Xem mẫu
T¹p chÝ KHKT Má - §Þa chÊt, sè 44, 10-2013, tr.39-43
KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG WEB ATLAS TRONG CÔNG TÁC HỖ TRỢ
QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH
BÙI NGỌC QUÝ, Trường Đại học Mỏ - Địa chất
Tóm tắt: Bản đồ từ lâu đã là công cụ quan trọng không thể thiếu để hỗ trợ cho nhà quản lý
trong việc ra quyết định. Ngày nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin đặc biệt là sự
phát triển không ngừng của mạng internet đã kéo theo sự thay đổi to lớn trong ngành bản
đồ. Sự kết hợp giữa bản đồ và internet đã tạo ra một thế hệ bản đồ mới – bản đồ mạng (web
map), loại bản đồ này có thể cho phép ta sử dụng ở bất cứ nơi đâu có mạng internet. Với
tính năng vượt trội của bản đồ mạng mà ngày nay nhiều nhà khoa học đã đi vào nghiên cứu
và xây dựng các trang bản đồ mạng phục vụ cho việc phát triển các lĩnh vực kinh tế, văn
hóa - xã hội. Bài báo này phân tích khả năng ứng dụng của Web Atlas trong công tác hỗ trợ
quản lý hành chính từ đó đưa ra các yêu cầu cụ thể đối với một hệ thống Web Atlas hành
chính nói chung và thử nghiệm xây dựng Web Atlas hỗ trợ quản lý hành chính thành phố Hà
Nội theo các tiêu chí, yêu cầu đã đề xuất.
có nguyên tắc rất quan trọng là quản lý hành
1. Đặt vấn đề
Quản lý hành chính nhà nước là một lĩnh chính theo ngành và theo lãnh thổ [4]. Kết hợp
vực hết sức quan trọng và có tác động rất lớn quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ là
đối với sự ổn định chính trị và phát triển kinh tế hai mặt không thể tách rời nhau trong quá trình
xã hội của một quốc gia, địa phương. Cuộc quản lý hành chính: quản lý ngành có chức năng
sống và xã hội rất phong phú và không ngừng nhiệm vụ riêng nhưng nó lại diễn ra trên một địa
phát triển, do đó công tác quản lý hành chính bàn cụ thể do đó phải xây dựng cơ chế phối hợp
nhà nước cũng phải được thường xuyên cải tiến, cho phù hợp. Quản lý hành chính theo ngành
nâng cao và hoàn thiện để đáp ứng những yêu về mặt nhà nước bao gồm việc đề ra chủ trương
cầu của từng thời kì phát triển đất nước. Với vai chính sách xây dựng chiến lược, dự án, kế hoạch
trò của mình, Bản đồ và GIS đã không ngừng sản xuất, xác định phương hướng, nhiệm vụ và
nâng cao và hoàn thiện công nghệ trong việc trợ tổ chức chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ. Quản lý
giúp cho công tác quản lý và hỗ trợ ra quyết hành chính theo lãnh thổ (đơn vị hành chính)
định đối với các cấp chính quyền. Việc xây hay Quản lý theo địa giới hành chính là quản lý
dựng các hệ thống webatlas hỗ trợ cho công tác trên một phạm vi địa bàn nhất định theo sự phân
quản lý hành chính là một vấn đề cấp thiết, đặc chia địa giới hành chính của nhà nước. Quản lý
biệt là khi cơ sở hạ tầng mạng internet đã và theo địa giới hành chính ở nước ta được thực
đang phát triển như hiện nay [1].
hiện ở bốn cấp: Cấp Trung ương (cấp nhà
2. Vị trí của nghiên cứu không gian trong nước); Cấp Tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương; Cấp Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc
quản lý hành chính
Thực tế nghiên cứu các vấn đề cơ bản về tỉnh; Cấp Xã, phường, thị trấn;
quản lý hành chính nhà nước cho thấy quản lý
Nội dung của hoạt động quản lý theo địa
hành chính là một hoạt động gồm nhiều lĩnh giới hành chính gồm đề ra các chủ trương, chính
vực: kinh tế tài chính, văn hoá-xã hội, khoa học sách, có quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế
công nghệ, tài nguyên - môi trường, hành chính xã hội trên phạm vi toàn lãnh thổ. Bắt đầu từ qui
chính trị [3], trong đó có nhiều nội dung và vận hoạch xây dựng và quản lý kết cấu hạ tầng cho
dụng linh hoạt cùng lúc các phương pháp.
sản xuất, đời sống dân cư sống và làm việc trên
Trong quản lý hành chính Nhà nước, bên lãnh thổ. Tiếp đó, có sự tổ chức điều hòa phối
cạnh những nguyên tắc rất cơ bản như Đảng lãnh hợp sự hợp tác, quản lý thống nhất về khoa học
đạo, quản lý bằng luật pháp và theo luật, tập công nghệ, liên kết, liên doanh các đơn vị kinh
trung dân chủ và tính công khai pháp lý thì còn tế, văn hóa, xã hội trên lãnh thổ...
