Xem mẫu
- KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN
KINH NGHIÏÅM ÀAÂO TAÅO, PHAÁT TRIÏÍN N
CUÃA NHÊÅT
BAÂIBAÃN,
HOÅC CHO VIÏÅT NAM
DÛÚNG DUY ÀAÅT*
Ngaây nhêån:7/11/2019
Ngaây phaãn biïån:
28/11/2019
Ngaây duyïåt àùng:
25/12/2019
Toám tùæt:
Biïín coá vai troâ ngaây caâng to lúán àöëi vúái phaát triïín kinh tïë, xaä höåi vaâ giûä vûäng chuã q
tûâ vai troâ quan troång cuãa biïín, nïn caác quöëc gia trïn thïë giúái àïìu quan têm tòm caác giaãi phaáp phaá
kinh tïë biïín. Trong caác giaãi phaáp phaát huy caác nguöìn lûåc phaát triïín kinh tïë biïín, thò giaãi phaáp àaâ
àûúåc caác quöëc gia cho laâ quan troång nhêët, quyïët àõnh nhêët vaâ luön quan têm àêìu tû cho phaát triïín.
trong phaát triïín kinh tïë xaä höåi noái chung, phaát triïín kinh tïë biïín noái riïng. Baâi viïët naây taác giaã tê
taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín cuãa Nhêåt, tûâ àoá ruát ra baâi hoåc cho Viïåt Nam trong giai àoaån
Tûâ khoáa:
Àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín; Kinh nghiïåm vaâ baâi hoåc kinh nghiïåm, Nhêåt B
JAPAN'S EXPERIENCE IN TRAINING AND DEVELOPING MARINE HUMAN RESOURC
LESSONS FOR VIETNAM
Abstract:
The ocean plays an increasingly large role in social and economic development and upholding th
nations. Stemming from the important role of the ocean, countries around the world are interested in finding
resources for the development of the marine economy. Among solutions to promote marine economic develop
human resources training and development solutions are considered by the nations as the most important, mo
investment for development. Japan is a successful country in socio-economic development, in general an
development, in particular. In this article, the author focuses on introducing Japan’s experience in training a
human resources, thereby drawing lessons for Vietnam in the new period.
Keywords:
Training, marine human resources development; experience and experience lessons, Japan, Viet
1. Àùåt vêën àïì Chiïën lûúåc biïín Viïåt Nam àïën nùm 2020, tiïìm lûåc
Viïåt Nam coá vuâng àùåc quyïìn kinh tïë biïín röång kinh tïë biïín cuãa Viïåt Nam àaä khöng ngûâng lúán maånh,
lúán trïn 1 triïåu km 2, gêëp 3 lêìn diïån tñch àêët liïìn; coá phaát triïín vúái töëc àöå khaá nhanh, coá nhûäng àoáng goáp
búâ biïín daâi 3.260 km. Doåc Bùæc - Trung - Nam, coá 28 quan troång vaâo tùng trûúãng kinh tïë - xaä höåi theo
tónh, thaânh phöë tiïëp giaáp vúái biïín, trong àoá coá 18 hûúáng cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa, baão vïå möi
khu kinh tïë ven biïín àaä àûúåc quy hoaåch phaát triïín. trûúâng vaâ giûä vûäng chuã quyïìn biïín àaão quöëc gia” 1
.
Trong sûå nghiïåp xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc, biïín Tuy nhiïn, trûúác nhûäng diïîn biïën múái vaâ hïët sûác
Viïåt Nam coá võ trñ, vai troâ àùåc biïåt quan troång àöëi vúái phûác taåp cuãa tònh hònh thïë giúái, caác nûúác àaä vaâ àang
phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, baão àaãm quöëc phoâng, an coi biïín àaão vaâ àaåi dûúng laâ àõnh hûúáng chiïën lûúåc
ninh, baão vïå möi trûúâng cuãa nûúác ta. “Trong suöët phaát triïín chuã yïëu cuãa mònh, àaä tiïën haânh múã caác
hún 30 nùm thûåc hiïån àûúâng löëi àöíi múái do Àaãng tuyïën haãi vêån nöëi liïìn caác luåc àõa vúái nhau vaâ àùåt caác
Cöång saãn Viïåt Nam khúãi xûúáng vaâ laänh àaåo; sau 10 cùn cûá quên sûå trïn àaão. Do võ trñ, vai troâ àùåc biïåt
nùm thûåc hiïån Nghõ quyïët Trung ûúng 4 khoaá X vïì quan troång trong phaát triïín kinh tïë, quöëc phoâng cuãa
biïín, nïn khöng chó caác nûúác coá biïín maâ caã caác
1
