Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
KINETIC ARCHITECTURE – ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG
“KINETIC” VÀO CÔNG TRÌNH TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Thị Bích Liên*, Phạm Thị Thủy Tiên, Huỳnh Khánh Duy
Trường Đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh
*Tác giả liên lạc: liennguyen.uah@gmail.com
TÓM TẮT
Nghiên cứu này được thực hiện với mục đích chủ yếu để tìm hiểu về công nghệ
Kinetic Architecture, đánh giá việc ứng dụng Kinetic Architecture vào khu vực
Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó tập trung phân tích các yếu tố nền tảng về khí
hậu, môi trường sống của người dân thành phố, đồng thời nêu ra những thành
phần kiến trúc trong kiến trúc truyền thống Việt Nam có thể phát triển theo hướng
kiến trúc động, và đề xuất các giải pháp Kinetic Architecture cho các công trình
cụ thể nhằm góp phần giải quyết những vấn đề mà chúng tôi đặt ra.
Từ khóa: Kiến trúc động, vật lý kiến trúc, kinetic architecture, parametric,
geometric.
KINETIC ARCHITECTURE - PROPOSED SOLUTIONS FOR
“KINETIC” INTO HO CHI MINH CITY
Nguyen Thi Bich Lien*, Pham Thi Thuy Tien, Huynh Khanh Duy
University of Architecture Ho Chi Minh City
*Corresponding Author: liennguyen.uah@gmail.com
ABSTRACT
This research was conducted primarily for the purpose of exploring Kinetic
Architecture, an assessment of the application of Kinetic Architecture to the Ho
Chi Minh City area, which focuses on the basics of climate. , the living
environment of the people of the city, and the introduction of architectural
elements in the traditional Vietnamese architecture can be developed in the
direction of dynamic architecture, and propose Kinetic Architecture solutions for
specific projects It helps to solve the problems that we set.
Keywords: Static movement, geometric, kinetic architecture, parametric,
geometric.
TỔNG QUAN lý và thích hợp vì các năng lương hóa
Ngày nay, kinh tế xã hội phát triển, sự thạch quanh chúng ta đang dần cạn
đô thị hóa , sự bùng nổ về công nghệ kiệt. Đồng thời, việc sử dụng các tài
thông tin, công nghệ thi công và công nguyên thiên nhiên giúp bảo vệ môi
nghệ vật liệu đã thúc đẩy ngành kiến trường hơn so với các tài nguyên hóa
trúc có những công tình ngày càng kỳ thạch (than đá, dầu mỏ…). Nói cách
vĩ, mới mẻ. khác, nếu một công trình sử dụng hiệu
Bên cạnh đó, những công trình kiến quả các nguồn năng lượng từ tài
trúc thông minh đời hỏi phải thích nguyên thiên nhiên thì công trình đó
nghi, tương tác với môi trường xung tiết kiệm năng lượng; áp dụng công
quanh để: Công trình khai thác các tài nghệ trong kiến trúc giúp con người có
nguyên thiên nhiên: nắng, gió, nhiệt thể thích nghi thoải mái trong mọi môi
đại dương, thủy triều… một cách hợp trường khắc nghiệt.
595
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
Vì vậy, Kinetic Architecture (kiến trúc vật liệu tiên tiến: Trong quá trình phát
động) ra đời để giải quyết những vấn triển một hệ thống kiến trúc động,
đề đó. không nên xử lí các vấn đề về kết cấu
một cách độc lập mà phải gắn liền với
NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG toàn bộ hệ thống để tạo ra giải pháp kết
PHÁP NGHIÊN CỨU cấu tốt nhất, cách thức hoạt động và ý
Nguyên liệu nghĩa của hệ thống phải được cân nhắc
Kinetic Architecture được dùng để chỉ hàng đầu. Những giải pháp kiến trúc
những công trình có khả năng cho phép động này phụ thuộc vào công nghê
một phần kết cấu của nó di chuyển mà điều khiển bằng máy tính chất lượng
không làm ảnh hưởng tới tình toàn vẹn cao. Các vật liệu mới có thể kể đến
của kết cấu tổng thể công trình; biểu thị như: gốm, polymer và keo, vải, hợp
một thuật ngữ mô tả năng lực của các kim, composite, vật liệu nano và nhựa
thành phần kiến trúc để tham gia vào giúp tạo ra các hệ thống động thông
chuyển động. minh và đáp ứng yêu cầu cực kỳ cao.