39
Như vậy, một mặt, quản lý hành chính Nhà
nước là một hoạt động phức tạp về quy mô nội
dung, phương pháp lẫn về lãnh thổ, một mặt
khác để thực hiện tốt công tác quản lý hành
chính đòi hỏi người quản lý hoặc các đơn vị
tham mưu cần phải có đầy đủ các thông tin trên
về các đơn vị hành chính thuộc phạm vi quản lý
của mình để phân tích, đánh giá và đưa ra các
nhận định, xây dựng các định hướng quy hoạch
phát triển cũng như quản lý các vấn đề về kinh
tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn.
Thực tế này đưa đến hệ quả tất yếu là quản
lý hành chính cần có công cụ hỗ trợ thích hợp
nhằm đảm bảo tính khoa học - một trong các tính
chất cơ bản của quản lý hành chính Nhà nước.
3. Khả năng sử dụng Web Atlas trong công
tác hỗ trợ quản lý hành chính
Web Atlas là một dạng của Atlas điện tử,
được thiết kế và xây dựng cho mục đích phát
hành trên mạng Internet. Các hệ thống Web Atlas
sau khi thiết kế và xây dựng hoàn thiện có thể sử
dụng thông qua các trình duyệt Internet như:
Firefox, Internet Explore, Google Chrome,...
Web Atlas hành chính là một dạng Atlas
điện tử gồm các bản đồ hành chính và các thông
tin cần thiết được thiết kế và xây dựng cho việc
sử dụng và tra cứu các thông tin trên bản đồ
hành chính thông qua mạng Internet. Các bản
đồ hành chính (của Web Atlas) - là một mô
hình không gian của lãnh thổ, tích hợp các
thông tin đa dạng về nội dung theo lãnh thổ đã, đang và chắc chắn vẫn sẽ là một trong
những công cụ hiện đại hỗ trợ quản lý hành
chính theo lãnh thổ một cách hiệu quả. Trong
các bản đồ hành chính, mô hình bản đồ không
chỉ phản ánh hình thức bên ngoài mà cả bản
chất bên trong của các hiện tượng. [5], [6].
Web Atlas hành chính với các tính năng của
nó có khả năng hỗ trợ cho các cấp quản lý hành
chính thực hiện các công việc như:
- Quan sát trực quan toàn cảnh hoặc chi tiết
1 khu vực, một địa điểm để xác định đặc điểm
của địa bàn, thay cho việc phải xuống tận nơi
thị sát.
- Thu nhận các thông tin thuộc tính nhanh
chóng, đầy đủ, chi tiết đã được tích hợp trong
Web Atlas thay cho việc phải tìm kiếm trên
giấy hoặc chờ báo cáo bằng văn bản.
40
- Mô hình hóa bản đồ, xây dựng các bản đồ
phân tích, đánh giá tổng hợp, hoặc tính ra các
chỉ số phân tích tổng hợp, xây dựng các biểu đồ
tổng hợp để hỗ trợ ra quyết định.
- Web Atlas với khả năng tập trung dữ liệu
tại một đầu mối, là nơi lưu trữ thông tin lý
tưởng: dễ dàng cập nhật, sửa chữa, tra cứu
nhanh chóng ở mọi khía cạnh.
- Lập các báo cáo tổng hợp dựa trên cơ sở
dữ liệu lưu trữ trong Web Atlas một cách nhanh
chóng.
- Trao đổi thông tin nhanh chóng giữa các
cấp quản lý hành chính thông qua các hòm thư
điện tử được xây dựng trong hệ thống.
4. Yêu cầu đối với Web Atlas hỗ trợ quản lý
hành chính
Việc thành lập Web Atlas hỗ trợ quản lý hành
chính phải thoả mãn được các yêu cầu sau đây:
1. Phản ánh được tính chất cùng thời gian
đặc trưng của các đối tượng, hiện tượng. Các
đối tượng, hiện tượng luôn biến động theo
không gian và thời gian, nhất là ở những lãnh
thổ trong thời kỳ diễn ra những biến đổi mạnh
mẽ về sự phát triển kinh tế. Vì vậy chỉ tiêu, chỉ
số đưa lên bản đồ càng cập nhật thì bản đồ càng
có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao. Các chỉ
tiêu đó phải thống nhất về thời gian.
2. Tài liệu sử dụng để thành lập Web Atlas
hành chính phải bảo đảm sự thống nhất và đầy đủ
đối với toàn bộ lãnh thổ được biểu thị trên bản đồ.
Sự không đồng nhất và khác nhau về chất lượng
của những tài liệu để thành lập bản đồ sẽ dẫn đến
sự không đồng nhất của bản đồ trên những lãnh
thổ khác nhau, cũng như làm sai lệch tính khách
quan và mối tương quan của các đối tượng, hiện
tượng. Vì vậy cần phải chọn và dựa trên nguồn tài
liệu cơ bản và đáng tin cậy nhất, có tham khảo các
tài liệu khác để chỉnh lý và bổ sung.
