Xem mẫu

  1. Cơ cấu ma trận :Cơ cấu này dựa vào nguyên tắc song trùng chỉ huy, tức là một người đồng thời có hai tuyến cấp trên. Tính song trùng chỉ huy có thể là tạm thời, Hoặc cũng có thể ổn định. (Cơ cấu theo dự án hoặc cơ cấu nhiều chiều) Ưu điểm • Nhiều người tham gia quyết định nên hạn chế phạm sai lầm Nhược điểm • Khó khăn khi phối hợp • Chậm chạp, thiếu năng động 3. Các yếu tố ảnh hưởng tới sự tiến triển cơ cấu tổ chức: • Quy mô • Công nghệ : Theo Joan Woodward, có một mối quan hệ giữa loại hình sản xuất của doanh nghiệp và loại hình cơ cấu quản lý. • Môi trường (số lượng đối thủ cạnh tranh, công nghệ xác định hay thay đổi, thị trường ổn định hay biến động…) II. QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP 1. Mục đích và mục tiêu của doanh nghiệp Mục đích: Thiên hướng, lý do tồn tại Có thể là: Bảo đảm hoạt động Bảo đảm tính bền vững Lợi nhuận • Doanh nghiệp có thể có nhiều mục đích • Các mục đích có thể hình thành theo thứ bậc không giống nhau • Mục đích có thể thay đổi theo doanh nghiệp, theo thời kỳ Mục tiêu: lượng hóa con số mà doanh nghiệp phải thực hiện để đạt mục đích – hay nói một cách khác mục tiêu biểu hiện mục đích của doanh nghiệp , một mục tiêu là một kết quả cần đạt được trong một thời gian 2. Khái niệm quản lý Việc định nghĩa quản lý là để nhấn mạnh tầm quan trọng, tính phù hợp, và sự cần thiết của công tác quản lý. Trong thuật ngữ quản lý doanh nghiệp của tiếng Anh, hai từ Management và Administration được coi là đồng nghĩa Một số khái niệm quản lý : Quản lý là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá nỗ lực của một nhóm người cùng làm việc theo một mục đích chung. (Stanton at all) Quản lý là quá trình làm việc cùng với và thông qua những người khác để đạt được các mục tiêu của tổ chức trong một môi trường biến động. Trọng tâm của quả trình này là tính hiệu lực và sử dụng hiệu quả các nguồn lực có giới hạn (Kreitner) Các khía cạnh then chốt của quá trình quản lý : + Làm việc cùng và thông qua những người khác Những nhà quản lý không thành công : - Thiếu nhạy cảm với người khác - Lạnh lùng, cách biệt và kiêu ngạo - Không trung thực (khi không hoàn thành mục tiêu đã định) - Tham vọng thái quá, thích chơi ván bài chính trị - 13 -
  2. - Ôm đồm trong quản lý, không biết ủy thác và không biết làm việc theo ê kíp - Không có khả năng tư duy chiến lược - Khó thích nghi với cấp trên với phong cách khác biệt; phụ thuộc vào các cố vấn + Đạt mục tiêu của doanh nghiệp Mục tiêu của doanh nghiệp luôn là yêu cầu quan trọng nhất đối với công tác quản lý + Cân bằng giữa hiệu lực và hiệu quả + Sử dụng tốt nhất các nguồn tài nguyên khan hiếm + Đối phó với môi trường đang thay đổi 3. Vai trò của các nhà quản lý Hầu hết tất cả các hoạt động trong đời sống đều được đụng chạm tới ít nhất cũng là một cách không trực tiếp bởi công việc của các nhà quản lý. Quản lý không đơn thuần là nói với nhân viên những gì cần phải làm, đó là sự pha trộn phức tạp và năng động của các kỹ thuật có tính hệ thống và cảm nhận của nhà quản lý. Có hai cách tiếp cận đểmô tả các công việc của nhà quản lý : Theo chức năng quản lý : Thể hiện quan hệ với những kết quả mong muốn của các