, ngaây 22/10/2018 “Vïì chiïën lûúåc
Nghõ quyïët söë 36/NQ-TW
phaát triïín bïìn vûäng kinh tïë biïín Viïåt Nam àïën 2030, têìm nhòn
* Vuå Khoa hoåc, Cöng nghïå vaâ Húåp taác quöëc tïë, Töíng cuåc Biïín
àïën nùm 2045” cuãa Ban Chêëp haânh TW Àaãng khoáa XII. vaâ Haãi àaão Viïåt Nam
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc
55 cöng àoaâ
Söë 17 thaáng 12/2019
- KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN
nûúác khöng coá biïín trïn thïë giúái cuäng àaä vaâ àang “Nhêåt laâ quöëc gia thaânh cöng vaâ laâ möåt trong caác
tòm caách vûún ra biïín, lêëy biïín laâ hûúáng múã röång cûúâng quöëc vïì phaát triïín kinh tïë, xaä höåi noái chung,
khöng gian sinh töìn vaâ phaát triïín, laâm cho tònh hònh kinh tïë biïín noái riïng. GDP bònh quên àêìu ngûúâi
biïín, àaão trïn thïë giúái xuêët hiïån nhûäng diïîn biïën hïët (GDP/ngûúâi) cuãa Nhêåt Baãn ûúác àaåt 43.950 USD/
sûác phûác taåp vúái nhiïìu loaåi hònh tranh chêëp quyïët ngûúâi nùm 2017, àûáng thûá ba thïë giúái. Mùåc dêìu
liïåt vïì chuã quyïìn, quyïìn chuã quyïìn, quyïìn taâi phaán Nhêåt laâ nûúác ngheâo taâi nguyïn thiïn nhiïn, thiïn tai
vaâ caác lúåi ñch kinh tïë trïn biïín, àiïín hònh laâ khu vûåc khùæc nhiïåt, laåi bõ chiïën tranh thïë thúái thûá hai taân
biïín Hoa Àöng, Biïín Àöng vaâ múái àêy nhêët laâ biïín phaá. Thaânh cöng trong phaát triïín kinh tïë, xaä höåi noái
Bùæc Bùng Dûúng cuäng àang coá dêëu hiïåu “noáng” lïn. chung, kinh tïë biïín noái riïng cuãa Nhêåt ban coá nhiïìu
Tònh hònh trïn àaä, àang àoâi hoãi khaách quan, cêëp nguyïn nhên, trong àoá coá nguyïn nhên quan troång
baách Viïåt Nam phaãi nghiïn cûáu tòm caác giaãi phaáp àïí laâ Nhêåt àaä chuá troång àêìu tû cho àaâo taåo, phaát triïín
têåp trung hún nûäa caác nguöìn lûåc cho àêìu tû phaát vaâ sûã duång nguöìn nhên lûåc, àùåc biïåt laâ nguöìn nhên
triïín maånh meä kinh tïë biïín gùæn chùåt vúái quöëc phoânglûåc biïín”3.
nhùçm àêíy maånh tùng trûúãng kinh tïë, giûä vûäng chuã 3. Möåt söë kinh nghiïåm cuãa Nhêåt vïì àaâo taåo,
quyïìn biïín, àaão. Trong caác nguöìn lûåc cêìn quan têm phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín
àêìu tû phaát triïín, thò nguöìn nhên lûåc laâ quan troång Cöng taác töí chûác quaãn lyá,
àiïìu phöëi chñnh saách
nhêët, quyïët àõnh nhêët, khöng coá nguöìn nhên lûåc chêët àaåi dûúng vaâ vuâng búâ biïín cuãa Nhêåt Baãn gùæn vúái
lûúång cao thò kinh tïë, xaä höåi khöng thïí phaát triïín traách nhiïåm cuãa ngûúâi àûáng àêìu àêët nûúác, àoá laâ
àûúåc, thêåm chñ coân rúi vaâo tònh traång kiïåt quïå, bïë sûå àiïìu haânh trûåc tiïëp cuãa Thuã tûúáng thöng qua böå
tùæc. Nïn phaát triïín vïì söë lûúång vaâ nêng cao chêët Töíng haânh dinh vïì chñnh saách àaåi dûúng. Caác böå
lûúång vaâ húåp lyá vïì cú cêëu nguöìn nhên lûåc biïín trong ngaânh àïìu phaãi tham gia vaâo quaá trònh quaãn lyá,
giai àoaån hiïån nay phaãi laâ möëi quan têm haâng àêìu àiïìu haânh thûåc thi chñnh saách biïín, trïn cú súã coá
cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác, cuãa caác ngaânh caác cêëp vaâ cuãa sûå phên cöng traách nhiïåm quaãn lyá roä raâng, giûäa caác
möîi ngûúâi dên Viïåt Nam, àïí goáp phêìn taåo ra sûå böå liïn quan. Vúái mö hònh töí chûác naây Nhêåt Baãn
phaát triïín àöåt phaá trong lônh vûåc biïín, àaão, nhùçm möåt mùåt àaä nêng cao traách nhiïåm àiïìu haânh cuãa
giûä vûäng chuã quyïìn biïín àaão, súám àûa nûúác ta trúã ngûúâi àûáng àêìu àêët nûúác vïì lônh vûåc biïín. Mùåt
thaânh nûúác phaát triïín toaân diïån. khaác àaä taåo àûúåc cú súã àïí têåp trung caác nguöìn lûåc
Xuêët phaát tûâ vai troâ quan troång, quyïët àõnh cuãa cho phaát triïín kinh tïë biïín.