3. Phương pháp biểu thị các đối tượng và
nội dung trên bản đồ phải gần gũi nhất với đặc
tính địa lý của các đối tượng, hiện tượng. Mỗi
loại đối tượng, hiện tượng có đặc điểm phân bố
khác nhau (như theo điểm, đường, diện, phân
bố phân tán,…). Để bản đồ có tính địa lý cao,
phản ánh tốt nhất đặc trưng phân bố của các
hiện tượng, phải vận dụng những phương pháp
biểu thị phù hợp nhất và phối hợp các phương
pháp thể hiện một cách khoa học.
4. Bố cục bản đồ phải chặt chẽ, khoa học.
Các đối tượng, hiện tượng biểu thị trên bản đồ
không những được phản ánh về phân bố, mà
còn cả những đặc tính số lượng, chất lượng, cơ
cấu và động lực. Bố cục phải nhấn mạnh được
những quan điểm chính, những yếu tố nội dung
cơ bản theo mục đích và chủ đề của bản đồ.
Đảm bảo sự cân đối và khoa học trong bố cục
bản đồ không những làm tăng giá trị hình thức
bản đồ mà còn cho phép nâng cao độ phong phú
của nội dung bản đồ.
5. Yêu cầu về thông tin: Thông tin mang
tính pháp lý cao, đầy đủ theo yêu cầu của
QLHC, có tính đồng bộ và tính thời gian, tính
hiện thời, tính thống nhất,…
6. Nội dung của Web Atlas chủ yếu được thể
hiện trên các bản đồ, do đó cần được thể hiện
đúng theo các yêu cầu đối với Atlas truyền thống
như: cơ sở toán học, độ chính xác, phương pháp
biểu thị nội dung, tổng quát hóa,…
Ngoài ra, do đối tượng sử dụng của Web
Atlas rất rộng, nhiều người ít am hiểu về bản đồ
học nên các bản đồ trong Web Atlas phải dễ
đọc, dễ hiểu, chủ yếu thể hiện giống như bản đồ
hành chính hiện hành.
5. Thử nghiệm xây dựng Web Atlas hỗ trợ
quản lý hành chính thành phố Hà Nội
Tác giả đã tiến hành thử nghiệm xây dựng
Web Atlas hỗ trợ cho công tác QLHC thành
phố Hà Nội, dựa theo đặc điểm và các yêu cầu
đã phân tích và đề xuất ở trên. Chính vì vậy mà
Web Atlas Hành chính Hà Nội sau khi hoàn
thiện có thể cung cấp cho các nhà quản lý và sử
dụng một chương trình đọc và hiển thị bản đồ
cùng các thông tin thuộc tính, multimedia (hình
ảnh, âm thanh, bài viết,...) thông qua mạng
Internet nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý hành
chính được hiệu quả hơn nhờ các tính năng ưu
việt sau:
+ Hệ thống các bản đồ được bổ sung nhiều
thông tin hơn so với các thể loại bản đồ thông
thường.
+ Tích hợp thêm các tư liệu: phim, tranh
ảnh, bài viết,...trong CSDL của hệ thống.
+ Cho phép lưu lại các thông tin chỉnh sửa
cập nhật hệ thống.
+ Có tính mở như: Tạo thêm các đơn vị
hành chính mới; Cập nhật các thông tin chuyên
đề và bản đồ ngay trên hệ thống thông qua các
trình duyệt web.
+ Hỗ trợ tìm kiếm và tham chiếu nhanh đến
các đối tượng trên bản đồ.
+ Danh sách các đơn vị hành chính chi tiết
tới cấp xã, phường, thị trấn giúp cho việc quản
lý hành chính về mặt không gian thuận tiện hơn,
trực quan hơn so với các phương pháp đọc tài
liệu bằng văn bản thông thường.
+ Với hệ thống các công cụ trợ giúp đa
dạng được thiết kế trong Web Atlas hành chính
Hà Nội thì người dùng còn có thể tìm kiếm,
hiển thị và phân tích rất nhiều các thông tin
khác nhau.
Từ những tính ưu việt trên có thể cho thấy
hệ thống hoàn toàn có thể trợ giúp cho công tác
quản lý hành chính nhà nước được hiệu quả
hơn.