hoạt động quản lý Gồm các chức năng : + Kế hoạch + Ra quyết định + T ổ c hứ c + Tuyển dụng và đào tạo cán bộ + Thông tin + Động viên khuyến khích, thúc đẩy + Lãnh đạo + Điều khiển Theo vai trò của nhà quản lý : liệt kê và sắp xếp các ứng xử thực tế của các nhà quản lý Vai trò Nội dung Hoạt động Quan hệ con người 1. Đại diện Do vị trí trong sự phân cấp, nhà Tham gia lễ tân quản lý phải tham gia vào các sự kiện khác nhau, phát biểu giới thiệu nhóm và tổ chức của mình Góp phần lớn vào việc tạo ra khí Tham gia vào mọi hoạt động thế của tổ chức, điều hòa nhu cầu liên quan với các nhân viên 2. Thủ trưởng của cá nhân với của nhóm và của cấp dưới doanh nghiệp; đào tạo và tạo ra động cơ cho nhân viên Đảm bảo thông tin trong nội bộ Nhận thư tín, họp với các đơn vị, với các đồng nghiệp khác, phòng ban, tham gia hoạt 3. Liên hệ với cấp trên trực tiếp và với các cá động thông tin với các nhân nhân khác không dưới quyền mình vật khác không cùng đơn vị - 14 -
  3. Thông tin 4. Thu thập thông Phải là trung tâm thông tin Đọc thư từ báo chí, các quan tin hệ, đến các văn phòng chỉ dẫn Quyết định cho hay không cho các chỉ thị cho một số người về một Truyền đạt các thông tin 5. Truyền đạt tình thế hoặc sự kiện, một ý tưởng trong nội bộ đơn vị, các cuộc hay một quan điểm gặp gỡ Đại diện cho nhóm can thiệp vào các vấn đề với cấp trên và các nhân 6. Phát ngôn vật khác không cùng đơn vị Truyền đạt thông tin, gặp gỡ những người ngoài đơn vị Ra quyết định Luôn luôn là nguồn gốc của mọi Khởi thảo chiến lược, họp 7. Đổi mới thay đổi quan trọng trong doanh kiểm điểm việc thực thi một nghiệp và có thể đẩy mạnh được số dự án một số quá trình nhờ thông tin mình nắm được 8. Quyết định Quyết định hành động để giải Họp tìm giải pháp quyết các vấn đề 9. Phân phối Chịu trách nhiệm phân phân phối Kiểm tra ngân quỹ, kiểm tra các nguồn vật chất và tài chính tiến độ công việc và kế 10. Đàm phán hoạch Đại diện cho đơn vị mình trong việc đàm phán 4. Để trở thành một nhà quản lý thành công Các điều kiện khái quát có tính tiền đề (công thức cơ bản cho sự thành công trong quản lý ) S=AxMxO • Ability: Năng lực quản lý là những khả năng được chứng tỏ để đạt được mục tiêu của doanh nghiệp một cách có hiệu quả và hiệu lực Các kỹ năng và đặc điểm 1, Lãnh đạo 6, Ra quyết định 2, Khả năng trình bày và diễn đạt 7, Ủy thác và điều kiện 3, Viết 8, Tự nhận biết điểm mạnh, yếu 4, Kế hoạch và tổ chức 9, ham muốn được lãnh đạo 5, Thu thập thông tin và phân tích vấn đề • Motivation: Động lực làm công tác quản lý – desire • Oportunity: Cơ hội – năng lực, động lực là hạt giống cần có đất màu để nuôi lớn đó là cơ hội. Cơ hội cho quản lý được phát triển khi có một công việc phù hợp và có được sự ủng hộ ngay khi bắt đầu công việc. - 15 -
  4. Các nhà quản lý học quản lý ra sao? Theo nghiên cứu của Ron Zemke: Các nhà quản lý thành công 50% từ công việc 30% từ các mối quan hệ (cấp trên, cố vấn, người tiền nhiệm) 20% từ đào tạo chính thống Trong thực tế, người ta có được kinh nghiệm những lần như : mắc một sai phạm lớm bị căng thẳng bởi một nhiệm vụ khó khăn; có cảm giác bị đe dọa; bị kẹt trong một tình thế khó xử; sợ mất mặt; v.v - 16 -
