Xem mẫu

  1. KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN KINH NGHIÏÅM ÀAÂO TAÅO, PHAÁT TRIÏÍN N CUÃA NHÊÅT BAÂIBAÃN, HOÅC CHO VIÏÅT NAM DÛÚNG DUY ÀAÅT* Ngaây nhêån:7/11/2019 Ngaây phaãn biïån: 28/11/2019 Ngaây duyïåt àùng: 25/12/2019 Toám tùæt:  Biïín coá vai troâ ngaây caâng to lúán àöëi vúái phaát triïín kinh tïë, xaä höåi vaâ giûä vûäng chuã q tûâ vai troâ quan troång cuãa biïín, nïn caác quöëc gia trïn thïë giúái àïìu quan têm tòm caác giaãi phaáp phaá kinh tïë biïín. Trong caác giaãi phaáp phaát huy caác nguöìn lûåc phaát triïín kinh tïë biïín, thò giaãi phaáp àaâ àûúåc caác quöëc gia cho laâ quan troång nhêët, quyïët àõnh nhêët vaâ luön quan têm àêìu tû cho phaát triïín.  trong phaát triïín kinh tïë xaä höåi noái chung, phaát triïín kinh tïë biïín noái riïng. Baâi viïët naây taác giaã tê taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín cuãa Nhêåt, tûâ àoá ruát ra baâi hoåc cho Viïåt Nam trong giai àoaån Tûâ khoáa:  Àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín; Kinh nghiïåm vaâ baâi hoåc kinh nghiïåm, Nhêåt B JAPAN'S EXPERIENCE IN TRAINING AND DEVELOPING  MARINE HUMAN RESOURC LESSONS FOR VIETNAM Abstract:  The ocean plays an increasingly large role in social and economic development and upholding th nations. Stemming from the important role of the ocean, countries around the world are interested in finding resources for the development of the marine economy. Among solutions to promote marine economic develop human resources training and development solutions are considered by the nations as the most important, mo investment for development. Japan is a successful country in socio-economic development, in general an development, in particular. In this article, the author focuses on introducing Japan’s experience in training a human resources, thereby drawing lessons for Vietnam in the new period. Keywords:  Training, marine human resources development; experience and experience lessons, Japan, Viet 1. Àùåt vêën àïì Chiïën lûúåc biïín Viïåt Nam àïën nùm 2020, tiïìm lûåc Viïåt Nam coá vuâng àùåc quyïìn kinh tïë biïín röång kinh tïë biïín cuãa Viïåt Nam àaä khöng ngûâng lúán maånh, lúán trïn 1 triïåu km 2, gêëp 3 lêìn diïån tñch àêët liïìn; coá phaát triïín vúái töëc àöå khaá nhanh, coá nhûäng àoáng goáp búâ biïín daâi 3.260 km. Doåc Bùæc - Trung - Nam, coá 28 quan troång vaâo tùng trûúãng kinh tïë - xaä höåi theo tónh, thaânh phöë tiïëp giaáp vúái biïín, trong àoá coá 18 hûúáng cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa, baão vïå möi khu kinh tïë ven biïín àaä àûúåc quy hoaåch phaát triïín. trûúâng vaâ giûä vûäng chuã quyïìn biïín àaão quöëc gia” 1 . Trong sûå nghiïåp xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc, biïín Tuy nhiïn, trûúác nhûäng diïîn biïën múái vaâ hïët sûác Viïåt Nam coá võ trñ, vai troâ àùåc biïåt quan troång àöëi vúái phûác taåp cuãa tònh hònh thïë giúái, caác nûúác àaä vaâ àang phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, baão àaãm quöëc phoâng, an coi biïín àaão vaâ àaåi dûúng laâ àõnh hûúáng chiïën lûúåc ninh, baão vïå möi trûúâng cuãa nûúác ta. “Trong suöët phaát triïín chuã yïëu cuãa mònh, àaä tiïën haânh múã caác hún 30 nùm thûåc hiïån àûúâng löëi àöíi múái do Àaãng tuyïën haãi vêån nöëi liïìn caác luåc àõa vúái nhau vaâ àùåt caác Cöång saãn Viïåt Nam khúãi xûúáng vaâ laänh àaåo; sau 10 cùn cûá quên sûå trïn