- Trang Chủ
- Điện - Điện tử
- KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỊA MẠO VÀ TRẦM TÍCH ĐỆ TỨ NHẰM XÁC ĐỊNH ĐỨT GÃY HIỆN ĐẠI TẠI TUYẾN ĐẬP THUỶ ĐIỆN PA VINH
Xem mẫu
- K T QU NGHIÊN C U A M O VÀ TR M TÍCH T NH M
XÁC NH T GÃY HI N I T I TUY N P THU I N PA VINH
C AN1, NGÔ QUANG TOÀN2
LÊ
1
Vi n a lý, Vi n KH & CN VN, Nghĩa ô, C u Gi y, Hà N i
2
Cc a ch t và Khoáng s n Vi t Nam, 6 Ph m Ngũ Lão, Hà N i
Tóm t t: Trong khuôn kh bài báo này, các tác gi trình bày kinh nghi m
nghiên c u a ch t t và a m o nh m phát hi n các bi u hi n c a t gãy
hi n i trên a hình và trong tr m tích t trong m t khu v c h p c a tuy n
p thu i n. Các k t qu nghiên c u cho th y: trong ph m vi p Pa Vinh, không
phát hi n ư c các bi u hi n trên a hình và trong tr m tích t chuy n ng
hi n i c a các t gãy phương ông - tây c t qua vai p c b b c và b nam.
K t lu n v s v ng m t c a t gãy này có th ư c kh ng nh n u như các kh o
sát, o c a v t lý, a ch t công trình u không phát hi n.
M U
Tuy n p thu i n Pa Vinh trên sông à ã ư c nghiên c u r t chi ti t b ng
các phương pháp a ch t , a v t lý, c bi t là ã thi công m t kh i lư ng r t l n
các công trình khoan và h m, lò. Tuy nhiên, m t v n “nóng” ư c t ra là li u
có hay không m t t gãy hi n i ang ho t ng theo hư ng tây- ông c t qua
tuy n p này.
tr l i câu h i ó, c n thi t ph i s d ng t ng h p nhi u phương pháp
nghiên c u như a ch t, ki n t o, a v t lý các lo i, trong ó có phương pháp
nghiên c u a m o và tr m tích t mà các tác gi s gi i thi u trong bài này.
Vi c nghiên c u th c a vùng tuy n p Pa Vinh c a các tác gi và x lý tài li u
trong phòng ã ư c th c hi n trong khuôn kh c a các t kh o sát do C c a
ch t và Khoáng s n Vi t Nam t ch c.
I. PHƯƠNG PHÁP VÀ N I DUNG NGHIÊN C U
- t gãy hi n i ư c các tác gi hi u là các t gãy ho t ng trong Holocen,
c bi t trong kho ng 5.000 - 4.000 năm trư c n nay.
Cơ s c a phương pháp a m o và tr m tích t nghiên c u t gãy hi n
i là d a vào các căn c sau ây:
- t gãy hi n i ang ho t ng thư ng l i d u v t trên a hình hi n t i
do các quá trình ngo i sinh chưa k p phá hu các d u v t.
- t gãy hi n i cũng thư ng l i d u v t trong các tr m tích Pleistocen và
Holocen mà nó c t qua.
Vi c phân tích b n a hình t l l n (1:5.000 và 1:1.000) là r t quan tr ng.
N i dung c a phân tích này là tìm ra nh ng “d thư ng” a hình có th có liên
quan v i t gãy hi n i. ó là các vai núi t o các b c a hình th p ven sông; các
khúc ngo t t ng t c a su i khi vào sông; tr c di n d c áy su i d ng b c,
thung lũng treo và các m t nh (facet) song song v i b sông. C n quan tâm các
su i ch y theo phương kinh tuy n phát hi n t gãy phương tây- ông. ng
th i cũng xác nh sơ b các a i m phát tri n các tr m tích t có ngu n g c
khác nhau (a, ap, ad...).
Công tác nghiên c u th c a bao g m vi c ki m tra nh ng “d thư ng” a
hình; kh o sát t t c các v t l tr m tích t ; kh o sát các vách á g c, c bi t
nơi có hi n tư ng trư t l , l . Các i tư ng nghiên c u c th như sau:
- Bên b trái (b b c): d i ven sông t c a su i B n Pênh n c a su i phía
ông nam N m Păm (1.000 m).