  5. Chương 2: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP I. DOANH NGHIỆP VÀ TỔ CHỨC Doanh nghiệp tồn tại dựa vào ý chí của người sáng lập, doanh nghiệp phát triển (khi các sản phẩm thành công trên thị trường) nhiệm vụ nhiều lên; từ đó nảy sinh nhu cầu tổ chức. Tổ chức là lời giải đáp cho vấn đề hoạt động tập thể: cùng làm trong một nhóm, mỗi người có một vai trò và đóng góp theo cách riêng vào nhóm và họ cũng cần quyền hạn để làm nhiệm vụ, công cụ và thông tin để thực hiện nhiệm vụ. Công tác tổ chức là điều kiện cơ bản cho sự sống còn của hệ thống doanh nghiệp. Tổ chức trong doanh nghiệp là sự liên kết những cá nhân, những quá trình, những hoạt động trong doanh nghiệp nhằm thực hiện mục đích đề ra của doanh nghiệp dựa trên cơ sở nguyên tắc vá quy tắc quản lý doanh nghiệp. 4. Khái niệm cơ cấu tổ chức: - Cơ cấu tổ chức là hình thức tồn tại của tổ chức biểu thị việc sắp xếp theo trật tự nào đó các bộ phận của tổ chức cùng các mối quan hệ của chúng. - Cơ cấu là cách thức mà các nhiệm vụ và trách nhiệm cũng như những mối liên hệ giữa chúng đã được bố trí và ổn định. - Cơ cấu mô tả kết hợp các yếu tố hợp thành các doanh nghiệp và xác định các đặc trưng: . Phân phối nhiệm vụ . Phân phối quyền lực . Phân phối trách nhiệm . Truyền đạt thông tin . Cơ chế phối hợp Cơ cấu tổ chức quản lý bộ máy doanh nghiệp là tổng hợp các bộ phận (Đơn vị, cá nhân) khác nhau, có mối liên hệ và quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, được chuyên môn hóa và có những trách nhiệm và quyền hạn nhất định, được bố trí theo những cấp, những khâu khác nhau nhắm đảm bảo thực hiện các chức năng quản lý và phục vụ mục đích chung đã xác định của doanh nghiệp. - Những yêu cầu đối với cơ cấu tổ chức quản lý: . Tính tối ưu . Tính linh hoạt . Tính tin cậy lớn . Tính kinh tế 5. Các kiểu cơ cấu tổ chức: Cơ cấu tổ chức trực tuyến Dựa trên nguyên tắc thống nhất chỉ huy của Henry Fayol “một người một thủ trưởng” Ưu điểm • Đơn giản ràng do thống nhất chỉ huy • Có khả năng tách biệt rõ ràng các trách nhiệm • Có hiệu quả khi giải quyết mâu thuẫn Nhược điểm • Có sự ngăn cách giữa các bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp và thiếu sự phối hợp giữa chúng • Sự cứng nhắc của tuyến - 17 -
  6. • Khó khăn trong sự khuấy động tính sáng tạo • Khó khăn trong truyền thông • Thiếu chuyên gia - thủ trưởng phải có năng lực toàn diện • Quan liêu Cơ cấu tổ chức chức năng Trong cơ cấu này có sự tham gia của các chuyên gia, những người được giao một phần quyền lực. Kết quả là một người phụ thuộc có thể nhận những mệnh lệnh từ nhiều chỉ huy. Ưu điểm • Sử dụng được chuyên gia đáp ứng được sự phức tạp của quản lý • Tập trung năng lực trong các hoạt động chuyên sâu Nhược điểm • Nhiều chỉ huy, nguồn gốc của mâu thuẫn • Thiếu sự phối hợp • Phân tán trách nhiệm • Làm yếu tính năng động các nhân Cơ cấu trực tuyến chức năng Theo kiểu cơ cấu này,bên cạnh đường trực tuyến đặt một hoặc nhiều bộ phận tham mưu bao gồm nhiều chuyên gia có trách nhiệm làm rõ các quyết định của giám đốc. Bộ phận tham mưu không có quyền chỉ huy. Một tuyến có quyền chỉ đạo: gồm những người ra quyết định Một tuyến có quyền lực chuyên môn Ưu điểm • Kết hợp