àaão. Do võ trñ, vai troâ àùåc biïåt nùm thûåc hiïån Nghõ quyïët Trung ûúng 4 khoaá X vïì quan troång trong phaát triïín kinh tïë, quöëc phoâng cuãa biïín, nïn khöng chó caác nûúác coá biïín maâ caã caác 1 ,  ngaây  22/10/2018 “Vïì  chiïën  lûúåc   Nghõ  quyïët  söë  36/NQ-TW phaát triïín bïìn vûäng kinh tïë biïín Viïåt Nam àïën 2030, têìm nhòn * Vuå Khoa hoåc, Cöng nghïå vaâ Húåp taác quöëc tïë, Töíng cuåc Biïín àïën nùm 2045” cuãa Ban  Chêëp haânh TW Àaãng khoáa XII. vaâ Haãi àaão Viïåt Nam Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 55 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
  2. KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN nûúác khöng coá biïín trïn thïë giúái cuäng àaä vaâ àang “Nhêåt laâ quöëc gia thaânh cöng vaâ laâ möåt trong caác tòm caách vûún ra biïín, lêëy biïín laâ hûúáng múã röång cûúâng quöëc vïì phaát triïín kinh tïë, xaä höåi noái chung, khöng gian sinh töìn vaâ phaát triïín, laâm cho tònh hònh kinh tïë biïín noái riïng. GDP bònh quên àêìu ngûúâi biïín, àaão trïn thïë giúái xuêët hiïån nhûäng diïîn biïën hïët (GDP/ngûúâi) cuãa Nhêåt Baãn ûúác àaåt 43.950 USD/ sûác phûác taåp vúái nhiïìu loaåi hònh tranh chêëp quyïët ngûúâi nùm 2017,  àûáng thûá ba  thïë giúái. Mùåc dêìu liïåt vïì chuã quyïìn, quyïìn chuã quyïìn, quyïìn taâi phaán Nhêåt laâ nûúác ngheâo taâi nguyïn thiïn nhiïn, thiïn tai vaâ caác lúåi ñch kinh tïë trïn biïín, àiïín hònh laâ khu vûåc khùæc nhiïåt, laåi bõ chiïën tranh thïë thúái thûá  hai taân biïín Hoa Àöng, Biïín Àöng vaâ múái àêy nhêët laâ biïín phaá. Thaânh cöng trong phaát triïín kinh tïë, xaä höåi noái Bùæc Bùng Dûúng cuäng àang coá dêëu hiïåu “noáng” lïn.  chung, kinh tïë biïín noái riïng cuãa Nhêåt ban coá nhiïìu Tònh hònh trïn àaä, àang àoâi hoãi khaách quan, cêëp nguyïn nhên, trong àoá coá nguyïn nhên quan troång baách Viïåt Nam phaãi nghiïn cûáu tòm caác giaãi phaáp àïí laâ Nhêåt àaä chuá troång àêìu tû cho àaâo taåo, phaát triïín têåp trung hún nûäa caác nguöìn lûåc cho àêìu tû phaát vaâ sûã duång nguöìn nhên lûåc, àùåc biïåt laâ nguöìn nhên triïín maånh meä kinh tïë biïín gùæn chùåt vúái quöëc phoânglûåc biïín”3. nhùçm àêíy maånh tùng trûúãng kinh tïë, giûä vûäng chuã 3. Möåt söë kinh nghiïåm cuãa Nhêåt vïì àaâo taåo, quyïìn biïín, àaão. Trong caác nguöìn lûåc cêìn quan têm phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín àêìu tû phaát triïín, thò nguöìn nhên lûåc laâ quan troång Cöng taác töí chûác quaãn lyá, àiïìu phöëi chñnh saách nhêët, quyïët àõnh nhêët, khöng coá nguöìn nhên lûåc chêët àaåi dûúng vaâ vuâng búâ biïín cuãa Nhêåt Baãn gùæn vúái lûúång cao thò kinh tïë, xaä höåi khöng thïí phaát triïín traách nhiïåm cuãa ngûúâi àûáng àêìu àêët nûúác, àoá laâ àûúåc, thêåm chñ coân rúi vaâo tònh traång kiïåt quïå, bïë sûå àiïìu haânh trûåc tiïëp cuãa Thuã tûúáng thöng qua böå tùæc. Nïn phaát triïín vïì söë lûúång vaâ nêng cao chêët Töíng haânh dinh vïì chñnh saách àaåi dûúng. Caác böå lûúång vaâ húåp lyá vïì cú cêëu nguöìn nhên lûåc biïín trong ngaânh àïìu phaãi tham gia vaâo quaá trònh quaãn lyá, giai àoaån hiïån nay phaãi laâ möëi quan têm haâng àêìu àiïìu haânh thûåc thi chñnh saách biïín, trïn cú súã coá cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác, cuãa caác ngaânh caác cêëp vaâ cuãa sûå phên cöng traách nhiïåm quaãn lyá roä raâng, giûäa caác möîi ngûúâi dên Viïåt  Nam, àïí goáp  phêìn taåo ra sûå