Kinetic Architecture nằm trong việc Hệ thống cấu trúc nhúng: Là một hệ
tạo ra các không gian và các vật thể có thống có khả năng tự trị được nhúng
thể tự tái cấu trúc để đáp ứng nhu cầu vào trong một môi trường hay một hệ
thay đổi, nhờ đó mà khái niệm kiến thống mẹ. Đó là các hệ thống tích hợp
trúc động được hình thành. Kiến trúc cả phần cứng và phần mềm phục vụ
động học dựa trên thiết kế của các tòa các bài tóa n chuyên dụng trong nhiều
nhà trong đó các cấu trúc biến đổi và lĩnh vực công nghiệp, tự động hóa điều
cơ học nhằm thay đổi hình dạng của khiển, quan trắc và truyền tin. Đặc
các tòa nhà để phù hợp với nhu cầu của điểm của các hệ thống nhúng là hoạt
người ở bên trong và thích nghi với các động ổn định và có tính năng tự động
yếu tố bên ngoài. Thiết kế động học hóa cao. Một hệ cấu trúc được lắp đặt
phụ thuộc vào chuyển động cho các gắn liền vào một tổng thể kiến trúc lớn
hiệu ứng của nó . hơn. Chức năng chính là điều khiển
Phương pháp nghiên cứu tổng thể kiến trúc lớn hơn đó để đáp
Phân tích những yếu tố cơ bản từ đó chỉ ứng lại các tác nhân thay đổi của môi
ra những khả năng của Kinetic trường như động đất, gió.
Architecture thể hiện ở việc công trình Hệ thống cấu trúc có khả năng triển
có thể hỗ trợ nhiều chức năng khác khai: Hệ cấu trúc thường tồn tại tạm
nhau. thời tại một vị trí và dễ dàng vận
Phân tích những yếu tố về kinh tế, con chuyển. Chúng thường được sử dụng
người, văn hóa, lịch sử của thành phố trong các thiết kế mang tính chất triển
Hồ Chí Minh sau đó chỉ ra những điểm lãm và sân khấu trình diễn như các
thuận lợi để áp dụng công nghệ Kinetic pavilion hoặc các mái che cho sân khấu
Architecture vào các công trình kiến ngoài trời. Chúng thường không gắn
trúc; ứng dụng Kinetic Architecture liền với điều khiển tự động bằng thuật
vào các công trình thực tết ở thành phố tóa n.
Hồ Chí Minh. Hệ thống cơ động: Hệ thống cơ động
cũng giống như hệ thống cấu trúc
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN nhúng nhưng nó cũng có thể hoạt
Yếu tố cơ bản của thiết kế kiến trúc động độc lập so với chức năng của
động: tổng thể kiến trúc mà nó được gắn
Sự đổi mới trong kết cấu kết hợp với liền và nó cũng có thể áp dụng cho
596
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
một tổng thể kiến trúc khác. Hệ thống nội thất, và các thành phần khác của
cơ động đòi hỏi khả năng tự động hóa công trình để thích hợp với người sử
và thông minh cao hơn rất nhiều so dụng.
với hệ thống cấu trúc nhúng. Ưu điểm tính linh hoạt đem lại: Thời
Khả năng linh hoạt của Kinetic gian sử dụng dài; người dùng có thể
Architecture trực tiếp can thiệp vào không gian
Khả năng linh hoạt thể hiện ở việc trong công trình; sự bền vững và sinh
công trình có thể hỗ trợ nhiều chức thái; tái sử dụng một phần hoặc toàn bộ
năng khác nhau. Mỗi không gian khác cấu trúc của tòa nhà; không lãng phí, ô
nhau được bố trí thông qua các phân nhiễm; giảm thiểu tác động của môi
vùng di động, cách thay đổi lối bố trí trường; dễ vận hành và bảo trì.
