- Trang Chủ
- Luật học
- Hoàn thiện pháp luật Việt Nam về quản lý thông tin trên mạng xã hội từ kinh nghiệm của Trung Quốc và Mỹ
Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ QUẢN LÝ THÔNG TIN
TRÊN MẠNG XÃ HỘI TỪ KINH NGHIỆM CỦA TRUNG QUỐC VÀ MỸ
Nguyễn Ngọc Hà*, Võ Thị Hồng Ngọc, Nguyễn Khánh Linh
Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh
*Tác giả liên lạc: ngocha4598@gmail.com
TÓM TẮT
Đề tài “Hoàn thiện pháp luật Việt Nam về quản lý thông tin trên mạng xã hội từ
kinh nghiệm của Trung Quốc và Mỹ” nghiên cứu quy chế pháp lý của Việt Nam
về việc quản lý thông tin trên mạng xã hội, đối chiếu với các quy định của Trung
Quốc và Mỹ về vấn đề này. Đặc biệt, đề tài phân tích chuyên sâu hơn thực tế áp
dụng pháp luật của Trung Quốc và Mỹ về vấn đề quản lý thông tin thông qua việc
nghiên cứu cơ chế hoạt động và cách thức quản lý của hai mạng xã hội tiêu biểu
ở Trung Quốc và Mỹ là Wechat và Facebook. Giá trị của đề tài nằm ở những
kinh nghiệm được đúc ra trong vấn đề về quản lý thông tin trên mạng xã hội từ
việc so sánh các chế định quản lý của Việt Nam với hai quốc gia đã lựa chọn.
Từ khóa: Quản lý thông tin trên mạng xã hội, Wechat.
IMPROVING THE EFFECTIVENESS OF INFORMATION
MANAGEMENT IN VIETNAM ON SOCIAL NETWORKS
REFERENCING TO THE PEOPLE’S REPUBLIC OF CHINA AND THE
UNITED STATES OF AMERICA
Nguyen Ngoc Ha*, Vo Thi Hong Ngoc, Nguyen Khanh Linh
Ho Chi Minh City University of Law
*
Corresponding Author: ngocha4598@gmail.com
ABSTRACT
The scientific research work “Improving the effectiveness of information
management in Vietnam on social networks referencing to the People's Republic
of China and The United States of America” will study Vietnam's legal
regulations on the information management on social networks, and then
compares them with the regulations of China and the United States on this issue.
Specifically, the work focuses on analyzing thoroughly the actual application of
Chinese and American laws on information management by studying the
operating mechanism and management of two typical social networks WeChat
(China) and Facebook (America). The value of the research derives from the
experiences gained in the issue of managing information on social networks by
comparing Vietnam's regulations with those of the two selected countries.
Keywords: Information management on social network, Wechat.
TỒNG QUAN rằng xét dưới góc độ hệ thống văn bản
Đề tài hướng đến mục tiêu cuối cùng là pháp luật Việt Nam, có thể thấy mặc dù
cho người đọc nhìn nhận một cách có không ít văn bản pháp luật được ban
khách quan và đúng đắn thực trạng hành liên quan đến hoạt động quản lý
pháp luật Việt Nam về quản lý thông thông tin trên mạng xã hội nhưng nguy
tin trên mạng xã hội. Trong quá trình cơ chồng chéo cao hoặc bỏ sót các quy
nghiên cứu, nhóm tác giả nhận thấy định quản lý cần thiết giữa các văn bản
355
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
luật. Do đó, nhu cầu cấp bách hiện nay doanh nghiệp Việt Nam nên được thực
cho công tác nghiên cứu khoa học pháp hiện trước mắt như hỗ trợ cho doanh
lý chính là việc rà sóa t, nghiên cứu, nghiệp vay vốn để cải thiện cơ sở vật
đánh giá và tìm ra phương hướng hoàn chất, kĩ thuật để theo kịp các doanh
thiện quy định của pháp luật Việt Nam nghiệp nước ngoài; hỗ trợ các doanh
về quản lý thông tin trên mạng xã hội nghiệp Việt Nam nâng cao chất lượng
thông qua việc tiếp thu và học hỏi kinh nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất
nghiệm lập pháp từ các nước phát triển lượng cao cũng chính là yếu tố then
như Trung Quốc và Mỹ. chốt quyết định thành công của doanh
nghiệp về lâu dài; cần đưa ra những
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP quy định chặt chẽ hơn đối với các
NGHIÊN CỨU doanh nghiệp nước ngoài khi hoạt
Phương pháp phân tích đóng vai trò động tại Việt Nam nhằm tạo ra môi
quan trọng và được sử dụng xuyên suốt trường pháp lý bình đẳng cho các
đề tài nhằm để phân tích và tìm hiểu doanh nghiệp trong nước.