böå liïn quan. Vúái mö hònh töí chûác naây Nhêåt Baãn phaát triïín àöåt phaá trong lônh vûåc biïín, àaão, nhùçm möåt mùåt àaä nêng cao traách nhiïåm àiïìu haânh cuãa giûä vûäng chuã quyïìn biïín àaão, súám àûa nûúác ta trúã ngûúâi àûáng àêìu àêët nûúác  vïì lônh vûåc biïín. Mùåt thaânh nûúác phaát triïín toaân diïån. khaác àaä taåo àûúåc cú súã àïí têåp trung caác nguöìn lûåc  Xuêët phaát tûâ vai troâ quan troång, quyïët àõnh cuãa cho phaát triïín kinh tïë biïín. nguöìn nhên lûåc àöëi vúái phaát triïín kinh tïë, vùn hoáa, Laâ möåt quöëc àaão, nïn Nhêåt Baãn àaä chuá troång xêy xaä höåi, noái chung, àöëi vúái phaát triïín kinh tïë biïín vaâdûång, thûåc hiïån chiïën lûúåc phaát triïín biïín têåp trung giûä vûäng chuã quyïìn biïín àaão noái riïng. Trong baâi vaâo 4 nöåi dung cöët loäi laâ: (1) phên àõnh “khu vûåc baão viïët naây taác giaã xin giúái thiïåu kinh nghiïåm àaâo taåo,vïå mûåc nûúác thuãy triïìu thêëp” xung quanh àûúâng cú phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín cuãa Nhêåt Baãn, möåt súã haãi àaão; (2) baão vïå vaâ sûã duång “cöng trònh cûá quöëc gia coá nhiïìu thaânh tûåu vaâ kinh nghiïåm tiïu àiïím” cuãa khu vûåc àùåc quyïìn kinh tïë; (3) sûãa àöíi Àaåi biïíu vïì phaát triïín nguöìn nhên lûåc biïín, tûâ àoá ruát ra cûúng phoâng vïå vaâ Kïë hoaåch phoâng vïå trung haån, möåt söë baâi hoåc kinh nghiïåm cho Viïåt Nam trong giai àaãm baão xêy dûång lûåc lûúång quên sûå vûäng maånh àoaån múái, goáp phêìn àêíy nhanh hún nûäa phaát triïín phuåc vuå cho chiïën lûúåc biïín; (4) thuyïët phuåc Myä cuâng kinh tïë biïín. húåp taác vúái Nhêåt Baãn trong tranh chêëp quêìn àaão 2. Khaái quaát vïì àiïìu kiïån tûå nhiïn, biïín, búâ Sekaku/Àiïëu Ngû vúái Trung Quöëc. Do quan têm àïën biïín cuãa Nhêåt Baãn xêy dûång, thûåc hiïån chiïën lûúåc phaát triïín nguöìn nhên Nhêåt Baãn nùçm úã phña Àöng cuãa chêu AÁ, phñalûåc noái riïng, chiïën lûúåc phaát triïín biïín noái chung, Têy cuãa Thaái Bònh Dûúng, do nùm quêìn àaão chñnh Nhêåt Baãn àaä gùåt haái àûúåc nhiïìu thaânh tûåu to lúán vaâ 6847 àaão nhoã húåp thaânh, vúái diïån tñch 378 ngaân trong phaát triïín kinh tïë, xaä höåi. Àùåc biïåt laâ trong km2, dên söë khoaãng 130 triïåu ngûúâi. Nhêåt Baãn coá phaát triïín kinh tïë biïën gùæn vúái giûä vûäng chuã quyïìn búâ biïín daâi 33.889 km, coá nhiïìu võnh nhoã, úã Nhêåt biïín, àaão. Hiïån nay Nhêåt Baãn laâ möåt trong caác quöëc àöìi nuái chiïëm 73% diïån tñch tûå nhiïn caã nûúác, trong gia àûáng àêìu vïì phaát triïín kinh tïë biïín, àaä gùæn phaát àoá coá trïn 532 ngoån nuái cao hún 2000 meát. Ngoån nuái cao nhêët cuãa Nhêåt laâ nuái Phuá Sô cao 3776 meát. Nhêåt 2 Baách khoa toaân thû múã https://wikipedia.org/wiki/Nhêåt Baãn. Baãn coá nhiïìu thaác nûúác, suöëi, söng vaâ höì  2 . 3  Nhû trïn. 56 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
  3. KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN triïín kinh tïë biïín vúái an ninh quöëc phoâng, giûä vûäng viïån chó chuyïn àaâo taåo vaâ nghiïn cûáu vïì biïín nhû: toaân veån chuã quyïìn, biïín àaão4. Àaåi hoåc Khoa hoåc vaâ Kyä thuêåt biïín Tokyo” 5 . Vïì lônh vûåc àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc Hiïån nay vïì lônh vûåc biïín caác trûúâng àaåi hoåc úã biïín cuãa Nhêåt Baãn Nhêåt Baãn àang àaâo taåo caác chuyïn ngaânh chñnh Nhêåt Baãn àaä súám xaác àõnh roä võ trñ vai troâ àùåc nhû: Haãi dûúng hoåc vêåt lyá, Khñ tûúång, Möi trûúâng, biïåt quan troång cuãa nguöìn nhên lûåc àöëi vúái phaát triïín Sinh thaái, Hoáa hoåc, Àõa chêët, Viïîn thaám, Haâng haãi, kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi noái chung, àöëi vúái phaát triïínThuãy saãn, Dûå baáo vaâ Phoâng chöëng thiïn tai, Kyä kinh tïë biïín gùæn vúái quöëc phoâng noái riïng. Nïn àaä chuá thuêåt vuâng búâ, Quaãn lyá vaâ Chñnh saách vïì biïín... vúái troång àêìu tû caác nguöìn lûåc cho àaâo taåo, phaát triïín caác  chûúng  trònh  hoåc  4  nùm  cho  bêåc  àaåi  hoåc, nguöìn nhên lûåc, àùåc biïåt laâ nguöìn nhên lûåc biïín. Vúái 2 nùm cho bêåc thaåc sô vaâ 3 nùm cho bêåc tiïën sô. Taåi muåc tiïu taåo ra möåt hïå thöng giaáo duåc toaân diïån, àïí caác trûúâng, ngoaâi viïåc àûúåc trang bõ caác kiïën thûác àaâo taåo nguöìn nhên lûåc chêët lûúång cao àaáp ûáng yïu lyá thuyïët vïì chuyïn ngaânh, sinh viïn, nghiïn cûáu cêìu phaát triïín nhanh àêët nûúác. Trong lônh vûåc biïín, sinh coân àûúåc tham gia caác nghiïn cûáu thûåc àõa àaão Nhêåt Baãn àaä rêët chuá troång àïën xuác tiïën giaáo duåc cuäng nhû nghiïn cûáu trong phoâng thñ nghiïåm thöng xaä höåi, kïët húåp chùåt cheä vúái giaáo duåc trong caác trûúângqua caác dûå aán nghiïn cûáu cuãa Khoa hoùåc Viïån phöí thöng, thöng qua viïåc àûa nhûäng vêën àïì cú baãn nghiïn cûáu thuöåc trûúâng. vïì biïín, àaão vaâo chûúng trònh giaáo duåc trong caác Hêìu hïët caác khoáa àaâo taåo trong caác trûúâng àaåi trûúâng phöí thöng, nhùçm giaáo duåc nhêån thûác àuáng hoåc taåi Nhêåt àûúåc xêy dûång theo hïå thöëng tñn chó, àùæn, nhûäng nöî lûåc trong hoåc têåp, nghiïn cûáu vïì biïín giöëng nhû hïå thöëng àaâo taåo taåi caác trûúâng àaåi hoåc cho nhûäng cöng dên tûúng lai cuãa Nhêåt ngay tûâ khi cuãa Myä. Sinh viïn phaãi hoåc vaâ thi àaåt àûúåc söë lûúång coân ngöìi trïn ghïë nhaâ trûúâng. caác tñn chó nhêët àõnh thò múái àuã àiïìu kiïån töët nghiïåp. Àöëi vúái àaâo taåo nghïì vïì lônh vûåc biïín, Chñnh phuãTrong thúâi gian hoåc, sinh viïn coá thïí keáo daâi khoáa Nhêåt Baãn àaä coá nhiïìu chñnh saách khuyïën khñch vaâ hoåc thïm 1 hoùåc 2 hoåc kyâ. Möåt vùn bùçng àaåi hoåc taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho viïåc àêìu tû, phaát triïín hïå noái chung, vùn bùçng àaåi hoåc lônh vûåc biïín noái riïng thöëng giaáo duåc - àaâo taåo nghïì trong caác cöng ty, hoaân chónh vúái khoaãng 130-150 tñn chó, do àoá, trung doanh nghiïåp. Àöìng thúâi coá chñnh saách ûu àaäi trong bònh trong möîi hoåc kyâ möîi sinh viïn phaãi hoåc tûâ 35 böë trñ, sûã duång vaâ àaäi ngöå àöëi vúái lûåc lûúång lao àöång àïën 40 tñn chó. coá tay nghïì cao, chuyïn mön gioãi, chñnh saách àöång Caác khoáa hoåc thaåc sô giaãng daåy taåi caác trûúâng viïn, khuyïën khñch kõp thúâi, thoãa àaáng cho caác hoaåt àaåi hoåc cuãa Nhêåt, chuã yïëu dûåa trïn àõnh daång höåi àöång saáng taåo cuãa ngûúâi lao àöång trong lao àöång, thaão khoa hoåc, lûúång tñn chó cuãa möîi khoáa laâ 30 tñn saãn xuêët, cuäng nhû trong àúâi söëng xaä höåi. chó sau àoá nghiïn cûáu sinh phaãi viïët luêån vùn àïí Àùåc biïåt trong lônh vûåc àaâo taåo nguöìn nhên lûåc baão vïå luêån vùn töët nghiïåp thaåc syä. Àöëi vúái àaâo trònh àöå cao, “Nhêåt Baãn àaä chuá troång àûa ra nhiïìu taåoTiïën sô, thúâi gian lïn lúáp giaãng daåy ñt hún vaâ chuã cú chïë khuyïën khñch àêìu tû caác nguöìn lûåc àïí phaát yïëu dûåa vaâo kïët quaã caác cöng trònh nghiïn cûáu vaâ triïín vaâ hiïån àaåi hoáa