Xem mẫu
- Kinh doanh trên internet – đi tìm mô
hình phù hợp
Từ trước tới nay, hầu như tất cả các
mô hình KD dựa vào Internet đều xuất phát từ giả định người tiêu
dùng được hưởng miễn phí mọi dịch vụ, nhà kinh doanh tìm cách
thu tiền từ quảng cáo hay từ các nguồn khác. Nhiều công ty thay
nhau ra đời và thay nhau lụi tàn trong khi cộng đồng DN loại này
vẫn loay hoay tìm lối ra.
Cho đến nay, đã định hình một tâm lý người ta vào Internet để
hưởng các sản phẩm và dịch vụ miễn phí, từ tin tức, e-mail, lưu trữ
đến chia sẻ hình ảnh, chia sẻ nội dung… Không ai nghĩ mình phải
trả tiền để đọc tin trên các báo điện tử chẳng hạn. Vì thế, trong thời
kỳ dot.com vào cuối những năm 1990, các công ty đủ loại hình
mọc lên như nấm, tiền đầu tư từ các quỹ mạo hiểm rót vào, nhà
- kinh doanh không bận tâm lắm đến việc thu phí vì nghĩ cứ thu hút
người ta vào với mình trước đã, chuyện lời lỗ tính sau. Sự sụp đổ
của phong trào công ty dot.com như thế vào đầu những năm 2000
chỉ làm lắng dịu tham vọng của những người lắm ý tưởng nhưng
thiếu óc kinh doanh. Sau mấy năm, ý tưởng Web 2.0 lại trỗi lên,
nhất là khi kết nối băng thông rộng giúp người sử dụng truy cập
Internet dễ dàng và thường trực. Tuy nhiên, tâm lý “của chùa” trên
mạng vẫn ngự trị. Hiện nay, trừ một số trường hợp hãn hữu như
Google, hầu hết các công ty kinh doanh trên Internet vẫn không thể
đưa ra một mô hình phát triển bền vững, không dựa vào việc cân
đối thu chi mà chỉ trông cậy vào các nguồn đầu tư rót tiền cho họ
duy trì hoạt động.
Sự thành công của Google và các loại hình dịch vụ miễn phí tương
tự như Facebook, Twitter, YouTube, MySpace làm nhiều người
lầm tưởng rằng doanh thu quảng cáo trên các trang miễn phí như
thế sẽ là động lực phát triển lâu dài. Thật ra, chúng vẫn đang lỗ
nặng nhưng nhờ bán lại cho các hãng lớn (như MySpace bán cho
News Corporation, YouTube bán cho Google) nên vẫn tồn tại.
Khó khăn nhất vẫn là các tờ báo. Trong khi doanh thu từ báo in
giảm mạnh do giảm lượng phát hành và quảng cáo, doanh thu từ
báo mạng hầu như không đáng kể, nhiều tờ báo phải lâm vào cảnh
phá sản, đóng cửa. Họ lại không thể tính tiền với người đọc qua
- mạng bởi tâm lý mọi thứ trên Internet đều phải miễn phí từ thời
dot.com.
Có lẽ sai lầm lớn nhất của mô hình này là xem Internet chính là
cứu cánh chứ không phải là phương tiện. Nếu nhìn lại những hoạt
động kinh doanh mà trong đó Internet là phương tiện thì thấy lợi
ích nó đem lại là vô cùng lớn lao. Ngay cả trong các khu vực phi
kinh doanh như giáo dục, điều hành nhà nước, các tổ chức phi lợi
nhuận, Internet đã giúp tiết kiệm rất nhiều chi phí. Từ chuyện nhỏ
như phí tem thư, phí in ấn catalog, đến chuyện lớn như hiệu quả
công việc tăng lên cả trăm lần.
Bởi vậy, mô hình kinh doanh sắp tới là phải làm sao tận dụng ưu
thế Internet như một phương tiện kinh doanh chứ không phải xem
nó là nơi làm ra tiền. Ngành công nghệ âm nhạc, phim ảnh, sách đã
đi theo hướng đó và đã dần dần định hình được thị trường như
Apple với iStores, Amazon với chuyện bán sách, cho thuê phim…
Cứ hình dung thế giới không thể sống thiếu báo chí cho nên báo
chí không bao giờ sụp tiệm. Vấn đề là phương thức đưa tin tức đến
người sử dụng đầu cuối. Nếu trước đây là báo in phát hành theo
con đường cổ điển đến tay người đọc thì nay Internet là phương
tiện chuyển tin nhanh nhất, có hiệu quả nhất. Vấn đề còn lại là làm
sao tính tiền nội dung được chuyển tải này, còn chuyển tải đến
máy tính để bàn, máy tính xách tay hay điện thoại di động, thậm
- chí dụng cụ đọc chuyên biệt như Kindle, không phải là yếu tố cốt
lõi.
Ở khía cạnh này, có lẽ các nước châu Á như Việt Nam lại có thể đi
nhanh hơn các nước phương Tây. Đã xuất hiện các loại hình kinh
doanh dựa vào chiếc máy điện thoại di động làm phương tiện thanh
toán dễ dàng tiện lợi như tải nhạc chuông, tải hình ảnh. Sắp tới ắt
sẽ có chuyện bán hàng trả tiền bằng điện thoại di động. Ví dụ vào
trang mua hoa giao tận nhà, người ta chọn hoa, chọn mã hàng,
xong rồi điền thông tin địa chỉ cần gửi, còn đến khâu thanh toán,
họ sẽ dùng điện thoại di động bấm vào số mà chủ trang web cung
cấp để được trừ tiền mua hoa. Mô hình như thế có thể áp dụng cho
mọi loại giao dịch thông thường như mua sách, thuê DVD, mua
pizza, đủ loại. Nếu ngày xưa thương mại điện tử không thể cất
cánh ở những nước như Việt Nam vì hệ thống chi trả không bảo
đảm, không phổ biến thì ngày nay hàng chục triệu chiếc điện thoại
di động có thể đóng vai trò tài khoản chuyển dịch dễ dàng từ người
mua đến người bán. Có lẽ sẽ đến cái ngày chúng ta sẵn lòng bị trừ
một khoản tiền rất nhỏ bằng một tin nhắn để được đọc một tin
nóng hổi, độc quyền của một tờ báo nào đó
nguon tai.lieu . vn