l n th nh t c a Liên hi p qu c
v Công d ng hòa bình c a năng lư ng nguyên t .
12/07/1957. T h p h t nhân dân s u tiên c p i n b i Lò ph n ng thí nghi m Natri
Santa Susana, California. Nhà máy y c p i n cho n năm 1966.
02/09/1957. o lu t Price-Anderson m b o tài chính cho dân chúng và gi y phép AEC
cùng các nhà th u n u x y ra m t tai n n b t ng t i m t nhà máy i n h t nhân.
- 11
11
01/10/1957. Liên hi p qu c thành l p Cơ quan Năng lư ng Nguyên t qu c t (IAEA)
Vienna, Áo, xúc ti n vi c s d ng hòa bình c a năng lư ng h t nhân và ch ng s truy n
bá vũ khí h t nhân trên kh p th gi i.
Tàu ng m nguyên t u tiên, Nautitlus.
02/12/1957. Nhà máy i n h t nhân quy mô l n u tiên trên th gi i b t u ho t ng t i
Shippingport, Pennsylvania. Nhà máy t t i công su t tr n v n ba tu n sau ó và c p i n
cho khu v c Pittsburgh.
22/05/1958. B t u ch t o con tàu buôn ch y b ng năng lư ng h t nhân u tiên trên th
gi i, N.S. Savannah, Camden, New Jersey. Con tàu ư c h th y ngày 21/07/1959.
15/10/1959. Nhà máy i n h t nhân Dresden-1 Illinois, nhà máy i n h t nhân u tiên
nư c Mĩ xây d ng ngoài ngân sách nhà nư c, t t i ph n ng h t nhân t duy trì.
Th p niên 1960
19/08/1960. Nhà máy i n h t nhân th ba c a Mĩ, Nhà máy i n h t nhân Yankee Rowe,
t t i ph n ng h t nhân t duy trì.
u nh ng năm 1960. L n u tiên các nhà máy i n h t nhân c nh ư c s d ng
nh ng nơi xa xôi c p i n cho các tr m khí tư ng và h i ăng trong hàng h i.
N.S. Savannah
22/11/1961. H i quân Mĩ h th y con tàu l n nh t th gi i, U.S.S Enterprise. Nó là m t tàu
sân bay c p i n h t nhân có kh năng t c lên t i 30 knot v i quãng ư ng lên t i
400.000 d m (740.800 km) mà không c n n p l i nhiên li u.
26/08/1964. T ng th ng Lyndon B. Johnson kí o lu t Quy n tư h u Các ch t li u H t
nhân c bi t, cho phép ngành công nghi p i n h t nhân ư c s h u nhiên li u trong các
ơn v nhà máy c a mình. Sau ngày 30/06/1973, quy n tư h u nhiên li u uranium là b t
bu c.
- 12
12
12/12/1963. Công ti i n và Bóng èn Trung Jersey công b ư c y nhi m nhà máy i n
h t nhân Oyster Creek, l n u tiên m t nhà máy h t nhân ư c xem là m t l a ch n mang
tính kinh t so v i m t nhà máy nhiên li u hóa th ch.
03/10/1964. Ba con tàu n i trên bi n c p i n b ng h t nhân, Enterprise, Long Beach, và
Bainbridge, hoàn thành “Cu c hành quân bi n”, m t hành trình vòng quanh th gi i.
03/04/1965. Lò ph n ng h t nhân u tiên trong không gian (SNAP-10A) ư c nư c Mĩ
phóng lên qu o. SNAP là vi t t t c a Systems for Nuclear Auxiliary Power (H th ng
phát i n h t nhân b tr ).
M t pin nguyên t ã ho t ng liên t c trên m t trăng trong ba năm.
Nhà máy i n h t nhân n m t trăng l n u tiên vào hôm 19/11/1969,
khi các nhà du hành Apollo 12 tri n khai máy phát h t nhân SNAP-27
c a AEC trên b m t m t trăng.
Th p niên 1970
05/03/1970. Mĩ, Anh, Liên Xô và 45 qu c gia khác phê chu n Hi p ư c Không ph bi n
Vũ khí h t nhân.