caác trung têm àaâo taåo nhên taâi, viïët luêån aán cuãa nghiïn cûáu sinh. nhùçm nêng cao caác cú súã àaâo taåo, nghiïn cûáu khoa hoåc, àöìng thúâi kinh nghiïåm thûåc tiïîn cuäng nhû tû duy nghiïn cûáu coá nhiïìu chñnh saách khuyïën khñch phaát triïín àaâo taåo khoa hoåc àöåc lêåp vaâ khaã nùng laâm viïåc theo nhoám nguöìn nhên lûåc trong lônh vûåc nghiïn cûáu khoa hoåc, cuãa nghiïn cûáu sinh. nhùçm xoáa dêìn khoaãng caách vïì khoa hoåc, cöng nghïå Nhêåt  Baãn àùåc  biïåt  quan  têm  àïën  chñnh saách cuãa Nhêåt vúái caác nûúác tiïn tiïën. ÚàNhêåt Baãn caác khuyïën khñch, taåo àiïìu kiïån cho caác trûúâng, viïån trûúâng trung cêëp, cao àùèng vaâ àaåi hoåc àaâo taåo phaát nghiïn cûáu múã röång húåp taác trong àaâo taåo, nghiïn triïín nguöìn nhên lûåc liïn quan àïën biïín àûúåc hònh cûáu phaát triïín khoa hoåc cöng nghïå, àïí tiïëp cêån vúái thaânh súám vaâ phaát triïín nhanh. Chûúng trònh, nöåi dung, phûúng phaáp àaâo taåo, nghiïn cûáu cuãa Nhêåt àïìu tiïëp cêån àûúåc vúái cöng nghïå hiïån àaåi vaâ kinh  Höåi àöìng lyá luêån Trung ûúng (2018), 4  Baáo caáo kïët quaã khaão saát vïì Chiïën lûúåc biïín taåi Nhêåt Baãn nghiïåm àaâo taåo, nghiïn cûáu cuãa caác nûúác coá nïìn 5 “Xêy dûång vaâ töí chûác  Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo (2012), Dûå aán giaáo duåc tiïn tiïën trïn thïë giúái. Hêìu hïët caác trûúâng thûåc hiïån  chñnh saách,  quy  hoaåch,  kïë  hoaåch  àaâo  taåo  nguöìn àaåi hoåc lúán úã Nhêåt àïìu coá caác chuyïn ngaânh àaâo taåo nhên lûåc phuåc vuå cöng taác nghiïn cûáu, àiïìu tra vaâ quaãn lyá taâi vaâ nghiïn cûáu vïì biïín, trong àoá coá möåt söë trûúâng, nguyïn - möi trûúâng, khñ tûúång - thuãy vùn biïín Viïåt Nam. Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 57 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
  4. KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN nïìn giaáo duåc tiïn tiïën trïn thïë giúái vaâ ûáng duång nhûäng lûúng vaâ tùng thûúãng theo thêm niïn, nhùçm phaát thaânh tûåu khoa hoåc cöng nghïå tiïn tiïën vaâo giaãng huy cao àöå tñnh tñch cûåc, chuã àöång saáng taåo cuãa daåy, àaâo taåo taåi caác trûúâng nhùçm traánh sûå tuåt hêåu ngûúâi lao àöång; taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho ngûúâi lao trong àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc noái chung, àöång coá khaã nùng thñch ûáng vaâ tiïëp cêån nhanh vúái nguöìn nhên lûåc trong lônh vûåc biïín noái riïng. Cuå thïí àiïìu kiïån laâm viïåc vaâ nhaåy beán trong viïåc laâm chuã caác viïån nghiïn cûáu, caác nhaâ khoa hoåc vïì biïín cuãa cöng nghïå tiïn tiïën vaâ caác hònh thûác lao àöång múái 6 . Nhêåt baãn àûúåc khuyïën khñch cöång taác vúái Vùn phoâng 4. Baâi hoåc kinh nghiïåm vïì àaâo taåo, phaát triïín UNESCO khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng taåi nguöìn nhên lûåc biïín ruát ra cho Viïåt Nam Jakarta vaâ caác Tiïíu ban UNESCO /IOC khu vûåc Têy Trïn cú súã nghiïn cûáu vïì àaâo taåo, phaát triïín nguöìn Thaái Bònh Dûúng taåi Bangkok. nhên lûåc biïín cuãa Nhêåt Baãn, möåt trong nhûäng quöëc Caác Böå vaâ caác cú quan chñnh phuã coá liïn quan, gia àûáng àêìu thïë giúái vïì phaát triïín kinh tïë biïín trong nhû Cú quan Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Biïín vaâ Traái nhûäng nùm qua, coá thïí ruát ra möåt söë baâi hoåc kinh Àêët Nhêåt Baãn (JAMTEC), Cú quan ào lûúâng Nhêåt nghiïåm cho Viïåt Nam trong àaâo