- Bên b ph i (b nam): t B n Bình theo d i ven sông t i bãi n i gi a lòng
dư i p.
- Khu v c B n Tim: a hình i và lòng su i B n Tim (nơi có kh năng t
gãy hi n i c t qua).
- Tr ng tâm nghiên c u là các d thư ng a hình su i N m Păm, su i B n Pênh,
su i B n Bình, su i B n Tim; các v t l tr m tích bãi b i aluvi ven sông và trong
su i và các tích t t khác.
II. KHÁI QUÁT V C I M TR M TÍCH T VÀ A M O KHU
VC
1. Tr m tích t
Các tr m tích t vùng tuy n p Pa Vinh chi m di n tích áng k phân b
theo sông à và các su i nhánh v i nhi u ngu n g c khác nhau.
a. Các tr m tích tu i Pleistocen gi a-mu n
Tr m tích sông-lũ (apQ12-3): là các kho nh có di n tích nh h p (200-500 m2)
phân b b c b n phà T Bú ch ng 600 m, n m cao hơn 25-30 m so v i m c
nư c sông à hi n t i, ngay trên v phong hoá á g c bazan. V t li u c a tr m tích
h n h p này g m cu i, ít cu i t ng (cu i ch y u là th ch anh, á phun trào, á
xâm nh p...) l n v i s i, s n, cát, b t sét v i b m t b laterit màu g ch vàng. Chi u
dày 1-4 m ( nh 1).
nh 1. Tr m tích sông - lũ tu i Pleistocen gi a-mu n b c T Bú 600 m
- ( nh: Ngô Quang Toàn)
Tr m tích sư n - lũ tích (dpQ12-3): phân b khá r ng, g p H a Nòn, B n
Tim... v i v t li u ch y u là h t thô, s p x p h n n.
vùng H a Nòn, tr m tích g m cu i t ng ( á vôi dăm k t, á phi n, b t k t,
th ch anh có kích thư c 0,1 - 0,5 m3), cu i, dăm s n, ít cát b t sét, dày 1 - 4,5 m.
Cu i t ng không nh ng n m ph n th p c a tr m tích mà th nh tho ng còn n m
ngay trên b m t a hình. vùng B n Tim, v t li u s p x p h n n v i các t ng,
cu i á phun trào, á xâm nh p, th ch anh... l n dăm s n, cát b t sét, th m chí có
các t ng lăn 0,2-1 m3 n m ngay trên b m t. Chi u dày 0,5 - 6 m.
D c theo các su i c t vào tr m tích này thư ng g p tr m tích aluvi c (th m b c
I) c a sông à và các su i nhánh ph lên nên các tác gi t m x p vào tu i
Pleistocen gi a - mu n.
b. Các tr m tích tu i Pleistocen mu n
Tr m tích sông-lũ (apQ13): phân b Ít Oong, thung lũng N m Păm, c bi t
Hua Ít có di n phân b áng k . V t li u tr m tích phân b h n n, nhưng xu th
v n thư ng g p là dư i (n m ngay trên v phong hoá c a á g c) g m cu i, t ng
nh l n s i, cát b t sét và phân trên ch y u là cát, b t ít sét. Chi u dày 1–5 m. M t
s nơi như Ít Oong, ngay trên m t c a tr m tích th nh tho ng g p các t ng, cu i
l n do nư c lũ m i cu n n n m t . B m t này nhi u nơi b laterit hoá nh có
màu s c loang l .
Tr m tích sông (aQ13): phân b thành d i h p, o n t H a Nòn n dư i c a
su i N m Păm. Di n phân b ngang h p (5–15 m) v i v t li u g m 2 ph n:
- Ph n dư i g m cu i (5-30 cm), s i, cát, b t, ít sét màu vàng g ch xám. Dày
1,5-3 m;
- Ph n trên là cát h t thô, cát l n cu i nh , s i và b t sét màu vàng g ch. Dày 4-
6 m ( nh 2).