nguöìn nhên lûåc àöëi vúái phaát triïín kinh tïë, vùn hoáa, Laâ möåt quöëc àaão, nïn Nhêåt Baãn àaä chuá troång xêy
xaä höåi, noái chung, àöëi vúái phaát triïín kinh tïë biïín vaâdûång, thûåc hiïån chiïën lûúåc phaát triïín biïín têåp trung
giûä vûäng chuã quyïìn biïín àaão noái riïng. Trong baâi vaâo 4 nöåi dung cöët loäi laâ: (1) phên àõnh “khu vûåc baão
viïët naây taác giaã xin giúái thiïåu kinh nghiïåm àaâo taåo,vïå mûåc nûúác thuãy triïìu thêëp” xung quanh àûúâng cú
phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín cuãa Nhêåt Baãn, möåt súã haãi àaão; (2) baão vïå vaâ sûã duång “cöng trònh cûá
quöëc gia coá nhiïìu thaânh tûåu vaâ kinh nghiïåm tiïu àiïím” cuãa khu vûåc àùåc quyïìn kinh tïë; (3) sûãa àöíi Àaåi
biïíu vïì phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín, tûâ àoá ruát ra cûúng phoâng vïå vaâ Kïë hoaåch phoâng vïå trung haån,
möåt söë baâi hoåc kinh nghiïåm cho Viïåt Nam trong giai àaãm baão xêy dûång lûåc lûúång quên sûå vûäng maånh
àoaån múái, goáp phêìn àêíy nhanh hún nûäa phaát triïín phuåc vuå cho chiïën lûúåc biïín; (4) thuyïët phuåc Myä cuâng
kinh tïë biïín. húåp taác vúái Nhêåt Baãn trong tranh chêëp quêìn àaão
2. Khaái quaát vïì àiïìu kiïån tûå nhiïn, biïín, búâ Sekaku/Àiïëu Ngû vúái Trung Quöëc. Do quan têm àïën
biïín cuãa Nhêåt Baãn xêy dûång, thûåc hiïån chiïën lûúåc phaát triïín nguöìn nhên
Nhêåt Baãn nùçm úã phña Àöng cuãa chêu AÁ, phñalûåc noái riïng, chiïën lûúåc phaát triïín biïín noái chung,
Têy cuãa Thaái Bònh Dûúng, do nùm quêìn àaão chñnh Nhêåt Baãn àaä gùåt haái àûúåc nhiïìu thaânh tûåu to lúán
vaâ 6847 àaão nhoã húåp thaânh, vúái diïån tñch 378 ngaân trong phaát triïín kinh tïë, xaä höåi. Àùåc biïåt laâ trong
km2, dên söë khoaãng 130 triïåu ngûúâi. Nhêåt Baãn coá phaát triïín kinh tïë biïën gùæn vúái giûä vûäng chuã quyïìn
búâ biïín daâi 33.889 km, coá nhiïìu võnh nhoã, úã Nhêåt biïín, àaão. Hiïån nay Nhêåt Baãn laâ möåt trong caác quöëc
àöìi nuái chiïëm 73% diïån tñch tûå nhiïn caã nûúác, trong gia àûáng àêìu vïì phaát triïín kinh tïë biïín, àaä gùæn phaát
àoá coá trïn 532 ngoån nuái cao hún 2000 meát. Ngoån nuái
cao nhêët cuãa Nhêåt laâ nuái Phuá Sô cao 3776 meát. Nhêåt 2 Baách khoa toaân thû múã https://wikipedia.org/wiki/Nhêåt Baãn.
Baãn coá nhiïìu thaác nûúác, suöëi, söng vaâ höì 2
. 3
Nhû trïn.
56 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân
Söë 17 thaáng 12/2019
- KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN
triïín kinh tïë biïín vúái an ninh quöëc phoâng, giûä vûäng viïån chó chuyïn àaâo taåo vaâ nghiïn cûáu vïì biïín nhû:
toaân veån chuã quyïìn, biïín àaão4. Àaåi hoåc Khoa hoåc vaâ Kyä thuêåt biïín Tokyo” 5
.