taåo, phaát triïín nguöìn Baãn, Caãnh saát biïín Nhêåt Baãn, caác Trûúâng àaåi hoåcnhên lûåc biïín giai àoaån túái laâ: vaâ caác Viïån nghiïn cûáu, nhû: Viïån Nghiïn cûáu Àaåi Möåt laâ,cêìn nêng cao nhêån thûác cuãa laänh àaåo caác Dûúng taåi Àaåi hoåc Tokyo àaä cöång taác chùåt cheä vúái ngaânh, caác cêëp, sau àoá lan toãa ra toaân xaä höåi vïì vai caác töí chûác quöëc tïë, caác trûúâng àaåi hoåc, viïån nghiïn troâ quan troång vaâ laâ nhên töë quyïët àõnh cuãa nguöìn cûáu cuãa caác quöëc gia, húåp taác trong triïín khai caác dûå nhên lûåc àöëi vúái phaát triïín kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi aán vaâ caác cuöåc höåi thaão do caác töí chûác quöëc tïë, caác noái chung, phaát triïín kinh tïë biïín vaâ giûä vûäng chuã quöëc gia töí chûác, nhû:- Haãi dûúng hoåc cuãa khu vûåc quyïìn biïín àaão noái riïng. Trïn coá súã àoá nêng cao Àöng AÁ, Àöng Nam AÁ vaâ Chêu AÁ Thaái Bònh Dûúng,tinh thêìn traách nhiïåm cuãa caác ngaânh, caác cêëp, cuãa quan trùæc taåi khu vûåc Àöng Bùæc chêu AÁ, quan trùæcngûúâi àûáng àêìu caác ngaânh caác cêëp vaâ cuãa toaân xaä taåi Àöng Nam AÁ. höåi àöëi vúái viïåc têåp trung caác nguöìn lûåc àêìu tû cho Àaä coá nhiïìu hònh thûác phöëi húåp vúái Böå Àêët àai, phaát triïín nguöìn nhên lûåc, nhêët laâ nguöìn nhên lûåc Cú súã Haå têìng vaâ Giao thöng vêån taãi, caác trûúâng àaåi trònh àöå cao àïí coá nhûäng bûúác àöåt phaá trong phaát hoåc vaâ viïån nghiïn cûáu cuãa caác nûúác àïí thuác àêíy triïín kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi bïìn vûäng noái chung, phaát triïín nguöìn nhên lûåc trong lônh vûåc Khoa hoåc trong lônh vûåc biïín noái riïng. thuãy vùn vaâ àaâo taåo, trao àöíi thöng tin vïì biïín. Chñnh Hai laâ,giaáo duåc àaâo taåo phaãi àûúåc coi laâ quöëc phuã Nhêåt khuyïën khñch caác trûúâng àaåi hoåc cuãa Nhêåtsaách haâng àêìu, caác ngaânh caác cêëp, vaâ möîi ngûúâi thu huát sinh viïn caác nûúác trïn thïë giúái àïën hoåc, dên cêìn phaãi àùåc biïåt quan têm àïën giaáo duåc, nghiïn cûáu. Haâng nùm caác trûúâng àïìu giaânh hoåc àaâo taåo. böíng vaâ tiïëp nhêån àaâo taåo àaåi hoåc, thaåc syä. Tiïën syä Trong giaáo duåc àaâo taåo cêìn àùåc biïåt chuá troång cho sinh viïn, nghiïn cûáu sinh caác nûúác trong khu àïën giaáo duåc, àaâo taåo àaåi hoåc, àïí tùng nhanh nguöìn vûåc Chêu AÁ - Thaái Bònh  Dûúng trong àoá coá Viïåtnhên lûåc chêët lûúång cao cho sûå nghiïåp phaát triïín Nam. Àïí möåt mùåt nhùçm giuáp àúä, höî trúå caác nûúáckinh tïë, xaä höåi gùæn vúái an ninh quöëc phoâng vuâng biïín trong àaâo taåo, phaát triïín nguöìn nhên lûåc chêët lûúång vaâ haãi àaão. cao. Mùåt khaác thöng qua chûúng trònh àaâo taåo, húåp Cêìn àa daång hoáa caác cêëp, caác hònh thûác àaâo taåo, taác àïí tùng thïm thu nhêåp, tranh thuã àûúåc nguöìn àöìng thúâi àêíy maånh huy àöång caác nguöìn lûåc cuãa caá nhên lûåc, tri thûác kinh nghiïåm cuãa caác nûúác coá sinh nhên, têåp thïí, xaä höåi trong vaâ ngoaâi nûúác àêìu tû cho viïn, nghiïn cûáu sinh túái hoåc cho phaát triïín kinh tïë, phaát triïín àaâo taåo nguöìn nhên lûåc, àùåc biïåt laâ nguöìn xaä höåi. nhên lûåc chêët lûúång cao, nhùçm taåo caác cú höåi, àiïìu Vïì chñnh saách sûã duång vaâ quaãn lyá nguöìn nhên kiïån töët nhêët cho moåi ngûúâi coá nhu cêìu àaâo taåo, àïìu lûåc biïín àûúåc àaâo taåo nêng cao trònh àöå, àaáp ûáng yïu cêìu Nhêåt Baãn thûåc hiïån ûu tiïn tuyïín choån, àaâo taåo phaát triïín nhanh kinh tïë