- nh 2. Cu i, s i, cát... c a tr m tích sông, tu i Pleistocen mu n, N H a Nòn
400 m
(b trái sông à)
( nh:
Ngô Quang Toàn)
Hi n t i, b m t c a tr m tích (th m b c I) b laterit hoá v i các k t vón màu
nâu vàng . các m nh th m sót ven sông à, do nư c lũ xói m t ph n h t m n
phía trên, nên trong i u ki n ng p nư c nh kỳ gi a mùa khô và mùa mưa mà
ngay t p h t thô ph n dư i c a tr m tích cũng b laterit hoá t o nên á ong dày
0,5 m ( nh 3).
c. Các tr m tích tu i Holocen
Tr m tích sông-lũ (apQ2): phát tri n ch y u theo su i thu c thung lũng N m
Păm thu c m t ph n di n tích c a xã Ít Oong và Chi ng Tè. Chi u dày tr m tích
thay i t 0,5 n 4 m.
V t li u c a tr m tích h n h p này s p x p h n n v i cu i s i, ít t ng n m
ph n dư i và cát b t sét màu nâu xám n m ph n trên. Do ch u tác ng c a các
- t lũ hàng năm, c bi t là nh ng cơn lũ l n, nên ngay trên b m t c a tr m tích
v n g p các t ng, cu i l n.
nh 3. B m t tr m tích sông tu i Pleistocen mu n b laterit hoá t o á ong
(v t l g n H a Nòn)
( nh: Ngô Quang
Toàn)
Tr m tích sông (aQ2): phân b d c theo sông à và các su i nhánh, g m các
tư ng:
+ Tư ng lòng sông: T i các l khoan g n tuy n p, chi u dày c a tr m tích
tư ng lòng sông thay it 1 n 32,7 m.
V t li u tư ng lòng sông s p x p khá h n n. Tuy nhiên, m t vài v trí trong
thi t l khoan v n th y s xen k (tuy không rõ ràng) c a thành ph n h t thô v i
thành ph n h t nh hơn. T i l khoan LKPV7 (khoan ngay lòng sông à) tr t t t
trên xu ng như sau:
- - 0 - 3,4 m: T ng, cu i, s i màu xám (cu i là á phun trào, xâm nh p, á phi n,
th ch anh..., kích thư c 7–15 cm, mài tròn t t) l n v i 30 - 35% cát h t v a và nh
cùng ít b t sét.
- 3,4 - 7,5 m: Cát h t thô-v a, màu xám ch a 30-35% cu i, s i (cu i ch y u là
á phun trào, xâm nh p..., kích thư c 1–5 cm, mài tròn t t) có l n 10-15% b t sét.
- 7,5 - 11,2 m: Cu i s i (cu i á phun trào, xâm nh p, tr m tích..., kích thư c 1-
5 cm), l n các t ng kích thư c 7-15 cm, th m chí n 30 cm, ch a kho ng 30% cát
h t v a-thô l n 15-20% b t sét.
T i v c sâu c a lòng sông à phía trên p Pa Vinh kho ng 700 m (LKPV1),
tr m tích tư ng lòng cũng s p x p h n t p, g m cu i, s i, t ng (cu i là á phun
trào, xâm nh p, tr m tích và th ch anh...) khá tròn c nh l n v i cát h t v a - nh và
b t sét (20 - 25%); thành ph n cát g m th ch anh, felspat và khoáng v t màu.
Chi u dày t 32,7 m.
phía dư i p PV, t i LKPV62 ngay bãi cu i gi a lòng sông à, tr m tích
tư ng lòng dày 21m, g m:
- 0 - 7,5 m: Cu i t ng, (cu i ryolit 50-60%, bazan 25-30%, cát k t, b t k t 10-
15%), mài tròn t t l n v i s i, cát, b t, sét màu nâu vàng nh t. Trong thành ph n
h t, t ng chi m 55%, cu i 23%, s i 3%, còn l i là cát, b t sét -15%.
- 7,5 – 21 m: T ng, cu i (thành ph n như trên), kích thư c không u, t ng d t
30-40 cm, th m chí n 70-80 cm (chi m 50-60%), hình b u d c, hình tròn, ít hình
kim, tròn c nh. Cu i, s i kích thư c 1–8 cm (chi m 25-30%) l n cát h t v a-thô
(19%), màu xám en, thành ph n h n t p.
Dư i 21 m là á g c, lo i á vôi sét b n t n m nh.
Như v y, có th th y trên m t o n c a sông à, v i chi u dài hơn 1 km, tr m
tích tư ng lòng có s thay i chi u dày và c h t liên quan n ti u a hình trên
tr c di n d c c a sông.
- + Tư ng bãi b i: phân b ven hai bên sông à t B n Bình xu ng dư i c a
N m Păm... v i di n tích h p.