ưu điểm của thống nhất chỉ huy và chuyên môn hóa • Quản lý bằng các chức năng và thừa hành Nhược điểm • Có nguy cơ do khó khăn của mối quan hệ giữa thừa hành và chức trách Cơ cấu ma trận Cơ cấu này dựa vào nguyên tắc song trùng chỉ huy, tức là một người đồng thời có hai tuyến cấp trên. Tính song trùng chỉ huy có thể là tạm thời, Hoặc cũng có thể ổn định. (Cơ cấu theo dự án hoặc cơ cấu nhiều chiều) Ưu điểm • Nhiều người tham gia quyết định nên hạn chế phạm sai lầm Nhược điểm • Khó khăn khi phối hợp • Chậm chạp, thiếu năng động 6. Các yếu tố ảnh hưởng tới sự tiến triển cơ cấu tổ chức: • Quy mô • Công nghệ : Theo Joan Woodward, có một mối quan hệ giữa loại hình sản xuất của doanh nghiệp và loại hình cơ cấu quản lý. • Môi trường (số lượng đối thủ cạnh tranh, công nghệ xác định hay thay đổi, thị trường ổn định hay biến động…) II. QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP 5. Mục đích và mục tiêu của doanh nghiệp Mục đích: Thiên hướng, lý do tồn tại Có thể là: Bảo đảm hoạt động - 18 -
  7. Bảo đảm tính bền vững Lợi nhuận • Doanh nghiệp có thể có nhiều mục đích • Các mục đích có thể hình thành theo thứ bậc không giống nhau • Mục đích có thể thay đổi theo doanh nghiệp, theo thời kỳ Mục tiêu: lượng hóa con số mà doanh nghiệp phải thực hiện để đạt mục đích – hay nói một cách khác mục tiêu biểu hiện mục đích của doanh nghiệp , một mục tiêu là một kết quả cần đạt được trong một thời gian. 6. Khái niệm quản lý Việc định nghĩa quản lý là để nhấn mạnh tầm quan trọng, tính phù hợp, và sự cần thiết của công tác quản lý. Trong thuật ngữ quản lý doanh nghiệp của tiếng Anh, hai từ Management và Administration được coi là đồng nghĩa Một số khái niệm quản lý : Quản lý là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá nỗ lực của một nhóm người cùng làm việc theo một mục đích chung. (Stanton at all) Quản lý là quá trình làm việc cùng với và thông qua những người khác để đạt được các mục tiêu của tổ chức trong một môi trường biến động. Trọng tâm của quả trình này là tính hiệu lực và sử dụng hiệu quả các nguồn lực có giới hạn (Kreitner) Các khía cạnh then chốt của quá trình quản lý : + Làm việc cùng và thông qua những người khác Những nhà quản lý không thành công : - Thiếu nhạy cảm với người khác - Lạnh lùng, cách biệt và kiêu ngạo - Không trung thực (khi không hoàn thành mục tiêu đã định) - Tham vọng thái quá, thích chơi ván bài chính trị - Ôm đồm trong quản lý, không biết ủy thác và không biết làm việc theo ê kíp - Không có khả năng tư duy chiến lược - Khó thích nghi với cấp trên với phong cách khác biệt; phụ thuộc vào các cố vấn + Đạt mục tiêu của doanh nghiệp Mục tiêu của doanh nghiệp luôn là yêu cầu quan trọng nhất đối với công tác quản lý + Cân bằng giữa hiệu lực và hiệu quả + Sử dụng tốt nhất các nguồn tài nguyên khan hiếm + Đối phó với môi trường đang thay đổi 7. Vai trò của các nhà quản lý Hầu hết tất cả các hoạt động trong đời sống đều được đụng chạm tới ít nhất cũng là một cách không trực tiếp bởi công việc của các nhà quản lý. Quản lý không đơn thuần là nói với nhân viên những gì cần phải làm, đó là sự pha trộn phức tạp và năng động của các kỹ thuật có tính hệ thống và cảm nhận của nhà quản lý. Có hai cách tiếp cận để mô tả các công việc của nhà quản lý : Theo chức năng quản lý : Thể hiện quan hệ với những kết quả mong muốn của các hoạt động quản lý Gồm các chức năng : + Kế hoạch + Ra quyết định + T ổ c hứ c + Tuyển dụng và đào tạo cán bộ - 19 -