các vấn đề lý luận, những quy định của Thứ hai, nâng cao năng lực bộ máy
pháp luật cũng như thực tiễn áp dụng, quản lý nhà nước về tổ chức bộ máy,
những đề xuất cho việc giải quyết thực về nguồn nhân lực, về cơ sở vật chất và
trạng và kiến nghị hoàn thiện quy định trang thiết bị kỹ thuật công nghệ cao,
của pháp luật theo mục đích và nhiệm hiện đại bảo đảm triển khai có hiệu quả
vụ mà đề tài này đã đặt ra. Phương các biện pháp quản lý về cả hành chính
pháp so sánh được vận dụng ở phần và kỹ thuật để kịp thời phát hiện, ngăn
hoàn thiện các quy định pháp luật về chặn và xử lý nghiêm các sai phạm
quản lý thông tin trên mạng xã hội tại theo pháp luật.
Việt Nam từ việc so sánh, rút kinh Thứ ba, đẩy mạnh công tác tuyên
nghiệm từ pháp luật nước ngoài. truyền, giáo dục nâng cao nhận thức
Phương pháp tổng hợp được nhóm tác cộng đồng về vấn đề đảm bảo an toàn
giả sử dụng chủ yếu trong việc rút ra thông tin mạng.
những nhận xét, ý kiến đánh giá sau Phương tiện và cách thức tuyên truyền
quá trình phân tích ở từng ý, từng tiểu giáo dục cũng cần đa dạng hóa , có khả
mục, đặc biệt được sử dụng để kết luận năng gây chú ý đến đối tượng tiếp nhận
các chương và kết luận chung của đề thông tin. Ví dụ, tuyên truyền thông
tài. qua các phương tiện thông tin đại
chúng như tạp chí, báo chí, tranh ảnh,
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN phát thanh, truyền hình, Internet... là
Thực trạng và hướng hoàn thiện đối một trong các biện pháp hữu hiệu được
với việc quản lý thông tin trên mạng sử dụng để truyền đạt thông tin một
xã hội tại Việt Nam cách đại chúng, rộng rãi, tức là có khả
Thứ nhất, có chính sách khuyến khích năng đưa thông tin tới đông đảo người
các doanh nghiệp Việt Nam. dân. Để công tác tuyên truyền hiệu quả
Cần có cơ chế đặc thù khuyến khích cần có sự tham gia của chính quyền địa
phát triển một số dịch vụ Internet quan phương các cấp, bằng nhiều hình thức
trọng để thu hút người dùng Việt Nam; khác nhau tùy theo từng địa phương,
tập trung phát triển các dịch vụ quan tin rằng với quy mô tuyên truyền đến
trọng nhất như mạng xã hội, công cụ từng địa phương, rộng khắp cả nước và
tìm kiếm và các dịch vụ giải trí trực diễn ra thường xuyên liên tục ít nhiều
tuyến. Các biện pháp khuyến khích sẽ tác động được đến ý thức của người
356
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
dân. Communications Act). Theo luật này,
Thứ tư, đưa ra chế tài nghiêm khắc cho mức phạt tối thiểu cho mỗi hành vi vi
những hành vi vi phạm pháp luật trên phạm về bảo mật thông tin trên mạng
mạng xã hội. của người dùng mà Tòa án điều tra ra
Về chế tài hành chính, theo quy định được là 1000 đô la Mỹ. Tuy nhiên, số
tại khoản 1, Điều 2 và khoản 3, Điều tiền phạt thông thường trên thực tế sẽ
66 Nghị định 174/2013/NĐ-CP, người cao hơn mức tối thiểu, tùy vào mức độ
có hành vi “cung cấp, trao đổi, truyền nghiêm trọng của hành vi vi phạm.
đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số Ngoài ra, một đất nước khác cũng quy
nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu định khá chặt chẽ về chế tài phạt vi
khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, phạm liên quan đến vấn đề quản lý
danh dự, nhân phẩm, uy tín của người thông tin trên mạng xã hội, đó là Trung
khác” sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng Quốc với Luật An toàn không gian
đến 10.000.000 đồng. Quan điểm của mạng 2016 (Cybersecurity Law 2016).
nhóm tác giả theo hướng nên nâng mức Theo Luật An toàn không gian mạng
tiền phạt đối với các hành vi vi phạm 2016 của Trung Quốc, các nhà khai
được quy định tại khoản 3 Điều 66 thác mạng và các nhà cung cấp sản
Nghị định 174/2013/NĐ-CP ngày phẩm hoặc dịch vụ mạng nếu vi phạm
13/11/2013 lên gấp 5 lần mức phạt hiện pháp luật Trung Quốc có thể bị áp dụng
tại hoặc hơn mới đủ sức răn đe đối với mức phạt lên đến 1.000.000 nhân dân
tổ chức, cá nhân có hành vi bất chính tệ và có thể bị yêu cầu đình chỉ hoạt
trong hoạt động thông tin trên mạng xã động tạm thời, đình chỉ kinh doanh.