biïín àaão. nhûäng ngûúâi taâi gioãi àïí cung cêëp cho xaä höåi noái chung, àùåc biïåt laâ cho phaát triïín kinh tïë biïín, Nhêåt rêët coi 6 Hiroshi Terashima (2009), Ocean Governance and the Japanese troång taåo möi trûúâng, àiïìu kiïån laâm viïåc thuêån lúåi vaâ Basic Act on Ocean Policy, 14 April 2009, The United Nations - chñnh saách khuyïën khñch nhên taâi noái chung, nhên Nippon  Foundation  Fellowship  Programme  Inaugural  Asia  - taâi lônh vûåc biïín noái riïng, nhû: aáp duång chïë àöå lïn Pacific Alumni  Meeting. 58 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân Söë 17 thaáng 12/2019
  5. KINH NGHIÏÅM - THÛÅC TIÏÎN Tùng cûúâng phaát triïín àaâo taåo nghïì cho nguöìn ûáng duång vaâo quaãn lyá, phaát triïín kinh tïë biïín. Àêy nhên lûåc Biïín, gùæn kïët chùåt cheä àaâo taåo tûâ bêåc phöí laâ kinh nghiïåm rêët coá giaá trõ, nhùçm têån duång nhûäng thöng àïën àaâo taåo nghïì vaâ àaâo taåo àaåi hoåc, thûåc thaânh quaã cuãa caác nûúác phaát triïín àïí ài tùæt àoán hiïån àaâo taåo, böìi dûúäng thûúâng xuyïn cho nguöìn àêìu, giaãm dêìn khoaãng caách vïì trònh àöå phaát triïín nhên lûåc. Trong àaâo taåo phaãi chuá troång kïë thûâa vaâ kinh tïë, xaä höåi, vïì khoa hoåc cöng nghïå vaâ vïì chêët phaát huy giaá trõ vùn hoáa truyïìn thöëng, khúi dêåy loâng lûúång nguöìn nhên lûåc giûäa Viïåt Nam vaâ caác nûúác yïu nûúác, yïu biïín àaão  kïët húåp vúái viïåc tiïëp thu tiïn tiïën trïn thïë giúái.. . tinh hoa vùn hoáa nhên loaåi. Nhùçm àaâo taåo ra nguöìn Saáu laâ,cêìn coá cú quan trûåc tiïëp chõuå traách nhiïåm nhên lûåc khöng chó coá trònh àöå chuyïn mön nghïì trûúác ngûúâi àûáng àêìu chñnh phuã vïì cöng taác töí chûác nghiïåp cao, maâ coân coá loâng yïu nûúác, coá phêím quaãn lyá phaát triïín kinh tïë, xaä höåi vuâng biïín vaâ haãi chêët àaåo àûác töët, yá chñ phêën àêëu vûún lïn vaâ trung àaão noái chung, quaãn lyá phaát triïín nguöìn nhên lûåc thaânh vúái lúåi ñch cuãa nhên dên vaâ dên töåc. Àêy laâ biïín noái riïng. Àïí gùæn kïët chùåt cheä giûäa phaát triïín baâi hoåc kinh nghiïåm rêët sêu sùæc cuãa Nhêåt Baãn vaâkinh tïë xaä höåi lônh vûåc biïín vaâ haãi àaão vúái phaát triïín cuãa nhiïìu nûúác trïn thïë giúái, cêìn àûúåc nghiïn cûáu nguöìn nhên lûåc biïín vaâ àïí nêng cao traách nhiïåm àïí coá giaãi phaáp kïë thûâa vaâ phaát huy trong àiïìu kiïån cuãa cú quan cuäng nhû ngûúâi àûáng àêìu cú quan trong kinh tïë thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp quöëc tïë hiïån nay. viïåc têåp trung vaâ phaát huy caác nguöìn lûåc cho àêìu tû Cêìn coá giaãi phaáp àïí tiïëp thu coá choån loåc nhûängphaát triïín nguöìn nhên lûåc vaâ kinh tïë xaä höåi biïín.   thaânh tûåu cuãa truyïìn thöëng vùn hoáa Viïåt Nam, kïët húåp vúái phaát huy nhûäng tinh hoa cuãa vùn hoáa nhên Taâi liïåu tham khaão loaåi. Nhùçm khúi dêåy loâng yïu biïín àaão, yïu quï 1.  Nghõ  quyïët  söë  36/NQ-TW ,  ngaây  22/10/2018 “vïì  chiïën  lûúåc hûúng, àêët nûúác vaâ loâng tûå haâo dên töåc, àïí taåo phêët triïín bïìn vûäng kinh tïë biïín Viïåt Nam àïën 2030, têìm nhòn àöång lûåc cho phaát triïín maånh meä kinh tïë, xaä höåi, àïën nùm 2045” cuãa Ban Chêëp haânh TW Àaãng khoáa XII. giûä vûäng toaân veån chuã quyïìn biïín àaão. 2. Höåi àöìng lyá luêån Trung ûúng (2018), Baáo caáo kïët quaã khaão saát vïì Chiïën lûúåc biïín taåi Nhêåt Baãn. Ba laâ, àêíy maånh vaâ nêng cao chêët lûúång nghiïn 3. Böå Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng (2011) Quyïët àõnh söë 2476/QÀ- cûáu, ûáng duång khoa hoåc cöng nghïå nhùçm phaát triïín BTNMT ngaây 30/12/2011 phï duyïåt quy hoaåch phaát triïín nhên vaâ ûáng duång cöng nghïå tiïn tiïën vaâo phaát triïín kinh lûåc ngaânh  Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng giai àoaån 2012-2020. tïë goáp phêìn phaát triïín nhanh, bïìn vûäng kinh tïë biïín, 4. Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo (2012), Dûå aán “Xêy dûång vaâ töí chûác giaãm khoaãng caách vïì khoa hoåc cöng nghïå vaâ chêët thûåc  hiïån  chñnh  saách,  quy  hoaåch,  kïë  hoaåch  àaâo  taåo  nguöìn lûúång nguöìn nhên lûåc giûäa Viïåt Nam vúái caác quöëc nhên lûåc phuåc vuå cöng taác nghiïn cûáu, àiïìu tra vaâ quaãn lyá taâi gia, àïí phaát triïín nhanh kinh tïë biïín vaâ giûä vûäng chuã nguyïn - möi trûúâng, khñ tûúång - thuãy vùn biïín Viïåt Nam. quyïìn biïín, àaão, goáp phêìn nhanh choáng àûa nûúác 5. Baách khoa toaân thû múã https://wikipedia.org/wiki/Nhêåt Baãn. ta trúã thaânh nûúác phaát triïín. 6. Àùång  Xuên Phûúng, Nguyïîn Lï  Tuêën  Quaãn lyá  nhaâ nûúác töíng húåp vaâ thöëng nhêët vïì biïín, haãi àaão, NXB Chñnh trõ Quöëc gia, HN Böën laâ,chuá trong xêy dûång, hoaân thiïån chñnh nùm  2014. saách thu huát, sûã duång, taåo möi trûúâng, àiïìu kiïån laâm 7. Triïåu Vùn Cûúâng (2016), Àaâo taåo, böìi dûúäng nguöìn nhên lûåc viïåc vaâ chñnh saách àöång viïn khuyïën khñch vïì vêåt quaãn lyá nhaâ nûúác vïì biïín vaâ haãi àaão úã Viïåt Nam: thûåc traång vaâ chêët, tinh thêìn àöëi vúái nguöìn nhên lûåc biïín. Nhùçm giaãi  phaáp,  Tham  luêån  Höåi thaão  quöëc  tïë vúái  chuã  àïì: “Quaãn  lyá thu huát nguöìn nhên lûåc coá chêët lûúång cao cho phaát nhaâ nûúác vïì biïín vaâ haãi àaão: vêën àïì vaâ caách tiïëp cêån”. triïín kinh tïë biïín. Àöìng thúâi àïí àöång viïn, khuyïën 8.  Àoaân  Vùn  Khaái,  Nguöìn  lûåc  con  ngûúâi  trong  quaá  trònh  CNH, khñch nguöìn nhên lûåc nöî lûåc phên àêëu trong lao àöång, HÀH úã Viïåt Nam, NXB Lyá luêån chñnh trõ, Haâ Nöåi, nùm 2005. hoåc têåp, àoáng goáp sûác lûåc, trñ tuïå ngaây caâng nhiïìu Nguyïîn  Truâng  Khaánh,  “Tùng  cûúâng  húåp  taác  quöëc  tïë  nhùçm 9.  cho sûå nghiïåp phaát triïín kinh tïë vaâ giûä vûäng chuã nêng  cao  chêët  lûúång  àaâo  taåo”,  Taåp  chñ  Du  lõch  Viïåt  Nam, söë  7-2007. quyïìn biïín àaão. 10. Thang Vùn Phuác, Thûá trûúãng Böå Nöåi vuå, “Nhûäng àõnh hûúáng Nùm laâ, àêíy maånh húåp taác quöëc tïë trong àaâo àöíi múái cöng taác àaâo taåo, böìi dûúäng caán böå, cöng chûác nhaâ taåo, nghiïn cûáu ûáng duång khoa hoåc cöng nghïå tiïn nûúác  theo  yïu  cêìu  caãi  caách  haânh  chñnh  töíng  thïí”,  Taåp  chñ tiïën vaâo phaát triïín kinh tïë biïín, nhùçm tranh thuã Töí chûác  nhaâ  nûúác,  nùm  2001-  2010. kinh nghiïåm, trao àöíi thöng tin vaâ sûå giuáp àúä vïì 11.  Nguyïîn  Thanh,  Phaát  triïín  nguöìn  nhên  lûåc  phuåc  vuå  CNH, àaâo taåo, böìi dûúäng caán böå, vïì húåp taác àêìu tû phaát HÀH àêët nûúác, NXB Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, nùm 2005. triïín kinh tïë biïín vaâ vïì nghiïn cûáu khoa hoåc, tranh 12. Vuä Baá Thïí, “Phaát huy  nguöìn lûåc con ngûúâi  àïí cöng nghiïåp thuã cöng nghïå tiïn tiïën cuãa caác nûúác phaát triïín hoáa, hiïån àaåi hoáa”, NXB Lao àöång vaâ Xaä höåi, nùm 2005. Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc 59 cöng àoaâ Söë 17 thaáng 12/2019
nguon tai.lieu . vn