  8. + Thông tin + Động viên khuyến khích, thúc đẩy + Lãnh đạo + Điều khiển Theo vai trò của nhà quản lý : liệt kê và sắp xếp các ứng xử thực tế của các nhà quản lý Vai trò Nội dung Hoạt động Quan hệ con người 11. Đại diện Do vị trí trong sự phân cấp, nhà Tham gia lễ tân quản lý phải tham gia vào các sự kiện khác nhau, phát biểu giới thiệu nhóm và tổ chức của mình Góp phần lớn vào việc tạo ra khí Tham gia vào mọi hoạt động thế của tổ chức, điều hòa nhu cầu liên quan với các nhân viên 12. Thủ trưởng của cá nhân với của nhóm và của cấp dưới doanh nghiệp; đào tạo và tạo ra động cơ cho nhân viên Đảm bảo thông tin trong nội bộ Nhận thư tín, họp với các đơn vị, với các đồng nghiệp khác, phòng ban, tham gia hoạt 13. Liên hệ với cấp trên trực tiếp và với các cá động thông tin với các nhân nhân khác không dưới quyền mình vật khác không cùng đơn vị Thông tin 14. Thu thập thông Phải là trung tâm thông tin Đọc thư từ báo chí, các quan tin hệ, đến các văn phòng chỉ dẫn Quyết định cho hay không cho các chỉ thị cho một số người về một Truyền đạt các thông tin 15. Truyền đạt tình thế hoặc sự kiện, một ý tưởng trong nội bộ đơn vị, các cuộc hay một quan điểm gặp gỡ Đại diện cho nhóm can thiệp vào các vấn đề với cấp trên và các nhân 16. Phát ngôn vật khác không cùng đơn vị Truyền đạt thông tin, gặp gỡ những người ngoài đơn vị Ra quyết định Luôn luôn là nguồn gốc của mọi Khởi thảo chiến lược, họp 17. Đổi mới thay đổi quan trọng trong doanh kiểm điểm việc thực thi một nghiệp và có thể đẩy mạnh được số dự án một số quá trình nhờ thông tin mình nắm được 18. Quyết định Quyết định hành động để giải Họp tìm giải pháp quyết các vấn đề 19. Phân phối - 20 -
  9. Chịu trách nhiệm phân phân phối Kiểm tra ngân quỹ, kiểm tra các nguồn vật chất và tài chính tiến độ công việc và kế 20. Đàm phán hoạch Đại diện cho đơn vị mình trong việc đàm phán 8. Để trở thành một nhà quản lý thành công Các điều kiện khái quát có tính tiền đề (công thức cơ bản cho sự thành công trong quản lý ) S=AxMxO • Ability: Năng lực quản lý là những khả năngđược chứng tỏ để đạt được mục tiêu của doanh nghiệp một cách có hiệu quả và hiệu lực Các kỹ năng và đặc điểm 1, Lãnh đạo 6, Ra quyết định 2, Khả năng trình bày và diễn đạt 7, Ủy thác và điều kiện 3, Viết 8, Tự nhận biết điểm mạnh, yếu 4, Kế hoạch và tổ chức 9, ham muốn được lãnh đạo 5, Thu thập thông tin và phân tích vấn đề • Motivation: Động lực làm công tác quản lý – desire • Oportunity: Cơ hội – năng lực, động lực là hạt giống cần có đất màu để nuôi lớn đó là cơ hội. Cơ hội cho quản lý được phát triển khi có một công việc phù hợp và có được sự ủng hộ ngay khi bắt đầu công việc. Các nhà quản lý học quản lý ra sao? Theo nghiên cứu của Ron Zemke: Các nhà quản lý thành công 50% từ công việc 30% từ các mối quan hệ (cấp trên, cố vấn, người tiền nhiệm) 20% từ đào tạo chính thống Trong thực tế, người ta có được kinh nghiệm những lần như : mắc một sai phạm lớn bị căng thẳng bởi một nhiệm vụ khó khăn; có cảm giác bị đe dọa; bị kẹt trong một tình thế khó xử; sợ mất mặt; v.v - 21 -