1971. 22 nhà máy i n h t nhân thương m i ho t ng trên kh p nư c Mĩ. Chúng s n ra
2,4% i n năng c a nư c Mĩ lúc y.
1973. Các công ti Mĩ ăng kí 41 nhà máy i n h t nhân, con s k l c trong m t năm.
1974. Nhà máy i n h t nhân 1000MW u tiên i vào ph c v - Commonwealh Edison’s
Zion 1.
11/10/1974. o lu t Cơ c u l i Năng lư ng năm 1974 phân chia các ch c năng AEC gi a
hai cơ quan m i – Ban i u hành Nghiên c u và Phát tri n H t nhân (ERDA) th c hi n
ch c năng nghiên c u và phát tri n, và y ban i u ph i H t nhân (NRC) m ương vai
trò i u ph i i n h t nhân.
- 13
13
07/04/1977. T ng th ng Jimmy Carter công b nư c Mĩ s hoãn vô th i h n các k ho ch
tái x lí nhiên li u h t nhân ã qua s d ng.
04/08/1977. T ng th ng Carter kí o lu t T ch c B Năng lư ng, chuy n các ch c năng
ERDA sang cơ quan m i – B Năng lư ng (DOE).
01/10/1977. DOE b t u ho t ng.
28/03/1979. Tai n n th m kh c nh t trong l ch s i n h t nhân thương m i c a nư c Mĩ
x y ra t i nhà máy i n h t nhân Three Mile Island g n Harristburgh, Pennsylvania. Tai
n n có nguyên do m t ch t l ng làm ngu i t lõi lò ph n ng do tr c tr c kĩ thu t và l i
con ngư i. Không ai b t n thương và không có s chi u x quá m c nào t v tai n n.
Cu i năm y, NRC ã ưa ra các quy nh an toàn lò ph n ng nghiêm kh c hơn và các
th t c thanh ki m tra ch t ch hơn nh m tăng cư ng s an toàn c a ho t ng c a lò ph n
ng.
1979. 72 lò ph n ng ư c c p phép, s n xu t 12% i n năng thương m i c a nư c Mĩ.
Th p niên 1980
26/03/1980. DOE kh i ng chương trình nghiên c u và phát tri n Three Mile Island
nh m phát tri n công ngh tháo r i và l y nhiên li u ra kh i lò ph n ng ã b phá h y.
Chương trình ti p t c trong 10 năm và ã mang l i nhi u ti n b quan tr ng trong vi c phát
tri n công ngh an toàn h t nhân m i.
01/10/1982. Sau 22 năm ph c v , nhà máy i n Shipingport ng ng ho t ng. Vi c tháo
d hoàn thành trong năm 1989.
07/01/1983. Lu t chính sách ch t th i h t nhân (NWPA) ưa ra m t chương trình tìm m t
a i m chôn ch t th i h t nhân có phóng x cao, trong ó có nhiên li u ã qua s d ng
t nhà máy i n h t nhân ra. o lu t cũng ra m c phí i v i nh ng ngư i s h u và
nh ng ngư i t o ra ch t th i phóng x và nhiên li u ã qua s d ng, h ph i tr các chi phí
c a chương trình.
1983. i n h t nhân phát ra s n lư ng nhi u hơn i n khí.
1984. Nguyên t tr thành ngu n i n năng l n th hai, sau than á. 83 lò ph n ng i n
h t nhân cung c p kho ng 14% i n năng tiêu th nư c Mĩ.
1985. Vi n i u ph i Năng lư ng H t nhân thành l p m t trư ng ào t o c p qu c gia
nh m ào t o nhân l c cho các nhà máy i n h t nhân.
1986. Nhà máy h t nhân Perry Ohio tr thành nhà máy i n h t nhân th 100 c a Mĩ i
vào ho t ng.
26/04/1986. Sai l m trong i u khi n ã gây ra hai v n t i nhà máy i n h t nhân
Chernobyl s 4 Liên Xô cũ. Lò ph n ng t trong m t tòa nhà ch a không tương x ng,
và nh ng lư ng l n b c x ã thoát ra ngoài. M t nhà máy có thi t k như v y s không
ư c c p phép Mĩ.