Vïì lônh vûåc àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc Hiïån nay vïì lônh vûåc biïín caác trûúâng àaåi hoåc úã
biïín cuãa Nhêåt Baãn Nhêåt Baãn àang àaâo taåo caác chuyïn ngaânh chñnh
Nhêåt Baãn àaä súám xaác àõnh roä võ trñ vai troâ àùåc nhû: Haãi dûúng hoåc vêåt lyá, Khñ tûúång, Möi trûúâng,
biïåt quan troång cuãa nguöìn nhên lûåc àöëi vúái phaát triïín Sinh thaái, Hoáa hoåc, Àõa chêët, Viïîn thaám, Haâng haãi,
kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi noái chung, àöëi vúái phaát triïínThuãy saãn, Dûå baáo vaâ Phoâng chöëng thiïn tai, Kyä
kinh tïë biïín gùæn vúái quöëc phoâng noái riïng. Nïn àaä chuá thuêåt vuâng búâ, Quaãn lyá vaâ Chñnh saách vïì biïín... vúái
troång àêìu tû caác nguöìn lûåc cho àaâo taåo, phaát triïín caác chûúng trònh hoåc 4 nùm cho bêåc àaåi hoåc,
nguöìn nhên lûåc, àùåc biïåt laâ nguöìn nhên lûåc biïín. Vúái 2 nùm cho bêåc thaåc sô vaâ 3 nùm cho bêåc tiïën sô. Taåi
muåc tiïu taåo ra möåt hïå thöng giaáo duåc toaân diïån, àïí caác trûúâng, ngoaâi viïåc àûúåc trang bõ caác kiïën thûác
àaâo taåo nguöìn nhên lûåc chêët lûúång cao àaáp ûáng yïu lyá thuyïët vïì chuyïn ngaânh, sinh viïn, nghiïn cûáu
cêìu phaát triïín nhanh àêët nûúác. Trong lônh vûåc biïín, sinh coân àûúåc tham gia caác nghiïn cûáu thûåc àõa
àaão Nhêåt Baãn àaä rêët chuá troång àïën xuác tiïën giaáo duåc cuäng nhû nghiïn cûáu trong phoâng thñ nghiïåm thöng
xaä höåi, kïët húåp chùåt cheä vúái giaáo duåc trong caác trûúângqua caác dûå aán nghiïn cûáu cuãa Khoa hoùåc Viïån
phöí thöng, thöng qua viïåc àûa nhûäng vêën àïì cú baãn nghiïn cûáu thuöåc trûúâng.
vïì biïín, àaão vaâo chûúng trònh giaáo duåc trong caác Hêìu hïët caác khoáa àaâo taåo trong caác trûúâng àaåi
trûúâng phöí thöng, nhùçm giaáo duåc nhêån thûác àuáng hoåc taåi Nhêåt àûúåc xêy dûång theo hïå thöëng tñn chó,
àùæn, nhûäng nöî lûåc trong hoåc têåp, nghiïn cûáu vïì biïín giöëng nhû hïå thöëng àaâo taåo taåi caác trûúâng àaåi hoåc
cho nhûäng cöng dên tûúng lai cuãa Nhêåt ngay tûâ khi cuãa Myä. Sinh viïn phaãi hoåc vaâ thi àaåt àûúåc söë lûúång
coân ngöìi trïn ghïë nhaâ trûúâng. caác tñn chó nhêët àõnh thò múái àuã àiïìu kiïån töët nghiïåp.
Àöëi vúái àaâo taåo nghïì vïì lônh vûåc biïín, Chñnh phuãTrong thúâi gian hoåc, sinh viïn coá thïí keáo daâi khoáa
Nhêåt Baãn àaä coá nhiïìu chñnh saách khuyïën khñch vaâ hoåc thïm 1 hoùåc 2 hoåc kyâ. Möåt vùn bùçng àaåi hoåc
taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho viïåc àêìu tû, phaát triïín hïå noái chung, vùn bùçng àaåi hoåc lônh vûåc biïín noái riïng
thöëng giaáo duåc - àaâo taåo nghïì trong caác cöng ty, hoaân chónh vúái khoaãng 130-150 tñn chó, do àoá, trung
doanh nghiïåp. Àöìng thúâi coá chñnh saách ûu àaäi trong bònh trong möîi hoåc kyâ möîi sinh viïn phaãi hoåc tûâ 35
böë trñ, sûã duång vaâ àaäi ngöå àöëi vúái lûåc lûúång lao àöång àïën 40 tñn chó.
coá tay nghïì cao, chuyïn mön gioãi, chñnh saách àöång Caác khoáa hoåc thaåc sô giaãng daåy taåi caác trûúâng
viïn, khuyïën khñch kõp thúâi, thoãa àaáng cho caác hoaåt àaåi hoåc cuãa Nhêåt, chuã yïëu dûåa trïn àõnh daång höåi
àöång saáng taåo cuãa ngûúâi lao àöång trong lao àöång, thaão khoa hoåc, lûúång tñn chó cuãa möîi khoáa laâ 30 tñn
saãn xuêët, cuäng nhû trong àúâi söëng xaä höåi. chó sau àoá nghiïn cûáu sinh phaãi viïët luêån vùn àïí
Àùåc biïåt trong lônh vûåc àaâo taåo nguöìn nhên lûåc baão vïå luêån vùn töët nghiïåp thaåc syä. Àöëi vúái àaâo
trònh àöå cao, “Nhêåt Baãn àaä chuá troång àûa ra nhiïìu taåoTiïën sô, thúâi gian lïn lúáp giaãng daåy ñt hún vaâ chuã
cú chïë khuyïën khñch àêìu tû caác nguöìn lûåc àïí phaát yïëu dûåa vaâo kïët quaã caác cöng trònh nghiïn cûáu vaâ
triïín vaâ hiïån àaåi hoáa caác trung têm àaâo taåo nhên taâi, viïët luêån aán cuãa nghiïn cûáu sinh. nhùçm nêng cao
caác cú súã àaâo taåo, nghiïn cûáu khoa hoåc, àöìng thúâi kinh nghiïåm thûåc tiïîn cuäng nhû tû duy nghiïn cûáu
coá nhiïìu chñnh saách khuyïën khñch phaát triïín àaâo taåo khoa hoåc àöåc lêåp vaâ khaã nùng laâm viïåc theo nhoám
nguöìn nhên lûåc trong lônh vûåc nghiïn cûáu khoa hoåc, cuãa nghiïn cûáu sinh.