V t li u tr m tích tư ng bãi b i ch y u là cát th ch anh, h t t thô n nh ,
mài tròn t v a n kém l n v i b t sét màu xám nâu. Chi u dày 1-4 m. Ngay
trong cát tư ng bãi b i ven lòng H a Nòn, các tác gi g p 3 nh p nh tr m tích
c a cát hi n i. V t li u b i l ng c a bãi b i còn ti p t c tích t qua các t nư c
l n.
2. am o
a hình xung quanh vùng tuy n p Pa Vinh c t qua sông à mang nh ng nét
c trưng c a a hình mi n núi có h th ng sông l n và các su i nhánh các c p
phát tri n. ây là a hình thu c vùng núi th p ang ư c nâng tân ki n t o và có
b m t pe imen ven sông cũng như a hình tích t d c theo h th ng thung lũng
các c p. Sư n núi thư ng d c và ch u quá trình xâm th c - bóc mòn khá m nh.
D c theo sông à và các su i nhánh, trên tr c di n d c, thư ng l i lõm g p các
gh nh nh l ág c lòng sông và bãi b i v i các tr m tích r t m i. T ng h p các
d ng tài li u, các tác gi sơ b phân chia a hình vùng Pa Vinh ra thành (Hình 1).
a. Các b m t n m ngang và hơi nghiêng
+ Nhóm các b m t tích t g m:
- B m t bãi b i ven lòng và gi a lòng hi n i
- B m t tích t sông-lũ, tu i Holocen;
- B m t th m sông b c I, tu i Pleistocen mu n;
- B m t tích t sông-lũ, tu i Pleistocen mu n;
- B m t th m sông b c II, tu i Pleistocen gi a-mu n;
- B m t tích t các nón phóng v t c tu i Pleistocen gi a-mu n.
+ Nhóm các b m t san b ng và pe imen g m:
- - B m t pe imen 250-300 m;
- B m t san b ng 500-600 m;
- B m t san b ng 800-900 m.
+ Nhóm sư n và vách g m:
Các sư n xâm th c - bóc mòn; bóc mòn - xâm th c, sư n tr ng l c và sư n
karst - xâm th c.
Các d ng a hình ư c phân chia theo ngu n g c thành t o g m: ki n t o, bóc
mòn, dòng ch y, karst và tr ng l c....
Dư i ây là m t s nét cơ b n v hình thái - ngu n g c a hình vùng Pa Vinh:
1. Núi th p phía b b c t n t i như d ng c a m t “vòm” nâng nh , ư c khúc
cong c a sông à t B n Lót t i c a su i N m Păm (t TB- N sang -T) và
thung lũng N m Păm ( B-TN) bao b c.
nh vòm cao 800-900 m, t o ư ng chia nư c chính (TB- N) c a vùng,
chuy n xu ng phía nam qua m t vai núi cao 400-500 m, và t ó th ng xu ng
b b c PV. V phía ông, vòm chuy n d n xu ng b m t 350-250 m và d c tho i
xu ng thung lũng Mư ng La.
Núi th p b phía nam, trái l i, hình thành như m t cánh cung quay v b c,
như ôm l y khúc sông cong ông-tây và c vòm phía b c. nh cánh cung cũng có
cao 800-900 m t o thành ư ng chia nư c vòng cung,
- Phương ông-tây. T ó chuy n xu ng sông à PV qua di tích ít i các b
m t có cao 600-650 m và 500 m. V phía ông, chuy n xu ng vùng T Bú, t
700 m xu ng các di tích b m t 400 m. Có th nh n th y:
-V cao tuy t i, các núi th p phía b b c và b nam u 800-900 m (c c
i 901,8 m b b c và 904,0 m b nam), ch ng t không có s nâng phân d
gi a b b c và b nam, t c không có d ch trư t l n trong t làm bi n d ng a
hình phân thu t i hai b (tu i b m t có th là Pliocen theo tài li u khu v c).
- V kho ng cách n b sông, nh vòm phía b c phân b tương ng so v i
cánh cung phía nam và vì v y, v d c chung c a các sư n núi th p c a hai b là
tương ương. Như v y, không th hi n rõ c u trúc b t i x ng c a thung lũng
o n ông-tây.