Hình 1. Biểu đồ thể hiện mục đích của việc ứng dụng Kinetic Architecture
Hình 2. Mối quan hệ giữa môi trường kiến trúc và ứng dụng kiến trúc động học
Các thành phần kiến trúc có khả giữa người sử dụng và môi trường
năng thích ứng sống. Hệ thống nhà thông minh tự
Môi trường sống: Giao diện thiết kế rất động chiếm phần lớn trong kiến trúc
quan trọng như một cách tương tác động cho môi trường sống. Hệ thống
597
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
kiến trúc động này có thể điều khiển rộng hơn, Sài Gòn luôn được coi là
tất cả mọi hoạt động của ngôi nhà. thành phố tiêu biểu và đại diện cho
Môi trường làm việc: Nhiều môi Nam bộ trên tất cả các lĩnh vực. Sài
trường làm việc hiện tại đang thay đổi Gòn còn có đặc điểm của một thành
về kích cỡ của không gian do sự tăng phố từng là trung tâm chính trị.
giảm của số lượng nhân viên cũng như Một số đề xuất giải pháp Kinetic
số lượng không gian cần đáp ứng cho Architecture và công trình cụ thể
công việc. Các vách ngăn, các mảng Đồ án sinh viên – Thư viện
tường có khả năng di động hoặc biến Khu đất nằm ở ngã tư đường Đặng Văn
đổi thành bàn ghế. Bi và đường Công Lý, cạnh trường Đại
Môi trường giải trí: Các môi trường học Kiến trúc TP.HCM.
giải trí cung cấp các không gian đáp Đối tượng sử dụng công trình chủ yếu
ứng các hoạt động như giải trí, giao lưu là sinh viên trường Đại học Kiến Trúc,
gặp mặt như bảo tàng, sân vận động. mở rộng ra là trường Cao đẳng xây
Môi trường công cộng: Các hệ thống dựng TP.HCM, sinh viên các trường
tương tác tương thích có thể được thuê lân cận.
nhiều trong các khu vực công cộng Cải tạo mặt đứng – Trung tâm Hội chợ
nhằm đạt được các mục đích về thương và Triển lãm Sài Gòn SECCSECC
mại. Là một trung tâm triển lãm lớn nằm ở
Những yếu tố nền tảng cho việc ứng quận 7, TP.HCM với kinh nghiệm tổ
dụng Kinetic Architecture và thành chức nhiều sự kiện tầm cỡ quốc tế và
phố Hồ Chí Minh thu hút truyền thông trong và ngoài
Thành phố Hồ Chí Minh (vẫn còn phổ nước.
biến với tên gọi cũ là Sài Gòn) là thành Hiện trạng: Cạnh tiếp xúc đường
phố lớn nhất Việt Nam về dân số và Nguyễn Lương Bằng bị ảnh hưởng
kinh tế, đứng thứ hai về diện tích, đồng nắng Tây nhưng vì thiết kế đây là mặt
thời cũng là một trong những trung tâm đứng chính của công trình và được mở
kinh tế, chính trị và văn hóa, giáo dục kính toàn bộ nên trong quá trình sử
quan trọng nhất của Việt Nam. Hiện dụng đã được bổ sung thêm các tấm
nay, Thành phố Hồ Chí Minh là thành rèm che.
phố trực thuộc Trung ương được xếp Vì công trình sử dụng điều hòa để làm
loại đô thị loại đặc biệt của Việt Nam mát toàn công trình nên trong trong
(cùng với thủ đô Hà Nội). phần phân tích hiện trạng chỉ phân tích
Thành phố Sài Gòn-Chợ Lớn từ khi hướng nắng.