nhùçm xoáa dêìn khoaãng caách vïì khoa hoåc, cöng nghïå Nhêåt Baãn àùåc biïåt quan têm àïën chñnh saách
cuãa Nhêåt vúái caác nûúác tiïn tiïën. ÚÃ Nhêåt Baãn caác khuyïën khñch, taåo àiïìu kiïån cho caác trûúâng, viïån
trûúâng trung cêëp, cao àùèng vaâ àaåi hoåc àaâo taåo phaát nghiïn cûáu múã röång húåp taác trong àaâo taåo, nghiïn
triïín nguöìn nhên lûåc liïn quan àïën biïín àûúåc hònh cûáu phaát triïín khoa hoåc cöng nghïå, àïí tiïëp cêån vúái
thaânh súám vaâ phaát triïín nhanh. Chûúng trònh, nöåi
dung, phûúng phaáp àaâo taåo, nghiïn cûáu cuãa Nhêåt
àïìu tiïëp cêån àûúåc vúái cöng nghïå hiïån àaåi vaâ kinh Höåi àöìng lyá luêån Trung ûúng (2018),
4
Baáo caáo kïët quaã khaão saát
vïì Chiïën lûúåc biïín taåi Nhêåt Baãn
nghiïåm àaâo taåo, nghiïn cûáu cuãa caác nûúác coá nïìn 5
“Xêy dûång vaâ töí chûác
Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo (2012), Dûå aán
giaáo duåc tiïn tiïën trïn thïë giúái. Hêìu hïët caác trûúâng thûåc hiïån chñnh saách, quy hoaåch, kïë hoaåch àaâo taåo nguöìn
àaåi hoåc lúán úã Nhêåt àïìu coá caác chuyïn ngaânh àaâo taåo nhên lûåc phuåc vuå cöng taác nghiïn cûáu, àiïìu tra vaâ quaãn lyá taâi
vaâ nghiïn cûáu vïì biïín, trong àoá coá möåt söë trûúâng, nguyïn - möi trûúâng, khñ tûúång - thuãy vùn biïín Viïåt Nam.
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc
57 cöng àoaâ
Söë 17 thaáng 12/2019
- KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN
nïìn giaáo duåc tiïn tiïën trïn thïë giúái vaâ ûáng duång nhûäng lûúng vaâ tùng thûúãng theo thêm niïn, nhùçm phaát
thaânh tûåu khoa hoåc cöng nghïå tiïn tiïën vaâo giaãng huy cao àöå tñnh tñch cûåc, chuã àöång saáng taåo cuãa
daåy, àaâo taåo taåi caác trûúâng nhùçm traánh sûå tuåt hêåu ngûúâi lao àöång; taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho ngûúâi lao
trong àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc noái chung, àöång coá khaã nùng thñch ûáng vaâ tiïëp cêån nhanh vúái
nguöìn nhên lûåc trong lônh vûåc biïín noái riïng. Cuå thïí àiïìu kiïån laâm viïåc vaâ nhaåy beán trong viïåc laâm chuã
caác viïån nghiïn cûáu, caác nhaâ khoa hoåc vïì biïín cuãa cöng nghïå tiïn tiïën vaâ caác hònh thûác lao àöång múái 6
.