Hình 1. Giao diện Web Atlas hành chính Hà Nội
41
Hình 2. Danh mục Đơn vị hành chính
Hình 3. Chức năng tìm kiếm ĐVHC
Hình 4. Hiển thị trực quan vị trí của đơn vị hành chính trên bản đồ và xem các thông tin
của đơn vị hành chính từ CSDL Web Atlas thông qua trình duyệt internet
Hình 5. Kết quả phân tích dữ liệu và tạo bản đồ chuyên đề của Web Atlas
42
6. Đánh giá kết quả thử nghiệm vận hành
Web Atlas hành chính Hà Nội
Sau khi tiến hành thực nghiệm xây dựng,
chạy thử và kiểm tra cho thấy Web Atlas Hành
chính Hà Nội chạy hoàn toàn ổn định trên các hệ
thống Window hiện nay như WinXP, Win NT,...;
Có thể đáp ứng được hầu hết các yêu cầu của
Atlas truyền thống, không phá vỡ mô hình bản đồ,
có thể truy vấn và hiển thị các thông tin thuộc
tính, hiển thị bản đồ theo chế độ đa lớp đa tỷ lệ,...;
Bộ công cụ tương tác với bản đồ trong Web Atlas
Hành chính Hà Nội được thiết kế tương đối
phong phú và đa dạng giúp cho người sử dụng có
thể thao tác với bản đồ và tìm kiếm các thông tin
một cách dễ dàng; Việc chia hệ thống thành 2 hợp
phần giúp cho người quản lý hoàn toàn độc lập
trong việc quản trị hệ thống; Với việc trao đổi văn
bản thông qua các chức năng của hệ thống quản
trị sẽ giúp cho công tác chuyển tải các văn bản
hành chính được nhanh hơn, thuận tiện hơn; Việc
phân quyền quản trị cũng tạo điều kiện cho các
cấp quản trị của hệ thống tương ứng với các cấp
hành chính của Thành phố dễ dàng đảm nhiệm
các công việc trong phạm vi của mình [2].
7. Kết luận
Với các tính năng ưu việt của Web Atlas đã
phân tích và triển khai thực nghiệm của bài báo
cho thấy hoàn toàn có thể ứng dụng Web Atlas
hỗ trợ cho công tác quản lý hành chính của một
đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố.
Web Atlas là một tập hợp có hệ thống, kết
nối mạch lạc và lôgic của các bản đồ giới thiệu
một hay nhiều yếu tố địa lý được quy định bởi
mục đích và đặc điểm sử dụng, và thể hiện ở
dạng số thông qua mạng internet. Là sản phẩm
mới đòi hỏi cao về tổ chức thực hiện và phối
hợp giữa các nhà khoa học bản đồ và các
chuyên gia tin học cũng như các ngành liên
quan. Đây là một hướng đi, một công nghệ cần
thiết để phát triển công tác thành lập bản đồ khi
công nghệ GIS đã khá phát triển ở Việt Nam.
Web Atlas với các ưu điểm về quản lý dữ liệu,
thể hiện, khai thác dữ liệu và có khả năng cập
nhật thường xuyên sẽ có ý nghĩa thực tiễn lớn
không những trong công tác hỗ trợ quản lý hành
chính mà còn nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội
khác của đất nước.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bui Ngoc Quy “Model development for
Web Atlas system applying in administration
management”, - VNU Journal of Science, Earth
Sciences, Volume 28, No.1, 2012 p.29-36.
[2]. Bùi Ngọc Quý, 2013. Nghiên cứu cơ sở
khoa học xây dựng Web Atlas quản lý hành
chính Thành phố Hà Nội” Luận án tiến sĩ kỹ
thuật, Trường đại học Mỏ - Địa Chất, Hà Nội.
[3]. Lê Minh Vĩnh, 2005. Cơ sở lý luận trong xây
dựng Atlas điện tử phục vụ quản lý hành chính
cấp Tỉnh/Thành, Luận án tiến sĩ kỹ thuật, Trường
Đại học Bách khoa, Thành phố Hồ Chí Minh.
[4]. Học viện Quản lý giáo dục, 2011. Tài liệu
bồi dưỡng cán bộ quản lý, công chức nhà nước
ngành giáo dục và đào tạo - Phần 2: Nhà nước
và Quản lý hành chính Nhà nước”, Hà Nội.
[5]. Hoàng Phương Nga, Nhữ Thị Xuân (2004),
Phương pháp nghiên cứu bằng Bản đồ, Nhà
xuất bản Đại học Quốc Gia Hà Nội.
[6]. Terry, A. Slocum, 1999. Thematic
Cartography and visualization, Prentice Hall The World's Leading Education Publisher.
SUMMARY
Applicability of Web Atlas in order to support the administration management
Bui Ngoc Quy, Hanoi University of Mining and Geology.
Traditionally, the maps are very important tools in government management and decision
making. Nowadays, information technologies blooming as well as wide spread of internet involve
the evolution in cartography technologies. The combining of cartography and internet creating new
map generation - Web maps. This new maps allow users brower and apply them in any place which
have internet connection. Web maps have many advances over traditional maps. Therefore, there
are many researchers applying them in socio-economical and culture aspects. This paper analyzed
the applicability of Web Atlas in the administration support to put out the specific requirements for
administrative Web Atlas system in general and establishing of Web Atlas experiment support for
Hanoi administrative according to the proposed criteria and requirements.