V phía ông, chuy n xu ng thung lũng Mư ng La và vùng T Bú, sư n núi
tho i hơn và n vùng B n Tim, ph bi n là a hình i phân c t v i b m t 250-
350 m. Như v y, khu v c sát phía ông o n sông ông - tây, t c a N m Păm v
b n Tim là m t d i a hình th p d ng lòng máng, phương TB - N t Là Nong
qua B n Tráng t i Pa Chi n. ây có th là vùng h lún trong t , phương TB-
N trùng v i phương các c u trúc a ch t trư c Kainozoi, mà có tác gi trư c ây
ã xác nh m t a hào Pi Toong (Phan Văn Quýnh, 2000, Lưu tr Công ty xây
d ng i n I) là m t ph n trong khu v c lòng máng này.
- Trong Holocen, o n sông ông-tây phát tri n có s khác bi t gi a b b c và
b nam, cũng như gi a ph n phía ông và ph n phía tây.
Xét theo s phân b hi n t i thì b b c có di tích th m tích t Pleistocen, trong
khi b nam v ng m t, b b c có nhi u tích t bãi b i Holocen hơn b nam. Hi n
t i, c b b c và b nam u có s xen k gi a o n b xâm th c và o n tích t .
Hi n tư ng nêu trên là k t qu ho t ng bình thư ng c a m t con sông mi n núi
ang trong giai o n xâm th c sâu là ch y u. S phân d nhi u áng chú ý là s
- khác nhau gi a ph n phía ông và phía tây: phía tây sông h p b d c trong khi
phía ông lòng sông m r ng và sư n thung lũng tho i, h th p, mà i u này có
th liên quan v i các ho t ng karst và s t lún.
Như v y, t i o n sông phương ông-tây vùng Pa Vinh, s phân d a hình ch
y u là gi a phía ông và phía tây, còn gi a b b c và b nam không áng k . i u
ó cho phép nghĩ r ng các t gãy tr nh hư ng t i a hình khu v c ch y u có
phương b c-nam (TB- N ho c B-TN) ch không ph i phương ông-tây.
2. Trong khu v c t B n Bình n B n Tim, các b m t tích t phân b không
nhi u, ch y u t H a Nòn v phía ông. c bi t, các tích t chi m ưu th là h t
thô v i ngu n g c liên quan n dòng ch y t m th i m nh m do lũ.
Phương v n chuy n c a v t li u lũ tích là t ông b c v tây nam (H a Nòn,
N m Păm, B n Tim). i u này cho th y s phá hu m nh m a hình núi trong
t t o thành các d ng a hình xâm th c, tích t x y ra ch y u phía ông
b c và ông khu v c: khu phía tây, nơi có tuy n p, tương in nh hơn và ơn
gi n hơn v hình thái và ngu n g c a hình.
3. Trong lòng sông à, t c a B n Bình n N m Păm, công tác khoan ã phát
hi n m t s h trũng ư c l p y b i tr m tích hi n i (sâu t i 21 m và 32,7 m).
Theo tài li u a hình và khoan áy sông, các h trũng này ch có tính c c b ,
không t o thành m t rãnh sâu gi a lòng phương ông - tây. Vì v y, có kh năng
hơn c là s hình thành chúng liên quan v i các quá trình xâm th c, xâm th c -
karst t i các i m mà nơi ó á b n t n , d p v m nh; không lo i tr có liên quan
n hi n tư ng s t lún theo t gãy phương TB - N ho c g n kinh tuy n.
III. K T QU NGHIÊN C U
1. V các d thư ng khúc ngo t c a su i
- - C a su i N m Păm liên quan v i các á r n ch c c a kh i á xâm nh p, làm
thu h p o n thung lũng c a su i và t o khúc ngo t ( nh 4). Không th y hi n
tư ng cà nát ho c d ch trư t trong á g c và sư n tích.
nh 4. Khúc ngo t hình thư c th t i c a su i N m Păm liên quan v i kh i á
xâm nh p
( nh: ào
Văn Th nh)
- Su i B n Pênh: t i khúc ngo t g n c a su i không có bi u hi n t gãy tr
trong á bazan.
- Su i B n Bình: t i khúc ngo t không rõ, có th thu c ranh gi i gi a á tr m
tích và á bazan.
2. V m t c t d c các su i phương kinh tuy n ( xác nh t gãy phương
ông-tây)
M t c t d c thu c các su i N m Păm, su i B n Bình, su i B n Pênh, su i ông
p PV (b nam): u không g p d thư ng d ng b c như là các thác, vách) và các
hi n tư ng d ch trư t d c hai bên b các su i.