Nhêåt baãn àûúåc khuyïën khñch cöång taác vúái Vùn phoâng 4. Baâi hoåc kinh nghiïåm vïì àaâo taåo, phaát triïín
UNESCO khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng taåi nguöìn nhên lûåc biïín ruát ra cho Viïåt Nam
Jakarta vaâ caác Tiïíu ban UNESCO /IOC khu vûåc Têy Trïn cú súã nghiïn cûáu vïì àaâo taåo, phaát triïín nguöìn
Thaái Bònh Dûúng taåi Bangkok. nhên lûåc biïín cuãa Nhêåt Baãn, möåt trong nhûäng quöëc
Caác Böå vaâ caác cú quan chñnh phuã coá liïn quan, gia àûáng àêìu thïë giúái vïì phaát triïín kinh tïë biïín trong
nhû Cú quan Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Biïín vaâ Traái nhûäng nùm qua, coá thïí ruát ra möåt söë baâi hoåc kinh
Àêët Nhêåt Baãn (JAMTEC), Cú quan ào lûúâng Nhêåt nghiïåm cho Viïåt Nam trong àaâo taåo, phaát triïín nguöìn
Baãn, Caãnh saát biïín Nhêåt Baãn, caác Trûúâng àaåi hoåcnhên lûåc biïín giai àoaån túái laâ:
vaâ caác Viïån nghiïn cûáu, nhû: Viïån Nghiïn cûáu Àaåi Möåt laâ,cêìn nêng cao nhêån thûác cuãa laänh àaåo caác
Dûúng taåi Àaåi hoåc Tokyo àaä cöång taác chùåt cheä vúái ngaânh, caác cêëp, sau àoá lan toãa ra toaân xaä höåi vïì vai
caác töí chûác quöëc tïë, caác trûúâng àaåi hoåc, viïån nghiïn troâ quan troång vaâ laâ nhên töë quyïët àõnh cuãa nguöìn
cûáu cuãa caác quöëc gia, húåp taác trong triïín khai caác dûå nhên lûåc àöëi vúái phaát triïín kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi
aán vaâ caác cuöåc höåi thaão do caác töí chûác quöëc tïë, caác noái chung, phaát triïín kinh tïë biïín vaâ giûä vûäng chuã
quöëc gia töí chûác, nhû:- Haãi dûúng hoåc cuãa khu vûåc quyïìn biïín àaão noái riïng. Trïn coá súã àoá nêng cao
Àöng AÁ, Àöng Nam AÁ vaâ Chêu AÁ Thaái Bònh Dûúng,tinh thêìn traách nhiïåm cuãa caác ngaânh, caác cêëp, cuãa
quan trùæc taåi khu vûåc Àöng Bùæc chêu AÁ, quan trùæcngûúâi àûáng àêìu caác ngaânh caác cêëp vaâ cuãa toaân xaä
taåi Àöng Nam AÁ. höåi àöëi vúái viïåc têåp trung caác nguöìn lûåc àêìu tû cho
Àaä coá nhiïìu hònh thûác phöëi húåp vúái Böå Àêët àai, phaát triïín nguöìn nhên lûåc, nhêët laâ nguöìn nhên lûåc
Cú súã Haå têìng vaâ Giao thöng vêån taãi, caác trûúâng àaåi trònh àöå cao àïí coá nhûäng bûúác àöåt phaá trong phaát
hoåc vaâ viïån nghiïn cûáu cuãa caác nûúác àïí thuác àêíy triïín kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi bïìn vûäng noái chung,
phaát triïín nguöìn nhên lûåc trong lônh vûåc Khoa hoåc trong lônh vûåc biïín noái riïng.
thuãy vùn vaâ àaâo taåo, trao àöíi thöng tin vïì biïín. Chñnh Hai laâ,giaáo duåc àaâo taåo phaãi àûúåc coi laâ quöëc
phuã Nhêåt khuyïën khñch caác trûúâng àaåi hoåc cuãa Nhêåtsaách haâng àêìu, caác ngaânh caác cêëp, vaâ möîi ngûúâi
thu huát sinh viïn caác nûúác trïn thïë giúái àïën hoåc, dên cêìn phaãi àùåc biïåt quan têm àïën giaáo duåc,
nghiïn cûáu. Haâng nùm caác trûúâng àïìu giaânh hoåc àaâo taåo.
böíng vaâ tiïëp nhêån àaâo taåo àaåi hoåc, thaåc syä. Tiïën syä Trong giaáo duåc àaâo taåo cêìn àùåc biïåt chuá troång
cho sinh viïn, nghiïn cûáu sinh caác nûúác trong khu àïën giaáo duåc, àaâo taåo àaåi hoåc, àïí tùng nhanh nguöìn
vûåc Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng trong àoá coá Viïåtnhên lûåc chêët lûúång cao cho sûå nghiïåp phaát triïín
Nam. Àïí möåt mùåt nhùçm giuáp àúä, höî trúå caác nûúáckinh tïë, xaä höåi gùæn vúái an ninh quöëc phoâng vuâng biïín
trong àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc chêët lûúång vaâ haãi àaão.
cao. Mùåt khaác thöng qua chûúng trònh àaâo taåo, húåp Cêìn àa daång hoáa caác cêëp, caác hònh thûác àaâo taåo,
taác àïí tùng thïm thu nhêåp, tranh thuã àûúåc nguöìn àöìng thúâi àêíy maånh huy àöång caác nguöìn lûåc cuãa caá
nhên lûåc, tri thûác kinh nghiïåm cuãa caác nûúác coá sinh nhên, têåp thïí, xaä höåi trong vaâ ngoaâi nûúác àêìu tû cho
viïn, nghiïn cûáu sinh túái hoåc cho phaát triïín kinh tïë, phaát triïín àaâo taåo nguöìn nhên lûåc, àùåc biïåt laâ nguöìn
xaä höåi. nhên lûåc chêët lûúång cao, nhùçm taåo caác cú höåi, àiïìu
Vïì chñnh saách sûã duång vaâ quaãn lyá nguöìn nhên kiïån töët nhêët cho moåi ngûúâi coá nhu cêìu àaâo taåo, àïìu
lûåc biïín àûúåc àaâo taåo nêng cao trònh àöå, àaáp ûáng yïu cêìu
Nhêåt Baãn thûåc hiïån ûu tiïn tuyïín choån, àaâo taåo phaát triïín nhanh kinh tïë biïín àaão.
nhûäng ngûúâi taâi gioãi àïí cung cêëp cho xaä höåi noái chung,
àùåc biïåt laâ cho phaát triïín kinh tïë biïín, Nhêåt rêët coi 6 Hiroshi Terashima (2009), Ocean Governance and the Japanese
troång taåo möi trûúâng, àiïìu kiïån laâm viïåc thuêån lúåi vaâ Basic Act on Ocean Policy, 14 April 2009, The United Nations -
chñnh saách khuyïën khñch nhên taâi noái chung, nhên Nippon Foundation Fellowship Programme Inaugural Asia -
taâi lônh vûåc biïín noái riïng, nhû: aáp duång chïë àöå lïn Pacific Alumni Meeting.