43
nguon tai.lieu . vn
KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG WEB ATLAS TRONG CÔNG TÁC HỖ TRỢ
QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH
BÙI NGỌC QUÝ, Trường Đại học Mỏ - Địa chất
Tóm tắt: Bản đồ từ lâu đã là công cụ quan trọng không thể thiếu để hỗ trợ cho nhà quản lý
trong việc ra quyết định. Ngày nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin đặc biệt là sự
phát triển không ngừng của mạng internet đã kéo theo sự thay đổi to lớn trong ngành bản
đồ. Sự kết hợp giữa bản đồ và internet đã tạo ra một thế hệ bản đồ mới – bản đồ mạng (web
map), loại bản đồ này có thể cho phép ta sử dụng ở bất cứ nơi đâu có mạng internet. Với
tính năng vượt trội của bản đồ mạng mà ngày nay nhiều nhà khoa học đã đi vào nghiên cứu
và xây dựng các trang bản đồ mạng phục vụ cho việc phát triển các lĩnh vực kinh tế, văn
hóa - xã hội. Bài báo này phân tích khả năng ứng dụng của Web Atlas trong công tác hỗ trợ
quản lý hành chính từ đó đưa ra các yêu cầu cụ thể đối với một hệ thống Web Atlas hành
chính nói chung và thử nghiệm xây dựng Web Atlas hỗ trợ quản lý hành chính thành phố Hà
Nội theo các tiêu chí, yêu cầu đã đề xuất.
có nguyên tắc rất quan trọng là quản lý hành
1. Đặt vấn đề
Quản lý hành chính nhà nước là một lĩnh chính theo ngành và theo lãnh thổ [4]. Kết hợp
vực hết sức quan trọng và có tác động rất lớn quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ là
đối với sự ổn định chính trị và phát triển kinh tế hai mặt không thể tách rời nhau trong quá trình
xã hội của một quốc gia, địa phương. Cuộc quản lý hành chính: quản lý ngành có chức năng
sống và xã hội rất phong phú và không ngừng nhiệm vụ riêng nhưng nó lại diễn ra trên một địa
phát triển, do đó công tác quản lý hành chính bàn cụ thể do đó phải xây dựng cơ chế phối hợp
nhà nước cũng phải được thường xuyên cải tiến, cho phù hợp. Quản lý hành chính theo ngành
nâng cao và hoàn thiện để đáp ứng những yêu về mặt nhà nước bao gồm việc đề ra chủ trương
cầu của từng thời kì phát triển đất nước. Với vai chính sách xây dựng chiến lược, dự án, kế hoạch
trò của mình, Bản đồ và GIS đã không ngừng sản xuất, xác định phương hướng, nhiệm vụ và
nâng cao và hoàn thiện công nghệ trong việc trợ tổ chức chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ. Quản lý
giúp cho công tác quản lý và hỗ trợ ra quyết hành chính theo lãnh thổ (đơn vị hành chính)
định đối với các cấp chính quyền. Việc xây hay Quản lý theo địa giới hành chính là quản lý
dựng các hệ thống webatlas hỗ trợ cho công tác trên một phạm vi địa bàn nhất định theo sự phân
quản lý hành chính là một vấn đề cấp thiết, đặc chia địa giới hành chính của nhà nước. Quản lý
biệt là khi cơ sở hạ tầng mạng internet đã và theo địa giới hành chính ở nước ta được thực
đang phát triển như hiện nay [1].
hiện ở bốn cấp: Cấp Trung ương (cấp nhà
2. Vị trí của nghiên cứu không gian trong nước); Cấp Tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương; Cấp Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc
quản lý hành chính
Thực tế nghiên cứu các vấn đề cơ bản về tỉnh; Cấp Xã, phường, thị trấn;
quản lý hành chính nhà nước cho thấy quản lý
Nội dung của hoạt động quản lý theo địa
hành chính là một hoạt động gồm nhiều lĩnh giới hành chính gồm đề ra các chủ trương, chính
vực: kinh tế tài chính, văn hoá-xã hội, khoa học sách, có quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế
công nghệ, tài nguyên - môi trường, hành chính xã hội trên phạm vi toàn lãnh thổ. Bắt đầu từ qui
chính trị [3], trong đó có nhiều nội dung và vận hoạch xây dựng và quản lý kết cấu hạ tầng cho
dụng linh hoạt cùng lúc các phương pháp.
sản xuất, đời sống dân cư sống và làm việc trên
Trong quản lý hành chính Nhà nước, bên lãnh thổ. Tiếp đó, có sự tổ chức điều hòa phối
cạnh những nguyên tắc rất cơ bản như Đảng lãnh hợp sự hợp tác, quản lý thống nhất về khoa học
đạo, quản lý bằng luật pháp và theo luật, tập công nghệ, liên kết, liên doanh các đơn vị kinh
trung dân chủ và tính công khai pháp lý thì còn tế, văn hóa, xã hội trên lãnh thổ...