- - Duy nh t t i g n cu i B n Bình g p m t d ch trư t nh trong á phi n sét xen
b t k t, cát k t, có th liên quan v i h th ng t gãy TB - N ( nh 5).
- Vách l t ng cu i t i su i B n Tim cao 6 m, c t vào tích t dpQ12-3, không g p
hi n tư ng d ch trư t trên m t chi u dài kho ng 150 m.
3. V các bi u hi n t gãy trong tr m tích t
a- i m l tr m tích t g n tuy n p PV thu c b trái sông, g n b n PV
g p cu i t ng l n chuy n lên cu i s i, cát b t, a khoáng, phong hoá laterit m nh
phân b d c sông trên chi u dài hơn 100 m, bám vào b m t sư n lũ tích H a Nòn
b sông xâm th c t o ch m sót. Theo d u hi u phong hoá và cao ã b xâm th c
có th x p th m sông cao 10 m vào Pleistocen thư ng (ch c ch n trư c Holocen).
Th m ang b xâm th c, phá hu m nh; chính s n ph m phá hu th m (cu i
t ng, cu i) ã b ưa ra và t o thành khúc ch y xi t ây cũng như toàn b bãi n i
gi a sông mà thành ph n là t ng cu i l n ( nh 6).
Không g p hi n tư ng d ch trư t trong th m này.
b- Sát phía ông th m nêu trên là m t d i tr m tích bãi b i (dài g n 100 m), cao
3-4 m, c u t o nh p rõ ràng: cát h t v a, h t thô xen các l p b t sét màu nâu tươi.
Có ít nh t 3 nh p v i l p b t sét dày 20-40 cm. Phân nh p không theo mùa mà theo
chu kỳ (thu văn ho c ki n t o). Hoàn toàn không g p bi n v trong các l p b t sét
tu i Holocen này (kho ng m t vài ngàn năm).
- nh 5. V t l d ch trư t nh trong á phi n sét, b t cát k t
v i ư ng phương g n b c nam t i B n Bình
nh 6. Bãi n i gi a sông v i thành ph n là t ng cu i l n (g n c a su i N m
Păm)
( nh: Lê
c An)
- 4. V các bi u hi n t gãy trên a hình
a- Hi n tư ng sư n núi ven sông à t o d ng “tam giác” có phương khác nhau
r t ph bi n, c bi t là b ph i. Do ó, y không ph i là d u hi u t gãy tr ,
mà là các b m t xâm th c bóc mòn, c u trúc bóc mòn. ây hoàn toàn không có
thung lũng treo, là ch tiêu c n thi t xác nh t gãy hi n i.
b- C b b c và b nam các vai núi d c tho i v phía lòng sông, không g p gãy
khúc “d thư ng” (tr ch m karst).
c- D i i phía ông N m Păm (phía tây B n Tim) là các i tho i, d c trung
bình (25o), ch quan sát th y m t yên ng a có vách 10 m, c nh sư n ch m á vôi
t gãy, nhưng nó có phương TB- N (335o).
( nh cao 346,0 m) là có th thu c
Không g p sư n trư t l t i khu v c này.
d- V o n sông ông-tây (PV) và khúc sông có bãi b i gi a lòng:
Nhìn chung, sông à ch y theo phương TB- N là song song và theo c u trúc
a ch t chung c a mi n Tây B c B . o n Pa Vinh phương ông-tây c t ngang
c u trúc, ch c liên quan v i i khe n t ông-tây ho c chuy n i thành ph n á
g c. i khe n t ông-tây này có nhi u kh năng liên quan n ho t ng trư c
Neogen (th hi n các m ch th ch anh phương ông - tây), m c dù sông à th c
th hi n nay ch b t u trong t (d c sông không có tr m tích Neogen). Trong
Paleogen - Neogen, có l sông à ch y theo m t h th ng khác mà ngày nay là b
m t cao nguyên ho c núi th p.
T i b n Pa Vinh, lòng sông m r ng (g p 3 l n phía trên), sư n phía b c tho i,
phát tri n các nón phóng v t c (dpQ12-3), là m t trũng g n ng thư c (hơi ch ch
TB- N) dài 800 x 700 m hình thành trư c Pleistocen gi a-mu n, có l liên quan
v i s phá hu d i á vôi phương TB - N v n t n t i liên t c c t qua sông
phương TB - N, do các ho t ng n i, ngo i sinh. ây là m t b y tích t v t li u
thô (t ng, cu i) c a dòng sông và các sư n ven b sông.