58 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân
Söë 17 thaáng 12/2019
- KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN
Tùng cûúâng phaát triïín àaâo taåo nghïì cho nguöìn ûáng duång vaâo quaãn lyá, phaát triïín kinh tïë biïín. Àêy
nhên lûåc Biïín, gùæn kïët chùåt cheä àaâo taåo tûâ bêåc phöí laâ kinh nghiïåm rêët coá giaá trõ, nhùçm têån duång nhûäng
thöng àïën àaâo taåo nghïì vaâ àaâo taåo àaåi hoåc, thûåc thaânh quaã cuãa caác nûúác phaát triïín àïí ài tùæt àoán
hiïån àaâo taåo, böìi dûúäng thûúâng xuyïn cho nguöìn àêìu, giaãm dêìn khoaãng caách vïì trònh àöå phaát triïín
nhên lûåc. Trong àaâo taåo phaãi chuá troång kïë thûâa vaâ kinh tïë, xaä höåi, vïì khoa hoåc cöng nghïå vaâ vïì chêët
phaát huy giaá trõ vùn hoáa truyïìn thöëng, khúi dêåy loâng lûúång nguöìn nhên lûåc giûäa Viïåt Nam vaâ caác nûúác
yïu nûúác, yïu biïín àaão kïët húåp vúái viïåc tiïëp thu tiïn tiïën trïn thïë giúái.. .
tinh hoa vùn hoáa nhên loaåi. Nhùçm àaâo taåo ra nguöìn Saáu laâ,cêìn coá cú quan trûåc tiïëp chõuå traách nhiïåm
nhên lûåc khöng chó coá trònh àöå chuyïn mön nghïì trûúác ngûúâi àûáng àêìu chñnh phuã vïì cöng taác töí chûác
nghiïåp cao, maâ coân coá loâng yïu nûúác, coá phêím quaãn lyá phaát triïín kinh tïë, xaä höåi vuâng biïín vaâ haãi
chêët àaåo àûác töët, yá chñ phêën àêëu vûún lïn vaâ trung àaão noái chung, quaãn lyá phaát triïín nguöìn nhên lûåc
thaânh vúái lúåi ñch cuãa nhên dên vaâ dên töåc. Àêy laâ biïín noái riïng. Àïí gùæn kïët chùåt cheä giûäa phaát triïín
baâi hoåc kinh nghiïåm rêët sêu sùæc cuãa Nhêåt Baãn vaâkinh tïë xaä höåi lônh vûåc biïín vaâ haãi àaão vúái phaát triïín
cuãa nhiïìu nûúác trïn thïë giúái, cêìn àûúåc nghiïn cûáu nguöìn nhên lûåc biïín vaâ àïí nêng cao traách nhiïåm
àïí coá giaãi phaáp kïë thûâa vaâ phaát huy trong àiïìu kiïån cuãa cú quan cuäng nhû ngûúâi àûáng àêìu cú quan trong
kinh tïë thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp quöëc tïë hiïån nay. viïåc têåp trung vaâ phaát huy caác nguöìn lûåc cho àêìu tû
Cêìn coá giaãi phaáp àïí tiïëp thu coá choån loåc nhûängphaát triïín nguöìn nhên lûåc vaâ kinh tïë xaä höåi biïín.
thaânh tûåu cuãa truyïìn thöëng vùn hoáa Viïåt Nam, kïët
húåp vúái phaát huy nhûäng tinh hoa cuãa vùn hoáa nhên Taâi liïåu tham khaão
loaåi. Nhùçm khúi dêåy loâng yïu biïín àaão, yïu quï 1. Nghõ quyïët söë 36/NQ-TW , ngaây 22/10/2018 “vïì chiïën lûúåc
hûúng, àêët nûúác vaâ loâng tûå haâo dên töåc, àïí taåo phêët triïín bïìn vûäng kinh tïë biïín Viïåt Nam àïën 2030, têìm nhòn
àöång lûåc cho phaát triïín maånh meä kinh tïë, xaä höåi, àïën nùm 2045” cuãa Ban Chêëp haânh TW Àaãng khoáa XII.
giûä vûäng toaân veån chuã quyïìn biïín àaão. 2. Höåi àöìng lyá luêån Trung ûúng (2018), Baáo caáo kïët quaã khaão saát
vïì Chiïën lûúåc biïín taåi Nhêåt Baãn.