hình thành và trong quá trình phát triển Mô hình lấy ý tưởng từ nghệ thuật gấp
luôn gắn liền với khu vực sản xuất thủ giấy origami để phát triển thành lớp vỏ
công nghiệp ở miền Đông Nam Bộ và bao che cho SECC.
vựa lúa đồng bằng sông Cửu Long, lúa Với cơ chế hoạt động kiểu bung dù,
gạo và nông sản là loại hàng hóa quan module đóng mở tùy theo hướng mặt
trọng bậc nhất. Chừng đó yếu tố cùng trời chiếu vào công trình ít hay nhiều.
với sự hoạch định cụ thể, lâu dài đã Cải tạo cảnh quan – Phố đi bộ Nguyễn
biến Sài Gòn-Chợ Lớn trở thành một Huệ
đô thị-thương cảng kiểu phương Tây. Tháng 4 năm 2015, chính quyền Thành
Trong tiến trình lịch sử không thể phủ phố Hồ Chí Minh khánh thành công
nhận một điều, với vị thế là thương trình quảng trường đi bộ Nguyễn Huệ
cảng trung tâm kinh tế-văn hóa, có tầm với chiều dài 670 mét, rộng 64 mét.
giao lưu và ảnh hưởng đến khu vực Toàn bộ trục đường từ trụ sở trụ sở Ủy
598
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
ban Nhân dân thành phố đến Bến Bạch phố đi bộ không đủ để che nắng cho
Đằng được lát đá granite với 2 đài phun một quảng trường rộng hơn 60m này,
nước và hệ thống cây xanh. Bên dưới khiến nó trở thành nơi hấp thu nhiệt
quảng trường có hệ thống ngầm gồm lượng khủng khiếp, làm cho chức năng
trung tâm theo dõi, trung tâm điều “đi bộ” không còn nữa.
khiển nhạc nước, ánh sáng, hệ thống Ý tưởng xuất phát từ hình ảnh những
nhà vệ sinh hiện đại… Mỗi ngày có chiếc dù khổng lồ che nắng cho phố đi
hàng nghìn lượt người đến tham quan, bộ: Khi ban ngày, những chiếc dù
vui chơi, chụp ảnh tại phố đi bộ khổng lồ, bằng công nghệ kinetic, sẽ
Nguyễn Huệ. trồi từ lòng đất, vươn ra che nắng cho
Phố đi bộ Nguyễn Huệ ban ngày chỉ lát phố đi bộ. Khi đêm xuống, chúng sẽ
đát vài đoàn khách du lịch đến tham xếp lại trở thành những cột đèn chiếu
quan, chụp ảnh. Hai hàng cây hai bên sáng.
Hình 3. Cách thức hoạt động
KẾT LUẬN ngày càng được ứng dụng một cách
Khái niệm Kinetic Architecture được rộng rãi hơn.
dùng để chỉ những công trình có khả Với tốc độ bùng nổ như hiện tại, chúng
năng cho phép một phần kết cấu của nó ta hoàn toàn có thể trông chờ vào một
di chuyển mà không làm ảnh hưởng tới ngày loại hình thiết kế Kinetic sẽ biến
tình toàn vẹn của kết cấu tổng thể công những thiết kế trước đây chỉ dừng ở
trình. mức ý tưởng khoa học giả tưởng trở
Song song với sự bùng nổ về công thành chính những công trình có thực,
nghệ, loại hình thiết kế này không đại diện cho sự tiên tiến vượt trội của
những thay đổi và phát triển mà còn xã hội loài người.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
ANGELIKI FOTIADOU. Analysis of Design Support for Kinetic Structures.
PIERRE-ALEXANDRE LE LAY. Allotropic Fields - on Architectural Kinetics
& Biodynamic Assemblies.
PRAGYA BHARATI. Kinetic Architecture on sustainable means.
599
nguon tai.lieu . vn