39
Như vậy, một mặt, quản lý hành chính Nhà
nước là một hoạt động phức tạp về quy mô nội
dung, phương pháp lẫn về lãnh thổ, một mặt
khác để thực hiện tốt công tác quản lý hành
chính đòi hỏi người quản lý hoặc các đơn vị
tham mưu cần phải có đầy đủ các thông tin trên
về các đơn vị hành chính thuộc phạm vi quản lý
của mình để phân tích, đánh giá và đưa ra các
nhận định, xây dựng các định hướng quy hoạch
phát triển cũng như quản lý các vấn đề về kinh
tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn.
Thực tế này đưa đến hệ quả tất yếu là quản
lý hành chính cần có công cụ hỗ trợ thích hợp
nhằm đảm bảo tính khoa học - một trong các tính
chất cơ bản của quản lý hành chính Nhà nước.
3. Khả năng sử dụng Web Atlas trong công
tác hỗ trợ quản lý hành chính
Web Atlas là một dạng của Atlas điện tử,
được thiết kế và xây dựng cho mục đích phát
hành trên mạng Internet. Các hệ thống Web Atlas
sau khi thiết kế và xây dựng hoàn thiện có thể sử
dụng thông qua các trình duyệt Internet như:
Firefox, Internet Explore, Google Chrome,...
Web Atlas hành chính là một dạng Atlas
điện tử gồm các bản đồ hành chính và các thông
tin cần thiết được thiết kế và xây dựng cho việc
sử dụng và tra cứu các thông tin trên bản đồ
hành chính thông qua mạng Internet. Các bản
đồ hành chính (của Web Atlas) - là một mô
hình không gian của lãnh thổ, tích hợp các
thông tin đa dạng về nội dung theo lãnh thổ đã, đang và chắc chắn vẫn sẽ là một trong
những công cụ hiện đại hỗ trợ quản lý hành
chính theo lãnh thổ một cách hiệu quả. Trong
các bản đồ hành chính, mô hình bản đồ không
chỉ phản ánh hình thức bên ngoài mà cả bản
chất bên trong của các hiện tượng. [5], [6].
Web Atlas hành chính với các tính năng của
nó có khả năng hỗ trợ cho các cấp quản lý hành
chính thực hiện các công việc như:
- Quan sát trực quan toàn cảnh hoặc chi tiết
1 khu vực, một địa điểm để xác định đặc điểm
của địa bàn, thay cho việc phải xuống tận nơi
thị sát.
- Thu nhận các thông tin thuộc tính nhanh
chóng, đầy đủ, chi tiết đã được tích hợp trong
Web Atlas thay cho việc phải tìm kiếm trên
giấy hoặc chờ báo cáo bằng văn bản.
40
- Mô hình hóa bản đồ, xây dựng các bản đồ
phân tích, đánh giá tổng hợp, hoặc tính ra các
chỉ số phân tích tổng hợp, xây dựng các biểu đồ
tổng hợp để hỗ trợ ra quyết định.
- Web Atlas với khả năng tập trung dữ liệu
tại một đầu mối, là nơi lưu trữ thông tin lý
tưởng: dễ dàng cập nhật, sửa chữa, tra cứu
nhanh chóng ở mọi khía cạnh.
- Lập các báo cáo tổng hợp dựa trên cơ sở
dữ liệu lưu trữ trong Web Atlas một cách nhanh
chóng.
- Trao đổi thông tin nhanh chóng giữa các
cấp quản lý hành chính thông qua các hòm thư
điện tử được xây dựng trong hệ thống.
4. Yêu cầu đối với Web Atlas hỗ trợ quản lý
hành chính
Việc thành lập Web Atlas hỗ trợ quản lý hành
chính phải thoả mãn được các yêu cầu sau đây:
1. Phản ánh được tính chất cùng thời gian
đặc trưng của các đối tượng, hiện tượng. Các
đối tượng, hiện tượng luôn biến động theo
không gian và thời gian, nhất là ở những lãnh
thổ trong thời kỳ diễn ra những biến đổi mạnh
mẽ về sự phát triển kinh tế. Vì vậy chỉ tiêu, chỉ
số đưa lên bản đồ càng cập nhật thì bản đồ càng
có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao. Các chỉ
tiêu đó phải thống nhất về thời gian.
2. Tài liệu sử dụng để thành lập Web Atlas
hành chính phải bảo đảm sự thống nhất và đầy đủ
đối với toàn bộ lãnh thổ được biểu thị trên bản đồ.
Sự không đồng nhất và khác nhau về chất lượng
của những tài liệu để thành lập bản đồ sẽ dẫn đến
sự không đồng nhất của bản đồ trên những lãnh
thổ khác nhau, cũng như làm sai lệch tính khách
quan và mối tương quan của các đối tượng, hiện
tượng. Vì vậy cần phải chọn và dựa trên nguồn tài
liệu cơ bản và đáng tin cậy nhất, có tham khảo các
tài liệu khác để chỉnh lý và bổ sung.