22/12/1987. Lu t Chính sách Ch t th i H t nhân (NWPA) ư c s a i. Thư ng vi n yêu
c u DOE ch nghiên c u ti m năng c a nh núi Yucca, Nevada, a i m dành chôn
ch t th i h t nhân phóng x cao.
1988. Nhu c u i n năng Mĩ cao hơn 50% so v i năm 1973.
1989. 109 nhà máy i n h t nhân cung c p 19% i n năng s d ng nư c Mĩ; 46 nhà máy
i vào ph c v trong th p niên này.
- 14
14
18/04/1989. NRC xu t m t k ho ch ch ng nh n thi t k lò ph n ng, và gi y phép xây
d ng và ho t ng k t h p.
Th p niên 1990
03/1990. DOE công b m t sáng ki n chung nh m c i thi n tình hình an toàn ho t ng
c a các nhà máy i n h t nhân Liên Xô cũ.
1990. 110 nhà máy i n h t nhân Mĩ l p k l c v lư ng i n phát ra, vư t qua t ng công
su t c a t t c các nhà máy ch y nhiên li u c ng l i
19/04/1990. Ki n nhiên li u b phá h y cu i cùng tháo d t nhà máy i n h t nhân Three
Mile Island ư c chuy n t i m t cơ s tr c thu c DOE Idaho nghiên c u và c t tr
t m th i. Năm này cũng k t thúc chương trình nghiên c u và phát tri n Three Mile Island
kéo dài 10 năm c a DOE.
Nhà máy i n h t nhân t i Fort Calhoun, Nebraska
1991. 111 nhà máy i n h t nhân ho t ng Mĩ có t ng công su t lên t i 99.673 MW.
Chúng s n xu t g n 22% i n năng thương m i nư c Mĩ.
1992. 110 nhà máy i n h t nhân s n xu t g n 22% t ng i n năng c a nư c Mĩ.
26/02/1992. DOE kí th a thu n h p tác v i ngành công nghi p h t nhân ng tài tr cho
vi c phát tri n các thi t k chu n cho các lò ph n ng nư c nh tiên ti n.
24/10/1992. o lu t Chính sách Năng lư ng 1992 ư c kí thành lu t. o lu t ã mang
l i m t s thay i quan tr ng trong ti n trình c p phép cho nhà máy i n h t nhân.
02/12/1992. L k ni m l n th 50 thí nghi m Fermi l ch s ư c truy n hình n kh p th
gi i.
30/03/1993. T p oàn thi t b h t nhân Mĩ, Advanced Reactor Cooperation (ARC) kí m t
h p ng v i T p oàn i n l c Westinghouse th c hi n nghiên c u kĩ thu t cho m t lò
ph n ng nư c áp l c tiên ti n, ã chu n hóa, công su t 600MW. Tài tr cho nhà máy th
h m i này là ARC, Westinghouse và DOE.
06/09/1993. T p oàn thi t b h t nhân Mĩ, ARC, kí m t h p ng v i Công ti i n l c
General Electric cùng chia s chi phí, các chi ti t kĩ thu t cho m t nhà máy i n h t nhân
- 15
15
tiên ti n, quy mô l n. Kĩ thu t ư c tài tr dư i m t chương trình h p tác gi a các công ti
thu c ARC, General Electric, và DOE.
- 16
16
Thu t ng
cadmium. M t kim lo i m m, màu tr ng xanh. Các thanh i u khi n trong nh ng lò ph n
ng i n h t nhân u tiên ư c ch t o b ng cadmium, vì nó h p th neutron.
deuterium. M t ng v c a hydrogen dùng trong s nhi t h ch.
d án Manhattan. Tên mã cho chương trình s n xu t bom nguyên t phát tri n trong Th
chi n th hai. Cái tên phát sinh t nơi i u hành d án, H t kĩ thu t Manhattan.
ng v . M t d ng c a m t nguyên t ch a m t s neutron không bình thư ng trong h t
nhân c a nó.
ng v phóng x . M t ng v có kh năng phóng x c a m t nguyên t .