Ba laâ, àêíy maånh vaâ nêng cao chêët lûúång nghiïn
3. Böå Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng (2011) Quyïët àõnh söë 2476/QÀ-
cûáu, ûáng duång khoa hoåc cöng nghïå nhùçm phaát triïín
BTNMT ngaây 30/12/2011 phï duyïåt quy hoaåch phaát triïín nhên
vaâ ûáng duång cöng nghïå tiïn tiïën vaâo phaát triïín kinh lûåc ngaânh Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng giai àoaån 2012-2020.
tïë goáp phêìn phaát triïín nhanh, bïìn vûäng kinh tïë biïín, 4. Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo (2012), Dûå aán
“Xêy dûång vaâ töí chûác
giaãm khoaãng caách vïì khoa hoåc cöng nghïå vaâ chêët thûåc hiïån chñnh saách, quy hoaåch, kïë hoaåch àaâo taåo nguöìn
lûúång nguöìn nhên lûåc giûäa Viïåt Nam vúái caác quöëc nhên lûåc phuåc vuå cöng taác nghiïn cûáu, àiïìu tra vaâ quaãn lyá taâi
gia, àïí phaát triïín nhanh kinh tïë biïín vaâ giûä vûäng chuã nguyïn - möi trûúâng, khñ tûúång - thuãy vùn biïín Viïåt Nam.
quyïìn biïín, àaão, goáp phêìn nhanh choáng àûa nûúác 5. Baách khoa toaân thû múã https://wikipedia.org/wiki/Nhêåt Baãn.
ta trúã thaânh nûúác phaát triïín. 6. Àùång Xuên Phûúng, Nguyïîn Lï Tuêën Quaãn lyá nhaâ nûúác töíng
húåp vaâ thöëng nhêët vïì biïín, haãi àaão, NXB Chñnh trõ Quöëc gia, HN
Böën laâ,chuá trong xêy dûång, hoaân thiïån chñnh
nùm 2014.
saách thu huát, sûã duång, taåo möi trûúâng, àiïìu kiïån laâm
7. Triïåu Vùn Cûúâng (2016), Àaâo taåo, böìi dûúäng nguöìn nhên lûåc
viïåc vaâ chñnh saách àöång viïn khuyïën khñch vïì vêåt quaãn lyá nhaâ nûúác vïì biïín vaâ haãi àaão úã Viïåt Nam: thûåc traång vaâ
chêët, tinh thêìn àöëi vúái nguöìn nhên lûåc biïín. Nhùçm giaãi phaáp, Tham luêån Höåi thaão quöëc tïë vúái chuã àïì: “Quaãn lyá
thu huát nguöìn nhên lûåc coá chêët lûúång cao cho phaát nhaâ nûúác vïì biïín vaâ haãi àaão: vêën àïì vaâ caách tiïëp cêån”.
triïín kinh tïë biïín. Àöìng thúâi àïí àöång viïn, khuyïën 8. Àoaân Vùn Khaái, Nguöìn lûåc con ngûúâi trong quaá trònh CNH,
khñch nguöìn nhên lûåc nöî lûåc phên àêëu trong lao àöång, HÀH úã Viïåt Nam, NXB Lyá luêån chñnh trõ, Haâ Nöåi, nùm 2005.
hoåc têåp, àoáng goáp sûác lûåc, trñ tuïå ngaây caâng nhiïìu Nguyïîn Truâng Khaánh, “Tùng cûúâng húåp taác quöëc tïë nhùçm
9.
cho sûå nghiïåp phaát triïín kinh tïë vaâ giûä vûäng chuã nêng cao chêët lûúång àaâo taåo”, Taåp chñ Du lõch Viïåt Nam,
söë 7-2007.
quyïìn biïín àaão.
10. Thang Vùn Phuác, Thûá trûúãng Böå Nöåi vuå, “Nhûäng àõnh hûúáng
Nùm laâ, àêíy maånh húåp taác quöëc tïë trong àaâo
àöíi múái cöng taác àaâo taåo, böìi dûúäng caán böå, cöng chûác nhaâ
taåo, nghiïn cûáu ûáng duång khoa hoåc cöng nghïå tiïn nûúác theo yïu cêìu caãi caách haânh chñnh töíng thïí”, Taåp chñ
tiïën vaâo phaát triïín kinh tïë biïín, nhùçm tranh thuã Töí chûác nhaâ nûúác, nùm 2001- 2010.
kinh nghiïåm, trao àöíi thöng tin vaâ sûå giuáp àúä vïì 11. Nguyïîn Thanh, Phaát triïín nguöìn nhên lûåc phuåc vuå CNH,
àaâo taåo, böìi dûúäng caán böå, vïì húåp taác àêìu tû phaát HÀH àêët nûúác, NXB Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, nùm 2005.
triïín kinh tïë biïín vaâ vïì nghiïn cûáu khoa hoåc, tranh 12. Vuä Baá Thïí, “Phaát huy nguöìn lûåc con ngûúâi àïí cöng nghiïåp
thuã cöng nghïå tiïn tiïën cuãa caác nûúác phaát triïín hoáa, hiïån àaåi hoáa”, NXB Lao àöång vaâ Xaä höåi, nùm 2005.
Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc
59 cöng àoaâ
Söë 17 thaáng 12/2019
nguon tai.lieu . vn