- Sang Holocen (kho ng 10.000 năm) có ho t ng nâng nh và tr m tích b xâm
th c phá hu m nh m . V t li u phá hu ưa ra t o bãi gi a sông và làm thành
khúc ch y xi t t i ây.
IV. TH O LU N
1. Các nghiên c u a ch t chi ti t ti n hành vùng Pa Vinh ã nói lên s ph c
t p c a c u trúc a ch t và các chuy n ng ki n t o v i dày c các h th ng t
gãy có phương khác nhau, trong ó t gãy phương TB - N và B - TN ã ư c
làm rõ và ánh giá y . V i các nhi m v ra, các nghiên c u tr m tích t,
a m o t p trung làm sáng t các bi u hi n ho t ng hi n ic a t gãy phương
ông-tây (n u có) c t ngang qua tuy n p.
Các kh o sát su i B n Pênh và su i N m Păm (nơi có các khúc ngo t d
thư ng) u không phát hi n các bi u hi n trên a hình t gãy ông-tây trên b
b c, thu c v trí vai p.
Các kh o sát su i B n Bình và su i sát phía ông tuy n p cũng không phát
hi n các bi u hi n trên a hình t gãy hi n i phương ông - tây b nam thu c
v trí vai p.
Kh o sát vùng t c a N m Păm n B n Tim cũng không g p bi u hi n trên
a hình t gãy hi n i phương ông-tây.
Tuy nhiên, su i B n Bình g p m t bi u hi n y u c a chuy n ng tr (trư t
v n, khô) phương BTB-N N và phía tây B n Tim (kho ng 1 km) có m t bi u
hi n gi nh c a t gãy nh phương TB- N.
2. Trong vùng Pa Vinh, tr m tích t phân b h n ch , nh t là các tr m tích
aluvi, nên khó có th nghiên c u bi n d ng c a chúng. M t d i tr m tích aluvi
tư ng lòng (có c y u t proluvi) ven b b c g n b n Pa Vinh, tu i Pleistocen và
d i tr m tích bãi b i Holocen sát b n Pa Vinh (xen k các l p b t sét) u không
có bi u hi n b d ch chuy n do các chuy n ng hi n i ho c trong Holocen. i u
- này chưa nói ư c nhi u, nhưng có th cho phép nghĩ r ng, khúc sông m r ng
và h th p a hình b b c (d thư ng) không th hi n các d ch trư t c a t gãy
hi n i. S t o thành vùng “trũng” này có l ch y u ph thu c vào quá trình xâm
th c và xâm th c - karst cũng như ho t ng t gãy phương TB - N ho c B-
TN và chuy n ng nâng h nh (tương i) trong Holocen.
3. T các d li u trình bày trên, có th th y r ng trong ph m vi p Pa Vinh,
không phát hi n ư c các bi u hi n trên a hình và trong tr m tích t chuy n
ng hi n i c a các t gãy phương ông - tây c t qua vai p c b b c và b
nam.
K t lu n v s v ng m t c a t gãy hi n i phương ông-tây c t qua vai p
có th ư c kh ng nh n u như các kh o sát, o c a v t lý, a ch t và công
trình u không phát hi n.
K T LU N
Trên ây là k t qu nghiên c u a ch t t và a m o nh m phát hi n các
bi u hi n c a t gãy hi n i trên a hình và trong tr m tích t trong m t khu
v c h p c a tuy n p thu i n. Các k t qu nghiên c u này c n k t h p v i các
tài li u khác v a v t lý, vi n thám, a ch t, công trình khoan, h m lò... có th
ưa ra các k t lu n khoa h c y .
VĂN LI U
1. ào Văn Th nh, 2000. K t qu gi i oán nh vi n thám khu v c T Bú - Pa
Vinh (thu i n Sơn La). Báo cáo H i th o chuyên môn l n I. B Khoa h c và
Công ngh , Hà N i.
c An, 2000. M t s ý ki n v t gãy ông- tây (Pa Vinh) và t gãy
2. Lê
s 6 (T Bú). Báo cáo H i th o chuyên môn l n II. B Khoa h c và Công ngh , Hà
N i.
nguon tai.lieu . vn