hội nói riêng và Internet nói chung. Thứ sáu, đăng ký tài khoản mạng xã
Về chế tài hình sự, nhóm tác giả mong hội chính danh.
muốn trong tương lai pháp luật hình sự Một giải pháp rất hiệu quả mà nhóm
Việt Nam sẽ lưu tâm hơn đến tội phạm tác giả cho rằng chúng ta nên học tập
trên mạng, đặc biệt là tội phạm trên từ Trung Quốc chính là việc quy định
mạng xã hội để theo đó thêm một điều các cá nhân, tổ chức khi tham gia mạng
luật quy định về tội xuyên tạc, vu xã hội phải đăng ký tài khoản bằng
khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, những thông tin thật của chính mình và
danh dự, nhân phẩm, uy tín của người mỗi cá nhân chỉ được có một tài khoản
khác trên mạng với dấu hiệu nhận biết trên mỗi mạng xã hội. Với quy định
là các hành vi đăng tải, truyền bá thông này, người dùng sẽ cẩn thận hơn khi
tin sai sự thật, bôi nhọ, xúc phạm danh đăng tải hay chia sẻ một thông tin nào
dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân, đó. Và hơn hết khi có sai phạm xảy ra,
pháp nhân trên các trang mạng xã hội công tác truy tìm và xử lý thủ phạm sẽ
và Internet. được diễn ra một cách nhanh chóng và
Thứ năm, xây dựng cơ chế quản lý chặt hiệu quả do đã có được thông tin chính
chẽ hơn đối với các nhà cung cấp mạng xác của thủ phạm.
xã hội. Thứ bảy, ban hành quy định bảo vệ trẻ
Một trong những chế tài nghiêm khắc em khi tham gia sử dụng mạng xã hội.
mà pháp luật Việt Nam có thể tham Trẻ vị thành niên theo Tổ chức Y tế
khảo để nâng cao tính răn đe trong Thế giới (WHO) là nhóm trẻ có độ tuổi
trường hợp các nhà cung cấp dịch vụ từ 10 – 19 tuổi, cũng chính là độ tuổi
mạng vi phạm là chế tài của pháp luật đam mê tìm tòi khám phá thế giới
Mỹ, cụ thể nằm trong Đạo luật giao mạng xã hội ảo rộng lớn mà chưa hoàn
tiếp lưu trữ của Hoa Kỳ (the US Stored toàn nhận thức được mặt tốt và mặt xấu
357
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
mà mạng xã hội mang lại cho bản thân. KẾT LUẬN
Chính vì thế, với sự tò mò cùng nhận Nhìn chung, thông qua đề tài nghiên
thức chưa đầy đủ, trẻ thường có xu cứu khoa học này, nhóm đã hoàn thành
hướng đăng tải tất cả thông tin cá nhân mục tiêu được đề ra ban đầu đồng thời
lên mạng xã hội. Điều này vô tình tạo kết quả nghiên cứu sau đề tài đã mang
điều kiện cho kẻ xấu lợi dụng thông tin, lại cái nhìn mới hơn, tổng quát hơn về
hình ảnh đó vào mục đích bất chính. thực trạng pháp luật hiện nay tại Việt
Trước thực trạng trên, chính quyền liên Nam về quản lý thông tin trên mạng xã
bang Mỹ đã ban hành Đạo luật bảo vệ hội trong tương quan so sánh với pháp
quyền riêng tư trực tuyến của trẻ em luật hai nước Trung Quốc và Mỹ, cũng
1998 (Children’s Online Privacy như góp phần thay đổi một số điểm
Protection Act - COPPA) nhằm bảo vệ chưa hợp lý, bổ sung những điểm hay
quyền lợi của trẻ em dưới 13 tuổi khi và tích cực vào các quy định pháp luật
tham gia các hoạt động trực tuyến, về vấn đề quản lý thông tin trên
trong đó có hoạt động mạng xã hội. Internet và mạng xã hội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
NGHỊ ĐỊNH SỐ 72/2013/NĐ – CP. Quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch
vụ internet và thông tin trên mạng.
NGHỊ ĐỊNH SỐ 159/2013/NĐ – CP. Quy định về xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực báo chí, xuất bản.
NGHỊ ĐỊNH SỐ 174/2013/NĐ – CP. Quy định về xử phạt vi phạm hành chính
trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô
tuyến điện.
THÔNG TƯ SỐ 09/2014/TT-BTTTT. Quy định hoạt động quản lý, cung cấp, sử
dụng thông tin trên trang thông tin điện tử và mạng xã hội.
THÔNG TƯ SỐ 38/2016/TT – BTTTT. Quy định chi tiết về việc cung cấp thông
tin công cộng qua biên giới.
358
nguon tai.lieu . vn