3. Phương pháp biểu thị các đối tượng và
nội dung trên bản đồ phải gần gũi nhất với đặc
tính địa lý của các đối tượng, hiện tượng. Mỗi
loại đối tượng, hiện tượng có đặc điểm phân bố
khác nhau (như theo điểm, đường, diện, phân
bố phân tán,…). Để bản đồ có tính địa lý cao,
phản ánh tốt nhất đặc trưng phân bố của các
hiện tượng, phải vận dụng những phương pháp
biểu thị phù hợp nhất và phối hợp các phương
pháp thể hiện một cách khoa học.
4. Bố cục bản đồ phải chặt chẽ, khoa học.
Các đối tượng, hiện tượng biểu thị trên bản đồ
không những được phản ánh về phân bố, mà
còn cả những đặc tính số lượng, chất lượng, cơ
cấu và động lực. Bố cục phải nhấn mạnh được
những quan điểm chính, những yếu tố nội dung
cơ bản theo mục đích và chủ đề của bản đồ.
Đảm bảo sự cân đối và khoa học trong bố cục
bản đồ không những làm tăng giá trị hình thức
bản đồ mà còn cho phép nâng cao độ phong phú
của nội dung bản đồ.
5. Yêu cầu về thông tin: Thông tin mang
tính pháp lý cao, đầy đủ theo yêu cầu của
QLHC, có tính đồng bộ và tính thời gian, tính
hiện thời, tính thống nhất,…
6. Nội dung của Web Atlas chủ yếu được thể
hiện trên các bản đồ, do đó cần được thể hiện
đúng theo các yêu cầu đối với Atlas truyền thống
như: cơ sở toán học, độ chính xác, phương pháp
biểu thị nội dung, tổng quát hóa,…
Ngoài ra, do đối tượng sử dụng của Web
Atlas rất rộng, nhiều người ít am hiểu về bản đồ
học nên các bản đồ trong Web Atlas phải dễ
đọc, dễ hiểu, chủ yếu thể hiện giống như bản đồ
hành chính hiện hành.
5. Thử nghiệm xây dựng Web Atlas hỗ trợ
quản lý hành chính thành phố Hà Nội
Tác giả đã tiến hành thử nghiệm xây dựng
Web Atlas hỗ trợ cho công tác QLHC thành
phố Hà Nội, dựa theo đặc điểm và các yêu cầu
đã phân tích và đề xuất ở trên. Chính vì vậy mà
Web Atlas Hành chính Hà Nội sau khi hoàn
thiện có thể cung cấp cho các nhà quản lý và sử
dụng một chương trình đọc và hiển thị bản đồ
cùng các thông tin thuộc tính, multimedia (hình
ảnh, âm thanh, bài viết,...) thông qua mạng
Internet nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý hành
chính được hiệu quả hơn nhờ các tính năng ưu
việt sau:
+ Hệ thống các bản đồ được bổ sung nhiều
thông tin hơn so với các thể loại bản đồ thông
thường.
+ Tích hợp thêm các tư liệu: phim, tranh
ảnh, bài viết,...trong CSDL của hệ thống.
+ Cho phép lưu lại các thông tin chỉnh sửa
cập nhật hệ thống.
+ Có tính mở như: Tạo thêm các đơn vị
hành chính mới; Cập nhật các thông tin chuyên
đề và bản đồ ngay trên hệ thống thông qua các
trình duyệt web.
+ Hỗ trợ tìm kiếm và tham chiếu nhanh đến
các đối tượng trên bản đồ.
+ Danh sách các đơn vị hành chính chi tiết
tới cấp xã, phường, thị trấn giúp cho việc quản
lý hành chính về mặt không gian thuận tiện hơn,
trực quan hơn so với các phương pháp đọc tài
liệu bằng văn bản thông thường.
+ Với hệ thống các công cụ trợ giúp đa
dạng được thiết kế trong Web Atlas hành chính
Hà Nội thì người dùng còn có thể tìm kiếm,
hiển thị và phân tích rất nhiều các thông tin
khác nhau.
Từ những tính ưu việt trên có thể cho thấy
hệ thống hoàn toàn có thể trợ giúp cho công tác
quản lý hành chính nhà nước được hiệu quả
hơn.