kh i lư ng t i h n. Lư ng uranium c n thi t gây ra m t ph n ng dây chuy n t duy
trì.
lò ph n ng nư c nh (LWR). Ki u lò ph n ng i n h t nhân tiêu bi u. Nó s d ng
nư c bình thư ng (nư c nh ) t o ra hơi nư c. Hơi nư c làm quay tuabin và phát i n.
lò ph n ng tái sinh. M lò ph n ng h t nhân t o ra nhi u nhiên li u hơn nó s d ng. Nó
ư c thi t k sao cho m t trong các s n ph m phân h ch c a U-235 dùng trong s phân
h ch là plutonium-239 (Pu-239). Pu-239 cũng là m t ng v có kh năng phân h ch.
ngu n radium-beryllium. H n h p c a các nguyên t radium và beryllium. Radium là
m t kim lo i hi m, màu tr ng xáng, có kh năng phát quang, có ho t tính phóng x cao.
Beryllium là m t kim lo i nh , màu thép xám, nhi t nóng ch y cao, ch ng ăn mòn.
nguyên t . ơn v nh nh t c a m t nguyên t . Nó c u thành t electron, proton, và
neutron. Proton và neutron t o thành h t nhân nguyên t . Các electron thì quay xung quanh
h t nhân.
ph n ng dây chuy n. M t s phân h ch liên t c c a các nguyên t .
ph n ng dây chuy n t duy trì. M t chu i ph n ng di n ra liên ti p.
s n ph m phân h ch. Các h t nhân nh thu ư c t s phân h ch. T ng kh i lư ng c a
các s n ph m phân h ch nh hơn kh i lư ng c a toàn b nguyên t ban u, vì ã có s
gi i phóng năng lư ng và neutron.
s nhi t h ch. Quá trình trong ó các nguyên t h p nh t l i, t o ra năng lư ng.
s phân h ch. Quá trình trong ó h t nhân c a m t nguyên t phân tách và t o ra nhi t.
uranium. M t kim lo i n ng, màu tr ng b c, có tính phóng x .
uranium-235 (U-235). M t ng v c a uranium dùng làm nhiên li u trong nhà máy i n
h t nhân.
- 17
17
Tài li u tham kh o
Cantelon, Philip, và Robert C. Williams.
Crisis Contained: The Department of Energy at Three Mile Island: A History.
Washington, D.C.: U.S. Department of Energy, 1980.
Cohen, Bernard L.
Before It’s Too Late, A Scientist’s Case for Nuclear Energy. New York: Plenum Press,
1983.
Edelson, Edward.
The Journalist's Guide to Nuclear Energy. Nuclear Energy Institute, 1994.
Glasstone, Samuel.
Sourcebook on Atomic Energy. Princeton: D. Van Nostrand Company, 3rd ed., 1979.
Groves, Leslie R.
Now It Can Be Told, The Story of the Manhattan Project. New York: Harper, 1975.
Hewlett, Richard, và Oscar Anderson.
The New World, 1939-1946. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press,
1990. Vol I.
Hewlett, Richard, và Francis Duncan.
Atomic Shield, 1947-1952. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press, 1990.
Vol. II.
Holl, Jack M., Roger M. Anders, Alice L. Buck, và Prentice D. Dean.
United States Civilian Nuclear Power Policy, 1954-1984 : A History. Washington,
D.C.: U.S. Department of Energy, 1985.
Kruschke, Earl Roger và Byron M. Jackson.
Nuclear Energy Policy: A Reference Handbook. Santa Barbara, Calif.: ABCCLIO,
1990.
Mazuzan, George, và J. Samuel Walker.
Controlling the Atom: The Beginnings of Nuclear Regulation, 1946-1962. University
of California Press, 1985.
Rhodes, Richard
The Making of the Atomic Bomb, Touchstone, 1988.
Rhodes, Richard
Nuclear Renewal: Common Sense about Energy, Viking, 1993.
Smyth, Henry D.
Atomic Energy for Military Purposes. Princeton: Princeton University Press, 1976.
nguon tai.lieu . vn