  10. CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH Chương 3 CỦA DOANH NGHIỆP. Môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp ngày càng thay đổi về công nghệ, chính trị, khách hàng, đối thủ cạnh tranh..., làm cho những nhiệm vụ mục tiêu xác định trong các kế hoạch dài hạn 5-7 năm thường xuyên phải tính lại. Sự cần thiết phải thích ứng với sự thay đổi đa dạng đã đưa doanh nghiệp đến những vấn đề then chốt trong quản trị chiến lược: Loại hình kinh doanh nào nên thực hiện? Có nên định hình lại hoạt động kinh doanh không? Những đối thủ cạnh tranh nào đang thâm nhập vào ngành? Khách hàng thay đổi ra sao? Những công nghệ nào đang phát triển có thể khiến doanh nghiệp phải phá sản? Doanh nghiệp nên đeo đuổi những chiến lược phát triển nào? Ngoài ra, ngày nay các tập đoàn, các công ty lớn có xu hướng phát triển hoạt động ở trên toàn cầu. Do điều kiện hoạt động ở mỗi nước, mỗi vùng có những thay đổi khác nhau nên việc quản lý của công ty bằng kế hoạch chiến lược cho phép các chi nhánh chủ động phản ứng tích cực hơn với điều kiện đặc thù và những điều kiện thay đổi ở mỗi vùng. I. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN. 1. Quản trị chiến lược - Quản trị chiến lược là quá trình nghiên cứu môi trường hiện tại cũng như trong tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức, đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như trong tương lai. - Quản trị chiến lược là nghệ thuật và khao học thiết lập, thực hiện và đánh giá các các quyết định có liên quan nhiều chức năng cho phép một tổ chức đạt được những mục tiêu đề ra. Quản trị chiến lược tập trung vào việc hợp nhất quản trị, tiếp thị, tài chính kế toán, sản xuất, nghiên cứu phát triển, và các hệ thống thông tin các lãnh vực kinh doanh để đạt được thành công của tổ chức. - Vậy quản trị chiến lược, như mọi tiến trình quản trị khác, bao gồm việc hoạch định, tổ chức thực hiện, kiểm tra việc thực hiện. Đối tượng quản trị ở đây chính là các tác động của môi trường ( các bất trắc, cơ hội ) và cách thức doanh nghiệp phản ứng lại những tác động của môi trường ( bằng nỗ lực của tất cả các bộ phận trong doanh nghiệp ) 2. Chiến lược: là những phương thức hành động tổng quát ( phương châm ) để doanh nghiệp đạt tới mục tiêu dài hạn, tăng sức mạnh của doanh nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh bằng cách phối hợp có hiệu quả nỗ lực của các bộ phận trong doanh nghiệp, tranh thủ được cơ hội và tránh / giảm thiểu các mối đe dọa ( nguy cơ ) từ bên ngoài. Chiến lược không đồng nghĩa với các giả pháp tình huống ứng phó với các khó khăn doanh nghiệp đang gặp phải. 3. Báo cáo nhiệm vụ của doanh nghiệp: trình bày các mục đích lâu dài của một doanh nghiệp, phân biệt một doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác bằng cách xác định rõ phạm vi hoạt động: - Doanh nghiệp hoạt động trong ngành kinh doanh nào? Sản phẩm gì? - Thị trường nào? Khách hàng là ai? - Triết lý kinh doanh của doanh nghiệp. - Công nghệ sản xuất. - 22 -
nguon tai.lieu . vn