Hình 1. Giao diện Web Atlas hành chính Hà Nội
41
Hình 2. Danh mục Đơn vị hành chính
Hình 3. Chức năng tìm kiếm ĐVHC
Hình 4. Hiển thị trực quan vị trí của đơn vị hành chính trên bản đồ và xem các thông tin
của đơn vị hành chính từ CSDL Web Atlas thông qua trình duyệt internet
Hình 5. Kết quả phân tích dữ liệu và tạo bản đồ chuyên đề của Web Atlas
42
6. Đánh giá kết quả thử nghiệm vận hành
Web Atlas hành chính Hà Nội
Sau khi tiến hành thực nghiệm xây dựng,
chạy thử và kiểm tra cho thấy Web Atlas Hành
chính Hà Nội chạy hoàn toàn ổn định trên các hệ
thống Window hiện nay như WinXP, Win NT,...;
Có thể đáp ứng được hầu hết các yêu cầu của
Atlas truyền thống, không phá vỡ mô hình bản đồ,
có thể truy vấn và hiển thị các thông tin thuộc
tính, hiển thị bản đồ theo chế độ đa lớp đa tỷ lệ,...;
Bộ công cụ tương tác với bản đồ trong Web Atlas
Hành chính Hà Nội được thiết kế tương đối
phong phú và đa dạng giúp cho người sử dụng có
thể thao tác với bản đồ và tìm kiếm các thông tin
một cách dễ dàng; Việc chia hệ thống thành 2 hợp
phần giúp cho người quản lý hoàn toàn độc lập
trong việc quản trị hệ thống; Với việc trao đổi văn
bản thông qua các chức năng của hệ thống quản
trị sẽ giúp cho công tác chuyển tải các văn bản
hành chính được nhanh hơn, thuận tiện hơn; Việc
phân quyền quản trị cũng tạo điều kiện cho các
cấp quản trị của hệ thống tương ứng với các cấp
hành chính của Thành phố dễ dàng đảm nhiệm
các công việc trong phạm vi của mình [2].
7. Kết luận
Với các tính năng ưu việt của Web Atlas đã
phân tích và triển khai thực nghiệm của bài báo
cho thấy hoàn toàn có thể ứng dụng Web Atlas
hỗ trợ cho công tác quản lý hành chính của một
đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố.
Web Atlas là một tập hợp có hệ thống, kết
nối mạch lạc và lôgic của các bản đồ giới thiệu
một hay nhiều yếu tố địa lý được quy định bởi
mục đích và đặc điểm sử dụng, và thể hiện ở
dạng số thông qua mạng internet. Là sản phẩm
mới đòi hỏi cao về tổ chức thực hiện và phối
hợp giữa các nhà khoa học bản đồ và các
chuyên gia tin học cũng như các ngành liên
quan. Đây là một hướng đi, một công nghệ cần
thiết để phát triển công tác thành lập bản đồ khi
công nghệ GIS đã khá phát triển ở Việt Nam.
Web Atlas với các ưu điểm về quản lý dữ liệu,
thể hiện, khai thác dữ liệu và có khả năng cập
nhật thường xuyên sẽ có ý nghĩa thực tiễn lớn
không những trong công tác hỗ trợ quản lý hành
chính mà còn nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội
khác của đất nước.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bui Ngoc Quy “Model development for
Web Atlas system applying in administration
management”, - VNU Journal of Science, Earth
Sciences, Volume 28, No.1, 2012 p.29-36.
[2]. Bùi Ngọc Quý, 2013. Nghiên cứu cơ sở
khoa học xây dựng Web Atlas quản lý hành
chính Thành phố Hà Nội” Luận án tiến sĩ kỹ
thuật, Trường đại học Mỏ - Địa Chất, Hà Nội.
[3]. Lê Minh Vĩnh, 2005. Cơ sở lý luận trong xây
dựng Atlas điện tử phục vụ quản lý hành chính
cấp Tỉnh/Thành, Luận án tiến sĩ kỹ thuật, Trường
Đại học Bách khoa, Thành phố Hồ Chí Minh.
[4]. Học viện Quản lý giáo dục, 2011. Tài liệu
bồi dưỡng cán bộ quản lý, công chức nhà nước
ngành giáo dục và đào tạo - Phần 2: Nhà nước
và Quản lý hành chính Nhà nước”, Hà Nội.
[5]. Hoàng Phương Nga, Nhữ Thị Xuân (2004),
Phương pháp nghiên cứu bằng Bản đồ, Nhà
xuất bản Đại học Quốc Gia Hà Nội.
[6]. Terry, A. Slocum, 1999. Thematic
Cartography and visualization, Prentice Hall The World's Leading Education Publisher.
SUMMARY
Applicability of Web Atlas in order to support the administration management
Bui Ngoc Quy, Hanoi University of Mining and Geology.
Traditionally, the maps are very important tools in government management and decision
making. Nowadays, information technologies blooming as well as wide spread of internet involve
the evolution in cartography technologies. The combining of cartography and internet creating new
map generation - Web maps. This new maps allow users brower and apply them in any place which
have internet connection. Web maps have many advances over traditional maps. Therefore, there
are many researchers applying them in socio-economical and culture aspects. This paper analyzed
the applicability of Web Atlas in the administration support to put out the specific requirements for
administrative Web Atlas system in general and establishing of Web Atlas experiment support for
Hanoi administrative according to the proposed criteria and requirements.
43